ETAPY I BEZPIECZ. AKCJI, uczelnia awf, pierwsza pomoc


ZASADY AKCJI RATUNKOWEJ

Ocenę przebiegu śmierci w wyniku urazu wielonarządowego, można dokonać w trzech przedziałach czasowych:

IOM.

Czynniki patogenne śmierci wczesnej to najczęściej:

Na ich pełne rozwinięcie się, z nieodwracalnymi skutkami, potrzeba od kilku do ok. 60 minut. Jest to czas na podjęcie medycznych działań ratunkowych.

„Złota godzina” to czas, mierzony od zaistnienia zdarzenia skutkującego zagrożeniem życia pacjenta, do chwili przekazania go do oddziału ratunkowego, w którym otrzymuje niezbędną, specjalistyczną pomoc.

W „złotej godzinie” działa system ratownictwa medycznego, oparty na koncepcji tzw. łańcucha przeżycia.

Ogniwa tego łańcucha, odpowiednio mocno powiązane, mają zapewnić pacjentowi w stanie nszż lub zdrowia:

„Platynowe minuty” - czas 10 minut na zidentyfikowanie żywych, podjęcie decyzji terapeutycznych i rozpoczęcie transportu poszkodowanych.

Zasady obowiązujące przy transporcie pacjenta do szpitala w zależności od jego stanu ciężkości:

  1. Im ciężej poszkodowany pacjent, tym bardziej należy skrócić czas dostarczenia go do szpitala - sytuacja „ładuj i jedź” ( load and go).

Przy wykonywaniu tej procedury na miejscu zdarzenia należy zająć się jedynie unieruchomieniem kręgosłupa, zabezpieczeniem drożności dróg oddechowych, wentylacją wiotkiej klatki piersiowej, zabezpieczeniem odmy otwartej, zatamowaniem krwotoków, przywróceniem krążenia.

Pożądane jest też zapewnienie dostępu dożylnego i - jeśli nie jest to zbyt czasochłonne - resztę zabiegów można przeprowadzić w drodze do szpitala.

  1. W przypadku pacjentów z mniejszymi obrażeniami, więcej czasu na miejscu zdarzenia poświęca się na ich dokładne zaopatrzenie - sytuacja „zostań i działaj” (stand and play).

Jednak dalej obowiązuje zasada „złotej godziny” !

ETAPY AKCJI RATUNKOWEJ

  1. Utrzymanie stanu gotowości.

  1. Uruchomienie systemu ratownictwa medycznego.

  1. Dojazd na miejsce zdarzenia.

  1. Działania ratunkowe na miejscu zdarzenia.

  1. Transport poszkodowanego do SOR.

  1. Powrót do bazy i przywrócenie stanu gotowości.

  1. UTRZYMANIE STANU GOTOWOŚCI

    1. stała kontrola techniczna i utrzymanie sprawności ambulansu (przed, po dyżurze, po akcji, mapy),

    1. kontrola działania oraz dezynfekcja i stałe uzupełnianie sprzętu medycznego (istotna jest znajomość instrukcji obsługi i zasad bezpieczeństwa),

    1. psychiczne i fizyczne przygotowanie ratowników (odzież ochronna, dobra forma fizyczna i psychiczna, szczepienia ochronne, regularne badania lekarskie).

  1. URUCHOMIENIE SYSTEMU RATOWNICTWA MEDYCZNEGO

    1. zasadnicze działania CPR

Sposób zgłoszenia

Wyraźnie, spokojnie podać:

O zakończeniu przyjmowania wezwania decyduje dyspozytor.

Przed wezwaniem pomocy dokonać oceny zdarzenia i miejsca.

Zasady przyjmowania wezwań

Obowiązki dyspozytora:

  1. DOJAZD NA MIEJSCE ZDARZENIA

    1. dostosować prędkość do warunków drogowych

    1. zapiąć pasy bezpieczeństwa w czasie jazdy do pacjenta (wymóg kodeksu karnego)

    1. właściwe usytuowanie sprzętu - umocowanie

4. DZIAŁANIA RATUNKOWE NA MIEJSCU ZDARZENIA

I. Ocena miejsca zdarzenia.

Miejsce zdarzenia - miejsce, w którym doszło do powstania nzż i zdrowia oraz strefę, na którą rozciągają się skutki tego zagrożenia.

Etapy oceny (wstępnych działań) miejsca zdarzenia:

      1. zabezpieczenie się przed zakażeniem

      2. zabezpieczenie miejsca akcji

      3. wstępna ocena liczby poszkodowanych i ich stanu

      4. ocena niezbędnego sprzętu / wezwanie dodatkowej pomocy,

      5. rozpoznanie możliwych mechanizmów urazów.

  1. zabezpieczenie się przed zakażeniem

PAMIĘTAJ ! zmieniamy rękawice do każdego chorego.

  1. zabezpieczenie miejsca zdarzenia

W pierwszej kolejności zadbać o bezpieczeństwo własne i wszystkich członków zespołu !!!

    1. WYBÓR MIEJSCA ZAPARKOWANIA AMBULANSU.

    1. OCENA BEZPIECZEŃSTWA PODEJŚCIA DO POSZKODOWANYCH

Sami również dokonujemy oceny bezpieczeństwa podejścia do poszkodowanego.

Oceniamy ryzyko związane z :

Nigdy nie powinno się wchodzić do zagrożonego obszaru bez partnera i liny zabezpieczającej.

Miejsce popełnienia przestępstwa - zagrożenie nadal może istnieć. Wezwać policję. Zabezpieczyć dowody, nie zniszczyć dowodów na miejscu zbrodni - chociaż jest to obowiązek policji.

Przypadkowi świadkowie - ocena zachowania:

Personelowi medycznemu nie wolno używać siły, należy wezwać policję, której zadaniem jest opanowanie agresji lub przytrzymanie w celu zastosowania przez służby medyczne przymusu bezpośredniego np. podania leków, założenia pasów bezpieczeństwa (chorzy psychicznie, pobudzeni itp.)

Gdy poszkodowany jest nadal w niebezpieczeństwie i należy go wynieść lub usunąć przyczynę, ratownik powinien kierować się zdrowym rozsądkiem i nie narażać się.

Należy wezwać specjalistyczne służby - policję, straż pożarną, pogotowie energetyczne itp.

W razie braku na miejscu zdarzenia jednostek Straży Pożarnej należy zwrócić uwagę na:

- zaciągnij ręczny hamulec w rozbitym pojeździe

GDY JESTEŚ ŚWIADKIEM ZDARZENIA, DODATKOWO PAMIĘTAJ:

  1. zatrzymaj samochód w bezpiecznej odległości

(ok. 20 m.) i w takim miejscu, aby nie utrudniał

ruchu drogowego

  1. ustaw go skośnie do osi jezdni, włącz światła awaryjne i postojowe, skręć koła skrajnie w kierunku rowu i wyłącz silnik

  2. pozostaw pojazd na biegu z zaciągniętym hamulcem ręcznym

  3. nakaż wszystkim pasażerom Twojego samochodu jego opuszczenie

  4. jeżeli jest ciemno ustaw samochód tak, aby oświetlał miejsce wypadku - pomaga w pracy i sygnalizuje oraz uwidacznia zaistniałą sytuację

  1. oznacz miejsce wypadku:

  1. zabierz ze sobą własną apteczkę, telefon, latarkę, gaśnicę

  2. załóż pas odblaskowy, abyś był widoczny dla innych

  3. pojazdy zatrzymujemy stojąc na poboczu i wykonując ruchy krzyżowania uniesionych prostych rąk ( nie na stopa! )

  4. poszkodowanego ułóż w bezpiecznym miejscu, uwzględniając odległość od rozbitego pojazdu i ruch drogowy, na równym i twardym podłożu z dostępem ze wszystkich stron

  1. wstępna ocena liczby i stanu poszkodowanych

Określenie liczby i stanu poszkodowanych jest niezbędne do:

Potrzeba jednej karetki na jednego poważnie poszkodowanego.

Jeżeli na miejscu wypadku znajduje się kilka ofiar, należy ustalić dowodzącego akcją i wdrożyć protokół postępowania w wypadku masowym.

Jeżeli liczba poszkodowanych przewyższa możliwości ratownicze Twojego zespołu, należy wezwać dodatkowe jednostki.

Należy dokładnie przeszukać miejsce zdarzenia i przyległy teren.

Wysłuchać relacji świadków.

Gdy poszkodowani są nieprzytomni i nie ma świadków, powinno się poszukiwać poszlak wskazujących na obecność innych poszkodowanych np.: plecaki szkolne, pieluchy, lista pasażerów, fotelik dla dzieci.

Nic nie usprawiedliwia pozostawienia poszkodowanych bez pomocy, a akcja poszukiwawcza jest nieodłącznym składnikiem procedur ratowniczych.

  1. ocena niezbędnego sprzętu/wezwanie dodatkowej pomocy

Na miejsce wypadku należy zabrać ze sobą cały potrzebny sprzęt ratowniczy, aby zaoszczędzić czas.

Pamiętać o zmianie rękawic do każdego poszkodowanego.

Sprzęt niezbędny do poszkodowanych urazowych:

W zależności od potrzeby należy wezwać dodatkową pomoc (CPR ).

Oszacowanie potrzeb w zakresie dodatkowej pomocy technicznej (pogotowie gazowe, energetyczne, ratownictwo chemiczne, wysokościowe itp.) należy do kierującego akcją z ramienia straży pożarnej.

Gdy jesteśmy pierwsi, do nas należy ocena i wezwanie dodatkowych służb.

Pamiętać, że każdy ciężko ranny - do jednego ambulansu.

W zdarzeniach masowych- lekko rannych do autokaru z ekipą medyczną.

Wzywając śmigłowiec upewnić się, czy w pobliżu jest miejsce na lądowisko.

  1. rozpoznanie możliwych urazów

Znajomość mechanizmu urazu:

Poszkodowani z wypadków o dużej energii są szczególnie narażeni na ciężkie obrażenia.

U 5-15% tych chorych mimo prawidłowych oznak życiowych przy badaniu wstępnym, stwierdza się ciężkie obrażenia ciała.

Informację o mechanizmie urazu lub zachorowania możemy uzyskać od rodziny, świadków lub z samodzielnej obserwacji otoczenia pacjenta.

Przy rozpoznawaniu mechanizmu urazu bierzemy pod uwagę następujące czynniki:

Wg Amerykańskiego Towarzystwa Chirurgów Urazowych dowody na działanie dużych sił uszkadzających prowadzących do ciężkich urazów wewnętrznych to:

Mechanizm urazu może być:

    1. uogólniony (wypadek samoch., upadek itp.) - wymaga szybkiej oceny całego chorego,

    2. miejscowy (pchnięcie nożem, uderzenie młotkiem, itp.) - mogą wymagać szczegółowej oceny ograniczonej do miejsca urazu.

Podstawowe mechanizmy urazów:

    1. Tępe

  1. szybka decelercja do przodu (zderzenie)

  2. szybka deceleracja pionowa (upadek)

  3. uderzenie tępym przedmiotem

    1. Przenikające

  1. pociski

  2. noże

  3. upadki na nieruchome (umocowane) obiekty

Wypadki komunikacyjne

Energia kinetyczna w czasie wypadku musi być pochłonięta i jej pochłanianie jest podstawowym powodem powstania obrażeń.

Każdy wypadek rozpatrujemy jako trzy osobne wydarzenia:

RUCH JEST SPOWODOWANY SIŁĄ I SŁA ZATRZYMA RUCH.

Przy oglądaniu miejsca wypadku należy zwrócić uwagę na:

Wypadki samochodowe występują w kilku formach, a każda z nich powoduje szczególne obrażenia:

1. Zderzenie czołowe

ocena:

Podejrzewane obrażenia:

    1. ukryte uszkodzenia kręgosłupa odcinka szyjnego

    2. obrażenia głowy, twarzy - rany cięte, otarcia naskórka, stłuczenia

    3. niedrożność dróg oddechowych

Kierowca:

Podejrzewane obrażenia:

    1. rany szarpane skóry, ust, brody, krwiaki na przedniej powierzchni szyi

b) uszkodzenia łuku aorty, wątroby, nerek

(źródło wewnętrznego krwawienia i wstrząsu)

oraz jelit

c) zgniecenie płuc, serca, przepony i pęcherza

moczowego

    1. niewydolność oddechowa będąca objawem odmy, stłuczenia płuca, przepukliny przeponowej czy wiotkiej klatki piersiowej

    2. urazowy „tatuaż” na klatce piersiowej

Stłuczenie klatki piersiowej powinno być traktowane jako stłuczenie serca i monitorowane ekg

Uszkodzenia od deski rozdzielczej:

- obrażenia twarzy, mózgu, kręgosłupa szyjnego, kolan, złamania kości udowej, uszkodzenie stawu biodrowego, miednicy (krwotok, wstrząs)

2. Zderzenie boczne

ocena zderzenia:

Obrażenia:

    1. uszkodzenie mózgu

    2. naciągnięcie mm. szyi, podwichnięcie kręgosłupa ze zmianami neurologicznymi

    3. obrażenia kończyny górnej i barku po stronie uderzenia

    4. klatki piersiowej (wiotka klatka piersiowa, stłuczenia płuca, odma, krwiak, rany)

    5. brzucha (narządów miąższowych, przewodu pokarmowego)

    6. złamanie miednicy, biodra, kości udowej

3. Uderzenie w tył samochodu

obrażenia:

- uszkodzenia kręgosłupa szyjnego, lędźwiowego

4. Dachowanie

obrażenia:

    1. kręgosłupa

    2. wielonarządowe

    3. zgon - prawdopodobieństwo zgonu tych, którzy wypadli z samochodu jest 25 - krotnie większe, niż tych , którzy zostali w nim

5. „Koziołkowanie” poziome samochodu

obrażenia: jak w zderzeniach czołowych i bocznych

6. Pasy i poduszki bezpieczeństwa

-zapięte pasy - większe szanse przeżycia, gdyż są chronieni przed uderzeniami o wewnętrzne części pojazdu i zabezpieczeni przed wypadnięciem na zewnątrz. Są narażeni na:

- poduszki powietrzne - chronią przed jednym uderzeniem ( po napełnieniu się zapadają), nie chronią przed ześlizgnięciem się pod kierownicę. Zwrócić uwagę na uszkodzenia kierownicy pod zapadniętą poduszką. Mogą być niebezpieczne dla niskich kierowców, którzy przysuwają fotel blisko kierownicy, dzieci w foteliku przed którym są poduszki powietrzne. Są narażeni na:

6. TRANSPORT POSZKODOWANEGO DO SOR

PACJENT W STANIE CIĘŻKIM

Wymaga jak najszybszego transportu i równie szybkiego zaopatrzenia na miejscu zdarzenia.

Im ciężej poszkodowany pacjent, tym bardziej należy skrócić czas dostarczenia go do szpitala - sytuacja „ładuj i jedź” ( load and go).

Pacjenci priorytetowi, klasyfikujący się do kategorii „ładuj i jedź”:

    1. Ofiary urazów o niebezpiecznym mechanizmie

    2. Chorzy, u których w wywiadzie stwierdzono: