Prawo UE - A. Wyrozumska slajd 1

prof. dr hab. Anna Wyrozumska

Katedra Europejskiego Prawa Konstytucyjnego

Jean Monnet Chair of European Constitutional Law

teksty traktatów i innych dokumentów

Ewolucja integracji europejskiej

Plan Schumana 9.5.1950 r. „pierwszy etap europejskiej federacji”

Cele EWG

Art. 2 T EWG:

„Zadaniem Wspólnoty jest dążenie, przez utworzenie wspólnego rynku oraz stopniowe ujednolicanie polityki gospodarczej państw będących członkami Wspólnoty, do harmonijnego rozwoju działalności gospodarczej w ramach całej Wspólnoty, ciągłej i równomiernej ekspansji, większej stabilizacji, szybszego wzrostu stopy życiowej i ściślejszych stosunków między państwami, które ona jednoczy.”

wspólny rynEk / 3 fazy - 12 lat − 1958-1970

polityki:

handlowa

gospodarcza

rolna

transportowa

społeczna

stowarzyszeniowa

Instytucje:

Rada Ministrów

Komisja

Zgromadzenie Parlamentarne/ później Parlament Europejski

Trybunał Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich

Podstawowe akty prawne

rozporządzenia

dyrektywy

decyzje

Kontrola legalności aktów instytucji

art. 177/ obecnie 234

pytania prejudycjalne/ współpraca sądów krajowych z TS

sądy I instancji mogą

sądy rozpatrujące w ostatniej instancji - mają obowiązek!

Ujednolicenie instytucji

BUDŻET

Parlament Europejski bezpośrednie wybory 1979r.

poszerzanie

Jednolity Akt Europejski 17.2. i 28.2.1986r. (w.ż. 1.7.1987)

rozwój rynku wewnętrznego

art. 8a: „obszar bez granic wewnętrznych, na którym zostaje zapewniony wolny przepływ towarów, osób, usług i kapitału, zgodnie z postanowieniami niniejszego Traktatu.” do 31.12.1992r.

reforma instytucjonalna:

poszerzenie kompetencji

spójność ekonomiczna i społeczna (regionalny fundusz rozwoju), badania i technologia, ochrona środowiska

poprawki umożliwiające utworzenie Sądu Pierwszej Instancji

postanowienia poza TWE:

Traktat o Unii Europejskiej z Maastricht 7.2.1992 (w.ż.1.11.1993)

integracja polityczna

Unia Europejska

Dach

jednolita struktura instytucjonalna / Rada Europejska

wspólne cele i wartości [art. F/ obecnie art. 6]

Trzy Filary

I Wspólnotowy

II Wspólna Polityka Zagraniczna i Bezpieczeństwa/ WPZiB

III Współpraca w zakresie Wymiaru Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych

[od TA Współpraca Policyjna i Sądowa w Sprawach Karnych/ WPiSK]

Fundament

wspólny mechanizm zmiany Traktatów i członkostwa (art. 48 i 49 TUE)

elastyczność TM /ściślejsza współpraca TA/wzmocniona współpraca TN

Metoda wspólnotowa I filar

inicjatywa prawodawcza Komisja

QMV

procedura współdecydowania PE

bezpośredni skutek

kontrola sądowa

Instrumenty polityczne i prawne

WPZiB II filar

zasady i ogólne wytyczne

wspólne strategie

wspólne działania

wspólne stanowiska

umowy międzynarodowe art. 24 TUE) umowy UE!!!

WPiSK III filar

wspólne stanowiska

decyzje ramowe (od TA)

decyzje

umowy międzynarodowe państw członkowskich

umowy międzynarodowe art. 24 TUE i art. 38 TUE

II i III filar (metoda międzyrządowa)

inicjatywa prawodawcza Komisja i państwa członkowskie

jednomyślność, wyjątkowo QMV

PE opinie

wyraźne wyłączenia skutku bezpośredniego decyzji i decyzji ramowych w III filarze

kontrola sądowa tylko w III filarze - art. 35 TUE

cele Unii / art. B

Artykuł 6 (zmieniony TA)

Artykuł 48 procedura zmiany traktatów

Artykuł 49 członkostwo w UE

Zmiany TWE:

wizy, edukacja, kultura, zdrowie publiczne, ochrona konsumentów, sieci transeuropejskie w transporcie, energia, telekomunikacja, polityka przemysłowa, współpraca dla rozwoju

art. 8(1) [obecnie art. 17]

„Każda osoba posiadająca obywatelstwo państwa członkowskiego staje się obywatelem Unii.”

rynek wewnętrzny + wspólna waluta (polityka pieniężna)

Art. 4 TWE działania Państw Członkowskich i WE obejmują:

poszanowanie następujących zasad przewodnich:

stabilnych cen

zdrowych finansów publicznych i warunków pieniężnych

trwałej równowagi płatniczej

Dalsze poszerzanie

Norwegia, Szwecja, Finlandia, Islandia, Szwajcaria, Lichtenstein, Austria

→ 1995 Szwecja, Finlandia, Austria

→ 2004 Polska, Czechy, Węgry, Słowenia, Słowacja, Estonia, Cypr, Łotwa, Litwa + Malta

→ 2007 Bułgaria, Rumunia

Turcja, Norwegia, Chorwacja .... ???

Traktat Amsterdamski/ 2.10.1997. / w.ż. 1.5.1999

Karta Praw Podstawowych (KPP) Nicea, 7.12.2000

Traktat nicejski / 26.2.2001 (w.ż 1.2. 2003)

Traktat o przystąpieniu do UE 16.4.2003

Czechy, Estonia, Cypr, Łotwa, Litwa, Węgry, Malta, Polska, Słowenia, Słowacja − data przystąpienia określona 1 maja 2004

21 języków autentycznych

art. 1 „...stają się członkami Unii Europejskiej i stronami Traktatów stanowiących podstawę Unii w takim kształcie, w jakim zostały one zmienione i uzupełnione”.

Akt dotyczący warunków przystąpienia do Unii Europejskiej art. 2

„Od dnia przystąpienia postanowienia Traktatów założycielskich i aktów przyjętych przez instytucje Wspólnot ... przed dniem przystąpienia wiążą nowe

Państwa Członkowskie; postanowienia te stosuje się w nowych Państwach Członkowskich zgodnie z warunkami określonymi w tych Traktatach i w niniejszym Akcie.”

Traktat ustanawiający konstytucję dla Europy 29.10.2004

składa się z 4 części:

I: Cele, wartości, instytucje, kompetencje, finansowanie itd. UE

II: Karta Praw Podstawowych

III: Polityki i funkcjonowanie UE

IV: Postanowienia końcowe

Traktat o przystąpieniu Republiki Bułgarii i Rumunii

2005/ w.ż. 1.1.2007

dostosowania instytucjonalne !!!

Traktat reformujący (Traktat lizboński) 2007 1 grudnia 2009

Traktat o Unii Europejskiej

Traktat o funkcjonowaniu UE (dawny TWE)

Dostosowania dla Irlandii i Czech/ Konkluzje prezydencji z 2009 r.

Zmiany formalne:

znika wszelka symbolika państwo-podobna/ konstytucja, flaga, symbol, hymn oraz

zmiana techniki traktat zmieniający a nie zastępujący

zmiana formy ale substancja TK utrzymana w 90%

Zmiany materialne:

Gdyby TL nie wszedł w życie m.in. Klauzula passarele = artykuł 42 TUE

==> Procedura pozwalająca na uwspólnotowienie III filaru

Etapy procesu integracji gospodarczej

1. strefa wolnego handlu = brak ceł wewnętrznych

2. unia celna = 1 + wspólna taryfa celna

3. wspólny rynek = 2 + swobodny przepływ t, o, u, k

4. unia gospodarcza i pieniężna = rynek wewnętrzny + wspólna waluta

5. pełna integracja ?

Traktat paryski 18.4.1951r./ w.ż. 23.7.1952 r. - zawarty na 50 lat! Wysoka Władza [Komisja] - główny organ decyzyjny/ inaczej niż w pozostałych Wspólnotach!; Rada - procedura konsultacji i zgody.

Traktaty podpisane 25.3.1957 r./ weszły w życie 1.1.1958 r.

Art. 2 - zmieniony - Traktem z Maastricht :

"Zadaniem Wspólnoty jest, poprzez utworzenie wspólnego rynku i unii gospodarczo-walutowej oraz realizację wspólnej polityki lub działań określonych w artykułach 3 i 3a, wspieranie w całej Wspólnocie harmonijnego, zrównoważonego rozwoju działań gospodarczych, trwałego i nieinflacyjnego wzrostu z poszanowaniem środowiska naturalnego, wysokiego stopnia zbieżności działań gospodarczych, wysokiego poziomu zatrudnienia i opieki społecznej, podnoszenia stopy życiowej i jakości życia, ekonomicznej i społecznej spójności oraz solidarności pomiędzy Państwami członkowskimi."

Art. 2 - zmieniony - Traktatem Amsterdamskmi - "Zadaniem Wspólnoty jest, poprzez utworzenie wspólnego rynku i unii gospodarczo-walutowej oraz realizację wspólnej polityki lub działań określonych w artykułach 3 i 4, wspieranie w całej Wspólnocie harmonijnego, zrównoważonego rozwoju działań gospodarczych, wysokiego poziomu zatrudnienia i opieki społecznej, równości między mężczyznami a kobietami, trwałego i nieinflacyjnego wzrostu, wysokiego stopnia konkurencyjności i zbieżności przedsięwzięć gospodarczych, wysokiego poziomu ochrony poprawy jakości środowiska naturalnego, podnoszenia standardu i jakości życia, spójności gospodarczej i społecznej oraz solidarności pomiędzy Państwami członkowskimi”.

własne źródła dochodów/ decyzja z 21.4.1970 r.

1. cła

2. opłaty nakładane na import artykułów rolnych

[ ad. 1 i 2 - 10-25% mogą zatrzymać państwa członkowskie - decyzja Rady dotycząca zasobów własnych z 2000 r.]

3. część podatku VAT [1,4 % wartości opodatkowanych towarów; decyzja z 2000 r. - do 0, 75, od 2004 r. - 0,50%]

4. od 1988 r. - decyzja Rady 89/130 dotycząca harmonizacji obliczania DNB w cenach rynkowych - decyzja z 2000 r. ustala górny pułap do 2006 r. - 1,27% PKB

zasoby własne w bilionach euro

1991 - 56.2

1996 - 81.3

2001 - 93.9

Wielka Brytania

1960r. - EFTA - Wielka Brytania, Austria, Dania, Norwegia, Szwecja, Szwajcaria i Portugalia

veto De Gaulla 1963r.

nowy wniosek - 1967r. - + Norwegia - De Gaulle veto

traktat brukselski o przystąpieniu Wielkiej Brytanii, Irlandii, Norwegii i Danii - 22.1.1972r. (w ż. 1.1.1973)

referendum w Norwegii - 53% przeciw

1975r. wniosek o przystąpienie

Grecja - umowa o przystąpieniu 28.05.1979r. w.ż. - 1.1. 1981r.

wnioski 1977r. - negocjacje 1979r. - i umowy 28.05.1985 - członkami od 1986r.

W projekcie: „Traktat zaznacza nowy etap w procesie prowadzącym stopniowo do Unii o celu federalnym”;

natomiast art. A TUE: „Niniejszym Traktatem Wysokie Umawiające się Strony ustanawiają pomiędzy sobą Unię Europejską, zwaną dalej „Unią”.

Niniejszy Traktat stanowi nowy etap w procesie tworzenia coraz ściślejszego związku pomiędzy narodami Europy, w którym decyzje podejmowane są na szczeblu najbliższym obywatelowi.

Unia będzie tworzona w oparciu o Wspólnoty Europejskie, uzupełnione kierunkami działania i formami współpracy ustanowionymi niniejszym Traktatem. Jej zadaniem jest organizacja w sposób spójny i solidarny, stosunków pomiędzy Państwami Członkowskimi i ich narodami.”

Art. 6 TUE:

1. Unia opiera się na zasadach wolności, demokracji, poszanowania praw człowieka i podstawowych wolności oraz państwa prawnego, które są wspólne dla Państw Członkowskich. [akapit dodany TA]

2. Unia szanuje prawa podstawowe zagwarantowane w europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, podpisanej w Rzymie 4 listopada 1950 roku, oraz wynikające z tradycji konstytucyjnych wspólnych dla Państw Członkowskich, jako zasady ogólne prawa wspólnotowego.

3. Unia szanuje tożsamość narodową Państw Członkowskich.

4. Unia zapewnia sobie środki niezbędne do osiągnięcia swych celów i prowadzenia swych polityk.

Art. 48 TUE:

Rząd każdego Państwa Członkowskiego lub Komisja mogą przedkładać Radzie propozycje zmiany Traktatów stanowiących podstawę Unii.

Jeśli Rada, po zasięgnięciu opinii Parlamentu Europejskiego i, w odpowiednim przypadku, Komisji, opowie się za zwołaniem konferencji przedstawicieli Państw Członkowskich, konferencję taką zwołuje przewodniczący Rady w celu przyjęcia, za wspólnym porozumieniem, zmian, jakie mają zostać dokonane w tych Traktatach. W przypadku zmian instytucjonalnych w dziedzinie pieniądza Rada zasięga opinii Europejskiego Banku Centralnego.

Zmiany wchodzą w życie po ich ratyfikowaniu przez wszystkie Państwa Członkowskie, zgodnie z ich odpowiednimi wymogami konstytucyjnymi.

Art. 49:

Każde Państwo europejskie, które szanuje zasady określone w artykule 6 ustęp 1, może się ubiegać o członkostwo w Unii. W tym celu składa ono swój wniosek Radzie, która podejmuje decyzje, stanowiąc jednomyślnie po zasięgnięciu opinii Komisji oraz po otrzymaniu zgody Parlamentu Europejskiego, udzielonej bezwzględną większością głosów jego członków.

Warunki przyjęcia i wynikające z tego przyjęcia dostosowania w Traktatach stanowiących podstawę Unii są przedmiotem umowy między Państwami Członkowskimi a Państwem ubiegającym się o członkostwo. Umowa ta podlega ratyfikacji przez wszystkie umawiające się Państwa, zgodnie z ich odpowiednimi wymogami konstytucyjnymi.

TWE: „OBYWATELSTWO UNII:

Artykuł 17

1. Ustanawia się obywatelstwo Unii. Obywatelem Unii jest każda osoba mająca przynależność Państwa Członkowskiego. Obywatelstwo Unii uzupełnia obywatelstwo krajowe, nie zastępując go jednak.

2. Obywatele Unii korzystają z praw i podlegają obowiązkom przewidzianym w niniejszym Traktacie.

Artykuł 18

1. Każdy obywatel Unii ma prawo do swobodnego przemieszczania się i przebywania na terytorium Państw Członkowskich, z zastrzeżeniem ograniczeń i warunków ustanowionych w niniejszym Traktacie i środkach przyjętych w celu jego wykonania.

2. Jeżeli dla osiągnięcia tego celu działanie Wspólnoty okazuje się konieczne, a niniejszy Traktat nie przewiduje niezbędnych kompetencji, Rada może wydać przepisy ułatwiające wykonywanie praw określonych w ustępie 1. Rada stanowi zgodnie z procedurą określoną w artykule 251.

3. Ustępu 2 nie stosuje się do postanowień dotyczących paszportów, dowodów tożsamości, dokumentów pobytowych lub jakichkolwiek innych podobnych dokumentów bądź postanowień dotyczących zabezpieczenia społecznego lub ochrony socjalnej.

Artykuł 19

1. Każdy obywatel Unii mający miejsce zamieszkania w Państwie Członkowskim, którego nie jest obywatelem, ma prawo głosowania i kandydowania w wyborach lokalnych w Państwie Członkowskim, w którym ma miejsce zamieszkania, na takich samych zasadach jak obywatele tego Państwa. Prawo to jest wykonywane z zastrzeżeniem szczegółowych warunków ustalonych przez Radę stanowiącą jednomyślnie na wniosek Komisji i po konsultacji z Parlamentem Europejskim; warunki te mogą przewidywać odstępstwa, jeśli uzasadniają to specyficzne problemy Państwa Członkowskiego.

2. Bez uszczerbku dla postanowień artykułu 190 ustęp 4 i przepisów przyjętych w celu jego wykonania, każdy obywatel Unii mający miejsce zamieszkania w Państwie Członkowskim, którego nie jest obywatelem, ma prawo głosowania i kandydowania w wyborach do Parlamentu Europejskiego w Państwie Członkowskim, w którym ma miejsce zamieszkania, na takich samych zasadach jak obywatele tego państwa. Prawo to jest wykonywane z zastrzeżeniem szczegółowych warunków ustalonych przez Radę stanowiącą jednomyślnie na wniosek Komisji i po konsultacji z Parlamentem Europejskim; warunki te mogą przewidywać odstępstwa, jeśli uzasadniają to specyficzne problemy Państwa Członkowskiego.

Artykuł 20

Każdy obywatel Unii korzysta na terytorium państwa trzeciego, gdzie Państwo Członkowskie, którego jest obywatelem, nie ma swojego przedstawicielstwa, z ochrony dyplomatycznej i konsularnej każdego z pozostałych Państw Członkowskich na takich samych warunkach jak obywatele tego państwa. Państwa Członkowskie ustanawiają między sobą niezbędne reguły oraz podejmują rokowania międzynarodowe wymagane do zapewnienia tej ochrony.

Artykuł 21

Każdy obywatel Unii ma prawo petycji do Parlamentu Europejskiego, zgodnie z postanowieniami artykułu 194.

Każdy obywatel Unii może zwracać się do Rzecznika Praw Obywatelskich, ustanowionego zgodnie z postanowieniami artykułu 195.

Każdy obywatel Unii może zwracać się pisemnie do każdej instytucji lub organu określonego w niniejszym artykule lub w artykule 7 w jednym z języków wskazanych w artykule 314 oraz otrzymywać odpowiedź w tym samym języku.

Artykuł 22

Co trzy lata Komisja składa sprawozdanie Parlamentowi Europejskiemu, Radzie oraz Komitetowi Ekonomiczno-Społecznemu w sprawie stosowania postanowień niniejszej części. Sprawozdanie to uwzględnia rozwój Unii.

Na tej podstawie i bez uszczerbku dla innych postanowień niniejszego Traktatu, Rada, stanowiąc jednomyślnie na wniosek Komisji i po konsultacji z Parlamentem Europejskim, może uchwalać przepisy w celu uzupełnienia praw przewidzianych w niniejszej części, których przyjęcie zaleca Państwom Członkowskim, zgodnie z ich odpowiednimi wymogami konstytucyjnymi.”

Europejska Unia Monetarna trzy stadia - do 1.1.1999 r. wspólna waluta Euro, ale zrealizowano 1.1.2002 r.

Wspólnotowa Karta Podstawowych Praw Socjalnych Pracowników

Art. A (obecnie art. 1) TUE:

Traktat ten zaznacza nowy etap w procesie tworzenia coraz ściślejszej Unii między narodami Europy, w której decyzje podejmowane są tak otwarcie jak jest możliwe a także tak blisko obywatela jak jest to możliwe”.

Art. 7

1. Na uzasadniony wniosek jednej trzeciej Państw Członkowskich, Parlamentu Europejskiego lub Komisji, Rada, stanowiąc większością czterech piątych swych członków po uzyskaniu zgody Parlamentu Europejskiego, może stwierdzić istnienie wyraźnego ryzyka poważnego naruszenia przez Państwo Członkowskie zasad wymienionych w artykule 6 ustęp 1 i skierować do tego Państwa stosowne zalecenia. Przed dokonaniem takiego stwierdzenia Rada wysłuchuje dane Państwo Członkowskie i stanowiąc zgodnie z tą samą procedurą, może wezwać osoby niezależne do przedłożenia w rozsądnym terminie sprawozdania w sprawie sytuacji w tym Państwie.

Rada regularnie bada czy powody dokonania takiego stwierdzenia pozostają aktualne.

2. Rada zebrana w składzie szefów państw lub rządów, stanowiąc jednomyślnie na wniosek jednej trzeciej Państw Członkowskich lub Komisji i po uzyskaniu zgody Parlamentu Europejskiego, może stwierdzić, po wezwaniu rządu Państwa Członkowskiego do przedstawienia swoich uwag, poważne i stałe naruszenie przez to Państwo Członkowskie zasad określonych w artykule 6 ustęp 1.

3. Po dokonaniu stwierdzenia na mocy ustępu 2, Rada, stanowiąc większością kwalifikowaną, może zdecydować o zawieszeniu niektórych praw wynikających ze stosowania niniejszego Traktatu dla tego Państwa Członkowskiego, łącznie z prawem do głosowania przedstawiciela rządu tego Państwa Członkowskiego w Radzie. Rada uwzględnia przy tym możliwe skutki takiego zawieszenia dla praw i obowiązków osób fizycznych i prawnych.

Obowiązki, które ciążą na tym Państwie Członkowskim na mocy niniejszego Traktatu, pozostają w każdym przypadku wiążące dla tego Państwa.

4. Rada może następnie, stanowiąc większością kwalifikowaną, zdecydować o zmianie lub uchyleniu środków podjętych na podstawie ustępu 3, w przypadku zmiany sytuacji, która doprowadziła do ich ustanowienia.

5. Do celów niniejszego artykułu Rada stanowi nie biorąc pod uwagę głosu przedstawiciela rządu danego Państwa Członkowskiego. Wstrzymanie się od głosu członków obecnych lub reprezentowanych nie stanowi przeszkody w podjęciu decyzji określonych w ustępie 2. Większość kwalifikowana jest określona jako taki sam udział głosów ważonych danych członków Rady jak ustalony w artykule 205 ustęp 2 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską.

Niniejszy ustęp stosuje się również w przypadku zawieszenia praw do głosowania zgodnie z ustępem 3.

6. Do celów ustępów 1 i 2 Parlament Europejski stanowi większością dwóch trzecich oddanych głosów, reprezentującą większość jego członków.

Projekt przyjęty przez Konwent ds. Przyszłości Europy 13 czerwca i 10 lipca 2003 r. − 105 osób - 28 przedstawicieli - rządów państw członkowskich i 13 państw kandydujących; 46 - parlamentów krajowych/ po 2 osoby; 16 członków PE; 2 przedstawicieli Komisji. Przedstawiony głowom państw i rządów przez Giscard d´Estaing na Szczycie w Salonikach (Grecja) 20.6.2003 r. wraz z raportem mniejszości (grupy eurosceptyków tzw. Democracy Forum). Konferencja Międzyrządowa negocjowała projekt od października 2003 r.; traktat podpisano 29.10.2004 r., traktat musi być ratyfikowany przez wszystkie państwa członkowskie.

Artykuł 42 TUE: Rada, stanowiąc jednomyślnie z inicjatywy Komisji lub Państwa Członkowskiego, po zasięgnięciu opinii Parlamentu Europejskiego, może zdecydować, że działania w dziedzinach wskazanych w artykule 29 podlegają tytułowi IV Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską i jednocześnie może określić warunki głosowania, które są z tym związane. Zaleca ona Państwom Członkowskim przyjęcie tej decyzji zgodnie z ich odpowiednimi wymogami konstytucyjnymi.

2


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Prawo UE - A. Wyrozumska slajd 7
Prawo UE - A. Wyrozumska slajd 5, Prawo UE(1)
Prawo UE - A. Wyrozumska slajd 5
Prawo UE - A. Wyrozumska slajd 4
Prawo UE - A. Wyrozumska slajd 2
Prawo UE - A. Wyrozumska slajd 6
Prawo UE - A. Wyrozumska slajd 4, Prawo UE(1)

więcej podobnych podstron