 | Pobierz cały dokument teorie.przygotowane.do.egzaminu.socjologia.doc Rozmiar 157 KB |
Definicja teorii socjologicznej wg P. Sztompki - elementy, funkcje, cele.
Teoria społeczna (wg Piotra Sztompki z 1985 roku) jest to wszelki zespół założeń ontologicznych, epistemologicznych i metodologicznych, abstrakcyjnych pojęć oraz ogólnych twierdzeń o rzeczywistości społecznej mających dostarczać wyjaśnienia dostępnej wiedzy opisowej na jej temat oraz ukierunkowywać dalsze badania. W definicji tej mamy kilka ważnych założeń:
Założenia:
- ontologiczne - mówią o tym jak społeczeństwo istnieje w sensie bytu, czy jako coś namacalnego, czy coś w naszej jaźni;
- epistemologiczne - jakie są źródła wiedzy na temat społeczeństwa, skąd czerpiemy tę wiedzę, jakie są granice naszego poznania - czy jest to proces, czy tylko jakiś moment;
- metodologiczne - jak możemy badać społeczeństwo, które metody i techniki są najskuteczniejsze, jak należy podchodzić do tych badań. Metodologia badań zależy od teorii.
Abstrakcyjne pojęcia - uogólnione nazwy, dzięki którym dana teoria będzie mogła odnosić się do różnych przypadków ;
Ogólne twierdzenia o rzeczywistości społecznej - gdzie społeczeństwo jest rozumiane jako sieć jednostek.
Tak rozumiana teoria pełni funkcję wyjaśniającą na trzech odrębnych poziomach:
1. Tworzenie orientacji teoretyczno-metodologicznej, czyli przyjmowanie z góry założeń ontologicznych, epistemologicznych i metodologicznych o przedmiocie, który się bada albo/i
Tworzenie modeli pojęciowych czyli powiązanych ze sobą pojęć i kategorii analitycznych służących do swoistego „zapanowania poznawczego” nad badanym przedmiotem poprzez jego pojęciowe systematyzowanie albo/i
Tworzenie teorii empirycznej odnoszącej się bezpośrednio do rzeczywistości empirycznej, czyli systemu praw i twierdzeń dotyczących powiązań i zależności pomiędzy parametrami badanego przedmiotu.
Przedmiotem wyjaśniania dla teorii może być:
całokształt zjawisk społecznych (teoria ogólna), czyli społeczeństwo rozumiane bardzo uniwersalistycznie (nie tylko tu i teraz, ale zawsze i każde społeczeństwo);
wyróżnione i ograniczone aspekty życia społecznego (teoria średniego zasięgu), tzw. klasy zjawisk społecznych. Średni zasięg teorii nie oznacza niższego stopnia abstrakcji w porównaniu z teoriami ogólnymi, lecz polega na ograniczeniu przedmiotowych teorii. Są to teorie dążące do uzyskania maksymalnie ogólnej wiedzy na temat poszczególnych procesów, zjawisk, typów struktur i mechanizmów społecznych. Teoria jest więc ogólna, ale dotyczy pewnej precyzyjnie zdefiniowanej klasy zjawisk (np. teoria roli, teoria konfliktu społecznego, teoria biurokracji ,teoria grup odniesienia, teoria ruchliwości społecznej);
 | Pobierz cały dokument teorie.przygotowane.do.egzaminu.socjologia.doc rozmiar 157 KB |