41. Schorzenia reumatyczne występujące u dzieci, patogeneza, obraz kliniczny, leczenie.
Choroby reumatyczne (potocznie reumatyzm) chorób charakteryzujących się przewlekłymi zmianami zapalnymi w obrębie tkanki łącznej, spowodowanymi najczęściej reakcją autoimmunologiczną.
Grupa chorób reumatycznych objawia się często zmianami chorobowymi w stawach i kościach, dając objawy bólowe i w skrajnych przypadkach ograniczenie ruchomości stawów, aż do całkowitego ich usztywnienia
Choroba autoimmunologiczna
Układ odpornościowy zaczyna zwalczać swoje własne komórki z bliżej niewyjaśnionego powodu
Czynniki sprzyjające wystąpieniu
Genetyczne
Środowiskowe
Wirusy
Stres
Hormony
Młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów
Objawy
Apatia, brak apetytu i spadek aktywności fizycznej
Czasem objawy przypominają infekcję grypową z bólami stawowymi i gorączką
Często pierwszym objawem u dzieci jest zaburzenie chodu (utykanie)
Kluczowym objawem jest trwały obrzęk chorego stawu
Ból
Poranną sztywność stawów, która stopniowo ustępuje w ciągu dnia
Stawy najczęściej zaatakowane to: kolano, kostka, nadgarstek oraz małe stawy.
Postacie
Młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów o początku z zajęciem niewielu stawów
Młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów o początku wielostawowym
Postać układowa
Postać układowa
Gorączka
Powiększenie węzłów chłonnych, śledziony, wątroby
Zapalenie mięśnia sercowego, otrzewnej , opłucnej
Drobnoplamiste, różowe wysypki skórne
Zapalenie stawów, zazwyczaj dotyczące wielu stawów (5 lub więcej) może być obecne od początku choroby lub rozwijać się później
Mizs o początku wielostawowym
Charakteryzuje się zajęciem w ciągu pierwszych 6 miesięcy choroby co najmniej 5 stawów i brakiem objawów uogólnienia.
Mizs z zajęciem niewielu stawów
Początek zazwyczaj przed 6 rż
Częściej dziewczynki
Uszkodzenie oczu
Diagnoza
Przed 16 rż
Zapalenia o nieznanej etiologii trwające min 6 tygodni
Diagnostyka laboratoryjna
Czynnik reumatoidalny (rf) jest autoprzeciwciałem, które jest obecne w wysokim mianie tylko w postaci wielostawowej
Przeciwciała przeciwjądrowe (ppj) są bardzo często obecne u pacjentów z wczesnym początkiem mizs z zajęciem nielicznych stawów. Ich obecność stanowi duże ryzyko zapalenia naczyniówki oka
Badania takie jak ob., miało c - reaktywne (crp) są wskaźnikami ogólnymi aktywności stanu zapalnego
Diagnostyka obrazowa
Rtg (niewiele widać jednak u dzieci)
Usg
Tk
Mri
Kryteria radiologiczne
Okres i obrzęki części miękkich okołostawowych, osteoporoza przystawowa
Okres ii zwężenie szczeliny stawowej, nadżerki powierzchni stawowych, geody w warstwie chrzęstno-podchrzęstnej
Okres iii zmiany w obrębie kości i chrząstki prowadzące do przykurczy i zniekształceń stawów, podwichnięcia, złamania nasad kości i kompresja trzonów miedzykręgowych
Okres iv zmiany utrwalone, ankyloza
Leczenie
Leczenie polega przede wszystkim na stosowaniu leków hamujących objawy i/lub stan zapalny (…)
Farmakologia
Niesterydowe leki przeciwzapalne (nlpz) są objawowymi lekami przeciwzapalnymi i przeciwgorączkowymi
Iniekcje dostawowe gdy zmiany zapalne z wysiękiem dotyczą jednego lub kilku stawów
Leki ii rzutu
Glikokortykosteroidy (gk) mają bardzo silne działanie przeciwzapalne, objawy niepożądane
Rehabilitacja
Fizykoterapia
Kinezyterapia
Fizjoterapia
Podnosi wartości codziennej aktywności i jakość życia a także adaptuje małego pacjenta do nowych warunków i prewencji komplikacji związanych z postępem choroby
Wybór metod zależny ejst od: dynamiki procesu zapalnego, okresu choroby, rodzaju zniekształceń, wielu i wydolności fizycznej a także nastawienia pacjenta
Zwiększa siłę mięśniową i nie dopuszcza do wystąpienia przykurczów lub/znosi już istniejące a także zmniejsza dolegliwości bólowe za pomocą zabiegów fizykalnych w utrwalonych zmianach stawów
Prawidłowo prowadzona często umożliwia choremu dziecku uzyskanie samodzielności w wykonywaniu prostych czynności życiowych i ogranicza dolegliwości bólowe
Powikłania
Jaskra, zaćma, ślepota
Spowolnienie wzrostu
Zmiany w narządzie ruchu-przykurcze
42. Schorzenia dróg oddechowych występujące u dzieci, wymagające leczenia pulmonologicznego (mukowiscydoza)
Mukowiscydoza -należy też do wad cewy nerwowej, ale nie dawałam już w następnym punkcie
Jest najczęstszą genetycznie uwarunkowaną chorobą metaboliczną
Częstość występowania w europie 1: 3948 żywo urodzonych noworodków
Przyczyną choroby jest mutacja genu odpowiedzialnego za syntezę białka błonowego kanału chlorkowego cftr
Kanał chlorkowy - zlokalizowany w błonie szczytowej komórek nabłonkowych gruczołów wydzielania zewnętrznego
Uszkodzenie cftr
Zwiększony transport cl- na zewnątrz błony komórkowej
Zwiększona absorpcja na i wody
Zagęszczenie i zwiększenie lepkości wydzieliny
Przyczyną choroby jest wrodzony defekt powodujący zagęszczenie śluzu, co prowadzi do zalegania gęstej wydzieliny, głównie w obrębie układu oddechowego oraz przewodach trzustkowych.
Objawy płucne
Decydują o przeżyciu
Gęsty i lepki śluz, który zatyka oskrzela może spowodować niedodmę i jest podłożem dla rozwoju bakterii, zwłaszcza dla gronkowca złocistego i pałeczki ropy błękitnej, które mogą tworzyć ropnie płuc
Nawracające zapalenia oskrzeli i płuc, trudno poddające się typowemu leczeniu, prowadzą do rozstrzeni oskrzeli i włóknienia płuc
Występuje suchy i uciążliwy kaszel, niekiedy duszność (pierwsze objawy już w wieku niemowlęcym)
…
Objawy brzuszne
Gęsty i lepki śluz blokuje przewody trzustkowe (powodując przewlełe zaplenie trzustki) co powoduje zaburzenia trawienia i wchłaniania, a następnie prowadzi do zaburzeń rozwoju i niedoborów w odżywianiu i niedoboru witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, co powoduje zhamowanie wzrostu
Występują obfite nie uformowane, cuchnące, tłuszczowate stolce od wczesnego dzieciństwa, powiększenie objętości brzucha, niekiedy wypadanie odbytnicy, niedrożność smółkowa po urodzeniu
Może wystąpić(4-5% przypadków) stłuszczenie wątroby i wtórna marskość zółciowa wątroby z powodu niedrożności kanalików żółciowych
Zaczopowanie przewodów ślinianek gęstą wydzieliną śluzową
W narządach płciowych
U mężczyzn niedrożność dróg wyprowadzających nasienie
U kobiet wzrost gęstości śluzu szyjkowego
Diagnostyka
Obecność przynajmniej jednego objawu klinicznego
Obecność mukowiscydozy w rodzinie
Dodatni wynik przesiewu
Nieprawidłowy wynik jednego z poniższych badań
Prób potowa
Badanie molekularne -
Pomiar potencjałów pozanabłonkowych (?)
Leczenie objawów ze strony układu oddechowego
Antybiotykoterapia - wysokie dawki ze względu na zła penetrację leku do wydzieliny śluzowej
Fizykoterapia: drenaż ułożeniowy z oklepywaniem, technika natężonego wydechu, drenaż autogenny, techniki zmiennego ciśnienia oskrzelowego - flutter, acapella, techniki podwyższonego ciśnienia wydechowego pep
Domaza - dna-aza inhalacje preparatu enzymatycznego przez to zmniejsza lepkość wydzieliny oskrzelowej
Tialorid - bloker kanału sodowego, zwiększa sekrecję na do śluzu, co powoduje zatrzymanie wody i rozrzedzenia śluzu
Tlenoterapia
Wypłukanie śluzu z użyciem 500 ml 0,9% nacl
Przeszczep płucno-serce - szacowane prawdopodobieństwo przeżycia 2 lat <50%
Terapia genowa - wprowadzenie prawidłowego genu cftr do komórek gruczołowych - wektor wirus.
Leczenie objawów ze strony przewodu pokarmowego
Leczenie dietetyczne:
Dieta wysokokaloryczna, (120-150% zapotrzebowania zdrowych rówieśników)
Żywienie inwazyjne peg lub sonda dożołądkowa
Suplementacja enzymów trzustkowych: lipazy, amylazy, proteazy
Suplementacja witamin rozpuszczalnych w tłuszczach: a, d, e i k oraz beta-karoten
43. Wady wrodzone cewy nerwowej - przyczyny, obrazy kliniczne, leczenie.
Wady cewy nerwowej powstają już w pierwszym miesiącu życia płodowego, gdy kobieta najczęściej jeszcze nie wie, że jest w ciąży
O powstaniu decyduje wiele bliżej nie poznanych czynników środowiskowych i genetycznych
W polsce rodzi się około 2 dzieci…
Przyczyny egzogenne wad układu nerwowego
Najważniejsze jest w jakim okresie ciąży zadziała czynnik szkodliwy
Brak dowozu substancji odżywczych
Niedożywienie (białko, kwas foliowy, wit. A, b1, b2, c, e)
Niedotlenienie
Niedokrwienie
Działanie czynników toksycznych
Wysoka temperatura
Promieniowanie jonizujące
Zakażenia
Różyczka
Grypa (wirus a)
Świnka
Półpasiec
50-60% przyczyny nieznane
20-25 wieloczynnikowa
6-7 nieprawidłowości
Podział wad oun
Zaburzenia rozwojowe mózgu:
Bezmózgowie
Exencephalia - brak kości czaszki
Przepuklina mózgowa
Przepuklina mózgowo - rdzeniowa
Małomózgowie prawdziwe
Wielkomózgowie
Zaburzenia rozwojowe rdzenia
Tarń dwudzielna
Przepuklina oponowa
Przepuklina oponowo-rdzeniowa
Przepuklina rdzeniowa
Wodogłowie
Rodzaje wad cewy nerwowej
Odcinek górny
Bezmózgowie
Małomózgowie
Przepuklina oponowo-mózgowa
Odcinek dolny
…
Typ wady cewy nerwowej - malformacje
Bezmózgowie - brak części lub całego mózgowia, mózgoczaszki i skory
Małomózgowie prawdziwe - pierwotny niedorozwój półkul mózgowych
Wielkomózgowie - zwiększenie masy mózgu w całości lub w jego części
Wodogłowie
Wodogłowie jest stanem nieprawidłowego nagromadzenia płynu mózgowo-rdzeniowego w komorach wewnątrz mózgu
…
Etiologia
Nadmierna produkcja pmr
Zakrzep zatoki poprzecznej w zapaleniu ucha środkowego
Zaburzenia przepływu pmr
Guzy
Krwotoki mózgowe
Wady wrodzone: zespół arnold-chiari, przepuklina oponowo-rdzeniowa, choroby zapalne np. Zapalenie wyściółki komór
Zaburzenia wchłaniania pmr
Krwotok podpajęczynówkowy
Uraz czaszkowo-mózgowy
Zapalenie opon i mózgu
Guz rdzenia
Idiopatyczne
Obraz kliniczny
Uwypuklenie, powiększenie, tętnienie ciemiączka
Powiększenie obwodu głowy
Rozejście się szwów czaszkowych
Poszerzone żyły na czaszce
Objaw zachodzącego słońca - między tęczówką a powieką pozostaje rąbek białkówki, czasem powstaje tez u dzieci rozwijających się całkowicie prawidłowo
Opóźniony rozwój psychoruchowy
Objawy mózgowego porażenia dziecięcego - niedowłady, niedorozwój psychoruchowy, padaczka
Objawy charakterystyczne dla mpdz, ale nie każde dziecko z wodogłowiem musi mieć mpdz
Leczenie wodogłowia
Leczenie ostrych objawów poprzez założeni e zastawki, czyli połączenia układu komorowego z jamą otrzewnej. Nadmiar płynu mózgowo-rdzeniowego jest odprowadzany do otrzewnej i wodogłowie nie narasta.
Nerwiakowłókniakowatość
Choroba recklinghausena
Choroba dotyczy zarówno skóry, jak i układu nerwowego
Zaburzenia genetyczne i rozwojowe w obrębie 3 listków zarodkowych (skóra, oko, ośrodkowy i obwodowy układ nerwowy)
Plamy i znamiona na skórze i śluzówkach, oraz twory hiperplastyczne guzopodobne. Typowe plamy cafe-au-lait
Jeżeli guzki są na przebiegu nerwów to powodują zaburzenia neurologiczne.
Nie każde postacie są takie same, może być tylko skórna czyli lżejsza jak i wewnątrz, układ nerwowy itp.
Choroby genetyczne
Choroby genetyczne (gr. Genetes = rodzić)
To grupa chorób wywołana mutacjami w obrębie genu lub chromosomów, mających znaczenie dla prawidłowej budowy i czynności organizmu.
Podstawowe pojęcia
Gen - to jednostka dziedziczenia, zbudowana z dna i mieszczące się w określonych miejscach chromosomów
Chromosom - pręcikowe struktury mieszczące się
Mutacja jest to zmiana powstająca wskutek:
Zmiany genu w jego nowy allel - mutacja genowa - zmienia informację kodowaną przez gen, ta że produkuje on uszkodzone białko lub w ogóle zaprzestaje produkowania białek
Zmiany struktury chromosomu - mutacja chromosomowa strukturalna
Zmiana liczby chromosomów - mutacja liczbowa
Mutacje chromosomowe
Strukturalne- dotyczą komórek z prawidłową liczbą, ale zaburzoną budową chromosomów
Inwersja
Translokacja
Duplikacja
Delecja
Chromosom kolisty
Izochromosom
Liczbowe - dotyczą komórek, które zawierają nieprawidłową liczbę chromosomów
Mono
Di
Tri
Czynniki mutagenne
Fizyczne - promieniowanie jonizujące x, alfa, beta, gamma promieniowanie niejonizujące - ultrafioletowe
Biologiczne - wirusy
Chemiczne - kwas azotowy, hydroksylamina, barwniki akrydynowe, nadtlenki, niektóre leki (cytostatyki), środki konserwujące
Dziedziczenie
Dziedziczenie autosomalne dominujące
Zespół marfana
Choroba reckinghausena
Dziedziczenie autosomalne recesywne
Fenyloketonuria
Albinizm
Mukowiscydoza
Dziedziczenie recesywne sprzężone z chromosomem y
Dziedziczenie recesywne sprzężone z chromosomem x
Choroby sprzężone z chromosomem x
Hemofilia
Dystrofia mięśniowa duchenne'a (dmd), (dmb)
Miopatie
Rdzeniowy zanik mięśni
Zaburzenia w liczbie chromosomów
Zespół downa
Trisomia chrosomu 21
Niezborność ruchów i niedorozwój umysłowy
Obniżone napięcie mięśniowe
Wady serca, narządu wzroku i słuchu
Opóźnione dojrzewanie płciowe i niski wzrost (u obu płci). Mężczyźni przeważnie są bezpłodni. Dziewczynki mogą miesiączkować a niektóre zajść w ciążę
Po czterdziestym roku życia zapadają na chorobę alzheimera
Dzieci z zespołem downa z reguły są pogodne, ciepłe, bardzo przywiązane do rodziców.
Dzieci są mocno wiotki, hipermobilne
Problemy z ośrodkiem sytości
Rzekoma makrogłosia (język nie mieści się w jamie ustnej), bruzdy na języku
Szczególny układ bruzd na dłoniach - małpie dłonie
Mongoidalne rysy twarzy
Spłaszczona potylica lub małogłwoie
Spłaszczona nasada nosa
Drobne, skośnie, szeroko rozstawione szpary powiekowe nisko osadzone,
Małe małżowiny uszne
Zespół pataua
Trisomia chromosomu 13
Dzieci umierają zazwyczaj w kilka godzin lub dni po urodzeniu
Osoby dorosłe z tym zespołem są rzadkością
Ubytki owłosienia na głowie
Oczy osadzone blisko siebie
Wady uszu (niskie osadzenie, zniekształcenie małżowin)
Rozszczep wargi i podniebienia
Polidaktylia
Wady serca
Wady nerek
Zaburzenia w liczbie chromosomów płci
Zespół turnera
Monosomia heterosomów (jeden chromosom płciowy x)
Płeć chromosomową żeńską
Bezpłodność
Upośledzenie umysłowe
Zespół klinefeltera
Zespół kociego krzyku
Delecja krótkiego ramienia chromosomu 5
Charakterystyczny płacz dziecka (nieprawidłowa budowa krtani i nagłośni)
Zmiany kostno- stawowe, koślawość kończyn, nadmierna ruchomość stawów
Widoczne efekty dysmorfizmu (?)
Zespół angelmana
Niepełnosprawność intelektualna
Ataksja
Padaczka
Wybuchy śmiechu bez przyczyny „marionetki”
Liczne sensoryzmy - fascynacja wodą
Cechy dysmorficzne twarzy - duże usta, wystający język, szeroko rozstawione zęby, tęczówki prawie zawsze niebieskie
Trisomia chromosomu x - zespół xxx, nadkobieta
44. ICF - definicja, struktura i funkcje.
International classification of functioning, disability and health. (międzynarodowa klasyfikacja funkcjonowania, niepełnosprawności i zdrowia)
Międzynarodowa klasyfikacja zdrowotna who
Ujednolicona i standardowa struktura opisująca niepełnosprawność i stany związane ze zdrowiem.
Icf łączy różne aspekty dotyczące osób w danych stanach zdrowotnych, stawia na równi wszelkie choroby niezależnie od przyczyn, a także charakteru fizycznego czy psychicznego.
Icf
Narzędzie statystyczne
Narzędzie badawcze
Narzędzie polityki społecznej
Narzędzie kliniczne w ocenie potrzeb zdrowotnych, doboru metod postępowania w określonych stanach zdrowotnych, ocenie profesjonalizmu
Kto może korzystać z icf
Osoby świadczące opiekę zdrowotną i jej konsumenci
Wszyscy, którzy zajmują się zdrowiem, edukacją, opieką nad dziećmi i młodzież
Zapewniając wspólny uniwersalny język
Klasyfikacja who z 2001 roku :
Funkcje i struktura ciała
Aktywność
Uczestniczenie
Czynniki środowiskowe
Czynniki osobowe
Struktury organizmu
Układ nerwowy
…
Funkcje organizmu
Funkcje umysłowe
Zmysły i ból
Głos i mowa
F. Układu krwionośnego, krwiotwórczego, immunologicznego i oddechowego
F. Układu pokarmowego i wydzielania wewnętrznego
F. Układu moczowo-płciowego
F. Układu nerwowo-mięśniowo-szkieletowego i f. Związane z ruchem
F. Skóry i przydatków skóry (adekwatne do poprzedniego, tylko funkcje)
Aktywność i uczestniczenie
Uczenie się i wykorzystanie wiedzy
Radzenie sobie z podejmowaniem zadań
Komunikacja
Poruszanie się
Samoobsługa
Życie domowe
Interakcje i związki międzyludzkie
Życie społeczne, towarzyskie i obywatelskie
Wykształcenie, praca i finanse
Czynniki osobnicze i środowiskowe
Płeć
Wiek
Sposób radzenia sobie z trudnościami
Sytuacja socjalna
Wykształcenie
Zawód
Doświadczenie
Wzorce zachowania
Charakter
Produkty i technologie
Środowisko naturalne i modyfikacja środowiska przez człowieka
Wsparcie i relacje międzyludzkie
Przekonania i postawy
Usługi, systemy i regulacje prawne
Zastosowanie icf
Indywidualna ocena funkcjonowania
Planowanie interwencji w celu osiągnięcia maksymalnego poziomu funkcjonownia
Komunikacja w zespole rehabilitacyjnym
Ocena skuteczności interwencjilu! <3 milka ;*
Samoocena funkcjonowania
(płaszczyzna indywidualna)
Edukacja, dystrybucja środków , zapewnienie jakości, zarządzanie, (płaszczyzna instytucjonalna)
Zastosowanie:
Statystyczne
Badawcze
Kliniczne
Edukacyjne
Społeczne
Formułowanie kryteriów rentowych, tworzenie regulacji prawnych, rozpoznawanie potrzeb społecznych, polityka społeczna, ocena efektywności interwencji, (płaszczyzna socjalna)
Icf - cy - wersja dla dzieci
Uwzględnia:
Gwałtowny wzrost
Specyficzne zmiany w rozwoju fizycznym, ruchowym, psychicznym i społecznym dziecka
Dziecko w klasyfikacji funkcjonalnej jako „ruchomy cel”
Inne warunki badania-personal capacity/performance
Aktywność, funkcjonowanie, uczestnictwo inne od dorosłych
Klasyfikacja icf-cy uzupełniona o prognozowanie, maksymalny poziom funkcjonowania, wczesną interwencję, zapobieganie, profilaktykę !!!!
Niezbędna ocena funkcjonowania i klasyfikacja = gmfcs
Icf - cy w kontekście rodziny
Podejście skoncentrowane na rodzinie
Niemożność obserwacji, diagnozy, leczenia dziecka w izolacji od środowiska rodzinnego i jego sytuacji
Wzmacnianie kompetencji rodziny
Proces wychowania - kształtowanie osobowości
icf-cy model leczenia skutków choroby
identyfikacja potrzeb dziecka i rodzin -> poprawa udziału i funkcjonowania dzieci
Analiza poziomu funkcjonowania wsparcie rodziny i wychowaniu dzieci
Określenie możliwości i ograniczeń dziecka
45. Wcześniactwo - przyczyny, cechy, powikłania.
Wcześniak ma niższe napięcie mięśniowe.
Napięcie mięśniowe - definicja
Jaki zmiany:
W układzie ruchu
W narządach odbierających bodźce: wzrokowe, słuchowe, równowagi (błędnik)
Wzrok brak kontaktu wzrokowego potrzeba ochrony oczu bo:
Stosowana jest tlenoterapia
Bodźce są zbyt silne (co może prowadzić do kolejnych zaburzeń i uszkodzenia kontroli wzrokowej)
Słuch
Jest bardziej wykorzystywany czasem aż zbyt bardzo
Bodźce są zbyt silne
Zaburzenia sensomotoryczne
Zaburzenia równowagi
Zaburzenia więzi, dotyk jest odczuwany jako nieprzyjemny
Z czym przychodzą wcześniaki?
Niska masa urodzeniowa (minimalna masa to kilkaset gram, 400g, skrajność to poniżej 1500g)
Niewydolność łożyska, słabe odżywienie
Hipoglikemia
Policytemia - zbyt dużo erytrocytów (po to by więcej tlenu dostarczyć), przez co nie radzą sobie z żółtaczkami, chorobami, problemy z układem oddechowym
Hipotermia
Retinopatia wcześniacza - problem z ukrwieniem siatkówki
Wszelkie infekcje
Przewód tętniczy bothala (przeciążenie, bo powinien zaniknąć)
Martwicze zapalenie jelit
Zaburzenia oddychania: bezdechy, dysplazja oskrzelowo - płucna, częstsze infekcje, desaturacja, skurcze oskrzeli, zespół pointubacyjny
Skala apgar: oddech, kolor, akcja serca, napięcie, odruchy.
Leukomalacja okołokomorowa - niedotlenienie.
Co robimy:
Układ oddechowy
Lekkie wibracje
Pozycje
Wspomaganie usuwania wydzieliny
Metoda afe
Wsparcie relacji matka - dziecko: metoda ndt bobath (handling), nauka rodziców jak opiekować się dzieckiem
Gniazdka, rogale, tape'y, wspomaganie/zabezpieczanie pozycji dłoni, stóp, zapobieganie zniekształceń czaszki, klatki piersiowej
Diagnostyka:
Już na oddziale, gdy jesteśmy przeszkoleni (prechtl, bobath, brazelton)
Intensywna terapia
Ma umożliwić przeżycie krytycznego okresu choroby (wcześniaki: krytycznego okresu adaptacji do świata, środowiska)
Umożliwia powrót do (chwilowo) zaburzonej homeostazy
Utrzymanie podstawowych fizjologicznych funkcji życiowych
26-29:
28-30: zależy od masy itp., ale przeżycie 90-95%
34: przeżycie około 95-100%
Urazy rdzenia kręgowego, urazy czaszkowo-mózgowe, udary.
Na oddziale intensywnej terapii co robimy? Zabezpieczamy jakość a nie funkcję u dzieci. Chyba, że nie ma dużych rokowań na odzyskanie jakości.