Chrystologia - skrypt 1, T. Dogmatyczna


CHRYSTOLOGIA - nauka o Jezusie Chrystusie

Opr. Marcin Balawander sdb

Plan skryptu:

  1. Problem historyczności Jezusa Chrystusa.

  2. Integralne człowieczeństwo Chrystusa

    1. Nauka Pisma świętego

    2. Rozwój prawdy dogmatycznej (błędy dogmatyczne i orzeczenie NUK)

    3. Refleksja teologiczna

  3. Bóstwo Chrystusa

    1. Nauka Pisma Świętego

      • Świadectwa Chrystusa o sobie jako Bogu

      • Świadectwo pierwszych gmin chrześcijańskich i św. Pawła

      • Świadectwo św. Jana

  4. Rozwój prawdy dogmatycznej

  5. Refleksja teologiczna

  • Pierwsze herezje chrystologiczne

  • Patrystyczne eksplanacje chrystologiczne

  • Zjednoczenie osobowe w Chrystusie

    1. Nauka Pisma Świętego

    2. Rozwój prawdy dogmatycznej

    3. Refleksja teologiczna

  • Jedność moralna Jezusa Chrystusa

    1. Dwie wole w Chrystusie

    2. Dwa działania w Chrystusie

    3. Czynności bosko-ludzkie

    4. Wymiana właściwości (communicatio idiomatum)

    5. Perychoreza chrystologiczna

  • Ze współczesnych teorii chrystologicznych

  • Chrystologia - nauka o Chrystusie.

    Christos (Chrystus) to inaczej pomazaniec, naznaczony.

    Wstęp.

    Pierwotnie Chrystus nie był przydomkiem do imienia Jezus. Na początku Christos było formą wyznania wiary, bóstwa i człowieczeństwa. Jezus jest pomazańcem Bożym, czyli Zbawicielem. Tytuł Christos zastępuje wszystkie przymioty zbawcze. Christos to Syn Boży, Zbawca, Mesjasz etc. Pytaniem pierwotnym jest: Kim jest Jezus Chrystus. Jest to podstawowe pytanie chrystologii. W tym pytaniu jest także wymiar soteriologiczny (nauka o zbawieniu). Obok traktatu o Trójcy Świętej, chrystologia jest centralnym punktem teologii. Bez chrystologii wszystko jest niezrozumiane. Całość teologii musi być chrystologiczna.

    W centrum wiary chrześcijańskiej nie leży Pismo Święte, tylko leży Osoba Jezusa Chrystusa. To co Chrystusowe łączy się z Jego osobą. Istnieje to w Nim - w Jego życiu.

    Chrystus jest ostatecznym, czyli eschatologicznym posłańcem Bożym. Jest eschatologicznym (ostatecznym) człowiekiem.

    Jezus objawia prawdziwego Boga. Jest on Emanuelem - Bogiem wśród nas. Objawia istotę człowieka. Jest jedynym, który spełnił zamysł Boży. Swoim posłuszeństwem zniewolił nieposłuszeństwo.

    Chrześcijaństwo w Jezusie Chrystusie ma początek, środek, fundament (podłoże). Osoba Jezusa Chrystusa jest punktem orientacyjnym wiary. Jest potrzebny do zrozumienia łaski, Kościoła, etyki życia. W Chrystusie są odpowiedzi na wszystkie pytania. Odpowiedzi zawsze szukamy w Jezusie Chrystusie.

    Temat 1. Problem historyczności Jezusa Chrystusa.

    Jezus urodził się w czasach cesarza Augusta. W Judei panował Król Herod Wielki. Żył trzydzieści kilka lat. Umarł za rządów Piłata. W dzisiejszych czasach nie kwestionuje się historyczności Jezusa Chrystusa. Są różne świadectwa, nawet niechrześcijańskie, które mówią o Jezusie Chrystusie.

    0x08 graphic

    1. Pliniusz Młodszy

    2. 0x08 graphic
      Swetoniusz

    3. Tacyt

    4. 0x08 graphic
      Thallos (czyt. Talos)

    5. 0x08 graphic
      Flawiusz

    6. Talmud

    7. Cenzus - świadectwo pogańskie

    Pliniusz Młodszy Jego pisma odwołują się do Jezusa. Żyje w latach 62-114. w latach 111-113 był rządcą w Poncie i Bytynii. Był namiestnikiem. Z tego okresu jest 9 ksiąg listów. Nas interesuje 96 list dotyczący chrześcijaństwa. W tym czasie już w Bytynii istniała duża liczba chrześcijan. Chrześcijanie mieli duży wpływ na otoczenie, pogańskie świątynie pustoszały. Rzym zbierał od świątyń pogańskich podatki, więc z Bytynii zaczął spadać dochód. Cesarz Trajan pisze List do Pliniusza, co się dzieje, dlaczego tak mało jest pieniędzy? Ten 96 list jest odpowiedzią na to pytanie. Wtedy cesarz karze zbadać chrześcijaństwo. Jest w tym liście mowa o czci Chrystusowi jako Bogu. Wtedy nie wolno było uznawać człowieka za Boga, chyba że senat go ustanowił. Trajan uważał to za zabobon. „Christo cvaso Deo” - Chrystus jako Bóg. Chrześcijanie czcili Chrystusa jako Boga.. Juliusz Cezar był bogiem ustanowionym przez Senat. Chrystus był człowiekiem, któremu oddawano cześć.

    Swetoniusz Wspomina chrześcijan. Żyje w latach 85-160. był sekretarzem cesarza. Ok. 120 r. napisał „Żywot Klaudiusza”. Klaudiusz wypędził żydów z Rzymu, byli bowiem podżegani przez Jezusa wywołując często zamieszki. Nie rozróżnia chrześcijan od żydów. On uważa Chrystusa jak za żyda, ale o nieznanym mu charakterze.

    Tacyt jego dzieło „Annales” - roczniki. Urodzony ok. 55 roku umiera ok. 120 r. Był urzędowym historykiem. Pisał historię cesarza rzymskiego. Znany był ze swojej sumienności. Badał skąd pochodzą informacje. Dochodził do źródeł. „Di cantum nara buntum traduntum” - jak przekazują, jak badają - tak właśnie określał i powoływał się w swoim pisaniu. Tacyt miał dostęp do akt archiwalnych. Pisząc o Neronie pisze o pożarze w Rzymie (r.64) Neron obarczył chrześcijan za pożar. Wiemy, że Neron go podpalił. Tacyt pisze skąd wzięli się chrześcijanie:

    Twórcę imienia Chrystusa za panowania Tyberiusza, Piłat na śmierć skazał. Zabobon znowu wybuchnął, nie tylko w Judei, gdzie się owo zło wylęgło, ale i w Rzymie dokąd wszystkie sromoty spływają i znajdują schronienie.

    Tacyt miał negatywny stosunek do chrześcijaństwa. Widać to ze świadectwa jakie dał.

    Prawo rzymskie kiedy skazywano na śmierć, nie domagano się zgody na karę śmierci, ale musiało by to być odnotowane i przesłane do Rzymu. Piłat miał obowiązek w wyroku śmierci sporządzić notatkę i przesłać do Rzymu. Każdy wyrok śmierci musiał być odnotowany. Skoro Tacyt był historykiem urzędowym to na pewno miał notatkę Piłata na temat śmierci Jezusa.

    Thallos (czyt. Talos) żyje w połowie I wieku. Samarytanin, niewolnik. Wyzwolony przez cesarza Tyberiusza. Pracował w kancelarii cesarskiej. Skąd o nim wiemy? Euzebiusz z Cezarei przytacza polemikę między Juliuszem Afrykańskim a Thalosem. Mają dialog na temat śmierci. Wynika z tego, że Juliusz zna dzieło Thalosa, sprzeciwia się zaćmieniu słońca w chwili śmierci Jezusa. Thalos mówi, że było to zjawisko naturalne. Juliusz twierdzi, że było to zjawisko nadzwyczajne. Thalos musiał znać Ewangelię, nie napisaną jeszcze ale mówioną. Thalos musiał znać opis Męki Pańskiej. Około 17 lat po śmierci Jezusa była rozpowszechniona Ewangelia Męki Pańskiej w Rzymie. Przez Thalosa zbliżamy się do Jezusa o całe pół wieku. Thalos może uchodzić za pierwszego niechrześcijańskiego świadka Jezusa.

    Flawiusz Józef, urodzony 31 roku, zmarł ok. 101. jest żydowskim historykiem. Jego dzieło to „Wojna żydowska”. Był żydem hellenizującym. Był przyjacielem cesarza Klaudiusza. Znał chrześcijaństwo. Kolejne jego dzieło: „Antycvitalis” - wspomina 2 razy o Jezusie. W księdze XVIII mówi o skazaniu Jezusa na śmierć przez Piłata.

    Żył Jezus człowiek mądry. Jeśli go w ogóle można nazwać człowiekiem. Był sprawcą wielu cudów i nauczycielem, którzy chętnie słuchali prawdy. Wielu żydów i greków pociągną za sobą. Był on Chrystusem (Mesjaszem). Za podnietą przywódców Piłat skazał go na śmierć krzyżową. Nie opuścili go ci, którzy go poprzednio miłowali. Zjawił się bowiem 3 dnia znowu żywy jak to powiedzieli prorocy (...) Jeszcze do dziś nie zniknęła sekta chrześcijan, która od niego wzięła nazwę.

    Ten tekst musiał być dopisywany przez kokoś jeszcze. Nie mógł go napisać sam Flawiusz. Są 3 grupy opinii co do tego tekstu:

      1. jedni mówią, że całość tekstu pochodzi od Flawiusza

      2. Drudzy odrzucają świadectwo Flawiusza

      3. Trzeci natomiast mówią, że Flawiusz napisał, ale został ubogacony przez chrześcijańskiego kopistę.

    Księga XX rozdział 9 mówi: (...) skazał Jakuba, brata Jezusa zwanego Chrystusem skazanym na śmierć.

    Talmud jest to komentarz do prawa żydowskiego. Napisany w V wieku po Chrystusie. Negatywny stosunek do Jezusa. Jezus czynił cuda, zwodził lud, wyśmiewał wypowiedzi mędrców, został ukrzyżowany jako heretyk i uwodziciel.

    Cezus jest to pogańskie świadectwo. Pisarz w II wieku negatywnie nastawiony do chrześcijaństwa. W jego dziele „Logos aletez” zawarte są intelektualne rozprawy. Polemikę z nim prowadził Orygenes. Dzieło zaginęło, ale dzięki Orygenesowi zachował się passus rozmowy z Cezusem. Nie uważał on Jezusa za jakiś ideał. Nigdy nie podważył, że Jezus nie istniał.

    Temat 2. Integralne człowieczeństwo Chrystusa.

    1. Nauka Pisma Świętego.

    Pismo święte daje nam informacje kim jest Jezus Chrystus! Pierwsze doświadczenie w Ewangelii wprowadza nas w ludzką naturę . Ewangelia odnosi się z tytułem Syn Człowieczy ( Mt 12, 8; 24, 30; Mk 2,8-11; Łk 5, 24). W całej działalności ukazuje się jako człowiek: śpi, odpoczywa, je, umiera, jest pogrzebany. Można znaleźć u Niego ludzkie uczucia:

    Najchętniej uczył o życiu człowieka. Posiadał wolę ludzką. Jego wola przejawia się w dążeniu do celu. Wyraźnie ten cel realizuje. U Jezusa Chrystusa nie spotyka się objaw schizofrenicznych.

    Jezus jest człowiekiem ukazującym prawdę. Na krzywdę drugiego człowieka potrafi przebaczyć, zaproponować Łotrowi Królestwo Niebieskie. Jest konsekwentny w swojej misji. Nie zamyka się. Nie jest człowiekiem sentymentalnym. Potrafi być groźny (np. w świątyni), ale jest miłosierny. Przekształca człowieka pokojem. Poddaje się męce, śmierci - choć mógł tego uniknąć. Jest On bardziej ludzki aniżeli my, aniżeli inny człowiek. Jezus jest wypełnieniem zamysłu Bożego. Człowieka nie można zrozumieć bez Chrystusa!!! To Jezus jest Alfą i Omegą w ludzkiej naturze, bo jako jedyny i pierwszy stał się w 100% wypełnieniem zamysłu Bożego.

    1. rozwój prawdy dogmatycznej.

    Człowieczeństwo Jezusa było wcześnie kwestionowane. Sobór Niecejski I (325) wyraźnie mówi, że Jezus jest zrodzony a niestworzony. Sobór Efeski (431) nazywany jest soborem chrystologicznym. Dogmatem wiary jest:

    Słowo Boże złączyło ze swą osobą ciało ożywione rozumną duszą.

    Sama natura nie istnieje. Fundamentem natury jest osoba. Podmiotem działań jest zawsze osoba a nie natura.

    Sobór Chalcedoński (451) dopracowuje ten dogmat. Sobór sprzeciwił się monofizytyzmowi. Dogmatem uroczyście ogłoszonym na tym soborze jest:

    Ten doskonały w Bóstwie i Ten doskonały w człowieczeństwie, Bóg prawdziwy i człowiek prawdziwy. Złożony z duszy rozumnej i z ciała. Współistotny Ojcu według Bóstwa i współistotny nam według człowieczeństwa. Syn Boży ma być uznany w dwu naturach, bez pomieszania i bez zmiany (nie ma mieszania się natur).

    Różnica natur nie jest zmieszana z powodu połączenia,

    lecz owszem właściwości każdej natury są jeszcze lepiej zachowane.

    Herezje - błędy dogmatyczne.

    Doketyzm - mówi o pozornym ciele Chrystusa. Pochodzi z gnozy. Głosi że Jezus miał jedno ciało, albo pozorne albo eteryczne (niebieskie), czyli pozornie cierpiał i pozornie umarł i zmartwychwstał. Należy dodać, że Ariusz konstruując Trójcę Świętą wskazał na II osobą Trójcy jako na Logos. Chrystusa możemy nazywać Bogiem, ale nim nie jest. Bogiem jest tylko Ojciec. Logos jest jedynie pierwszym stworzeniem. Ta herezja została przezwyciężona dopiero na Soborze Chalcedońskim.

    Modalizm - modus (sposób działania) - jest jeden Bóg i 1 osoba Boża działająca na trzy różne sposoby. Jezus jest sposobem istnienia Boga na ziemi.

    Patrypasjanizm - odrzuca rzeczywistą Trójcę Świętą. Jest 1 osoba Boska i 3 przedstawienia. Na krzyżu umieral Ojciec. Przedstawiciele tej herezji to Noet oraz Prakseasz.

    Błędy chrystologiczno - antropologiczne

    0x08 graphic
    Arianizm

    0x08 graphic
    Apolinaryzm

    0x08 graphic
    Nestorianizm

    0x08 graphic
    Monofizytyzm

    Monoteletyzm (monoenergizm)

    Arianizm - Ariusz, †336, uczeń Lucjana z Antiochii, kapłan w Aleksandrii, odrzucał on naukę o równości osób w Trójcy Św., uznając praktycznie tylko Ojca jako Boga. Jego nauka, która wywołała wieloletni spór wśród teologów została potępiona w r. 325 w Antiochii i Nicei, w 362 w Aleksandrii, oraz w Konstantynopolu w 381 r. Z pism Ariusza znane są List do Euzebiusza z Nikomedii, Wyznanie wiary, fragmenty Uczty oraz kilka pism zredagowanych przez jego uczniów.

    Apolinaryzm - wywodzi się od Apolinarego. Utrzymywał, że w Jezusie druga osoba boska - Logos - zajęła miejsce duszy Jezusa. Duszę zastąpił Logos. Jest człowieczeństwo bez ludzkiej świadomości. Potępiony został na Soborze w Konstantynopolu w 381 roku apolinaryzm jest formą monofizytyzmu.

    Nestorianizm - Nestoriusz wywodził się ze szkoły antiocheńskiej. Był wyważonym teologiem. Szukał pojednania. Zaprzeczał, że Wieczny Logos sam był realnym i jedynym podmiotem ludzkiej rzeczywistości. Dopuszczał istnienie osoby ludzkiej. Mówił, że jest jedynie moralna jedność osób w Chrystusie, a nie unia hipostatyczna.

    Monofizytyzm - Przedstawicielem jest Eutyches. Nie był wykształconym teologiem. W Chrystusie natura ludzka i boska zmieszały się, a nawet w praktyce ludzka natura zanikła. Uznawał w Chrystusie dwie natury Boską i ludzką przed ich połączeniem w momencie wcielenia.

    Monoteletyzm - herezja ta powstała w VII wieku w Bizancjum. Chciała pogodzić uchwały Sobory Chalcedońskiego z monofizytyzmem. Przyjmowano dwie natury, ale tylko jedna działa w Chrystusie.

    Monoenergizm - miał tłumaczyć jedność w Chrystusie.

    Sobór Konstantynopolitański w 681 roku ogłasza jako doktrynę (dogmat) wiary, że:

    W Jezusie są dwa naturalne działania i dwie naturalne wole.

    Wola ludzka jest podporządkowana woli Boskiej.

    Ojciec święty Pius XII w encyklice Haurientis aqnas podkreśla dwie integralne natury w Jezusie: ludzką i Boską.

    1. refleksja teologiczna.

    W walce z herezjami podkreślano ontyczną prawdziwość człowieczeństwa. W wyniku tej refleksji jest On człowiekiem prawdziwszym człowiekiem od każdego z nas. Termin Syn Człowieczy oznacza po prostu człowieka. Nie ulega wątpliwości, że ten termin znaczy, że jest jednym z wielu, a z drugiej strony termin ten wskazuje, że jest On człowiekiem jedynym w swoim rodzaju (J 8, 46; 1 P 2,22; 2Kor 5,21). Chodzi o coś więcej niż to, że Jezus jest człowiekiem o integralnej naturze. Syn Człowieczy wskazuje, że jest potomkiem Adama. Związany z nami solidarnością przez naturę. Uczestniczy jako potomek Dawida w słabościach ludzkiej natury i w skutkach grzechu. Urzeczywistnia w sobie pierwotnie zamierzoną przez Boga doskonałość natury ludzkiej. Jest wypełnieniem zamysłu Bożego. Jego wierność Bogu, aż po krzyż jest odwrotnością niewierności pierwszego Adama. Dzięki temu Chrystus staje się nowym Adamem (Rz 5,18).

    Syn Człowieczy w Chrystusie jest to człowiek idealny, uzdalniający nas wszystkich. Dzięki Chrystusowi możemy doskonalić się w człowieczeństwie. Nowy Adam uzdalnia do przezwyciężania grzechu. Otwiera nam pełnię Bożej obecności. Daje możliwość odnalezienia samych siebie (Dn 7, 13; Ap 1, 13-18) jest On tym, który przyjdzie sądzić żywych i umarłych (Mt 24,13). Wolność Jezusa budzi pragnienie upodobnienia się do Niego. Poznanie Chrystusa jest możliwością zachwycenia się Nim. Człowiek nie może siebie zrozumieć bez Chrystusa - Jan Paweł II.

    Temat 3. Bóstwo Chrystusa.

    Jezus jest równym i współistotny Ojcu. Dla naszego zbawienia przyjął ludzką naturę.

    1. Nauka Pisma Świętego.

      1. Świadectwa Chrystusa o sobie jako Bogu.

    Chrystus ma świadomość, że jest wyższy od Proroków i Królów Starego Testamentu (Mt 12, 41-42). Jego sługami są aniołowie (Mt 16,27). Uważa się za Pana szabatu (Mt 12,8; Mk 2,28). Szabat jest wpisany w katalog praw Bożych. Jedynym kto może zmienić ten katalog jest Bóg. Jeżeli Chrystus mówi, że jest Panem szabatu, mówi tym samym, że jest równy Bogu. W czynieniu cudów (Mt 8, 3 i 7) też mówi, że jest to Jego moc. Czasami powołuje się na Ojca , aby pokazać jedność z Ojcem. Ma władzę, daje moc dla Apostołów od siebie (Mk 6,7). Posyła swoich aniołów (Mk 13,27). Ma moc nad złym duchem - wypędza złe moce (Mt 8,16).

    Kolejne bardzo ważne teksty mówiące o świadectwach Chrystusa o sobie jako Bogu znajdujemy u Mt 5, 21-22 oraz 33-34 - jest to bardzo ważny tekst. Następuje pogłębienie normy przykazania. Tylko Bóg może dokonać zmiany w prawie. Ma On moc na równi z Bogiem, Bogiem Starego Testamentu.

    Mt 9,2 - mówi, że odpuszczają ci się twoje grzechy jedyny, który może odpuszczać grzechy to Bóg. Tylko On może odpuszczać.

    Naśladowanie Jezusa Chrystusa jest warunkiem życia wiecznego Mt 11, 29-30. Chrystus wskazuje siebie jako na źródło siły. Jest prawodawca mocy Jahwe, jest źródłem siły.

    O wiedzy, Jezus mówi, że jest na równi z Ojcem (Mt 11,27) - źródłem wiedzy jest Ojciec, a nie Jezus. Jezus = Ojcu.

    Zachowanie Jezusa Chrystusa przed trybunałem żydowskim. Mówi o sobie w sensie właściwym Łk 22,70. Jest wyraźnie potwierdzenie jak słuchacze odczytali wyznanie Jezusa. Jezus mówi, że ma jedność działania z Ojcem. Żydzi chcieli Go zabić iż łamie szabat i że nazywa Boga swoim Ojcem (J 5, 17-18 w.21). Tak jak Ojciec tak i Syn.

    Ojciec = Synowi

    Jezus jest równy Bogu, jest Bogiem. Ewangelia Jana notuje wypowiedź Jezusa imię Boga (J 8, 24) - Ja Jestem!

    2. świadectwo pierwszych gmin chrześcijańskich i św. Pawła

    Są wypowiedzi w pismach, są także sformułowania, gdzie Jezus nazywa się Bogiem. Prolog świętego Jana mówi, że Bogiem było słowo. Inne teksty mówiące o tym, że Jezus nazywa siebie Bogiem to:

    W Piśmie Świętym jest „operacja”, gdzie zestawia się tekst Starego Testamentu z Nowym Testamentem, które odnosiły się do Mesjasza.

    nowy testament

    stary testament

    Mk 1, 1nn

    Początek ewangelii o Jezusie Chrystusie, Synu Bożym. 2 Jak napisano u proroka Izajasza: „Oto posyłam przed Tobą mojego wysłańca,

    który przygotuje Ci drogę”.3 „Głos wołającego: Na pustyni przygotujcie drogę Panu, prostujcie Mu ścieżki”.

    Iż 40,3

    Oto głos wołający: Na pustyni drogę dla Jahwe torujcie! Pośród stepu wyrównujcie ścieżkę Bogu naszemu!

    Rz 10,13

    Każdy bowiem, kto wezwie imienia Pana, dostąpi zbawienia

    Joel 3,5

    Każdy jednak, kto wzywać będzie Imienia Jahwe, będzie wybawiony,

    bo na górze Syjon i w Jeruzalem będzie ocalenie jak zapowiedział Jahwe; i do wybawionych należeć będą ci, których Jahwe wezwie.

    Flp 2,10

    aby na imię Jezusa zginało się każde kolano w niebie, na ziemi i pod ziemią,

    Iz 45, 23

    Przysięgam na siebie: z ust moich sprawiedliwość wychodzi, słowo nieodwołalne. Wszelkie kolano zginać się będzie przede mną i wszelki język na mnie przysięgać!

    Gminy chrześcijańskie wierzą, że Jezus jest Panem wszystkiego, Kościół Boży jest Jego Kościołem. Do Chrystusa luzie modlą się jak do Boga (Dz 7, 59-60). Święty Paweł nazywa Chrystusa Panem i wierzy że dobrodziejstwa pochodzą na równi od Boga i od Jezusa (Rz 1,7). U Pawła w doksologiach na równi są 3 osoby - 2 Kor 13,13. Chrystus jest przyczyną sprawczą i ceowa świata.

    Niektóre teksty mówią o niższości Jezusa nad Bogiem np. J 14,28; 1 Kor 15,28. Bóg staje się stworzeniem. Kenoza jest to uniżenie.

    3. świadectwo świętego Jana.

    Święty Jan mówi w Prologu, że Słowo ciałem się stało. Ten, który stał się ciałem, jest Synem Jednorodzonym - odwiecznie pochodzącym (J 1,18).

    Jan podkreśla, że Synostwo Boże Jezusa jest ogniskiem kultu religijnego. Bardzo wymowny jest tekst J 20, 31. On jest Synem Bożym. Logos - termin charakterystyczny dla hellenistów. Ten, który był Słowem stał się człowiekiem i umiera za ludzkość. Słowo jest w wieczności. Zanim świat powstał, Słowo już było u Boga i Bogiem było Słowo. Syn jest na łonie Ojca (J 14, 9-10). Podkreślane jest bóstwo Chrystusa. Przez Słowo się wszystko stało. Cały 10 rozdział mówi o relacji Jezusa do ludzi, mówi o Dobrym Pasterzu, o źródle życia (J 10,30). Jezus mówi o jedności z Ojcem (J 5, 17-18). Pismo święte daje wiele wypowiedzi na temat Bóstwa Jezusa.

    1. Rozwój prawdy dogmatycznej.

    Pismo święte, nie wyklucza, że Apostołowie uświadamiali sobie Bóstwo stopniowo (np. św. Tomasz, św. Paweł). Różnorakie sposoby sporów dotyczących Chrystusa do Boga trwające aż do Soboru Nicejskiego (325 r) wynikały z zetknięcia się popularnej wiary z myślą hellenistyczną, czyli jak pogodzić mądrość z Pisma Świętego z mądrością filozofii.

    Temat 4. Pierwsze herezje chrystologiczne

    Herezje są to błędy na temat bóstwa.

    Herezje były już omawiane. Teraz tylko w bardzo wielkim skrócie przypomnimy sobie, że istnieją takie herezje na temat Bóstwa:

    Subordynacjonizm - podporządkowanie. Orygenes posługiwał się tym językiem, ale nie dawał wiary

    Monalizm - mówi, że Ojciec i Syn są tym samym. Odróżniają się sposobem działania.

    0x08 graphic
    0x08 graphic
    Nestorianizm

    Monofizytyzm

    Monotyletyzm

    Apolinaryzm

    Herezje te przymusiły Kościół do pokreślenia ontycznej wypowiedzi Kościoła. W Jezusie poznajemy prawdziwe oblicze Boga.

    J 8,19 oraz 14, 7 - w Jezusie objawia się Bóg, jako w miłosierdziu stał się jednym z nas.

    Temat 5. Patrystyczne eksplanacje chrystologiczne

    Didachè - wszystko to wyznawajcie i chrzcijcie w Imię Ojca i Syna i Ducha Świętego - praktyka chrztu z I wieku.

    Św. Justyn - w odniesieniu do chrztu: W Imię Ojca i Syna i Ducha Świętego

    Klemens Rzymski - w liście do Koryntian pisze powołując się na list do Hebrajczyków - jest odblaskiem majestatu Boga

    List Barnaby - Syn Boży przyszedł w ciele. Słońce jest dziełem Jego rąk.

    Ignacy Antiocheński - w liście do Efezjan pisze, że lekarz jest jeden, zrodzony i niestworzony, z Maryi i z Boga.

    Św. Polikarp - Chrystusa jako Syna Bożego adorujmy

    Św. Ireneusz - Syn Boży Wcielony

    Tertulian - to co z Boga powstało, jest Synem Bożym. Obaj są jednym Bogiem

    Orygenes - ten przyszedł, jest zrodzony przez Ojca przed wszystkim stworzeniem, przez Niego wszystko się stało.

    Temat 6. Zjednoczenie osobowe w Chrystusie.

    1. nauka Pisma Świętego.

    Chrystus ma wszystkie przymioty ludzkiej natury i występuje jako równy Bogu co do wiedzy, wiekuistości, władzy i mocy.

    Wniosek. Chrystus jest rzeczywistością złożoną z natury Boskiej i ludzkiej. Mówimy, że są to natury zjednoczone. Jezus to nie dwa byty zjednoczone. Jest jednym podmiotem, bo jeden i ten sam działa jako Bóg i człowiek. Jako Bóg odpuszcza grzechy i siedzi przy stole faryzeusza. Jezus, który śpi na morzu - umie uciszyć morze. Święty Paweł wyznaje, że Jezus istnieje w postaci Bożej i postaci ludzkiej (Flp 2,7)

    b. Rozwój prawdy dogmatycznej.

    Jednoznaczna była wiara, że Jezus to Bóg i Syn jako jedno. Zaczęły się próby wyjaśnienia. Były różne pojęcia. Zaczęło się pojawiać pojęcie natury i osoby.

    Są dwa ośrodki, dwie szkoły i dwa odmienne stanowiska

    szkoła aleksandryjska

    szkoła antiocheńska

    Chrystologia jedności ­- jedność Boga i człowieczeństwa. Bóg o Logos, a człowieczeństwo to Sarks, czyli to co jest ludzkie. Tak jak u człowieka połączone są dusza i ciało, tak u Chrystusa połączone są Logos i Sarks

    Pozytywy tego ujęcia - podkreśla się, że Bóg wchodzi w człowieczeństwo.

    Niebezpieczeństwa tego ujęcia - Bóg wchłania człowieczeństwo, zastępuje część człowieczeństwa

    Chrystologia rozdzielenia - podkreśla jedność Boga i człowieka. Jest to dziedzictwo modalizmu. Jak człowiek składa się z ducha i ożywionego ciała, tak Chrystus składa się z Logos i Antropos.

    Pozytywy tego ujęcia - Bóg i człowiek są wyraźnie od siebie oddzieleni

    Niebezpieczeństwa tego ujęcia- zbyt daleko idące rozróżnienie. Nestorianizm widzi 2 osoby

    Sobór Efeski i Chalcedoński łączy te dwie koncepcje. Wskazuje na jedność i rozdzielenie. Model szkoły aleksandryjskiej idzie w duchu Platońskim (triada), natomiast szkoła antiocheńska idzie w duchu Arystotelesowskim (diada). Sobór Chalcedoński wydał orzeczenie o zjednoczeniu osób w dogmacie. Osoba jest elementem jedności wypracowanej przez Kościół. Jedność jest podstawą. Kościół mówi, że Osoba to zjednoczenie osobowe. Jest to złączenie w osobie.

    Czym jest unia hipostatyczna? Unia hipostatyczna to jedność wszystkich elementów w osobie. Jest to zjednoczenie w Osobie Boskiej.

    Dlaczego Osoba została przez Kościół wskazana? Osoba jest podmiotem działań. Osoba łączy wszystko i może służyć na zjednoczenie osoby w Jezusie Chrystusie. Nie może to być osoba ludzka (takiej osoby ludzkiej Chrystus nie ma). Bóg może stać się człowiekiem, a nie odwrotnie!!! Działanie ludzkie zawiera się w działaniu Bożym.

    Według Pisma Świętego (prolog J 1,14) tą Osobą przyjmującą naturę ludzką jest Jednorodzony Syn Boży. Osoba Syna Bożego, jest tym co łączy obydwie integralne natury w Chrystusie. Nie ma osoby ludzkiej, ale można mówić o psychicznej osobowości, czyli poczuciu siebie jako człowieka. Jest psychiczne odczucie.

    Unię hipostatyczną można określić przy stwierdzeniach i wnioskach:

    Temat 7.Jedność moralna Jezusa Chrystusa

    1. dwie wole w Chrystusie

    W Ewangelii Jana 6, 38 widać, że Chrystus mówi o dwóch wolach

      1. swoją

      2. ojca

    Bóg jest jeden. Wola Ojca jest wolą Syna i Ducha Świętego. Jest jeden Bóg i 1 wola Boża. Jeżeli Chrystus mówi o dwóch wolach, mówi o swojej to mówi o woli ludzkiej. Tekst mówi, że w Chrystusie są dwie natury i dwie wole. Według tekstu, w Chrystusie te dwie wole są odrębne, nie zmieszane.

    W Ewangelii Łukasza 22, 42 jest mowa o dwóch wolach. Jest jedna wola Boża. Jeżeli Jezus mówi „nie moja wola” to chodzi o ludzką wolę. Jest też informacja, jak te dwie wole są podporządkowane (ludzka do boskiej) przez dobrowolne posłuszeństwo. Tylko w posłuszeństwie jest podporządkowana wola Boska. Chrystus więc posiada wolę ludzką, która była wolna. Mimo wolności woli ludzkiej, nie miał żadnego grzechu. W 100% wypełnił zamysł Boży względem człowieka

    W Liście do Hebrajczyków 7, 26 jest mowa, że w Chrystusie nie było żadnego grzechu.

    Ewangelia Jana 8,46 mówi, że Jezus jest bez grzechu. Najwyższa doskonałość moralna Chrystusa polega na tym, że odnosił się on z najdoskonalszą miłością do Boga i do ludzi. Gdyby popełnił lub mógł popełnić grzech, to byłby odpowiedzialny za to Syn Boży, ale Bóg nie zgrzeszył, bo wola ludzka podporządkowana jest woli boskiej. W naturze ludzkiej Chrystusa istniało:

    b. dwa działania w Chrystusie.

    Wola jest podmiotem działań. Ewangelia Jana podkreśla Ojciec mój działa i Ja działam. (J 5,17).

    Zasada apropriacji osoby na zewnątrz działają razem. Tam, gdzie działa Ojciec, tam działa i Syn i Duch Święty. O ludzkim działaniu Jezusa mówi także J 8, 29 - zawsze czynię to co się Jemu podoba. Podobnie jest w Ewangelii Mateusza 20, 28 - na wzór Syna Człowieczego, który przyszedł służyć. Chodzi o służbę natury ludzkiej. Jezus Chrystus ma ludzkie działania:

    W Chrystusie są dwie wole i dwa działania a jednocześnie pewność moralna.

    c. czynności bosko-ludzkie.

    Czynności bosko-ludzkie to inaczej operationes teandrice. Po raz pierwszy użyty był ten termin około roku 500. i można go spotkać w pismach Dionizego Aeropagity. Tego terminu nadużywali monofizyci oraz monotyleci. Dla nich wszystkie czynności były czynnościami bosko-ludzkimi. Wyróżniamy 3 rodzaje czynności:

    1. czynności wyłącznie boskie. Te czynności wykonuje Osoba Słowa (Logos), ale przez naturę boską jako źródło działania np. stwarzanie. Te czynności, zgodnie z zasadą apriopracji są wspólne wszystkim 3 Osobom. Nigdy te czynności nie będą mogły być nazwane ludzkimi.

    2. czynności czysto ludzkie. Wykonuje je Osoba Słowo (Logos), ale przez naturę ludzka jako źródło działania. Należy to, co jest związane z życiem zmysłowym u Jezusa, czynności życia wegetatywnego, akty cnót, religijności, posłuszeństwa, pokory. Jeżeli Osoba Słowa Bożego modli się to jest to z natury ludzkiej. Czynności czysto ludzkie mogłyby być nazwane bosko ludzkie, bo Osoba Boża wypełnia je przez naturę ludzką.

    3. czynności mieszane. Są to czynności w których biorą udział 2 natury Chrystusa równolegle. Natura Boża będzie przyczyną główną a natura ludzka zawsze będzie przyczyną narzędziową. Św. Leon Wielki w Liście do Flawiana Konstantynopola pisze o czynnościach bosko - ludzkich w ścisłym tego słowa znaczeniu. Obydwie natury są zaangażowane.

    Natura będąc narzędziem natury boskiej nie traci swojej integralności i suwerenności jako natura ludzka. Natura ludzka posiada dwie natury:

      1. instrumentalna - nie swoją mocą

      2. natura własna

    Źródłem zbawienia jest Bóg. W zbawieniu natura ludzka będzie w ręku Boga. Zbawienie jest przez Boga, ale przez naturę ludzką człowieka - Jezusa Chrystusa. Naturze ludzkiej zjednoczonej z Logosem oddajemy Jezusowi także cześć Boską, dlatego, że jest to natura złączona z Bogiem. Kult zawsze skierowany jest do Osoby Bożej.

    d. wymiana właściwości - communicatio i idiomatum.

    Idioma - znaczy przymiot. Jest to to, co się przypisuje podmiotowi, jako jego własne np. natura, jej części. Ponieważ Jezus jest podmiotem bosko ludzkim możemy przypisać obie natury i wszystkie czynności i przymioty, doznania obydwu natur. Przypisujemy Jezusowi właściwości. W przypadku Jezusa boskie i ludzkie są w jednej osobie i w Jego przypadku możemy używać zamiennie i łączyć. Wymiana właściwości jest to po prostu sposób mówienia o Chrystusie przez którym właściwości natury boskiej przypisuje się podmiotowi ludzkiemu, nazwanymi od natury ludzkiej.

    Temat 8. Perychoreza chrystologiczna.

    W Trójcy Świętej perychoreza oznacza przenikanie się Osób Bożych.

    Perychoreza chrystologiczna - jest to przenikanie się natur w Osobie Jezusa Chrystusa. perychoreza chrystologiczna jest jednostronna. Natura boska przenika ludzką. Należy pamiętać, że nigdy odwrotnie!!!.

    Perychoreza chrystologiczna oznacza:

    1. istnienie dwóch natur w jednej osobie

    2. wpływ Boga na ludzką naturę Zbawiciela

    3. uświęcenie natury ludzkiej oraz zjednoczenie woli boskiej z ludzką wolą.

    Dobrze jest odwołać się do skryptu z teologii fundamentalnej z II semestru ze strony 20.

    1 Kor 3, 11 - Nikt bowiem nie może położyć innego fundamentu, oprócz tego, który już został położony, a jest nim Jezus Chrystus.

    Mt 27, 2 - Związali Go, wyprowadzili i wydali namiestnikowi Piłatowi.

    Mt 1, 1-17 - Rodowód Jezusa, Mesjasza, potomka Dawida, potomka Abrahama. 2 Abraham miał syna Izaaka, Izaak miał syna Jakuba, Jakub miał syna Judę i jego braci, 3 Juda miał z Tamarą synów Faresa i Zarę, Fares miał syna Esroma, Esrom miał syna Arama, 4 Aram mił syna Amnadaba, Amnadab miał syna Naassona, Naasson miał syna Salmona. 5 Salmon miał syna Booza z Rahab, Booz miał syna Jobeda z Rut, Jobed miał syna Jesaja, 6 a Jesaj miał syna Dawida-króla. Dawid miał syna Salomona z Uriaszowej, 7 Salomon miał syna Roboama, Roboam miał syna Abiasa, Abias miał syna Asafa, 8 Asaf miał syna Jozafata, Jozafat miał syna Jorama, Joram miał syna Ozjasza, 9 Ozjasz miał syna Joatama, Joatam miał syna Achaza, Achaz miał syna Ezechiasza, 10 Ezechiasz miał syna Manassesa, Manasses miał syna Amosa, Amos miał syna Jozjasza, 11 Jozjasz miał syna Jechoniasza i jego braci przed wysiedleniem do Babilonu. 12 A po wysiedleniu do Babilonu Jechoniasz miał syna Salatiela, Salatiel miał syna Zorobabela, 13 Zorobabel miał syna Abiuda, Abiud miał syna Eliakima, Eliakim miał syna Azora, 14 Azor miał syna Sadoka, Sadok miał syna Achima, Achim miał syna Eliuda, 15 Eliud miał syna Eleazara, Eleazar miał syna Matana, Matan miał syna Jakuba, 16 Jakub miał syna Józefa, męża Maryi, z której narodził się Jezus [zwany] Mesjaszem. 17 Tak więc [mamy] czternaście pokoleń od Abrahama do Dawida, od Dawida do wysiedlenia babilońskiego czternaście pokoleń i od wysiedlenia babilońskiego do Chrystusa czternaście pokoleń.

    Rz 1, 3 - Dotyczy ona Jego Syna, który - co do ciała - należy do pokolenia Dawida,

    Mt 12, 8 - Syn Człowieczy jest Panem szabatu.

    Mk 2, 8-11 - 8 A Jezus zaraz poznał w swoim duchu, że oni tak myślą, i mówi im: — Dlaczego tak myślicie? 9 Co jest łatwiej: czy powiedzieć sparaliżowanemu: Twoje grzechy są odpuszczone, czy też: Wstań, weź twoje nosze i chodź? 10 Ale abyście wiedzieli, że Syn Człowieczy ma władzę odpuszczania grzechów na ziemi - powiada sparaliżowanemu - 11 mówię ci: Wstań, weź nosze i idź do domu!

    Na ten temat można doczytać z notatek z teologii fundamentalnej z semestru II od strony 32-36.

    Słownik bibilijny podaje Nestoriusz, 381- po. 451, mnich i kapłan w Antiochii, był uczniem Teodora z Mopsuestii. Cesarz Teodozjusz II wyniósł go na stolicę patriarchy Konstantynopola (428 ) dla jego wielkiej krasomówczej sławy. Gwałtownie występował przeciw Żydom i heretykom. Został uznany za heretyka przez Sobór Efeski (431 ). Zmarł na wygnaniu. Pisma Nestoriusza zachowały się tylko we fragmentach, są to Listy i Kazania. Nestoriusz napisał także dwie Apologie, tak zwaną Tragedię (Tragoedia), i tak zwaną Księgę Heraklidesa (Liber Heraclidis).

    J 8, 46 - Któż z was udowodni Mi, że grzeszę? A jeśli mówię prawdę, dlaczego Mi nie wierzycie?

    1 P 2,22 - On, „który nie dopuścił się grzechu, ani fałsz nie znalazł się w Jego ustach”.

    2 Kor 5,21 - On dla nas zrzucił winę na Tego, który nie popełnił żadnego grzechu, abyśmy w Nim osiągnęli sprawiedliwość Bożą.

    Rz 5,18 - A więc jak wskutek przestępstwa jednego człowieka spadło potępienie na wszystkich ludzi, tak też dzięki sprawiedliwemu postępowaniu jednego Człowieka na wszystkich ludzi zstąpiła sprawiedliwość, która napełnia życiem.

    Dn 7,13 - Widziałem w widzeniach nocnych: Oto z obłokami niebieskimi przybył jakby Syn Człowieczy, przyszedł aż do Starowiecznego i przyprowadzono Go przed Niego.

    Mt 24, 13 - Lecz kto wytrwa do końca, zostanie zbawiony.

    Mt 12, 41-42 - Mieszkańcy Niniwy staną na sądzie razem z tym pokoleniem i potępią ich, bo nawrócili się na nawoływanie Jonasza, a oto tutaj więcej niż Jonasz. Królowa z Południa stanie na sądzie razem z tym pokoleniem i potępi ich, bo przyszła z krańców ziemi, aby słuchać mądrości Salomona, a oto tutaj więcej niż Salomon.

    Mt 16, 27 - A Syn Człowieczy przyjdzie w chwale swego Ojca z aniołami swymi i wtedy odda każdemu według jego uczynków.

    Mk 2,28 - Tak więc Syn Człowieczy jest również panem szabatu.

    Mk 6,7 - I wzywa Dwunastu. I zaczął ich wysyłać po dwóch, i dał im władzę nad duchami nieczystymi.

    Mt 8,16 - A kiedy nastał wieczór, przynieśli Mu wielu opętanych przez czartów, a On słowem wyrzucał [złe] duchy i uzdrawiał wszystkich chorych.

    Mt 5, 21-22 - Słyszeliście, że powiedziano praojcom: „Nie będziesz zabijał”, a kto by zabił winien będzie sądu. 22 A Ja wam powiadam: Każdy, kto gniewa się na swego brata, będzie winien sądu. A kto powie swemu bratu: głupcze, będzie winien Najwyższej Rady. A kto powie: bezbożniku, będzie winien piekła ognistego.

    Mt 5, 33-34 - Słyszeliście także, że powiedziano praojcom: „Nie będziesz fałszywie przysięgał, bądź wierny przysięgom danym Panu”. 34 A Ja wam powiadam: Nie przysięgajcie wcale. Ani na niebo, bo to tron Boga.

    Mt 9, 2 - I przynieśli Mu sparaliżowanego, który leżał na noszach. Jezus, widząc ich wiarę, powiedział sparaliżowanemu: Ufaj, synu, twoje grzechy są odpuszczone.

    Mt 11, 29-30 - 29 Weźcie moje jarzmo i uczcie się ode Mnie, bo jestem łagodny i pokornego serca, a znajdziecie odpoczynek dla dusz waszych. 30 Albowiem moje jarzmo jest słodkie, a brzemię lekkie.

    Mt 11, 27 - Ojciec dał mi wszystko, i nikt nie zna Syna, tylko Ojciec, i nikt nie zna Ojca, tylko Syn i ten, komu Syn zechce objawić.

    Łk 22, 70 - Wtedy wszyscy zapytali: Więc Ty jesteś Synem Bożym? On zaś rzekł do nich: Tak jest - jestem.

    J 5, 17-18 w.21 - Rzekł im Jezus: Ojciec mój działa, więc i Ja działam. 18 Judejczycy tym bardziej starali się Go zabić; [Jezus] bowiem nie tylko naruszał szabat, lecz także Boga nazywał swoim Ojcem, czyniąc się równym Bogu. (...)21 Jak bowiem Ojciec wskrzesza i ożywia umarłych, tak i Syn ożywia, kogo zechce.

    J 8, 24 - Powiedziałem wam więc, że pomrzecie w waszych grzechach, bo jeżeli nie uwierzycie, że JA JESTEM, pomrzecie w waszych grzechach.

    Dz 7, 59-60 - I kamienowali Szczepana, on zaś modlił się tymi słowami: „Panie Jezu, przyjmij ducha mego!” 60 W końcu upadł na kolana i zawołał donośnym głosem: „Panie, nie poczytaj im tego za grzech!” Po tych słowach skonał.

    Rz 1,7 - Wszystkim, którzy przebywają w Rzymie, umiłowanym przez Boga, świętym wybrańcom - łaska wam i pokój od Boga, Ojca naszego, i Pana, Jezusa Chrystusa.

    2 Kor 13,13 - Łaska Pana Jezusa Chrystusa i miłość Boga oraz dar jedności w Duchu Świętym niech będą z wami wszystkimi.

    J 14, 28 - Słyszeliście, że wam powiedziałem: Odchodzę, ale powrócę do was. Gdybyście miłowali Mnie, cieszylibyście się, że idę do Ojca, bo Ojciec jest większy ode Mnie.

    1 Kor 15, 28 - Kiedy zaś wszystko zostanie Mu poddane, wówczas sam Syn podporządkuje się Bogu, który dał Mu władzę nad wszystkim. W ten sposób Bóg będzie wszystkim we wszystkich.

    J 1, 18 - Boga nikt nigdy nie widział: Jednorodzony Bóg, który jest na łonie Ojca, dał nam Go poznać.

    J 20, 31 - Te zaś spisano, abyście uwierzyli, że Jezus jest Mesjaszem, Synem Bożym, i abyście wierząc mieli życie w Jego imię.

    J 14, 9-10 - Tak dawno już jestem z wami i jeszcze Mnie nie znasz, Filipie? Kto Mnie widzi, widzi też Ojca. Jak ty możesz mówić: Pokaż nam Ojca? 10 Czy nie wierzysz, że Ja jestem w Ojcu i Ojciec jest we Mnie? To, co wam mówię, nie mówię od siebie. Ojciec, który mieszka we Mnie, dokonuje swoich dzieł.

    J 10, 30 - Ja i Ojciec jedno jesteśmy!

    J 5, 17-18 - Rzekł im Jezus: Ojciec mój działa, więc i Ja działam.  Judejczycy tym bardziej starali się Go zabić; [Jezus] bowiem nie tylko naruszał szabat, lecz także Boga nazywał swoim Ojcem, czyniąc się równym Bogu.

    Omawiane herezje już były w traktacie o Trójcy Świętej. (od str. 117)

    J 8, 19 - Zapytali Go więc: Gdzie jest Twój Ojciec? Jezus odrzekł: Ani Mnie nie znacie, ani mojego Ojca. Gdybyście Mnie znali, znalibyście też mojego Ojca.

    J 14, 7 - Jeśli Mnie znacie, to poznacie też mojego Ojca. Od tej chwili znacie Go i widzieliście Go.

    Flp 2,7 - lecz sam siebie poniżył, przyjąwszy naturę sługi. Stał się podobny do ludzi i w zewnętrznej postaci uznany za człowieka.

    dogmat ten podany jest na stronie 156 tego skryptu.

    J 1, 14 - A Słowo stało się człowiekiem i zamieszkało między nami, i widzieliśmy Jego chwałę, chwałę, jaką otrzymał od Ojca Jednorodzony, pełen łaski i prawdy.

    Hbr 7, 24 - On natomiast, ponieważ trwa na wieki, posiada kapłaństwo nieprzemijające.

    Czytaj - fundamentalna s. 42

    J 6, 38 - bo zstąpiłem z nieba nie po to, aby spełniać własną wolę, ale wolę Tego, który Mnie posłał.

    Łk 22, 42 - Ojcze, jeśli chcesz, zabierz ten kielich ode Mnie, ale nie moja, lecz Twoja wola niech się stanie.

    Hbr 7, 26 - Wypadało, żebyśmy mieli takiego arcykapłana - świętego, dobrego, czystego, odłączonego od grzeszników i wywyższonego ponad niebiosa.

    J 8, 46 - Któż z was udowodni Mi, że grzeszę? A jeśli mówię prawdę, dlaczego Mi nie wierzycie?

    J 5, 17 - Rzekł im Jezus: Ojciec mój działa, więc i Ja działam.

    J 8, 29 - A ten, który Mnie posłał, jest ze Mną. Nie zostawił Mnie samego, bo Ja zawsze czynię to, co się Jemu podoba.

    Mt 20, 28 - Bo i Syn Człowieczy nie przyszedł po to, aby Mu służono, ale by służyć i oddać swoje życie na okup za wielu.

    Na przykład: Odpuszczanie grzechów. Odpuszczać je może tylko Bóg, ale przez naturę ludzką Jezusa. Cuda Jezusa. Cuda działają się przez Boga, ale przez naturę ludzką Jezusa.

    Jezus Chrystus ma naturę boska i ludzką. Natura ludzka posiada ciało i duszę. W przypadku śmierci jest rozdzielenie duszy od ciała. Do ciała i do duszy Chrystusa jest cały czas relacja do osoby Bożej. Natura Boża ma relacje i do ciała i do duszy, dlatego, że w Bogu nie może być zmiany

    o osobniku natury ludzkiej mówimy, że jest to człowiek, ma na imię Jan, kolor włosów blond. Podkreślone wyrazy są to właśnie idioma.

    18

    175

    Świadectwa żydowskie

    Świadectwa pogańskie

    Herezje na stronie 156, 157.



    Wyszukiwarka

    Podobne podstrony:
    CHRYSTOLOGIA- skrypt 2 wycinek, T. Dogmatyczna
    Wniebowstąpienie Chrystusa, Teologia dogmatyczna(1)
    Eklezjologia - Kościół Chrystusa, Teologia dogmatyczna(1)
    Skrypt dogmatyczna protologia
    Chrystologia, Teologia dogmatyczna(1)
    Chrystologia skrypt wer 2016
    Teologia dogmatyczna - II semestr, Teologia - skrypty, Teologia dogmatyczna, Chrystologia
    Dokumenty soborowe, Teologia - skrypty, Teologia dogmatyczna, Chrystologia
    Fromm Erich Dogmat Chrystusa id 181065
    trynitologia-skrypt, TEOLOGIA, DOGMATYCZNA
    Trynitologia skrypt 2006, Teologia dogmatyczna(1)
    teologia dogmatyczna - charytologia - skrypt, teologia
    Fromm Erich Dogmat Chrystusa
    Chrystologia dogmatyka
    Sakramentologia - skrypt, teologia dogmatyczna
    Erich Fromm Dogmat Chrystusa

    więcej podobnych podstron