Materiały pomocnicze do prowadzenia zajęć na kursach ratowników WOPR

IR 628 Jarosław Piszczek październik `97

Konspekt do tematu:

Pomocniczy sprzęt ratowniczy

Konspekt do tematu §6 pkt. 4 ust.1 instrukcji szkoleniowej WOPR nr 1/87

Temat: Omówienie i doskonalenie umiejętności posługiwania się podręcznym sprzętem ratunkowym.

• - żerdzie, koła ratunkowe bez linki, z linką, z szelkami,

• - rzutki rękawowe, siatkowe,

• - szelki kołowroty, liny holownicze,

• - przechowywanie i bieżąca konserwacja podręcznego sprzętu,

• - prace bosmańskie, nauka węzłów,

oraz (czego instrukcja nie przewiduje)

• - pas ratowniczy typu "węgorz"

• - pływak "SP"

• - deska ratownicza

Czas: 1 godz. wykładu + 4 godz. ćwiczeń

Uwaga:

>> Tekst pisany w takich nawiasach i pochylony dotyczy wiadomości tylko dla instruktora<<

W związku z rozszerzeniem tematu o nowy sprzęt prace bosmańskie i naukę węzłów proponuję przenieść na inne zajęcia. Bardzo dobrze sprawdza się metoda nauki węzłów w czasie zajęć na fantomie. Niestety większość naszych jednostek nie posiada na tyle fantomów aby wszyscy jednocześnie mogli ćwiczyć więc oczekujący na swoją kolejkę do ćwiczeń mogą wraz z asystentami kursu uczyć się węzłów. Prace bosmańskie wymagają natomiast wizyty na warsztacie.

Wykład - 1 godz.

Miejsce wykładu : sala wykładowa lub baza WOPR nad wodą gdzie będą się odbywać zajęcia praktyczne

>> Wykład powinien odbyć się w sali lub miejscu gdzie możemy pokazać uczestnikom kursu omawiany sprzęt, oraz posiadać tablicę lub ekran do przedstawienia całości akcji ratowniczej z  omawianym sprzętem. <<

Temat:

Pomocniczy sprzęt ratowniczy

Sprzęt pomocniczy jest zabezpieczeniem ratownika przed bezpośrednim kontaktem z  agresywną osobą ratowaną, oraz służy do skrócenia czasu akcji ratowniczej, a więc zmniejsza zagrożenie utraty życia lub zdrowia ratownika i zwiększa szansę uratowania osoby ratowanej. Jeżeli jest to możliwe ratownik zawsze powinien posługiwać się odpowiednim sprzętem pomocniczym. Akcja ratownicza bezpośrednia bez sprzętu jest ostatecznością gdyż stwarza największe zagrożenie dla ratownika i w niektórych wypadkach znacznie wydłuż czas, który ratownik poświęca dla jednej osoby zmniejszając w tym czasie zabezpieczenie pozostałych.

>> Konieczność użycia sprzętu pomocniczego należy powtórzyć kilkakrotnie, aby wszyscy słuchacze wpoili sobie tę podstawową zasadę.<<

Pomocniczy sprzęt ratowniczy możemy pogrupować na

Sprzęt służący do podawania z brzegu i przyciągnięcia ratowanego do brzegu

• - żerdzie ratunkowe

• - rzutki ratunkowe

• - koła ratunkowe z liną

Sprzęt używany kiedy ratownik jest bezpośrednio w wodzie

• - pas ratowniczy typu "węgorz"

• - pływak "SP"

• - deska ratownicza

• - szelki z kołowrotem

• - lina asekuracyjna

>> W czasie wymieniania sprzętu należy go pokazać uczestnikom kursu tak aby każdy wiedział o czym mówimy. Następnie przystępujemy do omówienia kolejno wymienionego sprzętu ratowniczego rozpoczynając od przedstawienia wiadomości o jego budowie, a  następnie omawiamy sposób użycia oraz przedstawiamy całą akcję ratowniczą z jego użyciem. <<

Żerdzie ratunkowe

Budowa

Jest to tyczka wykonana z drewna lub lekka rurka z tworzywa sztucznego. Przepisy wymagają aby miała 4 m długości, ale na małych pływalniach taka długość wręcz uniemożliwia ich użycie. Dobrze w roli żerdzi ratunkowej sprawdzają się stare tyczki do skoku o tyczce. Żerdzie długości ok 2 m bardzo dobrze nadają się do nauki pływania. Żerdzie są bardzo pewnym i bezpiecznym sprzętem ratowniczym, niestety mają bardzo mały zasięg. W związku z tym używane są tylko na basenach i zbiornikach wodnych o pionowych ścianach.

Akcja ratownicza z użyciem żerdzi ratowniczej

Ratownik podbiega do miejsca z którego najlepiej podać żerdź osobie ratowanej zabierając ją po drodze z miejsca przechowywania. Trzymając dwoma rękami jeden koniec żerdzi drugi podajemy osobie ratowanej. Trzeba to jednak zrobić tak aby osoba ratowana zauważyła a następnie złapała się za żerdź. Jeżeli tonący jest ustawiony przodem do nas podajemy żerdź celując w klatkę piersiową. Po dotknięciu klatki piersiowej ratowanego możemy przesunąć żerdź tak aby znalazła się pod pachą osoby ratowanej. Ta sama sytuacja dotyczy przypadku gdy ratowany jest ustawiony bokiem do ratownika. Dotykamy końcem żerdzi klatki piersiowej ratowanego tak aby ułatwić mu złapanie żerdzi nawet w spienionej wodzie. W przypadku gdy ratowany ustawiony jest w wodzie do ratownika tyłem żerdź podajemy tak aby przełożyć ją przez ramie ratowanego wysuwając jej koniec przed ratowanego. W momencie gdy ratowany złapie się żerdzi następuje mocne szarpnięcie które może spowodować wciągnięcie ratownika do wody. Ratownik musi to szarpnięcie zamortyzować rękami. Należy również zwrócić uwagę na to jak i gdzie stoimy aby się nie poślizgnąć. Po chwyceniu przez ratowanego żerdzi należy go dociągnąć przy pomocy żerdzi do brzegu. Przy brzegu ratownik musi stwierdzić przyczynę utraty zdolności pływackich przez ratowanego i w razie potrzeby udzielić mu dalszej pomocy. Czasami ratownik musi pomóc wyjść z wody lub nawet wynieść osobę ratowaną, a czasami po krótkim odpoczynku ratowany może pływać dalej.

Magazynowanie i konserwacja

Żerdzie w czasie pracy powinny być ustawione na basenie w pozycji pionowej. Przechowując je przez dłuższy czas między sezonami lub nowe zapasowe układamy je na równym płaskim podłożu w pozycji poziomej. Konserwacja zależna jest od materiału z jakiego jest wykonana. Jednak dla każdego rodzaju żerdzi należy na bieżąco kontrolować czy nie jest nadłamana oraz czy nie ma poszczerbionych końców.

Rzutki ratunkowe

Rzutka ratunkowa jest niejako przedłużeniem ramienia ratownika podanego z brzegu osobie ratowanej. W zależności od konstrukcji posiadają one różne wady i zalety.

Rzutki ratunkowe dzielimy na:

• rzutki rękawowe

• rzutki siatkowe

• rzutki szpulowe

Podstawowe cechy poszczególnych rzutek:

Rzutka rękawowa:

• nie utrzymuje osoby ratowanej na powierzchni wody gdy lina nie jest ciągnięta przez ratownika

• zasięg maksymalny rzutu 25 m.

• prosta technika rzutu

• łatwa w transporcie i przechowywaniu

• najbardziej rozpowszechniona w Polsce

Rzutka siatkowa:

• utrzymuje osobę ratowaną na powierzchni wody własnym wyporem nawet gdy lina jest nie ciągnięta przez ratownika,

• zasięg maksymalny rzutu 35 m.

• przy dalszych rzutach wymaga bardzo dobrej technik i dużej wprawy

• bardzo nieodporna na działanie wiatru

• możliwa do wykonania z ogólnie dostępnych elementów w sposób powtarzalny przez każdego ratownika na całym Świecie.

• stosowana w zawodach ratowników

Rzutka szpulowa:

• obecnie prawie nie stosowana,

• nie utrzymuje osoby ratowanej na powierzchni wody gdy lina nie jest ciągnięta przez ratownika,

• zasięg maksymalny 25 m (ale tylko teoretycznie),

• bardzo łatwa o przechowywaniu i użyciu,

• pomyślana jako podręczne wyposażenie ratownika na wzór szwedzki

• zbyt cienka lina nie pozwala na wygodne i bezpieczne dla rąk ratownika zaciągnięcie poszkodowanego,

Rzutka rękawowa

Budowa

Rzutka rękawowa składa się z rękawa wykonanego z tkaniny syntetycznej w którym znajduje się pływak do którego zamocowane jest lina długości 25 m. Obecnie stosowanych jest kilka rodzajów rzutek różnych producentów. W miarę możliwości należy wybrać te które posiadają rękaw wykonany ze sztywnej tkaniny, miękki pływak oraz zapinanie rękawa na taśmę z rzepem.

Akcja ratownicza z użyciem rzutki rękawowej

Ratownik powinien mieć na stanowisku przygotowaną rzutkę w dostępnym miejscu przygotowaną do rzutu. Koniec liny powinien być wysunięty z rękawa i mieć przygotowaną pętlę.

Akcję rozpoczynamy gdy zauważymy sytuację, w której użycie rzutki jest uzasadnione. Wybierając rzutkę rękawową musimy pamiętać o jej ograniczonym zasięgu.

Ratownik chwyta rzutkę za worek w okolicy zapięcia taśmą z rzepem i odpina zabezpieczenie. Drugą ręką wyciąga trochę liny z rękawa. Ilość liny zależy od wzrostu i rozstawu ramion ratownika oraz stosowanej techniki rzutu. Koniec liny z pętlą zaciskową zakładamy na nadgarstek ręki. Nie wykonanie tej czynności automatycznie może spowodować, że w czasie akcji ratownik o tym zapomni, a rzutka rękawowa rzucona luzem bez możliwości jej ściągnięcia jest bezużyteczna. Ratownik tylko niepotrzebnie straci czas na wykonanie rzutu zamiast ratować tonącego.

>> Tą czynność należy u uczestników kursu wyćwiczyć tak aby wykonywali to automatycznie<<

Wszystkie te czynności powinien ratownik wykonać podczas biegu do miejsca z skąd najlepiej jest podać rzutkę. Następnie ratownik wykonuje rzut w kierunku osoby ratowanej. Rzut należy wykonać tak, aby rzutka przeleciała ponad osobą ratowaną, a opadająca lina spadła na osobę ratowaną. W sytuacji gdy osoba ratowana ustawiona jest bokiem do miejsca z którego rzucamy lina powinna spaść do wody przed ratowanym (to znaczy od strony jego twarzy).

Jeżeli ratownik wykona rzut z niewielkiej odległości np. 10m to aby osoba ratowana mogła się oprzeć na rzutce należy z niej wyciągnąć jeszcze 15 m liny co zajmuje dość dużo czasu. Osoba ratowana jeżeli nawet złapie rzutkę, która tonie w większości przypadków ją puści i cała akcja zakończy się niepowodzeniem

Prawidłowo wykonany rzut powinien być zawsze wykonany na maksymalną długość liny:

Magazynowanie i konserwacja

Rzutka w magazynie powinna być powieszona na wieszaku za uchwyt przy dnie worka tak aby wylot worka był skierowany w dół. Przed złożeniem rzutki w magazynie na dłuższy czas lina i worek powinny być wcześniej dobrze wysuszone. Przed sezonem rzutkę należy rozłożyć i naciągnąć linę aby zlikwidować załamania spowodowane długotrwałym przechowywaniem w stanie złożonym. Należy również sprawdzić pewność mocowania liny do pływaka.

Rzutka siatkowa

Budowa

Zbudowana jest z piłki do koszyków włożonej do siatki. Do siatki z piłką przywiązana jest nietonąca lina długości 35 m. średnicy 6÷8 mm. Na końcu liny powinna być pętla lub karabińczyk umożliwiający szybkie jej wykonanie lub przypięcie do jakiegoś stałego elementu brzegu. Taka budowa pozwala na wykonanie rzutki o podobnych parametrach w każdej części świata. Konstrukcja ta miała zapewnić standard ogólnoświatowy. Ale czy to się udało poza zawodami ratowników?

Akcja ratownicza z użyciem rzutki siatkowej

Akcja ratownicza przebiega identycznie jak przy użyciu rzutki siatkowej. Inna jest tylko sama strategia trafiania w cel. Rzutka siatkowa jest sprzętem ratowniczym utrzymującym własnym wyporem ratowanego na powierzchni wody. Cecha ta pozwala na rzut prosto do osoby ratowanej. W tym przypadku nie musimy zawsze rzucać na całą długość liny ponieważ jeżeli ratowany złapie rzutkę to już ona siłą wyporu utrzymuje go na powierzchni wody. Dodatkowo konstrukcja rzutki w mniejszym stopniu naraża ratowanego na niebezpieczeństwo powstania urazów w przypadku trafienia go przy rzucie.

W przypadku dalszych rzutów należy go rozpocząć od przełożenia liny przez siatkę tworząc uchwyt. Długość uchwytu należy dobrać tak aby piłka w czasie rzutu nie uderzyła o ziemię, a jednocześnie był długi gdyż wpływa to na zasięg rzutu. Przed rzutem należy pamiętać o zamocowaniu końca liny do nadgarstka lub innego stałego elementu na brzegu. Podczas rzutu należy pamiętać o równoczesnym wyrzuceniu buchty wraz z rzutką na odległość ok. 1/2 ÷1/3 długości rzutu. Ta czynność znacznie zwiększa zasięg rzutu. Pozostała część akcji przebiega identycznie jak przy użyciu rzutki siatkowej.

Magazynowanie i konserwacja

Jeżeli rzutka jest przechowywana przez dłuższy czas powinna być trzymana w suchym pomieszczeniu. Przed sezonem linę z rzutki należy rozwinąć i naciągnąć tak aby pozbyła się trwałych zniekształceń spowodowanych długotrwałym przechowywaniem. Jeżeli zeszło powietrze z piłki należy ją dopąpować. Piłki nie pompujemy tak aby była bardzo twarda.

Rzutka szpulowa

Budowa

Zbudowana jest z plastikowej szpuli o średnicy ok. 10 cm i grubości ok. 3 cm w kolorze pomarańczowym na którą nawinięta jest lina. Lina ta jest trwale zamocowana do osi szpuli.

Akcja ratownicza z użyciem rzutki szpulowej

Akcja przebiega dokładnie tak samo jak dla rzutki rękawowej

Magazynowanie i konserwacja

Jeżeli rzutka jest przechowywana przez dłuższy czas powinna być trzymana w suchym pomieszczeniu. Przed sezonem linę z rzutki należy rozwinąć i naciągnąć tak aby pozbyła się trwałych zniekształceń spowodowanych długotrwałym przechowywaniem. Sama szpula plastikowa nie wymaga konserwacji.

Koła ratunkowe z liną i bez liny

Budowa

Koło ratunkowe zbudowane jest z wytłoczki z prasowanego styropianu obłożonego materiałem w kolorze pomarańczowym. Do koła znajduje się lina zamocowana w czterech miejscach do konstrukcji koła. Koło stanowi środek ratowniczy dla 1 do 3 osób. Koło ratunkowe może być wyposażone w linę długości 25 m i średnicy 6÷8 mm. Poza kołami ratunkowymi pełnymi są również koła w kształcie podkowy. To wykonanie jest bardzo dobre jako wyposażenie jachtów nie nadaje się praktycznie do ratownictwa wodnego.

Akcja ratownicza z użyciem koła ratunkowego

Akcja ratownicza może być prowadzona na dwa sposoby.

W pierwszym przypadku gdy osoba ratowana znajduje się blisko brzegu lub innego miejsca z którego możemy oddać rzut, a koło wyposażone jest w linę. Akcja przebiega wtedy tak. Ratownik podbiega do stojaka z kołem ratowniczym zdejmuje z niego koło z liną. Dobiega do miejsca z którego można najdogodniej i najszybciej oddać rzut. Rzut powinien być oddany tak aby nie narazić osoby ratowanej na uderzenie kołem. Dlatego nigdy nie wolno celować kołem tak aby wrzucić koło na głowę osoby ratowanej. Prawie nigdy się to nie udaje. Przed wykonaniem rzutu należy koniec liny zaczepić za nadgarstek lub inny przedmiot na trwale przytwierdzony do brzegu. Przy rzucie należy pamiętać że równocześnie z kołem należy wyrzucić zbuchtowaną linę co znaczne zwiększa zasięg rzutu. Koło ratunkowe w czasie rzutu może być trzymane za samo koło lub za linę. Rzucamy kołem przed osobę ratowaną. Tylko w przypadku gdy ratowany jest w niewielkiej odległości od brzegu i obrócony do ratownika tyłem dopuszcza się rzut nad ratowanym. W każdym innym przypadku jest to niedopuszczalne gdyż jeżeli coś nie wyjdzie ratownikowi może to możemy znacznie pogorszyć stan ratowanego. Jeżeli koło nie upadło na tyle blisko aby ratowany złapał się koła lub liny należy tak ściągać koło liną aby mógł to zrobić. Jeżeli jest to niewykonalne musimy powtórzyć rzut. Ściągając koło wraz z ratowanym ratownik musi pamiętać o łapaniu liny od góry nachwytem. Taki chwyt liny uniemożliwia ślizganie się rąk po mokrej linie. W przypadku akcji na rzece przy ściąganiu ratownik przesuwa się w kierunku prądu rzeki. Po przyciągnięciu ratowanego na wodę płytką lub do wysokiego brzegu ratownik musi pomóc wyjść osobie ratowanej lub udzielić jeszcze innej pomocy po stwierdzeniu przyczyny wypadku. Koło ratownicze może służyć również jako drabina do wychodzenia na wysoki brzeg. W tym celu należy go przywiązać do stałego punktu na brzegu tak aby zwisało pionowo na brzegu na wysokości umożliwiającej wsadzenie nogi w linę okalającą koło jako pierwszego stopnia drabiny.

W drugim przypadku ratownik korzysta z koła bez liny. W tym przypadku ratownik biegnąc do ratowanego zdejmuje koło z wieszaka. Dobiegając do wody ratownik rzuca koło na wodę lekko do przodu i w bok. Sam wskakuje do wody i gdy już ustabilizuje swoją pozycję w położeniu na piersiach przepływa w pobliżu koła, łapie go ręką i zakłada sobie na nogi. Nogi ratownik wkłada od środka do koła rozwodząc stopy na zewnątrz.

W tej pozycji płynąc kraulem ratowniczym dopływa do tonącego. Na około 1,5m przed tonącym przenosi koło z nóg przed siebie i podaje osobie ratowanej. Po uchwyceniu się przez osobę ratowaną koła, cały czas za pośrednictwem koła holuje go w kierunku brzegu.

Po dotarciu do brzegu postępowanie jak w sytuacji poprzedniej.

Magazynowanie i konserwacja

Przed złożeniem koła do magazynu należy go dobrze wysuszyć i wytrzepać piasek z fałdów materiału. Koła należy przechowywać w suchym pomieszczeniu na wieszakach.

Pas ratowniczy typu "węgorz"

Budowa

Pas wykonany jest z pianki elastycznej w czasem obszyty tkaniną nylonową. Do pasa zamocowana jest lina zakończona pętlą z taśmy. Długość liny z pętlą wynosi ok. 2 m.

Pas pozwala na utrzymanie dwóch osób na powierzchni wody. Na drugim końcu pasa znajduje się zatrzask służący do zapinania pasa w około osoby ratowanej. Zatrzask ten zapinany jest za jedno z kilku koluch umieszczonych w linie. Drugi zatrzask znajduje się w połowie długości pasa służy on do zapięcia liny.

Akcja ratownicza z użyciem koła ratunkowego

Pas został użyty w 28% akcji ratowniczych w latach 1995/96. Dane dotyczą służb ratowniczych Australii gdyż w Polsce takie statystyki nie są prowadzone na skalę krajową. Akcję rozpoczynamy od założenia przez ramię pętli z taśmy. Wykonujemy to w czasie biegu do ratowanego.Po wbiegnięciu do płytkiej wody lub w czasie skoku z brzegu czy łodzi ratownik odrzuca pas do przodu lekko w bok. Dalej ratownik płynie do ratowanego kraulem ratowniczym ciągnąc za sobą pas. Po dopłynięciu do ratowanego należy podać pas ratowanemu. Po uspokojeniu się poszkodowanego możemy podpłynąć bliżej i zapiąć pas na około jego klatki piersiowej.Tonącego holujemy zapinając go w pasie lub ratowany trzyma się go.Dzięki użyciu pasa ratunkowego ratownik jest w stanie prowadzić resuscytację w wodzie.Tak naprawdę pas umożliwia prowadzenie sztucznego oddychania na wodzie płytkiej. Na wodzie głębokiej wymaga to dużej umiejętności ze strony ratownika. Pas ratunkowy traktowany jest jako koło ratunkowe.

Magazynowanie i konserwacja

Pasy ratownicze należy przechowywać w suchym pomieszczeniu zawieszone na wieszaku w pozycji pionowej. Pas należy złożyć do magazynu po wcześniejszym dokładnym wysuszeniu i oczyszczeniu z piasku. Przy składowaniu przez dłuższy czas poza sezonem należy pamiętać o nasmarowaniu metalowych karabinków.

Boja "SP"

Pływaki te na wzór zachodnich służb ratowniczych zostały ostatnio wprowadzone na wyposażenie WOPR.

Pływak został wykonany dzięki współpracy KR WOPR i Firmy MARSEL Polan

 

Budowa

Boja wykonana jest jako zamknięta bańka z tworzywa sztucznego. Z racji swojego kształtu nie powoduje praktycznie żadnych oporów w czasie pływania. Ciągnięty za pomocą liny za ratownikiem nie wykazuje tendencji do myszkowania, pozwala to na komfort w czasie akcji gdyż nie trzeba kontrolować jego położenia względem ratownika. Pływak pozwala na utrzymanie na powierzchni wody trzech osób. Nadaje się również jako winda co wyciągania dwóch osób z pod wody. Na jednym końcu pływaka zamocowana jest lina zakończona taśmą służąca do ciągnięcia pływaka za ratownikiem w czasie pływania i holowania. Taśma wyposażona jest dodatkowo w rzepa pozwalającego na utrzymywanie taśmy w stanie złożonym - nawiniętym na pływaku w okresie składowania.

Boja SP nie nadaje się do siedzenia na niej !

Akcja ratownicza z użyciem boji SP

Akcja przebiega identyczne ja akcja z pasem ratowniczym. Przy udzielaniu pomocy osobie zmęczonej różnic nie ma. Natomiast w przypadku osoby nieprzytomnej musimy zamiast zapinać pas na około klatki piersiowej uchwycić ratowanego ramionami. Chwyt ten polega na przełożeniu ramion ratownika pod pachami ratowanego i uchwycenie pływaka z przodu ratowanego. Ratownik trzyma boję SP za skrajne uchwyty po jednej stronie boji. Można również chwycić ratowanego pod pachy rękami z równoczesnym podłożeniem Boji SP pod swoje ramiona. Taki sposób jest znacznie mniej męczący gdyż ratownik też wykorzystuje wypór boji SP. Niestety można ten sposób stosować na spokojnej wodzie.

Magazynowanie i konserwacja

Konserwacja polega na wysuszeniu i oczyszczeniu z piasku liny i pętli parcianej oraz zawieszeniu pływaka w suchym pomieszczeniu.

 Deska ratownicza

Deska ratownicza może być wykorzystywana przy ratowaniu od 1 do 12 osób dorosłych

Deskę ratowniczą użyto w 23% wypadków w sezonie 1995/96.

Ze względu na małe rozpowszechnienie w Polsce i brak prowadzonych statystyk odnośnie użytego sprzętu do akcji ratowniczej informacje pochodzą od ratowników Australijskich.

Budowa

Jest to deska zbliżona konstrukcją do deski surfingowej. Długość deski ratowniczej wynosi 2,6 m. Wykonana jest z włókna szklanego, żywicy, pianki. Różni się od desek do pływania nieco kształtem oraz rozmieszczonymi po obu "burtach" na wierzchniej stronie uchwytami. Zmiana jest również widoczna jeżeli chodzi o budowę statecznika. Jest on mniej wystający , a bardzie rozbudowany wzdłuż osi deski niż w deskach do klasycznego surfingu. W komplecie jest również stojak wykonany z pręta metalowego w kształcie litery Y wbijanego w piasek na plaży, a deskę dziobem umieszcza się pomiędzy rozwartymi prętami. Deska ratownicza nie ma ograniczeń konstrukcyjnych jeżeli chodzi o stan morza przy którym można wypływać. Jest to jednak sprzęt do używania wszędzie, no może poza basenami.

Akcja ratownicza z użyciem deski ratowniczej:

Ratownik podbiega do stojaka na którym ustawiona jest deska zdejmuje ją jednym ruchem trzymając za uchwyt od górnej strony. W ten sposób trzymając deskę dobiega do wody w miejscu skąd najlepiej jest dopłynąć do tonącego.Wbiegając do wody rzuca deskę na wodę układając się na niej w pozycji na brzuchu. Ratownik dopływa do tonącego wiosłując ramionami z obu stron deski. Zaraz po starcie należy wiosłować obydwoma ramionami jednocześnie tak jak w stylu motylkowym. Po nabraniu prędkości marszowej można przejść na ruchy naprzemienne jak w stylu dowolnym w celu zmiany obciążenia mięśni. Deska z racji swojej konstrukcji jest całkowicie odporna na stan wody. Tylko od umiejętności ratownika zależy po jakich falach umie pływać. W sytuacji gdy ratowany jest w fazie tonięcia kiedy może być niebezpieczny dla ratownika nie wolno podpływać tak aby dać się złapać. Tonącemu należy podsunąć deskę, a nie siebie. Jeżeli stan ratowanego nie jest jednoznaczny to ratownik złapaną rękę osoby potrzebującej pomocy powinien natychmiast nakierować na deskę, a najlepiej na uchwyt na górnej jej części. Jeżeli ratowany jest przytomny ratownik pomaga mu wspiąć się na deskę i odwozi do brzegu Jeżeli ratowany nie jest przytomny można z deski prowadzić resuscytację. W tym czasie inni ratownicy powinni podpłynąć łodzią i wydobyć poszkodowanego z wody.  Ratownik może nawet nieprzytomnego tonącego umieścić na desce. W tym celu po dopłynięciu i uchwyceniu tonącego przynajmniej za jedną rękę ratownik przewraca deskę dnem do góry. Następnie przeciąga jego rękę przez deskę aby kant deska znalazł się pod pachą ratowanego. Po takim przygotowani drugą ręką chwyta za kant deski i opierając się na ręce ratowanego ratownik obraca deskę. Po takim obrocie ratowany w większej, a na pewno najcięższej części znajduje się na desce. Teraz ratownik sam wchodzi na deskę. Po ustabilizowaniu pozycji przez ratownika, wciąga najpierw jedną a potem drugą nogę ratowanego. Nogi od kolan w dół osoby ratowanej należy przełożyć ponad swoimi udami gdy ratownik siedzi na desce. Następnie dowozi ratowanego do brzegu. Technika powrotu może być różna w zależności od sytuacji. Jeżeli ratowany jest tylko zmęczony i leży na desce ratownik może siedzieć na tylnej części deski i wiosłując ramionami wraca do brzegu. Jeżeli ratowany. Jeżeli do brzegu jest daleko lub stan poszkodowanego wymaga szybkiej dalszej akcji ratownik przyjmuje pozycję leżącą. Opierając głowę na odcinku lędźwiowym kręgosłupa rozkłada nogi ratowanego lekko na zewnątrz. Wiosłowanie odbywa się przez ruchy ramion ratownika. Ramiona pracują po zewnętrznej stronie nóg osoby ratowanej zabezpieczając ją równocześnie przed zsunięciem się z deski.W przypadku gdy nikt nie może pomóc ratownikowi po dopłynięciu do wody płytkiej ratownika zdejmuje ratowanego z deski i przenosi go na brzeg.  Jeżeli przy brzegu ratowników jest więcej to wynosimy ratowanego wraz z deską jak na noszach trzymając za uchwyty wzdłuż deski. Po przeniesieniu na równy odcinek plaży deska może służyć jako leżanka do prowadzenia resuscytacji.Deska jest bardzo szybkim i pewnym środkiem ratowniczym. W granicach kilkudziesięciu metrów jest najszybszym środkiem dostarczenia ratownika w okolice ratowanego włączając w to nawet łodzie wiosłowe czy motorowe.

Magazynowanie i konserwacja

Konserwacja deski musi następować na bieżąco. Wszystkie pęknięci lub ubytki w poszyciu deski muszą być natychmiast usunięte. Usuwanie to polega na zalaminowaniu takiego miejsca po wcześniejszym przygotowaniu. Pamiętajmy o wywierceniu przed czyszczeniem otworków na zlokalizowanych końcach pęknięć. Jeżeli woda dostanie się do środka to deska zyskuje dużo zbędnej masy i w pewnym momencie jest bezużyteczna. Deski należy składować na stojakach tak aby nie leżały jedna na drugiej. Uchwyty na górnej części deski należy wysuszyć i omieść z piasku.

Szelki z kołowrotem

Budowa:

Całość stanowi zestaw składający się z szelek, liny i kołowrotu.

Szelki - wykonane są z taśmy parcianej lub plastiku złączone ze sobą na plecach. W miejscu łączenia znajduje się ucho metalowe do zaczepienia liny.

Lina - długości 80 m i średnicy 6÷8 mm nie tonąca powinna być w kolorze pomarańczowym.

Kołowrót - wykonany z metalu lub plastiku o średnicy bębna ok. 5 cm dla wykonania metalowego oraz 25 dla wykonania plastikowego. Kołowrót wyposażony jest w hamulec oraz podstawę umożliwiające ustawienie go na ziemi oraz zawieszenie na barierce.

Akcja ratownicza z szelkami i kołowrotem

Akcja z kołowrotem polega na wysłaniu jednego ratownika z liną i w szelkach do osoby ratowanej i ściągnięciu go do brzegu. Akcja może być przeprowadzona co najmniej przez dwóch ratowników. Można również wykorzystać większy zespół ratownicy. W przypadku dwóch ratowników jeden z nich płynie do ratowanego, a drugi obsługuje kołowrót i ściąga linę. Jeżeli mamy do dyspozycji drużynę ratowników to możemy podzielić funkcje. Ratownik który najlepiej pływa w płetwach jest tym który płynie do ratowanego. Po dopłynięciu do ratowanego chwyta go obchwytem na około klatki piersiowej. Jest to jedyny rodzaj akcji ratowniczej w której uchwycenie ratownika przez ratowanego nie jest groźne, a przy dużych prędkościach ściągania liny nawet korzystne. Ratownicy na brzegu obsługują kołowrót i linę. Jeden z ratowników trzyma kołowrót i obsługuje hamulec w momencie gdy wskoczy do wody i zaczyna płynąć prędkość liny znacznie spada, a bęben kręci się dalej bardzo szybko. Jeżeli nie zostanie to lina będzie się z niego odwijała szybciej niż ciągnie ją ratownik w wodzie i prawie na pewno się splącze. Ratownik ten musi również wnieść kołowrót do wody gdy braknie kilka metrów liny aby dopłynąć do tonącego. Drugi z ratowników stojący na linii wodnej kontroluje linę i obserwuje przebieg akcji. Jeżeli ratownik płynący do osoby ratowanej uchwyci go daje znak ręką że już to zrobił, w tym momencie ratownik obserwujący daje sygnał wszystkim ratownikom do ciągnięcia liny. W czasie ściągania ratowanego z ratownikiem do brzegu należy ich obserwować aby nie wyciągnąć ich na brzeg. Po dopłynięciu do wody płytkiej ratownicy którzy ciągnęli linę wbiegają do wody i wynoszą ratowanego. Należy pamiętać aby przynajmniej jeden ratownik pomógł wyjść ratownikowi lub przynajmniej sprawdził czy może on wyjść o własnych siłach.

Magazynowanie i konserwacja

Polega na rozplątaniu i wysuszeniu liny po akcji lub ćwiczeniach oraz równomiernym nawinięciu jej na bęben. Linę należy o ile to możliwe zwijać na bęben na trawie lub innym podłożu pozbawionym piasku. Od czasu do czasu należy nasmarować elementy toczne osi bębna i hamulca. Kołowroty metalowe należy zabezpieczyć przed korozją odpowiednim zestawem malarskim.

 

Ćwiczenia praktyczne -4 godz.

Ćwiczenia powinny odbywać się na wodach otwartych. Dobrze aby był to teren oddzielony od plażowiczów, aby nie narażać ich na niebezpieczeństwo uderzenia sprzętem przez źle wykonywujących ćwiczenia szkolonych ratowników.

>>Prawdą jest, że nie każdy "kursant" trafia kołem ratunkowym w jezioro<<

>>Wszystkie ćwiczenia powinny odbywać się w jednolity sposób.

1. Pokaz w zwolnionym tempie z mawianiem poszczególnych ruchów.

2. Pokaz w normalnych warunkach

3. Ćwiczenia uczestników.

• pierwszy raz ćwiczenie każdy z uczestników kursu wykonuje pojedynczo pod bezpośrednim nadzorem instruktora z bieżącym omówieniem błędów i uwidocznieniem dobrych fragmentów ćwiczenia. Dobrze jest jeżeli instruktor chodzi do ratownika do ratownika, a nie odwrotnie.

• następnie pozostawiamy grupie czas na samodzielne ćwiczenie. W czasie tego poprawiamy na bieżąco błędy ćwiczących. Do najsłabszych dobrze jest oddelegować asystentów na dłuższe indywidualne ćwiczenia Czas przewidziany na tę część zależna jest od postępów uczestników szkolenia.

• na koniec okresu jeszcze raz wszyscy uczestnicy kursu wykonują ćwiczenie pojedynczo pod bezpośrednim nadzorem instruktora.

Każda grupa ćwiczeń powinna zakończyć się złożeniem sprzętu. Do ćwiczeń wykonywanych parami lub w innych grupach instruktor powinien dobierać ćwiczących losowo tak aby osoby małe nie ćwiczyły tylko z małymi. Ratownik bez względu na warunki fizyczne musi umieć uratować każdego poszkodowanego <<

Zajęcia z rzutką rękawową

Ćwiczenie 1

Cel: Ratownik powinien zapoznać się z rzutką i zapoznać się ze sposobami zwijania liny do rękawa.

Treść: Prosty rzut z brzegu do wody z małym zamachem wykonywanym rękami. Zwracamy uwagę aby rzucający pracował również nogami. Po każdym rzucie należy zwinąć linę do rękawa.

Ćwiczenie 2

Cel: Ratownik powinien opanować rzut na maksymalną odległość.

Treść: Rzuty na pełną długość liny mniej więcej prostopadle do brzegu. Linę zwijamy co kilka rzutów. Pozostałe rzuty wykonujemy zwijając linę na ziemię.

>> Musimy zwrócić uwagę ćwiczącym aby nie stawali na linie od rzutki zwijanej na ziemi oraz aby odcinek liny pomiędzy rękami ratowanego nie była zbyt duża gdyż grozi to oberwaniem własnego ucha<<

Ćwiczenie 3

Cel: Ratownik powinien opanować rzut na pełną długość liny z trafieniem w cel.

Treść: Rzuty na pełną długość liny tak aby lina spadła na boję. Boja powinna być mała wykonana z miękkiego tworzywa. Dla kursu młodszego ratownika ustawiamy ją 15 m od brzegu. Dla kursu ratownika wodnego ustawiamy ją 17,5 m od brzegu. Kilku ćwiczących może rzucać do jednej boji, ale nie więcej niż czterech. Rzuty winne być wykonane zgodnie ze sztuką.

Ćwiczenie 4

Cel: Ratownik powinien opanować całą akcję z użyciem rzutki rękawowej.

Treść: Przeprowadzamy całą akcję ratowniczą łącznie z dobiegnięciem do brzegu, rzutem, dociągnięciem kolegi ze szkolenia do brzegu oraz wyniesieniem lub wyprowadzeniem go na brzeg.

Zajęcia z rzutką siatkową

Ćwiczenie 1

Cel: Ratownik powinien rzucić rzutką pewnie na niewielką odległość i przyswoić sobie nawyk wyrzucani buchty z liną.

Treść: Rzut rzutką z małym zamachem. Piłka trzymana za siatkę w jednej ręce, a buchta w drugiej. Pomiędzy rzutami zwijamy linę do ręki.

Ćwiczenie 2

Cel: Ratownik powinien rzucić z maksymalnym zasięgiem.

Treść: Rzuty z zamachem na plecy i bocznym polegające na osiągnięciu maksymalnej odległości.

>> Jeżeli uczestnicy zaczną w czasie ćwiczeń wymyślać dziwne techniki w większości o niewielkiej skuteczności należy pokazać że taką odległość rzutu można osiągnąć dużo prościej i szybciej <<

Ćwiczenie 3

Cel: Ratownik powinien rzucić celnie na zadaną odległość

Treść: Rzuty do bojki. Boja powinna być mała wykonana z miękkiego tworzywa. Dla kursu młodszego ratownika ustawiamy ją 15 m od brzegu. Dla kursu ratownika wodnego ustawiamy ją 17,5 m od brzegu. Kilku ćwiczących może rzucać do jednej boji, ale nie więcej niż czterech. Rzuty winne być wykonane zgodnie ze sztuką.

Ćwiczenie 4

Cel: Ratownik powinien opanować całą akcję z użyciem rzutki siatkowej.

Treść: Przeprowadzamy całą akcję ratowniczą łącznie z dobiegnięciem do brzegu, rzutem, dociągnięciem kolegi ze szkolenia do brzegu oraz wyniesieniem lub wyprowadzeniem go na brzeg.

Zajęcia z kołem ratunkowym

>> Ze względu na brak umiejętności wśród uczestników i duże niebezpieczeństwo groźnego uderzenia ćwiczącego kolegi uczestników szkolenia należy rozstawić w większej odległości od siebie<<

Ćwiczenie 1

Cel: Ratownik powinien rzucić koło do wody w miarę prostopadle do brzegu

Treść :Rzut kołem ratunkowym trzymanym za korpus koła. Buchta liny trzymana i wyrzucana drugą ręką.

Ćwiczenie 2

Cel: Ratownik powinien rzucić koło do wody w miarę prostopadle do brzegu

Treść: Rzut kołem ratunkowym trzymanym za linę. Buchta liny trzymana i wyrzucana drugą ręką.

>> W tym miejscu dobrze jest przypomnieć ćwiczącym że w normalnej pracy celem nie jest boja lecz człowiek oraz o konieczności zaliczenia nabywanej umiejętność.<<

Ćwiczenie 3

Cel: Ratownik powinien trafiać w wyznaczony cel

Treść: Rzut kołem ratunkowym trzymanym za korpus koła do boji. Boja powinna być mała wykonana z miękkiego tworzywa. Dla kursu młodszego ratownika ustawiamy ją 15 m od brzegu. Dla kursu ratownika wodnego ustawiamy ją 17,5 m od brzegu. Kilku ćwiczących może rzucać do jednej boji, ale nie więcej niż czterech. Rzuty winne być wykonane zgodnie ze sztuką.

>>Każde trafienie bezpośrednie w boję powinno być natychmiast ganione <<

Ćwiczenie 4

Cel: Ratownik powinien trafiać w wyznaczony cel

Treść: Rzut kołem ratunkowym trzymanym za linę okalającą koło do boji. Boja powinna być mała wykonana z miękkiego tworzywa. Dla kursu młodszego ratownika ustawiamy ją 15 m od brzegu. Dla kursu ratownika wodnego ustawiamy ją 17,5 m od brzegu. Kilku ćwiczących może rzucać do jednej boji, ale nie więcej niż czterech. Rzuty powinny być wykonane zgodnie ze sztuką.

Ćwiczenie 5

Cel: Określenie maksymalnego zasięgu rzut kołem

Treść: Rzut kołem ratunkowym trzymanym za linę okalającą koło z wykonaniem jednego lub kilku obrotów.

>> W czasie tego ćwiczenia należy zachować szczególną ostrożność. Rzuty powinny być wykonane pojedynczo, a reszta grupy powinna być oddalona na 10÷15 m <<

Ćwiczenie 6

Cel: Nabycie umiejętności pływania i holowania koła ratunkowego bez liny.

Treść: Ratownik wbiega do wody po czym zakłada koło na nogi i płynie do wyznaczonego celu ok. 30 m od brzegu.

Ćwiczenie 7

Cel: Opanowanie całej akcji z kołem ratunkowym bez liny.

Treść: Ratownik wykonuje całą akcje ratowniczą. Rozpoczyna od zdjęci koła z wieszaka, dobiegnięcia do wody. Następnie dopływa w okolice ratowanego holując koło ratunkowe na nogach i podaje je osobie ratowanej. Wraca do brzegu holując ratowanego przez koło ratunkowe. Po dopłynięciu do brzegu pomaga wyjść z wody.

Zajęcia z pasem ratowniczym

Ćwiczenie 1

Cel: Nabycie umiejętności zakładania i pływania z pasem ratowniczym.

Treść: Ratownik zakłada pętlę od pasa przez ramię wbiega do wody. Na wodzie płytkiej rzuca pas do przodu i w bok. Skacze do wody i płynie do wyznaczonego celu z pasem. Ćwiczenie to powtarzamy z łodzi.

Ćwiczenie 2

Cel: Opanowanie akcji ratowniczej gdy ratujemy osobę zmęczoną.

Treść: Ratownik wykonuje całą akcję począwszy od zauważenia zagrożenia, przez założenie pętli z pasa, dobiegnięcie do wody oraz podpłynięcie i podanie pasa osobie ratowanej. Następnie wraca do brzegu holując osobę ratowaną wspartą na pasie i pomaga wyjść na brzeg zmęczonemu pływakowi. Ćwiczenie powinno odbywać się w losowo wybranych dwójkach.

Ćwiczenie 3

Cel: Opanowanie akcji ratowniczej gdy ratujemy osobę nieprzytomną

Treść: Ratownik wykonuje całą akcję począwszy od zauważenia zagrożenia, przez założenie pętli z pasa, dobiegnięcie do wody oraz uchwycenie lub obezwładnienie oraz założenie pasa osobie ratowanej. Następnie wraca do brzegu i wynosi na brzeg osobę ratowaną. Ćwiczenie powinno odbywać się w losowo wybranych dwójkach.

>>Należy zwrócić uwagę na bardzo częsty błąd, czyli podpływanie na zbyt płytką wodę gdzie jest już bardzo niewygodnie uchwycić ratowanego i przejść do któregoś ze sposobów noszenia.<<

Zajęcia z boją SP

Ćwiczenie 1

Cel: Nabycie umiejętności zakładania i pływania z pływakiem SP oraz wykorzystanie go jako windy do wypłynięcia na powierzchnię.

Treść: Ratownik zakłada pętlę od pasa przez ramię wbiega do wody. Na wodzie płytkiej rzuca pływak SP do przodu i w bok. Skacze do wody i płynie do wyznaczonego celu z pływakiem SP. Po dopłynięciu do celu ratownik nurkuje, a następnie ściąga pływak za linę pod wodę i wyjeżdża na powierzchnię. Ćwiczenie to powtarzamy z łodzi.

Ćwiczenie 2

Cel: Opanowanie akcji ratowniczej gdy ratujemy osobę zmęczoną.

Treść: Ratownik wykonuje całą akcję począwszy od zauważenia zagrożenia, przez założenie pętli z pływaka SP, dobiegnięcie do wody oraz podpłynięcie i podanie pływaka SP osobie ratowanej. Następnie wraca do brzegu holując osobę ratowaną wspartą na pływaku i pomaga wyjść na brzeg zmęczonemu pływakowi. Ćwiczenie powinno odbywać się w losowo wybranych dwójkach.

Ćwiczenie 3

Cel: Opanowanie akcji ratowniczej gdy ratujemy osobę nieprzytomną

Treść: Ratownik wykonuje całą akcję począwszy od zauważenia zagrożenia, przez założenie pętli z boji SP, dobiegnięcie do wody oraz uchwycenie lub obezwładnienie oraz założenie chwytu osobie ratowanej. Następnie wraca do brzegu i wynosi na brzeg osobę ratowaną. Ćwiczenie powinno odbywać się w losowo wybranych dwójkach.

>>Należy zwrócić uwagę na bardzo częsty błąd, czyli podpływanie na zbyt płytką wodę gdzie jest już bardzo niewygodnie uchwycić ratowanego i przejść do któregoś ze sposobów noszenia.<<

Zajęcia z deską

Ćwiczenie 1

Cel: Opanowanie umiejętności biegania z deską, startu od brzegu oraz pływania na desce.

Treść: Ratownik łapie deskę dobiega do wody rzuca deskę na wodę i sam kładzie się na nią. Rozpoczyna pływanie wiosłując symetrycznie, a następnie ruchami naprzemiennymi. Szkoleni ratownicy powinni pokonać trasę zbliżoną do trasy do wiosłowania. Jeżeli mamy już ustawiony tor do konkurencji FIS to możemy z niego skorzystać.

Ćwiczenie 2

Cel: Opanowanie udzielania pomocy osobie zmęczonej.

Treść: Ratownicy ćwiczą dopłynięcie do ratowanego i pomagają mu wejść na deskę. Następnie wracają do brzegu z ratowanym.

Ćwiczenie 3

Cel: Opanowanie akcji wyciągania nieprzytomnego na deskę.

Treść: Ratownicy ćwiczą uchwycenie i wyciąganie nieprzytomnego na deskę.

Ćwiczenie 4

Cel: Opanowanie całej akcji ratowniczej.

Treść: Ratownicy ćwiczą całą akcję ratowniczą dla przypadku ratowania osoby nieprzytomnej.

---