Klucz odpowiedzi

Afryka

Nr zadania	Oczekiwana odpowiedź		Kryterium punktowania
		Grupa a		Grupa b
1.	A. Sahara B. Wyżyna Abisyńska a. Nil b. Niger 1. Jezioro Wiktorii 2. Niasa I. Morze Czerwone II. Zatoka Gwinejska	A. Góry Smocze B. Kotlina Czadu a. Kongo b. Nil 1. Tanganika 2. Jezioro Nasera I. Zatoka Adeńska II. Morze Śródziemne	1 p. za każde dwie prawidłowe nazwy obiektów geograficznych; razem 4 p.
2.	Prąd Benguelski	Prąd Mozambicki	1 p.
3.	a) Od góry: P, P, F. b) Od góry: strefa klimatów równikowych, strefa klimatów podzwrotnikowych.	a) Od góry: F, P, F. b) Od góry: strefa klimatów równikowych, strefa klimatów zwrotnikowych.	a) 1 p. za dwie prawidłowe odpowiedzi, 2 p. za trzy prawidłowe odpowiedzi b) 1 p. za każdą prawidłową nazwę strefy klimatycznej; razem 2 p.
4.	strefa śródziemnomorska: strefa klimatów podzwrotnikowych, makia strefa lasów równikowych: wilgotny las równikowy, czerwonożółte gleby ferralitowe	strefa pustyń i półpustyń: strefa klimatów zwrotnikowych, szaroziemy strefa sawann: sawanna, strefa klimatów równikowych	1 p. za każde dwa prawidłowe określenia; razem 2 p.
5.	Od lewej: E - C - B - A - D.	Od lewej: C - D - A - E - B.	1 p. za każde dwa kolejne etapy; razem 2 p.
6.	np.: niska wartość PKB większości państw Afryki, bardzo niski poziom rozwoju społecznego większości państw Afryki	kolonializm, zbyt szybki wzrost liczby ludności	1 p. za każdą prawidłową odpowiedź; razem 2 p.
7.	a) P b) F	a) P b) P	1 p. za dwie prawidłowe odpowiedzi
8.	Eksplozja demograficzna - zjawisko gwałtownego wzrostu liczby ludności obserwowane w krótkim czasie.	Przyrost naturalny - różnica między liczbą urodzeń a liczbą zgonów w ciągu roku na obszarze danego państwa lub regionu.	2 p. za prawidłową, pełną definicję, 1 p. za niepełną definicję
9.	a - B, b - D, c - A	a - C, b - D, c - A	1 p. za dwie prawidłowo przyporządkowane przyczyny, 2 p. za trzy prawidłowo przyporządkowane przyczyny
10.	WPN = WU - WZ WPN = 21,7‰ - 5,1‰ = 16,6‰	WPN = WU - WZ WPN = 19,9‰ - 17,0‰ = 2,9 ‰	1 p. za prawidłowe obliczenia, 1 p. za podanie prawidłowej wartości współczynnika przyrostu naturalnego; razem 2 p.
11.	gaz ziemny, ropa naftowa	m.in.: żyzne gleby, występowanie surowców mineralnych	1 p. za każdą prawidłową odpowiedź; razem 2 p.
12.	a	c	1 p.
13.	wyeliminowanie powodzi, wybudowanie elektrowni wodnej o dużej mocy, powiększenie obszaru upraw	konieczność sztucznego nawożenia, zatrzymywanie osadów rzecznych przez zaporę, kurczenie się obszaru delty rzeki oraz cofanie się linii brzegowej	1 p. za prawidłowe podkreślenie dwóch skutków, 2 p. za prawidłowe podkreślenie trzech skutków
14.	c	c	1 p.
15.	a) przemysłu b) cieplnych c) czarnej	a) najwyższym b) surowce mineralne i stal c) dyskryminowaniu	1 p. za podkreślenie dwóch prawidłowych informacji, 2 p. za podkreślenie trzech prawidłowych informacji

Klucz odpowiedzi

Ameryka

Nr zadania	Oczekiwana odpowiedź		Kryterium punktowania
		Grupa a		Grupa b
1.	A. Nizina Amazonki B. Appalachy 1. Parana 2. Jezioro Górne I. Zatoka Meksykańska II. Morze Baffina	A. Kordyliery B. Nizina La Platy 1. Amazonka 2. Huron I. Morze Karaibskie II. Zatoka Hudsona	1 p. za każde dwie prawidłowe nazwy obiektów geograficznych; razem 3 p.
2.	Od góry: McKinley, 6194 m n.p.m., a.	Od góry: Aconcagua, 6960 m n.p.m., d.	1 p. za dwie prawidłowe odpowiedzi, 2 p. za trzy prawidłowe odpowiedzi
3.	a) zachodnie wybrzeże Ameryki: Prąd Peruwiański, Prąd Kalifornijski wschodnie wybrzeże Ameryki: Prąd Zatokowy, Prąd Karaibski b) Prąd Peruwiański, Prąd Kalifornijski	a) zachodnie wybrzeże Ameryki: Prąd Kalifornijski, Prąd Peruwiański wschodnie wybrzeże Ameryki: Prąd Brazylijski, Prąd Zatokowy b) Prąd Brazylijski, Prąd Zatokowy	a) 1 p. za każde dwie prawidłowo wpisane nazwy prądów morskich; razem 2 p. b) 1 p. za wpisanie dwóch prawidłowych nazw prądów morskich
4.	a - B, b - A, c - D	a - C, b - A, c - B	1 p. za dwa prawidłowo przyporządkowane opisy, 2 p. za trzy prawidłowo przyporządkowane opisy
5.	Eskimosi, Aleuci	Indianie, Aleuci	1 p. za podkreślenie dwóch prawidłowych nazw
6.	Od góry: F, P, F.	Od góry: F, P, F.	1 p. za dwie prawidłowe odpowiedzi, 2 p. za trzy prawidłowe odpowiedzi
7.	SM = I - E SM = 494 000 - 584 000 = -90 000	SM = I - E SM = 491 200 - 485 200 = 6000	1 p. za prawidłowe obliczenia, 1 p. za podanie prawidłowej wartości salda migracji; razem 2 p.
8.	b	c	1 p.
9.	największa na świecie wartość PKB, bardzo dobrze rozwinięty przemysł wysokiej technologii	bardzo dobrze rozwinięty przemysł wysokiej technologii, największa na świecie wartość PKB	1 p. za podkreślenie jednej prawidłowej informacji, 2 p. za podkreślenie dwóch prawidłowych informacji
10.	b	a	1 p.
11.	Fawele - dzielnice nędzy w Brazylii.	Technopolia - obszar skupiający dużą liczbę zakładów przemysłu high-tech.	2 p. za prawidłową, pełną definicję, 1 p. za niepełną definicję
12.	region południowy: 2; a, c region środkowego zachodu: 1; d, f	Wielki Obszar Przemysłowy: 2; b, e region nadpacyficzny: 1; d, f	1 p. za dwa prawidłowe numery, 1 p. za każde dwie prawidłowe litery; razem 3 p.
13.	a, c, d	a, d, e	1 p. za dwie prawidłowe odpowiedzi, 2 p. za trzy prawidłowe odpowiedzi

Klucz odpowiedzi

Australia i obszary polarne

Nr zadania	Oczekiwana odpowiedź		Kryterium punktowania
		Grupa a		Grupa b
1.	Wielka Rafa Koralowa - A Tasmania - C Darling - G Góra Strzeleckiego - E	Półwysep Jork - B Eyre - F Góra Kościuszki - D Wielka Pustynia Piaszczysta - H	1 p. za każde dwie prawidłowo przyporządkowane litery; razem 2 p.
2.	Kolejno: najmniejszym, zwrotnikowych, zachodnią, pustynie.	Kolejno: niewielkimi, okresowe, Murray i Darling, słone.	1 p. za każde podkreślenie dwóch prawidłowych informacji; razem 2 p.
3.	a - D, b - A, c - C	a - C, b - A, c - D	1 p. za dwa prawidłowo przyporządkowane opisy, 2 p. za trzy prawidłowo przyporządkowane opisy
4.	Pak lodowy - wieloletni pływający lód morski.	Creeks - rzeki epizodyczne w Australii.	2 p. za prawidłową, pełną definicję, 1 p. za niepełną definicję
5.	b	c	1 p.
6.	Od góry: F, P, F.	Od góry: F, P, P.	1 p. za dwie prawidłowe odpowiedzi, 2 p. za trzy prawidłowe odpowiedzi
7.	łąki i pastwiska, w miastach, Sydney	wschodniej, wiele, hodowla zwierząt	1 p. za podkreślenie dwóch prawidłowych informacji, 2 p. za podkreślenie trzech prawidłowych informacji
8.	Wielki Basen Artezyjski		1 p.
9.	Polinezja, Melanezja	Mikronezja, Nowa Zelandia	1 p. za każdą prawidłową odpowiedź; razem 2 p.
10.	a, b	b, d	1 p. za każdą prawidłową odpowiedź; razem 2 p.
11.	Antarktyka: Półwysep Antarktyczny, Góry Transantarktyczne, Masyw Vinsona Arktyka: Archipelag Arktyczny, Grenlandia, Svalbard	Antarktyka: Morze Weddella, Lodowiec Szelfowy Ronne, Góry Transantarktyczne Arktyka: Morze Wschodniosyberyjskie, Hornsund, Grenlandia	1 p. za każde dwie prawidłowo wpisane nazwy obiektów geograficznych; razem 3 p.
12.	b) 23 września	b) 21 marca	a) 1 p. za prawidłowe zakreślenie półkuli wschodniej b) 1 p.
13.	b	c	1 p.
14.	B, D	A, D	1 p. za każdą prawidłową odpowiedź; razem 2 p.
15.	np. wzrost średniej temperatury powietrza na Ziemi, nadmierna emisja halonów i freonów	np. wydobycie surowców mineralnych, wzrost średniej temperatury powietrza na Ziemi	1 p. za każdą prawidłową odpowiedź; razem 2 p.

Klucz odpowiedzi

Azja

Nr zadania	Oczekiwana odpowiedź		Kryterium punktowania
		Grupa a		Grupa b
1.	A. Morze Martwe B. Nizina Chińska C. Himalaje D. Eufrat	A. Indus B. Wyżyna Tybetańska C. Półwysep Arabski D. Zatoka Perska	1 p. za każde dwie prawidłowe nazwy obiektów geograficznych; razem 2 p.
2.	a) A b) C	a) C b) B	1 p. za przyporządkowanie prawidłowej litery; razem 2 p.
3.	Od góry: P, F, F.	Od góry: F, P, P.	1 p. za dwie prawidłowe odpowiedzi, 2 p. za trzy prawidłowe odpowiedzi
4.	a) Bajkał b) najgłębsze jezioro na kuli ziemskiej	a) Morze Kaspijskie b) największe jezioro świata	a) 1 p. za prawidłową nazwę jeziora b) 1 p. za prawidłową odpowiedź
5.	kraina geograficzna: Nizina Mezopotamska rzeka: Eufrat, Tygrys	kraina geograficzna: Nizina Chińska rzeka: Jangcy, Huang He	1 p. za dwie prawidłowo wpisane nazwy obiektów geograficznych, 2 p. za trzy prawidłowo wpisane nazwy obiektów geograficznych
6.	np. susze, klęski nieurodzaju	np. powodzie, zmniejszenie plonów zbóż (np. ryżu)	1 p. za każdą prawidłową odpowiedź; razem 2 p.
7.	a, d	a, b	1 p. za każdą prawidłową odpowiedź; razem 2 p.
8.	a	b	1 p.
9.	obszary o małej gęstości zaludnienia: Wyżyna Tybetańska, Kotlina Kaszgarska obszary o dużej gęstości zaludnienia: Nizina Chińska, Nizina Mandżurska	obszary o dużej gęstości zaludnienia: Nizina Chińska, Nizina Mandżurska obszary o małej gęstości zaludnienia: Kunlun, Kotlina Dżungarska	1 p. za każde dwie prawidłowo wpisane nazwy obiektów geograficznych; razem 2 p.
10.	bogate złoża wielu surowców mineralnych, napływ inwestycji zagranicznych, coraz wyższa jakość produktów, niskie koszty pracy	pracowitość i zorganizowanie pracowników, duże inwestycje Stanów Zjednoczonych, duże nakłady finansowe na badania naukowe, wykwalifikowana kadra pracownicza	1 p. za każde dwie prawidłowe odpowiedzi; razem 2 p.
11.	np. trzęsienia ziemi, tajfuny	np. coraz wyższa jakość produktów, konkurencyjne ceny produktów	1 p. za każdą prawidłową odpowiedź; razem 2 p.
12.	a	b	1 p.
13.	Jokohama, Kioto	Tokio, Osaka	1 p. za podkreślenie dwóch prawidłowych nazw miast
14.	Marikultura - hodowla ryb morskich, skorupiaków, mięczaków i wodorostów w wodach przybrzeżnych.	Zielona rewolucja - szybki wzrost plonów w latach 60. XX w., wynikający z zastosowania wydajniejszych odmian zbóż.	2 p. za prawidłową, pełną definicję, 1 p. za niepełną definicję
15.	np. W Indiach obok setek milionów biedaków żyje kilkadziesiąt tysięcy bogaczy.	np. W Indiach zacofane rolnictwo kontrastuje z przemysłem wysokiej technologii.	1 p.
16.	Oman, Kuwejt	Arabia Saudyjska, Izrael	1 p. za podkreślenie dwóch prawidłowych nazw państw
17.	Kolejno: ropy naftowej, Arabii Saudyjskiej, OPEC.	Kolejno: ropy naftowej, Dubaju, turystyki.	1 p. za podkreślenie dwóch prawidłowych informacji, 2 p. za podkreślenie trzech prawidłowych informacji

Klucz odpowiedzi

Europa

Nr zadania	Oczekiwana odpowiedź		Kryterium punktowania
		Grupa a		Grupa b
1.	A. Góry Skandynawskie B. Nizina Francuska a. Wołga b. Dniepr I. Morze Śródziemne II. Zatoka Botnicka	A. Alpy B. Nizina Wschodnioeuropejska a. Dunaj b. Ren I. Morze Czarne II. Zatoka Biskajska	1 p. za każde dwie prawidłowe nazwy obiektów geograficznych; razem 3 p.
2.	przylądek Roca: 3 przylądek Marroqui: 2	ujście Bajdaraty: 4 przylądek Nordkyn: 1	1 p. za prawidłowe przyporządkowanie dwóch cyfr
3.	Mont Blanc	Wołga	1 p.
4.	a, b	a, c	1 p. za każdą prawidłową odpowiedź; razem 2 p.
5.	Francja, Niemcy	Ukraina, Estonia	1 p. za podkreślenie dwóch prawidłowych nazw państw
6.	a) Norwegia b) Niemcy	a) Wielka Brytania b) Francja	1 p. za każdą prawidłową nazwę państwa; razem 2 p.
7.	Kolejno: stare, szeroki, duży, wąska.	Kolejno: stare, wąska, mały, szeroki.	1 p. za każde podkreślenie dwóch prawidłowych informacji; razem 2 p.
8.	np. spowolnienie rozwoju gospodarczego kontynentu, wzrost liczby osób korzystających ze świadczeń emerytalnych, wzrost wydatków na służbę zdrowia	np. wysoki poziom opieki zdrowotnej, wysoki poziom świadomości zagrożeń zdrowia i życia, dobry stan środowiska przyrodniczego	1 p. za każdą prawidłową odpowiedź; razem 3 p.
9.	Od góry: P, F, P, F.	Od góry: P, F, P, F.	1 p. za każde dwie prawidłowe odpowiedzi; razem 2 p.
10.	Szwecja, Dania, Finlandia, Norwegia	Islandia, Finlandia, Norwegia, Dania	1 p. za każde podkreślenie dwóch prawidłowych nazw państw; razem 2 p.
11.	np. Surowe warunki klimatyczne panujące na większości obszaru krajów skandynawskich mają wpływ m.in. na działalność rolniczą. Na przykład duże znaczenie ma uprawa roślin w szklarniach i hodowla reniferów na obszarze tundry.	Położenie na półwyspach i wyspach spowodowało, że morze stało się podstawą gospodarki większości krajów skandynawskich. Na przykład nastąpił rozwój rybołówstwa, transportu morskiego i przemysłu stoczniowego.	2 p. za prawidłową, pełną odpowiedź, 1 p. za niepełną odpowiedź
12.	Od lewej: E - B - C - A - D.	Od lewej: C - D - A - E - B.	1 p. za każde dwa kolejne piętra; razem 2 p.
13.	np. wysokie średnie miesięczne wartości temperatury powietrza w okresie letnim, niewielkie sumy opadów atmosferycznych w okresie letnim	np. wysokie średnie miesięczne wartości temperatury powietrza w okresie letnim, niewielkie sumy opadów atmosferycznych w okresie letnim	1 p. za każdą prawidłową odpowiedź; razem 2 p.
14.	walory kulturowe: liczne imprezy kulturalne, liczne zabytki architektoniczne infrastruktura turystyczna: bogata baza noclegowa, rozbudowana sieć komunikacyjna	walory przyrodnicze: urozmaicona rzeźba terenu, duże usłonecznienie walory kulturowe: liczne imprezy kulturalne, liczne zabytki architektoniczne	1 p. za każde dwa prawidłowo przyporządkowane walory turystyczne; razem 2 p.
15.	np. wysoki poziom kultury rolnej, korzystna struktura wielkościowa gospodarstw rolnych, sprzyjająca polityka rolna państwa	np. korzystne ukształtowanie powierzchni, sprzyjające warunki klimatyczne, występowanie żyznych gleb	1 p. za każdą prawidłową odpowiedź; razem 3 p.
16.	Rolnictwo towarowe - rolnictwo, w którym gospodarstwa rolne są nastawione głównie na produkcję towarów na sprzedaż, a nie na własne potrzeby.	Plon - ilość płodów rolnych zebrana z jednostki powierzchni, wyrażona w decytonach na hektar (dt/ha).	2 p. za prawidłową, pełną definicję, 1 p. za niepełną definicję

Klucz odpowiedzi

Sąsiedzi Polski

Nr zadania	Oczekiwana odpowiedź		Kryterium punktowania
		Grupa a		Grupa b
1.	-	-	1 p. za każde dwie prawidłowo wpisane litery; razem 2 p.
2.	Białoruś - Mińsk Litwa - Wilno Rosja - Moskwa	Słowacja - Bratysława Niemcy - Berlin Ukraina - Kijów	1 p. za dwa prawidłowe połączenia nazw państw z nazwami stolic 2 p. za trzy prawidłowe połączenia nazw państw z nazwami stolic
3.	a) Niemcy b) Ukraina	a) Słowacja b) Litwa	1 p. za każdą prawidłową odpowiedź; razem 2 p.
4.	a, c	b, d	1 p. za każdą prawidłową odpowiedź; razem 2 p.
5.	Od lewej: C - B - A	Od lewej: B - A - C	1 p.
6.	brak bezpośredniego dostępu do morza, położenie w zasięgu klimatu umiarkowanego ciepłego	ukształtowanie powierzchni terenu, rodzaj i zasobność złóż surowców mineralnych	1 p. za każdą prawidłową odpowiedź; razem 2 p.
7.	np. struktura zatrudnienia w obu państwach jest bardzo podobna	np. struktura narodowościowa obu państw jest różna	1 p.
8.	d	a	1 p.
9.	Białoruś: Mińsk, Dzierżyńska Góra Ukraina: Howerla, Kijów	Litwa: Wilno, Niemen Ukraina: Krym, Wyżyna Podolska	1 p. za każde dwie prawidłowo wpisane nazwy obiektów geograficznych; razem 2 p.
10.	Od góry: P, F, F, F.	Od góry: P, F, F, P.	1 p. za każde dwie prawidłowe odpowiedzi; razem 2 p.
11.	a) zmalała b) Ukraina c) ujemną	a) ujemną b) ujemna c) wzrosła	1 p. za podkreślenie dwóch prawidłowych informacji, 2 p. za podkreślenie trzech prawidłowych informacji
12.	np. zubożenie znacznej części ludności, słaba kondycja finansowa wielu rodzin	np. pogorszenie poziomu opieki medycznej, wzrost zachowań antyzdrowotnych	1 p. za każdą prawidłową odpowiedź; razem 2 p.
13.	europejska część Rosji: Wołga, duże zaludnienie azjatycka część Rosji: większa część powierzchni kraju, Wyżyna Środkowosyberyjska	europejska część Rosji: Nizina Wschodnioeuropejska, koncentracja działalności przemysłowej azjatycka część Rosji: Nizina Zachodniosyberyjska, niewielkie zaludnienie	1 p. za każde dwa prawidłowo przyporządkowane określenia; razem 2 p.
14.	a) np. Liczba ludności Rosji między 1989 a 2009 rokiem zmniejszyła się. b) depopulacja	a) Od lewej: Rosja, Niemcy. b) W strukturze eksportu Rosji dominują surowce mineralne i paliwa, a w strukturze eksportu Niemiec - produkty przemysłu przetwórczego	a) 1 p. za prawidłową odpowiedź b) 1 p. za prawidłową odpowiedź
15.	b	a	1 p.

---