1. Co to jest NETOHOLIZM ? - nowe uzależnienie naszej generacji 

Netoholizm - czyli uzależnienie od Internetu - to objaw psychicznej choroby XXI wieku objawiającej się nagminnym i niczym nie usprawiedliwionym pociągiem do korzystania z zasobów Internetu.

Dziś powszechność Internetu nikogo już nie dziwi, ale zdziwienie budzi np. padaczka komputerowa, netoholizm i jego skutki.

Siecioholizm, netoholizm, netopatia lub IAD - te wszystkie terminy oznaczają uzależnienie, które zaburza normalne funkcjonowanie. Współcześnie niewiele jest rzetelnych materiałów badawczych, opisów i wytycznych diagnostycznych dotyczących IAD. Nie ma jednak wątpliwości, że taki problem społeczny istnieje.

 Netoholizm wg W. Kostowskiego 

    Profesor Wojciech Kostowski twierdzi, że netoholizm (siecioholizm) można zaliczyć do uzależnień behawioralnych, czyli tzw. zachowań przymusowych. Na podobnej zasadzie ludzie uzależniają się od hazardu czy zakupów. Profesor podkreśla, że działa tu typowy układ nagrody: określona czynność czy zachowanie kojarzy się z przyjemnością i działa na odpowiedni ośrodek w mózgu.  

2. Netoholizm - rys historyczny 

• Zaobserwowany na początku lat 90-tych XX wieku, ogarnia coraz więcej osób.

• Amerykańscy badacze szacują że ponad 5% wszystkich użytkowników sieci jest w pewien sposób od niej uzależnionych - czyli ponad 40 milionów osób nie może oderwać się od komputera.

• W USA Internet Addiction Disorder (w skrócie IAD) od ponad 10 lat jest uznawany za uzależnienie

• W Niemczech już co dziesiąty nastolatek w wieku 11-14 lat cierpi na IAD.

• W Polsce został on wpisany na listę chorób psychicznych dopiero w 2004 roku. W Polsce pierwsi uzależnieni pojawili się około roku 1993.

3. Uzależnienie internetowe  (IAD Internet Addiction Disorder) 

• Uzależnienie od Internetu ma znaczący wpływ na pogorszenie w następujących sferach funkcjonowania człowieka: społecznej, zawodowej i psychologicznej.

 Amerykańska psycholog dr Kimberly Young - jedna z pierwszych osób prowadzących badania nad uzależnieniem internetowym  (IAD Internet Addiction Disorder) twierdzi, że uzależnienie od Internetu może być definiowane jako zaburzenie kontroli impulsów nie powodujące zatrucia.

Podała także kryteria, z których 5 musi być spełnionych, aby można było powiedzieć o uzależnieniu.   

Pytania diagnozujące  kryteria diagnostyczne IAD  wg. dr Kimberly Young: 
 

1. Czy czujesz się zaabsorbowany Internetem (myślisz o poprzednich, bądź następnych pobytach w sieci)?

2. Czy czujesz potrzebę używania Internetu przez coraz dłuższe okresy czasu ?

3. Czy wielokrotnie miałeś nieudane próby kontroli, ograniczenia czasu lub zaprzestania korzystania z Internetu?

4. Czy czułeś się niespokojny, markotny, zirytowany, przygnębiony gdy próbowałeś ograniczać czas w Internecie lub zaprzestać korzystania z niego?

5. Czy pozostajesz w sieci dłużej niż pierwotnie planowałeś?

6. Czy ryzykujesz utratę ważnych relacji, prac, możliwości kariery lub nauki z powodu Internetu?

7. Czy oszukałeś kogoś z rodziny bliskich lub terapeutów, aby ukryć narastający problem Internetu?

8. Czy używasz Internetu jako sposobu na ucieczkę od problemów lub sposobu na pogorszony nastrój (uczucia bezradności, winy, lęku, depresji)?

 

Dr Young twierdzi, że jeśli osoba, biorąc po uwagę okres ostatniego roku, odpowie na pięć z powyższych twierdzeń tak, to jest uzależniona od Internetu. 

 KATEGORIE NETOHOLIZMU

• przeciążenie informacyjne - ciągłe poszukiwanie nowych informacji  
  z wielu źródeł,

• uzależnienie od komputera - przymus siedzenia przed komputerem,

• uzależnienie od cyberkontaktów - kontakty via net stają się ważniejsze niż znajomości realne, co doprowadza do ich zerwania i izolacji,

• uzależnienie od gier sieciowych -  przymus ciągłego brania udziału  
  w różnego rodzaju grach netowych, e-hazardu, robienia e-zakupów,

• uzależnienie od cyberseksu - objawia się ciągłym szukaniem oraz oglądaniem stron erotycznych oraz/lub braniem udziału w czatach erotycznych,.

4. Jak rozpoznać NETOHOLIZM - NETOHOLIKA? 

Zespół uzależnienia od Internetu rozpoznać można, jeżeli co najmniej trzy lub więcej następujących objawów występowało łącznie przez co najmniej 1 miesiąc, lub jeżeli utrzymywało się krócej niż 1 miesiąc, występowało w sposób powtarzający się w okresie 12 miesięcy:  

• silne pragnienie lub poczucie przymusu powtarzania zachowania;

• upośledzona zdolność kontroli nad zachowaniem związanym  
  z użytkowaniem Internetu (powtarzanie zachowania przez dłuższy czas niż zamierzony, albo uporczywe pragnienie i nieskuteczność wysiłków zmniejszenia lub kontrolowania zachowania);

• objawy stanu abstynencyjnego, pojawiające się w momencie przerwania czynności;  

• potwierdzenie tolerancji wobec działania Internetu, to jest konieczności przyjmowania istotnie wzrastających jego udziału w życiu codziennym, w celu osiągnięcia działania lub pożądanego efektu;

• silne pochłonięcie sprawą powtarzania zachowań przejawiające się istotną zmianą dotychczasowych zamiłowań i zainteresowań, porzucaniem ich, albo przeznaczaniem większości czasu na działania konieczne do uzyskania zmienionego stanu świadomości, bądź uwolnienia od jego następstw;

• uporczywe kontynuowanie zachowania, pomimo oczywistych dowodów występowania i szkodliwych następstw. 

5. Czym charakteryzuje się  „Zł@p@ny w sieć 

    Podstawowe objawy to:

• potrzeba bycia w sieci i nawiązywanie lub kontynuowanie wirtualnych kontaktów towarzyskich,

• problemy ze skupieniem uwagi, 

• utrata kontaktu z rzeczywistością,

• niekontrolowane wybuchy irytacji, agresji,

• brak kontroli w korzystaniu z Internetu,

• złe samopoczucie w okresach pozbawionych kontaktu z Internetem,

• kłopoty z utrzymaniem równowagi,

• omamy i halucynacje,

• kłopoty z łaknieniem,

• nadmierna potliwość, 

• drżenie rąk.

 Czym przyciąga OFERTA  „Globalnej pajęczyny”? 

    "Globalna Pajęczyna" oferuje swoim użytkownikom bardzo bogatą ofertę.

• można błyskawicznie przesłać informację na dowolną odległość (e-mail),

• można poznawać nowych ludzi lub porozmawiać ze znajomymi (ICQ, IRC),

• zrobić zakupy nie ruszając się z domu,

• skorzystać z nieprzebranego bogactwa wiadomości, jakie znajdują się na tysiącach serwerów rozsianych po całym globie (www).

6. Tendencje do bycia tzw.  „Zł@p@nym w sieć” 

• nadmierne, bez ograniczeń korzystaniem z Internetu (nieprzespane noce),

• według dr Kimberly Young, która od 1994 zajmuje się badaniem uzależnienia od informacji i sieci, przeciętny maniak ma około 30 lat (43 dla kobiet), jest po szkole średniej lub wyższej,

• z kolei badania przeprowadzone przez Kathy Scherer wśród studentów Uniwersytetu Teksańskiego w Austin pokazały, że aż 1/3 ankietowanych miała problemy w nauce i życiu osobistym spowodowane nadmiernym korzystaniem z sieci,

• najbardziej podatną grupą są jednak nastolatki, nieświadome konsekwencji długotrwałego surfowania po sieci. W skrajnych przypadkach netoholik jest w stanie spędzić w sieci nawet 18-30 godzin niemal bez przerwy,

• częstym jest fakt popadania na wirtualną schizofrenię przez nastoletnie dziewczynki; jak wynika z badań przeprowadzonych przez jeden z amerykańskich ośrodków akademickich, najmłodsze internautki bardzo często podszywają się pod cudze nazwiska i tym fikcyjnym postaciom nadają indywidualne cechy osobowe,

• cyberholicy poprzez spędzanie wielu godzin przed komputerem, powodują wykształcenie odruchów identycznych jak np. u alkoholików - głód (myślenie o tym kiedy będzie możliwość wejścia na sieć) czy zwiększenie tolerancji organizmu (coraz dłuższe sesje, aby poczuć „że już wystarczy”),  

• u odłączonych od sieci wzrasta agresja, poziom stresu, impulsywność. Takie osoby stają się wrogie wobec otoczenia i przejawiają zachowania depresyjne. Zdarzają się przypadki, że niektórzy spędzają przed komputerem nawet po 18-30 godzin non-stop. Jeden z bardziej znanych przypadków mówi o koreańskim nastolatku, który grał w gry sieciowe ponad 86 godzin bez przerwy. Zmarł z wycieńczenia.

7. Najczęstsze skutki niekontrolowanego  i niewłaściwego użytkowania: 
   CYBERPRZESTĘPCZOŚĆ 

Dzieci nie są tylko ofiarami, ale  i sprawcami przestępstw

Rodzaje cyberprzestępstw:

• Hacking, cracking

• Groźby karalne, nękanie (cyberbullying)

• Oszustwa, wyłudzenia

• Wywiad przestępczy

Zestawiając wnioski znanych badaczy wpływu Internetu, czy innych mass-mediów na proces wychowania młodzieży można wyróżnić dwa zespoły: zwolenników oraz przeciwników. Chcąc uniknąć stronniczości w poglądach postaramy się zrównoważyć szalę: 

8. „ZA” I „PRZECIW”

ARGUMENTY PRZEMAWIAJĄCE „PRZECIW”  wg literatury przedmiotu 

1. Formowanie i utrwalanie zachowań agresywnych, wulgarnych, często prezentowanych w Internecie, a które mogą być przeniesione później w rzeczywisty świat. 

2. Brak wytworzonego własnego systemu wartości, działającego jako filtr oddzielający otrzymywane informacje. 

3. Podatność dzieci na uzależnienia od sieci. 

4. Łatwość napotkania i nawiązania kontaktu z osobami zagrażającymi bezpieczeństwu dziecka. 

5. Możliwość częstego zetknięcia się z treściami nieodpowiednimi w stosunku do wieku odbiorcy.

ARGUMENTY PRZEMAWIAJĄCE „ZA” 

1. Możliwość autoprezentacji (tworzenie własnych stron www). 

2. Rozbudowa zasobów edukacyjnych dostępnych w sieci (kształcenie równoległe. 

3. Umożliwienie stałego kontaktu z osobami, środowiskami oddalonymi (fora, listy dyskusyjne). 

4. Ułatwienie związane z wygodnym i szybkim dostępem do zasobów informacyjnych zgromadzonych w sieci( encyklopedii, bibliotek, czasopism). 

5. Wymagania stawiane współczesnemu człowiekowi wynikające z tworzenia się społeczeństwa informacyjnego, a dotyczące umiejętności korzystania z nowych technologii. 

9. CZY I JAK UŻYWAĆ INTERNET?

W psychologii uzależnień wymieniane są trzy sfery:  

SFERA CZERWONA 

Jest ona równoznaczna  z uzależnieniem, z tej sfery nie ma powrotu, konieczna jest profilaktyka, a nawet terapia, np. 

SFERA POMARAŃCZOWA 

Osoby korzystające z Internetu dostrzegają symptomy zagrożenia, nabierają dystansu i racjonalnego sposobu korzystania z Internetu 

SFERA ZIELONA

W niej korzystanie  z Internetu jest umiarkowane i nie ma symptomów uzależnienia 

Można stwierdzić, iż Internet ze względu na coraz łatwiejszy i szybki dostęp oraz atrakcyjność takiej komunikacji i praktyczne zastosowanie wspomaga rozwój. Zwolennicy, którzy doceniają jego walory edukacyjne  dążą do upowszechniania systemów utrudniających młodym odbiorcom, głównie niepełnoletnim i dzieciom dostęp do niektórych stron.  
 

SKUTKI NETOHOLIZMU 

• U podstaw wszelkich uzależnień, bez względu na rodzaj uzależniającej substancji, leżą podobne przyczyny i mechanizmy, podobne są również objawy i fazy przebiegu choroby.

• Nałóg niesie ze sobą:

 wyniszczenie fizyczne i wyniszczenie psychiczne, czyniąc z człowieka niewolnika INTERNETU.

Skutki mogą być destrukcyjne - powodując nieodwracalne zmiany somatyczne, a także powodować zaburzenia psychiczne, niekoniecznie związane z obsesją na punkcie pewnych zachowań.

10. LECZENIE NETOHOLIZMU 

• Pierwszą klinikę prowadzącą terapię odwykową dla osób uzależnionych od Internetu otwarto w Pekinie. Liczbę uzależnionych w tym kraju ocenia się na ok. 5 milionów osób. Terapia w placówce trwa od 10-15 dni. Dla przeciętnych chińskich rodzin leczenie jest drogie. Jego koszt to ok. 50 dolarów dziennie.

• W Polsce ośrodek leczenia siecioholików działa już od 2004 roku. Placówkę prowadzi Stowarzyszenie Katolicki Ruch Antynarkotyczny "Karan" z Elbląga. Leczenie uzależnionych od Internetu będzie bezpłatne (terapię opłaca Fundusz Zdrowia).

• Podobnie jak w przypadku innych uzależnień, najważniejsze jest uświadomienie sobie nałogu. „Mam na imię JAKUB  i jestem siecioholikiem” - tak niedługo będą wyglądały w Polsce zajęcia dla cierpiących na IAD. Potem następuje długotrwała praca z psychologiem umożliwiająca powrót do realnego świata.

• Serwis www.netaddiction.com (niestety tylko po angielsku) zawiera wiele użytecznych materiałów na temat walki z siecioholizmem.

• Można tam również odnaleźć szybki i prosty test na to czy jest się uzależnionym.

• Każdy z nas powinien zadać sobie więc pytanie:

Ile spędzamy dziennie godzin przed komputerem?

 

11. INNOWACYJNE PROPOZYCJE - ROZWIĄZANIA W JAKI SPOSÓB BĘDZIE ZWIĘKSZANE BEZPIECZEŃSTWO W SIECI?

Parlament Europejski, mając świadomość wagi problemu, zajął się tymi kwestiami i 16 grudnia 2008 r. przyjął na lata 2009-2013 program "Bezpieczny Internet". Na jego realizację przeznaczono 55 mln euro.  

Program ma na celu:

PO PIERWSZE: zwalczanie przestępczości internetowej oraz niwelowanie treści, które są niezgodne z prawem i promują m.in. pornografie, przemoc czy działania rasistowskie.

W krajach UE utworzone zostaną punkty kontaktowe, w których będzie można zgłaszać szkodliwe zachowania zaobserwowane w Internecie. Miejsca te będą otwierane po to, żeby zwiększyć świadomość społeczną na temat zagrożeń, dlatego nauczyciele i rodzice będą mogli tutaj otrzymać porady, jak bezpiecznie się poruszać w sieci, na co uważać.

PO DRUGIE: zwrócić uwagę na nowe zjawisko, które coraz bardziej przybiera na sile - netoholizm. Okazuje się, że na uzależnienie od Internetu narażonych jest od 5 do 10 procent internautów. 

Program "Bezpieczny Internet" a rola ośrodków terapii uzależnień

• Ośrodki mogą starać się o dofinansowanie na rozszerzenie swojej oferty o programy leczenia netoholizmu.

• O środki z budżetu będą się też mogły ubiegać organizacje pozarządowe, stowarzyszenia i fundacje oraz firmy, tworzące gry.

 

12. INNOWACYJNE PROPOZYCJE OGÓLNOPOLSKIE  

1. Sieciaki.pl

Od 15 lutego 2005 roku na zaprojektowanej przez firmę Interactive Marketing Partner stronie Sieciaki.pl można pobrać aplikację Sieciak, której celem jest pomoc by chronić dzieci przed niebezpieczeństwami grożącymi w Internecie. Projekt aplikacji Sieciak oraz całego serwisu Sieciaki.pl firma Interactive Marketing Partner wykonała w ramach prowadzonej przez Fundację Dzieci Niczyje edukacyjnej kampanii społecznej Dziecko w Sieci. Kampania ta ma na celu ochronę dzieci przed niebezpieczeństwami wiążącymi się z korzystania ze stron World Wide Web (na przykład tych zawierających treści pornograficzne lub pełne przemocy), oraz z niewłaściwym użyciem komunikatorów, czatów i poczty elektronicznej (chociażby przez rozmowy z obcymi osobami).

Strona Sieciaki.pl została uruchomiona 8 lutego 2005, w Dniu Bezpiecznego Internetu (Safer Internet Day), obchodzonego w całej Unii Europejskiej i od początku wzbudziła duże zainteresowanie mediów i użytkowników Internetu. W zajęciach dotyczących bezpieczeństwa w Internecie, realizowanych na podstawie przygotowanych przez Fundację scenariuszy wzięło udział ponad piętnaście tysięcy dzieci.  

2. Fundacja Kidprotect.pl 

• Istnieje od czerwca 2002 roku, jest organizacją non-for-profit

• Prowadzi hotline i monitoring sieci

• Szkoli nauczycieli, pedagogów, rodziców, dzieci, policjantów

• Pracuje z dorosłymi ofiarami

• Strony Fundacji:

• www.Kidprotect.pl

• www.StopPedofilom.pl

• www.BezpiecznyInternet.org

• www.Powrot.org

 Ważne strony 

http://www.men.home.pl/  

http://www.sieciaki.pl/

http://www.dzieckowsieci.pl/  

http://www.bezpiecznyinternet.org  
 

http://www.kidprotect.pl 

13. PROPOZYCJE POMOCY  RODZICOM - w kontekście netoholizmu 

Internet to prawdziwa kopalnia wiedzy ale jednocześnie duży śmietnik, w którym możemy   znaleźć pornografię, przemoc, narkotyki.  Przed tym wszystkim chronisz swoje dziecko w realnym świecie. Troszczysz się o to, co ogląda w telewizji, jakiej muzyki słucha, z kim się spotyka, jak spędza wolny czas. Często zapominamy jednak, że w Internecie roi się od niebezpieczeństw, a dostęp do nich może z łatwością mieć każde dziecko. Najgorsze jest to, że wielu dorosłych, którzy mają obowiązek chronić dzieci nie zdaje sobie sprawy z internetowych zagrożeń, jakie czyhają na ich pociechy. 

Częściowo wynika to z niewiedzy, częściowo z ignorancji. To jednak głównie postawa osób, które nie korzystają aktywnie z Internetu. Jeśli bowiem, masz do czynienia z Internetem na co dzień, wiesz jak łatwo trafić na różne szkodliwe treści. Nie trzeba ich nawet poszukiwać, same do nas trafiają. Docierają także do dzieci, które chłoną zarówno dobre jak i złe informacje. 
 
1. Pornografia i inne niecenzuralne treści

Chyba najczęstszym niebezpieczeństwem kryjącym się w sieci, jest łatwość, z jaką dzieci mogą mieć kontakt z materiałami pornograficznymi. Dostęp dzieci do pornograficznych materiałów w realnym świecie jest utrudniony. Jednak w Internecie bez najmniejszego problemu mogą je znaleźć. Wystarczy kilka kliknięć myszką.

Osoby zarabiające na takich treściach "dbają", by trafiały do jak największej liczby użytkowników Internetu. Dziecko może szukać materiałów do nauki czy też informacji o ulubionym piosenkarzu, a z dużym prawdopodobieństwem może trafić na stronę pornograficzną. 

 Szczególnie bulwersująca jest pornografia dziecięca. W Polsce karane jest nie tylko utrwalanie, produkowanie, sprowadzanie i udostępnianie treści pornograficznych z udziałem małoletniego poniżej 15 lat, ale także samo ich posiadanie i przechowywanie. Niemal ciągle media donoszą o policyjnych akcjach związanych z pedofilią, zarówno za granicą jak i w Polsce. Jak widać problem ten w ostatnim czasie ma tendencję narastającą. 

Oprócz pornografii dzieci łatwo mogą natrafić na strony z przemocą, zdjęcia zmasakrowanych ofiar wypadków samochodowych, strony www i fora dyskusyjne z wulgarnym słownictwem, strony sekt czy też ugrupowań neonazistowskich propagujących przemoc i rasistowskie poglądy.  
 

2. Niepewne internetowe znajomości

Dzieci z reguły są ciekawe, ufne i chętne do zawierania znajomości za pośrednictwem Internetu. To stwarza kolejne zagrożenie. Z komunikatorów internetowych i czatów często korzystają pedofile podszywający się pod rówieśników dzieci. W ten sposób nawiązują znajomość, zdobywają zaufanie a w końcu proponują spotkanie w rzeczywistości. Jak wykazują badania, znaczna część dzieci, nie informując rodziców, spotyka się z nieznajomymi poznanymi przez Internet. Podobnie jak pedofile ofiary postępują również inni przestępcy, oszuści i podrywacze wynajdując swoje w sieci.

Oczywiście osoba poznana przez Internet może okazać się uczciwym człowiekiem i zostać naszym najlepszym przyjacielem. Niemniej jednak do prawdziwych spotkań osób poznanych w sieci należy podchodzić z najwyższą ostrożnością. W szczególności należy uświadamiać dzieci o stosowaniu ograniczonego zaufania w stosunku do innych internautów i zachowaniu najwyższej ostrożności w razie prośby o osobisty kontakt.

W przypadku otrzymania przez dziecko niesympatycznych propozycji, np. o treści seksualnej czy też gróźb, możesz zgłosić ten fakt na policję. Internet wbrew często spotykanym opiniom nie jest anonimowy i można wykryć konkretną osobę na podstawie adresu IP przydzielanego przez dostawcę Internetu. 

3. Niechciana poczta

Masz konto poczty elektronicznej? No jasne, co za pytanie... :) Na pewno jest więc Ci znane zjawisko Spamu, czyli niechcianej poczty. Dominują wśród nich reklamy produktów z branży erotycznej, tabletek na potencję, stron erotycznych, "łańcuszki" internetowe jak również wirusy komputerowe. Im aktywniej właściciel konta pocztowego korzysta z Internetu, im częściej podaje swój adres email podczas rejestracji na różnych stronach www, tym więcej otrzymuje niechcianych wiadomości.

Przed polskim spamem można się bronić zgłaszając ten fakt dostawcy Internetu. W przypadku spamu z zagranicy skuteczne przeciwdziałanie może jednak okazać się znacznie trudniejsze. Należy uczulić dzieci, by nie odpowiadały na listy od nieznajomych osób i nie otwierały dołączonych załączników. Uświadom je, że najlepiej chronić swój adres email, uważając komu i gdzie go udostępniają. Warto również uaktywnić opcje filtrujące programu pocztowego lub stosować osobne programy filtrujące.

  Jednym z programów filtrujących pocztę email jest darmowy program SpamExperts Home, blokujący niechciane wiadomości przed odebraniem ich przez klienta poczty elektronicznej. Ten i inne programy antyspamowe znajdziesz np. w dziale download magazynu Chip. 

  

14. KONTRAKT BEZPIECZNEGO SERFOWANIA

Umowa dotycząca korzystania z Internetu

1. Chcę korzystać z naszego komputera i Internetu. Wiem, że istnieją pewne zasady dotyczące właściwego sposobu zachowywania się. Zgadzam się przestrzegać tych zasad, a moi rodzice zgadzają się pomagać mi w tym.

2. Nie podam swojego nazwiska, adresu, numeru telefonu, szkoły ani nazwisk rodziców, ich adresów, numerów telefonów, ani żadnych innych danych, które mogą umożliw poznanie mojej osoby komuś kogo poznam w sieci. Rozumiem, że niektórzy w Internecie udają, że są kimś kim naprawdę nie są. Opowiem rodzicom o wszystkich, których poznam w Internecie.

3. Nie będą kupować, ani zamawiać niczego w Internecie bez uzgodnienia z rodzicami..

4. Nie będę wypełniać w sieci żadnych formularzy, wymagających podania danych personalnych dotyczących mnie lub rodziny bez wcześniejszego zapytania rodziców o zgodę. Chodzi zarówno o formularze związane z udziałem w konkursach, jak i o rejestrowanie się w ja­kichś witrynach. Zawsze też sprawdzę, jakie zasady ochrony danych obowiązują w danej witrynie. Jeśli nie zapewniają, że moje dane bę­dą chronione, nie przekażę im żadnych danych.

5. Nie będę wdawać się w kłótnie i wojny w Internecie. Jeśli ktoś będzie próbował zacząć kłótnię ze mną, nie będę odpowiadać i po­wiadomię rodziców.

6. Jeśli zobaczę coś, co mi się nie spodoba lub co sprawi, że poczuję się nieswojo, lub coś o czym wiem, że rodzice nie pozwoliliby mi oglądać, kliknę na przycisk „wstecz” albo wyloguję się.

7. Jeśli spotkam w Internecie ludzi, którzy robią lub mówią do innych dzieci coś, czego mówić lub robić nie powinni, poinformuję rodziców.

8. Nie będę miał internetowych tajemnic przed rodzicami.

9. Jeśli ktoś przyśle mi obrazki, odsyłacze do stron, o których wiem, że nie powinienem do nich zaglądać, albo listy napisane wul­garnym językiem, powiem o tym rodzicom. 

10. Jeśli ktoś poprosi mnie o zrobienie czegoś, czego nie powinie­nem robić, powiem o tym rodzicom.

11. Nie będę dzwonić do nikogo, kogo poznam w sieci, jeśli moi rodzi­ce nie wyrażą na to zgody.

12. Nie spotkam się osobiście z nikim, kogo poznam w Internecie, jeśli moi rodzice nie wyrażą na to zgody.

13. Nie wyślę niczego do kogoś poznanego w Internecie, jeśli moi rodzi­ce nie wyrażą na to zgody.

14. Jeśli ktoś poznany w sieci przyśle mi coś, powiem o tym ro­dzicom.

15. Nie będę posługiwać się materiałami znalezionymi w Interne­cie, udając, że są moje.

16. Nie będę mówić złych rzeczy o ludziach i będę przestrzegać zasad etyki.

17. Nie będę używać wulgarnych słów ani grozić nikomu, nawet w żartach.

18. Wiem, że rodzice chcą mieć pewność, że jestem bezpieczny i obiecuję słuchać ich, gdy będą mi czegoś zakazywali.

19. Pomogę rodzicom dowiedzieć się czegoś więcej o komputerach i Internecie.

20. Będę dbać o bezpieczne używanie komputera i zawsze spraw­dzę, czy nie ma wirusów na pożyczonych od kogoś nośnikach lub w plikach ściąganych z Internetu.

21. Powiem rodzicom, jeśli zdarzy się coś złego, a oni obiecują, że nie wpadną w panikę w takiej sytuacji.

Przyrzekam stosować się do tych zasad (podpis dziecka)

……………………………

Przyrzekam pomóc mojemu dziecku w stosowaniu się do tych za­sad i nie reagować paniką, jeśli zdarzy się coś złego w cyberprzestrzeni (podpisy rodziców)

……………………………

---