Bezrobocie
• Charakter problemu.
• Podstawowe definicje.
• Bezrobocie w Polsce i na _wiecie.
• Rodzaje bezrobocia.
• Przyczyny bezrobocia.
• Polityka państwa wobec bezrobocia.
Bezrobocie - charakter problemu
• Bezrobocie - jeden z najpoważniejszych problemów współczesnego świata.
• Bezrobocie to: problem ekonomiczny, problem społeczny, problem polityczny
• Ekonomiczny - niewykorzystany zasób, nierówności, niewłaściwa selekcja.
• Społeczny - wykluczenie, brak perspektyw.
• Polityczny - konflikty społeczne, radykalizacja nastrojów.
Bezrobocie - podstawowe definicje
Ludność w wieku produkcyjnym:
granice wieku: np. 18-59, 18-64; powyżej 15 lat; powyżej 16 lat
Bierni zawodowo:
uczący się w systemie dziennym
emeryci
wykonujący pracę nieodpłatną w gospodarstwie domowym
przebywający w więzieniu, zakładach zamkniętych
Aktywni zawodowo (zasoby siły roboczej):
zatrudnieni (pracujący)
bezrobotni
Bezrobotni
• Bezrobotni zarejestrowani:
osoby w wieku produkcyjnym;
nie mający prawa do renty lub emerytury
nie posiadający gospodarstwa rolnego
nie prowadzący działalności gospodarczej
nie pobierają zasiłku (innego niż dla bezrobotnych)
• Bezrobotni wg BAEL (osoby, które spełniają jednocześnie 3 warunki):
w okresie badanego tygodnia nie pracowały
aktywnie poszukują pracy
są gotowe podjąć pracę w badanym lub następnym tygodniu
Bezrobocie - typy (rodzaje)
Bezrobocie frykcyjne - wynika z niedoskonałości rynku: zbyt wolnych przystosowań popytu i podaży, niepełnej informacji, ciągłego tworzenia i likwidowania miejsc pracy.
Jest to bezrobocie niemożliwe do całkowitego zlikwidowania!
Bezrobocie strukturalne - niedostosowanie struktury popytu na pracę i podaży pracy pod względem:
kwalifikacyjnym
zawodowym
regionalnym
Wynika np. z likwidacji całych branż.
Bezrobocie koniunkturalne - wynikające z okresowego spadku aktywności ekonomicznej.
Przyczyny bezrobocia
Bezrobocie technologiczne - „rezerwowa armia pracy” (K.Marks) (?)
Bezrobocie równowagi (bezrobocie naturalne): niedoskonałości rynku. (Typy bezrobocia równowagi: frykcyjne i strukturalne)
• Bezrobocie nierównowagi
(nadwyżka globalnej podaży pracy nad globalnym popytem na pracę):
ujęcie neoklasyczne: bezrobocie dobrowolne (usztywnianie się płac)
ujęcie keynesowskie: bezrobocie przymusowe (niewystarczający popyt na towary)
Walka z bezrobociem - polityka państwa
Polityka aktywna:
1) makroekonomiczna:
fiskalna (podatki, wydatki budżetowe)
monetarna (stopy %, podaż pieniądza)
Stymulowanie popytu globalnego i/lub stwarzanie lepszych warunków przedsiębiorstwom.
Ta polityka ma na celu głównie ograniczanie bezrobocia nierównowagi.
2) mikroekonomiczna:
publiczne programy zatrudnienia
subsydiowanie zatrudnienia
pożyczki dla przedsiębiorstw
szkolenia zawodowe
usługi pośrednictwa pracy.
Ta polityka ma na celu głównie ograniczanie bezrobocia frykcyjnego i strukturalnego.
Polityka pasywna:
pomoc dla bezrobotnych (np. zasiłki)
Wprowadzenie do mikro- i makroekonomii WYKŁAD 6
4