Nazwa	Pokrój	Wysokość	Kora	Liście	Szyszki	Nasiona	Występowanie	Dekoracja	Wymagania i zastosowanie
Thuja occidentalis - żywotnik zachodni	Drzewo, wąska korona, krótkie konary	20 m (max 40 m)	Starsze - czerwono pomarańczowa, łuszcząca się długimi pasami	Dojrzałe łuskowate, zielone, spód żółtozielony bez nalotu woskowego, łuska środkowa z gruczołkiem, boczne z zagiętym do środka końcem, pachną żywicznie	Małe do 1cm dł., żółtawe, potem brązowe z 4-5 parami cienkich łusek	Drobne, wąskie oskrzydlone	Wsch. Am. Pn. gł Kanada Gl. Wilgotne lub podmokłe z Abies balsamea, Picea glauca, P. mariana, Acer rubrum. Sprow do E w 1540r, gat lasotworczy	Odm roznia się pokrojem, wys i zabarw	- odp na mrozy dosc duza - syst korzen plytki, plaski, stare drzewa - wykroty - suche pow i gl - zasychanie galazek - na zime liscie brunatnieja - odm zolte sadzic na sloncu - odm kuliste, kolumnowe na zime wiazac - ciezar sniegu
O D M I A N Y M L O D O C I A N E I P R Z E J S C I O W E
-- `Ericoices' odm wrzosowa (mlodociana)	Krzaczasta, delikatna budowa, cienkie galazki. Dlugo niska i zaokraglona, potem wytw przewodnik	Kilka m wys (5 lub wiecej) Brak foremnego pokroju		Wylacznie miekkie i delikatne igly, nakzyzlegle, 6-8mm dl., matowozielone, szare, bez nalotu woskowego, skier ku przodowi	Nie zawiazuje	Brak		Puszyste krzwy o delik budowie, na zime brunatnieje szczeg od str slonecznej, pod sniegiem ulega plesniom, latwo się odksztalca od sniegu	- wym duzej wilg pow i gl - w suchym srod zasychaja galazki (po surowj zimie) - dobra na niskie zywoploty
-- `Ellwangeriana' odm Ellwangera (przejsciowa)	Poczatkowo krzaczasta, szeroko stozkowana, kilka wierzch, delik bud,	Kilka m wys		drobniejsze luski, wewnatrz krzewow wyst galazki z iglami. Mlode rosliny maja przewage igiel, delik galazki	Dlugo nie zawiazuje			Nie nadaje się na zywoploty - rozlamuje się pod sniegiem, brunatnieje na zime, odp na mrozy	Na zywoploty: -silnie rosnaca odm `Brabant' -nizsze zywoploty `Holmstrump'
-- `Ellwangeriana Aurea' odm Ellwangera złocista (przejść)	Krzaczasta wolno rosnie, delik budowa,	2-3 m wys		Mlode-zaokraglone, igly na galazkach. Starsze-przewaga lusek				Pochodzi od `Ellwangeriana', Strzyzenie powoduje wyst cech mlodocianych
-- `Rheingold'	Rosnie wolniej, bardzo karlowata, krzaczasta			Wiekszosc igiel jak u `Ericoides' ale zlocistych. Starsze wiecej igiel				Pochodzi od `Ellwangeriana Aurea'. Strzyzenie powoduje wyst cech mlodocianych
O D M I A N Y K O L U M N O W E
-- `Fastigiata' odm kolumnowa	Waskostozkowy	Wzrost silny do 10-15 m wys (10 lat-3,5m wys)		Luski jasnozielone, blyszczace, zima nieznacznie przebarwione na brunatno	Starsze duzo szyszek				-wymaga oslonietych m-c -może się rozlamywac pod smiegiem
-- `Holmstrump'	Bardzo regularny, wzrost powolny, krzew	3-4 m wys		Zabarwienie ciemnozielone nawet zima
O D M I A N Y K U L I S T E L U B J A J O W A T E
-- `Hoseri' odm Hosera polska odm	Karlowa, kulista, rosnie wolno	Stare - 50-70cm wys		Rozgalezienia wachlarzykowate, jak male lejki, uloz b gesto, sztywne	Zawiazuje szyszki				B odp na snieg, b odp na mroz
-- `Umbraculifera' odm parasolowata (splaszczona)	Mlode kuliste, szybko się poszerzaja-plaskokuliste, bardzo geste	Stare- 1-2 m wys, wieksza srednica		Rozgalezienia wachlarzowate, plaskie, ustawione pionowo, u starszych-skierow ukosnie z koncami zgietymi w dol				Ciemna, niebieskozielona barwa w czasie wegetacji - zima brunatnieja
-- `Danica' odm dunska	Karlowa kulista	50-70cm wys		Galazki b gesto ±pionowo				Zima lekko brazowieje	Dobrze znosi mrozy, wrazliwa na snieg
-- `Wagneri' odm Wagnera	Waskojajowaty	Kilka m wys		Rozgalezienia plaskie, ustawione pionowo, u starych-zagiete zwisajace, luski drobne, delik, ciemnoziel				Dobrze znosi susze, mrozy, wiatr - odm pionierska
-- `Golden Globe'	Kulista	1-1,2m srednicy		Wiosna-lato zlociste zabarwienie, zima blado-zolto-zielone					Odporne na mrozy, nieodporne na snieg
O D M I A N Y S Z E R O K O - L U B W Ą S K O S T O Ż K O W A T E
-- `Wareana Lutescens' odm zoltawa				Galazki krotkie, wachlarzykowate, prawie poziomo, jakby dachowkowato ulozone,				Kolor bladozolty, jesien i zima - bieleje odm charakterystyczna (!)
-- `Aurescens' (=Polish Gold) odm zlotawa (zlocista)	Poczatkowo kolumnowy, potem waskostozkowaty	Kilkanascie m wys, Pol-3,5m		Zabarwienie zolte, w lecie intensywne, zima zachowuja barwe				Na zachodzie jako `Polish Gold', istnieja podobne odm `Europe Gold', `Sunkist'	Regularny pokroj, wyjatkowo odp na mrozy
-- `Sunkist”	Szerokostozkowaty	5-6m wys		Zolte luski, jaskrawozolta,				Rosnie wolniej od `Aurescens'
Thuja plicata - żywotnik olbrzymi	Szeroko stozkowaty, mlode galazki zwisaja, dolne galezie mogą się ukorzeniac	Wilg obsz USA 60-75 m wys, 6m ∅ pnia Pol- zach i pn 35 m wys	Starsze drzewa char rozszerzony u nasady	Luskowate, ciemnoziel, silnie blyszczace, wyrazny gruczolek, bialawy nalot na spodzie, luski silnie splaszczone (rozprasowane), bardziej wydluzone i zaostrzone niż u Th. occidentalis, z odstajacymi czubkami	Podobne do Thuja occidentalis, bardzo drobne kilka lusek 1cm dl, jeśli dobre war-malo szyszek-dekor		Zach Am. Pn (gl USA), gl wilgotne, nad brzegami rzek	Bujniejszy wzrost, szerszy i ladniejszy pokroj niż u Th occidentalis, zabarwienie i sposób rozgalezienia się galazek-zwisaja -> jak u Chamaecyparis nootkatensis. Nie brunatnieje na zime. -zast w duzych parkach, najlepiej przy wodzie -glebszy system korzeniowy(k palowy)	-wieksze wymag pod wzgl wilg pow i gl niż Th occidentalis -mniej odporna na mrozy -suche srod-czesc galazek brazowieje, zasycha i odpada-> luzniejszy pokroj. -niezle znosi zacienienie -dlugowieczny do 1000 lat, cenne twarde drewno -trudniejszy do przesadzania
-- `Atroviriens'				Ciemnozielone liscie
-- `Gracilis'				Luski drobniejsze, delikatne rozgalezienia `azurowe'
Zebrina'	Drzewiasty wzrost			Pedy pstre, luski zoltokremowe					Mniej odp na mroz niż Th plicata
Thuja Grupa Aureospicata (Thuja ×plicadoides)	Mieszance(Th. occidentalis i Th plicata)			Po ż.olbrzymim-polysk lusek, bialawy nalot woskowy, zaostrzone i odchylone na zewn konce lusek bocznych
Thuja `Aureospicata' (= `Semperaurea') odm zlotokonczysta	Drzewiasta, bujnie rosnie, z wyrazna strzala, starsze-krag potomnych			Konce mlodych przyrostow zlocistozolte, potem pomaranczowe i brazowe
Thuja ×plicatoides `Smaragd” odm szmaragd	Waskostozkowata, bardzo gesta, regularna(Th.o)	6-7 m wys		Rozgalezienia na storc, luski blyszczącozielone, brunatnieja na zime (Th.P)	Malo szyszek, w starszym wieku			Zawsze dobrze wyglada	-duza odp na mrozy (Th.o) -odporna na wiatry (Th.P)
Nazwa	Pokrój	Wysokość	Kora	Liście	Szyszki	Nasiona	Występowanie	Dekoracja	Wymagania i zastosowanie
Platycladus orientalis - biota wschodnia	Krzaczasty, jajowaty lub zaokraaglony, stare wielopniowy Galazki w jednej plaszczyznie, bardzo gesto, pionowo ustawione, pedy waleczkowate (!) niesplaszczone.	12-15m wys, 10-15cm/rok		Liscie jasnozielone, lekko blyszczace, zaostrzone, drobne gruczolki w zaglebieniu w srodk lisciu	Okraglawe do 2,5 cm dlug, grube o sztywnych luskach z odgietymi, hakowatymi wyrostkami, pokryte niebieskawym nalotem woskowym	Ziarenkowate bez skrzydelek	Gory pn Chin, Azja	Delikatniejsze galazki, pionowo ustawione, niebieskie szyszki w lecie, zima brunatnieja -pedy pionowe jak u `Hoseri' -mocno się korzeni	-malo odp na mrozy, szczego odm zoltolistne (`Conspieua', `Elegantissima'), -odm odp na mrozy (`Justyna') (!) -rzadziej sadzona, rosnie wolno, gl wapienne i cieple, m-ca sloneczne, ale osloniete od wiatrow -lepiej od zywotnika znosi suche stan, ubozsze gleby, kamienne i wapniste. -zima brunatnieje
-- `Aurea'	Szerokostozkowaty, starsza-niski pien, waskojajowata korona(50-80lat)	Wolno rosnie 5-10cm/rok		Zlociste pedy					-wrazliwa na mroz
-- `Aurea Nana'	Jajowata	1m wys, wolno rosnie		B drobna, zlocista					-wrazliwa na mroz
Thujopsis dolabrata - zywotnikowiec japonski	Krzaczasty, szerokostozkowy, trudno wyksztalca wierzcholek, przez 5 lat plaskokulisty, przycinanie pedow bocznych-wykszt pedu glown	Azja-30m Pol 5-7m		Luski nakrzyzlegle, pazurkowato zakrzywione konce, na szczycie tepe, od gory wypukle, ciemnozielone i silnie blyszczace, od spodu wklesle, z duzymi kredowobialymi plamami, gruczoly na lusce srodkowej, luski b grube 5mm grub	Kuliste do 1,5 cm dl, z 3-5 parami grubych, zachodzacych na siebie lusek, poczatkowo pokryte bialawym nalotem		Azja, gory Japonii, lasotworczy	-blyszczace galazki z bialym deseniem od spodu	-swieze gleby, zyzne -wilg pow -lagodny klimat, mala odpornosc na mrozy, mniejsza od P.orientalis, -wzrost powolny -starsze okazy wielopniowe
-- `Variegata'				Pstre, bialopste pedy					Wrazliwa na mroz
-- `Nana' odm karlowa	Niski krzew	Do 1m		Drobne luski				Luzno zbudowana
Microbiota decussata - mikrobiota syberyjska	Niski krzew zimozielony	Stare do 1m, szer 3-5m		Dojrzale-luskowate, nakrzyzlegle, zaostrzone, z gruczolkami zywicznymi i waskim bezbarwnym brzegiem, szarozielone, zima rudzieja, drobne	B drobne, 1-2 pary lusek, luski z wyrostkami (!)	W szyszce 1 (!), jajowate, bezskrzydle ze znakiem	Nadoceaniczny rejon pd-wsch Syberii (z Pinus pumila)	-Rozgalezienia plaskie, delikatne, wzniesione ukosnie, lukowato ku gorze, galezie zakorzeniaja się. -wolnorosnacy, gesty krzew okrywowy -efektowne rownomierne zabarwienie zimowe -b delik pokroj	-calkow odp na mrozy, wrazliwa na susze letnia i przesychanie gleby -umiarkow swiatlolubna, znosi polcien -zastos podobne do Juniperus sabina `Tamariscifolia'
Chamaecyparis pisifera - cyprysik groszkowy	Drzewo	Do 50m		Luski drobne (mniejsze niż u Th occidentalis), boczne zaostrzone i wyraznie odstajace, pazurkowato zgiete, ciemnozielone i blyszczace, na spodzie z wyraznymi bialymi trojkatnymi tworzacymi wzor z ixow, srodkowa luska z gruczolkiem przeswiecajacym	Najmniejsze 6 mm ∅, przed dojrzeniem przyp male zielone nasiona groszku	Po 2-3 pod tarczka dorbne oskrzydlone	Japonia (z Thujopsis dolabrata i Ch.obtusa)	-liczne odm i roznym pokroju i zabarwieniu ale nie ma barwy niebieskiej (Ch.lawsoniana)	-odp na mrozy -nieco wieksze wymagania siedliskowe -dobry na zywoploty, ale rzadko zakladany
-- `Squarrosa' odm szpilkowata (mlodociana)	Mloda drzewiasta, prosty pien i zwisajacy wierzcholek	Do 20m		Wylacznie igielkowate miekkie i delikatne 5-7mm i bardziej odstajace, 2 biale paski nalotu woskowego na spodzie	Brak			-drzewiasty pokroj, puszyste galazki, srebrzystoszare zabarwienie, w zimie szarzeje	-delikatniejsza od typu, w zbyt suchym srod (pow, gl) zasychaja galazki i korony staja się przerzedzone, -surowe zimy-przemarza -najladniesze mlode, strzyzenie wskazane, na zywoploty
-- `Boulevard'	Wolnorosnacy krzew, gesty, stozkowaty pozniej	150 lat-50m 6m w ogrodzie		Igly miekkie, szerokie i dlugie 8-10mm, skierow ku przodowi i lekko zgiete-zakrywaja galazke, jakby zmokniete, ukazujac dolna str z bialym nalotem, mlodociany char->igielki				-srebrzystoniebieskawy krzew	-wrazliwy na ciezar sniego -odp na mroz -wrazliwy na chor grzybowe
-- `Plumosa' odm pierzasta (przejsciowa)	Drzewiasty, wolno rosnie	20m	Luszczy się podluznymi platami, rudo-braz	Jednakowe, posrednie miedzy iglami a luskami, wyglad jak krotkie igielki 3-4mm, srebrzysty nalot	Zawiazuje rzadko			Galazki nie plaskie, kedzierzawe, konce zagiete.	Wrazliwa na grzyby i mrozy, na ciezar sniegu
-- `Plumosa Aurea' odm pierzasta zlocista	Drzewiasty	20m		Jednakowe, posrednie miedzy iglami a luskami, wyglad jak krotkie igielki 3-4mm, luski zolte	Zawiazuje			Galazki nie plaskie, kedzierzawe, konce zagiete.
-- `Filifera' odm nitkowata (przejsciowa)	Szerokostozkowaty, powolny wzrost	Stare do 20m 15m w cieniu			Zawiazuje szyszki			Galazki dlugie i slabo rozgalezione, nitkowate, zwistajace	W dobrych war jest gesta, rozgaleziona do ziemi, wyglada jak kopa siana
-- `Filifera Aurea' odm nitkowana zlocista	Szerokostozkowaty, b wolny wzrost							Rzadko spotykana
--`Sungold'								Odporna na przypalanie sloneczne
-- `Golden Mop'	karlowa
Chamaecyparis lawsoniana - cuprysik Lawsona	Waskostozkowy, szybko rosnie	Najwyzszy 40-50m 15-20m Pol		Luski male 2mm, boczne tepo zaostrzone, z odstajacymi koncami, znacznie krotsze od srodkowych, na których sa zaglebione nieliczne gruczolki. Na spodzie waskie, bialawe niewyrazle linie na styku lusek, tw wzor igrekow	Wieksze niż u Ch.pisifera do 8mm∅, przed dojrzeniem z nalotem, niebieskawe		Maly zasieg w pd-zach rej Am Pn, b wilgotny klimat (z Abies grandis, Picea sitchensis, Pseudotsuga menziesii, Thuja plicata, Tsuga heterophylla)	-konary krotkie, odstajace, galazki plasko rozgalezione z rozmytym nalotem woskowym-matowo niebieskawozielone (rzadko czystozielone) (!) -niebieskawe lub prawie srebrzyste zabarwienie niespotykane u zywotnikow i wiekszosci cyprysikow	-najwieksze wymagania siedliskowe, drzewo lagodnego i wilgotnego klimatu morskiego, mocno przemarza-brazowieje, w Pol srodk, polecany tylko w zach cz Pol -cenne drewno -silny korzen palowy -suche stan-brzydka -kwitnie III-IV
Nazwa	Pokrój	Wzrost	Kora	Liście	Szyszki	Nasiona	Występowanie	Dekoracja	Wymagania i wystepowanie
-- `Columnaris' odm waskostozkowa	Waskostozkowy, b gesta	5-10m		Rozgalezienia plaskie i wyprostowane, z wierzchu ciemnozielone, od spodu niebieskawe-calosc niebieskawoszara
-- `Alumii' odm Aluma	Waskostozkowy	25-30cm/rok 6m po 20 latach		Rozgalezienia mlodych pedow ustaw na sztorc (Th.Orientalis), z obu stron srebrzystoniebieskie od nalotu woskowego				Z wiekiem galazki przewieszaaja, zabarwienie slabsze	Wrazliwa na mrozy
-- „Fletcheri' odm Fletchera	Niska, wolno rosnaca, gesta			Galazki pokryte wylacznie krotkimi, niebieskawozielonymi igielkami					B wrazliwy na mrozy i susze
Chamaecyparis nootkatensis - cyprysik nutkajski	Drzewo	30-40m		Luski matowozielone, z obu stron jednakowe, bez nalotu na spodzie (!), wieksze niż u innych gat i grubsze, srodk wypukle, boczne tepe z odstajacymi koncami, gruczolki niewidoczne, luski pachna nieprzyjemnie terpentyna (!)	10mm ∅ z duzym rogowatym wyrostkiem na kazdej lusce, luski gladnie, dojrzew w nast. Roku po kwitnieniu V-VI		Pn-zach Am Pn (kanada i USA), waski zaiseg nad pacyfikiem, wyspa Nootka	Mlodsze galazki zwisaja (Thuja plicata)	-dobry rozwoj w war duzej wilgotnosci pow -odp na mrozy -dobre do parkow
-- `Pendula' odm zwisajaca	drzewo	12-16m	Braz-czerw, luszczy się jak u platana		Duze szyszki, osciste wyrostki			-konary rzadko rozstawione, odstaja prawie poziomo lub sa pochylone ku ziemi, zwisaja z nich dlugie galazki	Malowniczy pokroj, korzenie palowe, najlepiej znosi zle war Odporna na mroz, szybko rosnie
-- `Tatra' (mlodociana)	Silnie rosnaca, korona szerokostozkowata, gesta			Galazki z krotkimi igielkami, calosc stalowoniebieska					-b odp na mroz (!)
Chamaecyparis obtusa - cyprysik tepoluskowy (japonski)	drzewo	40-50m		Luski dosc grube, zielone i blyszczace, wierzcholki tepe, przylegajace, dolna str-wyrazne igreki, gruczolki dobrze widoczne	Najwieksze 10-12mm ∅		Japonia, Tajwan	Galazki wachlarzykowato rozgalezione	Wrazliwy na mrozy, najrzadziej spotykany w parkach

---