METODY I ŚRODKI OCHRONY ROŚLIN

Wykład 1

17.10.2009r

Zagrożenie dla produkcji ogrodniczej

Agrofagi z języka Łacińskiego =fagium - szkodliwe, agro - działający w uprawie

Agrofagi, 3 czynniki:

• Choroby

• Szkodniki

• Chwasty

Szkodniki ponad 800 gat

Fitofagi szkodliwe 50%, tektóre żywią się roślinami

150 gat. ślimaków (mięczki), w swiecie prowadzi się walke metodami chemicznymi:

• Wapno gaszone (palone) reakcja z wodą (wapno się gotuje, wrze)

• Rozsypywanie wapna na ścieżki ślimaków

Roztocza (nicienie 8 tys.) gryza drążą wysysają

Chwasty - największe zagrożenie (stosowanie herbicydów)

Szkody i straty produkcji

Szkoda - ubytek plonu potencjalnego z wysokości takiego plonu jaki by można uzyskać gdyby agrogazy nie wystąpiły. Szkody wyrażamy w jednostkach naturalnych np. sztuki

Strata - szkoda wyrażana w wartościach pierwszych lub %

Szkody wynikają z wystąpienia chorób, szkodników roślin uprawianych oraz konkurencyjnej działalności chwastów.

Określamy potencjalne zbiory na 100% bez ochrony można zebrać tylko 30,3% całości. Zabiegi ochrony roślin ograniczają szkody i pozwalają zebrać kolejne 27,6 %. Ale ciągle tracimy 42,1% wszystkich potencjalnych zbiorów

• Metody mechaniczne

1. Metody zapobiegawcze

1. Metody agrotechniczne - higieniczne

2. Metoda hodowlana

2. Metoda bezpośredniego zwalczania

1. Metoda mechaniczna

2. Metoda fizyczna

3. Metoda biologiczna

3. Kwarantanna roślin

Metoda chemiczna

Metoda integrowana

Ćwiczenia 1

17.10.2009r

Środki ochrony roślin - substancje biologicznie czynne i preparaty zawierające jedną lub więcej substancji biologicznie czynnych i ich metabolity, mikroorganizmy i produkty ich życiowej działalności, oraz żywe organizmy przeznaczone do:

1. Ochrony roślin, produktów roślinnych i przedmiotów przed organizmami szkodliwymi

2. Niszczenia nieporządanych roślin

3. Regulowania wzrostu i rozwoju roślin oraz innych procesów biologicznych w roślinach, z wyjątkiem roślin przeznaczonych wyłącznie do nawożenia

4. Poprawy właściwości lub skuteczności substancji lub mieszanin substancji wykorzystywanych do celów o którym mowa w punktach a - c.

chemiczne środki ochrony roślin

1. substancje aktywne (S.A.) = substancja czynna (S.CZ.) = substancja biologicznie czynna (S.B.CZ.) - od kilku do kilkudziesięciu procent czystej chemii w preparacie do ochrony roślin

2. Nośnik - coś co będzie przenosić, np. proszkowy może być talk, kreda. Na ziarnistości ciała stałego przenosi się tą cząstką chemie. Nośnik dopełnia niemalże do 100%

3. Substancje pomocnicze - one wpływają na skuteczność zabiegu. Substancje pomocnicze poprawiaja właściwości fizykochemiczne preparatu. Dodaje się związki utrudniające utleniające działanie promieni słonecznych

Schemat opisu środka ochrony roślin

1. Nazwa handlowa

2. Nazwa zwyczajowa - skrócona nazwa, nazwa związku chemicznego

3. Forma użytkowa

4. Działanie na roślinę - kontaktowo/powierzchniowo, wgłębnie, układowo

5. Działanie na patogena - /zapobiegawczo/profilaktycznie, interwencyjnie, leczniczo

6. Grupa toksyczności - bardzo toksyczne, toksyczne, szkodliwe, pozostałe

7. Okres karencji - kiedy ulega unieszkodliwieniu od zabiego do zbioru

8. Zalecany do zwalczania - choroby, szkodniki

9. Uwagi

FUNGICYDY MIEDZIOWE

1. MIEDZIAN 50 WG

2. Tlenochlorek miedzi

3. Granule do sporządzania zawiesiny wodnej

4. Działanie powierzchniowe (kontaktowe) na roślinę

5. Profilaktycznie (zapobiegawczo)

6. Szkodliwy gr.3

7. Od 7 do 21 dni

8. Zalecany do zwalczania: parch jabłoni, biała plamistość liści, zaraza ogniowa, rak bakteryjny drzew pestkowych, mączniak- na winorośli

1. CHAMPION 50 WP

2. Miedz w postaci wodorotlenku miedziowego 50%

3. Proszek do sporządzania zawiesiny

4. Kontaktowe działanie na roślinę

5. Profilaktycznie ( zapobiegawczo)

6. Szkodliwy

7. Od 4 do 21 dni

8. Zalecany do zwalczania: zaraza ziemniaka, zaraza ogniowa, rak bakteryjny drzew owocowych, parch gruszy i jabłoni, mączniak rzekomy,

1. MAG 50 WP

2. Wodorotlenek miedzi

3. Proszek do sporządzania zawiesiny

4. Działanie powierzchniowe na roślinę

5. Profilaktyczne

6. Szkodliwe

7. Od 4-21 dni

8. Zalecany do zwalczania: zaraza ziemniaka, zaraza ogniowa, mączniak rzekomy, rak bakteryjny drzew owocowych, parch jabłoni,

1. MAGIC CAP 45 WP

2. Kaptan 15%, wodorotlenek miedzi 30%

3. Proszek do sporządzania zawiesiny

4. Działanie powierzchniowe na roślinę

5. Profilaktyczne

6. szkodliwy

7. Od 4-21 dni

8. Zalecany do zwalczania: zaraza ogniowa, parch jabłoni, mączniak rzekomy, zaraza ziemniaka, szara pleśń,

1. CURZATE Cu 49,5 WP

2. Cymoksanil 4,5 %, tlenochlorek miedzi 45%

3. Proszek do sporządzania zawiesiny

4. Powierzchniowo- wgłębnie

5. Profilaktycznie ( zapobiegawczo)

6. szkodliwy

7. od 4 -21 dni

8. zalecany do zwalczania; zaraza ziemniaka, mączniak rzekomy, bakteryjna kanciasta plamistość- ogórek , bakteryjna cętkowatość, szara pleśń- pomidor

Wykład 2

7.11.2009r

UWARUNKOWANIA PRAWNE:

Ochrona roślin w Polsce

1. Międzynarodowa Konwencja Ochrony Roślin

Sporządzona w Rzymie dnia 6 grudnia 1951 r. Znowelizowany tekst wszedł w życie 4 kwietnia 1991 r.. Przyjęto w Warszawie dnia 18 maja 1995 r. ( Dz. U Nr 15 poz. 151 z 2001)

2. Ustawa o Ochronie Roślin Uprawnych z dnia 18 grudnia 2003 r. ( Dz. U Nr 11 poz. 94 z 2004)

Podstawowy akt prawny:

Ustawa o ochronie roślin z dn. 18 grudnia 2003 r. z licznymi późniejszymi zmianami . Tekst jednolity z dn. 25 czerwca 2008 r. ( obwieszczenie Marszałka Sejmu RP ( Dz. U Nr 133 poz. 849 z 2008)

Rozdział I Przepisy ogólne

Art. 1 Ustawa reguluje sprawy:

• Ochrony roślin przed organizmami szkodliwymi

• Dopuszczenie środka ochrony roślin do obrotu oraz substancji aktywnej do stosowania w środkach ochrony roślin

• Zapobieganie zagrożeniu dla zdrowia człowieka oraz środowiska, które mogą powstać w wyniku obrotu i stosowania środka ochrony roślin

• Organizacja Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa

Art. 2 Użyte w Ustawie określenia oznaczają:

1. Rośliny - żywe rośliny lub ich części wraz z nasionami w rozumieniu botanicznym przeznaczonymi do siewu w szczególności: owoce, warzywa kwiaty cięte, gałęzie z liśćmi, kultury tkankowe roślin żywy pyłek, oczka, zrazy i sadzonki.

2. Produkt roślinny - nie przetworzony lub poddany wstępnemu przetworzeniu materiał pochodzenia roślinnego nie będący rośliną.

3. Przedmioty - rzeczy inne niż rośliny i produkty roślinne, które mogą przenosić organizmy szkodliwe

4. Organizmy szkodliwe - wszelkie gatunki szczepy lub biotypy roślin, zwierząt lub części patogenicznych szkodliwych roślin lub przedmiotów

5. Organizm szkodliwy - zadomowiony na danym obszarze - organizm szkodliwy którego występowanie na danym obszarze zostało stwierdzone i nie zostało podjęte urzędowe działanie w celu jego zwalczania lub podjęte działania okazały się nie skuteczne przez okres co najmniej 2-óch kolejnych lat.

6. Paszport roślin -etykietę dołączoną do roślin , produktów roślinnych lub przedmiotów poświadczają że spełnią one wymagania zdrowotności określone w ustawie.

7. Państwo członkowskie -państwo wchodzące w skład Unii Europejskiej.

8. Państw trzecie -państwa inne niż państwa Unii Europejskiej.

9. Środki ochrony roślin -substancje aktywne lub preparaty zawierające jedną lub więcej substancji aktywnych w postaci dostarczonej użytkownikowi przeznaczone do:

1. ochrony roślin produktów roślinnych i przedmiotów przed organizmami szkodliwymi

2. regulowania wzrostu i rozwoju roślin oraz innych procesów biologicznych w roślinach z wyjątkiem roślin przeznaczonych wyłącznie do nawożenia.

3. poprawy właściwości lub skuteczności substancji lub mieszanin substancji wykorzystywanych do celów o których mowa w pierwszych 2-óch podpunktach.

4. wpływania na procesy życiowe w inny sposób niż składnik pokarmowy w tym regulator wzrostu

5. zabezpieczenie produktów roślinnych jeśli te substancje i preparaty nie SA objęte odrębnymi przepisami

6. niszczenie części roślin hamowania lub zapobiegania niepożądanemu wzrostowi roślin

10. pozostałości środków ochrony roślin -jedna lub większa liczba substancji aktywnych znajdujących się w roślinach lub produktów roślinnych jadalnych produktów zwierzęcych lub gdziekolwiek w środowisku stanowiące wyniki stosowania środków ochrony roślin w tym również jego metabolitów oraz produktów rozpadu lub reakcji

11. środowisko -wodę, powietrze, glebę dziko żyjące gatunki fauny i flory wszelkie inne powiązania z żywymi organizmami

12. substancja aktywna - substancja lub mikroorganizmy łącznie z wirusami o działaniu ogólnym lub specyficznym na organizmy szkodliwe lub rośliny lub części roślin lub produkty roślinne

13. preparat - mieszanina lub roztwory składające się z 2-óch lub większej liczby substancji z których co najmniej jedna jest substancją aktywną przeznaczoną do stosowania jako środki ochrony roślin

14. okres karencji -czas który powinien upłynąć od dnia zastosowania środka ochrony roślin do dnia zbioru roślin lub produktów roślinnych przeznaczonych do konsumpcji

15. okres prewencji - czas po zastosowaniu środka ochrony roślin w którym człowiek i zwierzęta nie powinny stykać się ani przebywać w pobliżu miejsc także w obiektach w których zastosowano środek ochrony roślin

16. Konfekcjonowanie środków ochrony roślin - przepakowywanie ich z większych opakowań do mniejszych

17. wprowadzanie do obrotu - oferowanie do sprzedaży

Rozdział II Ochrona roślin przed organizmami szkodliwymi

„organizmy kwarantannowe” - organizmy szczególnie grozne dotychczas nie występujące na terytorium RP lub których występowanie nie jest szeroko rozpowszechnione, np.: nicienie, węgorek sosnowiec rozpowszechnione w Portugalii

„organizmy nie kwarantannowe” - organizmy szkodliwe szeroko rozpowszechnione .

Organizmy nie kwarantannowe -można je zwalczać lub ograniczać .

• zabiegi agrotechniczne

• stosowanie odmian tolerancyjnych lub odpornych

• zabiegi środkami ochrony roślin

• zwalczanie biologiczne

Zastosowanie co najmniej 2-óch metod zwalczania wyżej wymienionych nazywamy INTEGROWALNĄ OCHRONĄ ROŚLIN ( ograniczenie stosowania środków ochrony roślin do niezbędnego minimum aby utrzymać populację organizmów szkodliwych na poziomie ograniczającym szkody lub straty gospodarcze.

Stwierdzenie lub podejrzenie występowania organizmów kwarantannowych istnieje obowiązek zgłoszenia tego faktu Inspekcji Ochrony Roślin.

Rozdział III Dopuszczanie środków ochrony roślin do obrotu oraz substancji aktywnej do stosowania w środkach ochrony roślin

Art. 37-60

Rozdział IV Obrót i stosowanie środków ochrony roślin

Art. 61-77

Środki Ochrony Roślin na terenie otwartym stosuje się:

• sprzętem naziemnym jeżeli prędkość wiatru nie przekracza 3 m/s

• miejsce stosowania środków ochrony roślin jest oddalone o co najmniej 5 m od krawędzi jezdni, dróg publicznych z wyłączeniem dróg gminnych i o co najmniej 2m od budynków mieszkalnych i zabudowań inwentarskich , plantacji roślin zielarskich

Art. 66 Środki ochrony roślin zaliczane do bardzo toksycznych i toksycznych mogą nabywać osoby, które ukończyły szkolenie i mają i mają specjalne zaświadczenie.

Ćwiczenia 2

7.11.2009r

Fungicydy siarkowe

Postacie siarki stosowane w ochronie roślin

• Siarka rombowa służy do spalania w pomieszczeniach zamkniętych w celu dezynfekcji tych pomieszczeń po cyklu produkcyjnym. W celu lepszego zapłonu dodajemy saletrę.

• Siarka sublimowana używana jest w urządzeniu, które nazywa się Sulfulator. Zbudowany jest z obudowy metalowej, żarówki 100 watowej i naczynia na siarkę.

Wsypujemy siarkę do naczynia sulfulatora, pod wpływem wysokiej temperatury siarka przechodzi ze stanu stałego w gazowy (sublimacja) i wędruje w górę szklarni. Następnie schładza się w szczycie szklarni, następuje resublimacja czyli powrót do stanu stałego i w postaci żółtego pyłu opada na chronione rośliny jako tzw. Kwiat siarkowy.

• Siarka koloidalna czyli elementarna wchodzi w skład fungicydów siarkowych. Fungicydy siarkowe działają powierzchniowo na roślinę oraz profilaktycznie na patogena, blokując procesy energetyczne w komórkach grzybów. Zwalczają przede wszystkim mączniaki prawdziwe, parcha jabłoni i gruszy, ograniczają roztocza.

Fungicydy siarkowe mogą być fitotoksyczne, jeżeli są stosowane powyżej 20 C.

W warunkach gorącej, suchej pogody tworzy się nadmiar SO2, który gromadzi się w miejscach zagłębionych blaszki liściowej. W wyniku czego następuje uszkodzenie skórki, które może prowadzić do nekroz.

1. Siarkol Extra 80 WP

2. Siarka 80%

3. Proszek do sporządzania zawiesiny wodnej

4. powierzchniowo

5. zapobiegawczo

6. pozostałe

7. 4-21 dni

8. mączniak prawdziwy, czarna plamistość róży, mączniak prawdziwy chryzantemy

9. Nie stosować w okresie długotrwałej suszy i temp., powietrza powyżej 25 C

1. Tiotar 80 WP

2. Siarka 80%

3. Proszek do sporządzania zawiesiny wodnej

4. powierzchniowo

5. zapobiegawczo

6. pozostałe

7. 4-21 dni

8. mączniak prawdziwy, czarna plamistość róży

1. Tiotar 800 SC

2. Siarka 80%

3. Koncentrat w postaci stężonej zawiesiny do rozcieńczania wodą

4. powierzchniowo

5. zapobiegawczo

6. pozostałe

7. od 3 dni

8. mączniak prawdziwy jabłoni

1. Ipotar 600 SC

2. Siarka 60%

3. koncentrat w postaci stężonej zawiesiny do rozcieńczania wodą

4. powierzchniowo

5. zapobiegawczo

6. od 3 dni

7. pozostałe

8. mączniak prawdziwy

Fungicydy Etyleno Bis Ditiokarbaminianowe

Mankozeb - substanja czynna wszystkich tych preparatów.

Działają powierzchniowo na roślinę i profilaktycznie na patogena, blokując procesy energetyczne w komórkach grzyba, nie są fitotoksyczne ale mogą powodować zabrudzenie liści roślin ozdobnych, zwłaszcza forma WP.

Preparaty te posiadają szerokie spektrum działania, można je stosować na parcha. Przede wszystkim w praktyce są stosowane przeciwko zarazie ziemniaczanej. Nie zwalczają mączniaków prawdziwych. Są tanie i bezpieczne.

1. Dithane NeoTec 75 WG

2. mankozeb 75%

3. granule do sporządzania zawiesiny wodnej

4. powierzchniowo

5. profilaktycznie

6. nie dotyczy

7. bób, bobik, burak, cebula - 7 dni, ogórek, pomidor - 4 dni

8. szara pleśń, antraknoza orzecha włoskiego, mączniak rzekomy, zgorzel siewek

9. nie stosować przy wysokiej temp., nie mieszać ze środkami olejowymi

1. Pencozeb 80 WP

2. mankozeb 80%

3. proszek do sporządzania zawiesiny wodnej

4. powierzchniowo

5. profilaktycznie

6. nie dotyczy

7. 4 dni - porzeczka, pomidor, ogórek

8. zaraza ziemniaka, parch jabłoni, antraknoza pomidora

9. nie stosować przy wysokiej temp., nie mieszać ze środkami olejowymi

1. Curzate M 72,5 WP

2. mankozeb 68% cymoksanil 4,5 %

3. proszek do sporządzania zawiesiny wodnej

4. powierzchniowo - wgłębne

5. profilaktycznie lub interwencyjnie

6. bardzo toksyczny

7. 3-11 dni

8. zaraza ziemniaka, mączniak rzekomy dyniowatych

9. nie stosować przy wysokiej temp.

1. Acrobat MZ 69 WG

2. mankozeb 60% dimetomorf 9%

3. granule do sporządzania zawiesiny wodnej

4. kontaktowe i wgłębne

5. profilaktycznie i interwencyjnie

6. nie dotyczy

7. 3-14 dni

8. zaraza ziemniaka, mączniak rzekomy

9. nie stosować przy wysokiej temp.

1. Ridomil Gold MZ 68 WP

2. mankozeb 64%, metalaksyl - M 4%

3. proszek do sporządzania zawiesiny wodnej

4. powierzchniowo i układowo

5. profilaktycznie

6. nie dotyczy

7. ogórek, pomidor - 3 dni, cebula - 14 dni

8. nie dotyczy

9. mączniak rzekomy, zaraza ziemniaka

10. nie stosować przy wysokiej temp.

wykład3

21.11.2009r

Kryteria podziałowe chemicznych środków ochrony roślin i ich podział

Chemiczne środki ochrony roślin

wg przeznaczenia

1. Zoocydy(lac zoo - zwierze, cedo zabijam)

1. Insektycydy - środki owadobójcze: Aficydy (mszycobójcze), Owicydy(jajobójcze)

2. Akarycydy - środki roztoczobójcze

3. Nematocydy - środki nicieniobójcze

4. Rodentycydy - środki grzybobójcze

5. Moluskocydy - środki ślimakobójcze

2. Fungicydy + bakteriocydy - preparaty grzybobójcze + bakteriobójcze

3. Herbicydy - preparaty chwastobójcze

4. Atraktanty - środki zabijające

5. Repelenty - środki odstraszające -> zwierzyny łownej, ptactwa dzikiego

6. Defolianty - środki przyspieszające usuwanie liści

7. Desykanty - środki wysuszające

Wg sposobu działania

1. Na roślinę (fungicydy +insektycydy):

• Powierzchniowe

• Wgłębne

• Układowe = systemiczne -> wnikające do układu systemów krażenia soków w roślinie

2. Na agrofaga:

Fungicydy

• Profilaktyczne = ochronne = zapobiegawcze

• Interferencyjnie - hamuje rozwój patogena

• Lecznicze = terapeutycznie

Insektycydy

• Kontaktowe

• Pokarmowe = wewnętrzne = żołądkowe

• oddechowe

Insektycyd rozpuszcza się w tłuszczach …………………. I tylko w formie rozpuszczonej pokonuje oskórek pigmentowy drogą pokarmowa. Dociera do warstwy właściwej podróżując receptorami. Bodziec chemiczny płynie do centralnego układu nerwowego powodując jego paraliż.

Działanie insektycydu kontaktowego zależy od

1. Toksyczności dla zwalczanego gatunku

2. Możliwości wniknięcia do wnętrza ciała przez skórkę i zakończenia nerwowego:

• Sposób życia i zachowania się owada;

• Budowy skóry;

• Rozpuszczalności substancji biologicznie czynnej w lipidach;

• Temperatura (pozytywny i negatywny współczynnik termiczny)

pod względem chemiczny

forma użytkowa - typ preparatu, który decyduje o sposobie jego stosowania

środki ochrony roślin powinny charakteryzować się następującymi cechami:

• dużą toksycznością w stosunku do zwalczanych organizmów szkodliwych

• małą toksycznością w stosunku do pozostałych organizmów, głównie człowieka i organizmów wodnych

• odpowiednią trwałością, tak aby mógł spełniać swoje zadanie

• duża podatność na degradację, aby po spełnieniu swojej funkcji szybko degradowała się w środowisku.

Formy użytkowe

1. Płynne

Formulacje płynne

• CS - zawiesina kapsuł w cieczy przeznaczona do rozcieńczania wodą przed stosowaniem

• EC - płynna jednorodna forma użytkowa do stosowania jako emulsja

• ES - trwała emulsja do zaprawiania nasion do stosowania bezpośrednio na nasiona lub po rozcieńczeniu

• EW - emulsja, olej w wodzie - niejednorodna użytkowa utworzona z substancji aktywnej rozpuszczalnej w rozpuszczalniku organicznym i zemulgowanej w wodzie

• SC. - stężona zawiesina cząsteczek w cieczy, przeznaczone do rozcieńczania w wodzie

• SE - zawiesina - zawiera substancje aktywne w postaci mieszaniny rozdrobnionych cząsteczek stałych i małych kropli cieczy ograniczonej zawieszonych formie wodnej, do stosowania po rozcieńczeniu wodą

• SL - koncentrat rozpuszczony w wodzie - płynna jednorodna forma użytkowa stosowana jako roztwór po rozcieńczeniu wodą

• OF - koncentrat zawiesinowy rozcieńczony olejem

• FS - trwała zawiesina stosowana na nasiona bezpośrednio lub po rozcienczeniu

Zalety:

• nie pyli się

• nie zatyka dysz ani przewodów w aparaturze

• łatwa do przenoszenia i magazynowania

• wymaga jedynie krótkotrwałego wymieszania

• można stosować różnorodną aparaturę

• cechuje ją wysoka skuteczność biologiczna

• nie tworzą się w niej grudki czy zbrylenia.

Wady:

• zwiększenie ryzyka pożarów z powodu palności rozpuszczalników

• zwiększenie ryzyka dla użytkowników poprzez silna absorpcję tego rodzaju formulacji przez skórę (formy EC ulegają najsilniejszej absorpcji przez skórę spośród wszystkich form użytkowych)

• istnieje ryzyko fitotoksyczności, zwłaszcza przy stosowaniu w wyższych temperaturach

• konieczność dokładnego wymieszania zawartości opakowania (w przypadku formulacji SC i OD) przed użyciem

• duża agresywność w stosunku do aparatury używanej do wykonania zabiegu (penetracja małych cząstek w przypadku formulacji SC)

1. Proszki

• DS. - proszek do stosowania w stanie suchym przeznaczonych do zaprawiania nasion

• SP - proszek rozpuszczany w wodzie

• WP - proszek do sporządzania zawiesiny wodnej

• WS - proszek do sporządzania zawiesiny o wysokim stężeniu w formie papki, służace do zaprawiania nasion

Zalety:

• łatwe w stosowaniu i przechowywaniu

• mała penetracja środka przez skórę w porównaniu z formami ciekłymi

• mniejsze ryzyko występowania fitotoksyczności

• niski koszt produkcji.

Wady:

• pylenie podczas przygotowywania cieczy roboczej

• kłopotliwe przygotowywanie cieczy roboczej, często konieczne wstępne pastowanie

• konieczność częstego mieszania cieczy roboczej

• możliwość zatykania dysz i przewodów.

1. Granulaty

• GR - granule do bezpośredniego stosowania, w tym:

• Granule małych rozmiarów (FG)

• Mikrogranule (MG)

• Makrogranule (GG)

• SS - granule rozpuszczone w wodzie przeznaczone do stosowania w postaci roztworu substancji aktywnych w wodzie, mogą zawierać również rozpuszczalne składniki obojętne

• WG - granulat do sporządzania zawiesiny wodnej

Zalety:

• nie pylą

• łatwe do stosowania (szczególnie GR) i magazynowania

• najmniejsze ryzyko zatrucia dla użytkownika

• mała penetracja środka przez skórę w porównaniu z formami ciekłymi.

Wady:

• w przypadku formulacji GR - zagrożenie dla ptaków i zwierząt

• możliwość gorszej rozpuszczalności granulatów

• wyższa cena.

ćwiczenia 3

21.11.2009r

Fungicydy Tiokarbamylowe (tiuram)

1. Sadoplon 75 WP

2. 75% tiuramu

3. Proszek do sporządzania zawiesiny wodnej

4. kontaktowo

5. profilaktycznie

6. szkodliwy

7. 7 dni - jabłka, grusze, wiśnie, leszczyna, truskawka, 21 dni sałata

8. szara pleśń, parch jabłoni i gruszy, monilioza drobna plamistość liści

1. Zaprawa nasienna T

2. 75% tiuramu

3. DS./WS - proszek do zaprawiania nasion na sucho lub w formie zawiesiny wodnej

4. powierzchniowo i układowo

5. profilaktycznie

6. szkodliwy

7. -

8. śnieć cuchnąca i śnieć głowiasta pszenicy ozimej oraz zgorzel siewek pszenicy ozimej, rzepaku ozimego i buraka cukrowego, głownia źdźbłowa

Fungicydy Ftalanowe (chlorotalanil)

1. Bravo 500 SC

2. 50% chlorotalanilu

3. koncentrat w postaci stężonej zawiesiny do rozcieńczania wodą

4. kontaktowo

5. profilaktycznie

6. szkodliwy

7. 21 dni ziemniak, fasola,7 dni seler, 3 dni pomidor ogórek

8. zaraza ziemniaka, mączniak rzekomy, szara pleśń, antraknoza, septorioza

1. Gwarant 500 SC

2. 50% chlorotalonilu

3. koncentrat w postaci stężonej zawiesiny do rozcieńczenia wodą

4. powierzchniowo

5. profilaktycznie lub interwencyjnie

6. szkodliwy

7. ,

8. mączniak rzekomy, mączniak prawdziwy, szara pleśń, antraknoza, septorioza

1. Tattoo C 750 SC

2. 37% chlorotalonilu, 37% chlorowodorku propamokarbu

3. koncentrat w postaci stężonej zawiesiny do rozcieńczenia wodą

4. powierzchniowo i układowo

5. profilaktycznie lub interwencyjnie

6. pozostałe

7. 7 dni

8. zaraza ziemniaka, mączniak rzekomy, alternarioza

Fungicydy Ftalimidowe (kaptan)

Kaptan zawiesinowy 50 WP

50% kaptanu

proszek do sporządzenia zawiesiny wodnej

powierzchniowo

profilaktycznie

szkodliwy

7 dni

szara pleśń, bakterioza obwódkowa, antraknoza

Captan 50 WP

50% kaptanu

proszek do sporządzenia zawiesiny wodnej

powierzchniowo

profilaktycznie

szkodliwy

7 dni

parch jabłoni i gruszy, gorzka zgnilizna wiśni

Captan 80 WG

80% kaptanu

granulat do sporządzenia zawiesiny wodnej

kontaktowo

zapobiegawczo

szkodliwy

7 dni

parch jabłoni i gruszy, gorzka zgnilizna, drobna plamistość liści

Merpan 80 WG

80% kaptanu

granulat do sporządzenia zawiesiny wodnej

powierzchniowo

profilaktycznie

szkodliwy

7 dni

parch jabłoni i gruszy

Kaptan Plus 71,5 WP

70% kaptanu, 1,5% triadimenolu

proszek do sporządzenia zawiesiny wodnej

powierzchniowo - układowo

profilaktycznie - interwencyjnie

szkodliwy

7 dni

parch jabłoni, parch gruszy, brunatna zgnilizna drzew pestkowych, drobna plamistość liści

Fungicydy Guanidynowe (dodyna)

1. Efuzin 500 SC

2. 50% dodyny

3. koncentrat w postaci stężonej zawiesiny do rozcieńczenia wodą

4. powierzchniowo

5. profilaktycznie - interwencyjnie - wyniszczająco

6. szkodliwy

7. 14 dni

8. parch jabłoni i gruszy, drobna plamistość

1. Syllit 65 WP

2. 65% dodyny

3. proszek do sporządzenia zawiesiny wodnej

4. powierzchniowo

5. profilaktycznie - interwencyjnie - wyniszczająco

6. szkodliwy

7. 14 dni

8. parch jabłoni i gruszy, drobna plamistość drzew pestkowych, kędzierzawość liści brzoskwini

9. może działać fitotoksycznie

Wykład 4

5.12.2009r

Środki ochrony roślin

LD₅₀- (dawka śmiertelna) ilość substancji aktywnej preparatu wyrażona w mg/kg masy ciała, powodująca śmierć 50% badanych osobników.

Zasady klasyfikacji środka ochrony roślin w zakresie toksyczności dla człowieka:

Określenie toksyczności	Toksyczność ostra, doustna środka (szczur) LD50 (mg/kg masy ciała)	Toksyczność ostra, skórna środka (szczur) LD50 (mg/kg masy ciała)
Bardzo toksyczne T+	≤ 25	≤ 50
Toksyczne T	25 < LD50 ≤ 200	50 < LD50 ≤ 400
Szkodliwe Xn	200 < LD50 ≤ 2000	400 < LD50 ≤ 2000
Pozostałe	> 2000	> 2000

LD₅₀ ustala się, żeby można było dopasować środki do odpowiedniej grupy toksyczności.

Okres karencji - (zawsze chroni interes konsumenta) czas od momentu wykonania zabiegu do zbioru. Wyrażany w dniach.

Dopuszczalne pozostałości środka - (tolerancja) organizm konsumenta toleruje obecność pewnej ilości tej chemii bez ryzyka utraty zdrowia.

Okres prewencji dla ludzi - czas jaki musi upłynąć od momentu wykonania zabiegu, do momentu bezpiecznego wejścia człowieka na teren zabiegowy. Wyrażany w godzinach i dla najbardziej niebezpiecznych środków chemicznych ( wybranych insektycydów)

Zasady klasyfikacji środków ochrony roślin w zakresie toksyczności dla pszczół:

Określenie toksyczności	Toksyczność kontaktowa środka µg/pszczołę	Toksyczność żołądkowa środka µg/pszczołę	Aktywność gazowa środka µg/pszczołę
Bardzo toksyczne	< 0,6	< 1,5	Występuje
Toksyczne	0,6 - 3,0	1,5 - 6,0	Możliwe
Szkodliwe	3,0 - 15,0	6,0 - 100	Brak
Pozostałe	> 15,0	> 100	Brak

Okres prewencji dla pszczół - czas od zabiegu, do momentu bezpośredniego kontaktu pszczoły z chronioną rośliną. Wyrażany w godzinach lub dniach.

Typy odporności:

1. Nietrwała (adaptacyjna)

• przystosowanie się organizmu grzyba do obecności fungicydu. Nie dziedziczy się. Zanika po zaprzestaniu stosowania preparatu.

• polega na wytworzeniu bocznej ścieżki metabolicznej, omijającej reakcję biochemiczną hamowaną przez fungicyd.

• wytworzenie metabolitów lub enzymów hamujących działanie fungicydu w komórce (inaktywacja)

• ograniczenie przepuszczalności błony plazmatycznej.

Odporność trwała

• polega na współdziałaniu presji selekcyjnej i właściwości preparatu. Wytwarza się powoli, stopniowo. Powoduje trwałe zmiany genetyczne u osobników potomnych.

• Odporność krzyżowa

• polega na uodpornieniu się grzyba na całą grupę fungicydów w wyniku wcześniejszego stosowania preparatu z tej grupy lub uodpornienia się na preparaty z innej grupy ale o podobnym sposobie działania.

Zapobieganie odporności:

• unikać stosowania preparatów, na które stwierdzono uodpornienie się grzybów

• stosować preparaty wieloskładnikowe o różnych mechanizmach działania

• mieszać preparaty jednoskładnikowe o różnych mechanizmach działania

• stosować fungicydy z różnych grup chemicznych

• przestrzegać zalecanych dawek

• unikać stosowania fungicydów w okresie wystąpienia bardzo silnych objawów chorobowych

• ograniczyć częstotliwość stosowania fungicydów.

ćwiczenia 4

05.12.2009r

Fungicydy dikarboksymidowe

• blokują procesy enzymatyczne w komórkach grzyba

• do zakażenia dochodzi w fazie kwitnienia (trzeba zabezpieczać kwiaty)

• jeżeli jest niska temperatura i duża wilgotność, trzeba wykonać nawet 4 zabiegi, jeżeli jest ciepło i sucho to może wystarczyć nawet 1

• pierwszy zabieg wykonuje się gdy 10% kwiatów jest w fazie białego pąka

• ostatni zabieg wykonuje się gdy z 10% kwiatów opadną płatki korony

• Teldor - można stosować między zbiorami bo ma krótki okres karencji - tylko 1 dzień

1. Rovral FLO 255 SC

2. 25 % Iprodionu

3. koncentrat w postaci stężonej zawiesiny do rozcięczenia wodą

4. kontaktowo

5. zapobiegawczo - interwencyjnie

6. szkodliwy

7. 3 dni

8. szara pleśń, zgnilizna twardzikowa, alternarioza

1. Sumilex 500 SC

2. 50 % procymidonu

3. koncentrat w postaci stężonej zawiesiny do rozcięczenia wodą

4. kontaktowo

5. zapobiegawczo - interwencyjnie

7. 3 dni

8. szara pleśń, zgnilizna twardzikowa, alternarioza

9. stosować 2x w sezonie

Układowe

Fungicydy benzymidazolowe

• mogą być też pobierane przez korzenie roślin

• blokują mitotyczny podział jądra komórkowego grzyba

1. Topsin M 75 WP

2. 70 % Tiofanatu metylowego

3. proszek do sporządzenia zawiesiny wodnej

4. układowo

5. zapobiegawczo - interwencyjnie

6. szkodliwy

8. szara pleśń, zgnilizna twardzikowa, antraknoza, mączniak prawdziwy

1. Topsin 500 SC

2. 70 % Tiofanatu metylowego

3. koncentrat w postaci stężonej zawiesiny do rozcięczenia wodą

4. układowo

5. zapobiegawczo - interwencyjnie

6. szkodliwy

8. szara pleśń, zgnilizna twardzikowa, antraknoza, mączniak prawdziwy

Fungicydy pirymidynowe

• mechanizm działania IBE - Inhibitor Powstawania Ergosterolu ( hamowanie powstawania ergosterolu)

• ergosterol - jest związkiem niezbędnym do prawidłowego funkcjonowania błony plazmatycznej grzyba.

1. Nimrod 250 EC

2. 25 % bupirymatu

3. emulsja jednorodna

4. układowo

5. zapobiegawczo - wyniszczająco

6. szkodliwy

7. 3 dni

8. mączniak prawdziwy

9. 1-2 zabiegi w okresie wegetacji

1. Chorus 75 WG

2. 75 % cypromidylu

3. granulat do sporządzenia zawiesiny wodnej

4. wgłębnie

5. zapobiegawczo - interwencyjnie

7. 7 dni

8. parch jabłoni i gruszy, szara pleśń

Fungicydy trialozowe

• mechanizm działania IBE

• istnieje duże niebezpieczeństwo powstawania ras odpornych (stosować nie więcej niż 2 razy w sezonie)

1. Bumper 250 EC

2. 25 % propikonazolu

3. emulsja jednorodna

4. układowo

5. zapobiegawczo - interwencyjnie

6. -

7. 14 dni

8. parch jabłoni, mączniak jabłoni, brunatna zgnilizna owoców drzew pestkowych

1. Score 250 EC

2. 25 % difenokonazolu

3. emulsja jednorodna

4. układowo

5. zapobiegawczo - interwencyjnie

6. -

7. 14 dni

8. parch jabłoni i gruszy, mączniak jabłoni, brunatna zgnilizna owoców drzew pestkowych, drobna plamistość liści drzew pestkowych

1. Capitan 400 EC

2. 40 % flusilazolu

3. emulsja jednorodna

4. układowo

5. zapobiegawczo - interwencyjnie

6. toksyczny

7. 14 dni

8. parch jabłoni i gruszy, mączniak jabłoni

1. Orius 250 EW

2. 25 % tebukonazolu

3. emulsja niejednorodna

4. układowo

5. zapobiegawczo - interwencyjnie

6. szkodliwy

7. 7 dni

8. brunatna zgnilizna drzew pestkowych

15

---