Ćwiczenie 8

„Pomiary wartości parametrów

elementów czynnych”

1. Czynności do wykonania przed przystąpieniem do ćwiczenia:

1. Policzyć instrukcje do ćwiczenia (powinno być 5 kopii) - jeśli brakuje należy zgłosić to prowadzącemu.

2. Zapoznać z instrukcją obsługi urządzeń pomiarowych:

• multimetru cyfrowego Extech 430

oraz zanotować w sprawozdaniu ich numery seryjne.

3. Jako wprowadzenie do ćwiczenia przeczytać

• Rozdział 3 pt. „Charakterystyki statyczne i parametry tranzystorów bipolarnych” od strony 12 do strony 17 włącznie ze skryptu Politechniki Częstochowskiej „Podstawy elektroniki. Laboratorium`” Częstochowa 2002

• Rozdział 3: „Tranzystor MOS” od strony 34 do strony 39 włącznie ze skryptu Politechniki Warszawskiej „Elementy i układy elektroniczne. Projekt i laboratorium” Warszawa 2002

• Schemat połączeń płytki laboratoryjnej M3 wykorzystywanej w tym ćwiczeniu wraz z rozmieszczeniem poszczególnych elementów na płytce drukowanej, który dołączony jest na końcu instrukcji.

4. Wszystkie obliczenia, tabelki oraz wykresy uzupełniamy w szablonie sprawozdania, a nie w instrukcji.

5. W sprawozdaniu w punkcie „Schemat blokowy”, rysujemy zawsze schemat blokowy układu pomiarowego aktualnie wykorzystywanego w ćwiczeniu.

6. Moduły dydaktyczne wyciągamy z zasilacza za przeznaczony do tego celu uchwyt, znajdujący się w dolnej części panelu czołowego.

2. Przebieg ćwiczenia

1. Wyznaczanie charakterystyk statycznych tranzystora bipolarnego 2N2222 - wyjściowej oraz sprzężenia zwrotnego

• Umieścić moduł dydaktyczny M3 w zasilaczu.

• Ustawić oba pokrętła modułu M3 w skrajnym lewym położeniu

• Zwolnić obydwa niebieskie przełączniki.

• Przygotować trzy multimetry - jeden do pomiaru prądu stałego, dwa do pomiaru napięcia stałego

• Jeden z multimetrów przygotowanych do pomiaru napięcia ustawić na zakres
  i podłączyć do gniazda
  i odpowiadającego mu gniazda masy.

• Drugi z multimetrów przygotowanych do pomiaru napięcia ustawić na zakres
  i podłączyć do gniazda
  i odpowiadającego mu gniazda masy.

• Multimetr przygotowany do pomiaru prądu podłączyć do
  (końcówkę czerwoną) oraz do
  (końcówkę czarną)

• Poprosić prowadzącego o skontrolowanie układu

• Po uzyskaniu zgody prowadzącego włączyć zasilacz.

• Aby wyznaczyć rodzinę charakterystyk wyjściowych oraz sprzężenia zwrotnego, należy dla wszystkich siedmiu pozycji przełącznika prądu bazy wypełnić w sprawozdaniu odpowiadającą mu tabelę pomiarową w następujący sposób:

• Zmieniając ustawienie pokrętła
  poprzez siedem pozycji od początku do końca zakresu, odczytywać wskazania multimetrów i zapisywać w tabelce.

• Aby właściwie wybrać punkty pomiarowe należy ustawić pokrętło
  w pozycję maksymalną, zanotować na brudno maksymalny prąd kolektora i ustawić pokrętło
  w pozycję minimalną

• Punkty pomiarowe (położenie pokrętła
  ) dobrać następująco

• 1 - około 1/8 maksymalnego prądu

• 2 - około 2/8 maksymalnego prądu

• 3 - około 3/8 maksymalnego prądu

• 4 - około 1/2 maksymalnego prądu

• 5 - około 4/6 maksymalnego prądu

• 6 - około 5/6 maksymalnego prądu

• 7 - prąd maksymalny

• Dla każdego z powyższych położeń zanotować w tabelce wartości prądu kolektora, napięcia kolektor - emiter, oraz napięcia baza - emiter:

• Powyższe pomiary należy powtórzyć dla wszystkich pozostałych ustawień przełącznika prądu bazy wypełniając odpowiednie tabele w sprawozdaniu.

• Na podstawie wykonanych pomiarów w sprawozdaniu należy odręcznie narysować charakterystyki wyjściowe
  oraz sprzężenia zwrotnego
  , przy
  . Sprawdź czy otrzymane wykresy są analogiczne do pokazanych w materiałach wprowadzających.

• Zanotować w sprawozdaniu wnioski z przeprowadzonego ćwiczenia i przedstawić sprawozdanie do kontroli prowadzącemu.

1. Wyznaczanie charakterystyk statycznych tranzystora bipolarnego 2N2222 - wejściowej oraz przejściowej

• Układ pomiarowy nie zmienia się w stosunku do ćwiczenia poprzedniego.

• Obydwa pokrętła ustawić w skrajne lewe położenie

• Wcisnąć dolny przycisk modułu M3 (górny pozostaje zwolniony)

• Zmieniając ustawienia pokrętła prądu bazy należy wypełnić poniższą tabelkę:

• Na podstawie wykonanych pomiarów w sprawozdaniu należy odręcznie narysować charakterystykę wejściową
  oraz przejściową
  przy
  . Sprawdź czy otrzymane wykresy są analogiczne do pokazanych w materiałach wprowadzających. Korzystając ze wzoru umieszczonego w sprawozdaniu, oblicz parametr
  tranzystora.

• Zanotować w sprawozdaniu wnioski z przeprowadzonego ćwiczenia i przedstawić sprawozdanie do kontroli prowadzącemu.

• Wyłączyć zasilacz.

1. Wyznaczanie charakterystyki przejściowej tranzystora polowego BST72A.

• Woltomierz podłączony do gniazda
  i masy podłączyć do gniazda
  i odpowiadającego mu gniazda masy.

• Obydwa pokrętła ustawić w skrajne lewe położenie

• Wcisnąć górny przycisk modułu M3 (dolny pozostaje dalej wciśnięty)

• Poprosić prowadzącego o skontrolowanie układu

• Aby właściwie wybrać punkty pomiarowe należy ustawić pokrętło
  w pozycję maksymalną, zanotować na brudno maksymalne napięcie
  i ustawić pokrętło
  w pozycję minimalną.

• Ustawiając pokrętło
  w pozycjach odpowiadających

• 1 - około 1/10 maksymalnego napięcia
  

• 2 - około 2/10 maksymalnego napięcia
  

…

• 9 - około 9/10 maksymalnego napięcia
  

• 10 - napięcie maksymalne

odczytywać wskazania multimetrów i zapisywać w tabelce:

• Na podstawie wykonanych pomiarów w sprawozdaniu należy odręcznie narysować następujące charakterystykę przejściową
  przy
  . Określ, na podstawie materiałów wprowadzających, czy jest to tranzystor z kanałem zubożanym, czy wzbogacanym.

• Zanotować w sprawozdaniu wnioski z przeprowadzonego ćwiczenia i przedstawić sprawozdanie do kontroli prowadzącemu.

1. Wyznaczanie charakterystyki wyjściowej tranzystora polowego BST72A.

• Obydwa pokrętła ustawić w skrajne lewe położenie

• Zwolnić dolny przycisk modułu M3 (górny pozostaje dalej wciśnięty)

• Zmieniając położenie pokrętła Regulacja Napięcia
  dokonać pomiarów i zanotować wyniki w tabeli, dla wartości napięcia
  około 0,0 V; 0,2 V; 0,4 V; 0,6 V; 0,8 V; 1,0 V; 2,0 V; 5,0 V; 7,0 V; 9,0 V i 10,0 V

• Na podstawie wykonanych pomiarów w sprawozdaniu należy odręcznie narysować charakterystykę przejściową
  , przy
  .

• Zanotować w sprawozdaniu wnioski z przeprowadzonego ćwiczenia i przedstawić sprawozdanie do kontroli prowadzącemu.

• Po uzyskaniu zgody prowadzącego wyłączyć zasilanie i odłączyć wszystkie multimetry.

3. Czynności porządkowe

• Policzyć instrukcje (powinno być 5 kopii) i jeśli ilość się zgadza ułożyć w takim samym porządku jak przed rozpoczęciem ćwiczenia (jeśli ilość się nie zgadza zgłosić to prowadzącemu).

• Odłączyć wszystkie kable od zasilania.

• Poukładać kable na stanowisku tak, jak przed rozpoczęciem zajęć.

• Uporządkować krzesła !

• Pozostawić po sobie porządek.

---