 | Pobierz cały dokument komunikacja.1.socjologia.socjologia.rozne.doc Rozmiar 140 KB |
CZTERY RODZAJE MODELU KOMUNIKOWANIA
Pierwszy problem, jaki napotykamy, podejmując analizę modeli, komunikowania, wiąże się z wyznaczeniem ich zakresu. Tak wiele całkowicie różnych konstrukcji myślowych nazwano modelami, że nie sposób ich uporządkować, jeśli trzymać się tylko nadanej nazwy. Konieczne jest, zatem znalezienie kryterium, pozwalającego wyodrębnić modele nadające się do wspólnej analizy. Za takie kryterium uznaję uwzględnienie w modelu podstawowej triady procesu komunikowania: twórca - wytwór - odbiorca. Już traktaty starożytnych retorów wymieniały zasadnicze elementy każdego procesu komunikowania:
Osobę, która przemawia (mówcę)
Mowę, którą ona wygłasza
Osobę, która tego przemówienia słucha (słuchacza)
Ponieważ schemat taki przedstawia w elementarnej formie proces komunikowania, to musi się zawierać w każdym, nawet najbardziej prostym modelu. Na podstawie tego kryterium należy, więc odrzucić te wszystkie modele, które obrazują jedynie fragment lub aspekt procesu (np. modele zmiany postaw, zaspokajania potrzeb). W obrębie wskazanej triady, nadawca-przekaz-odbiorca, należy odróżnić cztery odmienne sposoby konceptualizacji, komunikowania, które stanowią jakby podstawę odmiennych typów modeli. McQuail (1994 r.) pisze o czterech zasadniczych modelach (reprezentacjach) komunikowania społecznego: transmisji, rytuału, przyciągania uwagi i recepcji. Przedstawię je po kolei, nadając własne, obrazowe nazwy (model pocisku, choinki, magnesu i klocków).
Nie są to modele wykluczające się, mogą, zatem łącznie służyć do konceptualizacji różnych aspektów procesu komunikowania. Stanowią jakby cztery perspektywy ujmowania procesu komunikowania, co można łatwo zobrazować w formie kwadratu, którego pole przedstawia sam proces komunikowania, a jego boki - cztery różne konceptualizacje procesu.
MODEL TRANSMISJI I JEGO WARIANTY
U podstaw dominującego paradygmatu komunikowania leży widzenie komunikowania jako procesu transmisji ustalonej liczby informacji, jako przekazu określonego przez nadawcę lub źródło. Model ten jest ukryty w wielu innych, bardziej szczegółowych modelach, które przedstawiam poniżej.
Ogólny model komunikowania jako transmisji.
Model wszechmocny propagandy [Tchakhotine 1939 r.]
 | Pobierz cały dokument komunikacja.1.socjologia.socjologia.rozne.doc rozmiar 140 KB |