Immunopatologia

Niedobory:

• Pierwotne (wrodzone)- najczęściej związane z chromosomem X

• Wtórne (nabyte)

Nadwrażliwość:

• Wrodzona (dziedziczna)- niedobory w układzie odpornościowym.

1. Związana z chromosomem X

2. Niedobory układu dopełniacza lub jego składowych :

-białko C3 i C5-C9

niedobórC3 infekcje ropotwórcze

niedobór C5, C6, C8 zakażenia meningokokami, gronkowcem

- inhibitora C1q obrzęk naczyniowy

- białek drogi alternatywnej (droga niezależna od przeciwciał)

- defekty komórek fagocytujących (zaatakowany całościowo układ immunologiczny)

3. Defekt zabicia wewnątrzkomórkowego przewlekła choroba ziarniakowa

- defekt przylegania leukocytów ( LAD) spowodowany brakiem receptora CR3 dla dopełniacza

4. Niedobory limfocytów B, brak przeciwciał agammaglobulinemia (choroba Burtona)

- brak zdolności przyłączenia izotypu

- niedobór w zakresie podklasy IgG

5. Niedobory zależne od limfocytów T

- SCID (uszkodzenie komórek macierzystych, ma jedynie tyle co od matki) terapia: przeszczep szpiku kostnego

- niedobór cząsteczek MHC II zespół nagich limfocytów

- Zespół DiGeorga - nieprawidłowy rozwój grasicy

-

• Wtórne niedobory odpornościowe (przyczyny)

1. Infekcje:

- ADIS- wirus atakuje limfocyty T, spadek odporności, podatność na infekcje np. zapalenie płuc

- malaria

- odra

2. Leki (jatrogenne- mające szkodliwy wpływ na organizm)

- leki immunosupresyjne przeszczepy

CYTOSTATYKI:

• Glikokortykoidy działają hormonalnie na układ krążenia, produkcje cytokin, limfocyty T. Powodują: limfocytogemie i monocytogemie

• Cyklofosfamid

• Azatiopryna

• Mofetil mykofenolanu - wpływa na końcowy etap syntezy puryn

• Metotreksat - analog strukturalny kwasu foliowego, blokuje syntezę DNA, hamuje produkcje immunoglobulin

• 
  Cyklosporyna

• 
  Rapomucyna

RADIOTERAPIA

• Niedożywienie ( brak mikroelementów Zn, Se, Fe, witaminy A i B6, kwasu foliowego)- zahamowana produkcja immunoglobulin i cytokin

NADWRAŻLIWOŚĆ:

• Swoista odpowiedź immunologiczna, która jest przesadnie nasilona

• Występuje przy powtórnym kontakcie z antygenem

• Dotyczy różnych antygenów

• Leki też mają takie samo działanie jak antygeny

• Podzielono reakcje nadwrażliwości na kilka typów (np. reakcja nadwrażliwości na penicylinę występuje we wszystkich typach)

TYPY NADWRAŻLIWOŚCI:

1. Typ 1 wg, Gella i Coombsa (najczęstsza)

• Nadwrażliwość natychmiastowa : alergie, anafilaksja (nadmierna ilość

IgE), atopia

• Degradacja komórki tucznej przez immunoglobulinę IgE z alergenem i uwolnienie mediatorów alergie

• Pobudzenie przez alergen komórek tucznych uczulnych IgE przez fragment FC

Przyczyny alergii:

• czynniki genetyczne odpowiedzialne za regulację:

- poziom IgE (zaburzenia regulacji poziomu IgE)

- odpowiedź alergenowi- swoista

- ogólna nadreaktywność

• niedobór limfocytów T (brak równowagi pomiędzy Th1 i Th2)

• czynniki środowiskowe (spaliny, dwutlenek siarki)

Reakcję w postaci wytwarzania IgE wywołują:

• pyłki roślin

• sierść zwierząt domowych

• naskórek zwierząt

• roztocza

• antygenów grzybów i pasożytów

• jad owadów

• inne

IgE jest cytofilne, ponieważ łączy się z fragmentem Fc

Powoduje: wysypkę, katar sienny, zapaść, obniżenie ciśnienia, obrzęk, produkcję śluzu, skurcz oskrzelików

Komórka tuczna wydziela:

MEDIATORY:

• histamina

• serotonina

• wielofunkcyjne cytokiny ,,napędzające,, produkcję IgE

• chemokiny i inne madiatory

TEORIA PRZEŁOMU ALERGICZNEGO:

Alergia następuje wtedy, gdy pewien próg reakcji immunologicznej zastaje przekroczony. Granica ta jest zależna od czynników środowiskowych ( w sterylnym środowisku dzieci są bardziej narażone na alergie).

Alergia- reakcja natychmiastowa (ok. 20min) od wstrzyknięcia alergenu

Postaci kliniczne nadwrażliwości TYPU 1

• astma - duszność, skurcz naczyń w obrębie oskrzeli i płuc- tętniczki się rozszerzają, a żyły kurczą

• wyprysk - np. atopowy u dziecka będący wynikiem alergii pokarmowej

• katar sienny - zapalenie błon śluzowych nosa i spojówek

• alergia pokarmowa- biegunka, wypryski

• uogólniony szok anafilaktyczny

1. Typ 2

• Nadwrażliwość cytotoksyczna:

• Reakcja na alergeny nierozpuszczalne na powierzchni innych limfocytów

• Efekt działania układu immunologicznego zależy od przeciwciał

• Niewidoczne cząstki przyklejają się na powierzchni komórek, łącząc się w sposób swoisty

• Liza wywołana dopełniaczem ( C)

• Nadwrażliwość cytotoksyczna zależy od IgG i IgM

Efekt cytotoksyczny- np. podczas ciąży gdy dziecko ma antygen RhD+, a matka RhD-, podczas porodu następuje kontakt krwi matki z dziecka i matka produkuje przeciwciała, Konflikt serologiczny pojawia się dopiero w drugiej i każdej następnej ciąży, ponieważ matka podczas pierwszego porodu wytworzyła przeciwciała, które mogą atakować płód.

Reakcja przeciw antygenom tkankowym- zniesienie tolerancji dla własnych tkanek (nasz organizm uczy się rozpoznawać własne antygeny)






POWSTANIE PRZECIWCIAŁ DLA ANTYGENÓW




Mechanizm nadwrażliwości typu 2

Zwykłe działanie przeciwbakteryjne

1. Przyleganie do mikroorganizmu neutrofila

2. Fagocytoza

3. Fuzja z lizosomom; uwalnianie enzymów przez komórkę i produkcja dużej liczby mediatorów

Niedokrwistość hemolityczna jest indukowana reakcjami na leki (liza krwinek)

• Lek ulega adsorpcji na błonach, łączy się ze swoistymi przeciwciałami (działa tu dopełniacz)

• Na erytrocytach ulegają adsorpcji kompleksy immunologiczne (typ3)

• Zaadsorbowane leki łamią tolerancję dla własnych tkanek (zniesienie tolerancji na własne tkanki)

• Odczyn Coombsa - słyży do wykrywania przeciwciał niekompletnych pojawiających się w chorobach hemolitycznych; stosowany jest też w chorobach autoimmunologicznych- autoalergiach

efekt : rozpad krwinek

1. Typ 3

• Wywoływana przez kompleksy immunologiczne

• Tworzą się zestawy przeciwciał i antygenów powodujących nadwrażliwość

• Taki kompleks niszczony np. w wątrobie poprzez fagocytozę lub oczyszczanie

• Kompleksy takie mogą się odkładać w różnych miejscach; tam będą się gromadzić neutrofile i wówczas nastąpi reakcja dopełniacza (aktywuje( następuje odczyn zapalny

• Odkładnie kompleksów immunologicznych duży wpływ neutrofili (aktywacja dopełniacza) stan zapalny

A Przyczyna	B Antygen	C Miejsce odkładania kompleksu
1 Infekcja	bakterie	Narząd zakażony
2 Autoagresja	Własne antygeny	Skóra, stawy, naczynia, narządy
3 Aerozol	Antygen środowiskowy Wdychany w postacie aerozolu: pleśnie, cząsteczki roślin, cząsteczki tkanek zwierząt	płuca

Jednostki chorobowe:

Produkty infekcji (ad. 1 rząd)

• Trąd

• Malaria

• Zapalenie wątroby typu B i C

• Gronkowcowe zapalenie wsierdzia

• Infekcje wywołane przez paciorkowce (-)

Choroby autoimmunizacyjne:

• RZS- reumatoidalne zapalenie stawów

• SLE- toczeń układowy

• Zapalenie wielomięśniowe

Wielokrotna inhalacja niektórych antygenów:

• Płuco farmera

• Płuco hodowcy gołębi

cytokiny pobudzony makrofag mediatory zapalenia

• 
  
  Nadwrażliwość kontaktowa (np. na nikiel)

Alergen jest prezentowany przez komórki Langerhausa

cytokinyprzy powtórnym kontakcie odczyn zapalny

• Nadwrażliwość typu tuberkulinowego

• Nadwrażliwość ziarniakowa

Ad. Nadwrażliwość kontaktowa:

• Nikiel łączy się z Komorkami skóry- dendrytycznymi (Langerhausa), a one są prezentowane limfocytowi T alergie (uwalniane są mediatory)

Ad. Nadwrażliwość typu tuberkulinowego:

• Na zakażenie prątkami

• Próba tuberkulinowa ( nadwrażliwość przy wykrywaniu prątków)

Odczyn Arthusa

• Reakcja miejscowa

• Reakcja (zaczerwienienie i obrzęk) w 4-10h po wstrzyknięciu śródskórnym rozpuszczalnego antygenu w sytuacji wysokiego poziomu przeciwciał dla tego antygenu. W chorobach zawodowych ludzi narażonych na powtarzalne dawki antygenów środowiskowych- indukcja kompleksów w sytuacji nadmiaru przeciwciał.

Choroba posurowicza

• Reakcja uogólniona. Reakcja na powtórne wprowadzenie antygenu białkowego, dla którego powstała w organizmie duża liczba przeciwciał (np. końskiej surowicy odpornościowej w profilaktyce tężca) lub reakcja na niektóre antybiotyki związane z wieloma tkankami organizmu.

Choroby autoimmunizacyjne nadwrażliwości typu 2 i 3

• Choroba Graves- Basedowa - zablokowanie receptorów dla TSH

• Choroba Hashimoto

• Cukrzyca typu I (kom. Trzustki są aktywowane przez przeciwciała i brak wydzielania insuliny)

• RZS- reumatoidalne zapalenie stawów

• SM- stwardnienie rozsiane (niszczona jest istota biała mózgu)

• SLE- toczeń rumieniowaty układowy (przeciwciała przeciwko DNA; 10x częściej u kobiet)

• Łuszczyca (-)

1. Typ 4 nadwrażliwości- nadwrażliwość opóźniona (komórkowa)

• Reakcja po 72h

• Uczulone limfocyty T po ponownym kontakcie z antygenem wytwarzają dużo cytokinuruchomienie makrofagów reakcja zapalna

Typ I	Czas reakcji: minuty Reakcja humoralna IgE	Pyłki roślin, antygeny grzybów i pasożytów, jad owadów, orzechy, leki
Typ II	Czas reakcji: godziny Reakcja humoralna IgE, IgG	Własne antygeny: błona podstawna płuca i nerki, erytrocyty, receptor dla acetylocholiny, leki
Typ III	Czas reakcji: godziny Reakcja humoralna: głownie kompleksy tworzone przez IgE i antygen	Przetrwalniki bakterii, zarodniki grzybów i pleśń Drobnoustroje: gronkowce, paciorkowce, WZW B, enterogeny (DNA), leki
Typ IV	Czas reakcji: dni Reakcja komórkowa	Stale obecne antygeny

Reakcje nadwrażliwości na antybiotyki beta-laktamowe

• 
  
  Wstrząs anafilaktyczny

• Pokrzywka

• Obrzęk naczyniowy

• Astma oskrzelowa




• Rumień popenicylinowy

• 
  Anemia hemolityczna





• Niektóre pokrzywki

• Choroba posurowicza




• Gorączka połogowa





• Zapalenie nerek

• Toczeń

• Zapalenie skóry

TYLKO TYP I TO ALERGIE!

Działanie immunosupresyjne, hamują funkcje limfocytów T

Atak nerki

Błony podstawnej nerek- martwica kłębuszków nerkowych choroba Goodpadurea

Cząsteczke łączących komórki naskórka (powstaje pęcherzy) pęchcerzyca

Brak receptorów, bo są połączone z przeciwciałami.

Receptory dla acetylkocholiny

Składników komórkowych np.DNA

hormonów

Receptory dla TSH ( zablokowane przeciwciałami) hormony tarczycy są stale produkowane nadczynność tarczycy Hashimoto

Reakcja komórkowa (limfocyty T)

Typ I

Do 30 min

IgE

Typ II

Godziny-dni

IgG, IgM

Typ III

3-5 dni

Kompleksy immunologiczne: IgG i IgM

Typ III i IV

3-5 dni

Kompleksy immunologiczne

Typ IV

Powyżej 7 dni

Limfocyty T (CD4)

---