ŹRÓDŁA PRAWA (określone w Konstytucji)
Art. 87
1. Źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej są: Konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe oraz rozporządzenia.
2. Źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej są na obszarze działania organów, które je ustanowiły, akty prawa miejscowego.
informacje o jednostce
Art. 88.
1. Warunkiem wejścia w życie ustaw, rozporządzeń oraz aktów prawa miejscowego jest ich ogłoszenie.
2. Zasady i tryb ogłaszania aktów normatywnych określa ustawa.
3. Umowy międzynarodowe ratyfikowane za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie są ogłaszane w trybie wymaganym dla ustaw. Zasady ogłaszania innych umów międzynarodowych określa ustawa.
Art. 89.
1. Ratyfikacja przez Rzeczpospolitą Polską umowy międzynarodowej i jej wypowiedzenie wymaga uprzedniej zgody wyrażonej w ustawie, jeżeli umowa dotyczy:
1) pokoju, sojuszy, układów politycznych lub układów wojskowych,
2) wolności, praw lub obowiązków obywatelskich określonych w Konstytucji,
3) członkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w organizacji międzynarodowej,
4) znacznego obciążenia państwa pod względem finansowym,
5) spraw uregulowanych w ustawie lub w których Konstytucja wymaga ustawy.
2. O zamiarze przedłożenia Prezydentowi Rzeczypospolitej do ratyfikacji umów międzynarodowych, których ratyfikacja nie wymaga zgody wyrażonej w ustawie, Prezes Rady Ministrów zawiadamia Sejm.
3. Zasady oraz tryb zawierania, ratyfikowania i wypowiadania umów międzynarodowych określa ustawa.
Art. 90.
1. Rzeczpospolita Polska może na podstawie umowy międzynarodowej przekazać organizacji międzynarodowej lub organowi międzynarodowemu kompetencje organów władzy państwowej w niektórych sprawach.
2. Ustawa wyrażająca zgodę na ratyfikację umowy międzynarodowej, o której mowa w ust. 1, jest uchwalana przez Sejm większością 2/3 głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów oraz przez Senat większością 2/3 głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby senatorów.
3. Wyrażenie zgody na ratyfikację takiej umowy może być uchwalone w referendum ogólnokrajowym zgodnie z przepisem art. 125.
4. Uchwałę w sprawie wyboru trybu wyrażenia zgody na ratyfikację podejmuje Sejm bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.
Art. 91.
1. Ratyfikowana umowa międzynarodowa, po jej ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, stanowi część krajowego porządku prawnego i jest bezpośrednio stosowana, chyba że jej stosowanie jest uzależnione od wydania ustawy.
2. Umowa międzynarodowa ratyfikowana za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie ma pierwszeństwo przed ustawą, jeżeli ustawy tej nie da się pogodzić z umową.
3. Jeżeli wynika to z ratyfikowanej przez Rzeczpospolitą Polską umowy konstytuującej organizację międzynarodową, prawo przez nią stanowione jest stosowane bezpośrednio, mając pierwszeństwo w przypadku kolizji z ustawami.
Art. 92.
1. Rozporządzenia są wydawane przez organy wskazane w Konstytucji, na podstawie szczegółowego upoważnienia zawartego w ustawie i w celu jej wykonania. Upoważnienie powinno określać organ właściwy do wydania rozporządzenia i zakres spraw przekazanych do uregulowania oraz wytyczne dotyczące treści aktu.
2. Organ upoważniony do wydania rozporządzenia nie może przekazać swoich kompetencji, o których mowa w ust. 1, innemu organowi.
Art. 93.
1. (3) Uchwały Rady Ministrów oraz zarządzenia Prezesa Rady Ministrów i ministrów mają charakter wewnętrzny i obowiązują tylko jednostki organizacyjnie podległe organowi wydającemu te akty.
2. Zarządzenia są wydawane tylko na podstawie ustawy. Nie mogą one stanowić podstawy decyzji wobec obywateli, osób prawnych oraz innych podmiotów.
3. Uchwały i zarządzenia podlegają kontroli co do ich zgodności z powszechnie obowiązującym prawem.
Art. 94.
Organy samorządu terytorialnego oraz terenowe organy administracji rządowej, na podstawie i w granicach upoważnień zawartych w ustawie, ustanawiają akty prawa miejscowego obowiązujące na obszarze działania tych organów. Zasady i tryb wydawania aktów prawa miejscowego określa ustawa.
Dz.U.09.31.206
Istnieją późniejsze wersje tekstu
USTAWA
z dnia 23 stycznia 2009 r.
o wojewodzie i administracji rządowej w województwie1)
(Dz. U. z dnia 26 lutego 2009 r.)
Rozdział 1
Przepisy ogólne
Art. 1. Ustawa określa:
1) zakres działania oraz zasady funkcjonowania wojewody;
2) tryb powoływania i odwoływania wojewody;
3) organizację rządowej administracji zespolonej w województwie i niezespolonej administracji rządowej.
Art. 2. Zadania administracji rządowej w województwie wykonują:
1) wojewoda;
2) organy rządowej administracji zespolonej w województwie, w tym kierownicy zespolonych służb, inspekcji i straży;
3) organy niezespolonej administracji rządowej;
4) jednostki samorządu terytorialnego i ich związki, jeżeli wykonywanie przez nie zadań administracji rządowej wynika z odrębnych ustaw lub z zawartego porozumienia;
5) starosta, jeżeli wykonywanie przez niego zadań administracji rządowej wynika z odrębnych ustaw;
6) inne podmioty, jeżeli wykonywanie przez nie zadań administracji rządowej wynika z odrębnych ustaw.
Art. 3. 1. Wojewoda jest:
1) przedstawicielem Rady Ministrów w województwie;
2) zwierzchnikiem rządowej administracji zespolonej w województwie;
3) organem rządowej administracji zespolonej w województwie;
4) organem nadzoru nad działalnością jednostek samorządu terytorialnego i ich związków pod względem legalności, z zastrzeżeniem ust. 2;
5) organem administracji rządowej w województwie, do którego właściwości należą wszystkie sprawy z zakresu administracji rządowej w województwie niezastrzeżone w odrębnych ustawach do właściwości innych organów tej administracji;
6) reprezentantem Skarbu Państwa, w zakresie i na zasadach określonych w odrębnych ustawach;
7) organem wyższego stopnia w rozumieniu ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071, z późn. zm.2)).
2. Wojewoda kontroluje pod względem legalności, gospodarności i rzetelności wykonywanie przez organy samorządu terytorialnego zadań z zakresu administracji rządowej, realizowanych przez nie na podstawie ustawy lub porozumienia z organami administracji rządowej.
3. Zadania i kompetencje wojewody w stanach nadzwyczajnych określają odrębne ustawy.
Art. 4. Odrębne ustawy określają:
1) zasadniczy podział terytorialny państwa;
2) nazwę województwa i nazwę urzędu wojewody oraz jego siedzibę;
3) zasady i tryb ustalania granic województw oraz dokonywania ich zmian;
4) zasady ustalania niepokrywających się z zasadniczym podziałem terytorialnym państwa podziałów terytorialnych w celu wykonywania zadań niezespolonej administracji rządowej.
Art. 5. Zasady organizacji, funkcjonowania i zakres zadań organów rządowej administracji zespolonej w województwie oraz organów niezespolonej administracji rządowej określają odrębne ustawy.
Art. 6. 1. Wojewodę powołuje i odwołuje Prezes Rady Ministrów na wniosek ministra właściwego do spraw administracji publicznej.
2. Na stanowisko wojewody może być powołana osoba, która:
1) posiada obywatelstwo polskie;
2) posiada tytuł zawodowy magistra lub tytuł równorzędny;
3) posiada 3-letni staż pracy w zakresie kierowania zespołami ludzkimi;
4) nie była skazana prawomocnym wyrokiem sądu za umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe;
5) korzysta z pełni praw publicznych;
6) cieszy się nieposzlakowaną opinią.
Art. 7. 1. Wojewoda wykonuje zadania przy pomocy wicewojewody albo I i II wicewojewody.
2. Wicewojewodę powołuje i odwołuje Prezes Rady Ministrów na wniosek wojewody. Na stanowisko wicewojewody może być powołana osoba spełniająca wymogi określone w art. 6 ust. 2.
3. Wojewoda określa, w formie zarządzenia, zakres kompetencji i zadań wykonywanych przez wicewojewodów.
4. Jeżeli wojewoda nie pełni obowiązków służbowych, zakres zastępstwa wicewojewody, a w przypadku powołania dwóch wicewojewodów - I wicewojewody, rozciąga się na wszystkie kompetencje wojewody.
Art. 8. 1. Prezes Rady Ministrów kieruje działalnością wojewody, w szczególności wydając w tym zakresie wytyczne i polecenia, żądając przekazania sprawozdań z działalności wojewody oraz dokonując okresowej oceny jego pracy.
2. Prezes Rady Ministrów sprawuje nadzór nad działalnością wojewody na podstawie kryterium zgodności jego działania z polityką Rady Ministrów.
3. Minister właściwy do spraw administracji publicznej sprawuje nadzór nad działalnością wojewody na podstawie kryterium zgodności jego działania z powszechnie obowiązującym prawem, a także pod względem rzetelności i gospodarności.
4. Przepis ust. 3 nie narusza uprawnień właściwych ministrów w stosunku do wojewody, określonych w ustawie z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego.
Art. 9. 1. Właściwy minister wykonuje swoje uprawnienia wobec wojewody w zakresie i na zasadach określonych w odrębnych ustawach.
2. Wojewoda jest obowiązany do udzielania właściwemu ministrowi lub centralnemu organowi administracji rządowej, w wyznaczonym terminie, żądanych przez niego informacji i wyjaśnień.
Art. 10. Spory między wojewodami oraz między wojewodą a członkiem Rady Ministrów lub centralnym organem administracji rządowej rozstrzyga Prezes Rady Ministrów.
Art. 11. Prezes Rady Ministrów może upoważnić ministra właściwego do spraw administracji publicznej do wykonywania, w jego imieniu, przysługujących mu wobec wojewody uprawnień, z wyjątkiem powoływania i odwoływania wojewody oraz rozstrzygania sporów między wojewodą a członkiem Rady Ministrów lub centralnym organem administracji rządowej.
Art. 12. Wojewoda sprawuje nadzór nad działalnością jednostek samorządu terytorialnego i ich związków na zasadach określonych w odrębnych ustawach.
Art. 13. 1. Wojewoda wykonuje zadania przy pomocy urzędu wojewódzkiego oraz organów rządowej administracji zespolonej w województwie.
2. Dyrektor generalny urzędu wojewódzkiego zapewnia jego prawidłowe funkcjonowanie. Prawa i obowiązki dyrektora generalnego urzędu określa odrębna ustawa.
Art. 14. W celu usprawnienia działania organów rządowej administracji zespolonej w województwie wojewoda może tworzyć delegatury urzędu wojewódzkiego.
Art. 15. 1. Wojewoda nadaje urzędowi wojewódzkiemu statut podlegający zatwierdzeniu przez Prezesa Rady Ministrów, z zastrzeżeniem ust. 5. Statut jest ogłaszany w wojewódzkim dzienniku urzędowym.
2. W skład urzędu wojewódzkiego wchodzą komórki organizacyjne:
1) wydziały - do realizacji merytorycznych zadań urzędu;
2) biura - do realizacji zadań w zakresie obsługi urzędu;
3) oddziały jako komórki organizacyjne wewnątrz komórek wymienionych w pkt 1 i 2.
3. Statut urzędu wojewódzkiego określa w szczególności:
1) nazwę i siedzibę urzędu;
2) nazwy stanowisk dyrektorów wydziałów;
3) nazwy wydziałów oraz innych komórek organizacyjnych urzędu;
4) zakresy działania wydziałów i innych komórek organizacyjnych urzędu oraz, jeżeli odrębne ustawy tak stanowią, zakres kompetencji przypisanych określonym w ustawach stanowiskom lub funkcjom urzędowym;
5) nazwy, siedziby i zakresy działania delegatur, o których mowa w art. 14;
6) inne sprawy istotne dla organizacji i funkcjonowania urzędu.
4. Wykaz jednostek organizacyjnych podporządkowanych wojewodzie lub przez niego nadzorowanych stanowi załącznik do statutu urzędu wojewódzkiego.
5. Zmiana statutu urzędu wojewódzkiego polegająca na aktualizacji wykazu jednostek podporządkowanych wojewodzie lub przez niego nadzorowanych nie wymaga zatwierdzenia przez Prezesa Rady Ministrów.
Art. 16. Szczegółową organizację oraz tryb pracy urzędu wojewódzkiego określa regulamin ustalony przez wojewodę w drodze zarządzenia.
Art. 17. Wojewoda, w celu realizacji powierzonych mu zadań, wydaje zarządzenia.
Art. 18. 1. W przypadkach uzasadnionych szczególnymi potrzebami wojewoda może ustanowić, na czas oznaczony, swojego pełnomocnika do prowadzenia spraw w zakresie określonym w pełnomocnictwie.
2. Wojewoda może tworzyć zespoły doradcze.
Art. 19. Wojewoda może upoważnić na piśmie pracowników urzędu wojewódzkiego, niezatrudnionych w urzędach obsługujących inne organy rządowej administracji zespolonej w województwie, do załatwiania określonych spraw w jego imieniu i na jego odpowiedzialność, w ustalonym zakresie, a w szczególności do wydawania decyzji administracyjnych, postanowień i zaświadczeń, z tym że upoważnienie nie może dotyczyć wstrzymania egzekucji administracyjnej, o której mowa w art. 27 ust. 1.
Art. 20. 1. Wojewoda może powierzyć prowadzenie, w jego imieniu, niektórych spraw z zakresu swojej właściwości jednostkom samorządu terytorialnego lub organom innych samorządów działających na obszarze województwa, kierownikom państwowych i samorządowych osób prawnych oraz innych państwowych jednostek organizacyjnych funkcjonujących w województwie.
2. Powierzenie następuje na podstawie porozumienia wojewody odpowiednio z organem wykonawczym jednostki samorządu terytorialnego, właściwym organem innego samorządu lub kierownikiem państwowej i samorządowej osoby prawnej albo innej państwowej jednostki organizacyjnej, o których mowa w ust. 1. Porozumienie, wraz ze stanowiącymi jego integralną część załącznikami, podlega ogłoszeniu w wojewódzkim dzienniku urzędowym.
3. W porozumieniu, o którym mowa w ust. 2, określa się zasady sprawowania przez wojewodę kontroli nad prawidłowym wykonywaniem powierzonych zadań.
Art. 21. Prezes Rady Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, instrukcję kancelaryjną dla rządowej administracji zespolonej w województwie, określającą tryb i sposób wykonywania czynności kancelaryjnych przez wojewodę oraz organy rządowej administracji zespolonej, w celu zapewnienia jednolitego sposobu tworzenia, ewidencjonowania i przechowywania dokumentów oraz ich ochrony przed uszkodzeniem, zniszczeniem lub utratą, biorąc pod uwagę sprawne funkcjonowanie obiegu dokumentów.
Rozdział 2
Wojewoda jako przedstawiciel Rady Ministrów
Art. 22. Wojewoda odpowiada za wykonywanie polityki Rady Ministrów w województwie, a w szczególności:
1) dostosowuje do miejscowych warunków cele polityki Rady Ministrów oraz, w zakresie i na zasadach określonych w odrębnych ustawach, koordynuje i kontroluje wykonanie wynikających stąd zadań;
2) zapewnia współdziałanie wszystkich organów administracji rządowej i samorządowej działających w województwie i kieruje ich działalnością w zakresie zapobiegania zagrożeniu życia, zdrowia lub mienia oraz zagrożeniom środowiska, bezpieczeństwa państwa i utrzymania porządku publicznego, ochrony praw obywatelskich, a także zapobiegania klęskom żywiołowym i innym nadzwyczajnym zagrożeniom oraz zwalczania i usuwania ich skutków, na zasadach określonych w odrębnych ustawach;
3) dokonuje oceny stanu zabezpieczenia przeciwpowodziowego województwa, opracowuje plan operacyjny ochrony przed powodzią oraz ogłasza i odwołuje pogotowie i alarm przeciwpowodziowy;
4) wykonuje i koordynuje zadania w zakresie obronności i bezpieczeństwa państwa oraz zarządzania kryzysowego, wynikające z odrębnych ustaw;
5) przedstawia Radzie Ministrów, za pośrednictwem ministra właściwego do spraw administracji publicznej, projekty dokumentów rządowych w sprawach dotyczących województwa;
6) wykonuje inne zadania określone w odrębnych ustawach oraz ustalone przez Radę Ministrów i Prezesa Rady Ministrów.
Art. 23. 1. Wojewoda:
1) reprezentuje Radę Ministrów na uroczystościach państwowych i w czasie oficjalnych wizyt składanych w województwie przez przedstawicieli państw obcych;
2) współdziała z właściwymi organami innych państw oraz międzynarodowych organizacji rządowych i pozarządowych, na zasadach określonych przez ministra właściwego do spraw zagranicznych.
2. Wojewoda jest informowany o służbowym pobycie członków Rady Ministrów w województwie.
Art. 24. Wojewoda reprezentuje w swoich wystąpieniach stanowisko zgodne z ustaleniami przyjętymi przez Radę Ministrów.
Art. 25. 1. Wojewoda może wydawać polecenia obowiązujące wszystkie organy administracji rządowej działające w województwie, a w sytuacjach nadzwyczajnych, o których mowa w art. 22 pkt 2, obowiązujące również organy samorządu terytorialnego. O wydanych poleceniach wojewoda niezwłocznie informuje właściwego ministra.
2. Polecenia, o których mowa w ust. 1, nie mogą dotyczyć rozstrzygnięć co do istoty sprawy załatwianej w drodze decyzji administracyjnej, a także nie mogą dotyczyć czynności operacyjno-rozpoznawczych, dochodzeniowo-śledczych oraz czynności z zakresu ścigania wykroczeń.
3. Właściwy minister może wstrzymać wykonanie poleceń, o których mowa w ust. 1, wydanych organom niezespolonej administracji rządowej i wystąpić z wnioskiem do Prezesa Rady Ministrów o rozstrzygnięcie sporu, przedstawiając jednocześnie stanowisko w sprawie.
Art. 26. 1. Wojewoda w zakresie zadań administracji rządowej realizowanych w województwie ma prawo żądania od organów administracji rządowej działających w województwie bieżących informacji i wyjaśnień o ich działalności, w tym w sprawach prowadzonych na podstawie ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego.
2. Z uwzględnieniem przepisów o ochronie informacji niejawnych lub innych tajemnic prawnie chronionych wojewoda ma prawo wglądu w tok każdej sprawy prowadzonej w województwie przez organy administracji rządowej, a także przez organy samorządu terytorialnego w zakresie zadań przejętych na podstawie porozumienia lub zadań zleconych.
Art. 27. 1. Wojewoda może, w drodze decyzji administracyjnej, wstrzymać egzekucję administracyjną.
2. Wstrzymanie egzekucji administracyjnej, z zastrzeżeniem ust. 4, może nastąpić w szczególnie uzasadnionych przypadkach, na czas określony, i może dotyczyć czynności każdego organu prowadzącego egzekucję administracyjną.
3. O wstrzymaniu egzekucji administracyjnej wojewoda informuje ministra właściwego w sprawie postępowania, w związku z którym toczy się egzekucja administracyjna.
4. Wstrzymanie przez wojewodę egzekucji administracyjnej obowiązków o charakterze pieniężnym może być dokonane w odniesieniu do tej samej należności tylko jednorazowo, na okres nie dłuższy niż 30 dni.
5. O wstrzymaniu egzekucji administracyjnej, o której mowa w ust. 4, wojewoda niezwłocznie zawiadamia również ministra właściwego do spraw finansów publicznych, z podaniem przyczyny jej wstrzymania.
Rozdział 3
Kontrola prowadzona przez wojewodę
Art. 28. 1. Wojewoda kontroluje:
1) wykonywanie przez organy rządowej administracji zespolonej w województwie zadań wynikających z ustaw i innych aktów prawnych wydanych na podstawie upoważnień w nich zawartych, ustaleń Rady Ministrów oraz wytycznych i poleceń Prezesa Rady Ministrów;
2) wykonywanie przez organy samorządu terytorialnego i inne podmioty zadań z zakresu administracji rządowej, realizowanych przez nie na podstawie ustawy lub porozumienia z organami administracji rządowej.
2. Wojewoda w szczególnie uzasadnionych przypadkach może kontrolować sposób wykonywania przez organy niezespolonej administracji rządowej działające w województwie zadań wynikających z ustaw i innych aktów prawnych wydanych na podstawie upoważnień w nich zawartych.
3. Kontrola, o której mowa w ust. 1 i 2, ma na celu ustalenie stanu faktycznego w zakresie działalności organów poddanych kontroli, rzetelne jego udokumentowanie i dokonanie oceny wykonywanej działalności pod względem:
1) legalności, gospodarności, celowości i rzetelności - w odniesieniu do działalności organów administracji rządowej oraz innych podmiotów;
2) legalności, gospodarności i rzetelności - w odniesieniu do działalności organów samorządu terytorialnego.
Art. 29. Kontrolę zarządza wojewoda lub upoważniony przez niego do zarządzenia kontroli kierownik komórki organizacyjnej właściwej do spraw kontroli urzędu wojewódzkiego, zwani dalej "zarządzającymi kontrolę".
Art. 30. 1. Kontrola może być prowadzona jako:
1) kompleksowa, która obejmuje całą działalność podmiotu kontrolowanego;
2) problemowa, która obejmuje wybrane zagadnienia z działalności podmiotu kontrolowanego;
3) sprawdzająca, która obejmuje sprawdzenie sposobu wykorzystania uwag i wykonania wniosków z wcześniejszych kontroli;
4) doraźna, która obejmuje zbadanie zagadnień wskazanych przez zarządzającego kontrolę;
5) koordynowana, która obejmuje te same zagadnienia w kilku podmiotach kontrolowanych.
2. Kontroli kompleksowej nie prowadzi się w podmiotach, o których mowa w art. 28 ust. 1 pkt 2 i ust. 2.
3. Kontrola problemowa prowadzona w:
1) podmiotach, o których mowa w art. 28 ust. 1 pkt 2, może dotyczyć wyłącznie zadań z zakresu administracji rządowej realizowanych przez te podmioty na podstawie ustawy lub porozumienia z organami administracji rządowej;
2) podmiotach, o których mowa w art. 28 ust. 2, może dotyczyć wyłącznie sposobu wykonywania przez te podmioty zadań wynikających z ustaw i innych aktów prawnych wydanych na podstawie upoważnień w nich zawartych.
Art. 31. 1. Wojewoda może również przeprowadzać kontrolę w trybie uproszczonym.
2. Tryb uproszczony może być stosowany w szczególności w razie potrzeby:
1) sporządzenia informacji dla wojewody;
2) zbadania spraw wynikających ze skarg, wniosków lub listów obywateli;
3) dokonania analizy dokumentów i innych materiałów otrzymanych z jednostek organizacyjnych podlegających kontroli.
Art. 32. 1. Wojewoda prowadzi kontrolę na podstawie rocznych planów kontroli.
2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do kontroli prowadzonej wobec organów niezespolonej administracji rządowej.
Art. 33. 1. Roczny plan kontroli sporządza komórka organizacyjna właściwa do spraw kontroli urzędu wojewódzkiego, zwana dalej "komórką do spraw kontroli". Plan kontroli zatwierdza wojewoda.
2. Wojewoda, na wniosek kierownika komórki do spraw kontroli, może dokonać zmian w rocznym planie kontroli.
3. Roczny plan kontroli powinien określać w szczególności:
1) temat kontroli;
2) nazwę podmiotu kontrolowanego;
3) rodzaj kontroli, o której mowa w art. 30 ust. 1 pkt 1-3 i 5;
4) przewidywany termin kontroli.
Art. 34. 1. Kontrolę podjętą na podstawie planu kontroli przeprowadza się zgodnie z programem kontroli zatwierdzonym przez kierownika komórki do spraw kontroli.
2. W celu przygotowania programu kontroli lub zdiagnozowania konieczności przeprowadzenia kontroli zarządzający kontrolę mogą zarządzić przeprowadzenie czynności sprawdzająco-wyjaśniających. Z czynności sprawdzająco-wyjaśniających sporządza się notatkę służbową.
3. W toku przygotowania kontroli mogą być wykorzystywane działania stosowane w audycie wewnętrznym, w rozumieniu przepisów o finansach publicznych.
4. Dla kontroli koordynowanej opracowuje się jeden program kontroli obejmujący wszystkie podmioty kontrolowane.
5. Kontrolę doraźną w przypadku konieczności podjęcia działań niecierpiących zwłoki można przeprowadzić bez programu kontroli.
6. Dla kontroli przeprowadzanej w trybie uproszczonym nie opracowuje się programu kontroli.
Art. 35. Przed rozpoczęciem kontroli zarządzający kontrolę mogą zażądać od podmiotu podlegającego kontroli udostępnienia dokumentów i materiałów dotyczących jego działalności.
Art. 36. Kontrolę przeprowadzają pracownicy komórki do spraw kontroli, a w razie potrzeby inni pracownicy urzędu wojewódzkiego, zwani dalej "kontrolującymi", na podstawie legitymacji służbowej oraz imiennego upoważnienia określającego przedmiot i zakres kontroli, wydanego przez wojewodę lub osobę upoważnioną do działania w jego imieniu.
Art. 37. 1. Kontrolujący podlega wyłączeniu od udziału w kontroli, na wniosek lub z urzędu, jeżeli wyniki kontroli mogą dotyczyć jego praw lub obowiązków albo praw lub obowiązków jego małżonka lub osoby pozostającej z nim faktycznie we wspólnym pożyciu, krewnych i powinowatych do drugiego stopnia albo osób związanych z nim z tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli. Powody wyłączenia kontrolującego trwają mimo ustania małżeństwa, wspólnego pożycia, przysposobienia, opieki lub kurateli.
2. Kontrolujący podlega wyłączeniu z urzędu od udziału w kontroli, której przedmiot stanowią zadania należące wcześniej do zakresu jego obowiązków jako pracownika podmiotu kontrolowanego, przez rok od zakończenia ich wykonania, oraz w razie zaistnienia w toku kontroli okoliczności mogących wywołać uzasadnione wątpliwości co do jego bezstronności.
3. O wyłączeniu decyduje kierownik komórki do spraw kontroli w stosunku do pracowników tej komórki albo wojewoda w stosunku do innych pracowników urzędu wojewódzkiego.
Art. 38. 1. Kontrola jest przeprowadzana w siedzibie podmiotu kontrolowanego, w czasie wykonywania jego zadań, a jeżeli wymaga tego dobro kontroli - również poza godzinami pracy i w dniach wolnych od pracy.
2. Kontrola lub poszczególne jej czynności mogą być przeprowadzane także poza siedzibą podmiotu kontrolowanego.
Art. 39. 1. Kontrolujący jest upoważniony do swobodnego poruszania się na terenie podmiotu kontrolowanego, bez obowiązku uzyskiwania przepustki.
2. Kontrolujący podlega przepisom o bezpieczeństwie i higienie pracy oraz przepisom o postępowaniu z materiałami i dokumentami ustawowo chronionymi oraz innym przepisom obowiązującym w podmiocie kontrolowanym.
3. W ramach udzielonego upoważnienia kontrolujący ma prawo do:
1) swobodnego wstępu do obiektów i pomieszczeń podmiotu kontrolowanego;
2) wglądu do wszelkich dokumentów i innych materiałów związanych z działalnością podmiotu kontrolowanego, z uwzględnieniem przepisów o ochronie informacji niejawnych;
3) przeprowadzania oględzin majątku należącego do podmiotu kontrolowanego;
4) sprawdzania przebiegu określonych czynności;
5) żądania od kierownika i pracowników podmiotu kontrolowanego ustnych i pisemnych wyjaśnień;
6) zabezpieczania dowodów.
Art. 40. Kierownik podmiotu kontrolowanego jest obowiązany do:
1) niezwłocznego przedstawiania na żądanie kontrolującego wszelkich dokumentów i materiałów niezbędnych do przeprowadzenia kontroli oraz zapewnienia terminowego udzielania wyjaśnień przez pracowników;
2) zapewnienia warunków i środków niezbędnych do sprawnego przeprowadzenia kontroli, w szczególności udostępniania urządzeń technicznych i środków transportu oraz, w miarę możliwości, oddzielnych pomieszczeń z odpowiednim wyposażeniem;
3) sporządzenia na żądanie kontrolującego niezbędnych do kontroli odpisów, kserokopii lub wyciągów z dokumentów oraz zestawień i obliczeń opartych na dokumentach.
Art. 41. 1. Pracownicy podmiotu kontrolowanego są obowiązani udzielać, w wyznaczonym przez kontrolującego terminie, ustnych lub pisemnych wyjaśnień w sprawach dotyczących przedmiotu kontroli. Z ustnych wyjaśnień kontrolujący sporządza protokół.
2. Odmowa udzielenia wyjaśnień przez pracowników podmiotu kontrolowanego może nastąpić jedynie w przypadkach, gdy wyjaśnienia mają dotyczyć faktów i okoliczności, których ujawnienie mogłoby narazić na odpowiedzialność karną, dyscyplinarną, z tytułu naruszenia dyscypliny finansów publicznych lub majątkową wezwanego do złożenia wyjaśnień albo jego małżonka lub osoby pozostającej z nim faktycznie we wspólnym pożyciu, krewnych i powinowatych do drugiego stopnia, albo osób związanych z nim z tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli.
3. Odmowę udzielenia wyjaśnień kontrolujący odnotowuje w protokole kontroli.
Art. 42. 1. Na wniosek kontrolującego kierownik podmiotu kontrolowanego zwołuje naradę pokontrolną z udziałem pracowników w celu omówienia stwierdzonych nieprawidłowości i wniosków wynikających z ustaleń kontroli. Naradzie przewodniczy kierownik podmiotu kontrolowanego.
2. Kierownik podmiotu kontrolowanego uzgadnia z kontrolującym czas i miejsce odbycia narady, o której mowa w ust. 1, a także zapewnia protokołowanie jej przebiegu.
3. Egzemplarz protokołu z narady, o której mowa w ust. 1, doręcza się kontrolującemu w terminie z nim uzgodnionym, nie dłuższym jednak niż 7 dni od dnia odbycia narady pokontrolnej.
Art. 43. 1. W przypadku ujawnienia w toku kontroli okoliczności wskazujących na uzasadnione podejrzenie popełnienia przestępstwa lub wykroczenia, przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego, lub naruszenia dyscypliny finansów publicznych kontrolujący niezwłocznie zawiadamia o tym wojewodę na piśmie, za pośrednictwem kierownika komórki do spraw kontroli.
2. Wojewoda zawiadamia odpowiednio organ powołany do ścigania przestępstw i wykroczeń, organ powołany do ścigania przestępstw skarbowych i wykroczeń skarbowych oraz właściwego rzecznika dyscypliny finansów publicznych o ujawnionych przez kontrolującego uzasadnionych podejrzeniach popełnienia przestępstwa lub wykroczenia, przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego oraz czynu stanowiącego naruszenie dyscypliny finansów publicznych.
3. Kontrolujący niezwłocznie informuje o stwierdzeniu bezpośredniego niebezpieczeństwa dla życia lub zdrowia ludzkiego albo niepowetowanej szkody w mieniu:
1) kierownika podmiotu kontrolowanego;
2) wojewodę.
4. Kierownik podmiotu kontrolowanego jest obowiązany poinformować na piśmie kontrolującego o działaniach podjętych w celu zapobieżenia występującemu niebezpieczeństwu lub szkodzie.
5. W przypadku stwierdzenia istotnych uchybień w działalności jednostki podporządkowanej organowi samorządu terytorialnego lub innego samorządu wojewoda niezwłocznie zawiadamia o stwierdzonych nieprawidłowościach nadzorujący ją organ lub organ zlecający podmiotowi kontrolowanemu realizację zadania z zakresu administracji rządowej.
Art. 44. 1. Z ustaleń dokonanych w postępowaniu kontrolnym sporządza się protokół kontroli.
2. Protokół kontroli podpisują i parafują na każdej stronie kontrolujący i kierownik podmiotu kontrolowanego. Kierownik podmiotu kontrolowanego podpisuje protokół kontroli w terminie 7 dni od dnia jego otrzymania, z zastrzeżeniem ust. 3.
3. Kierownik podmiotu kontrolowanego może odmówić podpisania protokołu kontroli, składając, w terminie 7 dni od dnia jego otrzymania, wyjaśnienie przyczyn tej odmowy.
4. Kierownikowi podmiotu kontrolowanego przysługuje prawo zgłoszenia, przed podpisaniem protokołu kontroli, umotywowanych zastrzeżeń do ustaleń zawartych w protokole kontroli.
5. Kierownik podmiotu kontrolowanego może do czynności wymienionych w ust. 2 i 4 upoważnić na piśmie wskazanego pracownika podmiotu kontrolowanego.
6. Zastrzeżenia, o których mowa w ust. 4, zgłasza się na piśmie do kierownika komórki do spraw kontroli w terminie 7 dni od dnia otrzymania protokołu kontroli.
7. Kierownik komórki do spraw kontroli odrzuca zastrzeżenia, jeżeli zostały zgłoszone przez osobę nieuprawnioną, z pominięciem formy pisemnej lub po upływie terminu.
8. Zastrzeżenia są poddawane analizie przez kontrolującego.
9. Kontrolujący przeprowadza dodatkowe czynności kontrolne, jeżeli z analizy zastrzeżeń wynika potrzeba ich podjęcia.
10. W razie nieuwzględnienia zastrzeżeń, w całości lub w części, kontrolujący sporządza stanowisko na piśmie i przekazuje je do akceptacji kierownikowi komórki do spraw kontroli.
11. Stanowisko w sprawie zastrzeżeń kierownik komórki do spraw kontroli przekazuje kierownikowi podmiotu kontrolowanego.
12. Odmowa podpisania protokołu kontroli przez kierownika podmiotu kontrolowanego nie stanowi przeszkody do podpisania protokołu przez kontrolującego i sporządzenia wystąpienia pokontrolnego.
13. W przypadku zgłoszenia zastrzeżeń termin odmowy podpisania protokołu wraz z podaniem jej przyczyn biegnie od dnia doręczenia kierownikowi podmiotu kontrolowanego stanowiska kierownika komórki do spraw kontroli wobec zastrzeżeń.
Art. 45. 1. Po zakończeniu kontroli przewidzianej w planie kontroli kontrolujący sporządza, na podstawie protokołu kontroli, informację o wynikach kontroli. Na polecenie wojewody kontrolujący sporządza również informację o wynikach kontroli doraźnej lub innej kontroli nieobjętej planem kontroli.
2. Informacja, o której mowa w ust. 1, zawiera w szczególności:
1) określenie celu i przedmiotu kontroli oraz czasu jej prowadzenia;
2) ustalenia kontroli;
3) ocenę działalności podmiotu kontrolowanego w zakresie dotyczącym kontroli, uwagi i wnioski z kontroli;
4) wnioski dotyczące doskonalenia działalności podmiotu kontrolowanego w zakresie dotyczącym kontroli.
3. W przypadku kontroli koordynowanej sporządza się jedną informację obejmującą wszystkie podmioty kontrolowane.
4. Informacja o wynikach kontroli jest przekazywana zarządzającemu kontrolę.
Art. 46. 1. Po zakończeniu postępowania kontrolnego kontrolujący sporządza projekt wystąpienia pokontrolnego.
2. Przed sporządzeniem projektu wystąpienia pokontrolnego kontrolujący, w uzgodnieniu z kierownikiem komórki do spraw kontroli, może zwrócić się do kierownika podmiotu kontrolowanego o złożenie, w wyznaczonym terminie, dodatkowych wyjaśnień na piśmie dotyczących przedmiotu kontroli, niezbędnych do sporządzenia projektu wystąpienia pokontrolnego.
3. Wystąpienie pokontrolne zawiera:
1) ocenę działalności podmiotu kontrolowanego, wynikającą z ustaleń zawartych w protokole kontroli i dodatkowych wyjaśnień, o których mowa w ust. 2, o ile zostały złożone;
2) opis przyczyn powstania, zakres i skutki stwierdzonych nieprawidłowości oraz wskazanie osób odpowiedzialnych za ich powstanie;
3) uwagi, wnioski i zalecenia w sprawie usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości.
4. Wystąpienie pokontrolne zawiera informacje o usunięciu przez kierownika podmiotu kontrolowanego, po sporządzeniu protokołu kontroli, nieprawidłowości stwierdzonych w toku kontroli.
5. Wystąpienie pokontrolne przekazuje się zarządzającemu kontrolę.
6. Zarządzający kontrolę przekazuje wystąpienie pokontrolne do kierownika podmiotu kontrolowanego.
Art. 47. Kierownik podmiotu kontrolowanego, któremu przekazano wystąpienie pokontrolne, w terminie określonym w wystąpieniu, nie krótszym niż 14 dni, informuje wojewodę o sposobie wykorzystania uwag i wniosków oraz wykonania zaleceń, a także o podjętych działaniach lub przyczynach niepodjęcia działań.
Art. 48. O wynikach przeprowadzonej kontroli, o której mowa w art. 28 ust. 1 i 2, wojewoda informuje właściwe organy wyższego stopnia w rozumieniu ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego.
Art. 49. Wojewoda może w każdym czasie zakończyć kontrolę. Przepisy art. 42-48 stosuje się.
Art. 50. Prezes Rady Ministrów określi, w drodze rozporządzenia:
1) szczegółowy tryb i sposób prowadzenia przez wojewodę kontroli, o której mowa w art. 28, i sposób jej dokumentowania,
2) sposób prowadzenia przez wojewodę kontroli w trybie uproszczonym,
3) wzór upoważnienia do kontroli, o którym mowa w art. 36
- uwzględniając potrzebę zapewnienia jednolitej procedury kontroli, prawidłowego przebiegu kontroli oraz jednolitego sposobu postępowania kontrolującego, wojewody i podmiotu kontrolowanego po zakończeniu kontroli.
Rozdział 4
Rządowa administracja zespolona w województwie
Art. 51. Wojewoda jako zwierzchnik rządowej administracji zespolonej w województwie:
1) kieruje nią i koordynuje jej działalność;
2) kontroluje jej działalność;
3) zapewnia warunki skutecznego jej działania;
4) ponosi odpowiedzialność za rezultaty jej działania.
Art. 52. Tryb powoływania i odwoływania organów rządowej administracji zespolonej w województwie określają odrębne ustawy.
Art. 53. 1. Organy rządowej administracji zespolonej w województwie wykonują swoje zadania i kompetencje przy pomocy urzędu wojewódzkiego, chyba że odrębna ustawa stanowi inaczej.
2. Szczegółową organizację rządowej administracji zespolonej w województwie określa statut urzędu wojewódzkiego.
3. Do obsługi zadań organów rządowej administracji zespolonej nieposiadających własnego aparatu pomocniczego tworzy się w urzędzie wojewódzkim wydzielone komórki organizacyjne.
4. Regulaminy urzędów obsługujących organy rządowej administracji zespolonej są zatwierdzane przez wojewodę.
Art. 54. W celu usprawnienia działania organów rządowej administracji zespolonej w województwie wojewoda może tworzyć delegatury urzędów je obsługujących.
Art. 55. Organy rządowej administracji zespolonej w województwie przekazują wojewodzie informacje o wynikach prowadzonych, na podstawie odrębnych ustaw, kontroli ich dotyczących.
Rozdział 5
Niezespolona administracja rządowa
Art. 56. 1. Organami niezespolonej administracji rządowej są terenowe organy administracji rządowej podporządkowane właściwemu ministrowi lub centralnemu organowi administracji rządowej oraz kierownicy państwowych osób prawnych i kierownicy innych państwowych jednostek organizacyjnych wykonujących zadania z zakresu administracji rządowej w województwie:
1) dowódcy okręgów wojskowych, szefowie wojewódzkich sztabów wojskowych, wojskowi komendanci uzupełnień;
2) dyrektorzy izb celnych i naczelnicy urzędów celnych;
3) dyrektorzy izb skarbowych, naczelnicy urzędów skarbowych, dyrektorzy urzędów kontroli skarbowej;
4) dyrektorzy okręgowych urzędów górniczych i specjalistycznych urzędów górniczych;
5) dyrektorzy okręgowych urzędów miar i naczelnicy obwodowych urzędów miar;
6) dyrektorzy okręgowych urzędów probierczych i naczelnicy obwodowych urzędów probierczych;
7) dyrektorzy regionalnych zarządów gospodarki wodnej;
8) dyrektorzy urzędów morskich;
9) dyrektorzy urzędów statystycznych;
10) dyrektorzy urzędów żeglugi śródlądowej;
11) graniczni i powiatowi lekarze weterynarii;
12) komendanci oddziałów Straży Granicznej, komendanci placówek i dywizjonów Straży Granicznej;
13) okręgowi inspektorzy rybołówstwa morskiego;
14) państwowi graniczni inspektorzy sanitarni;
15) regionalni dyrektorzy ochrony środowiska.
2. Powoływanie i odwoływanie organów niezespolonej administracji rządowej następuje na podstawie odrębnych ustaw.
Art. 57. Ustanowienie organów niezespolonej administracji rządowej może następować wyłącznie w drodze ustawy, jeżeli jest to uzasadnione ogólnopaństwowym charakterem wykonywanych zadań lub terytorialnym zasięgiem działania przekraczającym obszar jednego województwa.
Art. 58. 1. Organy niezespolonej administracji rządowej działające w województwie są obowiązane do składania wojewodzie rocznych informacji o swojej działalności w województwie, do końca lutego każdego roku.
2. W przypadku gdy obszar działalności organu przekracza obszar jednego województwa, informację, o której mowa w ust. 1, składa się wszystkim właściwym wojewodom.
Rozdział 6
Akty prawa miejscowego stanowione przez wojewodę oraz organy niezespolonej administracji rządowej
Art. 59. 1. Na podstawie i w granicach upoważnień zawartych w ustawach wojewoda oraz organy niezespolonej administracji rządowej stanowią akty prawa miejscowego obowiązujące w województwie lub jego części.
2. Organy niezespolonej administracji rządowej działające w województwie są obowiązane do uzgadniania z wojewodą projektów aktów prawa miejscowego stanowionych przez te organy na podstawie odrębnych przepisów.
Art. 60. 1. W zakresie nieuregulowanym w przepisach powszechnie obowiązujących wojewoda może wydawać rozporządzenia porządkowe, jeżeli jest to niezbędne do ochrony życia, zdrowia lub mienia oraz do zapewnienia porządku, spokoju i bezpieczeństwa publicznego.
2. Rozporządzenia porządkowe mogą przewidywać, za naruszenie ich przepisów, kary grzywny wymierzane w trybie i na zasadach określonych w ustawie z dnia 20 maja 1971 r. - Kodeks wykroczeń (Dz. U. z 2007 r. Nr 109, poz. 756 oraz z 2008 r. Nr 141, poz. 888).
3. Rozporządzenie porządkowe wojewoda przekazuje niezwłocznie Prezesowi Rady Ministrów, marszałkowi województwa, starostom, prezydentom miast, burmistrzom i wójtom, na których terenie rozporządzenie ma być stosowane.
Art. 61. 1. Prezes Rady Ministrów uchyla, w trybie nadzoru, akty prawa miejscowego, w tym rozporządzenia porządkowe, ustanowione przez wojewodę lub organy niezespolonej administracji rządowej, jeżeli są one niezgodne z ustawami lub aktami wydanymi w celu ich wykonania, a także może je uchylać z powodu niezgodności z polityką Rady Ministrów lub naruszenia zasad rzetelności i gospodarności.
2. Prezes Rady Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, tryb kontroli aktów prawa miejscowego ustanowionych przez wojewodę i organy niezespolonej administracji rządowej, biorąc pod uwagę konieczność zapewnienia ich zgodności z przepisami powszechnie obowiązującymi oraz polityką Rady Ministrów.
Art. 62. Zasady i tryb ogłaszania aktów prawa miejscowego oraz wydawania wojewódzkiego dziennika urzędowego określają odrębne przepisy.
Art. 63. 1. Każdy, czyj interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone przepisem aktu prawa miejscowego, wydanym przez wojewodę lub organ niezespolonej administracji rządowej, w sprawie z zakresu administracji publicznej, może, po bezskutecznym wezwaniu organu, który wydał przepis, lub organu upoważnionego do uchylenia przepisu w trybie nadzoru do usunięcia naruszenia, zaskarżyć przepis do sądu administracyjnego.
2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się, jeżeli w sprawie orzekał już sąd administracyjny i skargę oddalił.
3. W sprawie wezwania do usunięcia naruszenia stosuje się przepisy o terminach załatwiania spraw w postępowaniu administracyjnym.
Art. 64. 1. Przepis art. 63 stosuje się odpowiednio, gdy wojewoda lub organy niezespolonej administracji rządowej nie wykonują czynności nakazanych prawem albo przez podejmowane czynności prawne lub faktyczne naruszają prawa osób trzecich.
2. W przypadkach, o których mowa w ust. 1, sąd administracyjny może nakazać organowi nadzoru wykonanie niezbędnych czynności na rzecz skarżącego.
Rozdział 7
Przepisy zmieniające
Art. 65. W ustawie z dnia 17 maja 1989 r. - Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. z 2005 r. Nr 240, poz. 2027, z późn. zm.3)) w art. 6a po ust. 2 dodaje się ust. 2a w brzmieniu:
"2a. Wojewódzkiego inspektora nadzoru geodezyjnego i kartograficznego powołuje i odwołuje wojewoda, za zgodą Głównego Geodety Kraju.".
Art. 66. W ustawie z dnia 20 lipca 1991 r. o Inspekcji Ochrony Środowiska (Dz. U. z 2007 r. Nr 44, poz. 287, z późn. zm.4)) w art. 5:
1) ust. 2 otrzymuje brzmienie:
"2. Wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska powołuje i odwołuje wojewoda, za zgodą Głównego Inspektora Ochrony Środowiska.";
2) uchyla się ust. 2a.
Art. 67. W ustawie z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.5)) w art. 30 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
"1. Kuratora oświaty powołuje i odwołuje wojewoda, za zgodą ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania. W przypadku odwołania kuratora oświaty wojewoda, z dniem odwołania kuratora, powierza pełnienie jego obowiązków wicekuratorowi oświaty.".
Art. 68. W ustawie z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118, z późn. zm.6)) w art. 87:
1) ust. 1 otrzymuje brzmienie:
"1. Wojewódzkiego inspektora nadzoru budowlanego powołuje i odwołuje wojewoda, za zgodą Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego.";
2) uchyla się ust. 2.
Art. 69. W ustawie z dnia 13 października 1998 r. - Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną (Dz. U. Nr 133, poz. 872, z późn. zm.7)) w art. 5 uchyla się ust. 5.
Art. 70. W ustawie z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 449) w art. 13 po pkt 8 dodaje się pkt 8a w brzmieniu:
"8a) rozstrzygnięcia nadzorcze dotyczące aktów prawa miejscowego stanowionych przez jednostki samorządu terytorialnego;".
Art. 71. W ustawie z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz. U. z 2005 r. Nr 187, poz. 1577, z późn. zm.8)) w art. 19 ust. 4 otrzymuje brzmienie:
"4. Wojewódzkiego inspektora powołuje i odwołuje wojewoda, za zgodą Głównego Inspektora.".
Art. 72. W ustawie z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz. U. z 2007 r. Nr 125, poz. 874, z późn. zm.9)) w art. 53 ust. 4 otrzymuje brzmienie:
"4. Wojewódzkiego inspektora powołuje i odwołuje wojewoda, za zgodą Głównego Inspektora.".
Art. 73. W ustawie z dnia 6 września 2001 r. - Prawo farmaceutyczne (Dz. U. z 2008 r. Nr 45, poz. 271, Nr 227, poz. 1505 i Nr 234, poz. 1570 oraz z 2009 r. Nr 18, poz. 97) w art. 113 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
"1. Wojewódzkiego inspektora farmaceutycznego powołuje i odwołuje wojewoda, za zgodą Głównego Inspektora Farmaceutycznego.".
Art. 74. W ustawie z dnia 13 czerwca 2003 r. o cudzoziemcach (Dz. U. z 2006 r. Nr 234, poz. 1694, z późn. zm.10)) art. 6 otrzymuje brzmienie:
"Art. 6. W sprawach należących do właściwości wojewody, w których wojewoda jest organem właściwym do rozpatrzenia odwołania w sprawach uregulowanych w ustawie lub organem wyższego stopnia jest Szef Urzędu do Spraw Cudzoziemców, nie stosuje się art. 20 ustawy z dnia 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej w województwie (Dz. U. Nr 31, poz. 206).".
Art. 75. W ustawie z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. Nr 162, poz. 1568, z późn. zm.11)) w art. 91 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
"1. Wojewódzkiego konserwatora zabytków powołuje i odwołuje wojewoda, za zgodą Generalnego Konserwatora Zabytków.".
Art. 76. W ustawie z dnia 18 grudnia 2003 r. o ochronie roślin (Dz. U. z 2008 r. Nr 133, poz. 849 i Nr 227, poz. 1505 oraz z 2009 r. Nr 20, poz. 106) w art. 88 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
"1. Wojewódzkiego inspektora powołuje i odwołuje wojewoda, za zgodą Głównego Inspektora.".
Art. 77. W ustawie z dnia 6 stycznia 2005 r. o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym (Dz. U. Nr 17, poz. 141 i Nr 62, poz. 550) w art. 22 ust. 3 otrzymuje brzmienie:
"3. Wojewoda może ustanowić pełnomocnika do spraw mniejszości narodowych i etnicznych. Przepisu art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej w województwie (Dz. U. Nr 31, poz. 206) nie stosuje się.".
Rozdział 8
Przepisy przejściowe i końcowe
Art. 78. 1. Z dniem 1 kwietnia 2009 r. wojewodowie i wicewojewodowie powołani na podstawie ustawy uchylanej w art. 82 stają się odpowiednio wojewodami i wicewojewodami w rozumieniu niniejszej ustawy.
2. Z dniem 1 kwietnia 2009 r. delegatury urzędów wojewódzkich utworzone na podstawie art. 36 ust. 1 ustawy uchylanej w art. 82 stają się delegaturami urzędów wojewódzkich, o których mowa w art. 14 niniejszej ustawy.
3. Z dniem 1 kwietnia 2009 r. delegatury komend, inspektoratów i innych jednostek organizacyjnych stanowiących aparat pomocniczy kierowników zespolonych służb, inspekcji i straży wojewódzkich, utworzone na podstawie art. 36 ust. 2 ustawy uchylanej w art. 82, stają się delegaturami urzędów obsługujących organy rządowej administracji zespolonej w województwie, o których mowa w art. 2 pkt 2 niniejszej ustawy.
4. Z dniem 1 kwietnia 2009 r. pracownicy delegatur komend, inspektoratów i innych jednostek organizacyjnych stanowiących aparat pomocniczy kierowników zespolonych służb, inspekcji i straży wojewódzkich, utworzonych na podstawie art. 36 ust. 2 ustawy uchylanej w art. 82, stają się pracownikami delegatur urzędów obsługujących organy rządowej administracji zespolonej w województwie, o których mowa w art. 2 pkt 2 niniejszej ustawy.
Art. 79. Statuty urzędów wojewódzkich wydane na podstawie art. 29 ust. 1 ustawy uchylanej w art. 82 zachowują moc do czasu wejścia w życie statutów wydanych na podstawie art. 15 ust. 1 niniejszej ustawy, nie dłużej jednak niż przez 3 miesiące od dnia wejścia w życie ustawy.
Art. 80. 1. Zachowują moc porozumienia wojewody z zarządem jednostki samorządu terytorialnego, właściwym organem innego samorządu lub kierownikiem państwowej osoby prawnej albo innej państwowej jednostki organizacyjnej na obszarze województwa, dotyczące powierzenia, na podstawie art. 33 ust. 1 ustawy uchylanej w art. 82, prowadzenia, w imieniu wojewody, niektórych spraw z zakresu jego właściwości.
2. Do porozumień, o których mowa w ust. 1, stosuje się przepisy dotychczasowe.
Art. 81. Dotychczasowe przepisy wykonawcze, wydane na podstawie art. 38 i art. 41 ust. 2 ustawy uchylanej w art. 82, zachowują moc do czasu wejścia w życie przepisów wykonawczych wydanych na podstawie art. 21 i art. 61 ust. 2 niniejszej ustawy, nie dłużej jednak niż przez 12 miesięcy od dnia jej wejścia w życie.
Art. 82. Traci moc ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o administracji rządowej w województwie (Dz. U. z 2001 r. Nr 80, poz. 872, z późn. zm.12)).
Art. 83. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 kwietnia 2009 r.
Z ustawy o samorządzie gminnym.
Rozdział 4
Akty prawa miejscowego stanowionego przez gminę
Art. 40. 1. Na podstawie upoważnień ustawowych gminie przysługuje prawo stanowienia aktów prawa miejscowego obowiązujących na obszarze gminy.
2. Na podstawie niniejszej ustawy organy gminy mogą wydawać akty prawa miejscowego w zakresie:
1) wewnętrznego ustroju gminy oraz jednostek pomocniczych,
2) organizacji urzędów i instytucji gminnych,
3) zasad zarządu mieniem gminy,
4) zasad i trybu korzystania z gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej.
3. W zakresie nieuregulowanym w odrębnych ustawach lub innych przepisach powszechnie obowiązujących rada gminy może wydawać przepisy porządkowe, jeżeli jest to niezbędne dla ochrony życia lub zdrowia obywateli oraz dla zapewnienia porządku, spokoju i bezpieczeństwa publicznego.
4. Przepisy porządkowe, o których mowa w ust. 3, mogą przewidywać za ich naruszanie karę grzywny wymierzaną w trybie i na zasadach określonych w prawie o wykroczeniach.
Art. 41. 1. Akty prawa miejscowego ustanawia rada gminy w formie uchwały.
2. W przypadku niecierpiącym zwłoki przepisy porządkowe może wydać wójt, w formie zarządzenia.
3. Zarządzenie, o którym mowa w ust. 2, podlega zatwierdzeniu na najbliższej sesji rady gminy. Traci ono moc w razie odmowy zatwierdzenia bądź nieprzedstawienia do zatwierdzenia na najbliższej sesji rady.
4. W razie nieprzedstawienia do zatwierdzenia lub odmowy zatwierdzenia zarządzenia rada gminy określa termin utraty jego mocy obowiązującej.
5. Wójt przesyła przepisy porządkowe do wiadomości wójtom sąsiednich gmin i staroście powiatu, w którym leży gmina, następnego dnia po ich ustanowieniu.
Art. 42. Zasady i tryb ogłaszania aktów prawa miejscowego określa ustawa z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (Dz. U. Nr 62, poz. 718 i z 2001 r. Nr 46, poz. 499).
Rozdział 7
Związki i porozumienia międzygminne
Art. 64. 1. W celu wspólnego wykonywania zadań publicznych gminy mogą tworzyć związki międzygminne.
2. Uchwały o utworzeniu związku podejmują rady zainteresowanych gmin.
3. Prawa i obowiązki gmin uczestniczących w związku międzygminnym, związane z wykonywaniem zadań przekazanych związkowi, przechodzą na związek z dniem ogłoszenia statutu związku.
4. Obowiązek utworzenia związku może być nałożony tylko w drodze ustawy, która określa zadania związku i tryb zatwierdzenia jego statutu.
5. Do związków międzygminnych stosuje się odpowiednio art. 8 ust. 2-5 i art. 39 ust. 4.
Art. 65. 1. Związek wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.
2. Związek posiada osobowość prawną.
Art. 66. Gmina informuje wojewodę o zamiarze przystąpienia do związku.
Art. 67. 1. Utworzenie związku wymaga przyjęcia jego statutu przez rady zainteresowanych gmin bezwzględną większością głosów ustawowego składu rady gminy.
2. Statut związku powinien określać:
1) nazwę i siedzibę związku,
2) uczestników i czas trwania związku,
3) zadania związku,
4) organy związku, ich strukturę, zakres i tryb działania,
5) zasady korzystania z obiektów i urządzeń związku,
6) zasady udziału w kosztach wspólnej działalności, zyskach i pokrywania strat związku,
7) zasady przystępowania i występowania członków oraz zasady rozliczeń majątkowych,
8) zasady likwidacji związku,
9) inne zasady określające współdziałanie.
3. Zmiana statutu następuje w trybie przewidzianym dla jego ustanowienia.
Art. 68. 1. Rejestr związków prowadzi minister właściwy do spraw administracji publicznej.
2. Związek nabywa osobowość prawną po zarejestrowaniu, z dniem ogłoszenia statutu.
3. Minister właściwy do spraw administracji publicznej określi, w drodze rozporządzenia, sposób prowadzenia rejestru związków międzygminnych oraz ogłaszania statutów związków, uwzględniając dokumentację niezbędną do wpisania związku do rejestru, dane podlegające wpisaniu oraz sposób dokonywania zmian wpisów w rejestrze.
Art. 69. 1. Organem stanowiącym i kontrolnym związku jest zgromadzenie związku, zwane dalej zgromadzeniem.
2. W zakresie zadań zleconych związkowi zgromadzenie wykonuje kompetencje przysługujące radzie gminy.
3. Do zgromadzenia związku stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące rady gminy.
Art. 70. 1. W skład zgromadzenia wchodzą wójtowie gmin uczestniczących w związku.
2. Na wniosek wójta rada gminy może powierzyć reprezentowanie gminy w zgromadzeniu zastępcy wójta albo radnemu.
3. Statut może przyznawać określonym gminom więcej niż jeden głos w zgromadzeniu. Dodatkowych przedstawicieli wyznacza zainteresowana rada gminy.
Art. 71. Uchwały zgromadzenia są podejmowane bezwzględną większością głosów statutowej liczby członków zgromadzenia.
Art. 72. 1. Członek zgromadzenia może wnieść pisemny sprzeciw w stosunku do uchwały zgromadzenia w ciągu 7 dni od dnia jej podjęcia.
2. Wniesienie sprzeciwu wstrzymuje wykonanie uchwały i wymaga ponownego rozpatrzenia sprawy.
3. Sprzeciw nie może być zgłoszony do uchwały podjętej w wyniku ponownego rozpatrzenia sprawy.
4. Przepisów ust. 1-3 nie stosuje się do związków międzygminnych utworzonych na podstawie art. 64 ust. 4.
Art. 73. 1. Organem wykonawczym związku jest zarząd.
2. Zarząd związku jest powoływany i odwoływany przez zgromadzenie spośród jego członków.
3. O ile statut tak stanowi, dopuszczalny jest wybór członków zarządu spoza członków zgromadzenia w liczbie nieprzekraczającej 1/3 składu zarządu związku.
4. (skreślony).
5. (skreślony).
Art. 73a. 1. Do gospodarki finansowej związku międzygminnego stosuje się odpowiednio przepisy o gospodarce finansowej gmin.
2. Plan finansowy związku uchwala zgromadzenie związku.
Art. 74. 1. Gminy mogą zawierać porozumienia międzygminne w sprawie powierzenia jednej z nich określonych przez nie zadań publicznych.
2. Gmina wykonująca zadania publiczne objęte porozumieniem przejmuje prawa i obowiązki pozostałych gmin, związane z powierzonymi jej zadaniami, a gminy te mają obowiązek udziału w kosztach realizacji powierzonego zadania.
Art. 75. (skreślony).
Rozdział 8
(skreślony).
Rozdział 9
Stowarzyszenia gmin
Art. 84. 1. W celu wspierania idei samorządu terytorialnego oraz obrony wspólnych interesów, gminy mogą tworzyć stowarzyszenia, w tym również z powiatami i województwami.
2. Organizację, zadania oraz tryb pracy stowarzyszenia określa jego statut.
3. Do stowarzyszeń gmin stosuje się odpowiednio przepisy Prawa o stowarzyszeniach, z tym że dla założenia stowarzyszenia wymaganych jest co najmniej 3 założycieli.
Art. 84a. Zasady przystępowania gminy do międzynarodowych zrzeszeń społeczności lokalnych i regionalnych określają odrębne przepisy.
Rozdział 10
Nadzór nad działalnością gminną
Art. 85. Nadzór nad działalnością gminną sprawowany jest na podstawie kryterium zgodności z prawem.
Art. 86. Organami nadzoru są Prezes Rady Ministrów i wojewoda, a w zakresie spraw finansowych - regionalna izba obrachunkowa.
Art. 87. Organy nadzoru mogą wkraczać w działalność gminną tylko w przypadkach określonych ustawami.
Art. 88. Organy nadzoru mają prawo żądania informacji i danych, dotyczących organizacji i funkcjonowania gminy, niezbędnych do wykonywania przysługujących im uprawnień nadzorczych.
Art. 89. 1. Jeżeli prawo uzależnia ważność rozstrzygnięcia organu gminy od jego zatwierdzenia, uzgodnienia lub zaopiniowania przez inny organ, zajęcie stanowiska przez ten organ powinno nastąpić nie później niż w ciągu 14 dni od dnia doręczenia tego rozstrzygnięcia lub jego projektu, z zastrzeżeniem ust. 1a.
1a. Termin, o którym mowa w ust. 1, wynosi 30 dni, jeżeli zatwierdzenie, uzgodnienie lub zaopiniowanie wymagane jest od organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego.
2. Jeżeli organ, o którym mowa w ust. 1 lub 1a, nie zajmie stanowiska w sprawie, rozstrzygnięcie uważa się za przyjęte w brzmieniu przedłożonym przez gminę, z upływem terminu określonego w ust. 1 lub 1a.
3. Do zatwierdzania, uzgadniania lub opiniowania przez organy gminy rozstrzygnięć innych organów przepisy ust. 1, 1a i 2 stosuje się odpowiednio.
Art. 90. 1. Wójt obowiązany jest do przedłożenia wojewodzie uchwał rady gminy w ciągu 7 dni od dnia ich podjęcia. Akty ustanawiające przepisy porządkowe wójt przekazuje w ciągu 2 dni od ich ustanowienia.
2. Wójt przedkłada regionalnej izbie obrachunkowej, na zasadach określonych w ust. 1, uchwałę budżetową, uchwałę w sprawie absolutorium oraz inne uchwały rady gminy i zarządzenia wójta objęte zakresem nadzoru regionalnej izby obrachunkowej.
Art. 91. 1. Uchwała lub zarządzenie organu gminy sprzeczne z prawem są nieważne. O nieważności uchwały lub zarządzenia w całości lub w części orzeka organ nadzoru w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia doręczenia uchwały lub zarządzenia, w trybie określonym w art. 90.
2. Organ nadzoru, wszczynając postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności uchwały lub zarządzenia albo w toku tego postępowania, może wstrzymać ich wykonanie.
2a. Przepisu ust. 2 nie stosuje się do uchwały lub zarządzenia o zaskarżeniu rozstrzygnięcia nadzorczego do sądu administracyjnego.
3. Rozstrzygnięcie nadzorcze powinno zawierać uzasadnienie faktyczne i prawne oraz pouczenie o dopuszczalności wniesienia skargi do sądu administracyjnego.
4. W przypadku nieistotnego naruszenia prawa organ nadzoru nie stwierdza nieważności uchwały lub zarządzenia, ograniczając się do wskazania, iż uchwałę lub zarządzenie wydano z naruszeniem prawa.
5. Przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego stosuje się odpowiednio.
Art. 92. 1. Stwierdzenie przez organ nadzoru nieważności uchwały lub zarządzenia organu gminy wstrzymuje ich wykonanie z mocy prawa w zakresie objętym stwierdzeniem nieważności, z dniem doręczenia rozstrzygnięcia nadzorczego.
2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do uchwały lub zarządzenia o zaskarżeniu rozstrzygnięcia nadzorczego do sądu administracyjnego.
Art. 92a. W przypadku złożenia przez organ gminy skargi na rozstrzygnięcie nadzorcze, sąd administracyjny wyznacza rozprawę nie później niż w ciągu 30 dni od dnia wpłynięcia skargi do sądu.
Art. 93. 1. Po upływie terminu wskazanego w art. 91 ust. 1 organ nadzoru nie może we własnym zakresie stwierdzić nieważności uchwały lub zarządzenia organu gminy. W tym przypadku organ nadzoru może zaskarżyć uchwałę lub zarządzenie do sądu administracyjnego.
2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, wydanie postanowienia o wstrzymaniu wykonania uchwały lub zarządzenia należy do sądu.
Art. 94. 1. Nie stwierdza się nieważności uchwały lub zarządzenia organu gminy po upływie jednego roku od dnia ich podjęcia, chyba że uchybiono obowiązkowi przedłożenia uchwały lub zarządzenia w terminie określonym w art. 90 ust. 1, albo jeżeli są one aktem prawa miejscowego.
2. Jeżeli nie stwierdzono nieważności uchwały lub zarządzenia z powodu upływu terminu określonego w ust. 1, a istnieją przesłanki stwierdzenia nieważności, sąd administracyjny orzeka o ich niezgodności z prawem. Uchwała lub zarządzenie tracą moc prawną z dniem orzeczenia o ich niezgodności z prawem. Przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego co do skutków takiego orzeczenia stosuje się odpowiednio.
Art. 95. (skreślony).
Art. 96. 1. W razie powtarzającego się naruszenia przez radę gminy Konstytucji lub ustaw, Sejm, na wniosek Prezesa Rady Ministrów, może w drodze uchwały rozwiązać radę gminy. W przypadku rozwiązania rady gminy Prezes Rady Ministrów, na wniosek ministra właściwego do spraw administracji publicznej, wyznacza osobę, która do czasu wyboru rady gminy pełni jej funkcję.
2. Jeżeli powtarzającego się naruszenia Konstytucji lub ustaw dopuszcza się wójt, wojewoda wzywa wójta do zaprzestania naruszeń, a jeżeli wezwanie to nie odnosi skutku - występuje z wnioskiem do Prezesa Rady Ministrów o odwołanie wójta. W przypadku odwołania wójta Prezes Rady Ministrów, na wniosek ministra właściwego do spraw administracji publicznej, wyznacza osobę, która do czasu wyboru wójta pełni jego funkcję.
Art. 97. 1. W razie nierokującego nadziei na szybką poprawę i przedłużającego się braku skuteczności w wykonywaniu zadań publicznych przez organy gminy, Prezes Rady Ministrów, na wniosek ministra właściwego do spraw administracji publicznej, może zawiesić organy gminy i ustanowić zarząd komisaryczny na okres do dwóch lat, nie dłużej jednak niż do wyboru rady oraz wójta na kolejną kadencję.
2. Ustanowienie zarządu komisarycznego może nastąpić po uprzednim przedstawieniu zarzutów organom gminy i wezwaniu ich do niezwłocznego przedłożenia programu poprawy sytuacji gminy.
3. Komisarza rządowego powołuje Prezes Rady Ministrów na wniosek wojewody, zgłoszony za pośrednictwem ministra właściwego do spraw administracji publicznej.
4. Komisarz rządowy przejmuje wykonywanie zadań i kompetencji organów gminy z dniem powołania.
Art. 98. 1. Rozstrzygnięcia organu nadzorczego dotyczące gminy, w tym rozstrzygnięcia, o których mowa w art. 96 ust. 2 i art. 97 ust. 1, a także stanowisko zajęte w trybie art. 89, podlegają zaskarżeniu do sądu administracyjnego z powodu niezgodności z prawem w terminie 30 dni od dnia ich doręczenia.
2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do rozstrzygnięć dotyczących organów związków i porozumień międzygminnych.
3. Do złożenia skargi uprawniona jest gmina lub związek międzygminny, których interes prawny, uprawnienie albo kompetencja zostały naruszone. Podstawą do wniesienia skargi jest uchwała lub zarządzenie organu, który podjął uchwałę lub zarządzenie albo którego dotyczy rozstrzygnięcie nadzorcze.
3a. Do złożenia skargi na rozstrzygnięcie organu nadzorczego, dotyczące uchwały rady gminy, doręczone po upływie kadencji rady, uprawniona jest rada gminy następnej kadencji w terminie 30 dni od dnia wyboru przewodniczącego rady.
4. Do postępowania w sprawach, o których mowa w ust. 1 i 2, stosuje się odpowiednio przepisy o zaskarżaniu do sądu administracyjnego decyzji w indywidualnych sprawach z zakresu administracji publicznej.
5. Rozstrzygnięcia nadzorcze stają się prawomocne z upływem terminu do wniesienia skargi bądź z datą oddalenia lub odrzucenia skargi przez sąd.
Art. 98a. 1. Jeżeli właściwy organ gminy, wbrew obowiązkowi wynikającemu z przepisów art. 190 ust. 2 i 6 i art. 194 ust. 1 ustawy, o której mowa w art. 24b ust. 6, art. 26 ust. 2 i 5 ustawy z dnia 20 czerwca 2002 r. o bezpośrednim wyborze wójta, burmistrza i prezydenta miasta (Dz. U. Nr 113, poz. 984, Nr 127, poz. 1089 i Nr 214, poz. 1806) oraz art. 5 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne, w zakresie dotyczącym odpowiednio wygaśnięcia mandatu radnego, obsadzenia mandatu radnego, wygaśnięcia mandatu wójta, odwołania ze stanowiska albo rozwiązania umowy o pracę z zastępcą wójta, sekretarzem gminy, skarbnikiem gminy, kierownikiem jednostki organizacyjnej gminy i osobą zarządzającą lub członkiem organu zarządzającego gminną osobą prawną, nie podejmuje uchwały, nie odwołuje ze stanowiska lub nie rozwiązuje umowy o pracę, wojewoda wzywa organ gminy do podjęcia odpowiedniego aktu w terminie 30 dni.
2. W razie bezskutecznego upływu terminu określonego w ust. 1, wojewoda, po powiadomieniu ministra właściwego do spraw administracji publicznej, wydaje zarządzenie zastępcze.
3. Przepisy art. 98 stosuje się odpowiednio.
3. Przepis art. 98 stosuje się odpowiednio, z tym że uprawniona do złożenia skargi jest również osoba, której interesu prawnego lub uprawnienia dotyczy zarządzenie zastępcze.
Art. 99. 1. (skreślony).
1a. Przepisy o nadzorze nad gminami stosuje się odpowiednio do związków i porozumień międzygminnych.
2. W sprawach związków i porozumień międzygminnych, wykraczających poza granice województwa, organy nadzorcze działają w zakresie swojej właściwości miejscowej i za pośrednictwem organów nadzorczych właściwych ze względu na siedzibę władz związku lub porozumienia, chyba że statut związku lub porozumienie przekazuje uprawnienia nadzorcze Prezesowi Rady Ministrów.
Art. 100. Postępowanie sądowe, o którym mowa w artykułach poprzedzających, jest wolne od opłat sądowych.
Art. 101. 1. Każdy, czyj interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone uchwałą lub zarządzeniem podjętymi przez organ gminy w sprawie z zakresu administracji publicznej, może - po bezskutecznym wezwaniu do usunięcia naruszenia - zaskarżyć uchwałę do sądu administracyjnego.
2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się, jeżeli w sprawie orzekał już sąd administracyjny i skargę oddalił.
2a. Skargę na uchwałę lub zarządzenie, o których mowa w ust. 1, można wnieść do sądu administracyjnego w imieniu własnym lub reprezentując grupę mieszkańców gminy, którzy na to wyrażą pisemną zgodę.
3. W sprawie wezwania do usunięcia naruszenia stosuje się przepisy o terminach załatwiania spraw w postępowaniu administracyjnym.
4. W sprawach, o których mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio art. 94.
Art. 101a. 1. Przepisy art. 101 stosuje się odpowiednio, gdy organ gminy nie wykonuje czynności nakazanych prawem albo przez podejmowane czynności prawne lub faktyczne narusza prawa osób trzecich.
2. W przypadkach, o których mowa w ust. 1, sąd administracyjny może nakazać organowi nadzoru wykonanie niezbędnych czynności na rzecz skarżącego, na koszt i ryzyko gminy.
Art. 102. Przepisów rozdziału niniejszego nie stosuje się do decyzji indywidualnych w sprawach z zakresu administracji publicznej, wydawanych przez organy gmin, ich związków lub samorządowe kolegia odwoławcze. Kontrolę instancyjną w tym zakresie oraz nadzór pozainstancyjny i kontrolę sprawowaną przez sąd określają przepisy odrębne.
Art. 102a. W sprawach, o których mowa w niniejszym rozdziale, nie stosuje się przepisów art. 52 § 3 i 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270).
Ustrój i funkcjonowanie administracji publicznej
Pojęcie administracji publicznej.
Administrację publiczną można określić przez wskazanie jej cech, punktu widzenia organizacyjnego (podmiotowego), funkcjonalnego (przedmiotowego), formalnego.
Do cech administracji publicznej zaliczamy m.in. to, że:
- administracja działa na podstawie przepisów prawa,
- administracja podlega kontroli sądowej,
- administracja działa władczo,
- administracja podejmuje działania z własnej inicjatywy,
- administracja działa bezosobowo,
-administracja działa w sposób ciągły,
- administracja jest zjawiskiem społecznym
- administracja powinna być apolityczna w indywidualnych sprawach.
Organy administracji publicznej:
Administracja rządowa |
Administracja zdecentralizowana |
Organy Naczelne |
Zakłady publiczne |
Organy centralne |
Samorząd zawodowy, gospodarczy |
Organy terenowe: |
Samorząd terytorialny: |
|
|
|
- jednostki pomocnicze gminy |
Organami niezespolonej administracji rządowej są terenowe organy administracji rządowej podporządkowane właściwemu ministrowi lub centralnemu organowi administracji rządowej oraz kierownicy państwowych osób prawnych i kierownicy innych państwowych jednostek organizacyjnych wykonujących zadania z zakresu administracji rządowej w województwie:
1) dowódcy okręgów wojskowych, szefowie wojewódzkich sztabów wojskowych, wojskowi komendanci uzupełnień;
2) dyrektorzy izb celnych i naczelnicy urzędów celnych;
3) dyrektorzy izb skarbowych, naczelnicy urzędów skarbowych, dyrektorzy urzędów kontroli skarbowej;
4) dyrektorzy okręgowych urzędów górniczych i specjalistycznych urzędów górniczych;
5) dyrektorzy okręgowych urzędów miar i naczelnicy obwodowych urzędów miar;
6) dyrektorzy okręgowych urzędów probierczych i naczelnicy obwodowych urzędów probierczych;
7) dyrektorzy regionalnych zarządów gospodarki wodnej;
8) dyrektorzy urzędów morskich;
9) dyrektorzy urzędów statystycznych;
10) dyrektorzy urzędów żeglugi śródlądowej;
11) graniczni i powiatowi lekarze weterynarii;
12) komendanci oddziałów Straży Granicznej, komendanci placówek i dywizjonów Straży Granicznej;
13) okręgowi inspektorzy rybołówstwa morskiego;
14) państwowi graniczni inspektorzy sanitarni;
15) regionalni dyrektorzy ochrony środowiska.
Powoływanie i odwoływanie organów niezespolonej administracji rządowej następuje na podstawie ustaw ustrojowych - odrębnych ustaw.
Ustanowienie organów niezespolonej administracji rządowej może następować wyłącznie w drodze ustawy, jeżeli jest to uzasadnione ogólnopaństwowym charakterem wykonywanych zadań lub terytorialnym zasięgiem działania przekraczającym obszar jednego województwa.
Organy niezespolonej administracji rządowej działające w województwie są obowiązane do składania wojewodzie rocznych informacji o swojej działalności w województwie, do końca lutego każdego roku. W przypadku gdy obszar działalności organu przekracza obszar jednego województwa, informację, o której mowa w ust. 1, składa się wszystkim właściwym wojewodom.
M.P.04.20.359
OGŁOSZENIE
PREZESA RADY MINISTRÓW
z dnia 11 maja 2004 r.
w sprawie stosowania prawa Unii Europejskiej
(M.P. z dnia 14 maja 2004 r.)
Zgodnie z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (Dz. U. Nr 62, poz. 718, z późn. zm.1)) ogłaszam, co następuje:
Na mocy Traktatu o przystąpieniu Rzeczypospolitej Polskiej do Unii Europejskiej z dniem 1 maja 2004 r. zaczęło obowiązywać w Polsce prawo Unii Europejskiej. Traktat ten został ogłoszony w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 kwietnia 2004 r. Nr 90, poz. 864.
Ogłoszenie aktów prawa Unii Europejskiej w języku polskim będzie miało miejsce w specjalnym wydaniu Dziennika Urzędowego Wspólnot Europejskich.
Prawo Unii Europejskiej obowiązuje bądź bezpośrednio, bądź wymaga wdrożenia do krajowego porządku prawnego.
Na porządek prawny Unii Europejskiej składa się prawo pierwotne oraz prawo wtórne, uzupełniane orzecznictwem Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (ETS), który został powołany w celu kontrolowania przestrzegania oraz dokonywania wykładni prawa wspólnotowego.
Podstawową zasadą prawa wspólnotowego, ustaloną w orzecznictwie ETS, jest zasada nadrzędności, która przewiduje, że prawo pierwotne oraz akty wydane na jego podstawie będą stosowane przed prawem krajowym.
Do aktów prawa pierwotnego zalicza się przede wszystkim traktaty wraz z towarzyszącymi im załącznikami i protokołami. Obecnie do obowiązujących traktatów należą m.in. Traktat o ustanowieniu Wspólnoty Europejskiej, Traktat o ustanowieniu Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej oraz Traktat o Unii Europejskiej. Ponadto do prawa pierwotnego zalicza się wszelkie kolejne traktaty nowelizujące oraz traktaty o przystąpieniu nowych państw.
Zgodnie z art. 249 Traktatu o ustanowieniu Wspólnoty Europejskiej do aktów wspólnotowego prawa wtórnego należy zaliczyć rozporządzenia, dyrektywy, decyzje, zalecenia i opinie.
Rozporządzenie jest aktem wiążącym w całości i jest bezpośrednio stosowane w każdym państwie członkowskim. Oznacza to, że akty te stają się częścią krajowych systemów prawnych bez potrzeby dokonywania jakichkolwiek czynności transpozycyjnych i wywierają skutki bezpośrednie w stosunku do jednostek. Rozporządzenia mają taką samą moc obowiązującą we wszystkich państwach członkowskich i są zintegrowane z systemami prawnymi państw członkowskich. Ich obowiązywanie zależy jedynie od ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.
Dyrektywy skierowane są do państw członkowskich, określają cel, który powinien zostać osiągnięty w wyznaczonym terminie. Wybór metody i sposobu realizacji celu leży w gestii państw członkowskich. Warunkiem związania podmiotów przepisami dyrektywy jest wdrożenie przepisów dyrektywy do krajowego porządku prawnego.
Dyrektywom często towarzyszą załączniki, w których zawarte są szczegóły techniczne, tabele i zestawienia.
Ponadto Europejski Trybunał Sprawiedliwości przyznał dyrektywom w niektórych przypadkach cechę bezpośredniej skuteczności. Oznacza to, że jeżeli przepisy dyrektywy nie zostały wdrożone do krajowego porządku prawnego, to w relacji podmiot-państwo można się na nie powołać wtedy, gdy są precyzyjne, bezwarunkowe oraz nastąpił upływ terminu transpozycji dyrektywy do prawa krajowego.
Wśród innych aktów prawa Unii Europejskiej wymienić należy decyzje, które wiążą swoich adresatów, oraz zalecenia i opinie, które nie mają mocy wiążącej. Ponadto częścią prawa Unii Europejskiej są akty z zakresu wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa (wspólne strategie, wspólne działania oraz wspólne stanowiska) oraz współpracy policyjnej i sądowej w sprawach karnych (konwencje, wspólne stanowiska, decyzje ramowe oraz decyzje).
Akty prawne Unii Europejskiej podlegają ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, wydawanym przez Biuro Publikacji Wspólnot Europejskich z siedzibą w Luksemburgu. Dziennik będzie dostępny w sprzedaży w polskiej wersji językowej oraz dostępny nieodpłatnie do wglądu w Regionalnych Centrach Informacji Europejskiej.
Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej zawiera:
1) w serii L (legislacja):
a) rozporządzenia,
b) dyrektywy,
c) decyzje,
d) zalecenia,
e) opinie;
2) w serii C (komunikaty albo informacje i zawiadomienia), w szczególności:
a) streszczenia wyroków Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości i Sądu Pierwszej Instancji,
b) protokoły z posiedzeń Parlamentu Europejskiego,
c) raporty Trybunału Obrachunkowego,
d) pisemne zapytania poselskie oraz odpowiedzi na nie udzielane przez Radę lub Komisję,
e) stanowiska Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów,
f) ogłoszenia o naborze do pracy w instytucjach Unii Europejskiej,
g) wezwania do okazania zainteresowania programami i projektami Unii Europejskiej,
h) umowy publiczne dotyczące pomocy żywnościowej,
i) spis treści Dziennika UE serii C E;
3) w serii S (suplement), w szczególności:
a) umowy publiczne dotyczące pracy, dostaw i usług ze wszystkich państw członkowskich Unii Europejskiej,
b) umowy użyteczności publicznej,
c) umowy publiczne dotyczące instytucji Unii Europejskiej,
d) umowy Europejskiego Funduszu Rozwoju (kraje ACP),
e) umowy Phare, Tacis z państwami środkowej i wschodniej Europy,
f) projekty finansowane przez Europejski Bank Inwestycyjny, Europejski Bank Centralny i Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju,
g) umowy dotyczące Europejskiego Obszaru Gospodarczego (Norwegia, Islandia i Liechtenstein),
h) umowy zawarte zgodnie z porozumieniem dotyczącym zamówień publicznych (GPA) w ramach GATT/Światowej Organizacji Handlu (WTO) ze Szwajcarią,
i) zawiadomienia dotyczące europejskiej ekonomicznej grupy interesów (EEIGs),
j) umowy publiczne dotyczące usług lotniczych.