OCENA WYSIŁKU FIZYCZNEGO PRACOWNIKA

1. Cel

Oszacowanie wielkości fizycznego wysiłku związanego z wykonywaniem czynności na danym stanowisku pracy, wskazanie źródeł obciążenia i podjęte decyzje o zmianie podziału.

2. Definicje

Wydatek energetyczny brutto - całkowita ilość energii cieplnej produkowanej przez organizm podczas pracy, w tym również wydatek energetyczny wynikający ze spoczynkowej przemiany materii.

Wydatek energetyczny netto - ilość energii wydatkowanej przez organizm podczas pracy, uzyskana po odjęciu od wydatku energetycznego brutto wydatku energetycznego związanego ze spoczynkową przemianą materii.

Chronometraż (fotografia dnia) - wyodrębnienie typowych na danym stanowisku pracy czynności roboczych, pogrupowanie ich w cykle i określenie czasu trwania tych czynności.

3. Sposób postępowania

• określić funkcje i zadania, jakie pełni stanowisko w procesie produkcji,

• określić rodzaj czynności wynikających z podziału zadań,

• obliczyć koszt biologiczny związany z pracą dynamiczną na stanowisku,

• ustalić parametry pracy statycznej i monotypowości ruchów roboczych,

• porównać z zalecanymi wartościami normatywnymi,

• w przypadku nadmiernych wysiłków dokonać korekty podziału zadań,

• określić niezbędne przerwy wypoczynkowe,

• podać wytyczne do korekty procesu produkcyjnego

4. Opracował

1. MAZUR ANDRZEJ………………………………………………

2. ……………………………………………….

3. ……………………………………………….

4. ……………………………………………….

Arkusz oceny ergonomicznej.

Ocena wysiłku fizycznego na stanowisku roboczym.

Zakład: ZAKŁAD URZĄDZEŃ RADIOLOKACYJNYCH ,, ZURAD” w OSTROWI MAZ. …………….

Wydział: PR - 7…………………………………………………………………………………………………

Nr stanowiska: 20……………………………………………………………………………………………….

Nazwa maszyny lub urządzenia: Tokarka uniwersalna, Frezarka pionowa. ……………………………….......

Przeznaczenie stanowiska: Obróbka skrawaniem. …………………………………...........................................

Rodzaj pracy: praca ręczna, toczenie, wiercenie, gwintowanie, frezowanie, (z możliwością wykorzystania posuwów mechanicznych w obrabiarkach). ………………………………………………................................

Pozycja przy pracy: stojąca, stojąca pochylona, siedząca, chodzenie.. …………………………………………

Ocena uciążliwości fizycznej.

1. Ocena wydatku energetycznego na stanowisku: TOKAREK - FREZAREK (Mężczyzna).

metodą G. Lehmanna.

Część A

Pozycja ciała		Wydatek energetyczny
				[kJ/min]	[kcal/min]
Siedząca		1,26	0,3
Na kolanach		2,10	0,5
Kuczna		2,10	0,5
Stojąca		2,51	0,6
Stojąca pochylona		3,35	0,8
Chodzenie	7,12÷14,65		1,7÷3,5

Część B

Pozycja ciała		Wydatek energetyczny
				[kJ/min]	[kcal/min]
Praca palców, ręki i przedramienia	lekka	1,3÷2,5	03÷0,6
		średnia	2,5÷3,8	0,6÷0,9
		ciężka	3,8÷5,0	0,9÷1,2
	Praca jednego ramienia	lekka	2,9÷5,0	0,7÷1,2
		średnia	5,0÷7,1	1,2÷1,7
		ciężka	7,1÷9,2	1,7÷2,2
	Praca obu ramion	lekka	6,3÷8,4	1,5÷2,0
		średnia	8,4÷10,5	2,0÷2,5
		ciężka	10,5÷12,6	2,5÷3,5
	Praca całego ciała (mięśni kończyn i tułowia)	lekka	10,5÷16,8	2,5÷4,0
		średnia	16,8÷25,2	4,0÷6,0
		ciężka	25,2÷35,6	6,0÷8,5
		bardzo ciężka	35,6÷48,2	8,5÷11,5

2. Ocena stopnia obciążenia statycznego

Pozycja ciała przy pracy		Ocena punktowa		Ocena słowna
siedząca niewymuszona		1-10		mały
stojąca niewymuszona z możliwością zmiany pozycji na siedzącą		11-20		mały
siedząca lub stojąca na przemian z chodzeniem		21-30		mały
siedząca wymuszona, niepochylona lub nieznacznie pochylona		31-40		średni
stojąca niewymuszona bez możliwości okresowej zmiany na siedzącą		14-50		średni
stojąca wymuszona, niepochylona z możliwością zmiany pozycji na siedzącą		51-60		średni
siedząca wymuszona, bardzo pochylona		61-70		duży
stojąca wymuszona, niepochylona bez możliwości zmiany pozycji na siedzącą		71-80		duży
stojąca wymuszona, pochylona niezależnie od możliwości zmiany pozycji		81-90		duży
klęcząca w przysiadzie i inne nienaturalne pozycje		91-100		duży
Opis pozycji przy pracy	Ocena słowna		Ocena punktowa
Stojąca niewymuszona bez możliwości okresowej zmiany pozycji na siedzącą	średni		32

3. Ocena monotypowości ruchów wg H. Krischnera

Stopień uciążliwości		Liczba powtórzeń stereotypowej operacji roboczej
słowna	punktowa	siła<100N	siła>100N
mały	1-30	800	300
średni	31-60	800-1600	300-800
duży	61-100	1600	800

Wykaz czynności monotypowych i liczba powtórzeń	Ocena słowna	Ocena punktowa
1000	średni	45

4. Zestawienie ocen cząstkowych uciążliwości pracy fizycznej.

Ocena wydatku energetycznego		Ocena stopnia obciążenia statycznego		Ocena monotypowości ruchów roboczych		Ocena sumaryczna punktowa
punktowa	słowna	punktowa	słowna	punktowa	słowna
63	ciężka	32	średni	45	średni	140

L.p	Rodzaj wykonywanej czynności	Godzina od-do	Czas operacji [min]	Pozycja ciała	Zakres obciążenia mięśni	Wydatek energetyczny jednostkowy		Wydatek energetyczny dla zmiany roboczej
												[kJ/min]	[kcal/min]	[ kJ]	[ kcal]
1	Przygotowanie miejsca pracy	7^00 - 7^15	15	Chodzenie	Praca całego ciała	7,1;10,5	1,7;2,5	264	63
2	Przecinanie		90	Stojąca pochylona	Praca całego ciała	3,3;10,5	0,8;2,5	1242	297
3	Przenoszenie		10	Chodzenie	Praca całego ciała	7,1;16,7	1,7;2,5	238	42
4	Toczenie powierzchni stopniowych		65	Stojąca	Praca całego ciała	2,51;16,7	0,6;4,0	1249	299
5	Przerwa na śniadanie		20	Siedząca	Praca palców, rąk	1,26;1,3	0,3;0,3	51	12
6	Toczenie powierzchni kształtowych		70	Stojąca pochylona	Praca całego ciała	3,3;11,0	0,8;2,5	1001	231
7	Przenoszenie		10	Chodzenie	Praca całego ciała	7,1;10,5	1,7;2,5	176	42
8	Frezowanie powierzchni płaskich		55	Stojąca pochylona	Praca całego ciała	3,3;10,5	0,8;2,5	759	182
9	Przenoszenie		10	Chodzenie	Praca całego ciała	7,1;10,5	1,7;2,5	176	42
10	Wiercenie wstępne otworów		35	Stojąca	Praca palców, rąk	2,51;2,5	0,6;0,6	175	42
11	Roztaczanie otworów		55	Stojąca	Praca całego ciała	2,51;10,5	0,6;2,5	716	171
12	Gwintowanie		25	Stojąca	Praca całego ciała	2,51;11,0	0,6;3,0	338	90
13	Przenoszenie		10	Chodzenie	Praca całego ciała	7,1;10,5	1,7;2,5	176	42
14	Prace porządkowe		10	Chodzenie	Praca całego ciała	7,1;14,0	1,7;2,5	211	42
Razem			480	-	-	-	-	6772	1597

Wydatek energetyczny								Ocena pracy
[kJ/8h]		[kJ/min]		[kcal/8h]		[kcal/8h]
Mężczyźni	Kobiety	Mężczyźni	Kobiety	Mężczyźni	Kobiety	Mężczyźni	Kobiety	Ocena słowna	Ocena punktowa
0-1250	0-840	0-2,5	0-1,7	0-300	0-200	0-0,6	0-0,4	bardzo lekka	0
1251-3350	841-3000	2,5-7,1	1,7-6,3	301-800	21-700	0,6-1,7	0,4-1,5	lekka	1-25
3351-6300	3001-4000	7,1-13,0	6,3-8,8	801-1500	701-1000	1,7-3,1	1,5-2,1	średnia	26-50
6301-8400	4001-5000	13,0-17,6	8,9-10,5	1501-2000	1001-1200	3,1-4,2	2,1-2,5	ciężka	51-75
>8400	>5001	>17,6	>10,5	>2001	>1201	>4,2	>2,5	bardzo ciężka	76-100

Obliczona wartość wydatku energetycznego [kJ/8h]	Ocena słowna	Ocena punktowa
6772	ciężka	63

Ocena uciążliwości pracy fizycznej
Ocena słowna	Ocena punktowa
Wysiłek bardzo lekki	1-30
Wysiłek lekki	31-70
Wysiłek średni	71-120
Wysiłek ciężki	121-170
Wysiłek bardzo ciężki	170-190

Ocena uciążliwości pracy fizycznej	Ocena słowna	Ocena punktowa
		Wysiłek lekki	63

5. Analiza składników uciążliwości wysiłku fizycznego

Z analizy wynika, że najbardziej uciążliwym składnikiem obciążenia pracą fizyczną jest wydatek energetyczny [kJ/8h], wyrażający pracę mechaniczną (wysiłek dynamiczny) wykonaną podczas czynności roboczych.

Do najbardziej energochłonnych i uciążliwych czynności roboczych zaliczymy:

1. przecinanie [1242 kJ]

2. toczenie powierzchni stopniowych [1249 kJ]

3. toczenie powierzchni kształtowych [1001 kJ]

4. frezowanie powierzchni płaskich [759 kJ]

6. Propozycje zmian techniczno - organizacyjnych na stanowisku pracy:

Zmniejszenie wydatku energetycznego i ogólne zmniejszenie uciążliwości pracy fizycznej na badanym stanowisku pracy można przeprowadzić poprzez wprowadzenie:

1. optymalnych metod pracy.(Zmniejszyć ilość operacji przynoszących duży wydatek energetyczny w ciągu zmiany roboczej i rozłożyć je w ciągu tygodnia roboczego).

2. zapewnienie bezpieczeństwa pracy.

3. zapewnienie odpowiednich warunków środowiska materialnego pracy.

4. właściwy dobór pracowników.

5. zapewnienie najdogodniejszej organizacji czasu pracy. (Należy organizować przerwy raczej krótkie, ale częstsze. Przy odpowiednim doborze przerw wypoczynkowych w toku pracy i przy odpowiedniej ich liczbie można osiągnąć warunki, w których nawet ciężką pracę można kontynuować przez pełny czas zmiany roboczej bez objawów głębszego zmęczenia. Może to być również jednym z instrumentów podnoszenia wydajności pracy).

6. zapewnienie właściwej przemienności wysiłku i odpoczynku.

---