Krzywa transformacji. (krzywa możliwości produkcyjnych)

Granica możliwości produkcyjnych- wskazuje na alternatywne kombinacje 2 grup produktów, które społeczeństwo jest zdolne wytworzyć w ciągu danego okresu czasu wykorzystując do tego w całości i w jak najlepszy sposób posiadane zasoby oraz technologie produkcji.

dobro A

Krzywa transformacji

dobro B

Krzywa transformacji ilustruje- kombinacje dóbr, które mogą być wykorzystane, gdy zasoby są w pełni wykorzystane.

Podstawowe warunki modelu konkurencji doskonałej.

konkurencja doskonała-

• charakteryzuje się tym, że żaden z kupujących i sprzedających nie ma wpływu na cenę. Cena jest wypadkową oferty wszystkich producentów i zapotrzebowania odbiorców na dany produkt.

• Producent działający w konkurencji doskonałej dostosowuje wielkość produkcji w taki sposób, aby przy danej cenie rynkowej i danych kosztach produkcji osiągnąć zysk maksymalny.

• Równowaga przeds. związana jest z kształtowaniem się sytuacji gałęzi przemysłu, do której należą wszyscy producenci wytwarzający dany produkt.

Model konkurencji doskonałej opiera się na 4 założeniach:

*Założenie jednorodności produktu, (produkty producentów są identyczne);

*Założenie pełnej mobilności czynników produkcji, (nie istnieją żadne przeszkody wchodzenia i wychodzenia przeds. do i z danej gałęzi produkcji);

*Duża liczba sprzedających i kupujących;

*Założenie doskonałej infor o rynku, (przyjmujemy, że sprzedający i kupujący posiadają pełną inf. o produkcie i cenie, w danym momencie jak i w przyszłości).

Reprodukcja- pojęcie i rodzaje.

Stałe odtwarzanie procesu wytwarzania dóbr materialnych, konieczna do zachowania ciągłości procesu produkcji.

reprodukcja prosta- zachowana ciągłość procesu wytwarzania bez zmiany wielkości produkcji. Cała wartość nowowytworzona jest konsumowana (w skali makroekonomicznej- całego produktu narodowego), cały zysk przeznaczony na konsumpcję (w skali mikroekonomicznej - pojedynczego przedsiębiorstwa).

reprodukcja zawężona- zmniejszające się z okresu na okres rozmiary produkcji. Kapitał nie jest w całości odtwarzany, następuje przejadanie majątku powstałego w poprzednich okresach. Zysk mniejszy od konsumpcji.

reprodukcja rozszerzona- zachowana ciągłość procesu produkcji przy zwiększającym się z okresu na okres rozmiarach produkcji. Wzrasta wolumen kapitału.

Co to jest rynek?

Jest miejscem, zorganizowanym zazwyczaj w sensie instytucjonalnym, gdzie dokonuje się transakcji kupna i sprzedaży oraz warunków, w jakich one przebiegają.

Możemy ten całokształt transakcji klasyfikować wg różnych kryteriów podziału:

• wg przedmiotu obrotu - rynek dóbr i usług konsumpcyjnych oraz rynek czyn. Produkcji;

• wg zasięgu geograficznego- rynek lokalny, regionalny, krajowy, międzynarodowy, światowy;

• w zależności od sytuacji rynkowej- rynek sprzedawcy i rynek nabywcy;

• możemy wyróżnić rynek homogeniczny (jednorodny), np. rynek ropy, pszenicy i rynek heterogeniczny np. rynek pracy

• w zależności od stopnia wyrównania się ceny- rynek doskonały i niedoskonały

Rynek pełni funkcję regulatora procesów gospodarczych. Poprzez grę popytu i podaży dokonuje obiektywnej wyceny poszczególnych towarów, czyli ustala ich ceny.

Na przykładzie modelu konkurencji doskonałej uzasadnij twierdzenie: "konkurencja jest motorem postępu"

Konkurencja wyzwala silne bodźce do optymalizacji skali produkcji i racjonalnego wykorzystania czynników produkcji. Dążąc do jak największego zysku przedsiębiorcy starają się produkować więcej i lepiej niż ich konkurenci oraz produkować możliwie najtaniej, tzn. minimalizować jednostkowe koszty produkcji.

W kapitalizmie jest mechanizm który zmusza kapitalistów do akumulacji. Kapitalista akumuluje bo to daje mu możliwość zwiększenia produkcji i zwiększenia zysku w następnym okresie, chce się bogacić i musi się bogacić. Musi wprowadzać postęp techniczny, obniżać koszty produkcji. Mechanizm który zmusza kapitalistę do akumulowania to konkurencja. Zmusza ona przedsiębiorcę do obniżania kosztów wytwarzania. (Pan feudalny nie musiał akumulować bo miał tytuł do dochodów i nie był poddawany presji)

Przedsiębiorca akumuluje z powodów subiektywnych, chce się bogacić, musi akumulować- zmusza go do tego mechanizm konkurencji.

Równanie ilości pieniądza w obiegu: MxV=PxT- rozszyfruj symbole.

Za ilość pieniądza w obiegu odpowiada Bank Centralny.

Ilość pieniądza potrzebna w obiegu

C - K + Z - B C- suma cen wszystkich towarów i usług trafiających na rynek

M = ----------------- K- kredyty

V Z- zobowiązania społeczne

V- szybkość obiegu pieniądza.

Prawo Fishera- wartość sprzedana równa się wartości nabytej.

M x V = P x T

Gdy rośnie ogólny poziom cen to rośnie popyt na pieniądz co wyrażamy wzorem:

P x T

M = ----------

V

M- ilość pieniądza na rynku,

V- szybkość obiegu pieniądza,

(Im lepsza koniunktura, tym szybkość jest większa i na odwrót)

P- przeciętna wartość transakcji,

T- ilość transakcji kupno- sprzedaż.

Inflacja- pojęcie i mierzenie jej poziomu.

Jest to wzrost ogólnego poziomu cen w gospodarce w danym okresie. (<przy uwzględnieniu zmian jakości>)

Inflacja- to utrzymujący się przez dłuższy czas wzrost poziomu cen w gospodarce narodowej w wyniku, którego obniża się siła nabywcza pieniądza.

Deflacja (proces odwrotny)- to utrzymujący się przez dłuższy czas spadek poziomu cen.

Miara inflacji- indeks cen konsumpcyjnych CPI- stosunek kosztów określonych dóbr konsumpcyjnych do kosztów tych dóbr w roku bazowym, czyli iloraz wartości koszyka rynkowego w roku badanym do wartości tego koszyka w roku bazowym.

W zależności od tempa w jakim rosną ceny wyróżniamy rodzaje inflacji:

• inflacja pełzająca- gdy tempo wzrostu w skali roku wynosi od 3-5%,

• inflacja krocząca- -\\- od 5-10%,

• inflacja galopująca- -\\- od 10-50%,

• hiperinflacja- gdy wynosiło więcej niż 100%.

Zasoby i strumienie /pojęcie i przykłady/

Zasoby są to rzeczy wykorzystane do produkcji dóbr i usług zaspokajających nasze potrzeby. Zasób- wartość, pewien stan na dany czas. (np. wartość majątku przedsiębiorstwa na 1.X.2004)

Kryteria wg których klasyfikuje się zasoby:

• ziemia

• siła robocza

• kapitał

• technologia

• talent przedsiębiorczości

zasób zasobów- majątek narodowy

Strumień- wartość powstała, wytworzona w jakimś przedziale czasowym- PRODUKT NARODOWY

Zasoby są rzadkie = nieobfite = skończone. Zasób ograniczony to taki na który popyt przy jego cenie równej zero przewyższa dostępną podaż.

Działalność ludzką polegającą na wytwarzaniu różnych środków niezbędnych do zaspokojenia potrzeb ludzkich określamy mianem produkcji a otrzymane na skutek ludzkiej działalności dobra- produktami.

Rzeczowy i pieniężny system przepływów w gospodarce rynkowej /krążenie, analiza
statyczna/

Występuje pełne krążenie sił nabywczej od spożywców do przedsiębiorców.

Płace, renty, procent,

usługi produkcyjne

PRZEDSIĘBIORCY KONSUMENCI

WŁAŚCICIELE ZASOBÓW

dobra i usługi strumień pieniądza

Przedsiębiorca musi kupować usługi produkcyjne (siła robocza, ziemia), za które musi płacić (płace, renty, procent).

Przedsiębiorcy oferują dobra i usługi konsumentom, którzy płacą za nie cenę (strumień pieniądza) równy wydatkom konsumentów. Występuje pełne krążenie środków pieniężnych i rzeczowych.

Strumienie z okresu na okres są równe co do wielkości i co do wkładów. Jeżeli przyjmujemy, że nie ma państwa, nie ma transferów, to można przyjąć, że dochody są równe dochodowi narodowemu.

Istota analizy ekonomicznej

Analiza ekonomiczna- metoda badania procesów gospodarczych polegająca na rozpatrywaniu związków najczęściej ilościowych, zachodzących pomiędzy poszczególnymi elementami tych procesów. Może być stosowana zarówno do badania zjawisk i procesów gospodarczych zachodzących w skali całej gospodarki (analiza makroekonomiczna), jak również zjawisk i procesów występujących w ramach poszczególnych jednostek gospodarczych i instytucji (analiza mikroekonomiczna). Umożliwia stawianie diagnoz, ułatwia podejmowanie decyzji, a także sprzyja racjonalizacji procesów gospodarczych.

Wielkości nominalne i realne

Wartość nominalna- wartość danego do9bra, usługi lub innej rzeczy wyrażona najczęściej w pieniądzu i wyznaczona przez ceny bieżące bez uwzględnienia wpływu innych czynników, np. inflacji.

realny PNB=

Użyteczność

Użyteczność- jest sumą zadowolenia jaką osiąga indywidualny konsument z konsumowania lub posiadania danego dobra.

W sowich wyborach konsument dąży do maksymalizacji użyteczności, czyli do wybrania takiej kombinacji konsumowanych dóbr, które daje mu możliwie największe zadowolenie.

Użyteczność całkowita (UC)- jest sumą użyteczności konsumowanej ilości produktów lub usługi (suma pożądanej satysfakcji osiąganej przez producenta). Dążenie do maksymalizacji użyteczności całkowitej jest związane z rezygnacją z pewnych dóbr dających mniejszy stopień satysfakcji (użyteczności).

UC Krzywa użyteczności całkowitej

(w miarę powiększenia ilość dobra jego UC dla

gospodarstwa domowego wzrasta.)

ilość dobra A

UC wzrasta w miarę zwiększenia ilości dobra. Wzrost UC jest jednak coraz wolniejszy. W pewnym momencie, po osiągnięciu znacznie ilości konsumowanego dobra, może wystąpić spadek UC. Dzieje się to dlatego tak, ponieważ w miarę zwiększenia konsumpcji użyteczności każdej dodatkowo konsumowanej jedn. dobra jest coraz mniej.

Między ilością konsumowanego dobra a użytecznością- występują zależności:

• UC konsumpcji danego dobra rośnie (spada) wraz ze wzrostem (spadkiem) ilości dobra.

• UM zmniejsza się (rośnie) wraz ze wzrostem (spadkiem) ilości konsumowanego dobra.

Użyteczność marginalna (UM) (użyteczność krańcowa)- wyraża zadowolenie konsumenta ze zwiększenia (zmniejszenia) konsumpcji danego dobra o kolejną, dodatkową jednostkę.

Użyteczność krańcowa- czyli przyrost UC (ΔUC) związanej z przyrostem konsumpcji danego dobra o kolejną jedn. (ΔQ_A), maleje.

ΔUC

UM = ------- UM , krzywa użyteczności krańcowej.

ΔQ_A

ilość dobra A

Prawo malejącej UM mówi, że zadowolenie z pierwszej konsumowanej jednostki dobra jest znacznie większe aniżeli z kolejnej, drugiej jedn. W rezultacie przyrosty zadowolenia z konsumpcji mierzone jako UM zmniejszają się wraz ze wzrostem ilości konsumowanego dobra. Zależność ta jest odwracalna.

Konsument maksymalizujący korzyści (zadowolenie) z konsumpcji będzie ją zwiększał, aż do momentu, w którym UM= 0.

Użyteczność krańcowa (maleje)- dodatkowa satysfakcja ze spożycia każdej dodatkowej jedn. tego samego dobra, czyli użyteczność całkowita rośnie w tempie malejącym

poziom

użyteczności

ilość jabłek

Wskaźniki ekonomiczne/indeks i stopa wzrostu/

Stopa spożycia- skłonność do konsumpcji- kategoria ekonomiczna wprowadzona przez J.M. Keynesa da określania udziału w dochodach gospodarstw domowych tej ich części, która jest przeznaczona na zaspokojenie bieżących potrzeb konsumpcyjnych. Narzędziem analizy podziału produktu społecznego i wzrostu gospodarczego jest przeciętna skłonność do konsumpcji (stopa konsumpcji spożycia), która jest stosunkiem części dochodów przeznaczonych, zwykle w skali roku, na konsumpcję do całego dochodu osiągniętego w tym samym czasie.

Stopa wzrostu- stopa to arytmetycznie zobrazowana ewolucja czynnika ilościowego lub istniejąca relacja między dwoma czynnikami ilościowymi. Jest wyrażana zwykle stosunkiem procentowym wobec jednego z czynników lub wobec okresu bazowego.

Indeks= wskaźnik- liczba wyrażająca procentowo stosunek wielkości rozpatrywanych do przyjętej podstawy.

Analiza rozliczeniowa
Rozpatruje wpływ różnych zjawisk na wzrost lub spadek określonych wskaźników. Przy zastosowaniu tej formy analizy ustala się szczegółowo czynniki oraz określa się liczbowo wagę ich oddziaływania na wybrany wskaźnik syntetyczny lub cząstkowy.

Krzywa obojętności

Współczesna teoria zachowania się konsumenta opiera się na uporządkowanym systemie preferencji konsumowanych dóbr. Preferencje te są ilustrowane za pomocą krzywej obojętności o różnym możliwym nachyleniu i ograniczeniu analizy do 2 dóbr substytucyjnych.

Krzywa obojętności- przedstawia wszystkie kombinacje konsumpcji dwóch dóbr, które są dla konsumenta obojętne. Każda z tych kombinacji daje konsumentowi takie samo zadowolenie, (czyli ten sam poziom całkowitej użyteczności).Oznacza to, że dana krzywa obojętności charakteryzuje się stałym poziomem zadowolenia.

ilość dobra Y Krzywa obojętności konsumpcji jabłek i pomarańczy

(pomarańcze)

ilość dobra X (jabłka)

A,B,C- ten sam poziom użyteczności bez względu na kombinacje.

Krzywa obojętn.- łączy wszystkie p-kty, w których konsument osiąga ten sam poziom satysfakcji.

Zwiększenie konsumpcji 1 dobra (jabłek) może odbywać się kosztem zmniejszenia konsumpcji 2 dobra (pomarańczy). Podobnie zmniejszenie konsumpcji 1 dobra (pomarańczy) musi być kompensowane wzrostem konsumpcji 2 dobra (jabłek).

Końcowa stopa substytucji- ilość dobra Y niezbędna do rekompensaty straty konsumpcji dobra X.

zmiana konsumpcji jednostki dobra Y

MRS = ----------------------------------------------- MV_x = MV_y zrównanie

zmiana konsumpcji jednostki dobra X użyteczności

Pokazuje preferencje konsumentów w stosunku do dóbr substytucyjnych. Konsument dokona takiego wyboru, aby U krańcowa zrównały się gdy nie będzie ograniczony budżetem i różnicą ceny.

dobro Y

Mapa krzywych obojętności

dobro X

U2- U4- wyższe krzywe użyteczności (większe ilości dóbr, wyższe poziomy użyteczności)

A,B- przynoszą tę samą użyteczność, konsumenci będą aspirować się do C i wyżej.

Krzywe U są zbieżne lecz nigdy się nie przecinają. U (poziom zadowolenia) danego dobra zmienia się w zależności od ilości dobra pozostawionego do dyspozycji konsumenta, dostępności innych dóbr.

Model ekonomiczny

to uproszczony obraz rzeczywistości gospodarczej (ale go nie deformułuje- konstruujemy model poprzez wyrażanie opinii upraszczających rzeczywistość). Model ekonomiczny pokazuje zależność między różnymi zjawiskami ekonomicznymi. Nikt nie neguje potrzeby posługiwania się modelami. W ekonomii budowanie modelu powoduje zakładanie uproszczeń i ułatwia analizę rzeczywistości gospodarczej.

Modele ekonomiczne mogą być prezentowane w różnych postaciach: w postaci zwięzłej, niesformalizowanej ekspozycji słownej, kluczowych cech, w postaci wykresów czy też układów równań matematycznych

Analiza wskaźnikowa

Wskaźnik produkcji- zespół wielkości charakteryzujących zasadnicze cechy produkcji pojmowanej jako działalność przedsiębiorstwa, jako rezultat tej działalności.

Wskaźniki finansowe- wskaźniki ilustrujące ekonomiczną sytuację przedsiębiorstwa. Do podstawowych wskaźników finansowych zalicza się: płynność, aktywność (sprawność działania), rentowność, zadłużenia. Stosowane w analizie ekonoimiczno-inansowej.

Wskaźniki giełdowe- wskaźniki, które na bieżąco określają atrakcyjność lokowania pieniędzy w konkretne akcje na giełdzie papierów wartościowych. Najpopularniejszymi wskaźnikami giełdowymi są: wskaźnik cena do zysku oraz wskaźnik cena do wartości księgowej.

Krańcowa stopa substytucji dobra X przez dobro Y

Ilość dobra Y jaka jest niezbędna do rekompensaty jednej jednostki dobra X nazywamy krańcową stopą substytucji (MRS) dobra X przez dobro Y.

MRS=

MRS pokazuje nam preferencje konsumentów w stosunku do dóbr substytucyjnych. Pomijając ograniczenia w wyborach(zasobność budżetów, relacje cen) wówczas zasada wyboru przedstawia się: MU_X =MU_Y- zrównanie użyteczności krańcowych (jest to fikcja).

Konsument działa jednak w świetle ograniczonym- napotyka na ceny i zasobność portfela. Konsument dąży do równowagi zwanej równowagą konsumenta.

Równowaga konsumenta to względna stabilność zwyczajów nabywczych przy których konsument maksymalizuje swą satysfakcję.

Gdyby dochody konsumentów były nieograniczone nie mieli problemów z dokonywaniem wyboru, znaleźliby się na najwyższej linii użyteczności, osiągnęliby stan nasycenia.

Rachunek ekonomiczny / istota/

Rachunek ekonomiczny- prowadzony jest na podstawie informacji o cenach- konfrontowanie osiąganych (wyników) efektów z podnoszonymi na nie nakładami wyrażonymi w jednostkach pieniężnych, co umożliwia ich porównywalność. Stosowanie i rozwój rachunku ekonomicznego jest wyrazem zasady racjonalnego gospodarowania umożliwiającej osiągnięcie maksymalnych efektów przy danych nakładach lub minimalizowanie nakładów na realizację określonych wyników.

Rachunek ekonomiczny odpowiada na pytania: co? jak? ile? kiedy? produkować- stanowi zatem postawę ustalania programów produkcji, kierunków i warunków jej sprzedaży w dostosowaniu do warunków dyktowanych przez rynek. jest podstawowym narzędziem zarządzania działalnością gospodarczą oraz służy realizacji zarobkowego celu prowadzenia takiej działalności. Porównywanie uzyskanych z danej działalności gospodarczej efektów z podnoszonymi w związku z tą działalnością nakładami w celu najlepszych ekonomicznie wariantów decyzji. Warunki: mierzalne nakłady wyrażone w tych samych jednostkach miary, jednoznaczne kryterium wyboru.

Gospodarstwo domowe

Gospodarstwo domowe to jednostka organizacyjna, usługowo- przetwórcza (wytwórcza) w ramach, której wykonywane są czynności, których celem jest bezpośrednie zaspokojenie potrzeb.

Wśród gospodarstw domowych można wyróżnić:

• gospodarstwa domowe rodzinne,

• gospodarstwa domowe rodzinne uzupełnione innymi osobami,

• gospodarstwa domowe zespołów lub grup opierających swoją wspólnotę na innych kryteriach niż rodzina biologiczna, np. komuna hipisowska,

• gospodarstwa domowe osób samotnych

Istotą gospodarstw domowych jest prowadzenie działalności gospodarczej na podstawie środków będących własnością osobistą jednostek lub zespołów żyjących w gospodarstwie domowym.

Środki można sklasyfikować w trzech zasadniczych grupach:

• przychody i zasoby pieniężne

• wyposażenie gospodarstwa domowego

• siła robocza członków gospodarstwa domowego

Gospodarstwa domowe spełniają funkcje o charakterze społeczno- ekonomicznym.

Gospodarstwo domowe jest mikro jedostką gospodarczą, w której zbiegają się wszystkie decyzje zarówno społeczne jak i indywidualne dotyczące: hierarchii potrzeb, struktury wydatków, sposobu ich zaspokojenia.

W gospodarstwach domowych zapadają decyzje jak mają być rozdysponowane dochody. Na przestrzeni lat obserwuje się zmiany w gospodarstwie domowym- dotyczą one bazy materialnej, pozycji społecznej, liczebności, struktury osobowej.

Czynnikiem wielopłaszczyznowym, który wpływa na znaczenie gospodarstwa domowego jest wzrost aktywności zawodowej kobiet.

Między gospodarstwem domowym i gospodarka narodową istnieje sprzężenie:

• gospodarstwa domowe dostarczają siły roboczej i pieniądza,

• gospodarka narodowa dostarcza pieniądza w postaci płac, towary i usługi.

Rozmiary produkcji zależą od rozmiarów konsumpcji.

W warunkach rynkowych zachowaniami nabywców i wytwórców rządzi identyczny motyw- maksymalizacja korzyści materialnych:

w przypadku producentów- zysk

w przypadku konsumentów- użyteczność dóbr oferowanych na rynku.

Celem działalności gospodarstwa domowego jest maksymalizacja użyteczności czerpanej ze spożycia koszyka dóbr oraz z czasu wolnego.

Użyteczność krańcowa

Wartość, którą konsument przywiązuje do poszczególnej jednostki danego dobra zależy od ilości już spożytych jednostek tego dobra- tak zwana użyteczność krańcowa.

Użyteczność każdej kolejnej jednostki konsumowanego dobra jest coraz mniejsza- występuje stan nasycenia.

Użyteczność krańcowa (UK) przyjmuje wartości ujemne w miarę jak spożycie dóbr rośnie to ich użyteczność krańcowa maleje; jeśli zjemy trzy jabłka nie pragniemy tak bardzo czwartego- ich użyteczność jest coraz to mniejsza.

Podstawowe warunki istnienia rynku siły roboczej w kapitalizmie.

Siła robocza staje się w kapitalizmie specyficznym towarem gdyż jest przedmiotem wymiany (transakcji kupno- sprzedaż).

Właściciel siły roboczej, aby mógł ją wynająć kapitaliście musi:

• być wolny osobiście- gdyż tylko taki człowiek może dysponować swoją siłą roboczą

• nie może posiadać środków produkcji- gdyby je posiadał byłby kapitalistą, rzemieślnikiem itp.

Bez istnienia rynku siły roboczej produkcja kapitalistyczna w ogóle nie byłaby możliwa.

Przedstaw graficznie fazy cyklu koniunkturalnego.

cykl koniukturalny- przejawia się okresowymi i w miarę regularnymi wahaniami produkcji i zatrudnienia czynników wytwórczych.

Cykl gospodarczy wg J.M.Keynes^'a obejmuje 4 fazy:

• kryzys

• depresja (PNB nie wzrasta, nie może niżej spaść, bezrobocie, bieda);

• ożywienie (zatrudniamy ludzi, zwiększamy produkcję);

• rozkwit (osiągnęliśmy max wskaźniki, których nie można przekroczyć, zyski nie rosną w przeds.)

doch.

narod

I II III IV

czas

W rzeczywistości mamy okresy spowolnionego i przyśpieszonego wzrostu. W krótkim okresie używa się wielu innych wskaźników: stopa %, zmiana ceny itp.

Faza kryzysu- charakteryzuje się spadkiem poszczególnych wielkości gospodarczych;

Faza depresji- ich względna stabilizacją na obniżonym poziomie;

Faza ożywienia- wzrostem poszczególnych wskaźników aktywności gospodarczej;

Faza rozkwitu- zaczyna się, gdy te wielkości osiągną poziom z poprzedniego górnego p-ktu zwrotnego. Charakteryzuje się dalszym wzrostem poszczególnych wskaźników, ale już w zwolnionym tempie. Górny p-kt zwrotny zapoczątkuje f. kryzysu i nowy cykl.

Fazy cyklu:

Przesłanki kryzysu narastają już w fazie rozkwitu. Trudności zbytu powodują trudności uzyskania kredytu, przejściowe podniesienie stopy %, powstrzymanie się inwestowania, gwałtowny spadek popytu na śr. produkcji i siłę roboczą. Szanse przetwarzania mają przeds. wytwarzające po niskich kosztach wytwarzania. Kryzys jest czyn. dokonującym selekcji wśród przeds., także ze na rynku zostają najlepsi. Popyt nie schodzi nigdy poniżej pewnego minimum.

Depresja- produkcja utrzymywana jest na niskim poziomie i ustala się pewien stan para równowagi minimalnej. Następuje dążenie do obniżenia kosztów wytwarzania, możliwości zbytu, osiągnięcia stopy zysku.

Pewien minimalny wzrost oznacza wzrost zatrudnienia i strumienia popytu. Depresja przechodzi w stan ożywienia, który trwa tak długo jak przeds. pozytywnie oceniają przyszłość. Ożywienie przechodzi w rozkwit, który niesie ze sobą przesłanki kryzysu.

Podstawowe wady metodologii MPS.

MPS (kryterium pracy produkcyjnej) metodologia obliczania makrowielkości w oparciu o wartości dóbr materialnych.

Wady:

• trudności w rozróżnieniu kto nie jest pracownikiem

( w praktyce wszyscy zatrudnieni w gałęzi produkcyjnej są pracownikami produkcyjnymi

nieprodukcyjni- administracja państwowa, policja, wojsko, oświata)

• w wielkościach makro nie zawiera się produkcja usług

Akumulacja w skali mikro- i makro:

Akumulacja- powoduje w danym okresie zwiększenie wolumenu funkcjonującego kapitału, powodujące możliwość zwiększania akumulacji w przyszłym okresie.

Akumulacja- to kategoria ekonomiczna związana z odważaniem procesu wytwarzania.

Akumulacja (w skali mikro)- to środki na powiększenie kapitału.

Akumulacja (w skali makro)- część dochodu narodowego przeznaczonego na przyrost majątku narodowego.

Wady metodologii SNA.

SNA (system rachunkowości społecznej) metodologia obliczania makrowielkości w oparciu o kryterium pracy przynoszącej dochód.

Wady:

• produkcja na własne potrzeby nie zaliczana do produktu globalnego, np. część wyprodukowanego mleka rolnik zatrzymuje dla siebie

• wielokrotne naliczanie tych samych dochodów, tzw. wartości dodane

• nie uwzględniona gospodarka „szarej” sfery

• nie uwzględniona produkcja z odpadów.

W ramach metodyki SNA dochód narodowy oblicza się jako strumień dochodu. Dochód narodowy rozumie się jako sumę konsumpcji i inwestycji netto oraz wydatków państwowych na towary i usługi lub jako strumień dochodów.

Jak obliczyć poziom inflacji ?

Najczęściej stosowany (ICK) Indeks Cen Konsumpcyjnych (miara inflacji).

Jest to stosunek kosztów określonych dóbr konsumpcyjnych objętych reprezentacyjnym zestawieniem dóbr w każdym kolejnym roku badania do kosztów tego koszyka w roku bazowym.

Inflacja jest zjawiskiem nie postrzeganym jednocześnie bo można mówić o korzyściach i kosztach inflacji. Inflacja jest procesem długofalowym. Współcześnie nazywa się inflacją sekularną.

Inflacja pieniężna to przewaga sumy pieniędzy nad dobrami rynkowymi. Inflacja pieniężna polega na przewyżce (nadmiarze) ilości pieniądza będącego w obiegu do wartości dóbr rynkowych. Gdy wydatki budżetowe wzrastają, a produkcja nie wzrasta (np. wojna).

Rynkowa teoria inflacji- dzieło inflacji upatrywane w ogólnej równowagi rynkowej.

Rodzaje inflacji:

• wg tempa inflacji- pełzająca, powolna, przytłumiona, krocząca, galopująca, histeryczna, hiperinflacja, jednocyfrowa, dwu, trzycyfrowa

• wg pytań- czy to jest jawna (kontrolowana czy żywiołowa) czy ujawniona

• wg przyczyn inflacji- pieniężna, kosztowa, podażowo- popytowa.

Przyczyny kosztowe inflacji to zwracanie uwagi na wzrost cen tych czynników produkcji, które mogą powodować wzrost cen (np. płace).

Występuje spirala koszty- ceny oraz spirala- płace ceny.

Nadmierny popyt może być powodem wzrastającej inflacji.

Psychologiczne przyczyny inflacji:

• środki masowego przekazu

• rozbudzenie nadmiernych apetytów konsumenckich.

Podstawowe wady metodyki mps.

MPS (kryterium pracy produkcyjnej) metodologia obliczania makrowielkości w oparciu o wartości dóbr materialnych.

Wady:

• trudności w rozróżnieniu kto nie jest pracownikiem

( w praktyce wszyscy zatrudnieni w gałęzi produkcyjnej są pracownikami produkcyjnymi

nieprodukcyjni- administracja państwowa, policja, wojsko, oświata)

• w wielkościach makro nie zawiera się produkcja usług

Podstawowe funkcje cen

Dochodowa- polega na tym że ceny towarów i usług powinny obejmować odtworzenie wszelkich kosztów ponoszonych na ich wyprodukowanie oraz zapewnić określoną nadwyżkę niezbędną do finansowania rozwoju społ-ekonom. firmy

Informacyjna- cena jako pieniężny wyraz wartości towaru daje określoną informację zarówno dla producentów jak i konsumentów. Cena informuje wytwórcę o opłacalności produkcji danego towaru.

Ma 2 aspekty:

+dla producenta

+dla konsumenta

Rozdzielczą funkcję cen mogą spełniać poprawnie tylko ceny równowagi rynkowej, takie ceny przy których podaż równa się popytowi

Redystrybucyjna funkcja cen powoduje że dokonuje się poprzez te ceny redystrybucja.

Konkurencja jest motorem postępu

Konkurencja wyzwala silne bodźce do optymalizacji skali produkcji i racjonalnego wykorzystania czynników produkcji. Dążąc do jak największego zysku przedsiębiorcy starają się produkować więcej i lepiej niż ich konkurenci oraz produkować możliwie najtaniej, tzn. minimalizować jednostkowe koszty produkcji.

W kapitalizmie jest mechanizm który zmusza kapitalistów do akumulacji. Kapitalista akumuluje bo to daje mu możliwość zwiększenia produkcji i zwiększenia zysku w następnym okresie, chce się bogacić i musi się bogacić. Musi wprowadzać postęp techniczny, obniżać koszty produkcji. Mechanizm który zmusza kapitalistę do akumulowania to konkurencja. Zmusza ona przedsiębiorcę do obniżania kosztów wytwarzania. (Pan feudalny nie musiał akumulować bo miał tytuł do dochodów i nie był poddawany presji)

Przedsiębiorca akumuluje z powodów subiektywnych, chce się bogacić, musi akumulować- zmusza go do tego mechanizm konkurencji.

rzeczowy i pieniężny system przepływów w gospodarce rynkowej (krążenie) -

akumulacja w skali makro i mikro -

rachunek ekonomiczny -

gospodarstwo domowe -

użyteczność krańcowa -

podstawowe warunki modelu konkurencji doskonałej -

równanie ilości pieniądza w obiegu m * v = p * t -

zasoby i strumienie -

przedstaw graficzne fazy cyklu koniunkturalnego -

co to jest rynek? -

jak obliczamy poziom inflacji? -

krzywa transformacji -

podstawowe warunki istnienia rynku siły roboczej w kapitalizmie -

wady metodologii sna -

na przykładzie konkurencji doskonałej uzasadnij twierdzenie: „ konkurencja jest motorem postępu” -

wskaźniki ekonomiczne -

analiza rozliczeniowa -

krzywa objętości -

inflacja- pojęcie i mierzenie jej poziomu -

uzasadnij twierdzenie: „ konkurencja jest motorem postępu” -

istota analizy ekonomicznej -

wielkości nominalne i realne -

model ekonomiczny -

krańcowa stopa substytucji dobra x przez dobro y -

podstawowe wady metodyki mps -

reprodukcja-

użyteczność -

analiza wskaźnikowa -

podstawowe funkcje cen-

---