Zarys prawa cywilnego z umowami w administracji skrypt cz.2, Prawo cywilne(16)


PRAWA ZASTAWNICZE

Prawa zastawnicze - to prawa spośród praw rzeczowych ograniczonych, które służą zabezpieczeniu wierzytelności. Akcesoryjność praw zastawniczych oznacza, że

Prawa zastawnicze to:

ZASTAW (art. 306 i następne K.C.)

Przedmiotem zastawu mogą być:

0x08 graphic

Z art.329 i następnych K.C.→ wynika, iż ustanowienie zastawu na prawach będzie dokonywane w sposób przeniesienia prawa czyli oznacza cesję.

Z art.329 K.C.→ wynika, że umowa o zastaw na prawach winna być utworzona na piśmie z datą pewną, uchybienie wymaganiom co do formy będzie oznaczało nieważność umowy.

Według art.306 K.C.→ zastaw polega na tym, że wierzyciel będzie mógł dochodzić zaspokojenia z rzeczy obciążonej zastawem:

Według art. 311 K.C.→ rzecz obciążona zastawem może być przedmiotem obrotu, można nią dowolnie rozporządzać.

Jak powstaje zastaw?

AD. 1. W drodze umowy.

Jest to umowa zawierana przez właściciela rzeczy (zastawcę) z wierzycielem (zastawnikiem), który miałby korzystać z zabezpieczenia w postaci zastawu. Jest to umowa realna, a więc oznacza konieczność wydania rzeczy przez zastawce zastawnikowi lub osobie trzeciej, takiej która będzie wyznaczona (uzgodniona) przez zastawcę lub zastawnika. Rzecz musi zostać wydana przez zastawcę!!!

Zaspokojenie zastawnika zgodnie z art.312 K.C. może nastąpić tylko w trybie postępowania egzekucyjnego. Oznacza to, że wierzyciel musi zastosować się do reguł, które stanowi postępowanie egzekucyjne. Zastawnik nie staje się właścicielem rzeczy w wyniku samego zastawu!!!

0x08 graphic

ZASTAW REJESTROWY (ustawa z 6 grudnia 1996r. o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów).

Jak powstaje zastaw rejestrowy (różnice z zastawem)?

  1. Ustanowienie zastawu rejestrowego będzie wymagało nie tylko zawarcia umowy między zastawcą a zastawnikiem ale również będzie wymagało wpisu do rejestru zastawów prowadzonego przez sądy rejonowe miast wojewódzkich. Rzecz obciążona zastawem rejestrowym pozostawać będzie w rękach właściciela czyli zastawcy.

  2. W umowie o zastaw rejestrowy dopuszczalne jest zastrzeżenie innego sposobu zaspokojenia zastawnika niż tylko w trybie postępowania egzekucyjnego.

HIPOTEKA (art. 65 i następne ustawy z 6 lipca 1982r. o hipotece i księgach wieczystych).

Przedmiotem zastawu hipotecznego mogą być:

  1. Nieruchomości (nie mogą to być rzeczy ruchome).

  2. Udziały we współwłasnościach (w częściach ułamkowych). Każdy z współwłaścicieli w częściach ułamkowych może zastawić swój udział we własności nieruchomości.

  3. Nieruchomości użytkowane wieczyście.

  4. Spółdzielcze, własnościowe prawo do lokalu.

  5. Wierzytelności zabezpieczone hipoteką (tzw. hipoteka na hipotece).

0x08 graphic

Według art.65 ust. 1 ustawy o hipotece i księgach wieczystych→ hipoteka polega na tym, że wierzyciel hipoteczny będzie mógł dochodzić zaspokojenia z nieruchomości obciążonej hipoteką:

Jak powstaje hipoteka?

  1. W drodze umowy (hipoteka umowna)

  2. W skutek żądania wierzyciela (hipoteka przymusowa, sądowa)

AD. 1. Hipoteka umowna.

Powstaje w wyniku:

  1. Umowy zawartej przez właściciela nieruchomości z wierzycielem. Oświadczenie dłużnika musi być złożone w formie aktu notarialnego. Oświadczenie wierzyciela może być złożone w każdej formie.

  2. Konieczny jest wpis do księgi wieczystej, który ma charakter konstytutywny. Bez tego wpisu nie ma hipoteki!!!

AD.2. Hipoteka sądowa.

Hipoteka sądowa wymaga żądania wierzyciela o ustanowienie hipoteki na wierzytelności jego dłużnika. Żądanie może złożyć tylko wierzyciel, który ma tytuł wykonawczy czyli tytuł egzekucyjny zaopatrzony klauzule wykonalności (art. 776 K.P.C.). W art. 777 K.P.C.→ wyliczono szereg tytułów egzekucyjnych, np. prawomocne orzeczenie sądu.

Sposób zaspokojenia wierzyciela hipotecznego następuje w trybie postępowania egzekucyjnego.

Księgi wieczyste są prowadzonymi dla nieruchomości. Reguluje je ustawa z 6 lipca 1982r. o hipotece i księgach wieczystych. Księgi wieczyste prowadzone są przez sądy rejonowe, które mają wydzielone oddziały tzw. wydziały ksiąg wieczystych. Księgi wieczyste są jawnymi i prowadzone się w 2 postaciach:

Ustrój ksiąg wieczystych (4 działy):

Księgi wieczyste służą również rękojmi wiary publicznej→ co oznacza, że nabywca nieruchomości w drodze czynności prawnej może działać w zaufaniu co do wpisów wynikających z księgi wieczystej. Nabycie nieruchomości powinno zostać odnotowane w dziale 2 księgi wieczystej. Wpis do księgi wieczystej nie ma jednak charakteru konstytutywnego (nie jest obowiązkowy).

Sytuacja:

Sam wpis nie nadaje tytułu własności nieruchomości. Taki tytuł nadaje tylko czynność prawna jaką jest umowa w tym wypadku np. kupna - sprzedaży. W dziale 2 nie będzie wskazany nowy właściciel nieruchomości jeżeli niedbały nabywca o to nie zadbał. W takiej sytuacji osoba bliżej oznaczona w dziale 2 jako właściciel może rozporządzić tą nieruchomością w stosunku do drugiej osoby, która pozostawać będzie w dobrej wierze co oznaczać będzie, że nie wie kto jest prawdziwym właścicielem. Po zakupie tej nieruchomości stanie się właścicielem gdyż korzysta z rękojmi wiary publicznej księgi wieczystej.

KSIĘGA III - ZOBOWIĄZANIA

Źródłem zobowiązań jest najczęściej czynność prawna ale po drugie niejednokrotnie źródłem zobowiązania będzie czyn zabroniony, który łączy obowiązek naprawienia szkody (art.415 i następne K.C.), zobowiązania wynikają również z bezpodstawnego zobowiązania (art.405 i następne K.C.).

Przedmiotem zobowiązań jest świadczenie. Wierzyciel może żądać zobowiązania a dłużnik musi je spełnić. Świadczenie zawsze będzie polegało na określonym zachowaniu dłużnika. Zachowanie dłużnika będzie niejednokrotnie polegało również na posłużeniu się określonym obiektem. Dłużnik ponosi odpowiedzialność za spełnienie świadczenia - jest to odpowiedzialność osobista, czyli odpowiedzialność całym swoim mieniem. Wierzyciel będzie mógł dochodzić zaspokojenia z całego majątku dłużnika.

Odpowiedzialnością rzeczową ponosi np. właściciel nieruchomości obciążonej hipoteką. Odpowiedzialność rzeczowa będzie więc utożsamiana z odpowiedzialnością ograniczoną.

Istnieją 2 zasadnicze rodzaje świadczeń:

  1. Pieniężne.

  2. Niepieniężne.

Świadczenia pieniężne.

Świadczenie pieniężne wchodzi w rachubę w znakomitej większości umów. Polega ono na zapłacie→ co oznacza konieczność posłużenia się pieniędzmi.

Pieniądz w istocie swej pochodzi od państwa, które emituje pieniądze (mogą być to również związki państw jak np. Unia Europejska).

Pieniądz może występować w postaci:

  1. Znaków pieniężnych (banknoty, monety, tzw. gotówka)

  2. Postaci zdematerializowanej czyli zapisu na rachunku bankowym czyi tzw. pieniądz bankowy.

Zapłata może być dokonana za pomocą znaków pieniężnych bądź pieniądza bankowego - taka zapłata polegać będzie na obciążeniu rachunku dłużnika i uznaniu rachunku wierzyciela. Uznanie tych wpisów również będzie oznaczało zapłatę.

Od pieniędzy należy odróżnić inne środki zapłaty czyli:

Zapłata np. za pomocą czeku nie oznacza tego, iż dokonujący zapłaty jest zwolniony z obowiązku wobec wierzyciela z chwilą wystawienia czeku. Zapłata nastąpi dopiero z chwilą realizacji czeku przez wierzyciela czyli z chwilą gdy na rachunku wierzyciela odnotowany zostanie wpływ pieniędzy lub zostanie wypłacona gotówka.

0x08 graphic

Ustalenie wysokości zapłaty:

Należy rozróżnić różne wartości pieniądza:

Art.3581§1 K.C.→ stanowi o tym, że spełnienie świadczenia pieniężnego (zapłata) winna być spełnione w wysokości sumy nominalnej pieniądza, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej.

Odstępstwem od nominalizacji jest waloryzacja. waloryzacja może być: