INFRASTRUKTURA TRANSPORTU MORSKIEGO

Pojęcia

1. Transport morski to przewóz towarów lub pasażerów po naturalnych morskich szlakach żeglugowych realizowany między portami morskimi za pomocą środków transportowych, czyli statków.

2. Ze względu na rejon pływania transport morski dzielony jest na:

• żeglugę krajową - podróże po morskich wodach wewnętrznych i morzu terytorialnym;

• żeglugę przybrzeżną - każdy kraj ma swoją definicję
  i obszar tej żeglugi (w Polsce to podróże po Morzu Bałtyckim do 8° długości geograficznej wschodniej);

• żeglugę międzynarodową - podróże po obszarach morskich innych niż wymienione powyżej, zwaną też żeglugą wielką.

Zalety:

• Zdolność do przewozów masowych;

• Największa podatność przewozowa (możliwość przewozu wszelkiego rodzaju ładunków);

• Nieograniczony światowy zasięg;

• Silna degresja kosztów jednostkowych (niskie koszty transportu).

• Wady:

• Mała prędkość eksploatacyjna;

• Długi czas transportu i niska punktualność;

• Wrażliwość na warunki klimatyczne;

• Konieczność korzystania z innych gałęzi transportu.

Elementy infrastruktury transportu morskiego:

• Liniowe: naturalne i sztuczne szlaki komunikacji morskiej, częściowo kształtowane przez człowieka;

• Punktowe: porty morskie - mające z punktu widzenia działalności gospodarczej podstawowe znaczenie w funkcjonowaniu i rozwoju transportu morskiego.

W transporcie morskim dominuje infrastruktura punktowa, czyli porty,
a naturalna infrastruktura liniowa ma relatywnie mniejsze znaczenie

Elementy liniowe (wszechocean):

• Otwarte oceany

• Morza przybrzeżne i śródlądowe

• Naturalne połączenia między morzami
  i oceanami (cieśniny i naturalne kanały morskie)

• Sztuczne drogi morskie (kanały)

• Morza zamknięte

• Kanały morsko-rzeczne

Podstawowe znaczenie dla żeglugi morskiej mają międzykontynentalne szlaki oceaniczne, służące światowej wymianie towarowej między głównymi ośrodkami wydobycia surowców oraz głównymi ośrodkami ich przetwórstwa i konsumpcji.

Morskie przewozy pasażerskie nie odgrywają istotnej roli
w międzykontynentalnej żegludze oceanicznej; ruch pasażerski odbywa się głównie na szlakach prowadzących przez morza przybrzeżne
i śródziemne (koncentracja na Morzu Bałtyckim, Północnym, Śródziemnym).

Ponad 75% handlu światowego obsługuje żegluga morska przez co ma największe znaczenie w międzynarodowych przewozach towarów na wielką skalę;

60% światowego handlu morskiego koncentruje się na szlakach żeglugowych łączących wysoko rozwinięte kraje Ameryki Północnej, Europy
i Azji Południowo-Wschodniej.

Ponad 20% wszystkich towarów przewożonych transportem morskim na świecie przeładowuje się w Europie na Morzu Północnym (strefa od Hawru do Hamburga).

Niemal połowa ładunków przewożonych drogą morską przypada na ropę naftową i produkty ropopochodne, co wynika z ogromnego zapotrzebowania świata na surowce energetyczne
i dużych dysproporcji ich naturalnego rozmieszczenia w złożach surowcowych.

Transport morski przewozi ogromne masy innych surowców naturalnych: węgla, koksu, rud żelaza
i innych metali oraz pozostałe ładunki masowe, głównie surowce i produkty chemiczne.

Ważną pozycję zajmują pasze, zboża i różne produkty żywnościowe oraz wyroby przemysłu hutniczego, konstrukcje stalowe.

Coraz większą rolę w transporcie morskim odgrywa przewóz drobnicy w standardowych jednostkach ładunkowych (kontenerach), które spowodowały rewolucję zarówno w technologii transportu morskiego, jak też w infrastrukturze portowej (terminale kontenerowe) oraz konstrukcjach okrętowych (kontenerowce).

W ostatnich latach nastąpił wzrost znaczenia szlaków komunikacji morskiej na morzach przybrzeżnych i śródziemnych. Wynika to z:

• Postępującej integracji krajów położonych wokół mórz śródziemnych,

• Dążenia do zmniejszania uciążliwości połączeń transportowych;

Transport morski jest najmniej uciążliwy dla środowiska naturalnego - tendencja do zastępowania w miarę możliwości szlaków lądowych szlakami morskimi.

1. Port

Węzłowy punkt transportowy usytuowany na styku środowiska morskiego i lądowego;

Na świecie jest ponad 10 tyś. portów morskich
i miejsc przeładunkowych (przystani, specjalistycznych terminali). Ich funkcje to:

• Przeładunek towarów przewożonych drogą morską;

• Obsługa ruchu pasażerskiego;

• Węzły logistyczne i gospodarcze w systemie globalnego handlu i transportu o silnym morskim charakterze;

• Koncentracja różnorodnych rodzajów działalności bezpośrednio lub pośrednio związanych
  z logistycznymi łańcuchami dostaw.

Elementy wyposażenia technicznego portów umożliwiają realizację różnorodnych usług transportowych, logistycznych, przemysłowo-środowiskowych, administracyjno-handlowych
i pasażersko-turystycznych.

Podstawowe składniki techniczne portu morskiego dzielą się na dwie podstawowe grupy:

Obiekty i urządzenia infrastruktury portowej

• Zapewniają powiązania liniowych elementów infrastruktury transportu morskiego i lądowego
  w porcie;

• Służą do obsługi ruchowej wszystkich środków transportu w danym porcie.

Suprastruktura portowa

• Służy do obsługi przedmiotu przemieszczania (ładunku i pasażera);

• Zapewnia obsługę ładunkową środków transportu.

Obiekty infrastruktury portowej:

• Mają charakter pierwotny i nadrzędny
  w stosunku do pozostałego wyposażenia technicznego;

• Stanowią podstawę rzeczową do tworzenia
  i rozwoju innych elementów technicznego wyposażenia portów;

• Ich stan ilościowy i jakościowy ma zasadnicze znaczenie dla funkcjonowania i rozwoju gospodarczego portów morskich.

Zakres przedmiotowy infrastruktury portowej:

• W uniwersalnym i pełnym ujęciu obejmuje dwie grupy obiektów i urządzeń wchodzących w skład potencjału technicznego portu (majątku portowego) - [trzecia grupa to suprastruktura portowa {III}];

• Podział ten jest związany z istnieniem wyznaczonej granicy portu morskiego, oddzielającej w sensie terytorialnym i administracyjnym obszar portu od otoczenia;

• Infrastruktura portu dzieli się na:

• Infrastrukturę dostępu do portu (od morza i lądu) {I};

• Infrastrukturę wewnątrzportową {II}.

Infrastruktura dostępu do portu:

• Obiekty i urządzenia związane z dostępem do obszaru portu od strony morza i lądu;

• Obszar portu to ograniczony obszar (kompleks basenów wodnych i terenów lądowych), na którym prowadzona jest działalność portowa, czyli całokształt usług na rzecz statków (pilotowanie, holowanie, cumowanie, bunkrowanie, zaopatrywanie w żywność, energię, wodę, remonty, itd.) oraz na rzecz ładunków (załadunek, rozładunek, magazynowanie, pakowanie, rozpakowywanie, naprawy kontenerów, itd.) i pasażerów.

1. dostęp od strony morza:

kanały żeglowne, śluzy, falochrony, urządzenia nawigacyjne, aż do granic obszaru portu;

2. dostęp od strony lądu:

drogi samochodowe, sieć kolejowa, drogi wodne śródlądowe oraz połączenia z siecią wewnętrzną obszaru portu.

Infrastruktura portowa:

Budowle inżynierskie wewnątrz obszaru portu pozwalające na obsługę statków, ładunków
i pasażerów: nabrzeża, kanały, baseny, drogi portowe, portowa sieć kolejowa, obiekty
i urządzenia transportu wodnego śródlądowego, systemy instalacyjne (wodno-kanalizacyjne, elektryczne, łączności, cieplne); system informacji
i system EDI.

Suprastruktura portowa:

Magazyny i place składowe wraz z wyposażeniem, urządzenia przeładunkowe oraz sprzęt zmechanizowany, portowy tabor pływający, terminale pasażerskie wraz z wyposażeniem, urządzenia i wyposażenie pomocnicze (budynki administracyjne, socjalne, dyspozytornie i in.), urządzenia i wyposażenie zabezpieczające trwałość i techniczną gotowość obiektów infra-
i suprastruktury portu (warsztaty, garaże i in.), systemy informacyjne wewnątrz terminali portowych.

Współczesny port morski:

• Układ funkcjonalny o określonym poziomie technologicznym;

• W tym ujęciu port morski stanowi zespół wyodrębnionych technologicznie terminali przeładunkowo-składowych dla określonych towarów, terminali obsługi ruchu pasażerskiego, zakładów przemysłu portowego oraz centrów dystrybucyjno-logistycznych świadczących różnorodne usługi na rzecz towarów, pasażerów
  i środków transportowych (morskich i lądowych).

• Poszczególne terminale przeładunkowe i logistyczne oraz zakłady przemysłu portowego stanowią wyodrębniony technologicznie, zorganizowany zbiór elementów infrastruktury i suprastruktury technicznej, funkcjonujący w ramach określonego lądowo-morskiego łańcucha transportowego, bądź też logistycznego łańcucha dostaw.

W układzie funkcjonalnym każdego terminalu portowego wyodrębnia się trzy zasadnicze części składowe:

• Stanowisko obsługi statków - obsługa ruchowa statków morskich i przeładunek towarów lub przemieszczanie pasażerów na styku statek-port;

• Stanowisko obsługi środków transportu zaplecza - obsługa ruchowa poszczególnych gałęziowych środków transportu (wagony kolejowe, pojazdy samochodowe, statki rzeczne) i przeładunek towarów lub przemieszczenie pasażerów na styku port-zaplecze;

• Obszar usług portowych świadczonych na rzecz ładunków (manipulacyjno-składowych, uszlachetniających, przetwórczych, itp.) albo na rzecz obsługi ruchu pasażerskiego (odprawy pasażerów, usługi handlowe, itp.); obszar ten położony jest pomiędzy stanowiskiem obsługi statków a stanowiskiem obsługi środków transportu zaplecza.

Infrastruktura transportu lotniczego

Transport lotniczy

Zalety:

• Największa prędkość podróżna;

• Najwyższe bezpieczeństwo przewozowe;

• Wysoka punktualność i rytmiczność transportu

Wady:

• Mała podatność transportowa (wybrane ładunki);

• Największy koszt usług transportowych;

• Duża wrażliwość na warunki klimatyczne;

• Konieczność korzystania z innych gałęzi transportu.

Infrastruktura transportu lotniczego

Punktowa: lądowiska, lotniska, porty lotnicze
i międzynarodowe porty lotnicze;

Liniowa: drogi lotnicze.

Często spotykany jest pogląd, że transport lotniczy nie posiada infrastruktury liniowej. Wynika to z istoty środowiska funkcjonowania tej gałęzi transportu - przestrzeni powietrznej. Przestrzeń ta jest głównym elementem infrastruktury liniowej, jednak nabiera ona cech infrastrukturalnych dopiero po zainstalowaniu na ziemi odpowiednich urządzeń prowadzenia, nadzoru i kontroli ruchu lotniczego. Urządzenia te, obiekty naziemne kontroli ruchu naziemnego mają w sensie technicznym charakter punktowy (radary, radiostacje komunikacyjne, radiostacje nawigacyjne), służą jednak do zabezpieczenia ruchu samolotów na odcinkach pomiędzy punktami infrastrukturalnymi - lotniskami.

Infrastruktura liniowa transportu lotniczego

• Drogi lotnicze: wycinki przestrzeni powietrznej
  o szerokości 10 NM (Nautical Miles - mil morskich) jako drogi krajowe i 20 NM jako drogi międzynarodowe oraz wysokości 900-12000m STD (standardowe nastawienie wysokościomierza).

• Rejony kontrolowane lotnisk: przestrzenie wokół lotnisk o promieniu kilkudziesięciu kilometrów,
  w których łączność i kierowanie ruchem przejmują lotniskowe organa kierowania ruchem. Stanowią one element łączący infrastrukturę liniową lotnictwa z infrastrukturą punktową.

Problematyka infrastruktury liniowej i punktowej transportu lotniczego stanowi z przyczyn technicznych idealny, niemal modelowy przykład ilustrujący zależność środków transportu od elementów infrastruktury.

O ile bowiem w innych gałęziach transportu,
w ekstremalnych sytuacjach awaryjnych, możliwe jest przyjęcie i obsługa środka transportowego poza wyznaczonymi i odpowiednio przygotowanymi punktami transportowymi (portami, stacjami, przystankami), o tyle w transporcie lotniczym,
z uwagi na specyfikę techniczną tej gałęzi, jest to praktycznie niewykonalne.

Infrastruktura punktowa transportu lotniczego

Lotnisko: wydzielona na lądzie lub wodzie powierzchnia wraz z przynależnymi do niej obiektami budowlanymi, urządzeniami i wyposażeniem, przeznaczona w całości lub w części do przylotów, odlotów i manewrowania statkami powietrznymi. Nazwa „port lotniczy” występuje w kontekście operacji ekonomicznych i handlowych przewozów lotniczych.

Międzynarodowy port lotniczy: port lotniczy
o wyznaczonym przez państwo miejscu położenia, służący lądowaniom i startom w międzynarodowym ruchu powietrznym, z tym że w obrębie tego portu dokonuje się czynności wynikających z przepisów celnych, imigracyjnych, ochrony zdrowia publicznego, kwarantanny oraz innych formalności tego typu.

Funkcje transportowe portów lotniczych jako punktów transportowych: gałęziowa

Funkcja gałęziowa: port lotniczy, podobnie jak stacje, porty, przystanki innych gałęzi transportu, odgrywa rolę stacji czy przystanku dla głównego (gałęziowego) środka transportu.

Całokształt tej funkcji sprowadza się do gestii ruchowej punktu w stosunku do swego głównego środka transportu.

Gestia ruchowa to ogół czynności i kompetencji mających na celu sprawne, bezpieczne przyjęcie środka transportowego w obręb stacji, sprowadzenie go do przeładunku, a po jego zakończeniu wyekspediowanie środka poza stację. W skład tych czynności wchodzą:

• Czuwanie nad bezpieczeństwem ruchu w obrębie stacji;

• Wyznaczanie miejsc przeładunku;

• Kontrola przestrzegania wszelkich przepisów na terenie punktu (stacji).

Gestia ruchowa, czyli odpowiedzialność za czynności ruchowe zasadniczego środka transportowego, spełniana jest przez zawiadowcę lotniska niekomunikacyjnego i zespół instytucji kierowania ruchem lotniczym na lotniskach komunikacyjnych.

Dodatkowo, gestia ruchowa obejmuje także inne funkcje związane z techniczną obsługą środka transportu, takie jak: zaopatrywanie w paliwo, przeglądy, remonty, konserwacja.

Obsługa samolotów przez port lotniczy jest bardzo szeroka i pełna. W dużych portach znajdują się często warsztaty naprawcze, magazyny części zamiennych, wykwalifikowane fabryczne ekipy remontowe.

Wymogi bezpieczeństwa i płynności dużego ruchu lotniczego w przestrzeni trójwymiarowej spowodowały podział gestii ruchowej pomiędzy trzy zasadnicze rodzaje organów kierujących bezpośrednio ruchem lotniczym:

• Kontrola obszaru: kieruje ruchem lotniczym na obszarze całego państwa lub jego części;

• Kontrola zbliżenia: zajmuje się ruchem samolotów poruszających się w obrębie Rejonu Kontrolowanego Lotniska;

• Kontrola lotniska: zajmuje się ruchem w obrębie Strefy Kontrolowanej Lotniska.

Funkcje transportowe portów lotniczych jako punktów transportowych: międzygałęziowa

Funkcja międzygałęziowa: port lotniczy (punkt transportowy) spełnia rolę węzła transportowego (inna nazwa to funkcja stacja-stacja).

Funkcja ta ma cechy ekonomiczne i występują tu czynności mające na celu obsługę zetknięcia się głównego i dowozowo-odwozowych środków transportu, oraz obsługę przedmiotów przewozu - pasażerów
i ładunków.

Funkcja wynika z konieczności stosowania innych gałęzi transportu w celu uzupełnienia usług transportu lotniczego, a to wymaga koordynacji ruchu lotniczego z pozostałymi rodzajami transportu.

Funkcja wyraża się jak największym dostosowaniem transportu lotniczego do potrzeb przewozowych, skoordynowania z nimi liczby i częstotliwości odlotów i przylotów.

Funkcję sprawują przedsiębiorstwa transportu lotniczego, spedytorzy, biura podróży, biura wycieczkowe lub inne różnorodne instytucje pośredniczące.

Cechy infrastruktury transportu lotniczego:

• Wysoka majątkochłonność i kapitałochłonność;

• Niepodzielność techniczna i ekonomiczna;

• Wielofunkcyjność (wielozadaniowość);

• Przewaga kosztów stałych nad zmiennymi;

• Długi okres projektowania, budowy i eksploatacji;

• Immobilność przestrzenna i funkcjonalna.

Klasyfikacja polskich portów lotniczych:

• Międzynarodowe

Porty przylotowe i odlotowe dla rozkładowych
i nierozkładowych lotów zagranicznych i zapewniają im pełną obsługę inspekcyjną, celną i imigracyjną oraz umożliwiają kontakt z lokalnymi władzami.

• Regionalne

Duże jednostki zdolne do obsłużenia rozkładowych
i nierozkładowych lotów w komunikacji krajowej
i nierozkładowych w regionalnej komunikacji międzynarodowej. Dodatkowe usługi: loty dyspozycyjne, lokalne operacje prywatnych statków przewozowych, lotnicze przewozy towarowe (cargo), ograniczone loty międzynarodowe wymagające wcześniejszej notyfikacji. Mogą służyć jako porty zapasowe (rezerwowe) dla lotnisk międzynarodowych.

Klasyfikacja polskich portów lotniczych:

• Drugorzędne

Służą obsłudze małego przemysłu, ruchu turystycznego
i centrów handlowych. Dostęp do lotniska mają statki powietrzne obsługujące małą komunikację, dyspozycyjne, obsługujące ludzi biznesu i prywatne. Na ogół nie obsługują lotów rozkładowych. Wyposażone są
w drogę startową utwardzoną.

• Lotnictwa ogólnego

Stanowią teren operacji nierozkładowych lotów lotnictwa ogólnego i miejsce dla przymusowych lądowań statków powietrznych lotnictwa ogólnego, szkolenia i działalności sportowej. Nie mają utwardzonych dróg startowych.

W Polsce zlokalizowanych jest około 110 lotnisk
i portów lotniczych jako obiektów punktowych infrastruktury lotniczej i kilkadziesiąt obiektów infrastruktury liniowej.

Transport lotniczy jest obecnie najszybciej rozwijającą się gałęzią transportu.

Najintensywniej jest wykorzystywany w relacjach Europa - Ameryka Północna - Azja Wschodnia.

Pozwala na utrzymanie komunikacji w rejonach słabo zaludnionych i trudnodostępnych jak: Alaska, Kanada, Rosja, Australia, Amazonia.

Największe porty lotnicze to: Atlanta, Dallas, Nowy Jork, Frankfurt, Londyn, Tokio, Bangkok, Chicago. W Polsce: Warszawa Okęcie ze statusem międzynarodowego portu kontynentalnego.

Infrastruktura transportu przesyłowego

Transport przesyłowy

• Należy do klasy transportu ciągłego, zwanego też transportem technologicznym.

• Służy do przemieszczania różnorodnych masowych mediów technologicznych, którymi najczęściej są: energia, surowce głównie energetyczne, półprodukty,
  a także odpady.

• Odbywa się za pomocą rurociągów i linii przesyłających energię elektryczną oraz taśmociągów lub przewodów.

• Jego specyficzną cechą jest przystosowanie sieci do przesyłania tylko jednego rodzaju ładunku.

Zalety

• Wysoka podatność przesyłowa gazów i cieczy;

• Największa przepustowość gazów i cieczy;

• Wysoka niezawodność
  i rytmiczność transportu;

• Niskie i praktycznie stałe koszty transportu.

Wady

• Niska dostępność przestrzenna sieci;

• Ograniczona podatność asortymentowa;

• Reglamentowane ujęcia
  i fronty dystrybucyjne.

W oparciu o kryterium zasięgu i przeznaczenia dzieli się na:

Dalekosiężny:

Często o wymiarze międzynarodowym
a nawet światowym

Dystrybucyjny:

O znaczeniu lokalnym, rzadziej regionalnym.

Infrastruktura transportu przesyłowego:

Tworzą ją trzy podstawowe elementy:

• Transport rurowy

• Transport przewodowy

• Wewnętrzny transport technologiczny

Infrastruktura transportu rurowego

• Tworzą ją sieci gazociągów i rurociągów, które obejmują instalacje liniowe w postaci przewodów rurowych oraz elementy punktowe takie jak: stacje pomp, sprężarek, a także urządzenia sterowania i kontroli przepływu.

• Instalacje transportu rurowego służą do przemieszczania:

• Cieczy (naftociągi, ropociągi, wodociągi);

• Gazów (gazociągi);

• Ciał stałych (rurociągi do transportu miału węglowego, popiołów).

Infrastruktura transportu przewodowego

• Służy przede wszystkim do przesyłania energii elektrycznej oraz informacji.

• Obejmuje:

• Linie przesyłowe energii elektrycznej (także instalacje energetyczne);

• Linie służące do łączności i komunikacji.

Infrastruktura wewnętrznego transportu technologicznego

• Jest szczególnym rodzajem transportu przesyłowego.

• Funkcjonuje głównie w przedsiębiorstwach produkcyjnych, w większych składach, hurtowniach oraz centrach dystrybucyjno-logistycznych.

• Opiera się na specjalistycznym transporcie ciągłym - taśmociągowym, a także rurowym i przewodowym.

• Zazwyczaj jest elementem infrastruktury produkcyjno-magazynowej danego przedsiębiorstwa.

• Posiada ograniczony zasięg.

Infrastruktura transportu przesyłowego

• Jest szeroko stosowany w skali makro jak
  i mikroekonomicznej.

• Największym obszarem zastosowania transportu przesyłowego - przewodowego zarządza energetyka
  w postaci energetycznych linii przesyłowych.

• Ze względu na wysoką niezawodność, rytmiczność
  i efektywność stosowany jest bardzo szeroko jako wewnętrzny transport technologiczny
  w przedsiębiorstwach, gdzie funkcjonują różnorodne instalacje rurociągów, gazociągów, wodociągów a także taśmociągów.

• Specyficzną jego cechą jest konstrukcyjne przystosowanie sieci do przesyłania tylko jednego rodzaju ładunku, często też w jednym kierunku.

• Wykorzystywany jest najczęściej na potrzeby jednej gałęzi przemysłowej, a nawet konkretnej branży czy korporacji.

• Największe znaczenie w logistycznych łańcuchach dostaw odgrywa transport rurociągowy.

• W skali światowej rurociągami przesyła się ok. 90% ropy naftowej i ponad 95% gazu ziemnego, dlatego infrastruktura tych sieci odgrywa ogromną rolę nie tylko gospodarczą, ale także polityczną, gdyż bezpośrednio rzutuje na bezpieczeństwo energetyczne świata, poszczególnych krajów i regionów.

• Najważniejsze rurociągi biegną od bogatych złóż ropy
  i gazu ziemnego albo do głównych ośrodków przemysłowych, albo do wielkich portów i terminali morskich, skąd są eksportowane na cały świat.

• Najbardziej rozbudowaną siecią rurociągów naftowych
  i gazowych dysponuje Rosja, z uwagi na największe zasoby naturalne tych surowców (głównie Syberia i daleka Północ).

• Rozbudowany system rurociągów posiadają Stany Zjednoczone (zwłaszcza Alaska) i Kanada oraz kraje arabskie eksportujące ropę naftową.

• Rozwinięta sieć rurociągów łączy Afrykę Północną
  z Europą Południową oraz platformy wydobywcze na Morzu Północnym z ośrodkami przemysłowymi Wielkiej Brytanii, Norwegii, Holandii i Niemiec.

• Intensywna eksploatacja za pomocą rurociągów prowadzona jest też w rejonie Ameryki Łacińskiej i Azji Południowo-Wschodniej.

• System rurociągów oplata praktycznie cały świat
  i podtrzymuje obieg mediów energetycznych, warunkujących funkcjonowanie światowej gospodarki w jej wymiarze energetycznym.

• W Polsce przebiegają dwa rurociągi o strategicznym znaczeniu dla naszej gospodarki i gospodarki niemieckiej.

• Rosyjską ropę naftową tłoczy rurociąg „Przyjaźń”
  o długości 5327km do rafinerii Płock, rafinerii Gdańsk
  i dalej do Niemiec. Roczna jego przepustowość to
  ok. 50 mln ton, a całkowite zapotrzebowanie Polski to
  ok. 20 mln ton.

• Drugi strategiczny kanał przebiegający przez Polskę to gazociąg „Jamał” łączący rosyjskie złoża z siecią gazociągów niemieckich. Normatywna jego przepustowość wynosi ok. 30 mld m³ gazu LNG przy całkowitych potrzebach Polski na poziomie ok. 16 mld m³ gazu ziemnego na rok.

---