,, Słyszę i zapominam.

Widzę i pamiętam.

Robię i rozumiem ''

Konfucjusz

PRZYKŁADY WYKORZYSTANIA

METOD AKTYWIZUJĄCYCH

W NAUCZANIU

Opracowała: Zofia Kasprzycka- Haranek

I. WSTĘP

Nauczyciel powinien być twórczy, otwarty na nowości, eksperymenty. Wtedy rozwija własną aktywność. Znany pedagog Jan Amos Komeński napisał ,, Ceńcie twórcze myślenie, poddawajcie w wątpliwość wszystko i każcie się dziwić wszystkiemu `'.

Nauczanie jest sztuką wymagającą nie tylko znajomości praw rządzących procesem uczenia się, ale też wyczucia formy, stylu, tempa i rytmu.

Poznanie potrzeb uczniów, stworzenie sprzyjającego klimatu i odpowiednich sytuacji dydaktycznych, to warunki niezbędne przy wzbudzaniu motywacji do działania.

Na początku ustalmy pewne zasady współdziałania:

· Mówimy sobie po imieniu!

· Nie nastawiamy się na krytykę!

· Życzymy sobie wytrwałości!

· W razie ataku złości korzystamy z kart bezpieczeństwa.

KARTA BEZPIECZEŃSTWA

1. Zerwij kartkę ze ściany!

2. Zgnieć!

3. Rzuć energicznie w kąt!

Jeśli nie pomaga

4. Podepcz!

A teraz proponuję trzyminutowy test czytania ze zrozumieniem, który odpowie na pytanie

,, czy umiesz wypełniać polecenia?””

1. Przeczytaj wszystkie instrukcje zanim cokolwiek zrobisz.

2. Napisz swoje imię i nazwisko w prawym górnym rogu tej kartki.

3. Otocz pętlą słowo nazwisko w punkcie drugim.

4. Narysuj koło w lewym górnym rogu tej kartki.

5. Otocz kółkiem punkt siódmy.

6. Pomnóż liczby 703 i 66, wynik zapisz tutaj..........

7. Otocz trójkątem wynik, który właśnie obliczyłeś.

8. Kiedy dojdziesz do tego punktu powiedz głośno swoje imię.

9. Jeśli myślisz, że dobrze wykonałeś wszystkie dotychczasowe zadania krzyknij: wykonałem!

10. Dodaj liczby 1258i 1267, wynik wpisz obok..........

11. Wynik dodawania zakreśl w kółko.

12. Podkreśl wszystkie liczby parzyste z tej strony.

13. Normalnym głosem odlicz od 10 do 1.

14. Powiedz głośno prawie skończyłem wypełniać polecenia.

15. Teraz, gdy skończyłaś czytać, wykonaj polecenie 2, a następnie odwróć stronę i spokojnie czekaj na innych.

,, Zwięzłość słowa rodzi szerokość myśli `'

Jean Paul

II. NAUCZANIE I UCZENIE SIĘ-- CZYNNIKI, KTÓRE UŁATWIAJĄ UCZENIE SIĘ.

1. Pamiętaj, że ludzie z natury posiadają zdolność do uczenia się.

2. Podmiotowo traktuj swoich uczniów! Oni, tak jak ty, mają silne poczucie własnej godności!

3. Zapewnij swoim uczniom poczucie bezpieczeństwa!

4. Ucz przez doświadczanie! Ucz umiejętności!

5. Nie zapomnij, że w procesie uczenia się ważny jest nie tylko intelekt, ale też emocje!

6. Staraj się nie stosować takich metod, których sama nie znasz!

7. Pozwól. Aby uczniowie znali rezultaty własnego uczenia się i mieli wpływ na jego proces!

8. Wzmacniaj pożądane zachowania!

9. W procesie uczenia się zwróć uwagę na informację zwrotną

10. Pozwól uczniom na samoocenę!

W zreformowanej szkole nauczyciel nie musi wiedzieć wszystkiego, ale MOŻE I POWINIEN wyposażyć swoich uczniów w podstawowe umiejętności radzenia sobie z gwałtownie zmieniająca się rzeczywistością. Indiańskie przysłowie mówi:,, Daj mi rybę, a będę miał co jeść przez cały dzień. Naucz mnie łowić ryby, a będę miał co jeść przez całe życie”.

Nauczyciel stwarza warunki, aby uczeń potrafił uczyć się, myśleć, poszukiwać, doskonalić, komunikować się działać i współpracować w zespole. Jest to zmiana w dotychczasowej roli nauczyciela i jak każda zmiana wymaga czasu. Nauczyciel występuje w roli:

- osoby organizującej proces uczenia się, badającej potrzeby, oczekiwania, możliwości uczniów

- osoby integrującej wewnętrzne potrzeby uczniów z wymaganiami programu, który wybiera sam nauczyciel

- osoby kreującej warunki uczenia się, poszukiwania, odkrywania, myślenia, komunikowania, działania i współpracy w grupie

- osoby uczestniczącej w wymianie emocjonalnej, która zachodzi między uczniami, grupą, zespołem klasowym.

- Roli opiekuna przy pomocy którego uczniowie mogą uczyć się aktywnie i samodzielnie.

Proponuję wykonanie ćwiczenia;

1. Przygotuj kartkę papieru i długopis. Teraz napisz słowo ,, Postawa” ręką dominującą. Nic prostszego.

2. Odwróć kartkę na drugą stronę i tę samą czynność wykonaj drugą ręką. Jak poszło? A gdyby tak od jutra kazano ci pisać tą ręką?.

Nauczyciel uczy przez doświadczanie. Przedstawię tzw. Cykl Kolba dotyczący faz całościowego procesu uczenia się.

Doświadczeń i sytuacji edukacyjnych dostarcza stosowanie metod aktywizujących.

Przedstawione metody są proste nie wymagają dużych nakładów finansowych są możliwe do zastosowania w każdej grupie wiekowej.

Generalnie jak zapamiętujemy przedstawia stożek Dale a.

10% tego co czytamy, słyszymy

30% tego co widzimy

50% tego co widzimy i słyszymy

70% tego co mówimy i piszemy

90% tego co wykonujemy

Wyróżniamy trzy grupy uczniów:

SŁUCHOWCY

- lubią dialog i rozmowy

- powtarzają głośno to, co napisali

- rozmawiają ze sobą

- lubią słuchać

- lubią wykłady

- lubią długie wypowiedzi własne

- lubią muzykę

- wolą mówić o dziełach sztuki niż je oglądać

- dobrze pamiętają imiona, twarze

WZROKOWCY

- lubią demonstracje lub pokazy

- lubią wykresy i tabele

- lubią opisy

- pamiętają twarze, imiona

- lubią patrzeć, rysować

- preferują sztuki wizualne

CZUCIOWCY ( kinestetycy )

- uczą się przez wykonywanie i bezpośrednie zaangażowanie

- lubią emocje, ruch

- nie lubią czytać

- pamiętają to - co sami wykonali

- muszą się poruszać, wiercić, coś trzymać

- tupią, gestykulują

- nie lubią słuchać

Jako nauczyciel posiadasz swój styl nauczania. Może być:

AUTOKRYTYCZNY-

DEMOKRATYCZNY

NIENAKAZOWY

Który jest najlepszy? To zależy od wieku uczniów, treści, czasu, potrzeb i oczekiwań. Metody aktywne wykorzystują możliwości tkwiące w każdym uczniu. Przygotowują do odbioru rzeczywistości za pomocą wszystkich zmysłów. Rozwijają umiejętność uczenia się. Uczą komunikacji, dyskutowania, zadawania pytań, umiejętności pracy w grupie i radzenia sobie w trudnej sytuacji. Uczą sposobów przezwyciężania trudności . Planowania i organizowania pracy. Uczą budowania więzi w grupie, gromadzenia doświadczeń, ośmielają uczniów. Pozwalają być twórczym.

Potrzeba jest źródłem aktywności. Według W. Okonia istnieje wiele potrzeb i one są motorem naszej aktywności. Uczeń w szkole odczuwa wiele potrzeb, ale przede wszystkim pragnie czuć się w niej bezpieczne, chce aby otaczający go ludzie darzyli sympatią, zaufaniem. Wie, że w razie potrzeby otrzyma od nich wsparcie. Chce osiągać sukcesy i dzielić się radością z innymi. Pragnie uczestniczyć w działaniach na rzecz klasy, szkoły, mieć poczucie przynależności. Nauczyciel musi pomóc zaspokoić te wszystkie potrzeby. O takim nauczycielu mówimy twórczy nauczyciel, a o szkole przyjazna szkoła. Ale nawet najlepszy nauczyciel, ani najlepsza szkoła nie mogą zaspokoić wszystkich potrzeb. Dziecko musi nauczyć się, że nie każda potrzeba zostanie od razu zaspokojona. Potrzeba skłania nas do podejmowania działań, aktywności.

Aktywność i aktywizacja są w centrum zainteresowań nauczycieli, którzy chcą w czasie zajęć stworzyć takie warunki by uczniowie brali w nich czynny udział. Biorąc pod uwagę fakt, że aktywność zawsze wiąże się z potrzebami ucznia.

Człowiek przychodzi na świat jako istota aktywna, wg W. Okonia aktywność jest właściwością indywidualną jednostki, polegającą na większej niż u innych podejmowaniu działań. Aktywność ma określony kierunek wyznaczony przez cel, któremu przyporządkowany jest jej przebieg. Zatem nauczyciel powinien uświadomić uczniom cel ich działania oraz motywować potrzebę jego osiągania.

Uczeń będzie aktywny gdy:

· Cel jest dla niego bliski i wyraźny

· Uwzględnione są jego potrzeby i zainteresowania

· Ma poczucie bezpieczeństwa

· Działaniom towarzyszą emocje

· Odczuwa satysfakcję

· Bierze udział w planowaniu

· Ma poczucie własnej wartości

· Dostrzega się jego wkład pracy

· Ma możliwość realizowania własnych pomysłów

AKTYWIZACJA jest określana jako ogół poczynań nauczyciela i ucznia zapewniających dzieciom odgrywanie czynnej roli w realizacji zadań. Uczniowie uczą się w trakcie własnej aktywności. Chodzi o to, aby potrzebną wiedzę i umiejętności nabyli w sposób trwały i przyjemny.

JAK ORGANIZOWAĆ PROCES DYDAKTYCZNY, BY PRZYNOSIŁ NAJLEPSZE EFEKTY?

1. Ograniczyć stosowanie metod podających

2. Stosować metody i techniki aktywizujące

3. Organizować pracę tak, aby uczniowie mogli zaspokajać swoje potrzeby

4. Uatrakcyjniać zajęcia (efekt zaskoczenia, zabawy)

5. Wykorzystywać środki dydaktyczne

6. Tworzyć małe grupy

7. Stwarzać sytuacje do eksperymentowania, doświadczania, obserwowania

8. Zagospodarować przestrzeń w sali

Zmiany są nieuniknione.

III. DLACZEGO METODY AKTYWIZUJĄCE?

Teraz zapisz na kartce pionowo wielkimi literami swoje imię, a następnie do każdej litery dopisz soje odczucia w związku z dotychczasową pracą.

PODZIAŁ METOD NAUCZANIA

ZAPAMIĘTAJ!

,, KIEDY WĘDKARZ IDZIE NA RYBY,

TO BIERZE PRZYNĘTĘ,

KTÓRA SMAKUJE RYBIE - A NIE WĘDKARZOWI `'

Kamiński

Zmodyfikowany podział metod nauczania

PODAJĄCE

wykład informacyjny

Prelekcja

Opowiadanie

Pogadanka

Anegdota

Opis

Odczyt

Objaśnienia lub wyjaśnienia

EKSPONUJĄCE

Pokaz łączony z przeżyciem

Film sztuka teatralna

Ekspozycja

PROGRAMOWE

Zużyciem podręcznika programowego

Z użyciem komputera

Z użyciem maszyny dydaktycznej

PRAKTYCZNE

Pokaz z objaśnieniem

Pokaz i z instruktażem

Ćwiczenia laboratoryjne

Ćwiczenia przedmiotowe

Metoda projektu

Metoda przewodniego tekstu

PROBLEMOWE

Wykład

AKTYWIZUJĄCE

seminaria

Konwersatoryjny problemowy

klasyczna metoda problemowa

inscenizacja

gry dydaktyczna

przypadków sytuacyjna

* symulacyjne

*decyzyjne

* psychologiczne

dyskusja dydaktyczna

· związane z wykładem

· okrągłego stołu

· burza mózgów

· panelowa

· metaplan

III. METODY I TECHNIKI AKTYWIZUJĄCE

Jeżeli znasz te metody to możesz wyjść, a jeżeli znasz niektóre lub wcale to zapraszam do praktycznych ćwiczeń.

METOD INTEGRACYJNYCH UŻYJ gdy chcesz, aby dzieci..............

· czuły się dobrze i bezpiecznie w grupie,

· potrafiły myśleć twórczo,

· dzieliły się swoimi doświadczeniami,

· były aktywne i chętne do pracy,

· potrafiły negocjować, współpracować,

· akceptowali siebie i kolegów

METOD TWORZENIA I DEFINIOWANIA POJĘĆ użyj, aby twoje dzieci............

· rozumiały podstawowe pojęcia,

· wyodrębniały cechy istotne i nieistotne,

· potrafiły analizować,

· potrafiły negocjować,

· potrafiły definiować pojęcia, zasady.

UŻYJ METOD HIERARCHIZACJI, gdy chcesz aby twoje dzieci

· potrafiły analizować i klasyfikować,

· porządkować w relacji wyższości - niższości

METOD TWÓRCZEGO ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW użyj, gdy chcesz aby dzieci.......

· potrafiły dyskutować,

· potrafiły myśleć krytycznie,

· potrafiły łączyć wiedzę z doświadczeniem,

· wyrażały własne poglądy,

· myślały twórczo,

· potrafiły rozwiązywać problemy

PRACA GRUPOWA

Nauczyciel dokonuje wyboru form pracy. Może być;

- indywidualna

- grupowa

- zbiorowa

Mogą być jednolite dla całej grupy, klasy lub zróżnicowane. Nauczyciel w pracy z dziećmi powinien wykorzystywać wszystkie formy aktywności uczniów. Ważne jest, aby się przeplatały i uzupełniały, a nie wykluczały.

W czasie pracy metodami aktywnymi zasadniczą rolę odgrywa praca w grupach, w myśl zasady,, co dwie głowy to nie jedna `'. poniżej przedstawiam korzyści pracy grupowe

O grupie mówimy efektywna gdy;

Grupy powinny być niewielkie 3 - 4 osobowe, a uczeń powinien pełnić w nich różne funkcje. Każdy wie co ma robić i zna zasady pracy w grupie. Poniżej przedstawię kilka propozycji podziałów na grupy.

1. Przygotuj tyle kartek ilu uczniów, w tylu kolorach ile chcesz mieć grup. Włóż do pudełka i poproś ,aby każde dziecko losowało.

2. Odliczanie; 1, 2, 3, 4, 1, 2, 3,4,.... I gr. - jedynki, II gr. - dwójki.....itd.

3. Piotruś - nauczyciel rozdaje karty do gry. Dzieci tworzą pary dobierając się pasującymi kartami.

4. Podział wg kolejności numerycznej. Liczby parzyste i nieparzyste.

IV. CZĘŚĆ PRAKTYCZNA

METODY TWORZENIA I DEFINIOWANIA POJĘĆ

Burza mózgów, która jest pierwszym etapem innych metod aktywizujących.

Nazywana jest również;

- metodą Osborna

- giełdą pomysłów

- jarmark pomysłów

Przebieg;

1. burza mózgów, każdy zapisuje swoje propozycje oddzielnie

2. analiza pomysłów, odczytanie wszystkich propozycji

3. utworzenie diamentu wg wzoru. Na diamencie nr pola świadczy o ważności propozycji.

ĆWICZENIE 1

Jakie cechy osobowości powinien posiadać wychowawca mojego dziecka?

Po wykonaniu 1 i 2 pkt. Wspólnie układanie diamentu.

ĆWICZENIE 2

Kula śniegowa

Określ co to jest zabawa? Określ co to znaczy uczyć się?

1. podział na grupy

2. każda grupa otrzymuje kartkę z oznakowanymi rogami

3. na hasło, każdy wpisuje swoją definicję

4. dyskusja w grupie i zapis definicji w środku kartki

5. grupy podają swoje definicje i na ich podstawie tworzy się ogólną definicję uczenia się.

ĆWICZENIE 3

Mapa pojęciowa. To metoda wizualnego przedstawienia problemu z wykorzystaniem schematów, rysunków, haseł, zwrotów, symboli. Jej celem jest usystematyzowanie zdobytej wiedzy lub wizualizacja posiadanych wiadomości. Uczniowie ćwiczą czytanie, pisanie, rysowanie, planowanie. Mapa pojęciowa przybiera postać plakatu.

Przedstaw za pomocą symboli, rysunku pojęcie ,, Moja ojczyzna `'

Po wykonaniu powieś wszystkie prace i poproś o komentarz. Następnie wspólnie wybierzcie istotne cechy do szukanego pojęcia

METODY I TECHNIKI DIAGNOSTYCZNE

Procedura U

- metoda dyskusyjna, której celem jest dokonanie analizy, oceny i opisu istniejącego stanu rzeczy. Uczniowie przechodzą 7 etapów.

W I,II,III dokonują opisu stanu aktualnego.

IV etap to oddzielenie dobrego od tego co złe

V, VI, VII to wizja czegoś nowego.

ĆWICZENIE 4

Przedstaw temat ,,Prawa ucznia w szkole `'

Grupy otrzymują plakat i karty z pytaniami;

1. Jak jest? Jakie prawa mają uczniowie w szkole?

2. Jak respektują prawa nauczyciele i rodzice? Jakie pełnią role?

3. Jakie funkcjonują zasady i normy regulujące prawa ucznia?

4. Co jest dobre, a co trzeba zmienić?

5. Jakie zasady i normy powinny funkcjonować w szkole?

6. Jaką rolę powinni pełnić nauczyciele i rodzice?

7. Jak być powinno? Jakie prawa powinni mieć uczniowie w szkole?

ĆWICZENIE 5

Metaplan

To plastyczny zapis dyskusji o problemie w formie plakatu.

Potrzebne będą:

- arkusze szarego papieru

- kartki w trzech kolorach i różnych kształtach.

Przebieg:

1. Postawienie pytania.

2. Burza mózgów.

3. Porządkowanie odpowiedzi wg ustalonego porządku

4. Prezentacja plakatów.

5. Zebranie wniosków. Podsumowanie.

Temat dyskusji Co należy zrobić, aby włączyć więcej rodziców do współpracy ze szkołą?

ĆWICZENIE 6

METODY I TECHNIKI GRUPOWEGO PODEJMOWANIA DECYZJI

Drzewo decyzyjne

- jest to graficzny zapis analizy procesu podejmowania decyzji autorstwa Roger a LaRaus a i Richarda Remy ego. Za pomocą tej metody rozpatrujemy pozytywnie i negatywne skutki danej decyzji. Metoda uczy podejmowania decyzji, podejmowania wyboru i pokazuje skutki wyboru.

ĆWICZENIE 6

Na przerwie widzisz jak uczeń bierze coś koledze z kieszeni.

Poker kryterialny

- należy do gier dydaktycznych. Podczas gry , w celowo organizowanej przez nauczyciela sytuacji, uczniowie konkurują ze sobą w ramach z góry ustalonych reguł. Dzięki tej metodzie są aktywni, muszą argumentować swoje decyzje. Aby dyskutować muszą posiadać określoną wiedzę i umiejętności.

Przebieg

1. Podział klasy na grupy

2. Każda grupa otrzymuje wcześniej przygotowany plakat z zapisanym standardem w środku.

3. Każda grupa otrzymuje 12 kart do gry.

Należy rozłożyć karty na różnych obszarach w zależności od ważności.

Każdy uczeń rozkłada swoje karty na pola .Jeśli pole już jest zajęte, a on uważa, że jego karta tam powinna się znaleźć negocjuje z grupą podając swoje argumenty. Jeśli grupa zaakceptuje układa swoją, a inną zabiera ten kto położył. I tak do wyczerpania kart.

Porównywanie wyników z poszczególnych grup.

Cała trudność polega na przygotowaniu stwierdzeń odpowiadających tematowi.

Temat: Znaczenie lasów.

1. produkują tlen

2. zatrzymują wiatry

3. są siedliskiem zwierząt

4. są miejscem wypoczynku

5. zapobiegają powodziom

6. mają wpływ na klimat

7. są źródłem drewna

8. dają grzyby i zioła

9. są schronieniem dla ptaków

10. chronią ziemię przed erozją

11. dają owoce leśne

12. stanowią pasy ochronne fabryk

METODY TWÓRCZEGO ROZWIĄZYWANIA PROBLEMU

ĆWICZENIE 7

635 jest to modyfikacja burzy mózgów. Różni się sposobem organizacji i przebiegiem. Magiczne liczby mają swoje znaczenie:

6- oznacza liczbę osób lub grup

3- oznacza liczbę pomysłów

5- oznacza liczbę rund

Przebieg:

1. Podanie problemu ,, Skąd wziąć pieniądze na wycieczkę `'

2. Podziel klasę na 6 grup i posadź je na obwodzie koła

3. Każdej grupie daj przygotowany formularz ponumerowane od 1 do 6

4. Zadaniem grup jest wpisanie trzech rozwiązań na swoim formularzu.

5. Na hasło ,, START'' grupy przekazują sobie formularze zgodnie ze wskazówkami zegara.

6. Dzieci zapoznają się z pomysłami kolegów i wpisują własne pomysły itd......

Formularz nr 1

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

7. Podsumowanie. Dokonanie oceny pomysłów ze względu na ich realne zrealizowanie.

ĆWICZENIE 8

Rybi szkielet nazwa pochodzi od kształtu. Znana jest pod nazwą; schemat przyczyn i skutków', ,,schemat Ishikawy.

Przebieg;

1. Na kartce szarego papieru przygotuj model ,, rybi szkielet'', w głowie wpisz problem ,, Dzieci mało angażują się w życie szkoły, jakie są tego przyczyny?

3. Dzieci za pomocą burzy mózgów wpisują główne czynniki i wpisują w duże ości.

4. Podziel klasę na tyle grup ile było,, dużych ości''.

5. Każda grupa otrzymuje jedną ,, dużą ość'' - problem i ustala przyczyny, które mają wpływ na dany czynnik.

6. Przedstawiciele grup wpisują na duży arkusz czynniki szczegółowe w ,, małe ości''

7. Z zebranych danych dzieci za pomocą punktów ustalają najistotniejsze czynniki, które mają wpływ na rozpatrywany problem.

8. Wyciągają wnioski i prawie problem rozwiązany.

ĆWICZENIE 9

Karta kołowa - to prosta technika, za pomocą której można twórczo rozwiązywać problemy. Karta zawiera koło, podzielone na cztery ćwiartki. Każda ćwiartka to kolejny krok na drodze do rozwiązania problemu.

Przebieg:

1. przedstawienie problemu: Jak poprawić relacje nauczyciel, wychowawca - rodzic?

2. Podział klasy na grupy i rozdanie kart z pytaniami:

I Co jest złego w relacjach nauczyciel - rodzic?

II Jakie mogą być tego przyczyny?

III Jakie macie pomysły na rozwiązanie problemu?

IV Co można zrobić, aby poprawić relacje?

3.Po namyśle grupy wpisują w poszczególne ćwiartki swoje propozycje.

4. Przedstawiciele grup omawiają kartę kołową.

6. Wspólne omówienie rozwiązania problemu na podstawie zgromadzonych informacji.

ĆWICZENIE10

Asocjogram - to metoda, która uczy jasnego i precyzyjnego wyrażania myśli. Łączy treści z kilku dziedzin. Przy jej pomocy można twórczo rozwiązywać problemy, doskonalić umiejętności prezentacji.

Przebieg:

1. Podziel kasę na dwie grupy.

2. Przedstaw problem:

,, Jak dbać o zdrowie ? Jak odżywiać się zdrowo ?

Rozdaj grupom pisaki, kartki w dwóch kolorach oraz plakaty;

I grupa

Jak dbać o zdrowie?

II grupa

Jak odżywiać się zdrowo?

3. Pierwsza grupa wpisuje odpowiedzi na kartkach jednego koloru i przykleja na swój plakat, a zadaniem drugiej grupy jest zapisanie pomysłów na drugie pytanie jednym kolorem.

4. Po upływie wyznaczonego czasu, grupy wymieniają się plakatami i uzupełniają swoimi pomysłami zapisując je na innym kolorze.

5. Powstały plakaty z różnymi pomysłami

6. Rozmowa na temat przedstawionego pomysłu.

METODY I TECHNIKI PLANOWANIA

Ćwiczenie 11

Gwiazda pytań- to prosta technika planowania zmian. Można nią planować każde przedsięwzięcie. Można ją stosować w pracy zespołowej i indywidualnej. Pamiętaj plan wymaga realizacji. Istotą jest szukanie odpowiedzi na pytania:

Ćwiczenie 11 Przebieg:

1.Poproś,aby dzieci narysowały na kartce swoją pięść, a w powstałym polu napisały dokąd chciałyby pojechać na wycieczkę.

2. Poproś, aby dzieci pogrupowały się wg napisanych propozycji.

3. Rozdaj przygotowane plansze i określ zadania dla grup. Zaplanuj wycieczkę wg gwiazdy pytań.

4. Po upływie określonego czasu, liderzy grup przedstawiają swoje propozycje.

5. Na koniec uczniowie starają się dokonać wyboru najlepszej oferty.

PROJEKT

Jest to metoda, w której uczniowie, w oparciu o dotychczasową wiedzę i dłuższym czasie. Podczas pracy nad projektem uczni wie mają możliwość planowania, poszukiwania, dyskutowania. Mamy dwa rodzaje projektu:

Projekt badawczy - polega na zebraniu dużej ilości informacji na dany temat i prezentacji na forum klasy.

Projekt działania lokalnego - polega na podjęciu jakiegoś przedsięwzięcia na rzecz środowiska i prezentacji go na większym forum. Realizacja projektu przebiega w fazach:

1. Zainicjowanie i wybór projektu.

Określ obszar tematyczny do tworzenia projektu. Za pomocą burzy mózgów ustal tematy do opracowania. Uczniowie sami wybierają tematy zgodnie z ich zainteresowaniem, tym samym dzielą się na grupy. Ustal ramowy przebieg projektu: rozpoczęcie, opis projektu, plan pracy grup, wykonanie, prezentacja.

2. Opis projektu i spisanie kontraktu.

Uczniowie sami dokonują opisu projektu wg planu:

a) temat projektu

b) jego cele

c) przewidywane formy realizacji

d) przewidywane sposoby prezentacji

e) plan pracy grupy

Wszyscy wybierają najlepszy plan, ustalają poprawki. Uczniowie zobowiązują się do jego realizacji, a nauczyciel będzie doradzał, wspierał.

3. Realizacja projektu.

4. Prezentacja projektu.

Oceny dokonaj wg przyjętych zasad. Wspólne podsumowanie i wyciągnięcie wniosków.

Po upływie określonego czasu poszczególne grupy prezentują projekt na forum klasy, czy szkoły.

5. Ocena projektu.

Jego realizacja wymaga wykorzystanie różnych źródeł informacji, pomocy, form pracy.

Przykłady projektów badawczych:

Moja rodzina ( zbieranie informacji o dziejach rodziny na podstawie dokumentów, wywiadów, prezentacja w postaci albumu, drzewa genealogicznego, linii czasu )

Walory turystyczne naszej gminy . Folder gminy

- Historia mojej wsi

- Oświata, kultura i ochrona zdrowia w gminie

- Sławni mieszkańcy

- Środowisko naturalne gminy

- Władze gminy

- Najważniejsze zabytki

- Gospodarka gminy

- Atrakcje turystyczne gminy

Ciekawe okazy naszej przyrody

Pomóżmy ptakom przetrwać zimę.

Festyn szkolny.

Metoda projektu jest dość trudna, ale możliwa do zastosowania już w nauczaniu początkowym.

Literatura

1. Arends R. - Uczymy się nauczać WsiP- Warszawa 1995r.

2.Krzyżewska J. - Aktywizujące metody i techniki w edukacji wszesnoszkolnej cz. I. Suwałki 1998r.

3.Krzyżewska J. - Aktywizujące metody i techniki w edukacji cz. II. Suwałki 2000r.

4. Kujawiński J. - Metody edukacyjne nauczania i wspierania w klasach początkowych - wyd. U AM Poznań 1998r.

5. Materiały szkoleniowe Programu Edukacyjnego KREATOR w zakresie wprowadzenia kompetencji kluczowych do procesu dydaktycznego - Poznań 1998r.

6. Metody aktywne w nauczaniu - Nowa Szkoła 10/2001r.

7. Okoń W. -Nowy słownik pedagogiczny wyd. Akademickie Żak- Warszawa 1998r.

8. Okoń W. - Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej PWN -Warszawa 1987r.

9. Rau K., Ziętkiewicz E. - Jak aktywizować uczniów? - Poznań 2000r.

10. Sztuka nauczania pod redakcja K. Kruszewskiego wyd. naukowe PWN 1995r.

11. Taraszkiewicz M. - Jak uczyć lepiej? - czyli refleksyjny praktyk w działaniu CODN 1996r.

12. Trzaska Z. , Wojciechowski M. - Metody aktywne w pracy z grupą.

13. Więckowski R. - Pedagogika wczesnoszkolna WsiP - Warszawa 1998r.

14. Witkowski E. - Metody aktywizujące stosowane w doskonaleniu nauczycieli IKN ODN Katowice 1998r.

---