Eucharystia a Liturgia Godzin
1. Związek Liturgii Godzin z Eucharystią
Kościół żyje dzięki Eucharystii. Ta prawda wyraża nie tylko codzienne doświadczenie wiary, ale zawiera w sobie istotę Tajemnicy Kościoła.
Jeżeli Eucharystia, jest życiem Koscioła, to wszystkie inne celebracje czerpią moc właśnie z Najświetszej Ofiary. Nie inaczej jest z Liturgią Godzin. Całe bowiem, oficjum przygotowuje nas do przeżywania Eucharystii, poprzez wzbudzenie w nas Ducha wiary, miłości, nadziei, pobożności oraz ofiary. By mówić o związku Liturgii Godzin z Eucharystią musimy zobaczyć jak jest zbudowana Liturgia Godzin i jakie ma zadanie.
Najbardziej charakterystyczną cechą Liturgii Godzin jest oparcie jej o Trójcę Przenajświętszą. Oznacza to nic innego jak to że jej cała budowa oraz teksty odnoszą się czy to bezpośrenio czy też pośrednio do Trójcy Świętej. Orócz tego, LG daje udział w Misterium Zbawienia, tak samo jak Eucharystia. Tak jak Eucharystia jet dziękczynieniem, tak samo Liturgia Godzin jest dziekczynieniem. Tak jak Eucharysti przewodzi Chrystus, tak samo Liturgia Godzin jest sprawowna przez samego Chrystusa. I Eucharystia i Liturgia Godzin są anamnezą - przypomnieniem Paschy, choć w odmienny sposób. Bowiem gdy w Eucharystii, uczestniczymy w Passze Chrystusa i spożywamy Jego Ciało, to w Liturgii Godzin u czestniczymy w kantyku Mojżesza, pieśni którą śpiewają Ci, którzy zwyciężyli Bestię(Ap 15,13). Zatem Liturgia Godzin jest ofiarą chwały, która przedłuża modlitwę Chrystusa w Jego Ciele, którym jest Kościół. W swych rozważaniach chciałbym ukazać również na związek LG z Eucharystią jako związek znaku.
Jak wiemy Liturgia Godzin nie jest sakramentem, ale jest rozszerzeniem Misterium Zbawienia na cały czas i całą historię. W ten sposób Liturgia Godzin staje się sakramentem o szerokim znaczeniu tego słowa tzn. sakramentem, który czyni obecnym zbawienie w każdym czasie.
Tak jak Eucharystia tworzy Kościół, tak zgromadzenie liturgiczne, które zbiera się pod natchnieniem Ducha Świętego, dla sprawowania Boskiej Chwały tj. LG, jest Kościołem modlącym się. Nie wolno nam zapominieć ze Kościół modlący zawsze odnosi się do swego źródła jakim jest Eucharystia, która buduje rzeczywistość eklezjalną - między kapłaństwem hierarchicznym(biskup, prezbiter, diakon) a kapłaństwem powszechnym(wierni).
Uświęcenie czasu - przede wszystkim ludzkiej działalności w czasie, dokonujące się w Liturgii Godzin, czerpie swą moc z Eucharystii - źródła. Wyrazem tego związku jest możliwość łączenia Oficjum z Eucharystią, którym się teraz zajmiemy.
2. Łączenie poszczególnych godzin Oficjum z Eucharystią.
W niektórych wypadkach, uzależnionych od okoliczności, gdy oficjum odprawia się publicznie lub we wspólnocie, można połączyć jedną z Godzin ze Mszą św. Należy wtedy zachować przepisy podane niżej, a dana Godzina i Msza św. muszą odpowiadać temu samemu oficjum. Nie można jednak dopuścić, by to stanowiło przeszkodę w działalności duszpasterskiej, zwłaszcza w niedzielę.
Jeżeli Jutrznia, czy to w chórze, czy też odmawiana wspólnie, poprzedza bezpośrednio Mszę św., liturgię rozpoczyna się albo od wersetu wprowadzającego i hymnu tej Godziny, albo od Wejścia i towarzyszącego mu śpiewu, po którym następuje pozdrowienie wypowiadane przez celebransa. Pierwszy sposób jest wskazany zwłaszcza w dni powszednie, a drugi przede wszystkim w dni świąteczne. W takim wypadku opuszcza się jeden z obrzędów wstępnych.
Następnie odmawia się, jak zwykle, psalmy Jutrzni. Po nich, opuściwszy krótkie czytanie, akt pokuty, oraz gdy wynika to z okoliczności, Panie, zmiłuj się, odmawia się Chwała na wysokości Bogu, jeśli przypisy to przewidują. Potem celebrans odmawia modlitwę ze Mszy św., po czym sprawuje się liturgię słowa. Modlitwę powszechną odmawia się jak zazwyczaj we Mszy św. We Mszy porannej dni powszednich można jednak użyć w tym miejscu próśb z Jutrzni.
Po Komunii św. i towarzyszącym jej śpiewie wykonuje się pieśń Błogosławiony Pan, Bóg Izraela wraz z jego antyfoną. Następnie celebrans odmawia modlitwę po Komunii św. i kończy Mszę św. jak zazwyczaj.
Jeżeli Modlitwa w ciągu dnia (to znaczy przedpołudniowa, południowa lub popołudniowa, w zależności od pory dnia) odprawiana publicznie, poprzedza bezpośrednio Mszę św., wtedy liturgię rozpoczyna się albo od wersetu wprowadzającego i hymnu danej Godziny (dotyczy to przede wszystkim dni powszednich), albo od Wejścia i towarzyszącego mu śpiewu oraz pozdrowienia wypowiadanego przez celebransa (szczególnie w dni świąteczne). W takim wypadku opuszcza się jeden z obrzędów wstępnych. Potem odmawia się psalmy, a opuściwszy krótkie czytanie i akt pokuty, oraz ewentualnie Panie, zmiłuj się, odmawia się, jeżeli jest to przewidziane przez przepisy, Chwała na wysokości Bogu. Następnie celebrans odmawia modlitwę ze Mszy św.
Nieszpory łączy się z Mszą św. podobnie jak Jutrznię, jeśli bezpośrednio ją poprzedzają. Jednakże I Nieszpory uroczystości i niedziel oraz świąt Pańskich przypadających w niedzielę można odprawiać dopiero po Mszy św. dnia poprzedzającego lub soboty.
Jeżeli Modlitwę w ciągu dnia (tzn. przedpołudniową, południową lub popołudniową) albo Nieszpory odmawia się po Mszy św., wtedy Mszę odprawia się jak zwykle aż do modlitwy po Komunii włącznie, a po niej następuje psalmodia danej Godziny. Jeżeli jest to Modlitwa w ciągu dnia, to po odmówieniu psalmów opuszcza się krótkie czytanie i odmawia się bezpośrednio modlitwę, a po niej następuje rozesłanie wiernych tak jak we Mszy św. W Nieszporach zaś po psalmodii opuszcza się czytanie i od razu po niej odmawia się pieśń Wielbi dusza moja Pana wraz z antyfoną. Opuszcza się prośby i Ojcze nasz, a odmawia się modlitwę końcową i udziela wiernym błogosławieństwa.
Za wyjątkiem nocy Narodzenia Pańskiego nie łączy się z zasady Godziny Czytań z Mszą św, gdyż ta ostatnia ma własny cykl czytań, odrębny od oficjum, i należy go zachować. W całkiem wyjątkowych i jednorazowych wypadkach takiego połączenia, po drugim czytaniu tej Godziny i odmówieniu responsorium, opuszcza się resztę, a Mszę św. rozpoczyna, gdy to rubryki przewidują, hymn Chwała na wysokości Bogu, w przeciwnym zaś razie modlitwa.
Jeżeli Godzina Czytań poprzedza bezpośrednio inną Godzinę, wtedy na początku oficjum można odmówić hymn odpowiadający tej drugiej Godzinie. Po czytaniach opuszcza się modlitwę i zakończenie, a w następującej po nich Godzinie pomija się werset wprowadzający i Chwała Ojcu.
Jan Paweł II Encyklika Ecllesia de Eucharistia 1
Pro. OWLG 12
Zob. B. Nadolski Liturgika Tom II Liturgia i Czas str. 244 Poznań 1991
OWLG 93 - 99