Karol Kodym

Administracja, II rok

System sądownictwa administracyjnego w Polsce

Idea wprowadzenia dwuinstancyjności w sądownictwie zrodziła się już w okresie przedwojennym, przetrwała do dzisiejszych czasów i znalazła swoje odbicie w Konstytucji Rzeczypospolitej polskiej z 2 kwietnia 1997. W Konstytucji zasady dwuinstancyjności dotyczą artykuły 175, gdzie mowa jest o sądach administracyjnych w liczbie mnogiej, następnie artykuł 184, który dotyczy Naczelnego Sądu Administracyjnego oraz innych sądów administracyjnych, oraz artykuł 176 zgodnie, z którym postępowanie sądowe jest, co najmniej dwuinstancyjne.

Wskazany wyżej obowiązek konstytucyjne ustawodawca wykonał poprzez uchwalenie ustaw organizujących dwuinstancyjne sądownictwa administracyjne. Sądami administracyjnymi są Naczelny Sąd Administracyjny oraz wojewódzkie sądy administracyjne.

Wszelkie sprawy należące do właściwości sądów administracyjnych rozpoznają, w pierwszej instancji, wojewódzkie sądy administracyjne. Orzekają one w sprawach skarg na:

1) decyzje administracyjne;

2) postanowienia wydane w postępowaniu administracyjnym, na które służy zażalenie albo kończące postępowanie, a także na postanowienia rozstrzygające sprawę co do istoty;

3) postanowienia wydane w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym, na które służy zażalenie;

4) inne niż określone w pkt 1-3 akty lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczące uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa;

5) akty prawa miejscowego organów jednostek samorządu terytorialnego i terenowych organów administracji rządowej;

6) akty organów jednostek samorządu terytorialnego i ich związków, inne niż akty prawa miejscowego podejmowane w sprawach z zakresu administracji publicznej;

7) akty nadzoru nad działalnością organów jednostek samorządu terytorialnego;

8) bezczynność organów w przypadkach określonych w pkt 1-4.]

Natomiast Naczelny Sąd Administracyjny jako sąd drugiej instancji jest przedmiotowo właściwy w tych sprawach, co i WSA - z tym zastrzeżeniem, że jako sąd drugiej instancji będzie się zajmował tymi sprawami pośrednio tj. głównie przy okazji badania legalności zaskarżonego orzeczenia WSA. NSA dysponuje również własnymi „pozaodwoławczymi” kompetencjami :

• Podejmuje uchwały mające na celu wyjaśnienie przepisów prawnych, których stosowanie wywołało rozbieżności w orzecznictwie sądów administracyjnych

• Podejmuje uchwały zawierające rozstrzygnięcie zagadnień prawnych budzących poważne wątpliwości w orzecznictwie sądów administracyjnych,

• rozstrzyga spory o właściwość między organami jednostek samorządu terytorialnego i między samorządowymi kolegiami odwoławczymi, oraz spory kompetencyjne między organami tych jednostek a organami administracji rządowej

NSA sprawuje nadzór nad działalnością wojewódzkich sądów administracyjnych,

Kompetencje przypisane sądom realizują sędziowie. Niektóre czynności sędziowskie mogą być wykonywane przez asesorów sądowych oraz referendarzy sądowych. Sędziów w realizacji zadań wspiera aparat pomocniczy składający się z pracowników administracyjnych oraz technicznych.

Osoby posiadające prawem określone kwalifikacje na stanowisko sędziów powołuje Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej na wniosek Krajowej Rady Sadownictwa. Zgodnie z art. 6 p.u.s.a. do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego wojewódzkiego sądu administracyjnego

może być powołany ten, kto:

1) ma obywatelstwo polskie i korzysta z pełni praw cywilnych i obywatelskich,

2) jest nieskazitelnego charakteru,

3) ukończył wyższe studia prawnicze w Polsce i uzyskał tytuł magistra lub zagraniczne

uznane w Polsce,

4) jest zdolny, ze względu na stan zdrowia, do pełnienia obowiązków sędziego,

5) ukończył 35 lat życia,

6) wyróżnia się wysokim poziomem wiedzy w dziedzinie administracji publicznej

oraz prawa administracyjnego i innych dziedzin prawa związanych

z działaniem organów administracji publicznej,

7) pozostawał co najmniej osiem lat na stanowisku sędziego, prokuratora, radcy w Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa albo przynajmniej przez osiem lat wykonywał zawód adwokata, radcy prawnego lub notariusza albo przez dziesięć lat pozostawał w instytucjach publicznych na stanowiskach związanych ze stosowaniem lub tworzeniem prawa administracyjnego lub pracował w charakterze asesora sądowego w wojewódzkim sądzie administracyjnym co najmniej dwa lata.

Podwyższone wymogi odnoszą się do osób powoływanych na stanowisko sędziego NSA. Chodzi tu o wiek - kandydat ukończył 40 lat oraz kryterium doświadczenia prawniczego, tj. czy pozostawał, co najmniej dziesięć lat na stanowisku sędziego lub prokuratora albo przynajmniej przez dziesięć lat wykonywał zawód adwokata, radcy prawnego lub notariusza.

W odniesieniu do obu kategorii od spełnienia wymogu koniecznych lat pracy w zawodach prawniczych zwolnieni są kandydaci posiadający tytuł profesora lub stopień doktora habilitowanego nauk prawnych. Osoby te mogą być zatrudnione również w niepełnym wymiarze czasu pracy.

W przypadkach wyjątkowych Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa, może powołać kandydata na stanowisko sędziego mimo krótszych, niż określone okresów pozostawania na stanowiskach wymienionych w tym punkcie lub wykonywania zawodu adwokata, radcy prawnego lub notariusza.

Asesorem sądowym może zostać osoba mianowana Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego, która:

1) ma obywatelstwo polskie i korzysta z pełni praw cywilnych i obywatelskich,

2) jest nieskazitelnego charakteru,

3) ukończył wyższe studia prawnicze w Polsce i uzyskał tytuł magistra lub zagraniczne

uznane w Polsce,

4) jest zdolny, ze względu na stan zdrowia, do pełnienia obowiązków sędziego,

2) ukończyła 30 lat,

3) przez co najmniej cztery lata pozostawała na stanowisku sędziego, prokuratora lub radcy w Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa albo przynajmniej przez cztery lata wykonywała zawód adwokata, radcy prawnego lub notariusza albo przez sześć lat pozostawała w instytucjach publicznych na stanowiskach związanych ze stosowaniem lub tworzeniem prawa administracyjnego.

Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego może, za zgodą kolegium sądu, powierzyć asesorowi sądowemu pełnienie czynności sędziowskich w tym sądzie na czas określony, nieprzekraczający pięciu lat.

Referendarzem sądowym do wykonywania czynności w postępowaniu mediacyjnym oraz innych czynności sędziowskich określonych w ustawach, może być mianowany ten, kto spełnia wymagania określone w pkt 1-3 do asesorów oraz pozostawał, co najmniej trzy lata na stanowiskach związanych ze stosowaniem lub tworzeniem prawa administracyjnego.

WOJEWÓDZIE SĄDY ADMINISTRACYJNE

Wojewódzki sąd administracyjny jest tworzony dla jednego województwa lub dla większej liczby województw. Na wniosek Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego, Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, w drodze rozporządzenia, tworzy i znosi wojewódzkie sądy administracyjne jak również ustala ich siedziby i obszar właściwości, a także może tworzyć, poza siedzibą sądu, i znosić wydziały zamiejscowe tych sądów.

Wojewódzki sąd administracyjny dzieli się na wydziały, które tworzy i znosi Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego, a którymi kieruje prezes lub wiceprezes sądu albo wyznaczony sędzia.

Właściwość WSA: rozpoznają wszystkie sprawy sądowoadministracyjne z wyjątkiem spraw dla których zastrzeżona jest właściwość NSA. Do rozpoznania sprawy właściwy jest WSA , na którego obszarze właściwości ma siedzibę organ administracji publicznej, którego działalność jest zaskarżana.

Skład wojewódzkiego sądu administracyjnego to :

• prezes sądu,

• wiceprezes sądu lub wiceprezesi sądu

• sędziowie.

Organami wojewódzkiego sądu administracyjnego są:

• prezes sądu,

• zgromadzenie ogólne sędziów wojewódzkiego sądu administracyjnego,

• kolegium wojewódzkiego sądu administracyjnego

Prezes Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego kieruje sądem i reprezentuje go na zewnątrz, a nadto pełni czynności administracji sądowej i inne czynności przewidziane w ustawie. W razie konieczności zastępuje wiceprezes sądu lub wyznaczony sędzia. Jest to organ podległy Prezesowi Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Prezesa sądu i wiceprezesa sądu w wojewódzkim sądzie administracyjnym powołuje i odwołuje spośród sędziów wojewódzkiego sądu administracyjnego lub Naczelnego Sądu Administracyjnego Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego, po zasięgnięciu opinii zgromadzenia ogólnego tego sądu i Kolegium Naczelnego Sądu Administracyjnego. W wypadku, kiedy opinia nie zostanie wydana w terminie dwóch miesięcy od przedstawienia kandydata właściwemu zgromadzeniu ogólnemu, Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego

może powołać prezesa wojewódzkiego sądu administracyjnego bez opinii.

Jeżeli zaś zdarzy się, że wydania przez zgromadzenie ogólne opinia o kandydacie będzie negatywna, Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego może go powołać po uzyskaniu pozytywnej opinii Kolegium Naczelnego Sądu Administracyjnego. Negatywna opinia Kolegium Naczelnego Sądu Administracyjnego jest dla Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego wiążąca.

Może się zdarzyć również, że Kolegium Naczelnego Sądu Administracyjnego mimo negatywnej opinii zgromadzenia ogólnego tego sądu, nie wyda opinii w terminie trzydziestu dni od przedstawienia przez Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego zamiaru powołania prezesa sądu. W takim razie opinia uważana jest za pozytywną.

Zgromadzenie ogólne składa się z sędziów wojewódzkiego sądu administracyjnego, zaś jego przewodniczącym jest prezes wojewódzkiego sądu administracyjnego, który zwołuje zgromadzenie ogólne co najmniej raz w roku. Do podjęcia uchwał zgromadzenia ogólnego wymagana jest obecność przynajmniej połowy liczby jego członków. Uchwały zapadają bezwzględną większością głosów.

Zgromadzenie ogólne:

1) rozpatruje informację prezesa wojewódzkiego sądu administracyjnego o rocznej działalności sądu,

2) przedstawia Krajowej Radzie Sądownictwa kandydatów na stanowiska sędziów wojewódzkiego sądu administracyjnego,

3) wyraża opinię w sprawie powołania lub odwołania prezesa wojewódzkiego sądu administracyjnego oraz opinię w sprawie powołania lub odwołania wiceprezesa wojewódzkiego sądu administracyjnego,

4) ustala skład liczbowy kolegium sądu oraz wybiera jego członków i dokonuje zmian w jego składzie,

5) wybiera spośród członków zgromadzenia ogólnego dwóch przedstawicieli, którzy uczestniczą w Zgromadzeniu Ogólnym Sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego wybierającym członków Krajowej Rady Sądownictwa,

6) zgłasza kandydatów na członków Krajowej Rady Sądownictwa,

7) rozpatruje i opiniuje inne sprawy przedłożone przez prezesa wojewódzkiego sądu administracyjnego lub zgłoszone przez członków zgromadzenia ogólnego.

Zgodnie z artykułem 25 ustawy do zadań kolejnego organu WSA - Kolegium sądu należy:

1) ustalanie podział czynności w sądzie i określanie szczegółowych zasad przydziału

spraw poszczególnym sędziom,

2) przedstawianie zgromadzeniu ogólnemu opinii o kandydatach na stanowiska

sędziów,

3) rozpatrywanie spraw przedstawianych zgromadzeniu ogólnemu,

4) rozpatrywanie innych spraw przedstawionych przez prezesa sądu lub z własnej inicjatywy.

Kadencja kolegium sądu trwa trzy lata, zaś przewodniczącym kolegium sądu jest prezes sądu. Do podejmowania uchwał Kolegium wymagana jest obecność przynajmniej połowy liczby jego członków, a uchwały zapadają bezwzględną większością głosów.

Zgodnie z art. 22 § 1 Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego, prezes wojewódzkiego sądu administracyjnego oraz inne osoby powołane do kierowania i nadzoru nad działalnością administracyjną, mają prawo wglądu w czynności właściwego wojewódzkiego sądu administracyjnego, mogą być obecni na rozprawie toczącej się z wyłączeniem jawności, jak również mogą żądać wyjaśnień oraz usunięcia uchybień.

Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej w drodze rozporządzenia ustala regulamin określający szczegółowo tryb wewnętrznego urzędowania wojewódzkich sądów administracyjnych. W tym regulaminie określona zostaje:

1) wewnętrzna organizacja sądów,

2) porządek funkcjonowania sądów,

3) tryb czynności sądowych zapewniających sprawne i szybkie ich wykonywanie,

4) tryb wyznaczania składów orzekających w dostosowaniu do specjalizacji orzeczniczej sędziów i wpływu spraw,

5) przypadki wyznaczania składów orzekających w drodze losowania z ustaleniem zasad losowania.

NACZELNY SĄD ADMINISTRACYJNY

W skład Naczelnego Sądu Administracyjnego wchodzą:

• Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego,

• wiceprezesi

• sędziowie.

Organami Naczelnego Sądu Administracyjnego są:

• Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego,

• Zgromadzenie Ogólne Sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego

• Kolegium Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Naczelny Sąd Administracyjny ma siedzibę w Warszawie. Liczbę stanowisk sędziowskich w Naczelnym Sądzie Administracyjnym, w tym liczbę wiceprezesów określa Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, na wniosek Zgromadzenia Ogólnego Sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego, w drodze rozporządzenia.

Prezes NSA

Na czele Naczelnego Sądu Administracyjnego stoi Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego, który kieruje jego pracami i reprezentuje na zewnątrz. Pełni on czynności przewidziane w ustawie i w odrębnych przepisach, jak również wykonuje czynności administracji sądowej w stosunku do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Prezesa NSA, zgodnie z art. 185 Konstytucji RP, powołuje i odwołuje, na sześcioletnią kadencję, Prezydent RP spośród dwóch kandydatów przedstawionych przez Zgromadzenie Ogólne Sędziów NSA. Zgromadzenie Ogólne Sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego kandydatów na stanowisko Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego wybiera spośród sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego, którzy w głosowaniu tajnym uzyskali kolejno największą liczbę głosów. Wybór powinien być dokonany nie później niż trzy miesiące przed upływem kadencji urzędującego Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego. W przypadku opróżnienia stanowiska w trakcie kadencji, wyboru kandydatów dokonuje się w terminie jednego miesiąca. Obradom Zgromadzenia Ogólnego Sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego w części dotyczącej wyboru kandydatów na stanowisko Prezesa przewodniczy najstarszy wiekiem sędzia uczestniczący w tym Zgromadzeniu. Wiceprezesów w liczbie czterech powołuje Prezydent RP na wniosek Prezesa NSA, złożony za zgodą Zgromadzenia Ogólnego Sędziów NSA.

Do Prezesa NSA, poza czynnościami kierowniczymi, należy ponadto w szczególności:

• Informowanie Prezydenta RP i Krajowej Rady Sadowniczej o działalności sądów administracyjnych

• Informowanie Prezesa Rady Ministrów o problemach funkcjonowania administracji publicznej wynikających ze spraw rozpatrywanych przez sądy administracyjne

• Ustalanie projektu rocznych dochodów i wydatków sądów administracyjnych, co następnie minister właściwy do spraw finansów publicznych włącza do projektu budżetu państwa

• Ustalenie zasad biurowości w sądach administracyjnych

• Delegowanie, na określony czas, sędziego wojewódzkiego sądu administracyjnego, za jego zgodą, do pełnienia obowiązków sędziego NSA

• Sprawowanie zwierzchniego nadzoru nad działalnością administracyjną sądów administracyjnych, w tym zarządzanie przeprowadzania wizytacji lub lustracji w WSA i wydawanie w tym zakresie odpowiednich zarządzeń powizytacyjnych i polustracyjnych

• Występowanie do NSA o podjęcie uchwały wyjaśniające przepisy prawne, których stosowanie wywołało rozbieżności w orzecznictwie sądów administracyjnych

• Wydawanie urzędowego zbioru orzeczeń sądów administracyjnych.

• tworzy i znosi wydziały w Izbach, Kancelarii Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego i w Biurze Orzecznictwa oraz powołuje i odwołuje przewodniczących wydziałów, Szefa Kancelarii Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego i dyrektora Biura Orzecznictwa.

• może także powoływać i odwoływać zastępców ww.

Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego ma prawo wglądu w czynności Naczelnego Sądu Administracyjnego, może być obecny na rozprawie toczącej się z wyłączeniem jawności, może żądać wyjaśnień i usunięcia uchybień. W przypadku stwierdzenia uchybienia w zakresie sprawności postępowania sądowego, Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego może zwrócić na nie uwagę i żądać usunięcia skutków uchybienia.

Wiceprezesi Naczelnego Sądu Administracyjnego są zastępcami Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego w zakresie określonym przez Prezesa.

Zgromadzenie Ogólne Sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego tworzą sędziowie Naczelnego Sądu Administracyjnego. Przewodniczącym Zgromadzenia Ogólnego jest Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego. Jest zwoływane przez Prezesa NSA co najmniej raz w roku.

Zgromadzenie Ogólne Sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego wykonuje wiele czynności, a mianowicie:

1) rozpatruje informację Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego o rocznej działalności Naczelnego Sądu Administracyjnego,

2) przedstawia Krajowej Radzie Sądownictwa kandydatów na stanowiska sędziów,

3) wybiera kandydatów na stanowisko Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego,

4) wyraża zgodę w sprawie powołania i odwołania wiceprezesów Naczelnego Sądu Administracyjnego,

5) ustala skład liczbowy Kolegium Naczelnego Sądu Administracyjnego oraz wybiera jego członków i dokonuje zmian w jego składzie,

6) rozpatruje i opiniuje inne sprawy przedłożone przez Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego lub zgłoszone przez członków Zgromadzenia Ogólnego Sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Zgromadzenie Ogólne Sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego wspólnie z przedstawicielami zgromadzeń ogólnych wybiera, spośród kandydatów zgłoszonych przez zgromadzenia ogólne i sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego, dwóch członków Krajowej Rady Sądownictwa. Do podjęcia uchwał wymagana jest obecność co najmniej połowy liczby jego członków. Uchwały zapadają bezwzględną większością głosów.

Kolejny organ NSA Kolegium Naczelnego Sądu Administracyjnego:

• ustala podział czynności w Naczelnym Sądzie Administracyjnym i określa

szczegółowe zasady przydziału spraw poszczególnym sędziom,

• przedstawia Zgromadzeniu Ogólnemu Sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego

opinię o kandydatach na stanowiska sędziów,

• wyraża zgodę w sprawie tworzenia i znoszenia wydziałów oraz powołania i odwołania przewodniczących wydziałów, Szefa Kancelarii Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego i dyrektora Biura Orzecznictwa,

• rozpatruje sprawy przedstawiane Zgromadzeniu Ogólnemu Sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego,

• rozpatruje i opiniuje inne sprawy przedłożone przez Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego lub z własnej inicjatywy.

• na okres czterech lat wybiera Rzecznika Dyscyplinarnego Naczelnego Sądu Administracyjnego i jego zastępcę

Kadencja Kolegium Naczelnego Sądu Administracyjnego trwa trzy lata, a jego przewodniczącym jest Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego. Do podejmowania uchwał przez Kolegium Naczelnego Sądu Administracyjnego wymagana jest obecność co najmniej połowy liczby jego członków. Uchwały zapadają bezwzględną większością głosów.

Naczelny Sąd Administracyjny dzieli się na: Izbę Finansową, Izbę Gospodarczą i Izbę Ogólno administracyjną.

Izba Finansowa sprawuje nadzór nad orzecznictwem wojewódzkich sądów administracyjnych w sprawach zobowiązań podatkowych i innych świadczeń pieniężnych, do których mają zastosowanie przepisy podatkowe oraz o egzekucji świadczeń pieniężnych.

Izba Gospodarcza sprawuje nadzór nad orzecznictwem wojewódzkich sądów administracyjnych w sprawach działalności gospodarczej, ochrony własności przemysłowej, budżetu, dewizowych, papierów wartościowych, bankowości, ubezpieczeniowych, ceł, cen, stawek taryfowych oraz opłat, z wyjątkiem opłat w sprawach, o których decyduje Izba Ogólnoadministracyjna.

Izba Ogólnoadministracyjna sprawuje nadzór nad orzecznictwem wojewódzkich sądów administracyjnych w sprawach z zakresu budownictwa i nadzoru budowlanego, zagospodarowania przestrzennego, gospodarki wodnej, ochrony środowiska, rolnictwa, leśnictwa, zatrudnienia, ustroju samorządu terytorialnego, gospodarki nieruchomościami, prywatyzacji mienia, powszechnego obowiązku wojskowego, spraw wewnętrznych, a także cen, opłat i stawek taryfowych, jeżeli są związane ze sprawami należącymi do właściwości tej

Izby.

Pracami każdej z Izb kieruje wiceprezes wyznaczony do pełnienia tej funkcji przez Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego.

W Naczelnym Sądzie Administracyjnym działa Kancelaria Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego do której należy stworzenie warunków do sprawnego funkcjonowania sądów administracyjnych, w szczególności w sprawach finansowych, kadrowych i administracyjno-gospodarczych. Kancelarią Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego kieruje Szef Kancelarii Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Istnieje także Biuro Orzecznictwa, które wykonuje czynności w zakresie sprawności postępowania sądowego oraz orzecznictwa sądów administracyjnych. Biurem Orzecznictwa kieruje dyrektor, którym jest wiceprezes lub sędzia.

Regulamin wewnętrznego urzędowania Naczelnego Sądu Administracyjnego uchwala

Zgromadzenie Ogólne Sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego. Regulamin podlega ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”.

Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje także sprawy dyscyplinarne sędziów sądów administracyjnych w pierwszej instancji - w składzie trzech sędziów, zaś w drugiej w składzie siedmiu sędziów. Do orzekania w sprawach dyscyplinarnych uprawnieni są wszyscy sędziowie Naczelnego Sądu Administracyjnego z wyjątkiem Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego, wiceprezesów Naczelnego Sądu Administracyjnego oraz Rzecznika Dyscyplinarnego Naczelnego Sądu Administracyjnego i jego zastępcy., zaś skład sądu dyscyplinarnego wyznacza Kolegium Naczelnego Sądu Administracyjnego w drodze losowania, z listy sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego. Składowi orzekającemu przewodniczy sędzia najstarszy służbą na stanowisku sędziego Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Schemat organizacyjny NSA

Prezes Sądu
	Kancelaria Prezesa
			Wydział ds. sędziów, asesorów i referendarzy Wydział Administracyjno-Gospodarczy Wydział Finansowo-Budżetowy Wydział Techniki i Inwestycji Komórka ds. ochrony informacji niejawnych Wydział Prawno-Organizacyjny Wydział Informatyki Wydział Spraw Ogólnych i Osobowych
					Biuro podawcze Archiwum zakładowe
				Biblioteka
		Biuro Orzecznictwa
			Wydziały I - V Wydział Prawa Europejskiego Redakcja ONSA
		Wydział Informacji Sądowej
			Sekretariat Informacji o Sprawach
		Izba Finansowa
			Wydział I Wydział II
		Izba Ogólnoadministracyjna
			Wydział I Wydział II
		Izba Gospodarcza
			Wydział I Wydział II

Bibliografia:

1) Ustawa z dnia 25 lipca 2002 roku „Prawo o ustroju sądów administracyjnych”

2) Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 roku „Prawo o postępowaniu przed sadami administracyjnymi”

3) E. Bojanowski „Postępowanie administracyjne i postępowanie przed sądami administracyjnymi: Warszawa 2004 wyd. LexisNexis

---