Wymień główne zasady HACPP	1) Analiza Zagrożeń (HA) - identyfikacja zagrożeń, ocena ich istotności oraz ryzyka z nimi związanego. Zakres: od produkcji surowca poprzez przetwórstwo, dystrybucję aż do konsumpcji. 2) Określenie krytycznych punktów (CCP)- wskazanie na miejsca i etapy, w których brak kontroli może wywołać zagrożenia dla bezpieczeństwa produktu. 3) Ustalenie Krytycznych Parametrów dla Każdego CCP - przyjęcie kryteriów, których przekroczenie świadczy o niewłaściwym przebiegu procesu ( PH produktu, temperatura pasteryzacji) 4) Dobór Systemów Monitorowania - właściwe rejestrowanie krytycznych parametrów w każdym z CCP 5) Ustalenie Procedury Podejmowania Czynności Korygujących w przypadku stwierdzenia odchyleń w CCP 6) Opracowanie Systemu Dokumentacji - takie przechowywanie wyników pomiarów parametrów w CCP, aby były one szybko dostępne dla producenta i czynników kontrolnych 7) Weryfikacja Działania Systemu HACCP - sprawdzanie jak działanie systemu wpływa na jakość i bezpieczeństwo produktu gotowego.
Na jakość i bezpieczeństwo żywności wpływają :	Temperatura, czas, pH, skład fazy gazowej, skład produktu, aktywność wodna, szybkość zmian temperatury.
Sedymentacja	Samoczynne rozwarstwianie się zawiesin emulsji pod wpływem siły ciężkości Bardziej efektywna jest gdy zwiększymy różnice gęstości między fazą ciągłą, a stacjonarną
Prawo Stokesa	(opisuje szybkość ruchu cząsteczek fazy rozproszonej podczas sedymentacji) r - promień cząstek fazy rozproszonej η - lepkość fazy ciągłej, im większe tym mniejsza szybkość g - przyspieszenie ziemskie
Od czego zależy szybkość sedymentacji	Gęstości fazy cięższej i lżejszej Promienia cząstek fazy rozproszonej Lepkości fazy ciągłej
Membranowane procesy co należy do nich	Ultrafiltracja UF, mikrofiltracja MF, odwrócona osmoza RO, elektrodializa ED - membranowa nieciśnieniowa
Membrany które nie działają pod ciśnieniem	ED (elektrodializa)
Co nie należy do procesów membranowych?	Elektroforeza, parowanie
Filtry - dlaczego zwiększamy ciśnienie	Zwiększenie tempa sączenia, stałe natężenie przepływu filtratu
Szybkość ruchu fazy rozproszonej (prawo Stokesa) dla wirówki
Od jakich czynników zależy szybkość fazy rozproszonej podczas wirowania - efektywność wirowania	Szybkości obrotowej bębna wirówki (^2) Promienia bębna wirówki Promienia cząstek fazy rozproszonej (^2) Lepkości układu Różnicy gęstości fazy rozproszonej i rozpraszającej
Co należy zwiększyć 2x, żeby szybkość ruchu fazy rozproszonej wzrosła 4x	Prędkość obrotową bębna wirówki
Ile rośnie V jeśli prędkość obrotową wirówki zwiększymy 3 krotnie.	3^2 = 9
Wirówki sedymentacyjne(separatory)	- do osadzania na peryferiach bębna zawiesin
Od czego zależy przesiewalność?	Powierzchni przesiewania stanu i materiału sita, wielkości i prędkości cząstek, wysokości warstwy materiału na sicie
Przesiewacze płaskie warunek	Siła bezwładności większa od siły tarcia
Hydrocyklony	- odrzucanie cięższych cząstek na ściany (siła odśrodkowa) - do usuwania cząstek stałych z powietrza i cieczy, do oddzielania kropel cieczy od gazu
Hydrocyklon kiedy oddzielamy największe cząsteczki?	Przy największym promieniu części cylindrycznej
Multihydrocyklony	Równoległe baterie hydrocyklonów (mała średnica sprzyja wypadania cząstek na zewnątrz) (służą do rozdziału fazy stałej do ciekłej) Zastosowanie: Zagęszczanie mleczka krochmalowego Uzdatnianie wody Cukiernictwo (oczyszczanie soków) Przemysł owocowo-warzywny (usuwanie zanieczyszczeń z przecierów)
Twój zakład wytwarza znaczne ilości płynów o rozmiarach rzędu 30μm zawieszonych w powietrzu, polecono ci zaproponować skuteczną i ekonomiczną metodę odpylania powietrza. Zaproponujesz zastosowanie:	- cyklony (zatrzymują cząstki o ø > 20µm)
Cel mieszania	- zapewnienie jednolitości mieszanin wieloskładnikowych (np. miesiarka do ciast) - zabezpieczenie przed rozdzielaniem się komponentów - ułatwienie równomierniej wymiany ciepła i/lub masy - wywołanie określonych zjawisk fizycznych lub fizykochemicznych (zapoczątkowanie krystalizacja, wytworzenie emulsje)
Mieszanie podział urządzeń	Mieszalniki - ciecze o małej lepkości Zagniatarki, wygniatarki, ugniatarki - duża lepkość i pasty Mieszarki - masy sproszkowane, ciała stałe
Do mieszania stałych składników przyprawy typu Wegeta użyjemy:	Mieszarki
CIP Cleaning In Place	-Możliwy tam gdzie są surowce i produkty płynne. - w procesach technologicznych włączony jest automatyczny układ do mycia w obiegu zamkniętym (zbiorniki H2­O, detergentów, czynników sterylizujących, pompy, rury, zawory, rozpylacze + program) - w czasie produkcji układ CIP jest całkowicie odcięty, po opróżnieniu instalacji puszcza się w obieg CIP. 3 etapy: 1, (woda z ostatniego etapu poprzedniego mycia + detergent) usunięcie resztek produktu 2. mycie właściwe 3. płukanie czystą wodą (używana następnie do mycia wstępnego)
Przeponowa wymiana ciepła	Ośrodek grzejny z ośrodkiem ogrzewanym styka się przez przeponę Występuje jednocześnie przewodzenie, konwekcja, promieniowanie Po obu stronach przepony płyny (ruch konwekcyjny), warstwy przyległe ( przewodzenie, wnikanie ciepła)
Wymienniki płytowe:	ZALETY Duży współczynnik przenikania ciepła Łatwy demontaż Czyszczenie Konserwacja Łatwość dostosowania do zmiennych warunków pracy Niedrogie Ekonomiczne pod względem zajmowanej powierzchni i zużywanej wody Energooszczędne WADY Duży opór przepływu Wysoka temperatura Ciśnienie Stosowanie uszczelek (duże zużycie) Pompy wyporowe Gdy gęsta ciecz duże zużycie energii
Blanszowanie	- Ważna operacja poprzedzająca puszkowanie, zamrażanie, odwadnianie szybkie ogrzewanie, przetrzymanie, szybkie oziębienie lub bezpośrednio dalszy przerób - Zwykle 0,5 - 5 min woda 85 - 98 ˚C, różne surowce, różne warunki - Zmniejszenie zakażeń mikrobiologicznych - Usuwanie gazów - Zmniejszenie i kurczenie się żywności - Mycie surowca - Powoduje łatwiejsze napełnienie opakowań - Częściowe usunięcie NO3-, NO2- i rozpuszczenie w wodzie substancji odżywczych.
Blanszowanie - Cel	Inaktywowanie enzymów albo rozłożenie substratów do reakcji enzymatycznych np. nadtlenków (zapobiega ciemnieniu surowców o jasnym miękiszu)
Metody blanszowania	- Immersyjna w H2O - zanurzeniowa - W parze wodnej- na perforowanej taśmie produkcyjnej przechodzi przez komorę parową - straty substancji rozpuszczalnych - Mikrofale - rzadko stosowane, standard higieniczny
Rozparzanie	Kleikowanie skrobi Hydroliza protopektyn Denaturacja białek Wysoka temperatura, Inaktywacja enzymów
Smażenie	Silne ogrzewanie odpowiednio przygotowanego surowca pod zwykłym ciśnieniem w ciekłym ośrodku (tłuszcz skrobiowy lub sacharozowy) Dalekie zmiany w produkcie Smażenie w tłuszczach gdy zbyt duża temperatura - hydroliza, autooksydacji, izomeryzacja, polimeryzacja, akroleina - produkt terminacji substancji lipidowych np. steroli (rakotwórcza).
Tostowanie	Nagrzewanie nawilgoconych produktów z nasion roślin strączkowych (95-120°C) Cel: niszczenie substancji antyżywieniowych (nieodżywczych, inhibitory proteaz, hemaglutyniny, saponin, fitynianu) Skuteczność wzrasta, gdy nawilgocenie rośnie i temperatura wzrasta.
Sprężarkowy obieg chłodniczy	sprężarka, skraplacz (+dochładzanie), dławik, parowanik
Zamrażanie	Prowadzi się poniżej pkt krioskopowego Zwiększenie objętości, Zmniejszenie gęstości Występujące zjawiska: Tworzenie kryształków lodu Traumatyczne uszkodzenie komórek i tkanek Zmiana właściwości objętościowych i cieplnych
Od czego zależy wzrost współczynnika przenikalności cieplnej w chłodnictwie?	Grubości materiału chłodzonego Rodzaju i wielkości powierzchni chłodzonej Rodzaju i materiału opakowania Różnicy temperatur między materiale chłodzonym a czynnikiem chłodzącym Rodzaju mechanizmu przekazywania ciepła
Co się dzieje przy zamrażaniu żywności?	Spadek przepuszczalności ciepła
Ługowanie	Ekstrakcja wody z ciał stałych
prawo podziału Nernsta	gdzie: KX(12) - stała podziału substancji X pomiędzy fazy "1" i "2" (zwana też współczynnikiem podziału), [X]i - stężenie substancji X w fazie "i" T= const ⇒ K= const
Kolumna rektyfikacyjna składa się z	Półek i rur przelotowych
Rodzaje półek w kolumnie	1) Kołpakowe, szereg kołpaków, wysokość cieczy regulowana jest szybkością przelewu, 2) Sitowe- płyty z nawierconymi otworami, warstwa cieczy na półce utrzymywana dzięki ciśnieniu pary, która nie pozwala na spłynięcie cieczy w dół, w razie awarii wszystko spada w dół
Ekstrakcja w układzie ciecz-ciało stałe. Kiedy następuje niekorzystne zwolnienie?	Kiedy na ekstrakt wchodzi nośnik (?)
Nadkrytyczna Ekstrakcja CO2	Decoffeination - ekstrakt kofeiny - bardzo dobre warunki ekstrakcji, umiarkowana temperatura i brak pozostałości ekstrahenta
Narysuj schematycznie aparat jednokolumnowy do ekstrakcji ciągłej	(zdjęcie)
W wyniku kontaktu surówki z ekstrahentem(rozpuszczalnikiem) powstaje	Rafinat i ekstrakt
Rafinat	Pozostałość poekstrakcyjna
Surówka przy rektyfikacji ciągłej wprowadzana jest	(zdjęcie)
Zaznacz na wykresie t - x,y punkty odpowiadające składowi pary i cieczy po ustaleniu się równowagi na półce C-2 kolumny rektyfikacyjnej	(zdjęcie)
Emulsja gaz w cieczy	Piana
Emulsje są układem niestabilnym, ponieważ	Mają dużą energię swobodną na powierzchni międzyfazowej.
Wzór Stokesa co wyraża dla emulsji	Gdy gęstości obu faz są takie same wynosi 0
Flokulacja, co ją wywołuje?	Niski ładunek elektryczny na powierzchni cząstek fazy rozproszonej
Koalescencja	Łączenie się cząstek fazy rozproszonej w większą całość z jednoczesnym zmniejszeniem powierzchni międzyfazowej (najbardziej destrukcyjny mechanizm)
Emulgatory	Fosfolipidy (lecytyna), białka, agar-agar, NIE JEST: olej sojowy
Do żelowania	Żelatyna, skrobia, skrobia modyfikowana, pektyny, gumy roślinne (alginiany, agar-agar)
Na proces żelowania wpływa	- Wielkość, kształt i stężenie cząstek fazy rozproszonej - pH, temperatura, historia czasowo-temperaturowa - Obecność elektrolitów i środków odwadniających
Jaki żel rozpada się w temperaturze człowieka?	żelatyna
Synereza	Kurczenie się żelu z jednoczesnym wydzieleniem fazy ciekłej
Na czym polega utwardzenie tłuszczu?	Na ich uwodornieniu (redukcji wiązań podwójnych, zmniejsza się LJ), którego celem jest utwardzenie i nadanie odpowiedniej konsystencji oraz cech smakowo-zapachowych
Abioza	Całkowite zahamowanie procesów życiowych w produktach spożywczych za pomocą czynników fizycznych (wysoka temperatura, UV) i chemicznych (konserwanty)
Anabioza	Polega na zahamowaniu rozwoju drobnoustrojów za pomocą czynników fizycznych i chemicznych np. suszenie, solenie, cukrzenie, marynowanie, kształtowanie, konserwowanie. (schładzanie, zamrażanie)
Przykładem cenoanabiozy jest	Kwaszenie
Cenoanabioza	Zmiana mikroflory poprzez stworzenie warunków sprzyjających rozwojowi pożytecznych drobnoustrojów i niesprzyjających rozwojowi drobno. szkodliwych tzw. antagonizm bakterii
Marynowanie	To przykład anabiozy
Chłodzeniem lodem	Proste, efektywne , szeroko stosowane; surowiec przysypywany jest rozdrobnionym lodem ,który topniejąc odbiera od niego ciepło( często dodatkowe ochłodzenie powietrza w wychładzalni).
Lód suchy	Zestalony CO2 (- 78,5'C), zalety : niska temperatura i brak skroplin
Chłodzenie powietrzem polega	duża wilgotność względna powietrza, stosować wymuszony obieg powietrza, niska temperatura,
Jak zamroziłbyś groszek?	Tunel fluidyzacyjny do temperatury -20°C (przedmuch warstwy leżącej na sicie od dołu do góru), większa powierzchnia kontaktu produktu z powietrzem, większy współczynnik wymiany ciepła
Chłodzenie tunelem fluidyzacyjnym	Stosowany do schładzania groszku, produktów o równych kształtach
Jaki typ zamrażania stosowany jest do produktów mikrofalowych?	Zamrażanie owiewowe
Wykres zależności jakości żywności od czasu (skład) zamrażania	(zdjęcie)
Składowanie żywności chłodz. mrożonej:	Coś o prod. Niepakowanym
Zamrażanie intensywne	1-5 cm/h;
Zamrażanie szybkie	5-20cm/h Dużo małych kryształków Brak osuszenia wnętrza komórki Mniejsze uszkodzenia tyraumatyczne
Szybkość zamrażania zależy od	Ciepło właściwe Dyfuzyjność cieplna Współczynnik przejmowania ciepła Temperatury
Zamrażanie intensywne	Średnia szybkość mrożenia 1-5cm/h
Zamrażanie szybkie	Duża szybkość mrożenia 5-20cm/h Dużo małych kryształów Brak osuszenia wnętrza komórki Mniejsze uszkodzenia traumatyczne
Nominalny czas zamrażania	Czas jaki upływa od chwili, kiedy powierzchnia produktu osiągnie 0oC do momentu gdy w śr. Termicznym temp. będzie niższa o 5 oC od temp. początkowej powstania formacji lodowej.
Ususzka wewnętrzna - kiedy powstaje?	W produktach opakowanych w opakowania paroszczelne źle przylegające.
Co to jest ususzka?	Ubytek masy produktów spożywczych (woda paruje lub w postaci lodu sublimuje na powierzchni produktu)
Oparzelina mrozowa	Efekt ususzki, nadmierna ususzka, gdzie powstaje zmiana barwy, zapachu
Składowanie żywności chłodzonej	Aby utrzymać dobrą jakość produktu należy: -dobrać właściwą temp. składowania -przeciwdziałać wahaniom temp. (składowanie i dystrybucja) -utrzymywać odpowiednio dużą wilgotność względną powietrza -nie doprowadzać do nadmiernego przedłużania czasu składowania FIFO -zapobiegać mechanicznym uszkodzeniom produktów i ich opakowań
FIFO - gdzie go używamy?	W składowaniu żywności, jest to sposób organizacji dostawą i wydawaniem towarów z magazynu (First In First Out)
TTT (zależność czasowo-temperaturowa dla mrożonej żywności)	1) Dla każdego produktu zamrożonego istnieje prosta zależność pomiędzy temperatura składowania, a czasem, w którym następuje określona utrata jakości, każdej temperaturze składowania odpowiada określona dzienna strata jakości produktu mrożonego; 2)wpływ czasu i temp w całym okresie składowania kumuluje się przy czym jakość produktu przechowywanego w zmiennej temp zależy od średniej temp cyklu składowania. Utrata jakości jest nieodwracalna
Krzywa TTT	Okres zachowywania najwyższej jakości: HQL. Obrazuje praktyczny okres przechowywania (produkty mają zadowalającą jakość spożywczą w każdej fazie przechowywania) (zdjęcie)
Cel pasteryzacji	Zniszczenie drobnoustrojów chorobotwórczych i przedłużenie trwałości produktu na skutek prawie całkowitego unieszkodliwienia form wegetatywnych
Sterylizacja koncentratu pomidorowego	Pasteryzacja: błyskawiczna sterylizacja i aspetyczne pakowanie => do dużych puszek => grzejemy, przetrzymujemy, chłodzimy. Zalety: brak zagrożeń bombaży technicznych (brak obniżenia ciśnienia w czasie pracy sterylizatora), między sterylizacją a pakowaniem można wprowadzić labilne dodatki lub inne operacje; eliminacja oddziaływań produktu => puszka podczas sterylizacji
Konserwy, który etap nie występuje	Napowietrzanie
Co powoduje brak odpowietrzania?	Bombaże techniczne
Bombaże chemiczne, jaki gaz powoduje?	Wodór
Jaki to bombaż gdy puszka z temp. schłodzona	Bombaż techniczny
Pakowanie mięsa, po co się zostawia powietrze?	W konserwach zostawia się 1/3 ciśnienia atmosferycznego m.in. ze względu na zmiany oksydacyjne, korozje, lepiej zachowane wartości odżywcze, brak przestrzeni może powodować bombaże techniczne
Na produkcję puszek wpływa	Napełnienie opakowań, zalewanie, odpowietrzanie
Jednostka sterylności	Dawka ciepła powodująca śmierć mikroorganizmów w ciągu 1 minuty w temp. 121'C
Apertyzacja	Sterylizacja żywnościowa w opakowaniach hermetycznych
Co to jest D?	Czas dziesięciokrotnej redukcji drobnoustrojów (oporność cieplna) Zależy od: rodzaju i formy drobnoustrojów, temperatury i innych czynników środowiskowych, Nie zależy od stężenia początkowego.
Co to jest Z?	Przyrost temperatury odpowiadający dziesięciokrotnej zmianie współczynnika D
Stosowanie zasady HTST podczas sterylizacji uzasadnione jest tym, że	Ponieważ składniki odżywcze (witaminy, aminokwasy itp.) wykazują wyższą niż drobnoustroje wartość parametru Z.
Co to jest TDT?	Krzywa oporności względnej (czasu śmierci cieplnej)
Uperyzacja	Błyskawiczne ogrzewanie wtryskiem żywej pary do produktu.
Aseptyki	Substancje powodujące trucie drobnoustrojów i nie są szkodliwe dla człowieka: kwas salicylowy, benzoesowy i ich sole.
Tyndalizacja	Wyjaławianie przez trzykrotne ogrzewanie przez 30min. co 24h (pobudzenie spor do kiełkowania, przydatne tam, gdzie są składniki labilne nie wytrzymujące > 100'C( (65-85'C)
Wady zagęszczania przez odparowanie	Utrata substancji lotnych Cieplne uszkodzenia produktu
Z jakimi problemami może się spotkać technolog żywności podczas zagęszczania płynów pod zmniejszonym ciśnieniem	- Konieczność odprowadzania dużych ilości par, - Osady na powierzchni przenikania ciepła (zmniejszona szybkość przenikania ciepła) - warstwy graniczne (na ścianki wyparki) - pienienie się - porywanie kropel cieczy - utrata substancji zapachowych - zwiększenie lepkości, gorszy transport i pompowanie
Co stosuje się do zagęszczania soku o dużej lepkości ze składnikami termolabilnymi?	Wyparka cienkowarstwowa z agitacją
Czy wyparka z opadającym filtmem nadaje się do zagęszczania labilnych cieczy o podwyższonej lepkości?	Tak, czas przebywania cieczy w tej wyparce jest bardzo krótki 20-30s, charakteryzuje się ciągłym działaniem, zagęszczanie (u góry załadowuje się ciecz, która spływa w postaci cienkiego filmu wewnątrz rurek w dół.
Wydajność wyparki zależy od:	Powierzchni grzejnej i parowania Stosunku ciśnień w komorze wyparnej i w skraplaczu Efektywnej powierzchni parowania Grubości warstwy cieczy Liczby działów wyparki Średnicy ∆T pomiędzy czynnikiem grzejnym a cieczą zagęszczaną
Części wyparki właściwej	Wyparka Skraplacz Pompa próżniowa
Kriokoncentracja	1) Metoda zagęszczania, bardzo delikatna, niskie temperatury 2) Jest to usunięcie wody przez wymrożenie (łagodne warunki - zachowanie właściwości smakowo-zapachowych, 3) wymrożenie części wody z produktu - zagęszczenie substancji ciekłej Niemożność prowadzenia poniżej punktu potrójnego wody.
Kriokoncentracja, aparat składa się z	Krystalizatora, separatora (wirówki lub filtra)
Ograniczenia (wady) kriokoncentracji	Największe stężeniu (do punktu eutektycznego) Czasem trudne oddzielenie kryształów od lepkich cieczy (pożądane duży kryształy) Duże koszty
Suszenie współprądowe ma następujące zalety w porównaniu z przeciwprądowym:
Do ogrzewania lub … materiałów bardzo przylegających do powierzchni stałych stosuje się wymienniki ciepła:	No jakie?
Zasada działania suszarki rozpyłowej
Aby przyspieszyć transport ciepła przez przewodnictwo należy:	Zwiększyć ∆T Zmniejszyć grubość Wydłużyć czas ogrzewania Zmienić materiał
Krzywa suszenia
Dlaczego suszarka wielodziałowa jest lepsza od innych	Bo jej wydajność nie maleje Następuje redukcja ciśnień i temp wrzenia jest mniejsza pomimo tego że produkt jest bardziej gęsty
Porównanie: suszenie i liofilizacja	Liofilizacja: -Dobra dla większości produktów -Surowe gotowanie -Okresowa -Temperatura niska by roztopić produkt -Próżnia -Okres 12-24-36h -Sublimacja z warstwy coraz bardziej obniżają -B. porowata -Materiał b. lekki -Zachowany zapach -Kolor lekko pojaśniały -Szybka -Całkowita -Smak zachowany -jełczenie tłuszczów - migracja wilgoci Konwencjonalne suszenie: -dobre efekty dla produktów owocowo-warzywnych, -brak efektów zbicia w mięsie -ciągła m. -tańsza -temp. zbity -zmiana zapachu -kolor ciemniejszy -rehydratacja powolna -niecałkowita -Zmieniony smak -stabilność przechowa.
Wilgotność krytyczna	Zawartość wilgoci charakteryzująca się przejściem okresu stałej szybkości suszenia do okresu zmniejszającej się szybkości suszenia
Co powoduje, że przylepia się materiał wysuszony do wewnętrznych ścian suszarni rozpyłowej?	Materiał zawiera dużo cukru lub zhydrolizowanego białka Drobnocząsteczkowe substancje w formie amorfitycznej-termoplastycznej
Jak zapobiegać przylepianiu się materiału wysuszonego do wewnętrznych ścian suszarni rozpyłowej?	Dostarczanie powietrza Suszenie produktów do wilgotności 2-3% Chłodzenie ścian komory suszarni
Suszenie walcowe do jakich produktów	Zawiesiny, ciecze
Suszenie przeciwprądowe	Wysoki stopień wysuszenia dla materiałów odpornych na wysokie temperatury
Atomizer stosujemy do:	Suszenia rozpyłowego
Czego nie można suszyć fluidyzacyjnie?	Przeznaczone są tylko do suszenia ciał stałych o dość wyrównanych kształtach i wielkościach cząstek, jak ziarna zbóż.
Atomizery dyskowe - do jakich substancji?	Niehomogenizowanych lub niskozorganizowanych
Dlaczego suszarka wielodziałowa jest lepsza od innych	Bo jej wydajność nie maleje, Następuje redukcja ciśnienia i temperatura wrzenia jest mniejsza pomimo tego, że produkt jest bardziej gęsty
Wymiana ciepła w przeciwprądzie - zalety	- Mniejsza wymagana powierzchnia wymiany ciepła - temperatura końcowa nośnika gorącego może być mniejsza od temperatury końcowej nośnika zimnego - różnica temperatur utrzymuje się przez dłuższy czas WADA: większa siła napędowa
Warunki, aby było przekazywane ciepło przez indukcję	Prąd indukowany 1kHz - 1MHz w materiałach umieszczanych wewnątrz cewki zasilanej prądem szybkozmiennym Efekt: temperatura rośnie tylko w surowcach, które przewodzą prąd elektryczny Warunki: dobra przewodność materiału (o zawartości soli - elektrolity)
II okres suszenia - co się dzieje?	Po przekroczeniu wilgotności krytycznej dalsze suszenie powoduje, że opory przenoszenia masy zaczynają przeważać nad oporami konwekcyjnej wymiany masy z powierzchni produktu - powierzchnia wysycha a strefa parowania ulega zagłębieniu, szybkość suszenia spada w sposób ciągły ze względu na zwiększające się opory przewodzenia wody w materiale.
Liofilizacja	Proces usuwania wilgoci z materiału stałego w temperaturze i pod ciśnieniem poniżej punktu potrójnego wody

---