METODY ILOŚCIOWE

NOTATKI Z NASZYCH ZAJĘĆ (2008/2009) UDOSTĘPNIONE DZIĘKI SERDECZNOŚCI MARCELINY CIEŚLAK.

DLA DOBRA OGÓŁU SOCJOLOGÓW, PRZEPISUJĄC NOTATKI PRZYCZYNIŁY SIĘ

1. AGNIESZKA KARWOWSKA
2.AGATA WITKOWSKA

3.MONIKA WOJCIECHOWSKA

4.MONIKA KRÓLAK

5.MADZIA

6.KASIA MAJKOWSKA

07.10.08 Hierarchiczna struktura pytań dotycząca wyborów badawczych:

- jaką metodę wybrać?

- jaka metodologia dostarcza kryteriów wyboru metody?

- jaka perspektywa teoretyczna leży u podstaw określonej metodologii?

- jaka epistemologia wyznacza naszą perspektywę badawczą?

Metody <- metodologia <- perspektywa teoretyczna <- epistemologia

Badania socjologiczne:

-podstawowe -stosowane - ewolucyjne

A. struktura procesu badawczego

B. wyznaczanie badania - wybór strategii postępowania badawczego

C. badania ilościowe - strategie badawcze i typy badań:

- b.eksploracyjne i opisowe: przekrojowe - podłużne - predykcyjne i retrospektywne

- b.weryfikacyjne i przyczynowe:

a) sondażowe (próbkowe, pro - eksperymentalne)

b) eksperymentalne, quasi - eksperymentalne

c) analiza wtórna: dane zastane - analiza treści

ad.A problem ad.B metoda ilościowa ~ met.jakościowa

teoria metody metoda mieszana

formułowanie problemu badawczego: pytanie i hipotezy badawcze

* pytania badawcze - elementy logiki interrogacji: -deskryptywne - eksperymentalne - ewoluacyjne - predykcyjne- eksplanacyjne -kontrolne

* hipoteza badawcza - zakres i charak.uogólnień/generalizacji socjo.-użycie torii w badaniach

- wersja hipotez: -h.umotywowana -h.statystyczna

- decyzje dot. Hipotez i rodzaje błędów (Igo, IIgo rodz.)

-> język badań empirycznych: pojęcia - konstrukty - zmienne

Operacjonalizacja pojęć i konstruowanie zmiennych:

- rodzaje pomiaru i typy skal (nominalna, porządkowa, przedziałowa, stosunkowa)

- ocena jakości pomiaru

- przykłady skal i klasyfikacji

Wskaźniki - rodz. I zastosowanie / funkcje (wsk.społ.: strukturalne-czasowe, dziedzinowe, informacyjne-predykcyjne-problemowe-programowe)

Zmienne: zm.zależne / niezależne, mierzalne / niemierzalne, ukryte, kontrolne (obserwowane)-manipulowane

Typy problemów	Badania na próbkach reprezentacyjnych - typy badań
	Statystyczno-opisowe	Normatywne	Korelacyjne	Eksper./Quasi eksper.	Ex post facto
Opisowe	+	+
Eksploracyjne		+	+
Ewaluacyjne		+	+	+	+
Predykcyjne			+	+	+
Eksplanacyjne			+	+	+
Kontrolne				+	+

Logika próbkowania - met.reprezentacyjna

- poj.podst: popul.-próba

-identyfikacja populacji celowej i dostępnej:

a) określenie / wybór jedn. Badania i anal. - kryterium wyboru

b) operat losowania (badania)

- ważniejsze operaty

- próby losowe / reprezentacyjne - techniki wyboru losowego (proste indywidualne, zespołowe / klasterowe, warstwowe - proporcjonalne / nieproporcjonalna alokacja do warstw, systematyczne, schematy złożone / losowanie dwustopniowe)

Podejścia w zakresie hierarchii pytań:

Epistemologia: obiektywizm, akonstrukcjonizm, subiektywizm

Perspektywa teoretyczna: pozytywizm / postpozytywizm, interpretywizm (interakcjonizm symboliczny, fenomenologia, hermeneutyka), teoria krytyczna, postmodernizm, feminizm

Metodologia / strategia badawcza: badania sondażowe, eksperymentalne, fenomenologiczne, akcyjne / działaniowe, etnografia, teoria ugruntowana, analiza dyskursywna

Metody badań: próbkowanie, pomiar i skalowanie, kwestionariusz, obserwacja (uczestnicząca, nieuczestnicząca), grupy fokusowe, techniki etnograficzno - wizualne, analiza porównawcza dokumentów, treści

Wykład podejścia ilościowego w badaniach ilościowych:

Obiektywizm ->pozytywizm ->badania sondażowe ->analiza statystyczna

Proces badawczy - struktura:

- problem: formułowanie problemu badawczego - konceptualizacja - stawianie pytań - jedn.badania

- hipotezy: relacje między pojęciami / zmiennymi <- z teorii, innych badań, ad hoc

- strategie / schemat badania: sondażowe, eksperyment, terenowe, badanie danych zastałych, analiza treści, studium przypadku

- operacjonalizacja / pomiar: def.operacyjne - konstrowanie zmiennych - typy skal

- zbieranie danych (techniki obserwacji: konstruowanie narzędzi i organizacja pracy w terenie)

- analiza danych: przetwarzanie / kodowanie / fabularyzacja

- sprawozdanie / raportowanie: uogólnianie / generalizacja i (ew) zastosowanie

Proces badawczy - ujęcie dynamiczne / wykonawcze

A. Faza planowania badania

1. Stawianie pytań / formułowanie hipo. / identyfikacja zmiennych

2. Określenie rodz. Badania / desing structure

3. Identyfikacja popul. Próby

4. Konstrukcja instrumentów / def.operacyjne

5. Wybór metody analizy statystycznej / weryfikacja hipotez

B. faza realizacji badania:

1. zbieranie danych

2. analiza danych

3. konkluzje i ewaluacja

Tridayczna struktura badania naukowego

• Pojęcie/ kryteria:

- spójność

- operacjonalizacja

- trafność

- użyteczność badawcza ---------------------------

- powszechność stosowanie

- zakres kontekstualny

- treściowość/intencja

- użyteczność analityczna/empiryczna

• Propozycje twierdzeń, hipotez/kryteria:

-specyfikacje

-dokładność

-nieobciążoność

-zakres (podmiotowy)

-głębokość(zakres przedmiotwy) -------------------------

-skrótowść

- użyteczność analityczna

-innowacyjność

- komunikowalność

-istotność

• -wyznaczenie badania:

-wilkość próby

-odrębnośąć swoistość

-porównywalność

-niezależność

-zmienność

-użytecznośc analityczna --------- ( strzalka do poczatku pojecie / kryteria)

-replikowalność

- logiczny model związków

- porównania przyczynowe

21.10.08

Pytania badawcze- wg typu badania

• pytania opisowe: jakie zadarzenia zajdą ( efekty wystąpią? Jakie są charaktersytki okreslonej kategorii osób lub organizacji? Jakie są przeważające zjawiska( w danym otoczeniu)?

-np. jaki jest rozkład geograficzny określonej kategorii populacji / socjoekonomia? etc

• pytania eksploracyjne: z jakimi cechami wiążą się obserwowane zjawiska lub zdarzenia ?

- np. czy robotnicy zatrudnieni przy linii montażowej cierpią na zaburzenia snu częściej niż menagerowie?

• pytania ewaluacyjne:

Czy dana procedura(program) spełnia założone cele ( efekty)?

-np. który z określonych programów ma największe efekty dla redukcji bezrobocia?

- Czy studenci mające różne podejście do studiowania odnoszą równe/różne sukcesy na rynku pracy ?

• pytanie predykcyjne:

Co się stanie gdy jedna ze zmiennych zostanie zmieniona?

-np. jaki związek zachodzi pomiędzy stabilnością małżeństwa a wykształceniem, dochodem, i stabilnością zatrudnienia partnerów ( w związku małżeńskim)?

• pytanie eksplaucyjne

Jaka jest przyczyna obserwowanego zjawiska zdarzenia?

- Np. czy obawa przed bezrobociem ma wpływ na żądanie płacowe pracowników ( w okresie kryzysu)?

• Pytanie kontrolne: co się stanie z drugą zmienną zależną jeśli się zmieni zmienna niezależna? Czy zachodzą/występują efekty uboczne w badanej zmiennej niezależnej.

-np. czy stres przedoperacyjny pacjenta ulega redukcji dzięki określonego typu interwencji lekarskiej?

Formułowanie problemu

- pytania badawcze-stawianie pytań( elementy logicznej t. pytań):

• zakres niewiadomej: pytanie( zmienna w datum questonis )

- pytania rozstrzygnięcia (czy?)

- Pytanie dopełnienie;( kto,jak, kiedy?)

• pytanie sugestywne - odpowiedzi właściwe- ząłożenie pytanie:

- pozytywne założenie pytania

- negatywne założenie pytania( pytania otwarte, zamknietę, kwestionariuszowe, filtrujące)

• warunek empirycznej roztrzygalnośći pytania<-- wiedza o przedmiocie badania

• określenie zbioru logicznie dopuszczalnych odpowiedzi na pytanie badania.

Ho wpływa Hm (przykładowo X wpływa na Y) ( H1)

decyzja	V	F
Odrzucić Przyjąć	Błąd I rodzaju -- X	X Błąd II rodzaju

Pojęcia: definiowanie i operacjonalizacja pojęć

- rodzaje i funkcje pojęć

• Poj. Wyjaśniane i wyjaśniające

Pytania i hipotezy:

Pytanie badawcze hipoteza badawcza hipoteza statystyczna (Ho)

pytanie empiryczne hipoteza weryfikowana hipoteza parametryczna

rozstrzygalne falsyfikowalna [ ( nie) ukierunkowana ]

- bezpośrednio nieparametryczna

- pośrednio (posługiwanie się estymatorami)

Pytania o : wartość cech / zmiennych ;relacje między zmiennymi zależnymi / niezależnymi ; zależności pomiędzy zdarzeniami

Problem badawczy: formułowanie problemu

- indefikacja problemu ; określenie celu i przedmiotu badania

• Motyw podjęcia badania

1. względy praktyczne badania stosowane

2. względy poznawcze badania podstawowe

3. względy mieszane ( zarówno a oraz b )

- badanie poznawcze ( Frantier research)

• kontekst badawczy: teoria - badanie:

- teoria przed badaniem ( K . Popper i top darn): teoria - twierdzenie/ hipoteza- weryfikacje- akceptacja/ odrzucenie

- badanie przed teoria ( R. Merton i bottom up) : inicjacja teorii- modyfikacja teorii- ukierunkowanie teorii- uściślenie teorii

Typy badań : natura problemu i cel badania

	Stosowanie i ewoluacyjne ( kontekst odkrywania i wartościowania (…)	Podst./ teoret. ( kontekst uzasadnienie)	Podst./ teoret. ( kontekst uzasadnienie)
Natura Otoczenie …..?…oblemu	Sytuacja realna/ otoczenie naturalne	A sondażowe badanie zmian warunków życia różnych grup populacji ( z Ew. ewaluacją wpływu polityki fiskalnej )	B analiza wpływy `elit' ekonomicznych na postęp spoleczny
	Sytuacje laboratoryjne/ Otoczenie sztuczne	C Eksperymentalne badanie efektów	D Procesy formułowania się relacji wewnątrz grupowych w obliczu ryzyk

4.11.08

typologia badań stosowanych

	Koncentracja na konsekwencjach problemów/programach(policy implications)	Koncentracja na zbieraniu danych i interpretacjj wyników obserwacji
Zainteresowanie procesami społ	Analiza programów społ (policy analis)	Badania ewaluacyjne
Zainteresowanie rezultatami/społ. skutkami działąń	Monitoring społ	Badania analityczne/statystyczne

Nazwa(1)pojęcie(2)zmienna(3)

1. tworzy się definicje(konceptualizacja)

2. definicje operacyjne: mówią w jaki sposób poj. może być reprezentowane ( operacjonalizacja)

3. pomiar (problemy) proces przyporządkowania liczb obiektom ze względu na wyróżniona wartość:

-def. pomiaru

-poziom pomiaru (typy skal):

*nominalna

*porządkowa (rangowa)

*przedziałowa (interwałowe)

*stosunkowa (ilorazowa)

-def. pojęciowe - poj. Def. (ogólne, nieobserwowalne, abstrakcyjne) opisane za pomocą innych pojęć definiujących( pierwotnych, konkretnych, obserwowalnych, terminy spostrzeżeniowe) sens empiryczny pojecia.

• def. operacyjne- opis zbioru procedur służących reprezentowaniu pojęcia w badaniu- tz określenie czy (tak/nie) i/lub z jkaim natężeniem występuje dane zjawisko sens

Operacjonalizacja- proces przekładania(definiowania) pojecia za pomoca procedur badawczych (jw.): np.: status socjo-ekonomiczny=(df)kombinacja kat. Dochodu [(1)wysoki (2)średni (3) niski] x kat. Wykształcenia [(1)wyzsze (2) średnie (3) npodstawowe] 9 kat. SSE: [I: (1,1)=wysoki....,IX; (3,3)=niski]

*konstruowanie zmiennych

*wypowiedź i zachowanie jako wskaźniki

wypowiedx i zachowanie jako wskaźnik cech osobowych , struktury i kult

-rzeczywiste cechyi stany ???? , wypowiedzi i zach.:

*relacje poznawcze

-wiedza i przekonanie mówiącego o ???? wypowiedzi

*relacje ekspresyjne

-oryginalne treści wypowiedzi

*relacje komunikacyjne

-treści wypowiedzi odebrane/zrozumine przez badacza

18.11.08

Proces operacjonalizacji:

1. przykład- poj. Teoret. „alienacja”= (df) `poczucie bezsilności' + `poczucie bezsensowości(chyba, nie mogłam się doczytać)'+ `przekonanie o braku norm'+ `pocucie izolacji'+' poczucie samoodrzucenia'

2. etapy postepowania:

1. identyfikacja pojęć składowych/wymiarów pojęć(zm. badanej)

2. zaprojektowanie definicji pojęciowych dla każdego wymiaru/pojecia składowego

3. zaprojektowanie wskaźników ( obserwowalnych zachowań relacjii zmiennych)z apomoca których pojecie ma być obserwowane w badaniu -zbioru pozycji(pytań) kwestionariusze wywiadu

4. zarejestrowanie odp zapomocą narzędzia obserwacji/kwestionariusza w sposób pozwalający na określenie czy i w jakim stopniu cecha (np. alienacja) odnosi się do danej os/społeczności - okreslenie miejsca os/społ na skali alienacji

5. konstruowanie zmiennych pojęciowych (zmiennej badanej/ badanie indeksów złożonych ze zbiorów odp(reakcji))

-konstruowanie skal

*zakres zmienności indeksu/zm. „operacyjnych” (składowych)

*poziom pomiaru - typy skali

-pomiar- typy zmiennych i skal - skalowanie cech i zm. „ukrytych” (konstruowanie kwestionariuszy)

10 wymiarów (wg. Putnoma):

1. zaufanie społ (social trus)

2. 2zaufanie miedzu etniczne/rasowe(inter-nacial trust)

3. zróznicowanie środowisk przyjaciół (diversity of friendship)

4. pozytywne uczestnictwo polityczne(conventional politics participation)

5. opozycyjne uczestnictwo polityczne(protest -------||-----------)

6. przywództwo społ (civic leadershipo)

7. aktywność stowarzyszenia ( associative involvement)

8. socjalizacja nieformalna(informal socjalizing)

9. aktywność ???? i wolontarystyczna (giving & volunteering)

10. aktywności wyznaniowe

kontekst teoret./teorie twórcze funkcje poj./relacje miedzy poj.

*systematyzacja (np. „anomia” w kontekście teorii samobójst Durkheima - anomie jako cecha społ/ społeczeństwa (durkheim, Merton) vs. Anomia jako cecha osadnicza/indywidualna(Powell) etc.

*taksonomia- systemy kat,. poj dzialanie T.Parsona: celowe w sytuacjach grupowych- regulowanie normatywnie-????

*klasyfikacje- podział rozłączny i wyczerpujący np. wierzący- niewierzący-niezdecydowany

-kl. wielostopniowe: (1)miasto-wieś,(2) miasta wg wielkości

-kl. wielowymiarowe: (1)zatrudnieni-niezatrudnieni (2)zatrudnieni wg. Działów

*typologia- „typy”- wyodrębniona wart/kat podziału/klasyfikacji (jedno lub wielowymiarowej zredukowanie liczby klas do istotnych np. „osobowośc modalna”, grupy socjo-ekonomiczne

-typy skrajne- w analizach st. Przyp. Porównawczych (ankieterów)

-typy idealne(Weber)- np. „działanie racjonalne”(B.Franklin)=duch kapitalizmu, etc (także w fizycje zerowy opór powietrza)

np. „modele systemów socjal”

de-komunodefikacja???(nie wiem nie mogę rozczytac) (niskie -średnie-wy.) uwzględniając emerytury, ubezpieczenia chorobowe.

Stratyfikacje(5 kryteriów)1/0, tak/nie, niski/wysoki

-korponatyzm??(różne programy emerytalne)

-etatyzm(wydatki państwa na emerytuty pracowników sektora publicznmego)

uniwersalizm vs. adresowanie świadczeń

-emerytury prywatne

-prywatna opieka społeczna

25.11.2008 r.

Pomiar - procedura której przyporządkowuje się zgodnie z zasadami wartości liczbowe właściwościom empirycznym np. pomiar cech samochodu.

	cena	osiągi	ekonomia	design
X1	4	1	2	4
X2	1	1	2	3
X3	4	3	1	1

Gdzie 1 - bardzo źle

2 - źle

3 dobrze

4 bardzo dobrze

Cyfry, przyporządkowanie, reguły.

- cyfry - symbole; nie maja znaczenia ilościowego dopóki im ich nie nadamy, można wykorzystać do opisów zjawisk, obiektów, osób, można określić np. cechy książki ; nadają się do analiz ilościowych, które mogą dostarczyć ważnych informacji o badanym zjawisku

- przyporządkowanie = przydzielenie; liczby przyporządkowane są obiektom lub zjawiskom

- reguły; określają procedurę , jaką posłużono sie w trakcie przypisywania cech lub liczb obiektom lub zdarzeniom.

Struktura pomiaru - przyporządkowanie liczb obiektom zdarzeniom, zmiennym zgodnie z przyjętymi regułami które wyznaczają jakość pomiaru (są najważniejsze; jeśli są złe pomiar pozbawiony jest sensu)

Izomorfizm: podobieństwo, identyczność struktur; mówi czy wyk. System liczbowy ma podobną strukturę do struktury mierzonych pojęć (np. płeć- MK); jeśli systemy są izomorficzne to maja podobne struktury i relacje między elementami

- przyporządkowanie wartości liczbowych obserwowalnym wskaźnikomnp. Demokracja(abstrakcja) - wskaźniku: wybory, wielkość partii

wskaźniki: obserwowalne

poziomy pomiaru:

- nominalny wyk. Się cyfry lub inne symbole do klasyfikacji obiektów do określonej kategorii; osiągniety gdy zbiór obiektów został poklasyfikowany na kategorie, które są wyczerpujące(wszystkie elementy są przyporządkowane, wzajemnie rozłączne(mogą być przyporządkowane do 1 kat.), każdej kat. przyporządkowany 1 symbol; podst. cechy właściwości obiektów przyporządkowanych do jednej kat. Są traktowane jako identyczne dla wszystkich przypadków przyporządkowanych do jednej kategorii

- porządkowy:do pomiaru postaw, które mierzy się za pomocą zestawu pytań porządkując uzyskane odpowiedzi na kazde pytanie; np. przydziela się rangę punktowa poszczególnym typom odpowiedzi

- interwałowy: odległośc między elementami jest określana

- stosunkowy(ilorazowy): nadnaturalny punkt zerowy

Poziomy	Równoważność	>	Stały interwał	Zero naturalne
Nominalny	Tak	Nie	Nie	Nie
Porządkowy	Tak	Tak	Nie	Nie
Interwałowy	Tak	Tak	Tak	Nie
Ilorazowy	Tak	Tak	Tak	tak

Trafność: to, co mierzyliśmy faktycznie zmierzyło to, co zamierzaliśmy.

- treściowa:

* fasadowa: odwołuje się do subiektywnej oceny trafności narzędzia pomiarowego (dok. Przez badacza) ; w jakim stopniu badacz uważa, że narzędzie pomiarowe jest właściwe; nie istnieją dokładne procedury , które pozwolilyby na ocenę narzędzia

*doboru próby: spr. Czy populacja jest adekwatnie reprezentowana przez narzędzie- czy treść narzędzia adekwatnie odzwierciedla mierzoną właściwość; narzędzie o dużej jest reprezentatywną próbką dużej liczby wymusza znajomość wszystkich pozycji składających się na populację treści; pożyteczna w badaniach eksploracyjnych

- empiryczna: odwołuje się do zw. Pomiędzy 2 narzędziami pomiarowymi i ich wynikami

*prognostyczna: …się prognozy (na podstawie wyników narzędzia), zmian zewnętrznych, wrażane przez sile zw. Miedzy wynikami narzędzia pomiarowego

- teoretyczna: określa się przez badanie narzędzia pomiarowego w świetle serszego kontekstu teoretycznego, aby określić czy narzedzie powiązane jest z poj. , teoretycznymi założeniami tego aspektu

trafność- zastosowanie

- treściowa narzedzie mierzy charakt. I jest odzwierciedlane w postaci trafności fsadowej ( subiektywna ocena trafności narzędzia)

* doboru próby : okresla zakres , w jakim wskaźniki wbudowane w narzedzie odzwierciedlaja poj.

- empiryczna: jeśli narzedzie jest trafne to zachodzi silny związek miedzy wynikami, jakie może prognozowac na jego podstawie i wynikami otrzymywanymi za jego pomoca, może oszacowac porównując wyniki narzędzia z wynikami otrzymanymi za pomoca samych narzedzi

- teoretyczna: można oszacowac badając narzedzie pomiarowe w świetle szerszego kontekstu teoretycznego

rzetelność: rzetelne odzwierciedlenie metody wykorzystywanej przy badaniu; dotyczy wielkości błędu związanego z narzędziem tj. bledu, który powstaje w sposób losowy w kolejnych pomiarach z zastosowaniem tego samego narzędzia

Każdy pomiar składa się z komponentów: prawdziwego i bledu , dlatego rtzetelnosc można zdef. Jako stosunek wariancji wynikow prawdziwych do wariancji całkowitej

Podstawowe sposoby zbadania rzetelności:

1 met. Powtornego testowania

2 met. Form równoległych

3 met. Polowkowa (połówkowania)

zd.1.- dwukrotne przebadanie tej samej grupy tym samej narzędziem

zd. 2. - stworzyc dwa rownoległe narzędzia, dokonuje się badania tej samej grupy tymi narzędziami. Koreluje się wyniki aby otrzymac miare rzetelności

zd.3.-

poj. Uniwersalizacji- zgodnie z teoria u. tym co nas interesuje jest zakres w jakim zb. Pomiarow jest podobny do innego zb. Pochodzącego z uniwersum wszystkich potencjalnych miar oraz pod katem jakiej właściwości SA one do siebie podobne, to czy określony związek pomiedzy pomiarami uznamy za wskaźnik rzet. Czy uniwersalizacji zależy od tego w jaki sposób definiujemy różnice i podobieństwa warunków i miar, w jaki sposób badacze konstruuja listę opozycji lub właściwości które są takie same czy różne w każdym zbiorze pomiarów zaleznych od problemu badawczego.

2.12.2008r.

Hipoteza- stwierdzenie(zd. przypuszczające), tymczasowe odp. na pytanie Jak? i/lub Dlaczego?, które:

-dotyczy zmiennych relacji między zmiennymi(dwiema lub większą ilością)

-odnosi się do faktów, a nie do wartości

-musi być podatne na odrzucenie/testowanie(nie tautologicznie prawdziwe jak „Biedni maja mniej pieniędzy niż bogaci”)

Typy hipotez:

-przyczynowe: A jest przyczyną B(lub B jest skutkiem A)

-nie przyczynowe(korelacyjne): A jest związane(skorelowane z B)

Typy pomiarowe zmiennych		Rola zmiennych w badaniu
		badana	inna
ilościowa: (mierzalna, przedziałowa, stosunkowa)	jakościowa: niemierzalna, nominalna, porządkowa (rangowa)	zależna	niezależna
obserwowalna	nieobserwowalna, ukryta,	obserwowana	manipulowane
		kontrolna, interweniująca	warunkowe, przyczynowe
ciągła	skokowa, dychotomiczna dyskretne, kategorialne, klasyfikujące	-pośrednicząca -modyfikująca -zm. trzecia
		endogeniczna	egzogeniczna

9.12.2008r.

Hipoteza- formułowanie hipotez-logika testowania hipotez

Decyzje badawcze wobec H0	Status prawdziwościowy H0
odrzucić H0 przyjąć H0	V	F
		błąd I rodzaju (α-błąd) 1- β (moc testu)	1- α błąd II rodzaju (β-błąd)

Kontekst problemu

-problem usytuowany w k. odkrywanie- dochodzenie do sformułowania hip.

-problem k. uzasadniania- weryfikacja hip. badawczej

Orientacje: teorio- poznawcza perspektywa teoretyczna

- „model” indukcyjny/optymizm/pozytywizm- orientacja „weryfikacyjno- konfirmacyjna”- indukcjonizm γ konfirmacjonizm (wg arystotelowsko- kartezjańskiego paradygmatu) w wersji sylogizmu „mpp”

• wszystkie skale są trafne i rzetelne (p->q)

• skala (anomii) Srole`s jest trafna (γ p)

• skala Srole`s jest rzetelna (q)

-model dedukcyjny/ hipotetyczno- dedukcyjny- weryfikacyjno- falsyfikacyjny w wersji sylogizmu mtt

• wszystkie skale są trafne i rzetelne (p->q)

• skala(anomii) Srole`s nie jest rzetelna ( γ~p)

• skala Srole`s nie jest rzetelna (~q)

Relacyjna typologia hipotez- gł. wymiary

1. odwracalność(a)- nieodwracalność- nieodwracalność (b) zależności (rekurencyjne i nierekuren.)

1. jeśli x to y oraz jeśli y to x

2. jeśli x to y, ale jeżeli y to nie twierdzi się niczego na temat x

2. deterministyczne (a)- stochastyczne (b)

1. jeżeli x to zawsze y

2. jeżeli x to prawdopodobnie y

3. sekwencyjne (a)- współwystępujące (b)

1. jeżeli x w czasie t₀ to y w czasie t₂

2. jeżeli x w czasie t₀ to y w czasie t₀

4. wystarczające (a)- warunkowe (b)

1. jeżeli x to y bez względu na „rzeczy inne”

2. jeżeli x to y, ale pod warunkiem obecności z

5. konieczność (a)- zastępowalność (b)

niezbędność - substytucjonalność

1. jeżeli i to tylko wtedy gdy x to y

2. jeżeli x to y, ale jeżeli z to (także) y

„ubóstwo jest przyczyną przestępczości”

16.12.2008r.

Główne strategie formułowania i weryfikacji hipotez

(klasyczna- eksploracyjna (teoria ugruntowana)- operacjonalistyczna

-podejście klasyczne

• poziom 1: teoretyczno- pojęciowy: stwierdzenia początkowe nt. relacji między poz.

• poz. 2: pomost między poz. teoret. i empir.- stawianie hipotez

• poz. 3: empiryczny- zbieranie i analizowanie danych dla weryfikacji hipotezy)

poziom teor. -poj.:

x(inteligencja) -> y (poczucie zadowolenia)

poziom empir. :

x(poczucie zatracenia, społ. pacjenta)-> y (jakość opieki)

-podejście operacjonalistyczne/ ścisłe

• równoważność poj.; teoret i poj. operacyjnego/ zmiennej-> brak błędu pomiarowego

poziom teor.- poj. (x-inteligencje, y- poczucie zadowolenia)

poziom empir. (- wynik testu IQ, y- wynik testu zadowolenia)

Formułowanie hipotez- modelowanie relacji między zmiennymi

1. Z->(X,Y) Z jako pozorna trzecia zmienna (korelacja częściowa)

2. Z ->(X,Y) zmienna powiększająca, zm. tłumiąca

3. X-> (Z,Y) Z zm. pośrednio- modyfikująca(Z występuje jako zmienna endogeniczna)

4. Z-> X->Y Z zm. poprzedzająca, ale obserwowanie X niezbędne dla predykcji Y.

5. X-Z, Z-Y     Z reprezentuje war. Dostateczny, ale niekonieczny dla Y

6. X-Y-Z

7. X-Y , Y-Z

nieistotna dla relacji pomiędzy X i Y

8. (X-Y)-Z

9. X-Z-Y

Z zmienna pośrednicząca lub interpretacyjna

Zależności między zmiennymi - postac funkcjonalna

Relacje dwu-zmienniowe (bivariote relationships)

Typy relacji dwóch zmiennych- reprezentacje form zależności:

-linia przez „początek” Y= I3₁X

-liniowa Y=I3₀ + I3₁X

-paraboliczne Y= I3_o+I3₁X+I3₂X²

-potęgowe Y=I3₀X -----logY=I3₀+I3₁log.x

-wykładnicze (modele wzrostu) Y =exp(- I3₀X)-------logY= I3₀+I3₁X

Przykłady możliwych relacji ( modeli)

-model Mincera (ekonomiczny, zwrot do wykształcenia)

Dochód = f(wykształcenie, doświadczenie zawodowe)

-def. operacyjne zmiennych:

*dochód: „wynagrodzenie za prace”

*wykształcenie: liczba lat formalnego wykształcenia

*doświadczenie: liczba lat pozostawania w sile roboczej

=def. Wiek-wykształcenie-6lat

Log(dochód)= I3₀+I3₁(wykształcenie) + I3₂(doświadczenie) + I3₂(doświadczenie(?))

Log(dochodów)=6,2+0,107(wykszt)+0,081(doświad)+0,0012(doświad)

Przykład model strukturalny Durkheima-Laude „podziału pracy w społ.”

-zm. zal. Podział pracy w społ. W czasie t

-zm. niezal.

C(t) poziom konkurencji w odniesieniu do dóbr rzadkich w społ. W czasie t

D(t) poziom dynamiki zagęszczenie= def. f(wielośc populacji  p(t)-urbanizacji u(t)- technologiczne czynniki komunikacji i transportu- T(t))

P, U, T- zm. egzogeniczne

L(t), C(t), D(t)- zm. endogeniczne        D_t=D_t1+k(delta U)^a(deltaT)^b(deltaP)^c

-model D-L diagram

    

2

---