polityka społeczna - wykłady, Archiwum, Semestr IV, Polityka Społeczna


POLITYKA SPOŁECZNA

Wymagania

- kolokwium (ćwiczenia + wykłady) - w maju

  1. Czym jest polityka społeczna jako dyscyplina, dziedzina wiedzy i forma działalności ?

  1. przedmiotowa i narzędziowa niejednorodność

- uwarunkowania kulturowe

- bardzo trudno określić granice polityki społecznej

b) łączy w sobie metody i zagadnienia socjologiczne, prawno-socjologiczne, kulturowe, ekonomiczne

2. Aksjologiczne uwarunkowania polityki społecznej(pytania o wartości, o to, co jest słuszne, sprawiedliwe)

a) polityka społeczna jest mocno osadzona w wartościach kulturowych

b) polityka społeczna to odpowiedź na pytanie w jaki sposób państwo poprzez prawo powinno wspierać rodziny i dobrowolną działalność charytatywną

3. Zakres przedmiotowy wynika ze sposobu rozumienia relacji między wzrostem gospodarczym a rozwojem(zależy nie tylko od hierarchii wartości ale też od tego jak rozumiemy tę relacje)

4. Czy wzrost gospodarczy oznacza automatyczną dyfuzję dobrobytu ? Czy też takiej automatycznej dyfuzji nie ma?

a) relacja miedzy osobą a zbiorowością (od tego zależy zakres polityki społecznej)

- zakres się kurczy, jeżeli zakładamy skrajnie liberalne wyznanie wiary

- zakres się rozszerzam jeżeli mówimy, że wzrost gospodarczy przynosi różne korzyści

b) osoba nie jest ważna, ważny jest naród, zbiorowość zakres polityki społecznej przestaje służyć jednostką

5. Bardzo trudno jest określić zakres polityki społecznej - POWODY

a) niejednorodność dyscypliny

b) trudności w rozróżnieniu przedmiotu wynika on z różnej postawy aksjomatycznej (etycznej - co jest prawdziwe ? i ontologicznej - rodzaj relacji między osobą a zbiorowością)

c) zróżnicowanie przedmiotu polityki społecznej, wynika z tego, że w bardzo różny sposób możemy rozumieć związki pomiędzy wzrostem gospodarczym a rozwojem(czy wzrost jest tożsamy z rozwojem ? nie ma jednoznacznej odpowiedzi)

6. Istotą wiary jest zakres i czas(być może wzrost upowszechnia rozwój, ale nie w tym samym czasie dla wszystkich), zakres będzie wynikał z tego, czy fascynujemy się wzrostem czy nie

7. Problemy polityki społecznej (z perspektywy pragmatycznego liberalizmu)

a) problemy związane z ubóstwem, marginalizacją życia, wykluczeniem społecznym oraz problemy związane z pomiarem ubóstwa w płaszczyźnie teoretycznej i praktycznej (sformułowanie analitycznej definicji ubóstwa mnogość koncepcji ubóstwa, mających najczęściej charakter jednoczynnikowy; różnorodne klasyfikacje ze względu na różnorodność ubóstwa)

b) kwestie związane z zatrudnieniem, bezrobociem, funkcjonowaniem rynku pracy, bezpieczeństwem pracy, relacjami między pracodawcą a pracownikiem ( co jest źródłem ograniczonej elastyczności rynku pracy ? )

c) problematyka ubezpieczeń społecznych, będących w wielu krajach fundamentem polityki społecznej)

d) problemy polityki zdrowotnej i oświatowej

e) niektóre zagadnienia związane z infrastrukturą techniczną, społeczną, ochrona środowiska

f) różne problemy podmiotowe ( kto jest podmiotem polityki społecznej ? pytanie o kwestie prawne)

Wykład II

Elementy teorii wyboru publicznego

Wstęp:

Wiele kontrowersji budzą pojęcia „preferencje społeczne”, „dobro wspólne”, „interes publiczny” <nie da się ich zdefiniować>

W czasach realnego socjalizmu wskazywano na to, że pod szykdem preferencji społecznych może kryć się wszystko (subiektywne wartościowanie wynikające z ideologii)

W kilka lat później, hasło „preferencje społeczne” zostało zastąpione nowymi hasłami radykalnego indywidualizmu.

Hasła te, są kategoriami wykraczającymi poza racjonalność. Nie każde rozstrzygnięcie musi mieć oparcie w efektywności. Tam, gdzie mówimy o „ważnych względach bezpieczeństwa” rachunek złotówek nie może być jedyną przesłanką rozstrzygnięć.

Najważniejsze publiczne wybory identyfikują dobro publiczne.

Mówi się, że trudno jest identyfikować interes publiczny z pluralizmem interesów, różnorodnością.

Niezbędna jest typologia publicznych wyborów (różnią się one sposobem rozstrzygania, skutkami) <które wybory wymagają profesjonalnego przygotowania, które są usytuowane wyżej w hierarchii)

1. Publiczne wybory:

Mamy III zbiory wyborów:

I zbiór: wybór celów polityki, identyfikacja interesu publicznego, odpowiedź na pytanie: co jest dobrem wspólnym

(np. jakie są zobowiązania państwa do pomocy osobom starszym, na ile problem ze starością jest problemem indywidualnym, na ile proces kształcenia dziecka spoczywa na rodzicach, a na ile za to odpowiedzialna jest wspólnota)

II zbiór. Decyzje kształtujące relacje między instytucjami, relacje w najszerszym znaczeniu między państwem a rynkiem. Jest to zbiór decyzji w którym zawsze zawarta jest odpowiedź na pytanie: gdzie kończy się przymus państwa, a gdzie zaczyna się indywidualna wolność?

III zbiór: decyzje bieżące o charakterze systemowym, strukturalnym, korygującym.

Zasadnicze znaczenie mają decyzje I typu orzekające o tym, czym jest interes publiczny.

Możemy wyróżnić 3 zasadnicze powody dla których kwestionuje się możliwość identyfikacji interesu publicznego:

a) identyfikacja dobra wspólnego przy założeniu etycznego i ontycznego indywidualizmu nie jest możliwa ze względu na mnogość indywidualnych preferencji i wartości

T.K.Arrow (lata 50.) - wystosował twierdzenie o niemożliwości:

Jeżeli mamy do czynienia z więcej nić z 2 osobami i z więcej niż z 2 możliwościami, to spójny wybór publiczny nie jest możliwy.

Założenie: - preferencje indywidualne są sztywne i jednoszczytowe, oraz każdy wie czego chce i preferencje ma uporządkowane)

Paradoks sprzecznego głosowania (to ułomna ilustracja twierdzenia Arrowa)

- pojawiają się preferencje mniejszości dominujące nad preferencjami większości

- może pojawić się autorytaryzm czy patriarchalizm

- w demokracji procedury większościowe skrywają stosunki dominacji mniejszości nad większością

b) mamy do czynienia z ogromną skalą niezamierzonych skutków publicznych wyborów. Istnieje wiele szlachetnych intencji popychających do wyborów, które rodzą katastrofalne skutki.

Trzeba pamiętać, że wiele czynników wpływających na skutki, to nie tylko zależności liniowe, przyczynowo-skutkowe.

Wykład III 11.03.2009 r.

c) wskazuje się, że w kraju w którym żyjemy zmienił się sposób postrzegania siebie i innych. Ekspansja radykalnego indywidualizmu, instrumentalnego traktowania innych. Druga osoba, to tylko narzędzie urzeczywistniania własnych interesów. Liczą się tylko indywidualne potrzeby, brak pojęcia „dobro wspólne”(nie można orzekać o wspólnym interesie, kiedy istnieje wzrost wzajemnego egocentryzmu)

  1. Trzeba poszukiwać takich celów polityki, która sprzyja odnowieniu więzi społecznej w elementarnym znaczeniu tego słowa

  2. Publiczne wybory są trudne:

  1. zależą od debaty politycznej

  2. zdolności do kompromisu

Aksjologiczne podstawy polityki

    1. Do jakich wartości może/musi się odwoływać polityka społeczna

  1. wiązano nadzieje z zasadą Paretto

  1. od tego jak postrzegamy relacje między ludźmi zależy to, co postrzegamy jako sprawiedliwe

    1. 4 możliwe sposoby odpowiedzi na pytanie co jest sprawiedliwe

  1. Skrajni liberałowie

  2. Skrajny liberalizm empiryczny - różni się od poprzedniej sposobem argumentacji. Jest to neoliberalizm (ogromny wpływ na organizację międzynarodowe, instytucje istotne)

  3. Liberałowie umiarkowani

  4. Socjaliści i socjaldemokraci

Ad a skrajni liberałowie

  1. Ten nurt ma znaczenie w USA, odwołuje się do mitu amerykańskiego

  1. istnieją odwieczne wartości wynikające z prawa religii czy z prawa natury:

Ad b co jest sprawiedliwe i słuszne dla skrajnego liberała ??

III Tezy

  1. prymat wolności indywidualnej( wolność - brak przymusu, przybiera czasami absurdalny wymiar), nie jesteśmy zdeterminowani rodziną, płcią

  2. przyznanie mechanizmowi rynkowemu szczególnego znaczenia jako mechanizmu konkurencji doskonałej, religia rynku: przekonanie o tym, że rynek ma tylko dobre strony

  1. sprawiedliwość społeczna to nie tylko idea fałszywa, ale i niesprawiedliwa, szkodliwa (Hayek)

*niektóre argumenty są możliwe do weryfikacji, ale są wybitnie jednostronne

- zniechęcenie do pracy i dodatkowego wysiłku

- zakres bardziej ograniczony niż sugerują to skrajni liberałowie

- dotyka tylko pracowników najemnych

- podatek liniowy - ukryty podatek progresywny z największym uskokiem pomiędzy ubogimi a trochę bogatszymi. W przypadku podatku progresywnego skok następuję pomiędzy średnio bogatymi a najbogatszymi.

Hipotezy

- być może idea państwo socjalnego i dobrobytu to idea, która zawiera w sobie samozniszczenie

- być może był to szeroki plan polityki antydyskrymiacyjnej, której przedmiotem miał być pracownik najemny

- być może dość powszechna akceptacja neoliberalizmu wynika z tego, że zmienił się świat masowej konsumpcji. Świat pracy został zajęty przez świat masowej konsumpcji, która zawsze ma wymiar indywidualny.

- być może owocującymi rezultatami ataku na rozbudowane funkcje państwa upowszechnił przekonanie, że trudno płacić na coś co nic nie daje(sprzężenie zwrotne)

- instytucje państwa socjalnego powołane były kilkadziesiąt a czasami nawet 100 lat temu. Obrosły zaszłościami. Instytucje nie zdolne do zmiany absurdów podatkowych itp.

Ad c

Co jest sprawiedliwe i słuszne dla umiarkowanego liberała ??

  1. Liberalizmy, konstruujące liberalizm nie postrzegają w sposób tak skrajny poszczególnych osób. (osoba i osoba to nie jest to samo)

  2. inne postrzeganie relacji między osobą a społecznością

  3. kategoria dobrobytu społecznego, a nie dobrobytu jednostek(ważne: dla jak największej liczby osób, jak największe użyteczności)

  4. odrzucenie tezy, że wzrost gospodarczy przynosi korzyść wszystkim (wzrost≠rozwój)

  5. III istotne odpowiedzi na pytanie co jest sprawiedliwe ?

  1. J. Rawls - „sprawiedliwość jest to bezstronność, to dostęp do takich samych możliwości dla wszystkich”

  1. w równość szans nie uderzają naturalne zróżnicowania - naturalna różnorodność organizmów ludzkich nie przekreśla równości szans - nie do końca prawa różnych ludzi muszą być równe

  2. największym zagrożeniem dla równości szans jest to, że to, kim będziesz zależy w patologicznych formach od tego, kim byli twoi rodzice (patologiczny familiaryzm)

  1. A.C. Pigoń (ekonomia dobrobytu) koncepcja warunków koniecznych i wystarczających dobrobytu społecznego

Wystarczające warunki zwiększenia dobrobytu społecznego

  1. D. Miller - sprawiedliwość to co najmniej 3 zasady, z których zwłasza 2 pozostają w ciągłym konflikcie

- praktyka znajduje zawsze jakiś kompromis między tymi zasadami, różne w różnych okresach

- podział dyskryminacji na negatywną i pozytywną - terminy z miękkich nauk społecznych

Ad d

Co jest sprawiedliwe i słuszne dla socjalistów i socjaldemokratów ??

  1. Ograniczone poparcie dla państwa dobrobytu, niepokoiło ich, że w skutek patologii osłabia ono motywację (wyjątkiem są państwa skandynawskie)

  2. 3 hasła:

  1. równość - dążenie do równości

  2. wolność - inaczej postrzegana niż u liberałów, pochodzi z aktywności państwa, możliwości korzystania z prawa. Źródłem zniewolenia troska o zaspokojenie elementarnych potrzeb oraz ubóstwa

  3. braterstwo - solidarność, idea wspólnoty

  1. Socjaliści

  1. wolność raczej jako produkt działań rządu

  2. braterstwo - oznacza raczej współpracę niż konkurencję, raczej nacisk na obowiązki(dobro wspólne nad dobrem jednostki)

*altruizm - skłonność do pomocy innym(służba publiczna niż samopomoc)

c) liberałowie - wolność zależy od bezczynności rządu, większy nacisk na prawa a nie na obowiązki(wobec wspólnoty reprezentowanej przez państwo), nacisk na samopomoc

UBÓSTWO, MARGINALIZACJA, POMIAR DOCHODU I NIERÓWNOŚCI

    1. Jest wiele sposobów na wyjaśnienie ubóstwa zarówno osób jak i masowego

II tendencje

  1. nurt kulturowy - uzupełniający poglądy neoliberalizmu, przekonanie: raczej nie należy pomagać tylko karać i wieszać - zero tolerancji, potrzeba penalizacji ubóstwa, ubóstwo to sposób życia przekazywany z pokolenia na pokolenie

  2. nurt strukturalny - eksponacja znaczenia niedostatku ekonomicznego, rdzeniem ubóstwa zawsze jest niedostatek, aspekty symboliczne: zamach na godność, obcość, upokorzenie, odmowa praw człowieka, osłabienie obywatelstwa - mierne zainteresowanie sprawami publicznymi, brak poczucia własnej wartości, bezsilność

    1. Definiowanie ubóstwa

  1. O. Lewsi - ubóstwo to nie tylko upośledzenie ekonomiczne, ale niezmienny stały tryb życia przekazywany z pokolenie na pokolenie; człowiek ubogi - właściwości: poczucie niższości, świadomość marginalizacji społecznej, uzależnienie, pasywność, fatalizm, wiara w działanie sił zew.

  1. Z.W.Galbraith - dla ludzi biednych charakterystyczna jest równowaga na poziomie ubóstwa (daleko idąca redukcja aspiracji, niedostatek materialny ogranicza ryzykowne zachowania)

  2. G.Myrdal - zamknięte kręgi ubóstwa- bardzo trudno oddzielić przyczyny i skutki ubóstwa, ponieważ dochód narodowy stanowi słabe zasady akumulacji i na odwrót(trudno jest oszczędzić środki, aby wyrwać się z ubóstwa, niskie wykształcenie)

  3. A.Sen - ubóstwo a zwłaszcza głód występuje w warunkach powszechnej obfitości (na jednym biegunie odchudzanie na drugim klęski głodu), ubóstwo następstwem zmian w rozkładzie dochodów, trwałe niepożywnie skutkiem kaprysu rynków. Łącznie głodu z niedożywieniem jest znacznym uproszczeniem

  4. Z.Bauman - ubóstwo w perspektywie historycznej - stosunek każdego społeczeństwa do ubóstwa jest ambiwalentny (chęć przyjścia z pomocą walczy z chęcią karania), w Europie przednowoczesnej ta ambiwalencja nie odgrywała wielkiej roli - biedni naturalnym porządkiem społecznym; społeczeństwo nowoczesne - projekt ładu społecznego (kartezjańskiego) nędza była przyczyną rewolucji (opresja w stosunku do ludzi ubogich, bo oni to, ci, którym się nie chce pracować); międzywojnie - ubóstwo głównie niezawinione (ogromna armia ludzi straciła pracę) = pomoc socjalna, aktywna polityka państwa; społeczeństwo postindustrialne - ubogi nie jest nikomu potrzebny, powinien się zachowywać tak jakby go nie było

    1. Typologia ubóstwa - ubóstwo ubóstwu nierówne

  1. ubóstwo absolutne - osoby nie da się utrzymać przy zdrowiu i życiu, nie jest w stanie się utrzymać; najczęściej stosowaną miarą jest minimum egzystencji; które potrzeby decydują o życiu i zdrowiu; bank światowy stosuje minimum egzystencji 1,2,3 $ na dzień (jest to bardzo trudny poziom do ustalenie); koszt minimum egzystencji nie powinien ulegać zmianie, ale mimo to musi na skutek zmiany cen dóbr; w PL to 300 zł

  2. skrajne ubóstwo absolutne - 1,2$ na dzień w specyficznym otoczeniu (nie ma struktury transportowej, oświatowej, zdrowotnej, pomocy społecznej); w specyficznej sieci osadniczej (najczęściej przebywają w otoczeniu podobnym = ubóstwo masowe)

  3. ubóstwo względne - dochód nie pozwalający na normalne uczestnictwo w życiu społecznym (trudne do określenia, co znaczy słowo „normalne”); minimum socjalne - rozrzut między 600-1400 zł = ubóstwo obiektywne

  4. ubóstwo subiektywne - odwołanie się do samooceny własnego statusu materialnego; raczej narzędzia socjologiczne, bardziej fenomen psychologiczny niż zjawisko obiektywne

    1. Różne trudności z pomiarem ubóstwa

-) Analityczna definicja ubóstwa

a) konsumpcja w ujęciu fizycznym możne oznaczać głód

b)wydatki konsumpcyjne - używane w krajach OECD

  1. narzędziem analizy ubóstwa są przede wszystkim dochody

Ω nie rejestrowane dochody

Ω mierzymy przede wszystkim dochody pieniężne (domniemana renta ze składników majątku własnego - np. własne mieszkanie, ogródek działkowy, pożytki wynikające z nienormowanego czasu pracy, pożytki z czasu wolnego, satysfakcja z pracy)

Ω nie umiemy liczyć zysków i strat; zysków kapitałowych (odsetki od oszczędności, dochody z wynajmu nieruchomości)

Ω punktem odniesienia dla pomiaru dochodów jest gospodarstwo domowe (założenie, że transfer między członkami rodziny ma taki transfer jak my podejrzewamy)

Ω arytmia dochodu w gospodarce rynkowej (jest to zjawisko naturalne, mierzenie dochodu wymaga mierzenia dochodu w określonym okresie)

- dochód jest najlepszym z możliwych narzędziem analitycznym ubóstwa, ale to ma wiele mankamentów

- problemem jest tu to czy należy posługiwać się dochodem (np. różne znacznie dochodu rodziny, w której jest osoba ciężko chora a rodzina w której są osoby zdrowe)

- zaleca się stosowanie kilku mierników

  1. Pomiar nierówności; jak mierzyć nierówności między osobami, gospodarstwami domowymi; w skali społecznej

  1. diagnostyczny punkt widzenia - różnice pomiędzy krajami

  2. nierówności między osobami

  1. nierówności między gospodarstwami domowymi

  1. krzywa Lorenza

  2. współczynnik Giniego - krzywa Lorenza jest pkt wyjścia do współczynnika Giniego

Wg = ABO/ABC - wyraża się w % albo stenych

Polska

    1. Charakterystyka ubezpieczenia społecznego, skonfrontowanie z zapotrzebowaniem budżetowym

  1. system społeczny jest w 108 krajach świata, w niektórych krajach OECD zakres przedmiotowy i podmiotowy jest szeroki. W większości krajów bardzo okrojony. Alternatywą dla ubezpieczeń społecznych jest zaopatrzenie budżetowe.

  2. Pełny zakres przedmiotowy obejmuje

  1. zakres podmiotowy - ubezpieczenia społecznego jest bardzo zróżnicowany. W części krajów obejmuje wszystkich. W innych zakres jest węższy

  2. składki - są zazwyczaj płacone solidarnie przez pracowników i pracodawców z wyłączeniem ubezpieczenia przed wypadkami

  3. wyłącznie z ubezpieczenia - występuje bardzo rzadko, prawie nigdy. Przykładem może być wyłącznie z konieczności ubezpieczenia społecznego osób najbogatszych w Niemczech.

  4. Składka - w ubezpieczeniu społecznym nie jest żadnym podatkiem

  5. Istotą ubezpieczenia społecznego jest nie tylko przymus ale i redystrybucja

  1. Ubezpieczenia społeczne a zaopatrzenie budżetowe

Źródło finansowania

składki

Podatki

Świadczenia

Zróżnicowane

Niezróżnicowane

cele

Podtrzymywać dochód z okresu aktywności zawodowej

Ochrona przed ubóstwem absolutnym, np. ubezpieczenia rolników w PL

    1. Ubezpieczenie rentowo-emerytalne (model ubezpieczenia opartego o umowę pokoleniową; repartycyjne, czyste ubezpieczenie kapitałowe - prywatne i publiczne

  1. umowa międzypokoleniowa - może być tylko systemem społecznym

  2. system rezerwy kapitałowej przymusowy

  3. każdy system ubezpieczeń jest systemem zdefiniowanej stawki

  4. niepisaną umową społeczną jest również pieniądz symboliczny, gwarantem jest państwo. Niepisaną umową jest też każdy bank komercyjny (kreacja pieniądza)

  5. system rezerwy kapitałowej - wyklucza redystrybucję a więc określenie „społeczny” jest tu nieadekwatne

  6. właściwości umowy międzypokoleniowej

* bardzo łatwa do wprowadzenia(hipotetycznym beneficjentem jest pierwsza generacja emerytów; hipotetyczną ofiarą jest generacja pracowników)

7



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
WYKŁAD 5 łabno, Semestr IV, systemy polityczne państwa
wykład VII, Semestr IV, systemy polityczne państwa
BADANIA OPERACYJNE wykład1, WAT, semestr IV, Modelowanie Matematyczne
Deformacje wyników wyborów, Archiwum, Semestr IV, Współczesne Systemy Wyborcze, Materiały Zweiffla
wyboryy, Archiwum, Semestr IV, Współczesne Systemy Wyborcze
Szkółkarstwo - wykład II - semestr IV - 05.03.2013, Ogrodnictwo, Semestr IV, Szkółkarstwo
Szkółkarstwo - wykład III- semestr IV - 12.03.2013, Ogrodnictwo, Semestr IV, Szkółkarstwo
wykład II, Semestr IV, PPUE
MSG wszystkie wyklady, Archiwum, Semestr VII, Międzynarodowe stosunki gospodarcze
PUBLICZNE PRAWO GOSPODARCZE wyklad 2, administracja semestr IV, publiczne prawo gospodarcze
all, Archiwum, Semestr IV, Współczesne Systemy Wyborcze
RMF wykłady, Archiwum, Semestr X
RYNKI FINANSOWE - WYKŁADY, SZKOŁA, semestr IV
Fizjologia roślin - wykład II - semestr IV - 05.02.2013, Ogrodnictwo 2011, Fizjologia roslin
9. STVprzyklad, Archiwum, Semestr IV, Współczesne Systemy Wyborcze, Materiały Zweiffla
Nowe podziały, Archiwum, Semestr IV, Partie i Systemy Partyjne

więcej podobnych podstron