Produkcja Rolnicza - jest to działalność ludzka polegająca na wykorzystaniu zasobów i siły do wytworzenia dóbr materialnych

Zadania produkcji rolniczej:

• Podstawowym zadaniem produkcji rolniczej jest wytwarzanie produkcji żywnościowej

• Wytwarzanie pasz dla zwierząt pasz objętościowych i treściwych

• Wytwarzania surowców dla przemysłu : rzepak, słonecznik, chmiel, ziemniaki, buraki itp.

Użytki Rolne UR grunty rolne i użytki zielone= użytki rolne

W polsce w 2003r wynosiły 62 miliony ha czyli 51,7% od roku `90 zmniejsza się ta liczba ze względu przeznaczenia ich na tereny osiedlowe.

Powierzchnia wyżywieniowa przeliczana areałem uzytków rolnych przypadająca na jednego mieszkańca kraju wynosi 0,42 ha na osobę dla porównania w Australi na jedną osobę przypada 28,7 ha a średnia światowa wynosi 0,9 ha na osobę

Podstawowe jednostki stosowane w roli:

1 ha = 10 000m²

1 ar = 100m²

1 morga = 56 ar

1 tona = 1000 kg

kwintal = 100kg

centnar = 50kg

w polsce jest 1853 tysiące gospodarstw średnia krajowa wynosi 7,4 ha

gospodarstwo rolne jest to jednostka produkcyjna wyodrębniona pod względem organizacyjnym stanowi zespół trzech czynników produkcji:

I ziemia niezbędna aby coś wyprodukować

II praca- ludzka

III kapitał- pieniądze jako środek produkcji

Indywidualne gospodarstwo według Głównego Urzędu Statycznego GUS gospodarstwo o powierzchni powyżej 1 ha użytków rolnych będące własnością rolnika i jego rodziny

Funkcja rolnictwa w gospodarce narodowej

• Zaopatrzenie ludności w żywność w 90%

• Wytwarza i dostarcza energie odnawialną

• Jest odbiorcą nowoczesnych środków produkcji i usług z innych działów gospodarki

• Jest źródłem siły roboczej

• Wytwarza część dochodu narodowego

• Dostarcza surowce nie żywnościowe

Struktura użytku jest to procentowy udział użytków rolnych w ogólnej powierzchni krajów.

Grunty orne 40,6% sady 0,9 % łąki 7,6% pastwiska 3,1% lasy i grunty leśne 29,2% pozostałe grunty 18, 6%

Cechy rolniczego gospodarstwa indywidualnego:

1. ograniczony charakter gospodarstwa

2. inwestycyjny

3. gospodarstwo zależne jest od warunków klimatycznych

4. sezonowość zapotrzebowanie na prace i środki produkcji

5. ciągłość procesu produkcyjnego

producent to człowiek który wytwarza produkcje rolniczą oddziałującą za pomocą środków produkcji na przyrodę

funkcje gospodarstwa rolniczego

• produkcja

• dochodowa

• akumulacyjna

• zapewnienie miejsca pracy

Dział są to części gospodarstwa obejmujące przedmioty pracy o podobnych cechach i podobnych metodach produkcji inaczej są to grupy gałęzi o podobnych podstawach przyrodniczo technicznych

Gałąź jest to zespół roślin o podobnych wymaganiach klimatyczno-glebowych lub grupa zwierząt należąca do tego samego gatunku

Powiązania komplementarne wzrost jednej produkcji powoduje wzrost drugiej produkcji

Powiązania naturalne nie powoduje zmian ani zwiększenia ani zmniejszenia produkcji

Powiązania konkurencyjne wzrost jednej produkcji powoduje stratę drugiej produkcji

Siedlisko jest zespół czynników zewnętrznych (naturalnych i sztucznych) oddziałujących na rośliny w czasie ich wzrostu i rozwoju

Siedliska sztuczne agrotechniczne- uprawa roli nawożenie, pratotechniczne- zabiegi uprawowe na łące i pastwiskach, techniczne- budowa autostrad , melioracje- urządzenia odwadniające i nawadniające

Klimat - jest to zespół czynników klimatycznych panujących na danym obszarze w określonym czasie rodz. Umiarkowany, równikowy, kontynentalny, morski, gorący, zimny

Natężenie promieniowania słonecznego zależy od kąta padania promieni i przejrzystości powietrza

Rodzaje promieniowania- ultrafioletowe- szkodliwe, pod czerwone, widzialne, bezpośrednie, rozproszone, całkowite

Znaczenie światła dla życia roślin wszystkie rośliny dla rozwoju i wzrostu wymagają światła. Największe znaczenie jest tworzenie pod jej wpływem substancji organicznych w procesie fotosyntezy

Tlen jest konieczny do procesu oddychania a także warunkuje procesy spalania gnicia substancji organicznych

Azot jest przyswajalny przez bakterie żyjących na korzeniach roślin motylkowych

Ozon aktywna odmiana tlenu powstaje w stratosferze

Wilgotność stan nasycenia powietrza parą wodną

Ciśnienie atmosferyczne jest to ciężar słupa powietrza o wysokości równej atmosfery i podstawy jednostkowej

Temperatura jest to stan ciepłoty lub ogrzania atmosfery lub ciała

Jarowizacja jest to okres działania niskiej temperatury potrzebny roślinie do wytworzenia kwiatów owoców i nasion

Klimat polski

1. bałtycki

2. pojezierzy

3. wielkopolski- wielkie doliny

4. wyżyny środkowe

5. niziny podgórskie

6. podgórska

7. górska

GLEBA- jest to zwierzchniała warstwa skorupy ziemskiej umożliwiająca wzrost i rozwój roślin

ROLA- to uprawna warstwa gleby

PODGLEBIE - jest skała macierzysta z jakiej powstała gleba

GRUNT- pewien obszar o ściśle ustalonym sposobie użytkowania np. grunt orny, las łąka

RODZAJE WIETRZENIA GLEB (PROCES TWORZENIA SIĘ GLEB)

WIETRZENIE FIZYCZNE- zachodzi pod wpływem działania temperatury wody jeżeli woda zamarza bądź rozmarza skała zostaje rozluźniona ale nie zmienia składu chemicznego

WIETRZENIE CHEMICZNE- zachodzi pod wpływem działania wody i gazów znajdujących się w powietrzu i doprowadza do zmian składu chem.

WIETRZENIE BIOLOGICZNE- spowodowane jest przez bakterie, grzyby, porosty i rośliny zielone. Wietrzenie biologiczne powoduje rozluźnienie gleby i zmianę składu chem.

URODZAJNOŚĆ - zdolność do produkcji czyli wytwarzania urodzajnych plonów

PROFIL GLEBOWY- jest to budowa gleby przedstawiona w przekroju składa się z trzech podstawowych podmiotów

• skała macierzysta

• wzbogacania

• wymywania

SKŁAD GLEBY:

• części organiczne 3%

• części mineralne 47%

• woda 30%

• powietrze 20%

SKŁAD MECHAN. GLEBY JEST TO ILOŚCIOWY STOSUNEK CZĘŚCI MINERALNYCH:

1. cząstki szkieletowe- kamienie do 20mm i żwir 20mm-1cm

2. cząstki ziemiste- piasek gruby 1cm-0,5 mm piasek śr. 0,5-0,25 mm drobny 0,25-0,02 mm

3. cząstki pyłowe- pył gruby 0.1-0,05 mm pył drobny 0,05- 0,02 mm

4. cząstki spławialne- ił pyłowy 0,02- 0,002 mm ił koloidalny poniżej 0,002 mm

PODZIAŁ GLEB WEDŁUG SKŁADU MECHANICZNEGO

• gleby ilaste powyżej 55% iłu

• gleby gliniaste od 20 do 50% iłu

• gleby pyłowe (lessy) 40% cz. Iłu i do 50% iłu

• piaszczyste do 20% iłu

WŁAŚCIWOŚCI FIZYCZNE GLEBY

1. gęstość gleby ciężar właściwy- jest to stosunek masy stałej fazy gleby do jej objętości

wyrażane w kg/ m³ lub g/ cm³ śr wartość gleby 2,65 g/ cm³

2. zwięzłość jest to siła zespalająca ze sobą cząsteczki glebowe

3. lepkość inaczej przylepność czyli zdolność przylepiania się gleby do wszelkich powierzchni np. do maszyn i przyrządów rolniczych zależy od składu granulowanego i wilgotności

4. plastyczność gleby nazywamy właściwości utworu glebowego polegające ma zmianie jego kształtu pod wpływem sil zewnętrznych i zachowaniu nadanemu kształtu po ustaniu działania tych środków

5. porowatość- jest to stosunek objętości porów czyli wolnych przestrzeni do całkowitej objętości utworu glebowego zazwyczaj wyznaczamy je w %

6. pęcznienie i kurczenie się utworu glebowego. Pęcznieniem nazywamy zjawisko zwiększenia objętości utworu glebowego pod wpływem pochłaniania wody. A zmniejszenie tej objętości po przez wysychanie to kurczenie

7. strukturalność rolnicza- występowanie w glebie struktury gruzełkowatej bierze się w glebie pod wpływem zabiegów rolniczych

WŁAŚCIWOŚCI BIOLOGICZNE- zależą od występowania roślin i zwierząt glebowych im więcej tych roślin czy zwierząt to lepsza ziemia

WŁAŚCIWOŚCI AGRONOMICZNE

1. właściwości wodne

• retencja glebowa - zdolność do zatrzymywania wody

• ruch wody w glebie: wsiąkanie przenikanie

2. wł. Powietrzne czyli ruch powietrza w glebie który powoduje wymianę gazową między glebą a powietrza zdolność gleby do przepuszczenia powietrza nazywamy przewiewnością

WŁ. CIEPLNE szybkość nagrzewania się gleby zależy od:

• ukształtowania terenu

• wystawy

• barwy porastające jej roślinności

• od składu granulo metrycznego

• od struktury i wilgotności gleby

KULTURA GLEBY -jest to zdolność gleby do nabywania sprawności i utrzymania jej przez dłuższy czas

SPRAWNOŚĆ - jest to zdolność gleby do zapewnienia rośliną optymalnych warunków wzrostu i rozwoju roślin.

EDAFONEM nazywamy występowanie w organizmów żywych w glebie

ORGANIZMY ROŚLINNE WYSTĘPUJĄCE W GLEBIE INACZEJ MIKROFORYJNE:

• bakterie rozwijają się w środowisku obojętnym

• grzyby rozwijają się w środowisku kwaśnym

• promieniowce w środowisku zasadowym i obojętnym

• blony rozwijają się w odczynie lekko kwaśnym, lekko zasadowym, obojętnym

w glebie na 1 ha średnio występuje od 3-15 ton bakterii różnego rodzaju w 1g 50 000 mln. bakterii

ORGANIZMY ZWIERZĘCE ( MIKROFAUNA)WYSTĘPUJĄCE W GLEBIE:

• pierwotniaki występują w powierzchniowej warstwie

• pierścienice robaki i owady

zbyt duża ilość pierwotniaków powoduje zakwaszenie gleby

ORGANIZMY POTZREBUJĄCE DO ROZWOJU TLENU WYSTĘPUJĄCE W GLEBIE:

Tlenowce inaczej aeroby są to bakterie nitryfikacyjne które utleniają amoniak do kwasu azotowego

ORGANIZMY ŻYJĄCE BEZ DOSTĘPU TLENU WYSTĘPUJĄCE W GLEBIE

Beztlenowce bakterie denitryfikacyjne

WPŁYW ORGANIZMÓW GLEBOWYCH NA RZYZNOŚĆ GLEBY

• mineralizują substancje organiczną

• spulchniają

• mieszają

• kruszą

• rozdrabniają gleby

• przetwarzają substancje organiczne

bakterie denitryfikacyjne powodują utratę azotu w glebie

PRÓCHNICA HUMUS jest to bez postaciowy kompleks złożonych z związków organicznych tworzących się z rozkładu resztek roślinnych

PRÓCHNICA SKŁADA SIĘ Z

• węgiel 58%

• azot 5%

• wodór 3-6%

• tlen 30%

RODZAJE PRÓCHNIY

• właściwa słodka powstaje w warunkach tlenowych w środo. Obojętnym na bazie lasu liściastego

• próchnica surowa kwaśna powstaje w środo kwaśnym tlenowy na bazie lasu iglastego

• próchnica torfowa jest to surowa mało rozłożona substancja organiczna postała w warunkach beztlenowych przy nadmiernej wilgotności.

ZNACZENIE PRÓCHNICY

• stanowi jeden z podstawowych czynników decydujących o wartości gleby

• zawiera ważne składniki pokarmowe (azot, fosfor, potas)

- przyczynia się do powsatwania struktury gruzełkowatej rozluźnia ciężkie gleby

- wpływa na aktywność biologiczną gleby

na gruntach rolnych mamy od 2-4 ton na ha a na użytkach zielonych od 2 -15 ton na ha próchnicy

SORPCJA jest to zdolność gleby do pochłaniania i zatrzymywania zawiesin cząstek mineralnych i organicznych

RODZAJE:

• sorpcja fizyczna jest to zdolność do zatrzymywania na powierzchni bardzo drobnych części stałej fazy glebowej

• mechaniczna na mechanicznym zatrzymaniu w przestworzach między cząstkami i agregatami oraz w kapilarach cząstek stałych stałych w zawiesinach cz. Koloidalnych i cz. Mikroorganizmu

• wymienna polega na przechodzeniu kationów z roztworu glebowego do koloidów w kompleksie sorpcyjnym i odwrotnie

• chemiczna przechodzeniu w roztworze gleb związków łatwo rozpuszczalnych w wodzie

• biologiczna pobieranie składników pokarmowych przez organizmy w celu budowania ich własnego ciała

POJEMNOŚĆ SORBCYJNA jest to wielkość charakteryzująca sorpcje gleby czyli jest to maksymalna ilość kationów jaką gleba jest w stanie zatrzymać

Pierwiastki magazynowane lub zatrzymywane;

• mikroelementy -azot fosfor potas wapń magnez żelazo sód siarka glin

• mikroelementy bor cynk cyna mangan job

ODZCZYN GLEBOWY jest to ilość jonów wodorowych do wodorotlenkowych na które dysocjuje woda inaczej odzczyn nazywamy kwasowością gleby oznaczamy go symbolem pH

Odczyn b. Kwaśny poniżej 4,5 czerwony

Kwaśny 4,6 - 5,5 pomarańczowy

Lekko kwaśny 5,6- 6,5

Obojętny 6,6- 7,2 żółty

Zasadowy powyżej 7,2 ZIELONY

W polsce 50% powierzchni zamują gleby b. Kwaśne i kwaśne o odczynie lekko kwaśnym 30% a odzczyn obojętny i zasadowy 20%

Rośliny lubiące odczyn gleby kwaśny : ziemniaki żyto owies

Aby scharakteryzować gleby na polach musimy określić ich typ rodzaj i gatunek możemy w tedy określić

• klase bonitacyjną

• kompleksy przydatności rolniczej gleeby

WSKAŻNIK BONITACJI - jest to wielkość niemianowana stosowana do przeliczenia hektarów fizycznych na hektary przeliczeniowe

KLASYFIKACJA GRUNTOW ORNYCH

KL I 1,8 ha

KL II 1,6 ha

KL III a 1,35 ha

KL III b 1,25 ha

KL IV a 1,05 ha

KL IV b 0,9

KL V 0,8 ha

KL VI 0,6 ha

KL VI z Zalesienia

KLASYFIKACJA użytków zielonych

KL I 1,8 ha

KL II 1,6 ha

KLIII 1,3 ha

KL IV 1 ha

KL V 0,8 ha

KLVI 0,6 ha

Czarnoziemia b. Dobre powstałe na podłożu lasów liściastych i łąk zawiera dużo próchnicy klasa I i II

Brunatne pod zbiorowiskiem lasów liściastych gleby b. Dobre o odczzynie obojętnym lub lekko kwaśnym II IIIa IIIb klasa

Czarne ziemie powstałe na bagnach silnie próchniczne od I do V kl

Bielicowe zajmują w polsce ok76% gleby powstały pod lasami iglastymi bardzo kwaśne zazwyczaj gleby piaszczysto gliniaste klasy V i VI

Mady - gleby z osadów morskich są od I do VI kl

Bagienne występują w pobliżu jezior rzek itp. Powstają w wyniku zarastania roślinnością bagienną zbiorników wodnych

Rędziny gleby wytworzone ze skał wapiennych przydatność rolnicza zależy od poziomu próchnicznego i stopnia zwietrzenia skał wapiennych

Kompleksy glebowo rolnicze - mapy przydatności gleb do celów rolniczych najważniejszym podziałem gleb jest klasyfikacja czyli klasy gleb ukształtowanie terenu ,wilgotność klimat

Rodzaje kompleksów gleb ornych

I KL kompleks pszenny bardzo dobry obejmuje klasy I II można uprawiać pszenice buraki okopowe

II kompleks pszenny dobry klasy IIIa III b można uprawiać wszystkie rośliny

III kompleks pszenny wadliwy klasy IIIb IV a IV b pszenice plony zależą od wilgotności

IV kompleks żytni b. Dobry kl III b IV a

V kompleks żytni dobry kl IV a I IV b

VI żytni słaby IV a I V

VII żytni bardzo słaby VI

VIII zbożowo pasterny mocny kl IV a IV b

IX zbożowo pasterny słaby V i VI kl

Rodzaje kompleksów użytków zielonych

I z bardzo dobre i dobre

II z średnie

III z słabe i bardzo słabe

Uprawa jest to działanie wykonywane przez rolnika mające na celu kształtowanie i regulowanie procesów w glebie, aby stworzyć odpowiednie warunki do wzrostu i rozwoju roślin.

Zadania zabiegów uprawy roślin:

• Uzyskiwanie odpowiedniej struktury gruzełkowatej

• Spulchnianie i rozkruszanie brył

• Ułatwianie korzeniom roślin przerastania gleby

• Regulacja właściwości powietrzno- wodnych i cieplnych gleby

• Likwidacja tworzącej się a powierzchni gleby skorupy np. po zlewnych deszczach

• Usunięcie chorych roślin

• Przykrycie nasion, nawozów i resztek pożniwnych

• Zwalczanie chorób szkodników i chwastów

• Pielęgnacja roślin rosnących

• Przygotowanie roli pod siew

Orka jest zabiegiem rozpoczynającym uprawę pola pod daną roślinę. Ma na celu pokruszenie, wymieszanie, odwrócenie warstwy ornej. Przykrycie chwastów nawozów, resztek pożniwnych

Kultywatorowanie spulchniania wyrównuje ugniata kruszy ziemie. Wykonywana na polach nie zasianych

Bronowanie- zębowe brony specjalne chwastowniki kolczatka na polach nie obsianych i obsianych. Zadaniem jest kruszenie skib, niszczenie tworzącej się skorupy

Wałowanie ugniatanie wierzchniej warstwy gleby przed siewem lub sadzeniem

Włókowanie- spulchnia płytką warstwę gleby

Gryzowanie- spulchnianie z jednoczesnym odwracaniem kęsów odcinanych frezów

Głęboszowanie spulchnianie ziemi rzędowe głębokie od 40-80cm bez wywracania jej na wierzch

Talerzowanie ograniczone działanie odwracające i spulchniające stosowane na glebach bardzo ciężkich lub silnie zadornionych. Zadania pocięcie wierzchniej warstwy ułatwia dobre wykonanie orki

Orka to zabieg odwracający wykonany przy pomocy pługa

Zadania orek

• Odwrócenie pokruszenie i wymieszanie warstwy ornej

• Przykrycie i wymieszanie z glebą resztek pożniwnych chwastów, nawozów organicznych, i mineralnych

• Okresowe spulchnianie i przewietrzanie warstwy głębszej tzw. pod ornej

• Przygotowanie pod siew

Podział orek ze względu na głębokość:

• Orka płytka 12-15cm

• Orka średnia do 25 cm

• Orka głęboka do 35 cm

• Orka z pogłębiaczem (dodatkowy element do pługa)

Podział orek ze względu na termin jakość i cele wykorzystania:

• Podorywka orka po zbiorze roślin na głębokości 15 cm (orka płytka)

• Orka siewna wykonywana jest przed siewem roślin ozimych - wrzesień październik wykonywana, co najmniej 2 tygodnie przed planowanym siewem (orka średnia)

• Orka ziębla orka przedzimowa jest to orka głęboka niekiedy wykonywana z pogłębiaczem, wykonywana na zimę w celu przygotowania gleby przed zasiewem roślin jarych pozostawia się ją w ostrą skibę, czyli tak jak pług przejechał

• Orka „razówka” jest to orka średnia lub płytka stanowi połączenie podorywki i orki siewnej wykonywana pod siew poplonów- wiki gorczycy, roślin w celu użyźnienia

• Orka odwrotka orka średnia o głębokości od 18-20cm wykonywana jest po podorywce służy do przyorania obornika

• Orki specjalne są to orki aglomeracyjne łąkowe leśne

Podział pługów: lemieszowe, talerzowe( to pługi, którymi elementami roboczymi są talerze), kombinowane(pług frezarki)

Pługi lemieszowe:

1. Zwykłe:

• Do orki zagonowej

• Do orki bez zagonowej są to pługi obracalne

2. Pługi specjalne- łąkowe agromelioracyjne

Budowa pługa zawieszanego

• Rama

• Trzypunktowy układ zawieszenia (TUZ)

• Koło kopiujące

• Korpus płóżny:

• Lemiesze

• Pierścień odkładnicy

• Skrzydło odkładnicy

• Słupica

• Listwa usztywniające

• Piętka

• Pokrętła regulujące

Dodatkowe wyposażenie pługa:

• Przedpłurzek (do podorywek)

• Kroje tarczowe lub talerzowe

• Pogłębiacze

• ścinacz listkowy

Technika wykonywania orki::

• w okółke

• w rozwał (rozorywka)

• Orka jednostronna (pługiem obracalnym)

• Wielozagonowa (dzielenie pola na mniejsze kawałki)

Gryzowanie- wykonujemy glebogryzarką elementem roboczym są noże łukowato przymocowane do wału roboczego, wał ten otrzymuje napęd wraz z innymi narzędziami od WOM- wałka odbioru mocy ciągnika. Maszyna ta wykonuje kilka czynności na raz odwraca i miesza glebę kruszy i spulchnia, rozdrabnia kruszy darń przygotowuje glebę do siewu

Talerzowanie- wykonujemy bronami talerzowymi części robocze to talerze osadzone są na wale, który przymocowany jest do ramy występuje w dwóch lub czterech sekcjach. Maszyna ta wykonuje podorywki przy skośnym ustawieniu sekcji. Przy ustawieniu równoległym talerzówka wykonuje cięcie i mieszanie gleby

Pługofrezarka- jednoczesne wykonywanie orki spulchnianie i napowietrz nianie gleby polecana jest do użytku na glebach ciężkich

Agregaty- zestaw ciągnika+ narzędzi (maszyn) do wykonania orki zastosować orzemy agregat złożony pługa i np. kolczatki za jednym zamachem wykonujemy, więc orkę i doprawiamy rolę przygotowując pod siew

Zalety agregatownia:

• Pozwala uniknąć wielokrotnego przejeżdżania ciągnikiem po polu zmniejsza ugniatanie gleby kołami ciągnika

• Zapewnia lepsze wykorzystanie mocy ciągnika

• Zapewnia terminowe wykonanie zabiegów

• Zmniejsza koszty przygotowania roli

• Wpływa na zwiększenie plonów

Włóknowanie- wykonujemy skośnie lub poprzecznie do kierunku orki

a)zadania włóki

• Wyrównanie powierzchni pod siew przerywa parowanie wody

• Do wyrównania kretowin

Bronowanie- stosujemy w zależności od potrzeby w poprzeg po skosie lub w wzdłuż orki

a) rodzaje bron:

• Chwastownik - do wyciągania chwastów perzów

• Wirnikowe, obrotowe

• Wahadłowe

• Talerzowe

Zadania bron:

• Kruszenie skib i brył

• Niszczenie tworzącej się skorupy i siewek chwastów

• Mieszanie nawozów mineralnych i pestycydów

• Wyciąganie rozłogów perzu i innych chwastów

• Spulchnianie i wyrównywanie powierzchni pola

• Wykonywać po siewie i po wschodzie roslin

Kultywatorowanie

Rodzaje:

O zębach sztywnych, pół sztywnych, sprężystych

Zadana:

• Kruszenie skib

• Spulchnianie przedsiewne

• Wyciąganie rozłogów perzu

• Niszczenie chwastów

• Mieszanie nawozów

Rodzaje wałów:

• Wały wgłębne działają zagęszczając na całą spulchnioną glebę działanie wału wgłębnego przyspiesza osadzanie roli zbyt późno za oranej

• Wały gładkie wyrównują i zagęszczają wierzchnią warstwę płytko zasiane drobne nasiona oraz zasadzone ziemniaki stosuje się również wały gładkie do wałowania łąk i pastwisk do wałowania dani po zimie

• Wały kruszące kruszą bryły ziemi powstałe w czasie pracy w żyt wilgotnej glebie lub zbyt suchej pole zwałowane wałem pierścieniowym np. nie wymaga już bronowania

• Wały strunowe stosuje się głównie w agregatach powodują one kruszenie a jednocześnie lekkie mieszanie i zagęszczanie roli

Zespół uprawny - jest to szereg zabiegów uprawowych służących do uzyskania określonego celu agrotechnicznego

Zespół uprawek pożniwnych:

• Wykonywana po zbiorze zbóż i roślin motylkowych

• Zadania tego zespołu jest pokrycie resztek pożniwnych -20niszczenie kiełkujących chwastów

• Podorywka bronowanie, kultywatorowanie ponowne bronowanie

Zespól uprawek przedsiewnych pod oziminy

• Zespół zabiegów wykonywany jest późnym latem

• Zadanie- spulchnianie gleby, wprowadzenie do gleby nawozów, wymieszanie ich przygotowanie pod siew

• Zespół składa się z orki siewnej bronowania, powtórnego bronowania lub kultywatorowania siew +brona

Zespół uprawek przed zimowych

• Zabieg wykonywany przed zimą późną jesienią -80lub wczesną zimą

• Zadania- głębokie spulchnienie gromadzenie wody, przemrożenie skib, wprowadzenie nawozów organicznych i rozkruszanie podeszwy próżnej

• Orka głęboka

Zespół uprawek wiosennych:

• Przed siewem roślin jarych

• Wykonuje się na wiosnę na polu zaoranym przed zimą

• Wyrównanie powierzchni, spulchnienie jej, ograniczenie strat wody, mieszanie nawozów, niszczenie chwastów,

• Orka siewna, wał kambela, siew + brona posiewna

Zespół zabiegów uprawowych pielęgnacyjnych:

• Na polu obsianym przed wschodami roślin lub po wschodzie

• Niszczy skorupy ziemi, niszczenie chwastów, przewietrzenie roli, usówanie roślin chorych

• Uprawki między rzędowe (ziemniaki) i w łanie (zboże)

Uprawa gleb lekkich powinna ograniczyć się tylko do zabiegów niezbędnych

Uprawa gleb organicznych torfowych- stawiają niewielki opór narzędziom, nie bardzo się nadają pod rośliny jednoroczne, uprawia się na nich rośliny wieloletnie (np. łąki) zastosowanie mają wały gładkie i brony lekkie

Uprawa gleb ciężkich stawiają duży opór narzedziom

BHP- Bezpieczna Higiena Pracy

Melioracja są to zabiegi mające na celu zwiększyć produkcję rolną po przez polepszenie warunków wodno powietrznych. Czyli odparowanie nadmiaru wody z makroporów i wymianie gazowej między powietrzem glebowym a atmosferycznym

Urządzenia melioracyjne:

Kanały, rowy, rurociągi, rurociągi drenarskie, studzienki itp.

Kierunki prac melioracji:

Łąki pastwiska i tereny bagienne

Nie użytki i tereny po przemysłowe

Tereny po eksploatacji torfu i żwiru

Efekty melioracji na gruntach ornych

• możliwość za orania terenów pod mokrych

• poprawia żyzność gleby i właściwości cieplne

• podniesienie i przeklasowanie jakościowe

• szybsze obsychanie gleby

• uzyskanie większych plonów

• możliwość zastosowania większego nawożenia organicznego i mineralnego

Efekty melioracji na użytkach zielonych:

• umożliwienie zbioru mechanicznego siana

• lepsze warunki wypasu pastwisk

Rodzaje melioracji:

Agromelioracja są to zabiegi uprawne mające na celu poprawne właściwości wodno powietrzne : wykonywanie bruzd, stosowanie nawozów organicznych, ochrona przed erozją, piaskowanie gleby torfowej

Fitomelioracja regulowanie stosunków wodnych za pomocą roślin drzew i krzewów

Zadrzewienia zboczy i skarp, sadzenie lasu, zadrzewiania miast.

Melioracja techniczna polega na mechanicznym odprowadzaniu lub doprowadzaniu wody

Melioracje odwadniające, melioracje nawadniające

Melioracje podstawowe regulacja rzek i potoków budowa dużych kanałów odwadniających o szerokości dna powyżej 1,5m a także odwałowań przeciw powodziowych stacji pomp oraz zbiorników magazynujących wodę w celach nawadniania

Melioracje szczegółowe zabiegi techniczne mające na celu umożliwienie odpływu wody ze zdrenowanych obszarów budowa rowów i kanałów wraz z należącymi do nich budowlami

Odwodnienie zabieg techniczny ma na celu odprowadzenie nadmiaru wody z gleby. Do odwodnienia użytków zielonych stosuje się rowy a do gruntów rolnych drenowania

Przyczyny nadmiernego zwilgocenia gleby:

Brak naturalnego odpływu

Słabo rozpuszczalne podłoże

Zalewanie przez rzeki

Podsiąkanie

Objawy nadmiernego zwilgocenia

Ciemne zabarwienie gleby

Zaleganie wody na powierzchni

Rodzaje odwodnień:

Rowy odwadniające

Rurociągi podziemne przewody do odprowadzania wód

Sieci drenarskie skłąda się z rurociągów odsączających tzw sączków zbieraczy oraz studzienek drenarskich

Efekty odwadniania gruntów :

• lepsze warunki powietrzno wodne

• korzenią się głębiej

• rośliny lepiej znoszą okres susz lub nadmiernych opadów

• woda po roztopach szybciej wsiąka

nawadnianie grawitacyjne:

• nawadnianie podsiąkowe użytków zielonych polega na piętrzeniu wody przy użyciu zastawek jazów w rowach i kanałach

• nawadnianie przesiąkowe woda doprowadzona za pomocą drenów przesiąka we wszystkich kierunkach

nawadnianie stokowe polega na spływie wody na stokach górskich. Stosowane w górach nadaje się do użytków zielonych

nawadnianie bruzdowe stosowane w sadach plantacjach wieloletnich

nawadnianie wybuszowe- deszczownie woda dostarczana rurami pod ciśnieniem woda jest rozpryskiwana po nawadnianej powierzchni w postaci strumienia kropel deszczu

rodzaje deszczowni:

zwijane szpulowe, przestawne, samobieżne, automatyczne, stałe, pół stałe

budowa deszczowni:

rama z kołami jezdnymi, silnik, pompa, rurociągi doprowadzające, węże, zraszacze

eksploatacja- użytkowanie urządzeń melioracyjnych

konserwacja- zabiegi mające na celu utrzymanie urządzeń melioracyjnych w dobrym stanie technicznym oraz sprawności

konserwacja rowów i kanałów 2 razy w roku czyszczenie rowów usuwanie osuniętych się skarp i naniesionych gałęzi

konserwacja drenów i studzienek- odmulić rowy odpływowe systematycznie zaglądać w studzienki i oczyszczać z mułu

konserwacja zastaw, przepustów i jazów malowanie farbą antykorozyjną bądź smarowanie smarem

Rola spółek wodnych:

Zajmują się konserwacją i naprawą urządzeń melioracyjnych

Zabiegi konserwacyjne wykonywane jesienią najpóźniej do 15 października wiosną do 15 kwietnia

WYMAGANIA POKARMOWE czyli ilość składników pokarmowych z gleby przez rośliny w ciągu okresu wegetacji i zawartej w niej

POTRZEBY POKARMOWE jest to ilość składników jakie rolnik musi dostarczyć rośliną w celu pokrycia wymagań pokarmowych (wzrastają wraz ze wzrostem plonu. należy brać to pod uwagę przy ustalaniu dawki nawożenia)

CZYNNIKI DECYDUJĄCE O WIELKOŚCI POTRZEB NAWOZOWYCH

• wielkość i rodzaj wymagań pokarmowych\

• zdolność roślin do pobierania składników pokarmowych

• zasobność gleby w składniki pokarmowe

• wielkość planowanych zbiorów

• stanowisko i poziom agrotechniki

• ilość i rozkład odpadów

ROLA NAWOŻĘNIA jest to dostarczenie rośliną składników pokarmowych brakujących w glebie i niezbędnych do prawidłowego wzrostu i rozwoju

MAKROELEMENTY- składniki pobierane w dużych ilościach : N, P, K, Ca, S, Mg

MIKROELEMENTY- składniki pobierane w małych ilościach : Fe, Zn, Cu, B, Mo

NAWOZY substancje organiczne i nieorganiczne stosowane w rolnictwie w celu podniesienia żyzności gleb

PRODUKTYWNOŚĆ NAWOŻENIA określa o ile wzrósł plon pod wpływem zastosowanego nawożenia

N = ^{zwyżka plonu} = ^800kg = 10 kg

^{dawka N 80kg}

OPŁACALNOŚĆ NAWOŻENIA wyrażana w złotych wartość uzyskanego przyrostu plonu przypadającego na każdą złotówkę wydaną na żyzność nawozu

NAWOZY ORGANICZNE- ZNACZENIE:

• poprawia strukturę gleby

• zwiększają ilość próchnicy w glebie

• są pożywką dla organizmów glebowych

• wzbogacają glebę w składniki pokarmowe

RODZAJE NAWOZÓW ORGANICZNYCH

a)odpady produkcji zwierzęcej :

• obornik

• gnojowica

• gnojówka

b) odpady produkcji roślinnej

• słoma

• resztki pożniwne

• kompost

c) pozostałe

• torf

• kora sosnowa

• trociny

d)rośliny uprawne z przeznaczeniem na przyoranie

• gorczyca

• saladera

• łubin

NAWOZY MINERALNE- ZNACZENIE:

• dostarczają rośliną łatwo dostępnych składników pokarmowych

• regulują odczyn glebowy

• poprawiają właściwości chemiczne i biologiczne gleb

RODZAJE NAWOZÓW MINERALNYCH:

• azotowe (N)

• fosforowe (P)

• potasowe(K)

• wapniowe(Ca)

• wieloskładnikowe

• nawozy ogrodnicze

• mikronawozy

SKŁAD OBORNIKA: 0,5% N, 0,25% P, 0,6% K

PRODUKCJA OBORNIKA: koń 8ton / na rok, świnia 1,5 tony , krowa 12 ton, 100kur 0,4 t

JAKOŚĆ OBORNIKA zależy od gatunku, wieku, żywienia oraz ściółki

PRZECHOWYWANIE OBORNIKA- na pryzmach okrytych w temp do 30 stopni C i wilgotności do 75 % wody

ZMIANY ZACHODZĄCE W DOBRZE PRZECHOWYWANYM OBORNIKU:

• rozkład węglowodanów liglina pektyna

• hydroliza białek aminokwasy

• amonifikacja ( NH₃)

• nitryfikacja

POZOSTAŁE NAWOZY ORGANICZNE:

1. gnojówka jest to skoncentrowany mocz zwierząt

2. gnojowica jest to mieszanina moczu, kału i wody

3. kompost odpady z roślin muszą przeleżeć na pryzmie co najmniej 9 miesięcy

4. nawozy zielone- uprawiamy z przeznaczeniem na przyoranie rośliny motylkowe

OKRES DZIAŁANIA NAWOZÓW ORGANICZNYCH

• gleby ciężkie 4-5lat

• gleby lekkie 3lata

WYKORZYSTANIE SKŁADNIKÓW MINERALNYCH Z NAWOZÓW ORGANICZNYCH:

• 1 rok 50-70%

• 2 rok 20-30%

• 3 rok 10%

• 4 rok 10%

WYKORZYSTANIE AZOTU

-gleby lekkie w 1 rok 20-50%

2 rok 10-30%

-gleby ciężkie w 1 roku 10-25%

2 roku 10%

w 3 roku 5%

WYKORZYSTANIE POTASU 70% łącznie

WYKORZYSTANIE FOSFORU od 30-50%

SPOSOBY WYKORZYSTANIA SŁOMY :

• ściółka dla zwierząt

• pasza

• materiał izolacyjny

• ściółkowanie roślin

• nawożenie

WYKORZYSTANIE SŁOMY W NAWOŻENIU :

• stosunek C:N (węgla do azotu) wynosi 100:1

• stosowanie 10-15 kg N (azotu) na każdą tonę słomy rozdrobnionej powoduje jej szybszy rozkład i uzyskujemy jej wartość zbliżoną do osobnika tzw. sztuczny osobnik

WYKORZYSTANIE TORFU W ROLNICTWIE:

• ściółka

• ściółkowanie roślin

• okrywanie obornika

• nawożenie gleby

• stosowanie w mieszankach ziemnych jako podłoże w warzywnictwie dla rosad i kwiatów

ŁADOWACZE CZOŁOWE TUR współpracują z ciągnikiem rama nośna jest nieruchomo zamocowana na kadłubie ciągnika. Zbudowany jest z wysięgnika siłowników hydraulicznych elementem roboczym może być: widły szufla, łyżka służą do załadunku różnych rzeczy

ŁADOWACZE CHWYTAKOWE NP. CYKLOP jest to maszyna przyczepiona do ciągnika wyposażona we własną hydraulikę BUDOWA: 5 siłowników hydraulicznych, rama i koła jezdne, zaczep , wał przegubowo teleskopowy(przekaźnik) podpory, zbiornik oleju, pompa (zębata) chwytak, wysięgnik (ramie łamane) kadłub, siodełko operatora, przeciwciężar, zespół rozdzielaczy (gałki do sterowania)

WYMAFGANIA AGROTECHNICZNE ROZTRZĄSACZA- ROZRZUTNIKA:

• roztrząsanie obornika na powierzchni pola równomiernie

• - roztrząsanie obornika w wymaganej dawce

• - przygotowanie do roztrząsania obornika drobnosłomiastego i długosłomiastego

• wykorzystanie do transportu innych płodów rolnych

PODZIA.Ł ROZTRZĄSACZY :

• typu tandem

• jednotaśmowe

• dwutaśmowe

• wąskopasmowe

• szeroko pasmowe

REGULACJE ROZTRZĄSACZY

• dawka obornika

• szybkość jazdy

• napięcie przykladni łańcuchowej

• napięcie przenośników podłogowych

BUDOWA ROZTRZĄSACZA DWUOSIOWEGO:

Skrzynia, rama i koła jezdne, walce roztrząsające (poziome i pionowe) grzebienie, przenośnik listwowo podłogowy, osłona na skrzyni, mechanizm zapakowy

WOZY ASEMIZACYJNE I BECZKOWOZY- WYMAGANIA AGROTECHNICZNE

-utrzymanie stałego wydatku cieczy

rozprowadzanie cieczy równomiernie po powierzchni bądź pod powierzchnią

BUDOWA WOZU ASEMIZACYJNEGO

Zbiornik, rama i koła jezdne, pompa próżniowa (dzięki której beczkowóz zasysa ciecz) 4 zawory, odstojnik, otwór spustowy, napęd przekazywany od WOM (wałek odbioru mocy)

PODZIAŁ NAWOZÓW MINERALNYCH:

-o działaniu szybkim

-o działaniu wolnym

-nawozy przedsiewne

-nawozy do nawożenia pogłównego i dolistnego

-uniwersalne

ZNACZENIE AZOTU DLA ŻYCIA ROŚLIN

• bierze udział (powoduje) wzrost wegetatywny

• wchodzi w skład chlorofilu

• powoduje wzrost tkanek miękiszowych w roślinach

• przedłuża okres wegetacyjny

• wykorzystany jest w 60- 90% z nawozu

PODZIAŁ I CHARAKTERYSTYKA NAWOZÓW AZOTOWYCH

Nawozy saletrzane : np. saletra sodowa, saletra wapniowa ok. 15% azotu

Nawozy amonowe: np. woda amoniakalna ma ok. 20% azotu, siarczan amonu (są to nawozy przedsiewne)

Nawozy saletrzano-amonowe: np. saletra amonowa zawiera 34% N, saletrzak, salmak

Nawozy amidowe: np. mocznik zawiera 46% N jest to nawóz o stosowaniu powolnym może być stosowany przedsiewnie lub posiewnie

ZNACZENIE POTASU W ŻYCIU ROŚLIN

• bierze udział w asymilacji CO₂

• bierze udział w przemianie węglowodanów

• uodparnia rośliny na niską temperaturę, susze i wyleganie

• niedobór potasu powoduje obniżenie zawartości skrobi w ziemniakach i cukru w burakach

• nadmiar potasu u roślin powoduje zasolenie i poparzenie

• nadmiar potasu u ludzi powoduje zaburzenia w przewodzie pokarmowym i nerkach

RODZAJE NAWOZÓW POTASOWYCH

Nawozy chlorkowe np. chlorek potasu (sól potasowa ) zawiera 60% potasu pod postacią K₂O

Nawozy siarczanowe np. siarczan potasu 52% K₂O

Nawozy chlorkowo magnezowe np. kamex zawiera 40% K₂O kamik zawiera 11% K₂O

WYKORZYSTANIE POTASU Z NAWOZÓW MINERALNYCH 60-80% w postaci soli

ZNACZENIE FOSFORU DLA ŻYCIA ROŚLIN

• wpływa na rozwój generatywny roślin ( kwiaty, owoce, nasiona)

• wpływa na lepsze wypełnienie nasion

• przyspiesza dojrzewanie

• zwiększa mrozoodporność

• uodparnia na wyleganie

PODZIAŁ NAWOZÓW FOSFOROWYCH

a)nawozy rozpuszczalne w wodzie są to nawozy szybkodziałające nadają się na wszystkie gleby oprócz kwaśnych

• superfosfat pylisty ma 18% P₂O₅

• superfosfat granulowany zawiera 19% P₂O₅

• superfosfat potrójny zawiera 46% P₂O₅

b)nawozy rozpuszczalne w słabych kwasach

• mączka fosforytowa zawiera 30% P₂O₅

NAWOZY FOSFOROWE są to nawozy przedsiewne można je stosować na zapas można je stosować na jesień

ZNACZENIE WAPNIA

• odkwasza glebe

• polepsza strukturę gleb

• dostępność roślin do fosforu i azotu i mikroelementów

• wchodzi w skład ścian komórkowych roślin

• nadmiar wapnia powoduje śluzowacenie korzeni

NAWOZY TLENKOWO WAPNIOWE:

• wapno tlenkowe 60-80 % CaO

• wapno tlenkowo magnezowe 46-65% CaO (odpad hutniczy)

• popioły z węgla brunatnego 21% CaO

NAWOZY WAPNIOWO WĘGLOWE

• wapniak mielony 41% CaO

• kreda nawozowa 45% CaO

• kreda łąkowa 40% CaO

• wapno defekacyjne 20% CaO

• wapno posadowe 40% CaO

• wapno pocelulozowe 40% CaO

NAWOZY WAPNIOWE TLENKOWO MAGNEZOWE tzw. mieszane o zawartości 50% CaO

STOSOWANIE NAWOZÓW WAPNIOWYCH : W ZALEŻNOŚCI OD TERENU

-na ściernisko

pod orkę siewną (przed orką siewną)

pogłównie na ziemniaki

W ZALEŻNOŚCI OD FORMY STOSOWANEGO NAWOZU:

• tlenkowe stosowane na gleby średnie i ciężkie

• węglowe na gleby lekkie

• mieszane na wszystkie gleby

DAWKI NAWOZÓW WAPNIOWYCH

• gleby lekkie pH 4,5-5,5 = 2 tony - 1 tony

• gleby średnie 5,5-6 pH = 2,5t- 1,5 tony

• gleby ciężkie 5,5-6,5 pH= 3-2 ton

ZASADY STOSOWANIA NAWOZÓW WAPNIOWYCH

• nie częściej niż co 3 lata

• nigdy nie stosujemy wapna z obornikiem

• nie mieszać z nawozami fosforowymi i azotowymi

RODZAJE NAWOZÓW WIELOSKŁADNIKOWYCH

Polifoska (VI i VII) VIII

N 8%

P 24%

K 24%

S 9%

fosforan amonu

n 18%

p 46%

nawozy ogrodnicze azofoska

N 20%

RODZAJE MIKRONAWOZÓW KOMPLEKSOWYCH

• np. agrosol

• flarogany

NAJWAŻNIEJSZE MIKROELEMENTY

Żelazo, mangan, miedź, cynk, bor, molibden, kobalt, siarka

MASZYNY DO NAWOŻENIA MINERALNEGO- WYMAGANIA AGROTECHNICZNE

• równomierne rozmieszczenie nawozu na całej powierzchni pola

• równomierne rozmieszczenie nawozu na całej szerokości roboczej rozsiewacza

• utrzymanie stałej jednakowej dawki nawozu

PODZAIŁ ROZSIEWACZY

• Ze względu na sposób mocowania zawieszane i zaczepiane

• Ze względu na sposób pracy mechaniczne, odśrodkowe, pneumatyczne

• Ze względu na sposób napędu od WOM-u od kół jezdnych, hydrauliczny

• Ze względu na ilość tarcz wysiewających jednotarczowe, dwutarczowe czterotarczowe

ROZSIEWACZ ZAWIESZANY- REGULACJA

• dawka wysiewu

• wypoziomowanie poprzecznie

Budowa:

• trujpunktowy układ zawieszania

• wałek przekazu mocy WOM

• zbiornik

• tarcze wysiewające

• mieszadło

• zasuwa regulacyjna

• przekładnia stożkowa

ROZSIEWACZ PRZYCZEPIANY - BUDOWA

• rama i koła jezdne

• zaczep

• zbiornik

• tarcze wysiewające

• przenośnik taśmowy

• zasuwa regulacyjna

• kierownica

• wał napędowy

REGULACJE

• dawka nawozu

• napięcie przekaźnika taśmowego

OCHRONA ROŚLIN jest to zespół czynności do ochrony rolnictwa przed szkodnikami chorobotwórczymi i chwastami

ZADANIA OCHRONY ROŚLIN czyli poznanie czynnika chorobotwórczego szkodnika lub chwastu i zapobieganie bądź zwalczanie

1. fitopatologia czyli poznawanie chorób

2. endomalogia- czyli poznawanie szkodników

3. herbatologia- poznawanie chwastów

4. poznawanie technik ochrony roślin

SZKODY I STRATY POWSTAJĄCE W PRODUKTACH ŻYWNOŚCIOWYCH

1. przechowalnicze- w magazynach zbożowych młynach i piekarniach, hurtowniach i przechowalniach oraz piwnicach i kopcach

2. zapobieganie stratą przechowalniczym: podsuszenia nasion, konserwacja środkami chemicznymi, pasteryzacja i sterylizacja, stosowanie niskich temp., stosowanie próżni

METODY OCHRONY ROŚLIN:

a)metoda zapobiegawcza- polegają na zapobieganiu przed szkodnikami chorobami i chwastami

• metoda kwarantanna- zespól zabiegów mających na celu niedopuszczenie do rozprzestrzeniania się po kraju lub regionie szkodników chorób lub chwastów

• metoda agrotechniczna- metoda polegająca na terminowym i prawidłowym stosowaniu zabiegów uprawnych co stwarza odpowiednie warunki do kiełkowania i wzrostu roślin

• hodowlana- chowaniu gatunków i odmian odpornych oraz mniej wrażliwych na choroby i szkodniki

b)metody bezpośrednie:

-metody mechaniczne- zbieranie i niszczenie szkodników i chwastów lub części roślin porażonych przez chorobę

• metoda fizyczna- stosuje się różne formy energii do niszczenia szkodników i chwastów np. sterylizacja nasion

• metoda biologiczna- polega na wprowadzeniu naturalnych wrogów dla szkodnika stosuje się również naturalne wirusy i bakterie

• metody chemiczne- użycie środków chemicznych ochrony roślin inaczej pestycydów metody chemiczne to zaprawienie nasion przed wysiewem opryski, opylanie gazowanie

• metoda integracyjna- łączy potrzeby ochrony środowiska i rolnika

PODZAIŁ ŚRODKÓW CHEMICZNYCH:

-zoocydy- śr chem do zwalczania szkodników

-fungicydy- do ochrony przed grzybami

bakteriocydy- przed chorobami bakteryjnymi i wirusami

-herbicydy- do zwalczania chwastów

-regulatory wzrostu i rozwoju roślin np. zapobieganie wyleganiu

-preparaty zwiększające przyczepność środków chemicznych

FORMY UŻYTKOWE ŚR. OCHRONY

1. forma użytkowa - mieszanina substancji biologicznie czynnej rozpuszczalników i innych nieaktywnych substancji biologicznych

2. najczęściej stosowane formy użytkowe:

-forma ciekła: płyny koncentraty zawiesiny

stałe: proszki do sporządzania płynów i zawiesin granulaty

mikrogranulaty i granulaty

SPOSOBY STOSOWANIA ŚR CHEM.: opryski, opylanie, dezynfekcja, zadymianie, gazowanie, zaprawianie nasion,

KLASY TOKSYCZNOŚCI: kl I trucizna A kl II trucizna B kl III środki szkodliwe dla zdrowia, IV środki mało szkodliwe dla zdrowia kl V środki praktycznie nieszkodliwe dla zdrowia

KARENCJA- to czas jaki musi upłynąć od ostatniego zabiegu ochrony roślin do momentu zbioru i spożycia roślin

TOLERANCJA- jest to dopuszczalna ilość środka chemicznego która może pozostać w produktach żywnościowych nie wyrządzając szkody na naszym zdrowiu

PREFERENCJA- określony czas jaki musi upłynąć od wykonania zabiegu chemicznego do pierwszego oblotu pszczół oraz styku ludzi i zwierząt

ZASADY OBOWIĄZUJĄCE PRZY WYKONYWANIU ZABIEGÓW: nie zatrudniać młodocianych i kobiet, , nie palić nie pić nie jeść, stosować odpowiedni ubiór, praca nie powinna trwać dłużej niż 4 godz., po skończeniu pracy dokładnie się umyć

CHOROBA jest to stan zaburzenia długotrwałego i zmian w czynnościach życiowych rośliny zmiana w wyglądzie w budowie wewnętrznej

CZYNNIKI CHOROBOTWÓRCZE

a)czynniki organiczne: wirusy, bakterie, grzyby

b)czynniki nieorganiczne: klimatyczne, czynniki glebowe

OBJAWY CHOROBOWE są to zmiany wywołane czynnikami chorobotwórczymi

RODZAJE OBJAWÓW CHOROBOTWÓRCZYCH: więdnięcie, zgnilizna, zmiana barwy, zniekształcenia, narośla, wydzieliny, ukrozy, rany

SZKODNIKI są to zwierzęta roślinożerne na skutek żerowania uszkadzają rośliny powodując straty w rolnictwie

RODZAJE USZKODZEŃ SPOWODOWANE PRZEZ SZKODNIKI: podgryzanie i odcinanie korzeni, podgryzanie pędów i liści, drążenie chodników i korytarzy w pędach nasionach i korzeniach, gołożery- roślina zjedzona doszczętnie

NAZWA CHORÓB ROŚLIN: szara pleśń, zgnilizna twardzikowa, uzarioza zbóż, śnieć cuchnąca przenicy, pałecznienie zbóż i traw, głównia źdzbłowa żyta, rdza koronowa owsa

SZKODNIKI ROŚLIN: pomrowik polny, mszyce, lenie, komornice, lednica zbożowa, błyszczak, jarzynówka, piętnówki

SYSTEMATYKA SZKODNIKÓ

-nicienie- niewidzialne gołym okiem żerują na burakach

-roztocza- niewidzialne gołym okiem są to pajęczaki należące do typu owadów oblych

owady - najgorszym szkodnikiem jest szarańcza stonka

mienczaki- ślimaki bez skorupy

ptaki- wróble

ssaki- kret mysz polna, szczury

RODZAJE CHWASTÓW: mlecz polny ,nawrot polny, tasznik pospolity, włośnice, pesz właściwy, komosa biała, owies głuchy

CHWAST są to wszystkie gatunki roślin które nie zostały celowo wysiane i nie są przedmiotem uprawy

PRZYCZYNY ZACHWASZCZENIA : opóżniony termin siewu i zbioru , nie stosowanie Herbocydów, nie właściwa agrotechnika

POLE ZMIANOWANIA- powierzchnia roli na której uprawia się wyznaczoną roślinę

ROŚLINA PRZEDPLONOWA I ROŚLINA NASTĘPCZA układ dwóch roślin wysiewanym na tym samym polu po sobie w ty samym roku bądź w następnym

PLON GŁÓWNY roślina jest głównym celem naszej uprawy

POPLON- uprawiany na tym samym polu wysiewa się po głównym plonie

MONOKULTURA- roślina uprawiana przez kilka lat na tym samym polu wysiewa się między poplonami

NASTĘPSTWO ROŚLIN PO SOBIE układ uprawianych roślin przez kilka kolejnych lat mogą być nieprzypadkowe( zmianowanie - następstwo roślin po sobie z uwzględnieniem agrotechniki) lub przypadkowe

PŁODOZMIAN zmianowanie zaplanowane na kilka pól i na kilka lat

ROTACJA zamknięty cykl płodozmianu (powrót tej samej rośliny po kilku latach na to samo pole)

STRUKTÓRA ZASIEWU- to procentowy udział poszczególnych gatunków roślin na całej powierzchni uprawnej

ELEMETY ZMIANOWANIA są to grupy roślin mające podobną specyfikę uprawy i podobne wymagania

RODZAJE ELEMENTÓW :

Rośliny okopowe i warzywa pozostawiają bardzo dobre stanowisko dla roślin następczych szczególnie dla zbóż. Podstawowe rośliny okopowe to ziemniaki buraki marchew pietruszka marchew pastewna brukiew

Rośliny strączkowe i wieloletnie motylkowe ta grupa pozostawia stanowisko dobre dla roślin zastępczych wzbogaca roślinę w azot np. kończyna lucerna groch fasola

Rośliny zbożowe pozostawiają najgorsze stanowisko dla roślin następczych. Pogarszają strukturę gleb i zmniejszają żyzność żyto pszenica przeżyto, jęczmień owies

Rośliny przemysłowe zostawiają różne stanowiska np. burak cukrowy, len, mak, konopie, tytoń chmiel słonecznik bawełna kukurydza

Rośliny jednoroczne pastewne

OGNIWA ZMIANOWANIA grupa roślin zaczynające płodozmian poprawiają stanowisko natomiast ogniwa kończą rośliny pogarszające wartość stanowiska

CZYNNIKI PRZYRODNICZE - długość okresu wegetacji, klimat, gleba, rzeźba terenu, właściwości biologiczne roślin, przerwy w uprawie niektórych roślin po sobie np. ziemniaki 2lata buraki 3-4lata motylkowo-drobno nasienne np. słonecznik co 4-6 lat. Rośliny których nie wolno uprawiać po sobie : buraki- rzepak, ziemniaki- mak, kończyna- groch.

CZYNNIKI AGROTECHNICZNE: nawożenie organiczne i mineralne, technologia uprawy rośliny, zwalczanie czyli ochrona przed szkodnikami chorobami i chwastami

CZYNNIKI EKONOMICZNE opłacalność uprawy, rynek zbytu, przydatność rośliny

ROŚLINY OKOPOWE wspólną cechą tych roślin jest uprawa na obornik dlatego rośliny te są dobrym przedplonem przed plonem jarym tzn. wysiewane wiosną np. ziemniaki- jęczmień, buraki- mak, ziemniaki-len. Należy pamiętać że nie wolno uprawiać ziemniaków po ziemniakach dlatego że takie stanowiska dają niższy plon przez silne zaatakowanie przez szkodniki

ROŚLINY MOTYLKOWE DROBNONASIENNE- ROŚLINY WIELOLETNIE- i ich mieszanki z trawami. Rośliny te wydają duży plon na glebach zasobnych składniki pokarmowe o odczynie obojętnym (gleby odchwaszczone) po udanych roślinach motylkowych gleba nabiera struktury gruzełkowatej jest zasobna w próchnicę oraz składniki pokarmowe szczególnie azot w formie dostępnej dla roślin. Dlatego stanowisko po roślinach motylkowych drobnonasiennych uważane są za bardzo wartościowe po roślinach motylkowych drobnonasiennych uprawia się rośliny wymagające dobrych stanowisk np. rzepak, pszenice, jęczmień ziemniaki

ROŚLINY MOTYLKOWE GRUBONASIENNE rośliny takie uprawia się na nasionach jeżeli uprawiamy na słabszej glebie staramy się uprawiać po lepszym przedplonie. Jeżeli takie rośliny uprawiamy na zielonkę mogą być na gorszym stanowisku . pozostawiają stanowiska bogate w azot wapń fosfor i potas. Pozostawiają również dużo resztek pożniwnych i dzięki temu że je przyoramy dostajemy lepszą strukturę gleby polepszając strukturę gruzełkowatą gleby nie należy wysiewać łubinu po łubinie gdyż na skutek porażenia chorobami dają niższe plony

ROŚLINY PRZEMYSŁOWE len mak dają większe plony na glebach zasobnych w składniki pokarmowe i glebach odchwaszczonych . rzepak i konopie najlepsze pozostawiają po sobie stanowisko nie uprawiać słonecznika po słoneczniku

ZBOŻA OZIME I JARE wartość stanowiska po tych zbożach jest niska pozostawiają po sobie mało resztek pożniwnych zboża uprawiane po sobie.

ROŚLINY PASTEWNE są to gatunki które uprawia się między plonami (między plonami głównym a drugim plonem głównym) pozostawiają dobre stanowiska

UWZGLĘDNIENIE JAKOŚCI GLEB I KOMPLEKSY GLEBOWE klasa od I do III bardzo dobre gleby zalicza się je do kompleksów pszenno-buraczanych pszenica ,buraki, rzepak, jęczmień, kapusta, ogórek, bobik groch.

PODSTAWOWE GRUPY ROŚLIN UPRAWNYCH: zboża okopowe, pastewne, strączkowe, przemysłowe, warzywa

PODZIAŁ ZBÓŻ: a)klasa jednoliściennych: żyto pszenica owies jęczmień przeżyto ryż kukurydza, proso sorgo b )klasa dwuliścienna: gryka katarka

BUDOWA ROŚLINY ZBOŻOWEJ: korzeń węzeł korzenia, kolanko, pochwa liścienna, międzywęźla, liście flagowe, dokłosie, kłos

SCHEMATYKA BOTANICZNA ZBÓŻ: a)jednoliścienne: rodzina to trawy, podrodzina: wieklinowate: żyto pszenica, owies, przeżyto, jęczmień. Prosowate: ryż sorgo kukurydza proso. B) dwuliścienne: rodzina rdestowa np. gryka

CHARAKTERYSTYKA POSZCZEGÓLNYCH CZĘŚĆI ROŚLINY ZBOŻOWEJ: korzeń jest w roślinach zbożowych wiąskowy złożony z korzeni zarodkowych i przybyszowy. Źdźbło (łodyga) zbudowane 7-9 międzywięźli które połączone są kolankami. Kwiatostan (kłos lub wiecha). Owoc -ziarniak

BUDOWA ZIARNIAKA: bielmo brodówka okrywa nasienna zarodek

KIEŁKOWANIE w tym procesie potrzebna jest woda odpowiednia temp powyżej 2C tlen. Faza ta składa się z poszczególnych etapów: pęcznienie- pobieranie dużej ilości wody, aktywizacja enzymów w ziarniaku, pojawienie się zarodka i korzeni zarodkowych WSCHODY pojawienie się liścia właściwego (szpilkowanie) po 5-7 dniach pojawiają się dwa kolejne liście

KRZEWIENIE roślina wytwarza nowe związki pędów w postaci pączków kontowych, które znajdują się w węźle korzenia u podstawy pierwszych trzech liści

STRZELANIE W ŹDŹBŁO- faza rozpoczyna się w momencie gdy nad powierzchnią gleby pojawia się pierwsze kolanko. Jest to faza największego wzrostu wegetatywnego rośliny. Wytwarzanych jest od 7-9 międzywięźli. Faza ta kończy się w momencie kiedy w pochwie liścia flagowego pojawia się zaczątek kłosa

KŁOSZENIE wysunięcie się kłosa lub wiechy z pochwy liścia flagowego trwa ok. 15dni KWITNIENIE (żyto jest obcopylne natomiast pozostałe zboża są samopylne) Faza kończy się wytworzeniem zaczątków ziarniaka

DOJRZEWANIE I WYPEŁNIANIE SIĘ ZIARNA

a)dojrzałość mleczna ziarniak jest jeszcze miękki zielono biały, i ma konsystencje śmietanki b )dojrzałość woskowa ziarniak żółty konsystencja wosku gromadzenie materiałów zapasowych

c)dojrzałość pełna biały twardy ziarniak wilgotność ziarna będzie poniżej 15% ajest to wilgotność przy której zboże jest gotowe do zbioru słoma sucha ZBOŻA OZIME I JARE : pszenica jęczmień przężyto żyto ZBOŻA TYLKO JARE: owies kukurydza ryż proso sorgo WRAŻLIWOŚĆ NA NISKIE TEMP: żyto znosi do-30C, pszenica znosi do -25C, jęczmień znosi do -20C WYMAGANIA GLEBOWE a. największe wymagania: pszenica wymaga gleby dobrej i zasobnej i niekwaśnej, jęczmień podobne wymagania do pszenicy. B. Najmniejsze wymagania ma owies i żyto. C. kukurydza przężyto na glebach średnich

WYMAGANIA CIEPLNE I WODNE: a. Największe wymagania wilgotnościowe ma owies i ryż. B. Największe wymagania wodne rośliny mają w fanie strzelania w źdźbło. C. Największe wymagania cieplne co do stanowiska ma pszenica

ZASADY NAWOŻENIA ZBÓŻ

a)I zasada dla kukurydzy pszenicy zwiększamy ilość azotu

b)Dla jęczmienia browarnego zmniejszamy o 40% nawożenie azotowe aby zmniejszyć ilość białka w ziarniakach

c. Nawozy fosforowe potasowe stosujemy w jednej dawce przed siewem

d. Nawożenie azotowe dzielimy na dwie lub trzy dawki tzn 100kg azotu dzielimy na trzy przed siewem jedną dawkę po wschodzie w fazie krzewienia i w fazie strzelania w źdźbło

e. Zboża nie wymagają nawożenia organicznego przed siewem

f. Wapnowanie zbóż wykonuje się przed orką zimową albo przed orką siewną

KLASYFIKACJA NASION czyli świadectwo kwalifIkacji nasion stacja ochrony roślin wydaje takie świadectwo

OCENA JAKOŚCI NASION: zdrowotność nasion, zapach smak barwę połysk wykształcenie nasion i ciężar tysiąca nasion doczyszczenie nasion dorodność siła kiełkowania- to procentowa ilość nasion które wzejdą w czasie taki jaki jest im potrzebny, energia kiełkowania

STOPNIE KLASYFIKACJI NASION: 1superelita 2 elita 3 orginał klasa A kl B kl C TERMINY SIEWU ZBÓŻ

Ozime: jęczmień ozimy 1-15 września, przężyto 20wrzesień do 20 październik żyto 10 wrzesień 10 październik pszenica ozima 15wrzesień 20 październik

Jare: pszenica najczęściej jak możliwe koniec marca kwiecień, owies jęczmień kukurydza po 20kwiecień 5maja

ILOŚĆ WYSIEWU: pszenica180-320kg/ha, przężyto 180-220, owies 130-210, żyto 150­180, jęczmień110-140

CHOROBY ZBÓŻ: łamliwość źdźbła, zgorzel podstawowy źdźbła, zgorzel siewek, pleśń śniegowa, porażenie liści kłosów, śnieć cuchnąca, głowia pyląc, wszelkie rodzaje rdzy, fuzaria, mączniak prawdziwy

JAK ZAPOBIEGAĆ CHOROBOM: ograniczenie występowanie chorób stosujemy zrównoważone nawożenie prawidłowe zmianowanie optymalny termin siewu, właściwą obsadę rośliny na polu, zaprawianie nasion

SZKODNIKI: pryszczatka heskiego, ploniarka zbożowa, niezmierka paskowata, skrzypionka, mszyce, śmietka ozimówka

OCHRONĘ CHEMICZNĄ stosujemy wówczas gdy stopień opanowania roślin przez szkodnika przekracza tzw. ekonomiczną opłacalność

CHWASTY: miotła zbożowa chaber bławaty, mak polny, fIołek polny, komosa biała, niuzapominajki, przetacznik, rdest pospolity, gwiazdnica

PRZEZNACZENIE ZIARNA materiał siewny, ziarno technologiczne czyli przemysłowe mąka na spirytus płatki kasza krochmal, słód, ziarno paszowe

WARUNKI PRZECHOWYWANIA ZIARNA: wilgotność nie może przekraczać 14%, temp ok. 10C, zanieczyszczenia niepowinny przekraczać 5%

WARTOŚĆ TECHNOLOGICZNA ZIAREN

1. ilość: jakość białaka i glutenu

2. Aktywność enzymów np. powoduje zakwasy w cieście

3. liczba opadania skrobi w ziarnie

4. wartość przemiałowa ziarna mąka tortowa symbol 450, mąka rynkowa 500, mąka luksusowa 550, mąka chlebowa 750

e.wartość wypiekowa mąki: metoda bezpośrednia czyli wypiek i ocena ciasta, metoda

pośrednia na podstawie klas przez specjalistów

KALKULACJE wykonujemy poto aby oszacować opłacalność produkcji zboża

KOSZTY są to inaczej nakłady wyrażane w pieniądzu oraz niektóre inne składniki także jak np. podatki ubezpieczenia. KOSZTY STAŁE są to takie które nieulegajązmianą w określonym czasie pomimo zmian wielkości produkcji np. podatki ubezpieczenia

KOSZTY zmienne są to koszty które ulegają zmianie wraz ze zmiana poziomu produkcji

KOSZTY POŚREDNIE są to koszty niemożliwie do precyzyjnego rozdzielenia po między różnego rodzaju pracami

KOSZT BEZPOŚREDNI jest to koszt bezpośrednio związany z produkcją

ROŚLINY OKOPOWE uprawiamy w celu pozyskania bulw lub korzenia. Liście są produktem ubocznym i mogą być wykorzystane na pasze bądź na nawóz zielony

KLASYFIKACJA ROŚLIN OKOPOWYCH bólwaste: ziemniaki, topinambur korzeniowe: marchew pastewna buraki cukrowe buraki pastewne pietruszka pastewna, rzepa seler

ZNACZENIE GOSPODARCZE ROŚLIN OKOPOWYCH: jako pokarm, pasza, surowiec dla przemysłu dla przetwórstwa na eksport

CECHY CHRAKTERYSTYCZNE DLA ROŚLIN OKOPOWYCH wysokie wymagania glebowe agrotechniczne i klimatyczne. Dają co najmniej 2razy więcej składników pokarmowych niż zboża. Praktycznie całe są wykorzystywane na pasze. Podnoszą urodzajność gleby. Pozostawiają dobre stanowisko dla rośli następczych. Są podatne na straty przechowalnicze. Całkowicie można zmechanizować uprawę.

POCHODZENIE ZIEMNIAKÓW pochodzą z rejonu Peru i Chile przywędrowały do nas w XVI w początkowo była to roślina ozdobna w ogrodach królewskich do polski sprowadził je Jan III Sobieski

OPIS BOTANICZNY ROŚLINY ZIEMNIAKA ziemniak jest rośliną jednoroczną należącą do rodziny psiankowatych rozmnażamy je z bulw na nasiona

-łodyga dorasta do metra wysokości jest koloru od zielonego do fioletowego w zależności od odmiany przekrój okrągły kwadratowy trójkątny pokryta przylegającymi włoskami

-liście są złożone ułożone na łodydze naprzemianlegle albo spiralnie różnokształtne

-kwiaty i kwiatostan kolor kwiatu od białego do fioletowego zebrane są w baldochogrony kwiatki zrośnięte ze sobą o wielkości 3-4cm

-owoc jest zielona jagoda

-korzeń jest jeden główny + korzeń przybyszowy

-bulwa jest to zgrubiały pęd pod ziemią które gromadzone są materiały zapasowe i służące do rozmnażania

-stolony są to podziemne części łodygi zakończone bulwami

WYMAGANIA KLIOMATYCZNE DLA UPRAWY ZIEMNIAKA:: jest rośliną dnia długiego i klimatu umiarkowanego kiełkowanie w temp 8-10C. Niepożądane są upały powyżej 26C ziemniaki nie wiążą bulw minimalna temp 18C do wzrostu

WYMAGANIA WILGOTNOŚCIOWE wschody musi być w miarę wilgotnie, przy kwitnieniu największe wymagania, po kwitnieniu do zbioru ograniczona ilość wody

WYMAGANIA GLEBOWE zalet ą ich jest to że są odporne na zakwaszoną glebę. Najlepsza gleba pod ich uprawę to gleba gliniasto piaszczysta z dużą zawartością próchnicy gleba nie może być zbyt mokra i ciężka, stanowisko w płodozmianie uprawiamy w 1roku po oborniku i zostawiają bardzo dobre stanowisko dla roślin następczych przedplonami są zboża

UPRAWA ROLI POD ZIEMNIAKI 1.zespól uprawek pożniwnych: podorywka, bronowanie, kultywatorowanie bronowanie 2.uprawek przedzimowych: wywóz obornika orka głęboka 3.uprawek wiosennych: bronowanie włókowanie nawożenie mineralne bronowanie lub aglomerowanie sadzenie ziemniaków

NAWOŻENIE organiczne: obornik 30t kompost gnojowica poplon . nawozy mineralne NPK 1;1;2 dla jadalnych 1;1;1,5 dla pastewnych

Nawozy azotowe stosujemy przed sadzeniem 0,5 i drugą 0,5 w ciągu 14dni po wschodach PiK w całości przed sadzeniem. Nawożenie wapnem stosuje się na rok przed zasadzeniem rośliny.

WARTOŚĆ NASIENNA SADZENIAKA zależy od stopnia porażenia chorobami bakteryjnymi wirusowymi zależy również od potencjału fizjologicznego czyli od kondycji ziemniaka

PRZYGOTOWANIE SDZENIAKÓW: 1sortowanie odrzuca się chore uszkodzone zbyt duże lub zbyt małe wykonywane w marcu sortujemy na trzy wielkości 30-40mm 40-50mm sadzeniaki 50-60 2.pobudzenie do kiełkowania przyspieszenie wschodu po przez uzyskanie kiełków wielkości 2-3mm temp ok8-10C może być ciemno wykonywane na 2tygodnie przed sadzeniem 3.podkiełkowanie uzyskanie kiełków świetnych wielkości 15-20mm temp 10-15C dostęp światła wykonywane na 20-30dni przed sadzeniem

SADZENIE ZIEMNIAKÓW rozstwa rzędów 62,5-70cm rostaw ziemniaka w radlinie 25-40cm głębokośc sadzenia5-8cm termin1kw-5maj ilość 2-3t/ha

FAZY ROZWOJU ZIEMNIAKA 5kiełkowanie 15wschody 22 rozwój liścia i pędów 49zwarcie międzywięźli, 52tworzenie pąków kwiatowych, 65 kwitnienie 75rozwój owoców 85żólknięcie roślin, 95 dojrzewanie

PIELĘGNACJA MECHANICZNA spulchnianie skorupy ziemskiej niszczenie chwastów i formowanie redlin

ZABIEGI MECHANICZNE TO radlenie opyłanie obsypywanie, bronowanie, motyczenie

PIELEGNACJA CHEMICZNA: zwalczanie szkodników stonka mszyce. Chwastów komosa skrzyp polny. Chorób zaraza ziemniaczana liściozwój

IhiAR Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin mamy 118 odmian ziemniaków dwie główne to jadalne stanowią 78% i skrobiowe

PRZYDATNOŚĆ ODMIAN DO PRZETWÓRSTWA na frytki: asterix lawina, mila. Na chipsy karlena cezar saturna. Produkty suszone orlik atol.mrożone irga malwa. Garmażeryjna ibis lena. Odmiany jadalne impala velos vitana

CECHY JAKIMI RÓŻNIĄ SIĘ ODMIANY plon, kolor miąższu, kształt bólw, zawartość suchej masy, cechami sensorycznymi, odpornością na choroby i wirusy, zawartością skrobi

PRZEZNACZENIE ROŚLIN PASTEWNYCH: zielonka kiszonka wysłotki siano sianokiszonka korzenie i bulwy ziarno susz

PODZIAŁ ROŚLIN PASTEWNYCH: motylkowo grubonasienne: bobik, groch, łubin soja fasola motylkowo drobnonasienne: kończyna czerwona, lucerna, seladera komonica nostrzyk. Rośliny niemotylkowe: kukurydza trawa słonecznik kapusta pastewna cykoria gorczyca

ZNACZENIE GOSP I WART ODŻYWCZA GROCHU znaczenie jadalny zielony pastewny. Wartość odżywcza: groch zawiera dużą ilość tłuszczu białka i witamin AbiC oraz pierwiastki: żelazo, fosfor i wapń

OPIS GROCHU jest rośliną zieloną jednoroczną samopylną o4kanciastej pustej łodydze silny korzeń i liście siedzące kwiaty białe lub czerwono fioletowe owocem jest strąk pękający przy odmianach grochu na ziarno jadalnego bądź paszowego nasiona kuliste lub pomarszczone białe kremowe lub zielone

ODMIANY GROCHU: cukrowe łuskowe wczesne średniowczesne późne

WYMAGANIA KLIMATYCZNOGLEBOWE kiełkowanie 2C wytrzymałość na niską temp -7C preferuje chłodną długą i wilgotną wiosnę

Ma małe wymagania glebowe uprawiać po zbożach lub okopowych glebach piaszczysto gliniastych powyżej kl4 pH 6,5-7,2

Nawożenie: stosować szczepionkę bakteryjną Nitrygina nawożenie mineralne NPK 0,4:0,6:1

METODY UPRAWIANIA GROCHU siew w rzędach 20-25cm odstęp w rzędach 3-4cm głębokość siewu4-6cm ilość wysiewu 200-400kg/ha groch pastewny 120-180kg/ha

ZABIEGI PIELĘGNACYJNE GROCHU zwalczanie chwastów oprysk przed wschodami, i w momencie ukazania się pierwszych wąsów desykacja- zasuszenie nadziemnych części zielonych w celu szybkiego dojrzewania nasion

Zbiór na zielono specjalnymi kombajnami plon3-5ton/ha na suche ziarno plon3t

CHARAKTERYSTYKA R.MOTYLKOWYCH DROBNONASIENNYCH: długowieczne odporne na ugniatanie silnie rozwinięty system korzeniowy, charakterystyczna budowa kwiatów są obcopylne długo kwitną nasiona są twarde nasiona nie dosuszone się zagrzewają i jełczeją rośliny te wzbogacają glebę w azot i fosfor powodują zmęczenie gleby

PRZEZNACZONE NA zielonkę siano susz kiszonkę

WYMAGANIA KLIMATYCZNO GLEBOWE: małe wymagania glebowe gleby piaszczysto gliniaste pH powyżej 6 wymagania wodne duże wytrzymała na niskie temp.

UPRAWA SELEDERY roślina jednoroczna uprawiana na zielonkę na przyoranie na nawóz zielony i siano

WYMAGANIA KLIMATYCZNO GLEBOWE toleruje glebę słabą znosi zachwaszczenie, odporna na przymrozki małe wymagania wodne

UPRAWA: uprawa pożniwna podorywka bronowanie 2krotnie uprawek zimowych orka głeboka uprawek wiosennych włukownie kultywatorowanie bronowanie siew

SIEW: tak jak zboża jare jako wsiewke do15maja jako poplon

NAWOŻENIE nie stosujemy azotowego tylko P i K Pod 60-40kg K 70-80

ZBIÓR: na zielonkę 20-30t/h na nasiona 0,8-1,5t/h

CHARAKTERYSTYKA KUKURYDZY: należy do rodziny traw pochodzi z Meksyku jest rośliną jednoliścienną posiada kwiaty ,męskie wiecha i kwiaty żeńskie kolba łodyga gruba sztywna wypełniona gąbczastym miąższem system korzeniowy wiązkowy liście ułożone skrętolegle owocem jest ziarniak roślina ciepłolubna o długim okresie wegetacji

WYMAGANIA gleby kompleksu pszennego bdb idb oraz żytniego bdb pH 5,5-6,5 kiełkuje w temp 8-10C nie znosi wiosennych przymrozków

PRZEZNACZENIE: na ziarno zielonkę kiszonka z całych roślin kiszonka z kolb

RODZAJE I ODMIANY: wczesne: cedro bzura reduta. Średniowczesne bułat blask nysa rodzaje: zwykła tzn twarda przeznaczona na pasze mąkę kaszę, koński ząb przeznaczona na zielonkę kiszonkę susz

UPRAWA: pożniwnych przedzimowych wiosennych nawożenie

NAWOŻENIE azot do 100kgkukurydza bdb. wykorzystuje azot z gnojowicy

SIEW : 20Kw-15maj siewnikiem punktowym 25-40kg-ha rozstaw rzędów 70-80cm głębokość wysiewu 6-8cm nasiona zaprawione

ZBIÓR w odpowiednim stanie dojrzałości na kiszonkę w dojrzałości wysokiej a na ziarno gdy kolby osiągną dojrzałość pełną

PIELĘGNACJA: Bronowanie opylanie ochrona chemiczna przed owadami chwastami chorobami

ZNACZENIE GOSPODARCZE rośliny oleiste rzepak słonecznik gorczyca rzepik soja len mak przemysł spożywczy produkcja margaryn kosmetyki farby lakiery itd.. rośliny włókniste len bawełna konopia jedwab do wyrobu materiałów odzieżowych dekoracji. Specjalne tytoń chmiel wiklina papierosy alkohol mietły. Zioła mięta rumianek lawenda farmaceutyka kosmetyki

CHARAKTERYSTYKA RZEPAKU :zawiera41%oleju 26%białka system korzeniowy palowy liście rozetowe kwiaty żółte zebrane w kwiatostan łodyga do 1,5m owocem jest łuszczyna nasiona drobne kuliste ciemnobrązowe

WYMAGANIA nie znosi temp do-15C potrzebuje 100dni bez mrozu potrzebuje 600mm opadów gleby dobre kl 1-4 pH6,6-6,2

ODMIANY RZEPAKU dwuzerowe zie zawierają kwasu erukowego główny surowiec do produkcji oleju pozyskiwanie śruty. Odmiana jednozerowa przeznaczona na tzw. biopaliwa

SIEW 4-6KG/ha 20-25sierpnia rzędy 20-40cm głebokośc 1-2cm siewnikiem punktowym rzędowym

Nawożenie obornik 2-3lata przed zasiewem wapnowanie N 120-180kg/ha P80-100kg/ha K 100-120kg/ha

UZ są to łąki i pastwiska które dostarczają podstawową pasze dla zwierząt przeżuwaczy

PODZIAŁ ŁAK I PASTWISK hale łąki górskie wysokogórskie 1400-2100m średnie 1400-800m strefy niskiej poniżej800m. Grądy ok40% w polsce położone u podnóża gór . łęgi w dolinach rzek jezior. Bagienne bardzo podmokłe. naturalne i sztuczne. Trwałe i krótkotrwałe.

UŻYTKOWANIE pastwiska, kośne na zielokę lub siano, naprzemienne

ROŚLINY NA ŁĄKACH I PASTWISKACH drzewa i krzewy trawy, rośliny motylkowe zioła rośliny nieporządane rośliny trujące pasorzytnicze

SKŁAD RUNI PASTWISKOWEJ trawa80-85% rośliny motylkowe10-15% zioła i inne5-10%

RODZAJE TRAW kostrzyna łąkowa rajgras wyniosły wyczyniec łąkowy stokłosa bezostna tymotka łąkowa kupkówka pospolita życia trwałą, wychlina łąkowa kostrzewa czerwona

ZABIEGI PIELĘGNACYJE rozrzucanie kretowin wałowanie nawożenie obornik 5-6lat gnojówka gnojowca może być co roku mineralne N na wiosnę po każdym pokosie P raz na wiosnę K po pierwszym pokosie Wapnowanie jeżeli pH jest powyżej 5 nie jest konieczne. Nawadnianie bronowanie niszczenie chwastów i szkodników

UŻYTKOWANIE PASTWISK palikowanie wypas wolny wypas strzeżony wypas kwaterowy wypas kwaterowy dawkowany

UŻYTKOWANIE ŁĄK: kośne na zielonkę kośne na siano produkcja kiszonek sianokiszonki susz użytkowanie przemienne

OCENA WARTOŚCI PASZY Z ŁĄK I PASTWISK organoleptyczna: smak charakterystyczny dla gatunku zapach przyjemny barwa jasnożółta świeżość zanieczyszczenie występowanie grzybów i pleśń. Według składu botanicznego poszczególne grupy roślin np. trawy kwaśne słodkie rośliny motylkowe trujące nie pożądane. Laboratyjne zawartość suchej masy zawartość jednostek owsianych składników mineralnych

34

---