Faza - jest to jednorodna część układu pod względem chemicznym jak i krystalograficznym, oddzielona od pozostałych części granicą rozdziału faz (między fazową(
Układ - układem nazywamy zbór faz. Jeśli fazy znajdują się w równowadze termodynamicznej, mówimy o układzie równowagi. Istnieją układy jednoskładnikowe - pojedyncze, dwuskładnikowe - podwójne, itd.
Składniki - składnikami układu nazywamy substancje proste (np. pierwiastki) lub złożone (np. związki) nie ulegające przemianom, z których składają się fazy układu.
Równowaga fazowa - następuje wówczas, gdy w określonych warunkach termodynamicznych stosunki ilościowe między fazami układu, tj. skład fazowy, pozostają stałe.
Równowaga termodynamiczna - jest pojęciem wykorzystywanym do określania stanu układu. Kryterium równowagi termodynamicznej jest energia swobodna, która w warunkach równowagi osiąga wartość minimalną.
Potencjał chemiczny - jest to pochodna energii swobodnej względem stężenia (wyrażona w molach)
lub
Reguła faz (Gibasa) - określa liczbę stopni swobody S układu, tzn, liczbę zew i wew czynników, które można zmienić nie powodując zmiany liczby faz w układzie.
(gdy S=0 mówimy że ukł jest niezmienny i wtedy zmiana jakiegokolwiek czynnika zew lub wew powoduje zmianę liczby faz. Gdy S=1 układ jest jednoimienny i wówczas można zmienić jeden czynnik (np. temp.) przy utrzymaniu tej samej liczby faz.
Solidus - linia na wykresie równowagi fazowej oznaczająca koniec krzepnięcia stopów wartości temperatury, poniżej których stopy w całym zakresie stężeń występują w stanie stałym.
Likwidus - linia przedstawiająca na wykresie równowagi wartości temperatury, początek krzepnięcia stopów o różnych stężeniach, powyżej których stopy w całym zakresie stężeń są ciekłe. Dla układów dwuskładnikowych jest linią, dla trójskładnikowych - powierzchnią.
Roztwór to nie rozdzielająca się w długich okresach czasu mieszanina dwóch lub więcej związków chemicznych. Skład roztworów określa się przez podanie stężenia składników. W roztworach zwykle jeden ze związków chemicznych jest nazywany rozpuszczalnikiem, a drugi substancją rozpuszczaną.
Mieszanina - układ dwóch lub więcej pierwiastków lub związków chemicznych zmieszanych ze sobą w dowolnym stosunku i wykazujących swoje indywidualne właściwości. Wyróżnia się dwa rodzaje mieszanin: a)mieszaniny jednorodne, czyli roztwory np. stopy metali (brąz), benzyna, solanka, cukier w wodzie, powietrze, roztwory wodne soków, ocet. Wzrokowe określenie składu mieszaniny jednorodnej jest zazwyczaj niemożliwe; b)mieszaniny niejednorodne, np. opiłki żelaza zmieszane z cukrem, piasek z wodą, zaprawa murarska, opiłki żelaza w wodzie, kawa mielona z wodą, groch z fasolą. Składniki mieszanin niejednorodnych można często określić bez pomocy aparatury analitycznej.
Prawo dźwigni. Za pomocą reguły można określić ilość oraz skład chemiczny dwóch faz.
,
rs - ilość fazy stałej, rc - ilość fazy ciekłej, r- ogólna ilość stopu, ab, bc, ac - odcinki wyznaczone przez linie ty, likwidus oraz solidus.
Wykresy. 1. o zupełnej rozpuszczalności w stanie ciekłym i stały. 2. o ograniczonej rozpuszczalności w stanie ciekłym i stałym z eutektyką 3. o ograniczonej rozpuszczalności w stanie ciekłym i stałym z perytetyką.