Podczas ciąży występują na skórze zmiany, które są uwarunkowane „fizjologiznie” i można je spotkać prawie u wszytskich ciężarnych kobiet. Istnieją też schorzenia skóry wyzwalane dopiero przez ciążę, a więc swoiste dla tego stanu.

Fizjologiczne zmiany skórne w czasie ciąży

1. Przebarwienia

Przebarwienia związane z ciążą występują często w dołach pachowych, otoczkach brodawek sutkowych, w okolicach narządów płciowych i odbytu oraz na wewnętrznych powierzchniach ud. Zmiany te po porodzie najczęściej ustępują.

Ostuda ciężarnych (melasma; chloasma gravidarum)

Jest to występujące u 50 - 75 % kobiet w drugiej połowie ciąży brunatne przebarwienie skóry. Wolno wycofuje się ono po porodzie, a spowodowane jest pobudzeniem przez hormony ciążowe produkcji barwnika skóry (melaniny).

Leczenie: w lecie konieczne jest stosowanie kremów ochronnych z filtrem przeciwsłonecznym o wysokiej wartości, w zimie należy próbować wybielania (hydrochinon, tretynoina, hydrokortyzon)

2. Zmiany naczyniowe

Częstą zmianą występującą w ciąży są znamiona i naczyniaki gwiaździste zlokalizowane na szyi, twarzy, w okolicy oczu i na ramionach. Liczne z nich wycofują się po rozwiązaniu. Prawdopodobnie w ich powstawaniu odgrywa rolę podwyższony poziom estrogenów. Poza tym może występować rumień dłoni, małe naczyniaki jamiste, żylaki kończyn dolnych i odbytu.

3. Rozstępy ciężarnych

U co drugiej ciężarnej od 6 - 7 mies. Ciąży pojawiają się na brzuchu, piersiach i udach różowe pasemka, które następnie bledną. Prawdopodobnie są one wynikiem ograniczonego rozciągnięcia tkanki łącznej pod wpływem hormonów.

Leczenie: jest nieskuteczne, zapobiegawczo stosuje się masaże z użyciem olejków do skóry.

4. Stymulacja wzrostu włosów

Wzmożone owłosienie występuje szczególnie w obrębie twarz, kończyn górnych i dolnych oraz palców. Najczęściej ustępuje po porodzie.

5. Łysienie poporodowe

Zwiększone stężenie estrogenów przedłuża fazę anagenową w obrębie owłosionej skóry głowy o prawie 100%. W następstwie tego procesu w 4 - 20 tyg. po rozwiązaniu rozpoczyna się wzmożone wypadanie włosów, które może ciągnąć się prze wiele miesięcy. Nie wypadają jednak włosy z „cebulkami”, tylko włosy telogenowe. Potem włosy znów rosną normalnie.

Schorzenia skóry wstępujące w ciąży

1. Opryszczka ciężarnych

Jest to rzadka choroba skóry występujące w 2 i 3 trymestrze ciąży.

Objawy: na brzuchu, placach, kończynach dolnych i przedramionach, na podłożu rumieniowym występują skupienia wykwitów grudkowych, pęcherzykowych i pęcherzowych, które mogą się zlewać. Schorzenie przebiega rzutami. Choroba nie ma nic wspólnego z opryszczką wirusową . Po porodzie zmiany się wycofują.

Leczenie: ogólnie podaje się kortykosteroidy oraz leki przeciwhistaminowe.

2. Rumień guzowaty

Jest rzadziej spotykaną dermatozą w 1 - 2 trymestrze ciąży

Objawy: bolesne, niebieskawoczerwone guz na podudziach. Charakterystyczna jest silna bolesność uciskowa. Przyczyna jest nieznana.

Lecznie: przy nasilonych bolesnościach stosuje się kortykosterydy w opatrunkach okluzyjnych.

3. Świąd ciężarnych

Schorzenie rozpoczyna się najczęściej w 3 mies. Ciąży i dotyczy ok. 20% kobiet ciężarnych.

Objawy: świąd, zwłaszcza w nocy, bez zmian na skórze, ma początkowo charakter zlokalizowany, później uogólniony i ustępuje natychmiast po rozwiązaniu.

Przyczyna: zastój żółci w kanalikach żółciowych wątroby, czasem z towarzyszącą zółtaczką.

Leczenie: miejscowe i doustne środki przeciwhistaminowe.

4. Świerzbiączka ciężarnych

Tę szczególną postać świerzbiączki spotyka się stosunkowo często.

Objawy: na wyprostnych powierzchniach kończyn, barkach i brzuchu występują, częściowo z tendencją do grupowania się , swędzące guzki ze śladami zadrapań. Po porodzie zmiany te goją się z pozostawieniem przebarwień i odbarwień.

5. Progesteronowe zapalenie skóry

Początek schorzenia występuje w 1 trymetrze ciąży.

Przyczyna: nadwrażliwość na progestreon.

Objawy: nieswędzące grudki trądzikopodobne występujące na kończynach i pośladkach; towarzyszą im bóle w dużych stawach.

Leczenie: objawowe

3

---