 | Pobierz cały dokument finanse.publiczne.21.stron.finanse.publiczne.i.doc Rozmiar 186 KB |
1. Cechy finansów publicznych.
Chcąc poruszać kwestię finansów należałoby uprzednio omówić funkcję państwa, ponieważ finanse publiczne dotyczą właśnie działalności sektora publicznego. Aktywność państwa przejawia się w pełnieniu trzech funkcji:
publicznych
socjalnych
gospodarczych
Państwo pełni funkcje publiczne w takich tradycyjnych dziedzinach jak: utrzymanie administracji państwowej, porządku publicznego, bezpieczeństwa wewnętrznego i zewnętrznego, sprawiedliwości, oświaty itd.
W przypadku funkcji socjalnych mamy do czynienia z takimi obowiązkami państwa jak zaspokojenie potrzeb zdrowia, mieszkalnictwa, edukacji i zatrudnienia, natomiast jeśli chodzi o funkcje gospodarcze( ekonomiczne) zalicza się tu ustalanie zasad funkcjonowania rynku, regulowania stosunków gospodarczych za granicą, określania zasad prywatyzacji. Pełnienie tych wszystkich funkcji wynika z istnienia potrzeb zbiorowych, których podmiotem jest społeczeństwo jako całość.
Finanse publiczne są domeną zarówno działalności państwa, jak i samorządu terytorialnego czyli organów publicznych. Udział tych organów w działalności finansowej jest konieczny z racji, że mechanizmy rynkowe zawodzą pod względem makroekonomicznym. Dotyczy to zwłaszcza sprawiedliwego podziału dochodu, stabilizacji gospodarczej i alokacji czynników produkcji. Rynek nie potrafi w pełni koordynować podaży i popytu, zapewniając przy tym dobrom i usługom ceny równowagi.
Organizacyjnym uosobieniem aktywności publicznej są dochody i wydatki zawarte w budżecie państwa i organów samorządu terytorialnego poszczególnych stopni. Jednak zakres finansów publicznych jest o wiele szerszy. Chodzi tu o różnego rodzaju organizacje i związki, pobierane od członków składki są obligatoryjne. Odnosi się to do takich grup zawodowych jak adwokaci, lekarze i inne. Odnosi się to również do gromadzenia dochodów budżetowych
w formie podatków, które mają charakter przymusowy.
Państwo wypełnia jednak nie tylko funkcje władcze, lecz stanowi również ważny podmiot gospodarczy. Jest istotnym czynnikiem organizującym życie gospodarcze i producentem oraz nabywcą dóbr i usług.
Dla przykładu, przedsiębiorstwa prywatne w swojej działalności powodują powstanie kosztów, których nie chcą ponosić. Charakterystycznym przykładem są koszty związane z zanieczyszczeniem środowiska. Ich przerzucenie w cenach towarów lub usług mogłoby doprowadzić do ich nieopłacalności. Wówczas państwo określa założenia polityki ochrony środowiska i wyposaża ją w cały szereg instrumentów finansowych, jak ulgi i zwolnienia podatkowe, subwencje i sankcje pieniężne.
 | Pobierz cały dokument finanse.publiczne.21.stron.finanse.publiczne.i.doc rozmiar 186 KB |