Program zajęć
korekcyjno - wyrównawczych dla uczniów niepełnosprawnych
klasy integracyjnej w ZSO Nr 5 w Sosnowcu
ukierunkowany na korygowanie deficytów rozwojowych
i wyrównywanie braków w wiadomościach i umiejętnościach
Autor programu:
nauczyciel kształcenia zintegrowanego
ZSO Nr 5 w Sosnowcu
Krystyna Ruska
Spis treści
Wstęp
1. Charakterystyka uczestników zajęć.
2. Cele, zadania, metody, pomoce dydaktyczne.
3. Działy programu, treści programowe, przykłady ćwiczeń.
4. Czas realizacji, wskazówki, uwagi.
5. Ewaluacja programu.
6. Przykładowe scenariusze zajęć.
Wstęp
Aby cele powołania klasy integracyjnej mogły być zrealizowane konieczne jest wprowadzanie dodatkowych zajęć po lekcjach dla dzieci niepełnosprawnych. Wyrównywanie braków (powstałych na wskutek dysfunkcji rozwojowych) jest ich podstawowym, ale nie jedynym celem. Utrwalanie materiału nauczania z zakresu poszczególnych edukacji stwarza szansę, aby dzieci niepełnosprawne osiągnęły wszystko, na co je stać. Zajęcia dodatkowe mają również na celu budzenie u dzieci wiary we własne możliwości i kształtowanie motywacji do przezwyciężania trudności.
Program zajęć korekcyjno - wyrównawczych przeznaczony jest dla pięcioosobowej grupy dzieci niepełnosprawnych rozpoczynających naukę w szkole podstawowej, uczęszczających do tej samej klasy integracyjnej w ZSO Nr 5 w Sosnowcu. Dzieci posiadają orzeczenia kwalifikacyjne poradni psychologiczno - pedagogicznych do kształcenia specjalnego w klasie integracyjnej oraz wskazania do objęcia ich różnymi formami pomocy psychologicznej i pedagogicznej. Wskazania poradni zdecydowały o objęciu uczniów zajęciami korekcyjno - wyrównawczymi.
1. Charakterystyka uczestników zajęć
W tym rozdziale umieściłam szczegółowy opis możliwości rozwojowych moich uczniów. Ze względu na ochronę danych nie mogę ich przytoczyć.
2. Cele i zadania ogólne, metody, środki dydaktyczne.
Cele:
- Kształcenie umiejętności komunikowania się.
- Dostrzeganie związków przyczynowo - skutkowych.
- Rozbudzanie ciekawości poznawczej.
- Kształcenie umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach.
- Kształcenie umiejętności słuchania, mówienia, czytania, pisania, rachowania.
Zadania:
Wspomaganie i stymulowanie wszechstronnego rozwoju dziecka poprzez:
- korygowanie i rozwijanie zaburzonych funkcji,
- utrwalanie wiadomości i umiejętności przekazywanych na zajęciach lekcyjnych,
- doskonalenie technik szkolnych,
- motywowanie do wysiłku umysłowego,
- współpraca z nauczycielem wychowawcą, rodzicami, logopedą.
Stosowaną formą pracy będą zajęcia w małej grupie oraz indywidualne. Podczas pracy będę stosowała różnorodne metody, tradycyjne, takie jak pokaz, obserwację, rozmowę, pracę z tekstem, i przede wszystkim aktywne, dotyczące praktycznej działalności dziecka, twórczej ekspresji, oraz uczenia się przez doświadczenie. Wychodząc naprzeciw naturalnej skłonności dziecka do zabawy planuję zastosowanie różnego rodzaju gier, zabaw, krzyżówek, rebusów itp.
Warunkiem skuteczności realizacji zadań jest właściwy dobór i wykorzystanie środków dydaktycznych. Będą to: indywidualne karty pracy, gry dydaktyczne, puzle, układanki, alfabety ruchome, liczmany, różne materiały do zajęć manualnych, nagrania muzyczne i inne. Właściwie dobrane do zadań metody, formy i pomoce pozwolą na osiągnięcie założonych celów.
3. Działy programu, treści programowe, przykłady ćwiczeń
Trzyletni ramowy plan pracy korekcyjno - wyrównawczej
Działy programu |
Czas realizacji |
Treść programu i przykłady ćwiczeń |
|
fonematycznego
i zaburzeń myślenia |
W toku każdych ćwiczeń w miarę potrzeb dziecka
j.w.
j.w.
W toku każdych ćwiczeń w miarę potrzeb dziecka
j.w.
. |
a) Ćwiczenia dużych grup mięśniowych i stopniowe przechodzenie do ćwiczeń kształcących precyzyjne ruchy rąk. Kształcenie kontroli wykonywanych ruchów poprzez: wycinanki, wydzieranki, rysowanie po śladzie, pogrubianie konturów, wypełnianie ich farbami, wykonywanie „szlaczków” wymagających ruchu płynnego, a potem przerywanego itp. b) Odpoznawanie przedstawionych na obrazku przedmiotów i czynności, dopasowywanie podpisów do obrazków. Opis sytuacji na obrazkach z zaakcentowaniem stosunków przestrzennych (na prawo, na lewo, u góry, na środku, u dołu itp.) Kierowanie spostrzeżeń na różne szczegóły w otoczeniu. Ćwiczenia w odnajdywaniu różnic na obrazkach. Ćwiczenia kształtujące orientację w schemacie własnego ciała. c) Składanie pociętych obrazków (figur) z części wg. wzoru całościowego. Rysowanie drogi przebytej przez dziecko, przez samochód zabawkę, szukanie drogi do celu w różnego rodzaju labiryntach. Odwzorowywanie graficzne różnych kształtów, „szlaczków”. Uzupełnianie obrazków brakującymi elementami. Tworzenie słów z rozsypanki sylabowej, literowej i inne ćwiczenia analizy i syntezy wzrokowo - słuchowej d) Różnicowanie dźwięków mowy w nagłosie, śródgłosie, wygłosie. Segregowanie obrazków wg. pierwszej lub ostatniej głoski. Wdrażanie do słuchania i wykonywania poleceń słownych z uwagi na niepełne rozumienie złożonych instrukcji słownych. Odtwarzanie struktur dźwiękowych na podstawie układów przestrzennych i ruchowych. e) Różnorodne ćwiczenia w mówieniu oraz korekta wad wymowy. Słuchanie czytania głośnego z wyjaśnieniem terminów nieznanych Bogacenie słownictwa przez poznawanie nowych wyrażeń i zwrotów. Objaśnianie zjawisk otaczającego świata. Zabawy klasyfikujące zbiory wg. różnych cech. Odpoznawanie przedstawionych na obrazku przedmiotów i czynności, werbalizacja tych spostrzeżeń. Opisywanie sytuacji na obrazkach, opowiadanie historyjek obrazkowych z wykorzystaniem pojęć: nad, pod, za, obok, przed, potem, najpierw, następnie, itp. Nauka na pamięć krótkich rymowanek. Rozwiązywanie rebusów, zagadek, krzyżówek, itp.
|
|
2. Rozwój umiejętności czytania i pisania oraz wyrównywanie innych trudności w zakresie edukacji polonistycznej |
Od II semestru klasy I w toku każdych ćwiczeń w miarę potrzeb każdego dziecka |
Utrwalanie kształtu małych i wielkich liter pisanych, zwłaszcza dwuznaków i zmiękczeń. Przepisywanie wyrazów i zdań z zachowaniem prawidłowego łączenia liter. Ćwiczenie graficznej strony pisma. Praca nad płynnością i tempem przepisywania. Ćwiczenie umiejętności pisania z pamięci i ze słuchu. Różnicowanie pojęć: litera, głoska, sylaba, wyraz, zdanie, spółgłoska, samogłoska. Praca nad płynnością i poprawnością czytania. Kształcenia nastawienia na rozumienie treści czytanego tekstu. Ćwiczenia gramatyczne (rozpoznawanie rzeczowników, czasowników, liczby pojedynczej i mnogiej) Ćwiczenia ortograficzne. |
|
3. Wyrównywanie trudności w zakresie edukacji matematycznej |
Od II semestru klasy I w toku każdych ćwiczeń w miarę potrzeb dziecka |
Ćwiczenia orientacyjne dotyczące stosunków przestrzennych. Wyodrębnianie cech wielkościowych i ich porównywanie (wysoki - niski, dłuższy - krótszy, itp.). Utrwalanie znajomości podstawowych figur geometrycznych. Ćwiczenia w dodawaniu i odejmowaniu, w mnożeniu i dzieleniu. Rozwiązywanie prostych zadań tekstowych. Ćwiczenie umiejętności posługiwania się linijką. Rozpoznawanie godzin na zegarze. Zadania z wykorzystaniem kalendarza. Ćwiczenia innych umiejętności praktycznych. |
|
4. Zamierzenia leczniczo - wychowawcze. (Oddziaływania wychowawcze o charakterze terapii pedagogicznej, zmierzające do wyrównania zaburzeń systemu nerwowego oraz do kształtowania korzystnych postaw osobowościowych.) |
W toku każdych ćwiczeń |
Dla ułatwienia adaptacji do warunków szkolnych zintensyfikować zabawowy charakter zajęć tak, aby dzieci kojarzyły zajęcia raczej z przyjemnością i zabawą niż z nauką. Stopniowo zmniejszać udział aspektu zabawowego. Zintensyfikować zachęty i pochwały, nauczyć właściwej samooceny, organizować sytuacje umożliwiające wykonanie i doprowadzenie zadania do końca. Uczyć odporności na sytuacje trudne. Zapewnić dzieciom aktywny udział w zajęciach i zabawach zespołowych, ułatwić im nawiązanie kontaktów z rówieśnikami itp. |
|
5. Planowanie pracy zindywidualizowanej. Realizacja indywidualnego planu zajęć.
Magda W.
Michał G.
Natalia B.
Agata H.
|
Na bieżąco, w miarę potrzeb każdego dziecka |
Systematycznie prowadzić ćwiczenia analizy i syntezy słuchowej i koordynacji słuchowo - wzrokowej, a także ćwiczenia korygujące zaburzenia percepcji słuchowej. Wspomagać ogólny rozwój sfery percepcyjnej i poznawczej. Systematycznie wzbogacać zakres słownictwa czynnego poprzez różne ćwiczenia w formie zabawy, czytanie krótkich tekstów z wyjaśnianiem terminów nieznanych. Ćwiczyć technikę czytania - doprowadzić do likwidacji nawyku literowania, następnie z poziomu głoskowania przejść do sylabizowania i czytania pełnymi wyrazami. Stale powtarzać i utrwalać najważniejsze wiadomości i umiejętności, przekazywane na zajęciach lekcyjnych, które Magda powinna opanować zgodnie z założeniami opracowanego dla niej indywidualnego programu nauczania. Ćwiczyć umiejętność koncentracji na wykonywanym zadaniu.
Szczególny nacisk położyć na stymulację percepcji wzrokowej, koordynacji wzrokowo - ruchowej i doskonalenie sprawności grafomotorycznej. W porozumieniu z logopedą stale czuwać nad korygowaniem zaburzeń artykulacji. Ćwiczyć zdolność koncentracji uwagi na wykonywanym zadaniu. Doskonalić technikę czytania i utrwalać wiadomości nabyte na lekcjach, które powinien opanować zgodnie z założeniami indywidualnego programu nauczania. Umożliwiać chłopcu przeżywanie sukcesów, ułatwiać nawiązanie kontaktów z rówieśnikami. Wyrabiać poczucie samodzielności.
Pracować nad płynnością i poprawnością przepisywania, a także nad przyśpieszeniem tempa pisania. Ćwiczyć umiejętność wnioskowania i uogólniania. Ćwiczyć koncentrację uwagi na bodźcach słuchowych. Doskonalić technikę czytania. Wdrażać do samodzielności. Utrwalać wiadomości i umiejętności nabyte na zajęciach lekcyjnych.
Rozszerzać zakres słownictwa, stymulować mowę czynną dziewczynki. Pracować nad przyśpieszeniem tempa pracy. Utrwalać wiadomości i umiejętności nabyte na zajęciach lekcyjnych. |
|
6. Pedagogizacja rodziców
|
W toku ćwiczeń prowadzonych w obecności rodziców oraz w ramach kontaktów indywidualnych i zbiorowych. |
Konsultacje i rozmowy z rodzicami zmierzające do zmiany niekorzystnych postaw wychowawczych i do likwidacji błędów wychowawczych. Pokazy ćwiczeń przeznaczonych do realizacji w domu i kontrola ich wykonania. Zajęcia otwarte z rodzicami. |
|
7. Współpraca z wychowawcą i logopedą. |
Na bieżąco |
Współpraca z nauczycielem wychowawcą odbywa się systematycznie każdego dnia (na zajęciach lekcyjnych jestem nauczycielem wspomagającym dzieci, które są objęte tym programem zajęć korekcyjno - wyrównawczych). Z nauczycielem prowadzącym z dziećmi zajęcia logopedyczne planuję konsultacje 2 - 3 razy w miesiącu w celu ujednolicenia treści, np. zasobu opracowywanego słownictwa, a także w celu uzyskania porad dotyczących sposobu korygowania zaburzeń artykulacji, zwłaszcza w przypadku Michała G. |
|
Literatura
M. Szurmiak: Podstawy reedukacji uczniów z trudnościami w czytaniu i pisaniu. Warszawa 1987
T. Gąsowska, Z. Pietrzak - Stępkowska: Praca wyrównawcza z dziećmi mającymi trudności w czytaniu i pisaniu. Warszawa 1978
I. Czajkowska, K. Herda: Zajęcia korekcyjno - kompensacyjne w szkole. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1989.
E. Kruszczyk, D. Kołodziej: Pojęcie, struktura oraz psychopedagogiczne uwarunkowania pracy dydaktyczno - wyrównawczej. W: M. Bolechowska (red.): Problemy pracy korekcyjno - wyrównawczej. Katowice, Uniwersytet Śląski 1980.
Z. Natowska: Opóźnienia i dysharmonie rozwoju dziecka. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1980.
4. Czas realizacji, wskazówki, uwagi końcowe.
Zajęcia korekcyjno - wyrównawcze prowadzone były przeze mnie przez okres trzech lat i wychowawcę klasy przez okres dwóch lat. W klasie pierwszej prowadziłam je sama pod nazwą zajęć rewalidacyjnych. Przeznaczono na nie wówczas 3 godziny tygodniowo. W klasie drugiej i trzeciej funkcjonowały pod nazwą zajęć korekcyjno - wyrównawczych i przeznaczono na nie 2 godziny tygodniowo: 1 godzinę w tygodniu dla mnie i jedną godzinę dla wychowawcy. Możliwości rozwojowe dzieci wskazywały, że potrzebują one dużej ilości ćwiczeń - aby z powodzeniem mogły kontynuować naukę w naszej szkole - postanowiłam więc w klasie II, przeznaczyć dodatkowo jeszcze 2 godziny tygodniowo na pracę z dziećmi. Pod koniec klasy II okazało się, że wszystkie dzieci osiągnęły znaczne postępy, zwłaszcza w zakresie wyrównywania zaburzeń rozwojowych i w zakresie umiejętności czytania, pisania i liczenia. W tej sytuacji w klasie III zrezygnowałam z dodatkowych godzin zajęć. Reasumując, w klasie pierwszej zajęcia odbywały się 3 razy w tygodniu, w klasie drugiej - 4 godziny tygodniowo, w klasie trzeciej - 2 godziny tygodniowo.
Przedstawiony w powyższym rozdziale ramowy plan zajęć zawiera 7 działów programowych, które w każdym kolejnym roku zajęć wyznaczały podstawowe kierunki działania. Stanowiły one podstawę do planowania i realizacji pracy reedukacyjnej na kolejne lata szkolne i w odniesieniu do każdego ucznia. Plan pracy na każdy rok i tematyka zajęć zapisane zostały w dziennikach zajęć korekcyjno - wyrównawczych. Rubryka trzecia w w/w planie ramowym uwzględnia treści programu, które również powtarzały się w rocznych planach zajęć, zwłaszcza treści dotyczące wyrównywania zaburzeń rozwoju umysłowego, bowiem wszystkie dzieci miały w większym lub mniejszym stopniu zaburzone funkcje rozwojowe wymienione w punkcie pierwszym (patrz: rozdział II, rubryka 1). Natomiast ćwiczenia podane w rubryce trzeciej są jedynie przykładami spośród wielu różnorodnych ćwiczeń realizowanych grupowo i indywidualnie przez poszczególnych uczniów przez trzy kolejne lata. Przez pierwsze dwa lata cele operacyjne zajęć w głównej mierze dotyczyły korygowania zaburzonych funkcji. Natomiast w klasie trzeciej zajęcia w mniejszym stopniu związane były z usprawnianiem funkcji (choć oczywiście ciągle były kontynuowane), więcej czasu poświęciłam na utrwalanie i powtarzanie wiadomości i umiejętności nabywanych na zajęciach lekcyjnych.
Ramowy plan pracy uwzględnia również pracę indywidualną z poszczególnymi uczniami. Była ona niezbędna, gdyż zróżnicowany stopień zaburzeń u dzieci wymagał, aby pracować nad korektą pewnej określonej dysfunkcji z każdym dzieckiem tyle czasu ile ono potrzebuje na osiągnięcie sukcesu.
Zarówno treści, jak i rodzaje ćwiczeń oraz stopień trudności dobierałam na bieżąco, uwzględniając: predyspozycje rozwojowe dziecka, rodzaj zaburzeń oraz występujące trudności w uczeniu się. Decydowałam również o zakresie materiału jaki przewidywałam do realizacji z danym dzieckiem i w danym roku nauki, pamiętając o jego możliwościach rozwojowych. Należało też pamiętać o ciągłym i systematycznym utrwalaniu zdobytych i wypracowanych przez dzieci umiejętności.
Na koniec jeszcze chcę dodać jedną, ważną uwagę jaka nasunęła mi się w trakcie pracy z dziećmi. Aby zajęcia korekcyjno -wyrównawcze mogły służyć dobru dzieci niepełnosprawnych, muszą być dla dzieci przyjemne! Należy więc tak organizować zajęcia, aby dzieci traktowały je jak zabawę, a nie jak dodatkowe lekcje. Gdyby dzieci zaczęły odczuwać ciężar z powodu uczestnictwa w zajęciach, program skazany byłby na niepowodzenie.
Wiele zabaw i kart pracy wykorzystywanych w trakcie realizacji programu opracowywałam sama, wykorzystywałam również propozycje zawarte w poniższej literaturze:
1.M. Szurmiak: Podstawy reedukacji uczniów z trudnościami w czytaniu i pisaniu. Warszawa 1987
2.T. Gąsowska, Z. Pietrzak - Stępkowska: Praca wyrównawcza z dziećmi mającymi trudności w czytaniu i pisaniu. Warszawa 1978
3. G. Szczepańczyk: Ortografię można polubić. Gdańsk
4. A. Polak: Ćwiczenia rewalidacyjne dla klasy pierwszej. Warszawa 1998
5. A. Kosińska: Ćwiczenia rewalidacyjne dla klasy drugiej. Warszawa 1998
6. B. Gacek: Ćwiczenia rewalidacyjne dla klasy trzeciej. Warszawa 1996
7. A. Król: Pomoce dydaktyczne dla nauczycieli pracujących w klasach integracyjnych. Warszawa 2000
8. E. Owsińska, Z. Staniszewska: Wesoły świat ortografii. Poznań
9. Centrum Edukacji Dziecięcej: Wesołe lekcje, labirynty i inne zadania logiczne.
10. Z Saduś: Uczymy się czytać i pisać.
11. Edukacyjne portale internetowe.
5. Ewaluacja
W trakcie realizacji badałam przebieg programu - obserwowałam pracę dzieci, zbierałam informacje zwrotne od uczniów, rodziców, lub sama, stwierdzając pewne usterki, nanosiłam ewentualne poprawki. Po każdym roku realizacji następowało podsumowanie programu (cząstkowa ewaluacja wybranych obszarów rozwoju ucznia), aby się przekonać czy zaproponowany program ma pożądany wpływ na uczniów, lub czy przynosi pozytywne skutki w postaci np. przyrostu wiedzy i umiejętności, zmiany zachowań, postaw. Takie cząstkowe ewaluacje nastąpiły po pierwszej i drugiej klasie, zaś ogólna ewaluacja programu nastąpi po I etapie edukacyjnym tj. po trzeciej klasie, kiedy program zostanie zakończony. Wydaje mi się, że da to pełny obraz rozwoju ucznia oraz pozwoli wnikliwiej analizować stopniowo wybrane obszary rozwoju dziecka, które składają się na całość jego indywidualnego rozwoju psycho-fizycznego.
Zatem przedmiotem ewaluacji programu zajęć korekcyjno - wyrównawczych po I etapie edukacyjnym należy uczynić wyniki końcowe, jakie osiągną uczniowie pod koniec klasy trzeciej w odniesieniu do wstępnej diagnozy rozwoju ucznia rozpoczynającego naukę. Należy więc sprawdzić:
- Czy nastąpił przyrost wiedzy i umiejętności ucznia?
- Czy proponowane metody pracy miały wpływ na aktywność i twórczość dziecka?
- Czy postawa ucznia wobec procesu uczenia się uległa zmianie?
- Czy nastąpiła zmiana w ich zachowaniu?
- Czy nastąpiła zmiana postaw rodziców wobec dziecka mającego niepowodzenia szkolne?
- W jaki sposób uczniowie radzą sobie z problemami?
Odpowiedzi na powyższe pytania pozwolą stwierdzić w jakim stopniu realizowany program spełnił moje oczekiwania, czy zamierzone w programie cele zostały osiągnięte, czy proponowane metody, ćwiczenia i formy pracy z uczniem są skuteczne i przynoszą pożądane rezultaty.
6. Przykładowe scenariusze zajęć
Scenariusz zajęć korekcyjno - wyrównawczych
realizowanych w klasie I
Czas trwania zajęć: 2 jednostki lekcyjne
Liczba uczestników: 5-ciu uczniów
Prowadzący: Krystyna Ruska
Temat zajęć: Utrwalamy poznane wiadomości i umiejętności.
Cele zajęć:
1. Utrwalenie pojęcia zdania, wyrazu, sylaby. Rozwój umiejętności czytania
i pisania.
2. Ćwiczenie słuchu fonematycznego oraz analizy i syntezy wzrokowej.
3. Rozwijanie logicznego myślenia i umiejętności syntezy.
4. Utrwalenie pojęcia liczby 9 oraz dodawanie i odejmowanie w zakresie 9.
Przebieg zajęć:
1. Przedstawianie się dzieci - zabawa „kogo wołam?”
Nauczyciel woła bezgłośnie imię dziecka, a dziecko po ruchu ust rozpoznaje swoje imię, podchodzi do nauczyciela i głośno, wyraźnie wymawia to imię. Ćwiczenie to kolejno wykonują wszystkie dzieci.
2. Zabawa w pociąg - ćwiczenie słuchu fonematycznego, różnicowanie głosek.
Nauczyciel jest lokomotywą, do której kolejno doczepiają się wagoniki, przywoływane przez niego w ten sposób, że nauczyciel wymienia tylko pierwszą głoskę imienia dziecka . (W przypadku Michała i Magdy nauczyciel wymienia dwie kolejne głoski). W trakcie jazdy pociągu dzieci naśladują odgłosy lokomotywy i różnicują głoski sz - s. Pociag jedzie - sz, sz, sz..,
Pociąg staje, wypuszcza parę: ps, ps, ps......
3. Zabawa w „czarodziejski worek” -ustne układanie zdań, wyróżnianie w nich wyrazów, dobieranie właściwych podpisów do zabawek.
Pomoce: zabawki, patyczki, kartoniki z cyframi od 1 - 9 oraz kartony zawierające nazwy zabawek.
Prowadzący ma w woreczku 5 zabawek. Dzieci kolejno podchodzą i wyjmują z woreczka jedną. Każde dziecko po wyjęciu zabawki układa o niej odpowiednie zdanie, a równocześnie pozostałe dzieci odkładają tyle patyczków, ile wyrazów znajduje się w zdaniu. Następnie na znak dany przez nauczyciela pokazują kartoniki z cyfrą odpowiadającą liczbie odłożonych patyczków. Prowadzący kładzie w środku koła kartony z nazwami zabawek. Zadaniem dzieci jest odszukanie właściwego podpisu do „swojej” zabawki.
4. Ćwiczenia w zakresie liczby 9.
Pomoce: 9 zabawek, dla każdego dziecka 9 kartoników z cyframi od 1 - 9
i po 9 patyczków.
- Określenie liczebności zbioru.
Nauczyciel układa na dywanie np. 5 zabawek, a dzieci określają ich liczbę przez podniesienie kartonika z cyfrą 5. Ćwiczenie powtarza na różnej liczebności zbioru, np. 2, 8, 7.
- Malejący ciąg liczbowy ( od 9 - 1).
Nauczyciel układa na dywanie 9 zabawek. Na dany sygnał dzieci pokazują kartonik z cyfrą odpowiadającą liczebności zbioru (9). Nauczyciel zabiera kolejno po jednej zabawce i pyta ile zabawek zostało, a dzieci podnoszą do góry kartoniki z odpowiednimi cyframi.
- Odejmowanie z niewiadomą.
Prowadzący układa 9 zabawek. Dzieci liczą i zapamiętują. Następnie poleca dzieciom, aby zamknęły oczy i pochyliły głowy. W tym czasie zakrywa np. 3 zabawki, dzieci podnoszą głowy do góry, przeliczają odkryte zabawki, zastanawiają się ile schowano. Następnie podnoszą kartoniki z odpowiednimi cyframi. Przy powtarzaniu ćwiczenia zakrywać należy inną liczbę zabawek.
Rozsypanka sylabowa.
Pomoce: kartony z sylabami tworzącymi nazwy tych samych zabawek, które są w użyciu od początku zajęć.
Nauczyciel rozsypuje na dywan kartony z sylabami, a dzieci odszukują sylaby
i układają je w wyraz, będący podpisem zabawki, którą poprzednio wyciągnęły z worka. Każde dziecko głośno czyta ułożony wyraz. (Jeśli np. wyciągnęło z woreczka klocek, to musi znaleźć sylaby tworzące tę nazwę).
6. Pisanie z pamięci po świeżych śladach.
Po odczytaniu wyrazu dziecko odkłada kartoniki z sylabami, podchodzi do tablicy i pisze z pamięci nazwę „swojej” zabawki. W razie dużych trudności zawsze może spoglądać na ułożony przez siebie podpis.
7. Zakończenie ćwiczeń - dzieci porządkują zabawki wkładając je do woreczka,
wspólnie śpiewając znaną im piosenkę.
Scenariusz zajęć korekcyjno - wyrównawczych
indywidualnych dla Michała G.
klasa II
Czas trwania zajęć: 2 jednostki lekcyjne
Prowadzący: Krystyna Ruska
Temat zajęć: Ćwiczenia usprawniające analizę i syntezę wzrokową oraz orientację przestrzenną i podstawowe kierunki.
Cele:
- ćwiczenie spostrzegawczości,
- umiejętność dokonywania analizy i syntezy wzrokowej,
- doskonalenie sprawności grafomotorycznej,
- utrwalenie rozróżniania stron ciała.
Przebieg zajęć
1. Rozpoznawanie przedmiotów na obrazkach pokazywanych bardzo krótko.
Pomoce: obrazki czytelne i zrozumiałe dla dziecka.
2. Układanie obrazka z części do podanego wzoru.
Pomoce: Obrazek pocięty na trzy lub cztery części i wzór podany w mniejszym formacie. Michał układa z części obrazek (wg podanego wzoru) i nakleja go na kartkę.
3. Utrwalenie kierunków: w prawo, w lewo.
Pomoce: ilustracja
- Postaw krzyżyk obok dzieci biegnących w prawo, a kółko obok dzieci biegnących w lewo. Ilu chłopców biegnie w prawą, a ilu w lewą stronę?
4. Utrwalenie rozróżniania stron ciała - Wykonywanie czynności wg instrukcji nauczyciela:
- Pokaż prawą rękę, lewą nogę, prawe oko.
- Podnieś lewą nogę, schowaj gumkę do prawej kieszeni.
- Co masz w prawej ręce?
- Podskocz na lewej nodze, chwyć się za prawe ucho lewą ręką, podrap się w nos prawą ręką.
5. Wyszukiwanie różnic między obrazkami.
Pomoce: obrazki różniące się między sobą drobnymi szczegółami.
6. Kolorowanie obrazka wg podanego kodu.
7. Łączenie sylab w wyrazy.
Scenariusz zajęć korekcyjno - wyrównawczych
indywidualnych dla Magdy W.
Klasa III
Czas trwania zajęć: 2 jednostki lekcyjne
Prowadzący: Krystyna Ruska
Temat zajęć: Usprawnianie funkcji słuchowej, różnicowanie głosek b-p na początku wyrazu.
Cele:
- Różnicowanie dźwięków znanych z otoczenia,
- Usprawnianie funkcji słuchowej,
- Utrwalenie wymowy głosek: b-p,
- Tworzenie związków słuchowo - wzrokowych i wzrokowo - słuchowo - ruchowych, - Usprawnianie ruchów małych dłoni,
- Pisanie po świeżych śladach pamięciowych.
Pomoce: magnetofon, taśma z nagraniem dźwięków z otoczenia, zestaw obrazków ilustrujących opracowywane słownictwo, plastelina, podkładki, uzupełnianka literowa, zeszyt w trzy linie.
Przebieg zajęć
Rozpoznawanie dźwięków znanych z otoczenia.
Nauczyciel odtwarza nagranie dźwięków, dziecko słucha i nazywa rozpoznane dźwięki. Przy ponownym słuchaniu tych samych dźwięków wybiera spośród wielu ilustracji te, które są symbolem zasłyszanych dźwięków i nazywa je jeszcze raz. (Warkot samochodu, szum wody lecącej z kranu, darcie papieru, śpiew ptaków, sygnał dzwonka rowerowego, gwizdek, skrzypienie otwieranych drzwi, sygnał karetki pogotowia.)
Zabawa w dobieranie obrazków.
Dziecko ma przed sobą obrazki przedmiotów rozpoczynających się na litery: b i p. Jego zadaniem jest podnoszenie i nazywanie obrazków rozpoczynających się na taką literę, jaką nauczyciel wskazuje za pomocą lizaka literowego. (Zestaw obrazków:pióro, piłka, pałka, płot, piec, półka, pasek, bat, banan, buda, balon, butelka, broda, babcia).
Różnicowanie słuchowe.
Nauczyciel pokazuje obrazki nazywając je głośno. Zadaniem dziewczynki jest klasnąć, gdy usłyszy b, a tupnąć nogą, gdy usłyszy p na początku wyrazu. (Obrazki: pajac, burak, piłka, pudełko, bałwan, pies, biurko, bocian).
Modelowanie z plasteliny.
Magda modeluje uproszczone modele z plasteliny: np. pies - dwie kulki, cztery pałeczki (łapki), uszy, ogon; bałwan - trzy kulki różnej wielkości, kapelusz, oczy, nos;
Bocian - dwie kulki (głowa, tułów), trzy wałeczki (dziób, nogi).
Uzupełnianie wyrazów brakującymi literami.
Dziewczynka otrzymuje uzupełniankę literową z przerabianym wcześniej słownictwem. Jej zadaniem jest wstawienie brakujących liter i odczytanie wyrazów.
Pisanie wyrazów ze słuchu.
Dziecko pisze ze słuchu wyrazy: pajac, bat, płot, pająk, buda, beret, bałwan, piłka, banan. Następuje poprawa ewentualnych błędów i ocena pracy dziecka podczas zajęć. (Zawsze staram się podkreślić podczas oceny te działania dziecka, które zasługują na pochwałę).
2