EGZAMIN Z PRAWA W TURYSTYCE I REKRECJI

1. Norma i rodzaje norm społecznych.

Norma - reguła odpowiedniego zachowania się wyrażona w postaci nakazu, zakazu lub dozwolenia

Normy społeczne - normy funkcjonujące w danym społeczeństwie

Rodzaje norm społecznych:

• Obyczajowe

• Estetyczne

• Moralne

• Religijne

• Prawne

• polityczne

Cechy norm społecznych:

• ich twórcą jest samo społeczeństwo

• ewoluują wraz ze zmianami zachodzącymi w społeczeństwie

• społeczeństwo sankcjonuje zachowania niezgodne z ustanowionymi przez nie normami

2. Norma prawna (budowa i cechy charakterystyczne)

Norma prawna - wynikająca z przepisów prawa reguła postępowania, wydana lub usankcjonowana przez państwo, zagwarantowana przymusem państwowym.

- Stanowi rezultat interpretacji przepisów prawa.

- Jest najmniejszym analitycznym elementem prawa, który daje odpowiedź na pytania: kto, w jakich warunkach, jak powinien postąpić i jakie są negatywne następstwa zachowania niezgodnego z wzorem powinnego zachowania.

- Jest popartą przymusem państwowym ogólną regułą postępowania skierowaną do abstrakcyjnego adresata, określająca jego sposób postępowania w przewidzianej normą sytuacji.

Cechy norm prawnych:

• Tworzy je państwo

• Są przez państwo sankcjonowane, państwo dysponuje aparatem przymusu, umożliwiającym egzekwowanie norm prawnych

• Są bardzo precyzyjne, dokładnie wskazują kto i w jaki sposób ma się zachować i jakie będą konsekwencje niedostosowania się

• Są powszechnie obowiązujące

Charakterystyka

Norma prawna może mieć charakter generalny i abstrakcyjny lub indywidualny i konkretny.

Generalność oznacza, iż norma nie jest skierowana do jednego, ściśle oznaczonego adresata (np. Jana Kowalskiego), ale do grupy podmiotów określonych przy pomocy nazwy rodzajowej (np. podatnik lub każdy człowiek).

Abstrakcyjność oznacza, iż nakazane czy też zakazane zachowanie jest wymagane od adresata normy w każdym przypadku, gdy ziszczą się określone w normie prawnej okoliczności. Dotyczy to powtarzalnych zachowań, bez zbytecznego uszczegółowienia określonych nią okoliczności.

Indywidualność oznacza, że norma jest skierowana do wskazanego podmiotu.

Konkretność oznacza, że norma dotyczy ściśle wskazanej sytuacji.

Normy prawne o charakterze generalnym i abstrakcyjnym są najczęściej spotykane w aktach prawa powszechnie obowiązującego (np. w kodeksie cywilnym), zaś normy o charakterze konkretnym i indywidualnym w aktach administracyjnych (np. pozwolenie budowlane).

Cechy normy prawnej (inna interpretacja):

1. Pochodzi od państwa, które jednocześnie czuwa nad jej przestrzeganiem (stosowanie się do niej nie jest więc zależne od woli zainteresowanych osób).

2. Ma charakter ogólny - nie indywidualizuje adresata, każdy kto znajdzie się w sytuacji opisanej przez normę ma obowiązek zachować się tak, jak norma nakazuje.

3. Ma charakter dwustronny - z każdej normy wynika dla jednej osoby obowiązek a dla drugiej prawo będące korelatem tego obowiązku.

4. Jest zawarta w aktach normatywnych (ustawach, rozporządzeniach) - normy prawnie nie wyczerpują często całej zawartości aktów normatywnych, w których są sformułowane. Oprócz norm znajdują się w nich definicje ustawowe, delegacje ustawowe czy rekomendacje.

5. Norma ma specyficzną budowę.

Budowa normy prawnej:

• Hipoteza ta część normy, która wskazuje jej adresata oraz okoliczności w jakich adresat ma zachować się w sposób wskazany w dyspozycji.

• Dyspozycja jest najważniejszą częścią normy, wskazuje ona sposób postępowania, jakiego od adresata wymaga normodawca. Dyspozycja mówi co adresat powinien czynić, od czego winien się powstrzymać lub ewentualnie co może zrobić i w jaki sposób.

• Sankcja to ta część normy prawnej, która mówi o tym, jak zareaguje państwo na niezastosowanie się przez adresata do wskazań zawartych w dyspozycji.

3. Przepis prawny (różnice pomiędzy normą a przepisem)

Przepis prawa - Jest nośnikiem normy !!!

• To fragment aktu normatywnego wyodrębniony w jego treści w postaci artykułu, paragrafu lub punktu.

• Jednostka redakcyjna aktu prawotwórczego (artykułu, paragrafu...)

• W pojedynczym przepisie może być wyrażona jedna norma. Są jednak przepisy, które nie wyrażają w całości żadnej normy prawnej, ale są również i takie, które wyrażają więcej niż jedną normę. Niekiedy przepisy wyrażające jedną normę są zawarte w różnych aktach. Istnieją również przypisy, które nie zawierają żadnych norm, nie określają bowiem żadnych reguł postępowania. Taki charakter mają przepisy zamieszczone na wstępie aktów normatywnych - preambuły - wyjaśniające cel wydania danego aktu. Są również przepisy, których celem jest wyjaśnienie lub sprecyzowanie pojęć prawnych zawartych w aktach normatywnych.

4. Stosunek prawny i jego rodzaje (Przykłady stosunków cywilno i administracyjno - prawnych w prawie turystycznych)

Stosunek prawny - to taki stosunek społeczny, którego powstanie i zmiana w ustawie oraz jego podmioty określone są przepisami obowiązującego prawa.

• to stosunek społeczny regulowany przez normy prawne, którego uczestnicy występują jako podmioty praw i obowiązków.

W stosunku prawnym wyróżniamy 4 elementy:

• Podmioty stosunku prawnego, między którymi stosunek prawny zachodzi (mogą to być bądź ludzie, bądź zależne od rodzaju stosunku pewne organy, instytucje lub osoby prawne),

• Przedmioty stosunku prawnego, czyli określenie zachowania uczestników tego stosunku,

• Prawo (uprawnienie), polegające na możliwości domagania się przez podmiot uprawniony określonego zachowania od drugiej strony stosunku prawnego

• Obowiązek, będący odpowiednikiem (korelatem) tego prawa.

Rodzaje stosunków prawnych:

1. Stosunek cywilno - prawny- charakteryzuje się formalną równością stron, w jego ranach przyjęcie przez jego podmiot zobowiązań lub nabycie uprawnień uzależnione jest od autonomicznego, nieprzymusowego oświadczenia woli tego podmiotu.

Np. Biuro podróży nie może zmusić do wykupienia wycieczki, to jest wyraz woli. W ramach obrotu turystycznego taki charakter będą miały stosunki pomiędzy biurem podróży a klientem.

2. Stosunek administracyjno - prawny - metoda regulacji charakteryzuje się równorzędnością stron. W ramach tego stosunku pozycje nadrzędną ma organ administracji publicznej, który mocą jednostronnych rozstrzygnięć (decyzja administracyjna)nakłada na występujący przed nim podmiot, określone obowiązki lub przyznaje mu uprawnienia.

Np. Na gruncie prawa w turystyce z tą metoda regulacji mamy do czynienia w związku z oddaniem organizatorów turystyki i pośredników turystyki pod kontrolę organom administracji publicznej (marszałek, MG).

5. Prawo i definicja prawa

Prawo - system złożony z norm prawnych wynikających z przepisów prawnych zawartych w aktach normatywnych tworzonych przez uprawnione organy państwowe.

Prawo turystyczne - umowne określenie regulacji pochodzących z różnych dziedzin prawa znajdujących zastosowanie w szeroko rozumianym obrocie turystycznym. Stąd też prawo turystyczne nie jest gałęzią prawa.

6. Gałąź prawna (czy prawo turystyczne jest gałęzią prawa?)

Gałąź prawna - grupa norm regulujących w miarę jednorodne stosunki społeczne.

Podział prawa na gałęzie:

1. Prawo Państwowe - zawiera normy regulujące podstawowe zasady ustroju politycznego, gospodarczego i społecznego. Głównym aktem prawnym jest konstytucja RP.

2. Prawo Administracyjne - normy związane z realizacja władczych funkcji państwa wobec obywateli i innych podmiotów

3. Prawo Finansowe - normy związane z realizacją władczych uprawnień państwa związanych z gromadzeniem i wydatkowaniem przez państwo środków finansowych.

4. Prawo Cywilne - normy regulujące stosunki o charakterze majątkowym i osobistym pomiędzy równorzędnymi podmiotami

5. Prawo Pracy - normy regulujące stosunki pomiędzy pracownikiem a pracodawcą

6. Prawo Rodzinne normy regulujące stosunki społeczne wynikające z zawarcia związku małżeńskiego, powstające pomiędzy rodzicami i dziećmi, dotyczące przysposobienia oraz opieki nad małoletnim.

7. Prawo Karne - normy regulujące stosunki pomiędzy sprawcami przestępstw i wykroczeń a pokrzywdzonymi.

8. Prawo procesowe- normy obejmujące prawo o ustroju sądów i prokuratury, prawo procesowe cywilne i prawo procesowe karne.

9. Prawo Międzynarodowe- normy regulujące prawa i obowiązki poszczególnych państw w ich stosunkach wzajemnych.

Prawo turystyczne nie jest gałęzią - ponieważ normy prawne regulujące je należą do różnych gałęzi prawa (zwłaszcza prawa administracyjnego, cywilnego, międzynarodowego).

7. Źródło prawa (wymień i wskaż organizacje stanowiące źródło prawa)

Źródła prawa - formy w jakich wyrażone zostają normy prawne (ustawy, rozporządzenia).

Źródła prawa w Polsce:

• Konstytucja - jako ustawa zasadnicza jest najważniejszym prawem.

• Ustawy- Uchwalane przez sejm i senat.

• Ratyfikowane umowy międzynarodowe

• Rozporządzenia - są wydawane na podstawie ustaw i w celu ich wykonania

• Akty prawa miejscowego ustanawiane przez organy samorządu terytorialnego i i organy administracji rządowej.

8. Ustawy - źródła prawa w turystyce

Ratyfikowane umowy międzynarodowe

• Transport Lotniczego

• Konwencja Warszawska 1929

• Konwencja w Montrealu (Kanada) 1999

• Międzynarodowy Przewóz Kolejowy

• Konwencja o Międzynarodowym Przewozie Kolejowym COTiF 1980

• Międzynarodowy Transport Pasażerów i Bagaży

• Konwencja Ateńska 1974

• Hotelarstwo

• Konwencja Europejska uchwalona w Paryżu przez Radę Europy 1962 (odpowiedzialność osób utrzymujących hotel za rzeczy wniesione przez gości hotelowych)

• Przepisy Celne

• Trzy konwencje przyjęte na konferencji Narodów Zjednoczonych w N.Y.C. - 1954

• Konwencja z Kyoto w 1973

• Konwencja ze Stambułu 1990

Ustawy

• Ustawa z 03.07.2004r. o swobodzie działalności gospodarczej (reguluje ogólne zasady działalności gospodarczej)

• Ustawa z 29.08.1997 r. o Usługach Turystycznych

• Ustawa z 25.06.1999 r. o POT

9. Trójpodział władzy - wskaż organ egzekutywy właściwy do spraw turystyki

Autorem idei trójpodziału władzy był francuski filozof i prawnik Monteskiusz (XVIIw.)

Zgodnie z art. 10 Konstytucji RP władza dzieli się na:

• Ustawodawczą

• Marszałek sejmu

• Prezydium sejmu (Marszałek i Wicemarszałkowie)

• Konwent seniorów

• Komisje Sejmowe (stałe i nadzwyczajne)

• Wykonawczą

• Prezydent

• Rada Ministrów

• Sądowniczą

• Sądownictwo Powszechne

• Sąd najwyższy, apelacyjne, okręgowe, rejonowe, grodzkie, wojskowe, administracyjne)

• Trybunały

• Trybunał stanu, konstytucyjny

Ministerstwem właściwym do spraw turystyki jest Minister Sportu u Turystyki z Departamentem do spraw Turystyki.

10. Warunki uzyskania wpisu do rejestru (kto i czyja działalność wymaga tego wpisu i na jakich warunkach)

• Zapewnienie kierowania działalnością przedsiębiorstwa oraz jego jednostek organizacyjnych przez osoby które:

• posiadają odpowiednie wykształcenie i / lub praktykę zawodową

• są nie karane za przestępstwa przeciwko: mieniu, zdrowiu i życiu, wiarygodności dokumentów, obrotowi gospodarczemu.

• Przedstawienie dowodów zapewnienia wypłacalności, zapewnienia pokrycia kosztów powrotu klienta do kraju oraz zwrotu wpłat wniesionych przez klientów w razie nie wykonania zobowiązań umownych. (Tę wypłacalność ma zapewnić zawarta umowa gwarancji bankowej ubezpieczeniowej, umowa ubezpieczenia na rzecz klientów)

11. Działalność turystyczna nie wymagająca wpisu do rejestru

• Agent turystyczny pośredniczący stale w zawieraniu umów o świadczenie usług turystycznych na rzecz organizatora posiadającego wpis do rejestru

• Organizowanie imprez turystycznych i wycieczek przez szkoły, kościoły, stowarzyszenia i inne organizacje dla ich uczniów, członków, wyznawców jeżeli podmioty te nie są przedsiębiorcami i świadczenie tych usług nie odbywa się w ramach prowadzenia działalności gospodarczej i nie ma celu zarobkowego (org. non profit).

12. Kontrola działalności biur podróży (organy prowadzące i zakres kontroli)

Kontrola : Organami przeprowadzającymi kontrolę są:

• Minister d/s Sportu i turystyki

• Marszałek Województwa

Zakres kontroli:

• Zgodność ze stanem faktycznym zgłoszonych danych

• Zgodność z działalnością z uzyskanym wpisem do rejestru

• Zgodność działalności z warunkami określonymi ustawą o usługach turystycznych.

13. Decyzje kończące kontrolę i ich konsekwencje

Decyzje:

Jeżeli w wyniku przeprowadzonej kontroli stwierdzone zostaną określone nieprawidłowości marszałek może wydać jeden z dwóch rodzajów kończących kontrolę decyzji:

1. o zakazie wykonywania działalności gospodarczej

2. o stwierdzeniu wykonywania działalności bez wymaganego wpisu do rejestru

Konsekwencje:

Umieszczenie informacji o wydanej decyzji w rejestrze oraz umieszczenie informacji w Centralnej Ewidencji Turystyki i Pośredników Turystycznych;

Przypadku decyzji o zakazie działalności następuje wykreślenie wpisu do rejestru

Wydanie decyzji znajduje swoje odzwierciedlenie w Centralnej Ewidencji prowadzonej prze Ministra do spraw Sportu i Turystyki . W ramach tej ewidencji prowadzi się wykaz przedsiębiorców, których wykreślono z rejestru oraz przedsiębiorców, którzy prowadzili działalność bez wymaganego wpisu do rejestru.

Okres obowiązywania wydanej decyzji to 3 lata. Po upływie tego okresu następuje wykreślenie przedsiębiorcy z wykazu z Centralnej Ewidencji.

14. Umowy o świadczenie usług turystycznych - podstawa prawna i rodzaje

Umowa o świadczenie usług turystycznych- została ukształtowana w praktyce jako umowa jednolita, obejmująca zobowiązanie jednej ze stron (organizatora) do świadczenia kompleksu usług, składających się na funkcjonalną całość, umożliwiającej drugiej stronie (klientowi, turyście) realizację pewnego celu: wypoczynkowego, poznawczego, zdrowotnego czy innego. Umowa tego typu określona jest jako umowa o podróż, o wycieczkę o imprezę turystyczną.

UUT wyróżnia dwa podstawowe rodzaje umów:

• Umowa o pakiet usług turystycznych (o wycieczkę, o podróż, o imprezę turystyczną)

• Umowa o pojedynczą usługę turystyczną (hotelowa, przewozowa…)

Podstawa prawna:

• Źródłem prawa umowy o imprezę turystycznych jest ustawa o usługach turystycznych, z tym że art. 11 nakazuje w sprawach nią nie regulowanych stosować przepisy KC i innych ustaw dotyczących ochrona klienta przed niekorzystnym postanowieniem umowy.

15. Charakterystyka prawna umowy o imprezę turystyczną

• Jest to umowa określona przepisami UUT lecz zgodnie z art. 11 nakazuje w sprawach nią nie regulowanych stosować przepisy KC i innych ustaw dotyczących ochrona klienta przed niekorzystnym postanowieniem umowy.

• Odpłatna (cena stanowi ekwiwalent pakietu usług)

• Umowa rezultatu (nie starannego działania) tzn. że należyte zachowanie staranności nie zwalnia organizatora od odpowiedzialności za realizację ustalonego programu imprezy

• Wymagana jest forma pisemna zawarcia umowy

• Umowa adhezyjna (zawarta poprzez przystąpienie klienta do oferty organizatora) polega na przystąpieniu przez klienta do umowy na podstawie dokumentów wynikających z oferty biura podróży, mogą one mieć postać OWU - ogólnych warunków uczestnictwa (wzorów umów, katalogów, folderów, dostępnych w Internecie baz danych)

• Ochrona klienta - postanowienia umowy mniej korzystne dla klienta niż przepisy UUT są z mocy prawa nieważne a w ich miejsce stosuje się odpowiednie przepisy ustawy.

16. Postanowienia przedmiotowo istotne umowy o imprezę turystyczną

• Określenie miejsca pobytu lub wycieczki

• Ustalenie programu imprezy (ze wskazaniem rodzaju, jakości, terminów usług składających się na pakiet)

• Określenie ceny imprezy jako ryczałtu za pakiet usług oraz ewentualnych, dodatkowych opłat, których cena nie obejmuje

17. Obowiązki informacyjne organizatora przed zawarciem umowy

Należy poinformować klienta o :

• Obowiązujących przepisach paszportowych, wizowych i sanitarnych

• Terminach w oczekiwaniu na paszport i wizę

• Wymaganiach zdrowotnych odnośnie udziału w danej imprezie

• Szczególnych zagrożeniach zdrowia i życia na danych obszarach

• Możliwości ubezpieczenia od kosztów rezygnacji z udziału w imprezie turystycznej

• Zakresie ubezpieczenia KL, NNW

18. Obowiązki informacyjne organizatora przed rozpoczęciem imprezy

Należy poinformować klienta o:

• Kto jest lokalnym przedstawicielem organizatora (rezydentem)

• Planowany czas przejazdu, miejsca i czas postoju

• Szczegółowe informacje na temat połączeń komunikacyjnych oraz miejsca jakie klient będzie zajmował w środku transportu

• Impreza organizowana dla dzieci - informacje na temat możliwości bezpośredniego kontaktu z dziećmi lub osobą odpowiedzialną w miejscu pobytu dziecka.

19. Zmiana uczestnika imprezy turystycznej na osobę trzecią

• Nie wymaga się zgody organizatora

• O zmianie należy poinformować organizatora przed rozpoczęciem imprezy w terminie uzgodnionym w umowie

• Należy uiścić opłatę manipulacyjną

• Osoba trzecia wstępująca w miejsce klienta przyjmuje wszystkie jego obowiązki

20. Podwyższenie ustalonej w umowie ceny imprezy turystycznej

Może się odbyć:

• Gdy jest przewidziane w umowie

• Nie później niż na 20 dni przed datą rozpoczęcia imprezy

• Tylko w związku z :

• Wzrostem kosztów transportu

• Wzrostem opłat urzędowych, podatków, opłat lotniskowych i morskich

• Podwyższenie (wzrost) kursu walut

21. Zmiana przed rozpoczęciem imprezy innych niż cena istotnych warunków umowy z przyczyn od organizatora niezależnych

• Tylko z przyczyn niezależnych od organizatora ( powódź, klęska żywiołowa, żałoba narodowa)

• Organizator powinien niezwłocznie zawiadomić klienta

• Klient powinien niezwłocznie odpowiedzieć czy przyjmuje nowe warunki

• W przypadku odstąpienia klienta należy się mu zwrot wszystkich poniesionych opłat

• Istnieje dla klienta alternatywa - może on zgodzić się na imprezę w równym lub wyższym standardzie lub niższym za zwrotem różnicy w cenie.

22. Sposoby rozwiązania umowy o imprezę turystyczną

• Wykonanie umowy

• Rozwiązanie za porozumieniem stron wynikające ze swobody kontraktowej

• Odstąpienie klienta w razie dokonania zmian istotnych warunków przed rozpoczęciem imprezy, z przyczyn od organizatora niezależnych

• Odwołanie imprezy z powodu nie zgłoszenia się wymaganej liczby uczestników

• Odstąpienie klienta od umowy w trybie jej wykonywania, jeżeli organizator nie wykonuje usług stanowiących istotną część programu danej imprezy

23. Definicje: Impreza turystyczna, Organizator, Agent, Pośrednik, wycieczka

Impreza turystyczna - (tzw. pakiet usług turystycznych) to co najmniej dwie usługi turystyczne tworzące jednolity program, objęte wspólną ceną jeżeli usługi te obejmują noclegi albo trwają ponad 24 h lub jeżeli program przewiduje zmiany miejsca pobytu.

Organizator - (touroperator) przedsiębiorca, który przygotowuje, oferuje i realizuje określoną imprezę turystyczną w postaci pakietu lub też pojedynczych usług.

Działalność organizatora wymaga uzyskania zezwolenia. Sprzedaje imprezy tur., we własnym imieniu zawiera z klientem umowy o świadczenie usług, posiada pełną odpowiedzialność za organizacje i realizacje imprezy.

Agent turystyczny- przedsiębiorca, którego działalność polega na stałym pośredniczeniu w zawieraniu umów o świadczeniu usług turystycznych na rzecz organizatora turystyki posiadającego zezwolenie.

Działalność agenta nie wymaga zezwolenia (agent działa w oparciu o umowę agencyjną z konkretnym organizatorem lub wytwórcą usług tur. np. liniami lot., promowymi…)

Agent w imieniu zleceniodawcy zawiera z klientem umowę o świadczenie usług turystycznych. Nie odpowiada za organizację i realizacje imprezy.

Pośrednik- przedsiębiorca, którego działalność polega na wykonywaniu na zlecenie klienta czynności faktycznych prawnych związanych z zawieraniem umów o świadczenie usług turystycznych.

Działalność pośrednika wymaga uzyskania zezwolenia.

Wycieczka impreza turystyczna, której program obejmuje zmianę miejsca pobytu.

24. Odpowiedzialność organizatora (okoliczności wyłączające i możliwości umownego ograniczenia)

Za działalność podwykonawców organizator odpowiada jak za własne.

Odpowiedzialność organizatora za bagaż:

• Odpowiedzialność za uszkodzenie lub utratę, chyba że bagaż znajdował się pod nadzorem uczestnika wycieczki

Organizator ponosi odpowiedzialność kontraktową. Jest ona oparta na zasadzie ryzyka, korzystna dla klientów, gdyż w przypadku jego szkody to organizator ma obowiązek (spoczywa na nim ciężar dowodu) wykazania okoliczności zwalniających go od odpowiedzialności.

Okoliczności wyłączające odpowiedzialność organizatora:

• Działanie lub zaniechanie klienta - nie musi być przez klienta zawinione, wystarczy brak koniecznej współpracy z organizatorem przy wykonywaniu zobowiązania, np. klient utknąwszy w korku nie zdąży na odprawę na lotnisku lub też zapomni paszportu.

• Działanie lub zaniechanie osób trzecich- nie będących pracownikami, podwykonawcami organizatorów lub osobami działającymi na ich zlecenie, jeżeli nie można go było przewidzieć ani uniknąć. Ta okoliczność dotyczy osób nie uczestniczących w wykonaniu usług przewidzianych w umowie (np. zamach terrorystyczny).

• Vis maior (siła wyższa) - okoliczności nie przewidziane, na które człowiek nie ma wpływu (powódź, huragan, tsunami…)

25. Odpowiedzialność agenta - kiedy agent traktowany jest jako organizator?

Przedsiębiorcę występującego wobec klientów jako agent należy uważać za organizatora jeżeli:

• W zawieranych z klientami umowach nie wskazuje jednoznacznie reprezentowanego przez siebie organizatora

• Reprezentowany organizator nie jest uprawniony do zawierania z klientami umów na terytorium RP

• Występuje bez ważnej umowy agencyjnej lub z przekroczeniem jej zakresu.

10

---