PROGRAM WYCHOWANIA

w GIMNAZJUM NR 2

w Pobiedziskach

„Wychowanie jest to proces towarzyszenia danej osobie w przybliżaniu się jej do wartości, w poddaniu się jej właściwym, niezbędnym doświadczeniom i takim organizowaniu tych doświadczeń, by nadawały znaczenie działaniom życiowym.”

Wg R.L.Pounds i R.L. Garretson

SPIS TREŚCI

PREAMBUŁA

WARTOŚCI, KTÓRYM SŁUŻYMY

SCHEMAT SZKOLNEGO PROGRAMU WYCHOWAWCZEGO

ZADANIA I OBSZARY REALIZACJI NADRZĘDNYCH WYZNACZNIKÓW PROGRAMU

UWAGI KOŃCOWE

UWAGI

1. Program został zatwierdzony na plenarnym posiedzeniu Rady Pedagogicznej w dniu 17 grudnia 1999r.

2. Zobowiązuje się wszystkich pracowników do jego realizacji.

3. Program został opracowany w oparciu o następujące dokumenty

• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej,

• Ustawa o systemie oświaty,

• Rozporządzenia Ministra Narodowej z dnia 27 kwietnia 1999r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych (Dz. U. Nr 41, poz. 415),

• Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 15 lutego 1999r. w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego (Dz. U. Nr 14, poz. 129),

• Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 15 lutego 1999r. w sprawie ramowego statutu publicznej szkoły podstawowej i publicznego gimnazjum (Dz. U. Nr 14, poz. 132).

PREAMBUŁA

Młodociani kierowani do Schroniska dla Nieletnich w Pobiedziskach różnią się znacznie od swych rówieśników ze szkół masowych. Uczniowie ci cechują się większym opóźnieniem szkolnym, niższym poziomem inteligencji oraz znacznym zaniedbaniem pedagogicznym.

W przeważającej części są to wychowankowie o zaburzonym rozwoju i zachowaniu, często demonstrujący pogardę, lekceważenie, opór a niekiedy jawny bunt wobec nauki szkolnej i przestrzegania obowiązujących norm społecznych.

Większość pochodzi z rodzin zdezorganizowanych, rozbitych, kryminogennych o rozmaitych formach patologii.

Z wyżej wymienionych powodów uważamy, że wobec uczniów szkół działających w Schronisku należy stosować specyficzne oddziaływania wychowawcze, uwzględniające wzmocnienie terapeutycznej i resocjalizującej roli nauczyciela i wychowawcy.

Punktem wyjścia jest głębokie przekonanie dyrekcji i nauczycieli, że siła wychowania tkwi nie tyle w ogólnych postanowieniach, ale w konkretnych działaniach i postawach. „Verba volant, exempla trahunt” (czyli: Słowa ulatują, przykłady pociągają).

Pragniemy więc kierować się przesłankami antropologicznej koncepcji dydaktycznej, zasadą podmiotowości, a co za tym idzie, chęcią zastąpienia encyklopedyzmu powrotem „człowieka do szkoły”. Wiąże się to z propagowaniem koncepcji zrównoważonego rozwoju (tzn. bez skrajności), bowiem w wychowaniu chodzi o to, ażeby człowiek stawał się coraz bardziej człowiekiem, był nie tylko z drugim, ale i dla drugiego.

Bliskie są nam: postanowienia Konwencji o Prawach Dziecka przyjętej przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych 20 listopada 1989r., jak również przekonanie, że w zreformowanej szkole właściwy rodzaj wychowania zaczyna się od wychowawcy, który musi zrozumieć siebie i uwolnić się od schematów, dzieli się on bowiem z uczniami tym, czym jest. Jeśli sam nie został właściwie wychowany, to czego może nauczyć poza mechaniczna wiedzą? Problem nie dotyczy więc dziecka, lecz rodziców, nauczyciela i wychowawców.

Główne zadania nauczyciela - wychowawcy rozumiemy jako pomaganie w rozwoju, towarzyszenie uczniom w osiąganiu ich celów i we wzmacnianiu umiejętności radzenia sobie w życiu. Jeśli chcemy, aby uczniowie funkcjonowali na miarę swoich umiejętności, identyfikowali się ze szkołą, z jej celami i wartościami, musimy sprawić, aby było to miejsce, w którym będą mogli odkryć siebie, uzyskać poczucie własnej wartości i dojrzeć społecznie.

Jesteśmy również przekonani do respektowania zaleceń zawartych w Regułach Narodów Zjednoczonych dotyczących ochrony nieletnich pozbawionych wolności.

Uważamy, że szkoła ma być dla uczniów środowiskiem wychowawczym, w którym współpracują łącznie wszyscy nauczyciele i wychowawcy stanowiący radę pedagogiczną oraz pracownicy administracji i obsługi. Nauczyciel - wychowawca jest inicjatorem i organizatorem całokształtu wychowania i kształcenia szkolnego w odniesieniu do prowadzonej przez niego klasy. Z tej racji pełni on funkcję koordynatora wszelkich działań i inicjatyw wychowawczych pochodzących ze strony poszczególnych ogniw środowiska wychowawczego.

Nauczyciel - wychowawca nie działa sam. Korzysta z pomocy wszystkich sojuszników na terenie placówki i poza nią. W toku swej pracy tworzy różnorodne sytuacje wychowawcze, które są źródłem doświadczeń dzieci i młodzieży. Powinny to być doświadczenia efektywnego społecznego działania. Tylko takie doświadczenia człowieka maja wpływ na jego dalszy rozwój, które pochodzą z aktywnego uczestnictwa w życiu, któremu towarzyszą żywe przeżycia emocjonalne i refleksje nad sensem i efektem własnego działania. Podstawowym zadaniem nauczyciela jest więc organizowanie działalności uczniów w taki sposób, aby wyzwalała ona ich aktywność, pożądane emocje, pozwalała na zrozumienie oraz ocenę własnego działania.

Mając to na uwadze, przyjmujemy dwie generalne zasady:

• szkoła nie zastępuje, lecz wspomaga na swoim terenie rodziców (opiekunów dziecka) w procesie wychowawczym,

• szkoła w sposób kreatywny dąży do ukształtowania modelu ucznia, który, jeśli wykorzysta daną mu szansę edukacyjną, będzie człowiekiem otwartym, uczciwym, komunikatywnym, samodzielnym i obowiązkowym, odpowiedzialnym, kulturalnym, tolerancyjnym oraz ciekawym siebie i świata.

WARTOŚCI, KTÓRYM SŁUŻYMY

Szkoła kształtuje określony system naczelnych wartości człowieka. Stanowią one podstawowe źródła nakazów i zasad życia. Szczególną rolę w kształtowaniu tego systemu wartości odgrywa nauczanie, które tworzy w umysłach uczniów zarówno realny, jak i idealny obraz świata.

Za najważniejsze wartości, które pragniemy przekazywać naszym wychowankom w trakcie ich pobytu w szkole uważamy:

1. Pielęgnowanie troski o wychowawczy klimat szkoły, w której upowszechnia się takie wartości, jak: prawda, dobroć , piękno.

2. Kształtowanie ucznia w myśl zasady, że dobra i nowoczesna szkoła powinna wyposażać w umiejętności przydatne do życia we współczesnej cywilizacji.

3. Pomoc w wychowaniu dziecka, które stara się przewyższać trudności i dąży do doskonalenia się i tworzenia własnej tożsamości.

4. Rozbudzanie dociekliwości intelektualnej, samodzielności, niezależności w myśleniu i działaniu w celu twórczego reagowania na rzeczywistość.

5. Budzenie wrażliwości moralnej poprzez szeroko pojętą promocję dobra, nie tylko przekazywanie wiedzy etycznej.

6. Budowanie etosu pracy (sumienności i odpowiedzialności za każde podjęte zobowiązanie).

7. Pielęgnowanie mowy ojczystej jako przejawów dbałości o kulturę języka i odpowiedzialności za słowo.

8. Przygotowanie dziecka do twórczego działania w zespole, dbałość o rozwój społeczny, emocjonalny i duchowy.

9. Podjęcie działań zmierzających do włączenia zajęć religii (etyki) w proces wychowania i szerzenia głęboko humanistycznych idei.

10. Zagwarantowanie uczniom możliwości zdobycia rzetelnej wiedzy i właściwe przygotowanie do kontynuowania dalszej nauki.

Zadaniem szkoły i wszystkich jej pracowników jest przekształcenie systemu powyższych wartości w osobiste cele życiowe wychowanków. W sposób planowy szczególnie to zadanie podejmują nauczyciele - wychowawcy. Cele swe realizują tworząc sytuacje wychowawcze angażujące uczniów intelektualnie, emocjonalnie oraz sytuacje wyzwalające ich konkretne działania. Dzięki temu dostarczają uczniom doświadczeń, które decydują o kształceniu ich osobowości. Do najważniejszych kategorii doświadczeń, które powinny stać się udziałem każdego ucznia zaliczamy:

1. Doświadczenie dobrowolnego podejmowania zadań mających na celu lepsze poznanie zjawisk, procesów, problemów.

2. Doświadczenie organizowania własnej, samodzielnej działalności poznawczej.

3. Doświadczenie dzielenia się efektami swej własnej, samodzielnej i dobrowolnie podjętej pracy poznawczej, inaczej: doświadczenie bycia źródłem informacji przez siebie dobrowolnie zdobytych.

4. Doświadczenie przeżywania satysfakcji z bycia specjalistą, z posiadaniem informacji, których inni nie posiadają.

5. Doświadczenie inicjowania i dobrowolnego podejmowania zadań o wadze społecznej.

6. Doświadczenie współpracy z innymi w realizacji zadań wykraczających poza interes osobisty.

7. Doświadczenie wykonywania różnorodnych czynności społecznych, wchodzenie w różne społeczne role (kierowanie, reprezentowanie, pomaganie itp.), połączone z sukcesem.

8. Doświadczenie podlegania społecznym ocenom pozytywnym i negatywnym.

9. Doświadczenie analizy ludzkich zachowań, z uwzględnieniem ich warunków, motywów, celów.

10. Doświadczenie samopoznania w interakcjach z innymi - oceny własnych słabych i silnych stron w konfrontacji z ocenami innych ludzi.

11. Doświadczenie samosterowania, a więc wytyczanie sobie zadań, planowanie ich realizacji, ocena włożonych wysiłków i osiąganych wyników.

12. Doświadczenie radzenia sobie efektywnie z różnego rodzaju trudnościami.

13. Doświadczenie wyobrażenia sobie świata, w którym się będzie kiedyś żyło, na podstawie wiedzy o istniejącym świecie i o procesie zachodzących w nim przemian i ich kierunku.

14. Doświadczenie przeżywania wizji swej przyszłej rodziny, pracy zawodowej itp., a więc wizji swego przyszłego życia.

15. Doświadczenie planowania dnia codziennego i planowania realizacji zadań perspektywicznych.

16. Doświadczenie bycia autonomicznym decydentem w zakresie gospodarowania swymi przyborami szkolnymi, oszczędnościami, wolnym czasem, wyborem zawodu itp.

Doświadczenia te decydują o tym, jakich form działania, jakich postaw i zachowań uczy się młodzież, decydują o tym, jakie będzie tworzyć ona programy swoich osobistych działań, czym będzie żyć, do czego dążyć.

Przedstawiony program całościowo ujmuje prace wychowawczą szkoły - bez rozdziału zadań i metod dla szkoły podstawowej i gimnazjum - wychodząc z założenia, iż nie poziom szkolnej edukacji, lecz stan rozwoju psychicznego uczniów oraz ich potrzeby w tym zakresie stanowią czynnik decydujący o celach i metodach pracy wychowawczej. O ich doborze decydować musi wychowawca klasy po rozeznaniu efektów dotychczasowej pracy wychowawczej i potrzeb uczniów.

Aktywność uczniów w wypracowaniu własnych programów działań dotyczyć jednak musi podstawowych terenów działalności człowieka dojrzałego, z uwzględnieniem zarówno zadań „na dziś”, jak i „na jutro”. Są to następujące tereny działalności:

1. Rodzina: obecna i przyszła.

2. Praca: aktualna nauka szkolna, potem praca w zawodzie.

3. Środowisko społeczne, którego jest się uczestnikiem: aktualnie klasa szkolna, grupa, a potem zakład pracy, różnorodne instytucje aktywności społecznej i rekreacji.

4. Środowisko lokalne: problemy aktualne i rozwojowe własnej miejscowości, własnego regionu.

5. Kraj: aktualne problemy, którymi kraj żyje oraz prawa i obowiązki obywatelskie człowieka dojrzałego wyrażone w Konstytucji i prawodawstwie.

6. Świat: jego aktualne problemy, aktualny układ sił, jak też perspektywy rozwoju pokojowego współżycia, walki z głodem, ochrony środowiska itp.

Sprawy, problemy i potrzeby tych terenów działalności stanowią naturalne tworzywo (tło, materiał) uczniowskich programów działań.

Kanwą programów działań uczniów klas szkoły podstawowej będzie raczej, (lecz nie tylko) własna aktualna rodzina, nauka, grupa klasowa, szkoła, aktualne problemy środowiska lokalnego, kraju i świata. Natomiast kanwą działań uczniów gimnazjum będą raczej, (lecz też nie tylko) problemy własnej przyszłej rodziny, pracy zawodowej, organizacji ludzi dorosłych, obowiązków i powinności obywatelskich człowieka dorosłego, problemy współpracy międzynarodowej.

Wymienione powyżej podstawowe kategorie doświadczeń, które mają stać się udziałem każdego ucznia, uzupełnić należy zasadą, aby każdy z nich znalazł się osobiście w sytuacjach, które mu tych doświadczeń dostarczą kilkakrotnie. Konieczne jest aby nauczyciel wychowawca miał dobre rozeznanie, jakich doświadczeń i któremu uczniowi dostarczyła praca na lekcji z przedmiotów ogólnokształcących, jakich podczas wykonywania prac warsztatowych, a jakie doświadczenia są jego udziałem z relacji innych jego działań (godzin do dyspozycji wychowawcy, koła zainteresowań, prac i zajęć w internacie itp.).

Dążeniem każdego nauczyciela powinno być, aby zdobyte doświadczenia były silne, tzn. aby powstawały w efekcie licznych, powtarzających się sytuacji wychowawczych, oraz pozytywne, tzn. powiązane z emocjami pozytywnymi, gdyż od tego zależy możność ich wykorzystywania w życiu, ich moc regulacyjna w stosunku do zachowania.

SCHEMAT SZKOLNEGO PROGRAMU WYCHOWAWCZEGO

1. WYCHOWAWCZE TREŚCI ZAWARTE W STATUCIE SZKOŁY

2. POWINNOŚCI I TREŚCI WYCHOWAWCZE WŁAŚCIWE DLA POSZCZEGÓLNYCH ZAJĘĆ EDUKACYJNYCH

3. WYCHOWAWCZE TREŚCI ZAWARTE W PROGRAMACH ŚCIEŻEK EDUKACYJNYCH

4. POWINNOŚCI WYCHOWAWCZE BĘDĄCE WYMIAREM PRACY EDUKACYJNEJ KAŻDEGO NAUCZYCIELA, OKREŚLONE W RAMACH ZADAŃ OGÓLNYCH SZKOŁY.

5. POWINNOŚCI WYCHOWAWCÓW KLASOWYCH.

6. ZASADY WSPÓŁPRACY WYCHOWAWCZEJ Z RODZICAMI.

I. WYCHOWAWCZE TREŚCI ZAWARTE W STATUCIE SZKOŁY

ZADANIA	OBSZAR REALIZACJI	OSOBY ODPOWIEDZIALNE
Odpowiedzialne, mądre kształtowanie środowiska, w jakim wychowuje się dziecko	Wspieranie rozwoju psychofizycznego uczniów ich zdolności, zainteresowań oraz pozytywnych cech charakteru w ścisłej współpracy z pedagogiem, psychologiem, wychowawcami internatu i rodzicami (opiekunami). Rozmowy z uczniami o sytuacji rodzinnej. Stanowienie osobistego wzoru postępowania. Wskazywanie i popularyzowanie odpowiedniej literatury.	Dyrektor szkół, pedagog psycholog wychowawca bibliotekarz nauczyciele.
Otoczenie opieką wychowawczą wszystkich uczniów.	Udzielanie pomocy w przezwyciężaniu niepowodzeń szkolnych w oparciu o rozpoznawanie potrzeb uczniów, poznawanie środowiska ucznia. Kierowanie na badania do poradni psychologiczno - pedagogicznej. Opieka nad uczniami niepełnosprawnymi. Pomoc w tworzeniu pomocy koleżeńskiej. Powoływanie zespołów dydaktyczno - wyrównawczych i korekcyjnych oraz kół zainteresowań.	Dyrektor szkół, pedagog, nauczyciele.
Podnoszenie stanu bezpieczeństwa.	Określenie miejsca i czasu pełnienia dyżurów. Zapewnienie opieki wychowawczej w szkole i warsztatach szkolnych. Kształtowanie nawyków porządkowych i kulturalnego spędzania czasu. Wyrabianie karności i dyscypliny. Przestrzeganie przepisów BHP. Prowadzenie instruktażu BHP przed zajęciami w warsztatach i w szkole na przedmiotach: fizyka, chemia i wychowanie fizyczne.	Dyrektor szkół, nauczyciele, kierownik warsztatów, wszyscy pracownicy i opiekunowie na zajęciach.
Wychowywanie poprzez realizowanie wyważonego systemu nagród i kar.	Czytelność praw i obowiązków ucznia zawartych w Statucie Szkoły. Czytelność zasad przyznawania nagród i kar. Uświadomienie uczniom, że oprócz praw maja także obowiązki,	Dyrektor szkół, członkowie Rady Pedagogicznej.

II. POWINNOŚCI I TREŚCI WYCHOWAWCZE WŁAŚCIWE DLA

POSZCZEGÓLNYCH ZAJĘC EDUKACYJNYCH

ZADANIA	OBSZAR REALIZACJI	OSOBY ODPOWIEDZIALNE
Motywowanie do dalszej edukacji, rozbudzanie w uczniach ciekawości poznawczej i chęci poznania prawdy.	Dostarczanie odpowiednich bodźców na lekcjach poszczególnych przedmiotów. Wyposażanie uczniów w wiedzę i umiejętności stosownie do ich rozwoju i zdolności. Kierowanie się bezstronnością i obiektywizmem w ocenie uczniów oraz sprawiedliwym traktowaniem wszystkich uczniów.	Nauczyciele poszczególnych przedmiotów.
Stosowanie posiadanych środków dydaktycznych w procesie lekcyjnym oraz wzbogacanie własnego warsztatu pracy.	Korzystanie w jak najszerszym stopniu podczas lekcji przedmiotowych z dostępnych pomocy naukowych. Wykorzystywanie sprzętu audiowizualnego i komputerowego do wzbogacania środków wizualnych..	Nauczyciele poszczególnych przedmiotów oraz prowadzący zespoły dydaktyczne.
Mobilizowanie uczniów do udziału w konkursach i imprezach okolicznościowych.	Pomoc (np. instruktaż, dodatkowe zajęcia, właściwy dobór materiałów) w przygotowywaniu wychowanków do konkursów.	Nauczyciele przedmiotów, prowadzący koła zainteresowań.
Rozbudzanie i rozwijanie indywidualnych zainteresowań uczniów.	Stosowanie strategii nakierowanych na zaspokojenie indywidualnych potrzeb uczniów (określenie uczniowskich zainteresowań oraz celów i dopasowywanie ich do procesu uczenia się, kształtowanie szacunku do nauki). Dostarczanie uczniom odpowiedniej literatury i czasopism. Przekazywanie własnych zainteresowań i pasji w toku procesu lekcyjnego.	Nauczyciele, szczególnie uczący WF, fizyki (zainteresowania techniczne).
Realizacja programu wychowania seksualnego.	Dobór odpowiedniej tematyki na godziny z wychowawcą. Dostarczanie materiałów poglądowych przewidzianych programem.	Wychowawcy klas, nauczyciele biologii i WOS-u.
Podejmowanie prac na rzecz estetycznego wyglądu klasy, korytarza.	Działania zmierzające do upiększania miejsca nauki, prace remontowe, dbałość o czystość, aktualizowanie gazetek ściennych, w myśl zasady: że estetyka miejsca pracy jest czynnikiem sprzyjającym wychowaniu.	Dyrektor szkół, nauczyciele - opiekunowie sal lekcyjnych.

III. WYCHOWAWCZE TREŚCI ZAWARTE W PROGRAMACH

ŚCIEŻEK EDUKACYJNYCH

ŚCIEŻKA	TREŚCI WYCHOWAWCZE	UWAGI
Edukacja prozdrowotna i prorodzinna.	Higiena osobista i otoczenia, Bezpieczeństwo i pierwsza pomoc, Aktywność ruchowa i umysłowa, Zachowania sprzyjające i zagrażające zdrowiu, Podejmowanie odpowiedzialnych wyborów, umiejętności korzystania z pomocy służby zdrowia, Poczucie własnej wartości, dawanie i przyjmowanie wsparcia, asertywność, Uświadomienie przyczyn i skutków uzależnień oraz sposobów radzenia sobie w sytuacjach trudnych, Uświadomienie podstawowych funkcji rodziny, Identyfikacja i akceptacja własnej płci, Prawo człowieka do intymności i ochrona tego prawa, Koleżeństwo i przyjaźń, uczenie szacunku dla siebie i innych, Odpowiedzialność za własny rozwój - samokształcenie i samowychowanie.	Nauczyciele, wychowawcy klas.
Edukacja proekologiczna.	Uświadomienie zagrożeń środowiska przyrodniczego, Budzenie szacunku do przyrody.	Nauczyciele, wychowawcy klas.
Edukacja regionalna	Tworzenie więzi ze środowiskiem lokalnym i regionalnym, Umacnianie poczucia tożsamości narodowej poprzez rozwój tożsamości regionalnej, Rozwijanie wiedzy o historii regionu w powiązaniu z kulturą narodową i tradycjami własnej rodziny.	Nauczyciele, wychowawcy klas.
Edukacja obronna.	Przygotowanie do prawidłowego współdziałania w wypadku wystąpienia zagrożenia zbiorowego, Zasady udzielania pierwszej pomocy.	Nauczyciele, wychowawcy klas.
Edukacja czytelnicza i medialna.	Przygotowanie do korzystania i umiejętności segregowania różnych źródeł informacji, Rozbudzanie potrzeb czytelniczych, Przygotowanie do pracy samokształceniowej i wykorzystania mediów jako narzędzi pracy, Kształtowanie postawy szacunku dla polskiego dziedzictwa kulturowego w związku z globalizacją kultury.	Nauczyciele, wychowawcy klas.
Edukacja filozoficzna.	Pogłębianie rozumienia rzeczywistości, Wdrażanie do refleksji i logicznego myślenia, Kształtowanie wrażliwości moralnej i zachęcanie do głębszego poznania samego siebie.	Nauczyciele, wychowawcy klas.
Edukacja europejska.	Określenie miejsca i roli Polski w integrującej się Europie, Rozwijanie tożsamości europejskiej budowanej na gruncie miłości do własnej ojczyzny, Wiązanie aktualnych wydarzeń politycznych, społecznych i kulturalnych z przeszłością, Dostrzeganie powiązań kultury polskiej z europejską.	Nauczyciele, wychowawcy klas.

IV. POWINNOŚCI WYCHOWAWCZE BĘDĄCE WYMIAREM PRACY

EDUKACYJNEJ KAŻDEGO NAUCZYCIELA, OKRESLONE W

RAMACH ZADAŃ OGÓLNYCH SZKOŁY.

ZADANIA	OBSZAR REALIZACJI	OSOBY ODPOWIEDZIALNE
Sprzyjanie optymalnemu rozwojowi ucznia poprzez dbałość o prawidłowy przebieg nauczania	Zatrudnienie wykwalifikowanej kadry nauczycielskiej; korzystne dla uczniów rozplanowanie zajęć zgodnie z wymaganiami higieniczno - sanitarnymi	Dyrektor szkół.
Dbałość o wzrost wiedzy merytorycznej nauczyciela, otwartość na wszelkie nowości w zakresie metodyki nauczania, nowatorskie podejście do procesu dydaktycznego.	Informowanie o kursach doskonalenia zawodowego i pozwalających uzyskać nowe kwalifikacje. Rozpowszechnianie nowości wydawniczych, materiałów metodycznych itp. Wprowadzanie do procesu dydaktyczno - wychowawczego nowych rozwiązań i metod pracy.	Dyrektor szkół, kierownik warsztatów, nauczyciele przedmiotów ogólnokształcących i zawodu.
Rzetelna diagnoza stanu wiedzy uczniów.	Ustalenie spójnego systemu oceniania.	Nauczyciele poszczególnych przedmiotów.
Zapewnienie uczniom opieki psychologicznej.	Eliminowanie z procesu dydaktyczno - wychowawczego nadmiernych sytuacji stresowych i nerwicogennych. Różnicowanie wymagań dydaktycznych i wychowawczych w zależności od cech psychicznych i możliwości ucznia. Systematyczne prowadzenie obserwacji przebiegu rozwoju psychicznego uczniów, wykrywanie nieprawidłowości i ich przyczyn. Organizowanie warunków do realizacji zaleceń poradni psychologiczno - pedagogicznych lub innych placówek specjalistycznych.	Dyrektor szkół, pedagog, nauczyciele przedmiotów ogólnokształcących i nauczyciele zawodu.
Przygotowanie do pracy przez właściwą realizację programu przystosowania do pracy zawodowej.	Wykorzystanie treści programowych dla rozumienia roli pracy w życiu człowieka. Poznawanie postaci wynalazców, twórców, inżynierów, wskazywanie uwarunkowań ich dokonań. Rozwijanie umiejętności posługiwania się narzędziami i organizowania stanowiska pracy, nabywanie praktycznych umiejętności przydatnych w życiu codziennym. Kształtowanie właściwego stosunku do pracy, nawyków gospodarności i oszczędności. Wyrabianie samodzielności w wykonywaniu zadań oraz umiejętności pracy zespołowej.	Dyrektor szkół, kierownik warsztatów, nauczyciele zawodu.
Kształcenie racjonalnego podejścia do problemów życiowych w tym do kryzysów okresu dojrzewania i umiejętności ich rozwiązywania.	Uwzględnienie ścieżek edukacyjnych w szkolnych programach nauczania. Dyskusje nad problemami okresu dojrzewania. Wyszukiwanie i omawianie przykładów postaw dorastającej młodzieży cechujących się z jednej strony nadwrażliwością (zwłaszcza na własne problemy), a z drugiej - przesadna pewnością siebie. Przedstawianie zjawiska stresu i stosowanie niektórych technik relaksacyjnych. Antystresowa funkcja opowiadania dowcipów, oglądania komedii i czytania zabawnych lektur.	Wychowawcy klas, nauczyciele (szczególnie języka polskiego, plastyki i muzyki.
Organizowanie opieki profilaktyczno - resocjalizacyjnej.	Przyjmowanie optymalnych metod postępowania na podstawie karty wstępnej wychowanka. Poddawanie uczniów systematycznej obserwacji, kontroli i ocenie, wdrażanie go do przestrzegania obowiązujących norm, dyscypliny i porządku. Przestrzeganie zasady indywidualizacji w doborze form i metod oddziaływania profilaktyczno - resocjalizującego, traktowanie uczniów zagrożonych i niedostosowanych społecznie jako jednostek z zaburzeniami, mających prawo do szczególnej pomocy i opieki.	Dyrektor szkół, kierownik warsztatów, pedagog, nauczyciele przedmiotów ogólnokształcących i nauczyciele zawodu.
Ochrona przed negatywnym wpływem mediów i sekt; przeciwdziałaniu narkomanii, alkoholizmowi, postawom aspołecznym, destrukcyjnym, dewastacji mienia, znęcaniu się nad słabszymi.	Organizowanie działań w zakresie profilaktyki uzależnień (pogadanki, prelekcje, filmy, materiały propagandowe, konkursy tematyczne itp.). Dostarczanie pozytywnych wzorców osobowych. Spotkanie z psychologiem, przedstawicielem fundacji, pracownikiem MONAR-u.	Wszyscy pracownicy szkoły, pedagog, psycholog.
Realizacja programu wychowania seksualnego.	Dobór odpowiedniej tematyki na gddw. Dostarczanie materiałów poglądowych przewidzianych programem. Spotkania np. z lekarzem, higienistką	Wychowawca klasy, higienistka, lekarz.

V. POWINNOŚCI WYCHOWAWCÓW KLASOWYCH

ZADANIA	OBSZAR REALIZACJI	OSOBY ODPOWIEDZIALNE
Wnikliwe poznanie zespołu klasowego.	Rozmowy, ankiety; stawianie wspólnych zadań, tematów do realizacji na gddw. Wykorzystywanie zdarzeń i okoliczności, jakich uczeń był świadkiem. Poznawanie wychowanków podczas wspólnych gier, spotkań itp.	Dyrektor szkół, wychowawcy.
Dbałość o integrację zespołu klasowego.	Organizowanie imprez okolicznościowych. Powołanie w obrębie klasy grup samopomocy koleżeńskiej.	Wychowawca.
Budzenie wrażliwości moralnej dziecka, budowanie atmosfery, w której dominuje troska i zainteresowanie każdym uczniem.	Szukanie ideałów, wzorców do naśladowania, nawiązanie do etosu pracy. Przekazywanie na lekcjach (szczególnie literatury, gddw i wos) wiedzy etycznej, promowanie głęboko humanistycznych wartości.	Wychowawca, nauczyciele przedmiotów.
Wspieranie uczniów w budowaniu pozytywnego obrazu samych siebie w oparciu o rzetelną samoocenę.	Ułatwianie uczniom poznanie wiedzy, jak funkcjonuje ich psychika i aktywność (kontrolowanie własnych uczuć, zrozumienie cyklu myślowego, reguły odmiennych wizji rzeczywistości, rozumienie poczucia niepewności. Uczenie umiejętności autocharakterystyki. Wyrabianie orientacji szkolnej, odpowiedni zakres preorientacji zawodowej (informowanie o wymaganiach stawianych przez różne zawody, specjalności i stanowiska pracy). Sposoby zdobywania i podnoszenia kwalifikacji zawodowych. Pożądane kryteria podejmowania decyzji o wyborze zawodu.	Wychowawcy, nauczyciele przedmiotów ogólnokształcących, nauczyciele zawodu.
Uczenie otwartości i odpowiedzialności w kontaktach międzyludzkich.	Stosowanie różnych technik pracy z uczniem (np. „burza mózgów”. „śnieżna kula”, psychodramy, socjodramy). Kształcenie umiejętności wzbudzania sympatii, kierowania innymi ludźmi. Sztuka przyjaźni. Dobór odpowiedniej lektury, filmu. Powierzanie uczniom ról, ważnych zadań, odpowiedzialnych funkcji.	Wszyscy nauczyciele.
Pielęgnowanie klasowych zwyczajów.	Prowadzenie kroniki klasowej itp. Wspólne „świętowanie” (imieniny, urodziny)	Wychowawca klasy.
Ułatwienie uczestnictwa w kulturze	Omawianie interesujących młodzież ciekawych lub kontrowersyjnych artykułów, biografii wybitnych ludzi. Wspólne dzielenie się refleksjami na temat obejrzanych filmów. Podejmowanie tematyki egzystencjonalnej na podstawie serii książek dla młodzieży „Orientacje”.	Nauczyciele
Budzenie szacunku do tradycji i kultury własnego narodu.

VI. ZASADY WSPÓŁPRACY WYCHOWAWCZEJ Z RODZICAMI

Zapoznawanie rodziców z programem wychowawczym szkoły, wymaganiami nauczycieli i wychowawców.	Zapoznanie rodziców na ich prośbę z programem wychowawczym szkoły, zasadami promowania, klasyfikowania i oceniania uczniów zgodnie z ustawą i wewnątrzszkolnym systemem oceniania.	Dyrektor szkół. Wychowawcy klas.
Wzajemna wymiana informacji o uczniu.	Informowanie o postępach uczniów w nauce i zachowaniu w grupie rówieśniczej. Zapoznawanie rodziców z zestawem szczegółowych wymagań dydaktycznych i ustalenie sposobów likwidowania braków, zaniedbań lub odchyleń od normy. Przeciwdziałanie trudnościom wychowawczym. Informowanie szkoły przez rodziców o stanie zdrowia ich dziecka, jego zainteresowań i trudnościach wychowawczych.	Wychowawcy klas, nauczyciele przedmiotów.
Aktywizowanie rodziców do większego oddziaływania wychowawczego na swoje dzieci.	Ukazywanie sposobów nawiązywania bardziej wszechstronnego kontaktu uczuciowego z dzieckiem, poświęcanie mu więcej czasu; głębszego zastanowienia się nad ich odmiennym światem. Pokazanie sposobów korygowania ich postępowania bez używania przemocy fizycznej. Dostrzeganie wkładu pracy rodziców w proces wychowawczy (podziękowania, listy pochwalne).	Pedagog, psycholog, wychowawcy klas.
Wspomaganie wzrastania dzieci i młodzieży w klimacie miłości do rodziny, podnoszenie jej autorytetu.	Odpowiedni dobór tematów na godziny do dyspozycji wychowawcy. Obchody Dnia Matki (Ojca). Pomoc młodzieży w chwilach zwątpienia, braku zrozumienia ich przez rodziców; ukazywanie roli i zadań rodzicielskich; wskazywanie przykładów miłości, bezinteresowności i poświęcenia rodziców w ich wychowaniu; pomocy w odbudowywaniu zaufania do rodziców jeżeli zostało ono osłabione lub zerwane; uczenie okazywania szacunku, wdzięczności i miłości dla rodziców, niesienia im pomocy. Poruszanie tej kwestii na lekcjach religii w aspekcie miłości bliźniego, miłości braterskiej i rodzicielskiej.	Wychowawcy klas, nauczyciele.
Podejmowanie działań adekwatnych do sytuacji środowiskowej.	W sytuacji szczególnie ograniczonej roli wychowawczej rodziców w rodzinach patologicznych szkoła powinna przejąć wychowanie rodzinne (wskazówki, rady, wyjaśnienia i opieka dziecka). Szkoła powinna w większym niż dotąd zakresie: uczyć krytycznej oceny tego, co proponuje społeczeństwo, przeciwdziałać bezmyślnemu naśladownictwu, biernemu przystosowaniu społecznemu, tworzyć własny system wartości. Pomagać w osiąganiu autonomii; w pewnym momencie życia człowiek musi sam wziąć odpowiedzialność za siebie.	Pedagog, wychowawcy klas.

WNIOSKI KOŃCOWE

Realizacja szkolnego programu wychowania ma w efekcie doprowadzić do tego, by każdy uczeń, na miarę swoich możliwości percepcyjnych, zdolności i zainteresowań, miał szansę przeżycia sukcesu.

Każde dziecko powinno czuć, że podczas trwania nauki w szkole jego wysiłki nie będą ignorowane a sukcesy promowane i nagradzane. Nauczyciel występować ma tu w roli przewodnika potrafiącego zafascynować, zainteresować i zachęcić do stawiania pytań, zgłaszania wątpliwości i prowadzenia samodzielnych poszukiwań.

Wymaga to od nauczycieli takich postaw i zachowań wobec uczniów, które można określić jako:

• autentyzm (szczerość, otwartość, spontaniczność w kontaktach z ludźmi),

• akceptacja (wyrażona aprobatą nauczycieli wobec uczniów bez względu na to czy spełniają oczekiwane wymagania),

• empatia (związana z wczuwaniem się w wewnętrzny świat drugiego człowieka).

23

Szukasz gotowej pracy ?

To pewna droga do poważnych kłopotów.

Plagiat jest przestępstwem !

Nie ryzykuj ! Nie warto !

Powierz swoje sprawy profesjonalistom.

Szukasz gotowej pracy ?

To pewna droga do poważnych kłopotów.

Plagiat jest przestępstwem !

Nie ryzykuj ! Nie warto !

Powierz swoje sprawy profesjonalistom.

---