toksyka 02, Studia SGGW, WNoŻ Inżynierskie 2008-2012, Sem IV, Toksykologia


Wykład II

Sposoby dostawania się ksenobiotyków do organizmu ( wchłanianie)

Podstawowe drogi wchłaniania :

Gdzie trafiają ksenobiotyki w pierwszej kolejności w zależności od rogi wchłonięcia ?

  1. Z przewodu pokarmowego do krwi i wątroby

  2. ze skóry i dróg oddechowych bezpośrednio do krwi i z pominięciem wątroby

0x08 graphic
0x01 graphic

DROGI NARAŻENIA :

0x08 graphic
0x01 graphic

Metoda transportu przez błonę zależy od :

Dyfuzja bierna- rodzaj transportu dla większość ksenobiotyków, głownie lipofilnych :

Transport aktywny :

Ilość wchłanianego ksenobiotyku zależy od:

Miejsce

Substancje toksyczne

Jama ustna

Nikotyna, alkohol, kokaina, piramidon, nitrogliceryna, fenole, cyjanki , strychnina

Żołądek

Nikotyna, alkohol, kofeina, aspiryna, cyjanki kwas salicylowy kefalina

Jelito cienkie

Większość ksenobiotyków

Jelito grube

Związki wytwarzane przy udziale mikroflory

Np. kwas salicylowy najlepiej wchłania się przy pH 3,6-4,3 aż w 68%

ZAPOBIEGANIE WCHŁANIANIU SUBSTYANCJI Z PRZEWODU POKARMOWEGO

WĘGIEL ABSORBUJE

Bardzo dobrze

dobrze

średnio

Nie absorbuje

Fenole

Jod

Erydaminę

Atropinę

Chininę

Alkohol etylowy

Alkohol metylowy

Cyjanki

DDT

Kw. borowy

Insektycydy FO

Kwasów mineralnych

Zasad

Substancja nierozpuszczalna w wodzie

UKŁAD ODEDCHOWY

Czynniki warunkujące powstawanie i przebieg zatruć :

1.Budowa chemiczna i właściwości fizykochemiczne substancji obcej :

0x08 graphic
0x01 graphic

2.Skład pierwiastkowy np. As i Hg oraz kombinacje połączeń pierwiastków.

  1. wiązania chemiczne (obecność w cząsteczce w podwójnych lub potrójnych ):

0x01 graphic

  1. Izomeria geometryczna (cis-trans)

Np. anelek w olejku anyżowym forma cis 15 * toksyczniejsza

Kwas fumarowy (trans ) < maleinowy cis

  1. Izomeria optyczna L > D

L-nikotyna (40x) L-andrenalina (15x)

  1. Izomeria konstytucyjna : p > m > o

7.związki alifatyczne : bardziej toksyczne są związki nierozgałęzione niż rozgałęzione .

  1. grupy chemiczne potęgujące toksyczność:

Nitrowa

0x01 graphic

aminowa

0x01 graphic

nikozowa

0x01 graphic

chlorpowcopochodna

0x01 graphic

cyjankowa

0x01 graphic

  1. Grupy osłabiające toksyczność :

Acetylowa

0x01 graphic

Azowa

0x01 graphic

Karboksylowa

0x01 graphic

Tiolowa

0x01 graphic

sulfonowa

0x01 graphic

metylooksynowa

0x01 graphic

  1. Charakterystyka fizyczna :

0x01 graphic
silne trucizny

0x01 graphic
stosowany jako kontrast (nierozpuszczalny)

0x01 graphic
--- doustnie nie stanowi zagrożenia , bo jest nie rozpuszczalna

  1. Zanieczyszczenia :

0x08 graphic
0x01 graphic

RODZAJE EKSPOZYZCJI

Interakcje ksenobiotyków :

0x01 graphic

Rtęć wchłania się gównie przez układ oddechowy , natomiast ilość wchłaniana na drodze pokarmowej powinna zostać wydalona.

SKÓRA

Oparzenia skóry :

Oparzenia chemiczne są powodowane przez czynniki żrące i wysoce reaktywne (np. kwas solny, siarkowy czy też zasady np. soda kaustyczna, amoniak). Produkty drażniące takie jak rozpuszczalniki i oleje, z natury mniej reaktywne, powodują reakcje odwracalne.

Nie wolno- smarować ran, kremami, maściami, jakiem kurzym i spirytusem

LOSY DSUBSTANCJI OBCYCH W ORGANIŹMIE

Bariery przy wchłanianiu :

Bariery specjalne :

  1. chroniące ośrodkowy układ nerwowy

2.chroniące nowe życie :

  1. bariery nie błonowe

Ad1. Bariera krew-mózg

Zmiany właściwości błony powodują m.in. : nadtlenki kwasów tłuszczowych, bodźce akustyczne.

Substancje litofilne łatwiej przenikają (np. metylortęć)

Ad2. Krew-łożysko

Ad3. Krew-jądro (trójstopniowa budowa chroniąca męskie komórki rozrodcze)

Ad4. Bariery nie błonowe :

ROLA KRWI

Transport substancji:

Najsłabiej ukrwione tkanki : kości, tanka tłuszczowa, skóra

Dobrze ukrwione : płuca, nadnercza, tarczyca, serce, jelito, mózg.

Rozmieszczenie i kumulacja :

Od czego zależy w której tkance/narządzie kumulują się substancje obce:

Tkanka tłuszczowa- DDH, PCP, WWA

Kości- Pb, F, Ra ,Sr

Nabłonki miąższowe- Cd, Pb, Hg

Włosy, paznokcie -metale ciężkie , narkotyki

Przemiany w organizmie:

BIOTRANSFORMACJE

  1. zachodzi przy udziale narządów i enzymów

  2. enzymy mikrosomalne siatki śródplazmatycznej gładkiej obecne w cytoplazmie komórki - utlenianie , redukcja

  3. monoksygeny z grupy cytochromów P-450, reduktaza NADPH cytochromu P-450

1a. Reakcje I fazy (utlenienie, redukcja, hydroliza) funkcjonalizacja :-modyfikacja struktury substancji obcej przez wytworzenie gr. funkcyjnej niezbędnych do procesu sprzęgania

  1. Faz sprzęgania - sprzęganie ksenobiotyków z kwasem glukonowym, z kwasem siarkowym, metyzacja, acetylacja, połączenie z kwasem merkapktanowym .

  1. III faza stepuje gdy produkty drugiej fazy przechodzą aktywację metabolityczną, np. do wolnych rodników

Przykłady :

      1. Nie ulegają przemianom w organizmie

        • ( silnie polarne, wydalane przez nerki np., kwas sulfonowy)

        • Bardzo lotne wydalane przez płuca ( eter etylowy, cyklopropan)

        • Silnie litofilne kumulują się w tkance tłuszczowej (bifenyle)

2.Uklegaj detoksykacji :

3.Ulegają aktywacji metabolitycznej :

WYDALANIE :

Drogi wydalania :

Etapy wydalania :

  1. Filtracja

  2. Sekrecja - niektóre ksenobiotyki transport aktywny

  3. resorpcja ( znaczenie pH)

Wydalanie -przewód pokarmowy :

Wydalanie układ Oddechowy-

Skóra - wydalanie

Włosy paznokcie, gruczoły mleczne - metale ciężkie, środki nasenne, etanol, nikotyna, metylo-rtęć , dioksyny)

Krew i limfa

skóra

płuca

Przewód pokarmowy

wątroba

żółć

Kał

Nerki

mocz

Dożylne

Do mięśniowe

Przenikanie przez błony komórkowe

Bez udziału nośników

Z udziału nośników

Dyfuzja bierna

Endocytoza

Absorpcja konwekcyjna

Transport par jonowych

Transport ułatwiony

Transport aktywny

Budowa chemiczna

Właściwości fizykochemiczne

Aktywność biologiczna

Aktywność chemiczna

Aspartan

Diketopiperyna

Dawka nie szkodliwa do 40 mg/kg mc

Dawka nie szkodliwa do 7,5 mg/kg m.c



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
analiza 02, Studia SGGW, WNoŻ Inżynierskie 2008-2012, Sem IV, Ocena jakości
analiza 02, Studia SGGW, WNoŻ Inżynierskie 2008-2012, Sem IV, Ocena jakości
pytania 2010, Studia SGGW, WNoŻ Inżynierskie 2008-2012, Sem IV, Toksykologia
Toksyki 4, Studia SGGW, WNoŻ Inżynierskie 2008-2012, Sem IV, Toksykologia
Toksyka 01, Studia SGGW, WNoŻ Inżynierskie 2008-2012, Sem IV, Toksykologia
Analiza 08, Studia SGGW, WNoŻ Inżynierskie 2008-2012, Sem IV, Ocena jakości
Energia 03, Studia SGGW, WNoŻ Inżynierskie 2008-2012, Sem IV, Gospodarowanie Energią
Energia 01, Studia SGGW, WNoŻ Inżynierskie 2008-2012, Sem IV, Gospodarowanie Energią
analiza 10, Studia SGGW, WNoŻ Inżynierskie 2008-2012, Sem IV, Ocena jakości
Inżynieria - Pytania na ustny, Studia SGGW, WNoŻ Inżynierskie 2008-2012, Sem IV, Inzynieria wykłady,
Woda, Studia SGGW, WNoŻ Inżynierskie 2008-2012, Sem IV, Ocena jakości
analiza 03, Studia SGGW, WNoŻ Inżynierskie 2008-2012, Sem IV, Ocena jakości
Towary - Test odp nowe pyt, Studia SGGW, WNoŻ Inżynierskie 2008-2012, Sem V, Fakultety, towarozn
równoważnik miedzi (spraw.), Studia SGGW, WNoŻ Inżynierskie 2008-2012, Sem II, Fizyka
Ekologia 2, Studia SGGW, WNoŻ Inżynierskie 2008-2012, Sem VI, ekologia
BAKTERIE MLEKOWE 2009, Studia SGGW, WNoŻ Inżynierskie 2008-2012, Sem VI, Fakultety, Bakterie mlekowe
Ekol. ochrona środ.zal.2011, Studia SGGW, WNoŻ Inżynierskie 2008-2012, Sem VI, ekologia
Zestaw 3, Studia SGGW, WNoŻ Inżynierskie 2008-2012, Sem II, Chemia organiczna
Ekologia 2, Studia SGGW, WNoŻ Inżynierskie 2008-2012, Sem VI, ekologia

więcej podobnych podstron