wyklady opakowania, Technologia Żywności, II ROK, Opakowania, magazynowanie i transport żywności


Definicje opakowania:

- pojemnik stosowany do okrywania produktów;

- towary przeznaczone do tego aby osłaniać względnie łączyć inne towary, przystosowywać je do magazynowania i transportu oraz ochraniać je przed wpływem atmosfery;

- całościowo lub częściowo owiniecie towaru w celu ochrony podczas transportu i magazynowania a także w celu prezentowania towaru we właściwym świetle.

Funkcje opakowań:

a) w stosunku do zawartości: -ochronna -gospodarcza (ułatwia transport, użytkowanie magazynowanie)

b) w stosunku do konsumenta: -informacyjna (skład, cena, sposób użytkowania) -promocyjna

1-wprowadzenie towaru na rynek, 2-wzrost sprzedaży, 3-faza dojrzałości, faza zastoju (nie ma nowych odbiorców), 5- spadek sprzedaży

Funkcje ekologiczne (często zawiera się w funkcji gospodarczej):

  1. opakowania wielokrotnego użytku

  2. przerób tego opakowania

tworzywa sztuczne- formowanie nowych kształtów (wtórny przerób)

Podział opakowań:

  1. wg zasadniczej funkcji w stosunku do zawartości: - jednostkowe (zawierające określona ilość) -zbiorcze -transportowe

  2. wg materiałów podstawowych elementów: -drewniane i z tworzyw drewnianych -papierowe i z tworzyw papierowych -z tworzyw sztucznych -metalowe -szklane -ceramiczne -włókiennicze -kombinowane -inne

bezpośrednie i pośrednie opakowania jednostkowe

c) wg zasadniczego kształtu: -ampułka -balony -bańki -beczki -bębny -butelki -butle -faski -fiolki -kadzie -kanistry -klatki -kosze -kubki -łubianki -owinięcia -pudełka -puszki -siatki -skrzynki -słoje -tacki -torby -tuby -wiadra -worki -wytłaczarki -inne

Szczegółowe kryteria podziału opakowań:

działanie środowiska na opakowanie║ ulegające biodegradacji║ nie ulegające biodegradacji

technologia wtórnego przerobu nadające się nie nadające się

działanie opakowania na środowisko toksyczne nietoksyczne

DOBÓR I PROJEKTOWANIE OPAKOWAŃ

Czynniki wpływające na dobór opakowania:

Z punktu widzenia estetyki i reklamy opakowanie powinno: -zwracać uwagę -budzić zainteresowanie -wywoływać pragnienie posiadania -skłaniać do zakupu -wzbudzać sympatię i zaufanie do produktu i producenta -wywoływać korzystne wyobrażenia o jakości produktu -wyróżniać się z otoczenia.

Projektowanie opakowania: *wybór kształtu *wybór grafiki *wybór koloru. Nazwa powinna być widoczna z odległości ok. 2 m. Nie powinna być przeładowana informacjami, zwłaszcza niepotrzebnymi. Dostosowanie grafiki do jakości i rodzaju towaru .

Cechy nazwy handlowej:

-odróżniająca się od innych

-łatwa do wymówienia i zapamiętania

-związana z towarem

-wywołująca pozytywne skojarzenia

Zadania barwy opakowań:

  1. skupienie uwagi

  2. wyróżnienie opakowania spośród innych

  3. ułatwienie zapamiętania produktu i producenta

  4. zwiększenia czytelności grafiki

  5. stwarzanie efektów optycznych

  6. informowanie o zawartości

  7. wywoływanie pozytywnych skojarzeń

  8. budzenie zaufania do produktu i producenta

  9. umożliwienie odróżnienia elementów serii produktów

Opakowanie jednostkowe na celu za zadanie poinformować o: *cenie *składnikach *itp.

Opakowanie zbiorcze ma za zadanie dostarczenie produktów jednostkowych

Transportowa jednostka opakowania to jednostka wyrobu opakowania całkowicie lub częściowo przygotowana do transportu.

Kodowanie- nie jest przeznaczone dla bezpośredniego konsumenta.

Kod EAN- European Article Numbering- głównie w krajach zachodnioeuropejskich (początkowo)

Kod EANA- European Article Numbering Asociation,

Kod IANA- Iternational Article Numbering Asociation

Budowa kodu paskowego: -zbiór cyfr -zbiór kresek

EAN- 13 cyfrowy- bardziej popularny

EAN- 8 cyfrowy

13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1

  1. trzy pierwsze cyfry (13,12,11) to numer przyznawany z Brukseli danym organizacjom (kraj) -to nr kraju.

  2. kolejne 4 (10,9,8,7) no nr producenta lub dystrybutora danego kraju

  3. (6,5,4,3,2) to nr towaru

  4. (1) to cyfra kontrolna. Jest ona obliczana z wszystkich pozostałych- kontrola prawidłowości odczytu.

8- cyfrowe: 8 7 6 5 4 3 2 1- jest to skrócony nr producenta krajowego. Jest stosowany dla firmy która produkuje tylko jeden towar.

  1. (8,7,6) nr kraju (prefix)

  2. (5,4,3,2) nr towaru

  3. liczba kontrolna

Kreski w takim kodzie są powiązane z cyframi (zazwyczaj bezpośrednio). Wyjątkiem jest cyfra 13 (kodowana pośrednio)

Znak skrajny- rozpoczyna kod i kończy (3 moduły o tej samej szerokości)

Znak rozgraniczający (rozdzielający)

Kolory na przemian- co się kończy jasnym musi się zaczynać ciemnym i na odwrót.

Aby móc umieścić taki kod na opakowaniu powierzchnia opakowania musi być gładka, o niewielkiej krzywiźnie, w miejscu łatwo dostępnym, ale dyskretnym.

Zabarwienie: najbardziej pożądane jest biało- czarne, ale może być inne o wyraźnym kontraście (jasne- ciemne)

Inny kod- Carla Code, jest to kod cyfrowo graficzny

1

4

2

8

Np. kodujemy 345

Kod SWWKTM- 13sto cyfrowy kod towarowo materiałowy, systematyczny wykaz wyrobów

Obejmuje XXXX- XXX- XXX-XXX

↓↓ ↓↓ ↓ ↓ ↓ ↓ ↓ ↓

aa bc ddd eee

znaczenie tych cyfr:

początkowe => branże w gospodarce narodowej

  1. gałąź na podstawie pewnego przemysłu

  2. tzw. branża (przemysł cukierniczy)

  3. podbranża

  4. konkretny produkt lub grupa produktów o podobnych właściwościach

  5. towary na terenie danego przedsiębiorstwa

TWORZYWA OPAKOWANIOWE

1) papiernicze 2) sztuczne 3) szkło 4) metale 5) drewno 6) pozostałe, o mniejszym znaczeniu, np. tkaniny

ad 1) do ich produkcji potrzebne są włókna roślinne z drzew iglastych, liściastych, do produkcji tkanin typu len, bawełna, konopie oraz z innych roślin oraz z makulatury.

a) podstawowy składnik włókien: -celuloza -żywice -woski -garbniki -zw. mineralne -ligniny

Obecność tych składników poza celulozą może wpływać negatywie na jakość wyrobów (szczególnie ligniny). Skutkiem ich występowania jest żółkniecie papieru, zwłaszcza po pewnym czasie (wpływ tlenu i światła). Najwięcej lignin jest w drewnie (20-30%), len (kilka %), bawełna (ślady).

b) długość włókien- i dłuższe włókna tym papier jest bardziej wytrzymały,

Półprodukty;

*masa szmaciana- z surowców lnianych, bawełnianych, skład włókien jest najlepszy

*masa celulozowa- pochodzenia drzewnego- usuwa się z tego drzewa substancje towarzyszące celulozie poprzez gotowanie w odpowiednim roztworze (głównie ligniniany). Metody: siarczynowa i siarczanowa

*ścier drzewny- uzyskany z rozdrobnionego drewna (nie oczyszczonego)- do gorszych odmian papieru

*masa makulaturowa- rozdrobniona makulatura- do gorszych odmian papieru

*masa słomiana- sporadycznie

do tych mas dodaje się substancje dodatkowe- do 15%. Są to tzw. wypełniacze- wypełniają przestrzenie między włóknami, np. gips, talk, kreda. Nadaje to większą szczelność, gładkość, wytrzymałość mechaniczną, przyjmowanie farb. Są też stosowane kleje- ograniczają nasiąkliwość papieru, poprawiają wytrzymałość mechaniczną. Mogą być pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego. Barwniki też się dodaje.

Produkcja papieru

-przygotowanie masy do produkcji papieru

-przygotowanie zawiesin zmielonych włókien w wodzie

-uzupełnianie w ewentualne dodatki

-odwadnianie i prasowanie

-suszenie

-wyrównanie

-nawijanie

USZLACHETNIANIE PAPIERU

* nasycanie masy papierniczej substancjami poprawiającymi barierowość i wytrzymałość mechaniczną (parafinowanie)

* powlekanie, laminowanie - połączenie z warstwą ochronną z innego tworzywa. (laminowanie-przy użyciu środka wiążącego; powlekanie- bez środka wiążącego)

zaleta: nadanie zgrzewalności

PODZIAŁY WYWORÓW PAPIERNICZYCH:

a) wg gramatury

* bibułki -do 28 g/m

*papiery -do 160 g/m

* kartony -do 315 g/m

*tektury -powyżej 315 g/m

zawężony : papiery poniżej 225 g/m

tektury powyżej 225 g/m

b) wg surowca

Podział na klasy: (im niższy numer klasy tym papier lepszy)

klasa 1 -100% masy szmacianej

klasa 2 -50% masy szmacianej ; 50% masy celulozowej

klasa 10 -100% makulatury

BIBUŁKI

Stosowane jako owinięcia, ewentualnie wewnętrzne wyposażenie opakowań, najczęściej są uszlachetniane-parafinowane itp.

Zastosowanie: - owinięcia owoców cytrusowych

-bibułka butelkowa - do pakowania butelek

PAPIERY

*drukowe, do pisania

*etykietowe

*do produkcji torebek

*papiery pakowe

zwykłe lub specjalne

*zwykłe-mają różne odmiany mające nazwy handlowe:

-natron-z masy celulozowej ;met. siarczynową, stosunkowo mocny (torebki, worki, podłoże do powlekania, laminowane)

-jawa-siarczynowy stosunkowo mocny, do wyrobu torebek, niektórych warstw tektury falistej

-manilla- papier celulozowo- makulaturowy, najsłabszy z papierów pakowych

-szrenc- papier wytrzymały mechanicznie, pochodzenie makulaturowego(na ogół),nie stosowany do bezpośredniego kontaktu z żywnością

-kraft- celulozowy, o dużej wytrzymałości mechanicznej, szerokie zastosowanie (torby, worki, części składowe tektury falistej)

*specjalne-papiery pergaminowe o lepszej barierowości niż zwykłe:

-pergamin sztuczny (kwasowy)-podczas produkcji występuje kąpiel w kwasie siarkowym, pod wpływem kwasu włókna roślinne pęcznieją, tworzą masę wypełniającą między włóknami

-pergamin zwykły-rozdrabnianie jest w urządzeniach z tępymi ostrzami (raczej jest to miażdżenie).Uzyskuje się włókna spęczniałe-> poprawa barierowości

-papier półpergaminowy- stopień zmielenia niższy

Papiery powlekane i laminowane

-parafinowane

-woskowane

-powlekane lub nasycane

uzyskujemy większą szczelność w stosunku do zapachów, tłuszczy itp. lepsza barierowość.

Wada: wrażliwość termiczna większa niż papieru (na wysokie i niskie temperatury)

w niskich temperaturach-> tendencja do kruszenia

w wysokich temp-> sklejanie się warstw

Papiery asfaltowane - nie dopuszczone do kontaktu z żywnością (ze wzgl. na zapach),mają dużą odporność na wodę morską

powlekane lub laminowane tworzywami sztucznymi

*barierowość

*zgrzewalność

*wytrzymałość mechaniczna

np. powlekanie polietylenem lub powlekanie diofanem- są to tworzywa o wysokiej barierowości, powlekane hot- meltami- mieszaniny wieloskładnikowe, w stanie stopionym mają wysoka lepkość (torebki, worki, warstwy pudeł, owinięcia)

KARTONY - można powlekać różnymi tworzywami

TEKTURY - lit i faliste

c)lite-mogą być różnego rodzaju, w zależności od surowca, np. biała, brązowa (ze ścieru nieoczyszczonego),szara (poch. makulaturowego), wielowarstwowa (2-3 warstwy) powlekane .Zastosowanie: pudła i pudełka

b)faliste -połączenie warstw litych z pofalowanymi

dwuwarstwowe

trójwarstwowe-na pudła i pudełka

pięciowarstwowe +

siedmiowarstwowe ->na produkty wrażliwe na transport

tektura czterowarstwowa z falą X

Podział związany z budową fali

mikrofala E

fala niska B

fala średnia C

fala wysoka A

fala b.wysoka D

tektury faliste można uszlachetniać, powlekać itp.

sztuczna tektura falista- elementami konstrukcyjnymi są tworzywa sztuczne, nie wymagające stosowania powłok

PUDŁA

Pudło to opakowanie transportowe;

Pudełko-to opakowanie jednostkowe

Podział pudeł:

a)w zależności od sposobu wykonania:

-nie składane (wykonane na stałe)

-składane

b)w zależności od konstrukcji (podział podstawowy)

-klapowe

-wieczkowe (osobne wieczko nakładane)

-specjalne (to, co ma nietypowe kształty/zamknięcia)

c)w zależności od sposobu łączenia wykroju:

-szczepione

-sklejane

-zszywane

d)w zależności od powierzchni:

-gładka

-z nadrukiem

-powlekane

-powlekane i z nadrukiem

e)w zależności od użytego materiału:

-z tektury falistej

-z tektury litej

f)element występuje wewnątrz:

-wkładki amortyzujące

-wkładki wzmacniające

-elementy dodatkowe

Zalety pudeł:

-składane-> łatwa obsługa

-niższa cena od drewnianych

PUDEŁKA

Podział:

a) -składane

-nieskładane

b) - klapkowe

-szufladkowe (pudełko od zapałek)

-wieczkowe

-specjalne

c)-szczepione

-sklejane

-zszywane

Mogą to być bębny.

OPAKOWANIA PAPIEROWE

*jednostkowe - torebki

*transportowe - worki

WORKI-do produktów sproszkowanych , ziarnistych. Często stosuje się papiery powlekane. Worki są wielowarstwowe. Podstawowy podział wynika z konstrukcji, a drugi ze sposobu łączenia.

1 Podział (otwarte i wentylowe) ; 2 Podział (klejone i szyte)

Wady worków papierowych:

-ze względu na kształt jest utrudniony transport

-mało odporny na uszkodzenia mechaniczne

-mało odporny na czynniki atmosferyczne

TOREBKI (torby) - przy produkcji sypkich

3 Podstawowe konstrukcje:

*płaskie -z dnem liniowym

*krzyżowe

*klockowe + specjalne

Owinięcia - forma na produkcie, przyjmująca w znacznym stopniu kształt produktu (np. dropsy, serek topiony, cukierki)

TWORZYWA SZTUCZNE

Ich stosowanie jest stosunkowo niedawne to zw. wielkocząsteczkowe otrzymywane na drodze polireakcji lub przez modyfikację zw. wysokocząsteczkowych

polimer ->reakcja polimeryzacji. Typy:

-emulsyjna

-suspensyjna (kropelkowa) - w fazie gazowej

Terpolimeryzacja - 3 różne monomery

Polikondensacja polega na tym, że powstaje też produkt uboczny

Poliaddycja- cały monomer wchodzi do polimeru, ale następuje zmiana ułożenia poszczególnych atomów.

Otrzymujemy zw. wielkocząsteczkowy, który jest podstawą tworzywa sztucznego.

SKŁAD TWORZYW SZTUCZNYCH:

*monomery

*inicjatory

*katalizatory i kokatalizatory

*inhibitory (zapobiega depolimeryzacji samorzutnej)

*emulgatory

*stabilizatory emulsji

*substancje buforowe

*substancje regulujące (regulatory)

*napełniacze

*plastyfikatory

*subst. smarujące (nadają połysk, zapobiegają przywieraniu do form)

*barwniki i pigmenty

*subst. antyelektrostatyczne

*stabilizatory (zapobiegające depolimeryzacji)

*substancje parujące (parofory)

Podział tworzyw sztucznych:

a)-sztywne

-giętkie

b)sposób przetwórstwa (formowania kształtów)

-tw. termoplastyczne- jest ogrzewane, nadajemy kształt

-tw. termoutwardzalne (termoreaktywne)-proces nieodwracalny

-tw. chemoutwardzalne (ogrzewanie może jedynie przyspieszać proces) - proces nieodwracalny

Dominują termoplastyczne

Celuloza, celuloza redukowana (celofan)

Cechy charakterystyczne celofanu

*duża przeźroczystość

*właściwości barierowe

(dobra bariera w stosunku do gazów; słaba barierowość w stosunku do wody-przepuszczanie i chłonięcie)

*tworzywa łatwopalne

*stosunkowo łatwa zgrzewalność

*nietoksyczność

*często są uszlachetniane (wyeliminowanie wad)

Pod wpływem estryfikacji powstaje:

-azotan celulozy

-octan celulozy

Można otrzymać kauczuk naturalny

POLIETYLEN (PE) - otrzymany na drodze polimeryzacji etylenu .Polimeryzacja wysokociśn. (1000-3000 atmosfer, wysoka temp>60ºC), ciężar 0,7 - 0,9 g/cm³. Polietylen niskociśnieniowy (o dużej gęstości) - do 5 atm. do 60º.C przy produkcji.

Wyróżniamy dwa rodzaje:

1) HDPE

2) LDPE

Właściwości wspólne:

a) przeźroczystość -podstawowa różnica

HDPE jest przeźroczysty

LDPE jest mleczno biały

b) barierowość -dobra bariera pary wodnej, słabsza dla gazów

c) niska temp. topnienia (ok.90ºC). Skutek:

-dobra zgrzewalność-korzystne

-obróbka cieplna w tych opakowaniach jest praktycznie nie możliwa- negatywne

d) obojętne fizjologicznie ,bezwonne

Często jest on łączony z innymi tworzywami

FOLIE METALIZOWANE I ALUMINIOWE

Folia metalizowana- warstwa rozgrzanego aluminium naniesiona na tworzywo sztuczne.

Właściwości mechaniczne, barierowe-są wystarczające.

Różnice:

-przeźroczystość (f.m. są bardziej przeźroczyste)

FOLIE KRZEMOWE - rzadko stosowane -tworzywa sztuczne powlekane tlenkiem krzemu.

Podstawowy składnik szkła to tlenki krzemu. Mówi się, że są powlekane płynnym szkłem.

Zalety:

-idealna barierowość

-nietoksyczność

SiOx -zazwyczaj są to dwutlenki, ewentualnie tlenki

POLIPROPYLEN (PP)

Ma właściwości zbliżone do PE, większa wytrzymałość mechaniczna, barierowość podobna. Różnicą jest odporność termiczna. Obróbka termiczna jest możliwa. Ma on pewna sztywność , większą od PE.PP jest częściej stosowana do opakowań sztywnych. Wadą jest kruchość w niskich temperaturach.

FOLIE ORIENTOWANE

Ich produkcja polega na rozciąganiu folii w jednym lub w kilku kierunkach. Daje to bardziej uporządkowaną strukturę tworzywa-> lepsza wytrzymałość mechaniczna

OPP, PVDC, PCWD, WINIDUR ,IGELIT ,DIOFAN

POLISTYREN SPIENIONY-> styropian (niska przewodność cieplna, lekkość). Stosowany jako izolacja.

POLIAMIDY (PA) To grupa tworzyw o różnym składzie chemicznym -CO-NH-

Charakteryzuje się:

*dobrą barierą w stosunku do gazów, ale słabą w stosunku do wody dlatego często występuje w parze z PE.

*dość znaczna przeźroczystość

*wysoka odporność termiczna

*dobrze zgrzewalny

*łatwy do barwienia , drukowania

Zastosowanie:

-wchodzą w skład tworzyw wielowarstwowych

-do produkcji żyłki (do siatek na owoce)

Są wykorzystywane na laminaty

POLIESTRY

Grupa zróżnicowana chemicznie -COO

Wyróżnia się dwie grupy:

a) tereftalowe (PET)- politereftalan

b) poliwęglany (PC)

Charakteryzuje się:

*dobra barierowość zarówno w stosunku do gazów jak i pary wodnej

*odporność termiczna (-60 do +190º C)

*odporne na starzenie (depolimeryzacja następuje bardzo powoli)

*nieco słabsza zgrzewalność

Najbardziej popularny jest tereftalan (gł. do tworzyw sztucznych);

PEN- polinaftalen- tworzywo w fazie prób-właściwości lepsze niż politereftalanu, ale jest bardzo drogi.

FOLIE KURCZLIWE

różnego rodzaju pod względem chemicznym .Maja zdolność kurczenia się w odpowiednich warunkach. Zdolność skurczu występować może na różnych drogach:

a) termokurczliwe- kurczy się pod wpływem podwyższonej temperatury

b) rozciągliwe- można rozciągnąć w normalnych warunkach, po usunięciu siły rozciągającej folia wraca do swoich wymiarów

Zaleta:

- łatwe pakowanie

- możliwość doboru odpowiednich właściwości (mech, optycznych)

- łatwe formowanie nawet na nieforemnych produktach

- o minimalnych wymiarach

- stosunkowo tanie

- przezroczystość (łatwa identyfikacja towaru)

- tworzywo lekkie

Zastosowanie:

-owijanie produktu bezpośrednio lub na tacce

-zabezpieczenie op. jednostkowego

-połączenie op. jednostkowych (zgrzewka)

-zabezpieczenie jednostki na paletach

Formy konstrukcyjne opakowania jednostkowe z tworzyw sztucznych:

*butelki z folii sztywnych (politereftalowane, PCV, PE)- opak. lekkie, odporne mechanicznie, wypierają butelki szklane

*fiolki (PE, PP, Poliestry, PCV)

*kubki (PP, PS)

*pudełka

*słoje (rzadziej z tworzyw sztucznych, PS, PP)

*tacki (PS spieniony) często owijany w folie kurczliwe

*tuby (z folii metalowych i tw. sztucznych PE i PP)

*torby i torebki z giętkich folii (PE i inne)

*siatki (PA, PE, Poliestrowe)

*owinięcia (giętkie folie, gł. kurczliwe)

Opakowania transportowe:

*worki ( z folii, tasiemki foliowe )

*beczki (PE, PP)

*bańki (PE, PP)

*kanistry (PE, PP)

*skrzynki (PE, PP) większa odporność-wydłużenie czasu użytkowania, możliwość piętrzenia w stabilne stosy, przydatność do pakowania mechanizacyjnego, możliwość montowania na stałe. Są przegrodowe, bezprzegrodowe, magazynowe.

*łubianki

OPAKOWANIA DREWNIANE

Coraz częściej wypierane ze wzglądu na deficytowość surowca. Przy doborze drewna na opakowanie trzeba spełnić pewne wymagania:

*wilgotność -drewno opakowaniowe powinno mieć min.15-20%.W przypadku drewna beczkowego ok.16%.Przy wyższych wilgotnościach- rozwój drobnoustrojów; zbyt niska- pogorszenie wł. mech.(obniżenie szczelności lub siły wiążącej, np. do gwoździ)

*powinno być wolne od wad: (ew. wady przewidziane przez normy)

-sęki

-wady zabarwienia i budowy

-pęknięcia

-porażenie przez grzyby

-uszkodzenia (na skutek działalności żywych organizmów)

-kształtu

-przetarcia drewna (powstałe podczas cięcia drewna)

*być z jednego gatunku drzewa. Zazwyczaj wykorzystuje się

- drewno sosnowe -(mało sękate, dobre do obróbki ale zawiera sporo żywicy (intensywny zapach)dlatego nie nadaje się do pakowania prod. chłonących zapach)->skrzynki

-świerk -(kruche, łamliwe) ->skrzynki

-jodła -do skrzynek lub ich części podobnie jak świerk

-dąb -b. wytrzymałe, trwałe, twarde ale dość wygodne w obróbce, ciężkie. Do wyrobu beczek specjalnego przeznaczenia (beczki fermentacyjne), stosunkowo drogie

-buk -zbliżone do dębowego ,ale o mniejszej trwałości-do beczek skrzynek, dla produktów chłonących zapachy może być stosowany

-lipa -lekkie, dobre w obróbce, bezwonne, stosowane do wyrobu beczek i skrzynek

-osika, topola, wierzba -zbliżone do lipy, dobre w obróbce

-brzoza -do skrzynek, bezzapachowe

Wiklina-niektóre gatunki krzewiastych wierzb, stosowane w postaci pędów- do prod. koszy

TWORZYWA DRZEWNE- gł. składnikiem jest drewno, ale jest łączone z innymi składnikami:

a) łuszczka- przez skrawanie drewna w postaci cienkich płatów (do 3mm) z miękkich gat. drewna-> łubianki. Jest bardziej podatna na zawilgocenie i działanie mikroorganizmów, są lekkie

b) sklejka- płyty produkowane z drewna w postaci sklejonych płatów np. jednorodna (z tego samego drzewa) z tego samego kleju

c) płyta pilśniowa- rozdrobnione drewno sprasowane-wykorzystanie drewna odpadowego.

Formy konstrukcji: skrzynie (do 150 kg) i skrzynki (powyżej 150 kg)

a)wynikający z konstrukcji czoła

b) ze względu na sposób łączenia : -zbijane -spinane (łączone spinaczami) -zbrojone (poza spinaczami są wzmocnione) -lite (bez odstępów między szczebelkami) -żeberkowe (z odstępami)

c)sposoby łączenia różnych elementów:

- na styk

- na zakład

- na pióro i wpust

- na jaskółczy ogon

Klatki-do transportu surowca w przemyśle drobiarskim lub mięsnym.

OPAKOWANIA BEDNARSKIE

*BECZKI Wykonane z klepek, wklęsło-wypukłych boków, dna płaskiego. Klepki są łączone obręczami metalowymi (z boku); bok z dnem-poprzez specjalne wycięcie. Do produktów płynnych lub półpłynnych, wytrzymuje duże ciśnienia. Charakterystyczny kształt-większa wytrzymałość przy piętrzeniu. Największe znaczenie mają beczki dębowe.

*KUFY dość pokaźna beczka

*KADZIE z klepek drewnianych do przechowywania a nie do transportu

*FASKA kształt odwróconego ściętego stożka, opakowanie nieduże (przypomina wiadro)

*BĘBNY ze sklejki lub płyty pilśniowej

*ŁUBIANKI z łuszczki, o różnych kształtach Może być z pałąkiem (jak w truskawkach), z wiekiem lub uchwytem

OPAKOWANIA WIKLINOWE:

*KOSZE opakowania dekoracyjne, towarzyszą opakowaniom szklanym, wzmacniające (przekracza wytrzymałość op. z tarcicy)

*SKRZYNKI

OPAKOWANIE SZKLANE (msc-e3,4), tradycyjne.

PRODUKCJA-SUROWCE :

SZKŁA

W szkle bezbarwnym - 20-30%

Kolorowym - ponad 50%

Surowce rozdrabnia się i topi w wysokich temp. ok. 500OC. Stopiona masa ujednolicana, oczyszczana, chłodzenie b. powolne żeby nie spowodować naprężeń wew. szkła spowodowanych różnicą temp., chłodzenie z kształtowaniem wyrobów (700-800OC); formowanie poprzez rozdmuch mechaniczny.

USZLACHETNIANIE SZKŁA:

  1. przez barwienie

Barwa stanowi barierę dla promieniowania

  1. nanoszone powłoki

Powłoki wnikają w mikrospękania na powierzchni szkła, powodując zwiększenie wytrzymałości (mniejsza kruchość lub mniejszy ciężar)

CECHY CHARAKTERYSTYCZNE OPAKOWAŃ SZKLANYCH:

    1. OBOJĘTNE CHEMICZNIE - nie zachodzi żadna migracja, chyba że są niedokładnie umyte lub opłukane

    2. CAŁKOWITA BARIEROWOŚĆ - nieprzepuszczalność zupełna

    3. SZTYWNA KONSTRUKCJA

    4. ODPORNOŚĆ CHEMICZNA(temp. mięknięcia 530OC)

    5. ODPORNOŚĆ NA CIŚ.WEWNĘTRZNE

    6. ODPORNOŚĆ POWIERZCHNI NA MECHANICZNE ZARYSOWANIE I ŚCIERANIE

    7. DUŻY STOSUNEK MASY DO OBJĘTOŚCI-ciężkie

    8. KRUCHOŚĆ

    9. HAŁAS W CZASIE MANIPULACJI

    10. MOŻLIWOŚĆ FORMOWANIA RÓŻNYCH KSZTAŁTÓW

    11. NIEWIELKI KOSZT PRODUKCJI

FORMY KONSTRUKCYJNE:

BUTELKI - KSZTAŁTY: mleczarska, bączek, monopolowa, reńska

ZAMKNIĘCIA: korek, „piferproof”, koronowe, pałąkowe, ”twist-off”, feniks

SZKLANE OPAKOWANIA TRANSPORTOWE: balony (gęsiory- dłuższa szyjka, kosze wiklinowe-zapobiegają kruchości)

juta-trawa indyjska-włókna łykowe z łodygą-mało wytrzymałe na światło, wilgoć, powietrze-do worków.

len - odmiana włóknista, włókna łykowe o dużej wytrzymałości mech., na wilgoć

konopie - włókna zbliżone do lnu, stosowane jako dodatek

bawełna - włókna nasienne, z wł. porastających nasiona, mniejsza trwałość od łykowych ale bardziej ścisły splot

Do produktów bardziej rozdrobnionych.

Wyłącznie do opakow. transportowych, wytrzymałe, siatkowe lub z tkaniny gęstej; czasem towarzyszą opakowaniom papierowym i z tworzyw sztucznych.

Worek przyjmuje kształt produktu-nieregularny. Obok worków z tkanin są BELE-towar obszyty tkaniną, zdarzają się kontenery elastyczne.

OPAKOWANIA METALOWE

SUROWCE:

BLACHY STALOWE

BLACHA CZARNA - mniej popularna, stalowa, niepokryta, stal węglowa (dodatek węgla 2%);domieszki metaliczne: Mn, Cu, Ni; domieszki niemetaliczne: P, S. Stosowane do krótkiego przechowywania ze wzgl. na podatność na korozję. Podstawa do prod. innego rodzaju blach.

BLACHA BIAŁA - blacha ocynowana (pokryta warstwą Sn), jaśniejsza barwa, ochrona antykorozyjna, zapobieganie migracji Fe do wnętrza opakowania.

CYNOWANIE:

W puszkach ocynowanych może wyst.:

    1. korozja (uszkodzenie powłoki cynowej-gdy została źle naniesiona, gdy występują pory; rozpuszczenie powłoki cynowej powoduje wzrost zaw. Sn w produkcie; zapobieganie: podwójne cynowanie-miejsca szczególnie narażone na korozję tzn. miejsca zamykania, łączenia opakowania)

    2. przebarwienia siarczkowe (dot. produktów białkowych np. aminokwasy siarkowe, przebarwienia z reakcji S z Fe-> siarczki żelaza, ciemnogranatowe naloty, które są bezpieczne dla konsumenta)

POWLEKANIE INNYMI METALAMI:

KOROZJA

Gł. czynnik to powietrze-tlen O2, utlenianie; czynniki przyspieszające korozję to: kwaśne środowisko, wilgoć, obecność H2O, podwyższona temp., stały prąd elektryczny. Korozja równomierna lub wżerowa (gdy są przerwy w powłoce, bardziej niebezpieczna bo łatwiej dotrze do produktu). Podatność stali na korozję zależy od niektórych składników.

Zapobieganie: metaliczne powłoki, przechowywanie w odpowiednich warunkach, niemetaliczne powłoki (lakiery-przezroczyste, nieprzezroczyste, emalie, jedno lub dwustronne); wewnątrz warstwa-ogólne wymagania: nietoksyczny, odporny mech, chem, termicznie, obojętny chem, dostosowany do produktu bo się z nim styka; lakiery oparte o tworzywa sztuczne, barwione.

BLACHY ALUMINIOWE

Z czystego Al., ew. domieszki Mn, Mg-poprawa twardości, odporności na zgniatanie, odporności korozyjnej. Są lżejsze od stalowych, słabsza odporność mech. (łatwe otwieranie).

FOLIE METALOWE (otrzymane przez rozwalcowanie blachy)

FOLIE ALUMINIOWE (o różnej twardości, różnych parametrach, połączone z innymi metalami, uszlachetniane, lepsza wytrzymałość mech.).Łatwe w formowaniu opakowania.

FOLIE METALIZOWANE(laminaty z udziałem folii Al.), FOLIE STALOWE (krótkotrwałe pakowanie), FOLIE CYNOWE

ZASTOSOWANIE: opakowania jednostkowe lub transportowe (przem. spoż.): art. spoż 50%, napoje 16%, zamknięcia szklanych 6%, aerozole 7%,inne 3%.

OPAKOWANIA TRANSPORTOWE:

OPAKOWANIA AEROZOLOWE

Tworzywa ceramiczne-w przem. spoż. rzadko, jako upominkowe, właściw. zbliżone do szkła

OPAKOWANIA CIŚNIENIOWE - pojemnik podstawowy + zawór, gaz pędny umożliwiający wydobycie zawartości, po naciśnięciu zaworu wypieranie zawartości ( w formie piany, pasty, mgły itp.).Stosowane gł. w przem kosmetycznym ale spoż. też.

Zalety:

Wady:

OPAKOWANIA KOMBINOWANE - z dwóch lub więcej tworzyw, udział tworzyw powinien być porównywalny np. opakow. szklane z etykietą papierową, a zamknięciem metalowym

JEDNOSTKI ŁADUNKOWE (przystosowane do przemieszczania)

  1. paletowe - przystosowane do podnoszenia wózkiem widłowym; składa się z płyty (płaszczyzny), na której umieszcza się ładunek, wsporniki podtrzymujące płytę, wejścia (między wspornikami gdzie mieszczą się widły wózka), skrzydła (części płyty górnej wystające poza wsporniki). Typy palet: *1 albo 2-płytowe, *2 albo 4-wejściowe, *płaskie, *słupkowe (wyposażone w narożniki i wzmocnienia, możliwość zaczepienia), *skrzyniowe Wymiary palet są znormalizowane: 800x1200, 1000x1200, 800x1000 Mogą być: metalowe, z tworzyw sztucznych, z tektury, jednorazowego użytku

  2. pakietowe - przystosowane do rozładunku mechanicznego. Pakiet to zespół luźnych elementów uformowanych w jednostkę ładunkową, której wymiary przekraczają 800x1200, a ładunek nie jest kontenerem ani paletą. Dotyczą kształtów nietypowych, długich, nie wiążą się bezpośrednio z przem. spoż.; najczęściej metalowe.

  3. kontenerowe - przeznaczone do przewozu bez rozładunku (przekraczają 1m3); Rodzaje: małe, średnie, wielkie; *kontenery elastyczne- z tkanin syntetycznych, jednostka ładunkowa w kształcie worka, wyposażony w uchwyty i otwory, umożliwiające usunięcie wózka itp., *kontenery sztywne - tzw. uniwersalne- przeznaczone do wszystkich ładunków, także ład. luzem, *kontenery płytowe - towar nie jest zabezpieczany, *kontenery specjalnego przeznaczenia(specjalizowane):izotermiczne, chłodnicze/ogrzewane, do przewozu półprod. o określonym stanie skupienia: cysterny-do płynów

  4. Opakowaniowe

MATERIAŁY POMOCNICZE:

To np.: gwoździe, śruby, wkręty, drut, kleje itp.

ODPADY OPAKOWANIOWE:

Wpływ opakowania na środowisko w ciągu całego cyklu użytkowania.

  1. zużycie surowców-jaka ilość, czy są one odnawialne

  2. zużycie energii w procesie produkcyjnym

  3. zanieczyszczenie środowiska w czasie produkcji opakowania (sama produkcja, transport)

  4. wpływ opakowań na wytwarzanie opakowań stałych, wtórne przetwórstwo, spalanie, wysypiska

Biodegradacja-rozpad przez czynniki biologiczne. Podatność na biodegradację mają te tworzywa, które są oparte o celulozę (celofan, drewno). Pozostałe są odporne na biodegradację. Światło, rozpuszczanie w wodzie przyspiesza pewne procesy. Szkło jest odporne na degradację.

RODZAJE ROZKŁADU:

Próby poszukiwania biodegradowanych tworzyw:

WADA-niestabilne właściwości oraz wyższa cena, dlatego zastosowanie ograniczone.

16



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
ustny i pytania, Technologia Żywności, II ROK, Opakowania, magazynowanie i transport żywności
Opakowania, Technologia Żywności, II ROK, Opakowania, magazynowanie i transport żywności
Ogólna technologia żywnosci Wykład I, studia, Maja, Studia, II rok, IV semestr, OTŻ, Wykłady
Analiza żywności Wykład I, studia, Maja, Studia, II rok, IV semestr, Analiza Żywnosci, Analiza Żywno
zarzadzanie wyklad 2, studia, Maja, Studia, II rok, IV semestr, Organizacja i Zarzadzanie
Prawo karne wykład I, WSPiA bezpieczeństwo wewnętrzne, II ROK, III semestr
tkanka newrowa wykład, MEDYCYNA - ŚUM Katowice, II ROK, Fizjologia
Wykłady - okres lateński, Archeologia, II Rok
Ekonomika ochrony srodowiska WYKLAD14.03.05, administracja, II ROK, III Semestr, rok I
Wyklady 2011, TiR UAM II ROK, Organizacja i zarządzanie przedsiębiorstwem turystycznym
wykład 3(dopełniacz i krzepnięcie), Lekarski II rok ŚUM, II ROK, Biochemia z elementami chemii, kolo
WYKŁADY, Studia, Zarządzanie, LICENCJAT, II rok, podstawy zarządzania
Zboza - Wyklady (1), SGGW - Technologia żywnosci, V semestr, 5 SEMESTR, semestr V, zboże, zboze
Metodyka - wykład 21.10.07, II rok mgr, metodyka nauczania ratownictwa medycznego
zadania do wykladu 6, WNoŻ Technologia żywności SGGW zaoczne, I semestr, chemia nieorganiczna

więcej podobnych podstron