RYNEK FINANSOWY

rynek finansowy dzieli się na:

• pieniężny

• kapitałowy

kryterium podziału:

1. czas realizacji praw wynikających z pap.wart.

2. przeznaczenie środków pozyskanych z emisji

rynek pieniężny:

1. do roku czasu

2. środki pozyskane na tym rynku nie nadają się do inwestycji,służą zachowaniu albo poprawie płynności finansowej co oznacza zdolność do regulowania bieżących zobowiązań

instrumenty:

• bony skarbowe-emitowane przez mf,obciążają dług państwa,wykorzystywane do inwestycji

• bony komercyjne-krótkoterminowy pap.dłużny przedsiębiorstw,emitentami są duże przedsiębiorstwa,mogą być różne podstawy co daje np.różne opłaty,właścicielami bonów kom.są banki

• bony pieniężne-emitentem jest nbp,bank ma za dużo pieniędzy(posiada nadpłynność) więc emituje bony p. a banki komercyjne je skupują i likwidują tym samym nadwyżkę

cechy wspólne bonów:

• wszystkie bony nie daja odsetek

• występowanie dyskonta zamiast odsetek-sprzedawane są poniżej wartości nominalnej

• oferowane instytucjom

• mają wysokie nominały

rolowanie długu-zaciąganie kolejnych długów na spłatę jednego;odkładanie spłaty odsetek np.na następny rok;spłata długu będącego najczęściej w terminie zapadalności środkami pochodzącymi z zaciągniętego,nowego długu(im większy termin tym większe ryzyko)

obligacje skarbowe(bezpieczne)-państwo je gwarantuje a ono nie może upaść jak przedsiębiorstwa

rynek kapitałowy:

1. rok;powyżej albo nieoznaczony

2. finansowanie inwestycji

instrumenty:

• akcje

• obligacje

• kwity depozytowe-adr(emitowane w usa)/gdr-emitowane poza usa (globalne) ;notowania na rynku zagranicznym pod postacią kwitów są tańsze i łączą się ze spełnieniem mniejszych wymagań a niżeli w przypadku akcji

emisja może być sponsorowana lub niesponsorowana(bez wiedzy,zgody i udziału fiansowego spółki)

• certyfikaty inwestycyjne-emitowane przez fundusze inwestycyjne zamknięte(ten fundusz może więcej ryzykować);potwierdzają udział w majątku funduszu

fio-fundusze inwestycyjne otwarte(nie stawiają barier)

• listy zastawne-emitenci to banki hipoteczne;są b.bezpieczne,porównywalne z pap.skarbowymi,mają konkretne zabezpieczenie na hipotece(zabezpieczone sa kredytami zabezpieczonymi hipoteką)

obligacje zerokuponowe-zarabia się na dyskoncie a nie na odsetkach

prawa akcjonariuszy:

1. głosu

2. dywidendy

3. poboru pp

4. udziału w majątku w przypadku likwidacji przedsiębiorstwa

prawo głosu

akcje zwykłe dają 1 glos,uprzywilejowane max.2 głosy (kodeks handlowy-max.5);na giełdzie notowane są tylko akcje zwykłe,których zbywalność nie jest ograniczona;akcje spółki giełdowej znajdujące się poza obrotem giełdowym mogą być uprzywilejowane

w polsce obowiązuje obrót zdematerializowany,świadectwo depozytowe wystawiane przez dom maklerski potwierdza prawa przysługujące akcjonariuszom;świadectwo zawiera:

• dane inwestora

• nazwę papieru

• ilość akcji

• cel wystawienia

• termin ważności

stowarzyszenia inwestorów indywidualnych pomaga drobnym inwestorom egzekwować swoje prawa w konfrontacjach z dużymi inwestorami

prawo do dywidendy

• dywidenda może być wypłacana:

• z zysku netto

• niepodzielonego zysku z lat poprzednich

• kapitałów zapasowych i rezerwowych

• uprzywilejowanie w zakresie dywidendy może oznaczać dywidendę wyższą niż dla akcjonariuszy zwykłych;wypłata dywidendy nawet wtedy kiedy jest wykazywana strata

• polityka dywidendy to stałe przewidywalne zachowania dotyczące jej wypłaty (stała dywidenda na akcje,stała dywidenda na akcje+dywidenda extra,stały procent zysku na dywidendzie,dywidenda rezydualna wypłacana jeśli pozostana srodki po spłacie zob. i sfinansowaniu inwestycji )

• ok.30% spółek giełd. wypłaca dywidendę

• dywidendy można oczekiwać od spółek dojrzałych które zakończyły procesy inwestycyjne

• procedura:zarząd proponuje wysokość dyw.,walne zgromadzenie ostatecznie ustala jej wielkość oraz wyznacza:

• dzień ustalenie prawa do dyw.

• dzień wypłaty dyw.

• zasada t+3 oznacza że wszelkie prawa wynikające z akcji przechodzą na ich nabywcę trzeciego dnia sesyjnego po transakcji

• dywidenda ma postać gotówkową najczęściej,nienależy utożsamiać zysku netto z ilością gotówki w kasie

• dyw.wypłacana jest raz w roku (w usa co kwartał),może być poprzedzona wypłatą zaliczki na poczet dyw.

• mimo straty można wypłacic dyw.

• dywidenda uprzywilejowana

• dywidenda kumulatywna

• wskaźnik roe=zysk netto/kw

prawo poboru PP

• zapewnia zachowanie procentowego udziału w głosach pomimo kolejnych emisji akcji

• PP jest odrębnym pap.wart.notowanym na giełdzie,notowania bez widełek cenowych

• PP można wyłączyć dysponując 4/5 głosów

prawa akcjonariuszu w przypadku likwidacji przeds.

upadłość przedsiębiorstwa jest wynikiem trudnej sytuacji fin.,wywierana jest presja przez podmioty zewn.,majątek firmy likwidowany jest przez syndyka celem zaspokojenia wierzycieli,akcjonariuszom jako właścicielom z reguły nie pozostają rzadne środki,w przypadku likwidacji sytuacja jest inna

rynek pierwotny-następuje na nim emisja (tworzenie akcji);pozyskane środki trafiają do spółki

rynek wtórny-następuję sprzedaż istniejących już wcześniej akcji,środki pozyskują sprzedający

IPO-pierwsza oferta publiczna;emitowane akcje lub akcje znajdujące się dotychczas poza obtotem publicznym poraz pierwszy oferowane są w drodze oferty publicznej

spółka prywatna-kontrola nad przepływem własności(zaleta_;ograniczone źródła pozyskania kapitału(wada)

spólka publiczna-możliwości pozyskiwania dużych kwot kapitału(zaleta);mozliwość utraty kontroli,konieczność wypełniania wymogów inforamcyjnych(wada)

oferta publiczna-przekazywanie informacji na temat pap.wart.w jakiejkolwiek formie,w jakikolwiek sposób do 100 lub więcej osób albo adresata nieoznaczonego na podstawie których można podjąć decyzję o odpłatnym nabyciu tych papierów

wymogi informacyjne:

1. raporty bieżące-wszelkie istotne informacje z życia spółek mogące mieć wpływ na wycenę ich walorów;dotyczą:

• zawarcia znaczącego kontraktu

• zaciągnięcia dużego kredytu

• fuzji

• zmian w zarzadzie

• zwołania walnego zgromadzenia

raporty powinny zastać upublicznione w ciągu 24h od zdarzenia bądź od powzięcia iformacji o zdarzeniu

droga raportu:

• KNF-istnieje możliwość wstrzymania publikacji

• giełda-kiedyś raporty wpływały zasadniczo przed lub po sesji obecnie możliwe jest ich publikowanie także w trakcie

• po 20min trafia do agencji informacyjnej

2. sprawozdania okresowe publikowane są w ciągu 35 bądź 45 dni po zakończeniu kwartału

inside traiding-nielegalne wykorzystywanie info poufnych;insider to osoba mająca dostęp dp wewn.danych spółki z racji pełnionej funkcji bądź wykonywanego zawodu;transakcje przeprowadzane przez insiderów są monitorowane,rynek dowiaduje się o nich gdyź zawierają w sobie pewne dodatkowe info dla inwestorów;okresy zamknięte przykładowo 2 tygodnie przed publikacją raportu kwartalnego to czas kiedy osoby różne dla spółki nie mogą zawierać transkacji na jej walorach

3. prospekt emisyjny może mieć formę dokumentu jendolitego lub składać się z dokumentów rejestrowego,ofertowego i podsumującego;zawartość:

• dane o spółce

• działalność spółki

• dane o ofercie

• dane o ważnych osobach

• dane o strukturze organizacyjnek

• zaudytowane wyniki fin.

• oceny i prognozy

• podsumowanie

• czynniki ryzyka

kiedyś prospekt mógł mieć postać papierową wyłącznie,obecnie dopuszcza się publikacje w wersji elektronicznej na stronie emitenta domu maklerskiego lub giełdy

buy back-nabywanie akcji własnych przez spółkę (skupowanie) celem umorzenia;warunki:

• spółka posiada nadwyżki fin.

• akcje spółki są niedoszacowane

• szacuje rynek

• uchwała walnego zgromadzenia określa kwotę przeznaczoną na skup

• limit akcji do skupu

• 
  okres realizacji procesu-względnie długi

doradcy w procesie emisji akcji:

• dom maklerski lub bank prowadzący dział.maklerską

• audytor

• kancelaria prawna

• agencja promocyjna

• firma public relation

minimalne koszty publicznej emisji akcji to 450 000zł

najczęsciej koszty emisji stanowią 3-5% środków pozyskanych z emisji.

decydując się na pozyskanie kapitału z rynku należy ustalić rodzaj papieru,termin oferty,podział na transze,ilość oraz cenę.

akcje-kapitał bezzwrotny,spada wskaźnik zadłużenia(zaleta);nowi akcjonariusze-strata kontroli,maleje wskaźnik(wada)

obligacje-kapital zwrotny,wzrasta wskaźnik zadłużenia

korzystnie jest emitować gdy wycena akcji spółki jest wysoka.njalepiej jest oferować papiery w okresie hossy.przygotowania do debiuti zawiarają 6-9 miesięcy .najlepiej żeby nasza oferta była w danym okesie jedyną na rynku (koncentracja uwagi i środków inwestorów,bardziej skuteczny przekaz marketingowy)

1gr=< cena nominalna=< cena emisyjna

z reguły w prospekcie emisyjnym podawana jest cena lub formuła jej wyznaczania.wyróżniamy cenę:

• sztywną

• nie niższą niż

• w przedziale cenowynm

obowiązuje zasada cena emisyjna nie może być nizsza od nominalnej,ta z kolei nie może być nizsza niż 1gr. cena akcji jest pochodną wyceny firmy. może być także efektem porównania do innych spółek w branży. w przypadku akcji nowej emisji cena jest zwykle niższa od aktualnej wartości rynkowej

dlaczego niższa??

• zachęcanie inwestorów do nabywania akcji

• w wyniku emisji akcji pogarszają pewne parametry

subskrypcja-przyjmowanie zapisów na ksje

nadsubskrypcja-sytuacja kiedy popyt na walory przewyższa ich podaż;konieczne jest wówczas ustalenie stopy redukcji oraz stopy alokacji zleceń (w okresie hossy redukcje sięgały nawet 98%)

roadshow-spotkania przedstawicieli z inwestorami instytucjonalnymi organizowane w centrach finansowych

book building-budowanie księgi popytu;przyjmowane są deklaracje objęcia akcji (ilość i cena)

emisja dochodzi do skutku gdy wszystkie akcje zostaną objęte zapisami. zwiększenie prawdopodobieństwa sukcesu może nastapić poprzez:

1. zastosowanie emisji widełkowej

2. zatrudnienie subemitentów (gwarantów)

subemitent inwestycyjny-nabywa część emisji na którą nie złożono zapisów w trakcie ich przyjmowania

podmioty pełniące rolę subemitenta inwestycyjnego:

• bank

• dom maklerski

• fundusz inwestycyjny

• fundusz emerytalny

• firma ubezpieczeniowa

wynagrodzenie-prowizja za gotowość objęcia akcji do 3% wartości emisji;dyskonto przy obejmowaniu akcji 20-30%

subemitent usługowy-nabywa z dyskontem całą emisję w celu dlaszej odsprzedaży.

podmioty pełniące rolę subemitenta usługowego:

• bank

• dom maklerski

PDA-prawo do akcji;pap.wart.notowany w okresie od przydziału akcji do dnia porzedzającego debiut giełdowy;ziwększa płynność a tym samym bezpieczeństwo inwestycji podmiotów uczestniczących w ofercie

free float-ilość akcji pozostająca w swobodnym obrocie;pomijane są pakiety w posiadaniu: skarbu państwa,inwestora strategicznego,podmiotów dysponujących co najmniej 5%;może ulec zwiększeniu w efekcie sprzedaży poprzez giełdę akcji spółki przez skarb państwa,poprzez publiczną emisję nowych akcji,dopuszczenie do obrotu giełdowego akcji pracowniczych

lewar-relacja kredytu na zakup pap.wart.do kapitałów własnych inwestora

wyróżniamy:

1. około 2 na zakup akcji notowanych już na giełdzie

2. 10-15 na zakup akcji oferowanych w ramach ipo

formy zabepieczenia interesu banku:

1. ustalenie relacji granicznej kw/ko=>40% (kap.wł./kap.obcy)

2. blokada wypłaty środków z rachunku

3. przekazanie bankowi pełnomocnictwa do realizacji transakcji na rachunku klienta

4. czarna lista-zawiera wykaz instrumentów w które nie wolno inwestować

5. szara lista-zawiera wykaz instrumentów wraz z maks. wagami zaangażowania w portfelu

6. prawidłowe oszacowanie skali redukcji zleceń (tylko przy dużych lewarach)

kapitalizacja-wartość rynkowa spółek,jest iloczynem rynkowej ceny akcji oraz wszystkich akcji spółki

kapitalizacja spółek krajowych to ok.580 mld zł co stanowi ok.40% pkb

na gpw notowanych jest ponad 400 spółek w tym ok.30 to zagraniczne.

dzienne obroty osiągają wartość ok.1mld

WIG-indeks szerokiego rynku,warszawskiej giełdy,udział jednej spółki ograniczony jest do 10% a sektora do 30%

historyczne maksima:

• marzec 1994r. ok.21 000 pkt

• marzec 2000r. ok.23000 pkt (hossa internetowa)

• sierpień 2009r. ok.68000 pkt

blue chips-najważniejsze spółki danego parkietu,w polsce skupione są w indeksie wig 20;maksymalnie 5 spółek z jednej branży

inne indeksy:

• mWIG 40

• sWIG 80

• subindeksy sektorowe

corporate governance-zbiór dobrych praktyk rynkowych,przestrzeganie tych zasad czyni spółkę bardziej przewidywalną i wiarygodną;rekomendacje dotyczą działań akcjonariuszy,zarządów,rady nadzorczej,kontaktów z mediami

wybrane indeksy giełd światowych:

• Niemcy DAX

• Francja CAC 40

• UK FTSE 100

• Węgry BUKS

• New York DJA,S&P 500,NASDAQ

• Japonia NIKKEI 225

RYNEK FINANSOWY

System Warset

• został wprowadzony w 2000r.

• początkowa zdolność to 40 zleceń na sekundę

• obecnie 180 zleceń/sek.

• giełda stoi przed wyzwaniem wdrożenia następcy Warsetu

• mniejsza uwaga do wielkości i zyskowności spółek,większą do wysokości realizowanych giełdowych obrotów

• wyodrębniono:

• podwójny fixing gdzie notowane są małe spółki

• system notowań ciągłych przeznaczony dla bardziej płynnych akcji,instrumentów pochodnych,obligacji

harmonogram sesji w systemie notowań ciągłych

• 8.00-9.00 teoretyczny kurs otwarcia,faza na otwarcie (transakcje nie są zawierane)

• 9.00 fixing na otwarcie

• 9.00-17.20 notowania ciągłe (widełki dla akcji +/- 15%)

• 17.20-17.30 faza na zamknięcie (zlecenia nie są przyjmowane)

• 17.30 fixing na zamknięcie (ostatni kurs)

• 17.30-17.35 dogrywka (jeszcze można wymieniać się akcjami (pakietami),kurs jest niezmienny)

Zasady wyznaczania fixingu

1. Maksymalizacja wolumenu obrotu

2. Minimalizacja różnicy w ofertach kupna i sprzedaży przy danym kursie

3. Minimalizacja różnicy między kursem określonym a kursem odniesienia

Wyróżniamy dwa typy zleceń

1. Z limitem ceny

2. Bez limitu ceny (realizuje b. szybko)

PKC (po każdej cenie)

PCR (po cenie rynkowej)

PCRO (po cenie rynkowej na otwarciu)

Do zleceń mogą być dołączone warunki

1. WUJ (warunek wielkości ujawnionej)-zlecenie ujawnione częściami

2. Limit aktywacji

• Pozwala włączyć się w początkowym etapie formowania trendu wzrostowego

• Pozwala uniknąć pogłębiania strat (ucinanie strat)

NewConnect

• Alternatywny system obrotu

• Założony przez GPW

• Pierwsza sesja sierpień 2007r.

• Rynek adresowany do spółek:małych,średnich z innowacyjnych branż o wysokim potencjale wzrostu

• Możliwe jest przeprowadzenie zarówno oferty prywatnej jak i publicznej

• Obecnie notowanych jest ok.240 spółek

• Pierwowzorem był londyński AIM (Alternativ Investment Market)

Ryzyko inwestowania na NewConnect jest wyższe w porównaniu do inwestycji giełdowych z powodu:

• Znacznych wahań wyników finansowych

• Ograniczonego dostępu do informacji o spółkach

• Niskiej płynności obrotu

Autoryzowany doradca

• Bank,dom maklerski,firma doradztwa finansowego lub prawnego,audytor

• Zadaniem jest przygotowanie spółki do debiutu w tym opracowanie dokumentu informacyjnego a także kontrola wypełniania wymogów informacyjnych po debiucie

Catalyst

• Powołany w 2009r. przez GPW oraz BondSpot

• Obejmuje 4 segmenty detaliczny i hurtowy,regulowany i alternatywny

• Przedmiotem obrotu są paiery dłużne (obligacje skarbowe,komunalne,przedsiębiorstw,banków spółdzielczych,listy zastawne)

Systemy finansowe:

• angloamerykański (zorientowany rynkowo)

• duża kapitalizacja giełd

• różnorodność instrumentów finansowych

• samokontrolna funkcja rynku

• podział na bankowość depozytowo-kredytową i inwestycyjną

• emisja pap.wart. główną formą pozyskiwania kapitału

• kontynentalny (zorientowany bankowo)

• niska kapitalizacja giełd

• mała innowacyjność w zakresie instrumentów pochodnych

• kontrola nad rynkiem ze strony państwa

• występowanie banków uniwersalnych

• kredyty bankowe jako podstawowe źródło finansowania firm

bankowość inwestycyjna-pośrednictwo i doradztwo w transakcjach na rynku kapitałowym

usługi (w Polsce zwane jako czynności maklerskie):

• organizowanie i gwarantowanie emisji

• doradztwo w fuzjach i przejęciach

• zarządzanie aktywami

• działalność brokerska i dealerska

• inżynieria finansowa

• analizy i rekomendacje

banki inwestycyjne:

• MERRILL LYNCH

• JP MORGAN

• BARCLAYS

• BEAR STERNS

• MORGAN STANLEY

• GOLDMAN SACHS

Różnice między bankami inwestycyjnymi a depozytowo-kredytowymi: (cechy banków inwestycyjnych w porównaniu z depozyt.-kredyt.)

• niskie kapitały własne i niskie aktywa

• ocena banku w oparciu o liczbę oraz wartość transakcji w których doradzał

• mała liczba placówek

• usługi wymagające kreatywności

• wysoki koszt usług

• większa podatność wyników fin. i zatrudnienia na zmiany koniunktury sytuacji rynkowej

chińskie mury-regulacje wewnątrz instytucji zapobiegające przepływowi informacji i ograniczające zjawisko konfliktu interesu

konflikt interesu-sytuacja kiedy bankowiec musi wybierać między dobrem obsługiwanego klienta a zyskiem banku; między korzyścią dla jednego klienta lub drugiego obsługiwanego klienta

asymetria informacji-występująca przykładowo w emisji pap.wart. może być redukowana poprzez działalność analityczną i rekomendacje bankowości inwestycyjnej

w Polsce nie powstał bank inwestycyjny, przyczyny:

• niski popyt na usługi tego typu

• mała ilość profesjonalistów

• ograniczenia prawne w zakresie świadczenia usług

bankowość inwestycyjna realizowana jest przez:

• biura i domy maklerskie

• departamenty rynków kapitałowych banków uniwersalnych

• zagraniczne banki

biuro maklerskie-wyodrębniona organizacyjnie i finansowo jednostka ze struktur banku

dom maklerski-może mieć formę SA,z.o.o,spółki komandytowo-akcyjnej,partnerskiej

obecnie otwartych jest nie spełna 1,5 mln rachunków inwestycyjnych z czego ok.400 tys. to aktywne

usługi firm asset management kierowane są do osób posiadających minimum 50 lub 100 tys.zł rocznych środków

oferowane portfele różnią się poziomem ryzyka

• portfel rynku pieniężnego

• portfel pap.dłużnych

• portfel agresywny

przy ocenie efektów zarządzania stosuje się benchmarki, którymi mogą być indeksy giełdowe

Inwestorzy przy podejmowaniu decyzji posługują się:

1. analizą fundamentalną-uwzględnia dane pochodzące z makrootoczenia (cła,podatki,stopy %,dynamika PKB) oraz z otoczenia konkurencyjnego i z mikrootoczenia (dostępne zasoby,sposób zarządzania,jakość i rozpoznanie produktów)

analizując wynik finansowy dokonuje się prognozy przychodów i zysków w kolejnych latach; w oparciu o wszystkie dostępne informacje dokonywana jest wycena spółki

metody:

• majątkowa (księgowa,likwidacyjna,odtworzeniowa)

• dochodowa

• porównawcza:wykorzystywane są wskaźniki ( P/E oraz P/BV-cena do wartości księgowej)

jeżeli wyliczona wartość spólki przekracza jej wartość rynkową to mówimy że walory spółki są niedoszacowane warto jest więc je nabyć

w przypadku przeszacowania powstrzymujemy się od zakupu lub sprzedajemy akcje

analiza fundamentalna głównie wykorzystywana jest do podejmowania długoterminowych decyzji inwestycyjnych

2. analizą techniczną

założenia analizy technicznej:

• ceny akcji zawierają wszelkie dostępne info

• ceny tworzą pewne formacje i układają się w trendy

• zjawiska z przeszłości mogą pojawić się w przyszłości

trend wzrostowy,spadkowy,horyzontalny

wzrostowy-kolejno następujące dołki ułożone są na coraz wyższych poziomach

linia wparcia (dół) i oporu (góra) i kanał trendowy

wyróżniamy formacje:

• kontynuacji trendu

• zapowiadające odwrócenie trendu (klin,trójkąty,flagi,podwójny szczyt i podwójne dno,głowa i ramiona,spodek)

pomocne przy analizie mogą być wskaźniki: MACD,RSI,ROC

analiza techniczna wykorzystywana jest głównie w inwestowaniu krótkoterminowym

14

24.02.2011r.

03.03.2011r.

23.03.2011r.

31.03.2011r.

06.04.2011r.

14.04.2011r.

05.05.2011r.

11.05.2011r.

19.05.2011r.

---