1. Pracownik : mechanik samochodowy

• Mężczyzna

• Wiek : 25 lat

• Wzrost : 180 cm

• Waga : 80 kg

• Kwalifikacje zawodowe :

• znajomość przepisów BHP

• znajomość obsługi stanowiska

• wykształcenie średnie - technik mechanik

• Rodzaj pracy : fizyczna

• Długość pracy : 8 godz.

• Pozycja przy pracy : statyczna zmienna

• Miejsce pracy : autoryzowany serwis samochodowy

• Narzędzia pracy :

• Ręczne

• Pneumatyczne

• podnośnik kolumnowy

• środki do utrzymania czystości miejsca pracy

• środki techniczne

• Przedmiot pracy : naprawa samochodu

• Otoczenie pracy :

• Współpracownicy

• inne samochody

• inne stanowiska pracy

• pozostały sprzęt diagnostyczny

• Poziom odpowiedzialności za pracę : duży

• Poziom zagrożenia wynikający z pracy : niewielki

• Praca polega na usuwaniu usterek mechanicznych i diagnostyce samochodów osobowych.

Dla Mechanika pojazdów samochodowych opracowana została

MIĘDZYNARODOWA KARTA CHARAKTERYSTYKI ZAGROŻEŃ ZAWODOWYCH

Mechanicy pojazdów samochodowych zazwyczaj pracują w warsztatach samochodowych, w których istnieje niebezpieczeństwo urazów spowodowanych upadkiem z drabin, schodów, podwieszanych platform,  wpadnięciem do kanału rewizyjnego, potknięciem na śliskiej nawierzchni.

Mechanicy pojazdów samochodowych mogą zostać poważnie zranieni przez sprzęt warsztatowy (dźwigi, podnośniki, itd.), pojazdy będące w ruchu, ciężkie części upadające na ich stopy, pękające opony, itp.

Mechanicy często podnoszą ciężkie części pojazdów i pracują w wymuszonej pozycji ciała, co może prowadzić do urazów takich jak wypadnięcie dysku lub do powstania przepukliny.

Miejsce pracy mechaników pojazdów samochodowych stwarza wiele innych możliwych zagrożeń wypadkowych, takich jak poparzenia, ukłucia i skaleczenia,  porażenie prądem elektrycznym, stłuczenia kończyn przez spadające przedmioty, narzędzia  itp.

Czynniki środowiska pracy związane z wykonywanym zawodem oraz ich możliwe skutki dla zdrowia

Czynniki mogące powodować wypadki	Praca na drabinkach, schodach, podwieszanych platformach, w kanale rewizyjnym - możliwość urazów w wyniku upadku z wysokości
		Nierówne, śliskie, mokre nawierzchnie - możliwość urazów w wyniku poślizgnięcia, potknięcia i upadku
		Ruchome części mechanicznych narzędzi - możliwość urazów
		Ciężkie przedmioty - możliwość urazów palców w wyniku upadku na stopy
		Pojazdy w ruchu - możliwość urazów w wyniku przygniecenia
		Prąd elektryczny - możliwość porażenia w przypadku wadliwie działającego sprzętu elektrycznego
		Załamanie się sprzętu podnoszącego i przygniecenie przez pojazd - możliwość śmiertelnych urazów
		Odłamki przedmiotów unoszących się w powietrzu podczas szlifowania, obróbki skrawaniem itp. podczas obsługi sprzętu pneumatycznego do czyszczenia i podobnych operacji - możliwość urazów oczu
		Gorące powierzchnie, rury wydechowe lub metale topliwe, jak również nagle uwolniona gorąca woda lub para z przewodów parowych, chłodnicy i rur systemu chłodzenia - możliwość poparzeń
		Żrące substancje chemiczne - możliwość poparzeń chemicznych oczu i skóry w przypadku pryśnięcia
		Rozlane lub ulatniające się łatwopalne/wybuchowe substancje, wodór wydzielający się z akumulatora podczas ładowania lub podczas procesów lutowania i spawania - możliwość poparzeń i urazów na skutek pożaru i eksplozji
		Ostre brzegi i obracające się części pojazdu - możliwość urazów
		Tlenek węgla - możliwość śmiertelnych zatruć pracowników podczas pracy w kanałach
		Jazda próbna po naprawie - możliwość urazów na skutek wypadków drogowych
		Rozerwanie butli ze sprężonym powietrzem lub opon - możliwość urazów
	Czynniki fizyczne	Promieniowanie mikrofalowe i fale częstotliwości radiowej (szczególnie podczas uszczelniania na gorąco płyt i tapicerki) - możliwość napromieniowania
		Bezpośrednie lub odbite promieniowanie nadfioletowe i podczerwone (szczególnie podczas spawania) - możliwość uszkodzenia wzroku
		Wibracje miejscowe spowodowane urządzeniami ręcznymi - możliwość zespołu wibracyjnego
		Nadmierny hałas  (powyżej 90 decybeli), szczególnie podczas pracy przy nadwoziu, testowaniu silnika itp. - możliwość uszkodzenia słuchu
	Czynniki chemiczne i pyły	Metale ciężkie zawarte w bardzo wielu substancjach wchodzących w skład płynów hamulcowych, środków do odtłuszczania, detergentów, smarów, środków czyszczących, farb, paliw i rozpuszczalników - możliwość przewlekłych zatruć [patrz: dodatek]
		Kleje,  substancje zapobiegające zamarzaniu i płyny hamulcowe, żywice epoksydowe, benzyna, oleje, nikiel, kalafonia itp. - możliwość chorób skóry (różne rodzaje zapalenia skóry, uczulenie, wypryski, trądzik itp.)
		Tlenki azotu, pył respirabilny - możliwość ostrego podrażnienia oczu i błon śluzowych, bólów głowy i trudności w oddychaniu
		Benzen i jego homologi (toluen, ksylen itp.) - możliwość zmian w układzie krwiotwórczym i rozwoju chorób nowotworowych (benzen jest substancją o działaniu rakotwórczym dla ludzi)
		Środki chemiczne o działaniu drażniącym oraz ich aerozole i pary np.: środki przeciwstukowe (tetraetylek ołowiu), rozpuszczalniki ketonowe (metyloizobutyloketon) - możliwość podrażnienia oczu, bólów i zawrotów głowy, nudności, problemów z oddychaniem
		Pył azbestu uwalniany podczas demontażu starych klocków, bębnów i tarcz hamulcowych i ich wymiany na bezazbestowe - możliwość powstania azbestozy i rozwoju chorób nowotworowych (np. międzybłoniaka opłucnej)
		Ołów, jego pyły i pary (szczególnie podczas naprawy chłodnic, kontaktu z bateriami akumulatorowymi, spawania, używania farb i smarów itp.) - możliwość przewlekłego zatrucia w wyniku kumulacji związków ołowiu w organizmie
		Spaliny z silników Diesla - możliwość organicznych uszkodzeń mózgu i rozwoju chorób nowotworowych
Czynniki biologiczne	Mikroorganizmy chorobotwórcze rozwijające się w klejach i olejach - możliwość chorób zakaźnych
Czynniki ergonomiczne, psychospołeczne i związane z organizacją pracy	Nadmierny wysiłek fizyczny i nieprawidłowa postawa podczas podnoszenia i przenoszenia ciężkich ładunków - możliwość urazów układu mięśniowo-szkieletowego (wypadnięcie dysku, zerwanie ścięgna, powstanie przepuklin itp.)
		Wykonywanie czynności powtarzalnych i wymuszona pozycja ciała podczas pracy - możliwość dolegliwości bólowych wynikających z przeciążenia układu mięśniowo-szkieletowego.
		Praca pod presją czasu - możliwość stresu psychicznego

Działania profilaktyczne

	Należy zamontować poręcze lub inną ochronę wokół nieużywanych kanałów samochodowych, stosować przykrycie nieużywanych kanałów.
	Należy stosować obuwie ochronne ze spodami przeciwpoślizgowymi.
	Należy stosować środki ochrony oczu.
	Należy stosować bezpieczne metody podnoszenia i przenoszenia ciężkich lub nieporęcznych ładunków oraz stosować urządzenia mechaniczne ułatwiające podnoszenie i przenoszenie.
	Podczas spawania należy używać tarczy spawalniczej z szybą chroniącą przed promieniowaniem UV.
	Należy używać ochronniki słuchu oraz rękawice antywibracyjne podczas niektórych prac.
	Należy stosować rękawice chroniące przed czynnikami chemicznymi, a jeśli to nie jest możliwe, używać kremy ochronne.
	Należy stosować węże do odprowadzania spalin przy wjeździe i po każdorazowym uruchamianiu silnika.
	Należy sprawdzić stan techniczny urządzeń elektrycznych przed pracą oraz zlecać uprawnionemu pracownikowi naprawę ewentualnych uszkodzeń i okresowy przegląd urządzeń.

Mechanik samochodowy naprawia i dokonuje przeglądu samochodów i innych pojazdów mechanicznych. Kontroluje pojazd i omawia z klientem rodzaj i zakres uszkodzenia lub niesprawności. Planuje pracę, wykorzystując wykresy, podręczniki techniczne i doświadczenie. Podnosi pojazd, używając podnośnika hydraulicznego, w celu dostania się do części mechanicznych. Usuwa części, takie jak silnik itp., używając klucza maszynowego, skrętnika i podnośnika. Rozkłada części i kontroluje zużycie, używając narzędzi pomiarowych. Naprawia lub wymienia części, takie jak tłoki, drążki itp., używając narzędzi ręcznych. Dokonuje przeglądu i wymienia gaźniki, rozdzielacze, pompy itp. Przebudowuje części, używając sprzętu do obróbki skrawaniem i spawania. Wymienia przewody w obwodach elektrycznych. Wymienia klocki hamulcowe i reguluje hamulce, ustawia w osi (centruje), naprawia i wymienia amortyzatory, i lutuje nieszczelności w chłodnicy. Naprawia uszkodzoną karoserię i zderzaki. Wymienia i reguluje światła, instaluje i naprawia akcesoria, takie jak radio, ogrzewanie, alarm przeciw- włamaniowy, itp. Wymienia materiały i części jednorazowego użytku (oleje, filtry, itp.). Może pracować zgodnie ze specjalnością jako mechanik samochodów osobowych, ciężarowych, autobusów, pojazdów rolniczych itd.

Wykonywane czynności

Ciągnięcie, cięcie, cięcie gazowe, czyszczenie, diagnozowanie, dłutowanie, dokonywanie przeglądu,  frezowanie, gwintowanie, instalowanie, jazdy próbne, kalibrowanie, kierowanie pojazdem, klejenie, konserwowanie, kontrolowanie, kucie, laminowanie, lutowanie, lutowanie twarde, ładowanie, malowanie, mierzenie (z użyciem aparatury pomiarowej), młotkowanie, mocowanie, montowanie, naprawianie, nastawianie, nawlekanie, nitowanie, obróbka skrawaniem, odbudowywanie, osiowanie, pchanie, piłowanie, planowanie, podgrzewanie, podnoszenie, pompowanie, przekłuwanie, przytwierdzanie, przywracanie do stanu użytkowego, regulowanie, rozbieranie, składanie i rozkładanie, smarowanie, spawanie, spinanie klamrami, spryskiwanie, szczotkowanie, szlifowanie, szlifowanie blach karoserii, szpachlowanie, testowanie, tłoczenie, topienie, ustalanie położenia, usuwanie, wiązanie, wiercenie, wstawianie, wygładzanie papierem ściernym, wykańczanie, wymienianie okładziny, wymienianie tulejki, wypełnianie, wyrabianie, zaciskanie, zanurzanie, ześrubowywanie.

Podstawowy stosowany sprzęt

Elektroniczny sprzęt pomiarowy, testowy i diagnostyczny, młotki, podnośnik, narzędzia do obróbki skrawaniem (tokarka, strugarka poprzeczna itp.), mikrometry, oliwiarki, śrubokręty, klucze i tym podobne narzędzia (ręczne, pneumatyczne lub elektryczne), pistolety do spryskiwania, narzędzia i akcesoria do lutowania, podnośnik do pojazdów, sprzęt spawalniczy.

2. Ocena wysiłku fizycznego

Chronometraż dotyczy usuwania usterki mechanicznej w dniu 10 kwietnia 2006 roku jednego samochodu w ciągu 8 godzin pracy.

Lp.	Czynność	Czas Trwania [ min ]	Wydatek Energetyczny Kcal / min	Wydatek Energetyczny Na czynność
1	Przygotowanie stanowiska pracy	5	0,9	4,5
2	Zapoznanie się ze zleceniem naprawy pojazdu	3	0,7	2,1
3	Wjazd pojazdem na stanowisko pracy	5	0,7	3,5
4	Pójście po części do magazynu	20	6	120
5	Naprawa pojazdu ( silnik )	120	3	360
6	Przerwa na śniadanie	30	0,6	21
7	Kontynuacja naprawy silnika pojazdu	100	2	200
8	Wyjście do wc	10	0,9	9
9	Naprawa podwozia pojazdu ( zawieszenie )	160	4,2	672
10	Odstawienie samochodu na strefę wydań po zakończonej naprawie	7	0,7	4,9
11	Sprzątanie stanowiska pracy po zakończonych czynnościach	20	1,5	30
SUMA		480		1472

Ocena stopnia obciążenia statycznego

Stopień obciążenia statycznego		Pozycja ciała	Przykład
Słownie	W punktach
Mały	1 -10	Siedząca niewymuszona	Większość prac biurowych
		11 - 20	Stojąca niewymuszona z możliwością okresowej zmiany na siedzącą	Ślusarz, stolarz
		21 - 30	Stojąca lub siedząca na przemiennie z siedzeniem	Nadzór techniczny, bibliotekarz
	Średni	31 - 40	Siedząca wymuszona, niepochylona lub nieznacznie pochylona	Pisanie na maszynie
		41 - 50	Stojąca, niewymuszona, bez możliwości określonej zmiany na siedząco	Obsługa obrabiarek, malowanie, lakierowanie
		51 - 60	Stojąca wymuszona z możliwością pozycji na siedząco	Suwnicowy, motorniczy
	Duży	61 - 70	Siedząca wymuszona, bardzo pochylona	Zegarmistrz
		71 - 80	Stojąca, wymuszona niepochylona bez możliwości określonej zmiany pozycji na siedzącą	Piastowanie, obsługa obrabiarek
		81 - 90	Stojąca wymuszona pochylona niezależnie od możliwości zmian	Górnik, spawanie, obróbka drewna
Bardzo duży	91 - 100	Klęcząca, w przysiadzie i inne nienaturalne pozycje	Formowanie ręczne, prace górnika, ślusarz samochodowy

Stopień obciążenia statycznego mechanika samochodowego jest duży dla pozycji Nr 9 tj. naprawa podwozia pojazdu w punktach wynosi ona 81-90. Pozycja ciała przy wykonywaniu tej czynności jest stojąca wymuszoną pochyloną niezależną od możliwości zmian.

3. Ocena czynników organizacyjnych ,technicznych i wybranych elementów materialnego środowiska pracy

• Czynniki techniczne

• przestrzenność strefy roboczej (zasada miar ograniczonych)

• narzędzia (rodzaj i stan) wyposażenia,

• stan podłogi (ryzyko zawodowe)

• rozmieszczenie przyrządów sygnalizacyjnych i sterowniczych,

• różnorodność sygnałów i barw.

• Czynniki organizacyjne

• przerwy w pracy,

• rytm i tempo pracy,

• organizacyjne wyposażenie stanowiska osobowego.

• Materialne czynniki środowiska pracy - hałas i oświetlenie

• Przestrzeń sfery roboczej mechanika samochodowego jest duża, niektóre samochody będące w naprawie różnią się rozmiarami, jednak nie utrudnia to wykonywania czynności.

• Stan podłogi - podłoga w hali jest betonowa, bez pochyłości o specjalnej strukturze powierzchni. W celu zwiększenia komfortu pracy ustawione są wózki narzędziowe i stół warsztatowy.

• Używane narzędzia są nowoczesne, co za temidzie ich kształt jest ergonomiczny a waga nieduża. Przydatność każdego z tych narzędzi jest duża, wszystkie z nich są używane na bieżąco.

• Rozmieszczenie przyrządów sygnalizacyjnych i sterowniczych - w serwisie samochodowym nie ma dużej ilości przyrządów sterowniczych i sygnalizacyjnych. Ów przyrządy znajdują się przy bramie wjazdowej i wyjazdowej kolor czerwony - sygnalizuje podnoszenie i opuszczanie bramy. Podnośnik do podnoszenia samochodów jest wyposażony w urządzenia sterujące. Urządzeniem posiadającym najbardziej rozwiniętą strukturę sygnalizacyjną i sterowniczą jest tzw. egzaminem diagnostyczny, służący do diagnostyki samochodów. Jest on wyposażony w ekran ciekłokrystaliczny, na którym pojawiają się informacje i włączniki sterujące.

• Czytelność informacji przekazywanych przez urządzenia sterownicze.

Czytelność informacji przekazywanych przez urządzenia techniczne jest duża gdyż wyświetlane są one w języku polskim na dużym , przejrzystym ekranie z możliwością drukowania.

4. Obciążenie informacjami

• Przerwy w pracy

• Dwie przerwy podczas ośmiogodzinnego czasu pracy. Jedna przerwa zaplanowana jest na posiłek , a druga na dowolną czynność. Możliwość przerwania pracy w celu skorzystania z WC w dowolnym momencie .Przerwą czasie pracy jest także pójście po zlecenie, czy do magazynu po części zamienne.

• Rytm i tempo pracy

• W pracy mechanika samochodowego tempo pracy jest ściśle związane z wykonywaną czynnością. Tempo jest wymuszane tylko wtedy, kiedy pracownik ma do wykonania wiele czynności

5. Identyfikacja różnych rodzajów decyzji i omówienie kryteriów

• Diagnoza usterki samochodu:

• przyjęcie i przeczytanie zlecenia naprawy z usterkami:

• złożoność informacji-na ile informacje zawarte w zleceniu naprawy są

złożone( skomplikowane);Referent w biurze obsługi wpisuje na zleceniu dokładnie objawy przedstawione przez klienta- etap ten charakteryzuje mała złożoność informacji.

• zmienność informacji- na ile informacje zawarte przez klienta w zleceniu są zmienne; To kwestia bardzo indywidualna, zależna od klienta, samochodu, umiejętności zdiagnozowania usterki przez klienta- zmienność informacji jest więc bardzo duża.

• powtarzalność informacji przyjmowanych w zleceniu. Wybiórcze kwestie mogą się powtarzać, klient bowiem po upływie jakiegoś czasu może przyjechać z tym samym problemem i zlecić tą samą naprawę.

• ważność- na ile ważne jest właściwe odczytanie informacji. Ważność tej informacji zależy od zgłoszonej usterki, jest wysoka, ponieważ należy poważnie podchodzić do informacji zawartych przez klienta w zleceniu.

• dokładność- czy informacje, które pozyskujemy ze zlecenia klienta są dokładne czy przybliżone; Informacje uzyskane od klienta często są niedokładne, oparte na domysłach, a nie wiedzy fachowej.

• szybkość przebiegu danego zjawiska- chodzi o presję czasu, na ile szybko należy podjąć decyzję;

Na wstępnym etapie zapoznania się ze zleceniem presja czasu jest znaczna, klientowi zależy na czasie, więc w miarę szybko zakład stara się zapoznać ze zleceniem i podjąć decyzję o toku dalszego postępowania.

interpretacja zlecenia: weryfikacja danych w nim zawartych, oględziny pojazdu, podjęcie decyzji o konieczności naprawy konkretnej części.

Uruchamia się proces myślowy, którego wynikiem jest decyzja o podjęciu naprawy.

Złożoność informacji- spowodowana zamianą informacji wpisanych przez klienta, na informacje bardziej fachowe, zweryfikowane są przez mistrza objawy ze zlecenia, złożoność informacji staje się większa.

Zmienność- może być duża; każda weryfikacja związana będzie z różnorodnością prac wykonywanych w zakładzie, doświadczeniem mistrza.

Powtarzalność informacji- jest niewielka;

Z każdym kolejnym przyjazdem klienta mistrz dokonując weryfikacji, opierając się na własnym doświadczeniu może dokonywać innej interpretacji i zlecać do naprawy inną część lub mechanizm.

ważność informacji- jest bardzo duża. Właściwe odczytanie i zweryfikowanie przez mistrza informacji zawartych w zleceniu jest bardzo istotne. Jest on zmuszony do spojrzenia i rozpatrywania danych i informacji zarówno od strony kwestii finansowych, jak i kwestii zdrowia i życia klienta. Jedna niewłaściwie podjęta decyzja może zakończyć się dla klienta narażeniem życia lub uszczerbkiem jego majątku.

dokładność- informacje mistrz czerpie ze zlecenia, na którym widnieją bardziej lakoniczne notatki, niż dokładne informacje. Zadaniem mistrza jest w zgodzie z jego doświadczeniem i jego osobistą dokładnością przełożyć te informacje na dokładne, szczegółowe dane, niezbędne dla dalszego toku działań.

Szybkość przebiegu zjawiska- nie ma presji czasu;

Zależy nam na właściwej dokładności, więc nie zależy nam, aby weryfikacja przebiegała zbyt szybko, a co za tym idzie często niedokładnie. Szybkość tego etapu jest niewielka.

realizacja decyzji na podstawie zweryfikowanego zlecenia naprawy:

złożoność informacji- jest znaczna;

Pracownik w oparciu o fachową terminologię i doświadczenie mistrza, zgodnie ze swoimi umiejętnościami i doświadczeniem dokonuje napraw, które często mogą być bardzo skomplikowane.

zmienność- na tym etapie jest bardzo duża;

Zależna jest od fachowości i doświadczenia osoby weryfikującej.

Weryfikowane informacje mogą charakteryzować się dużą zmiennością, dlatego sam przebieg procesu naprawy także. Powtarzalność informacji- jest niewielka; Zależy od wskazanych wyżej czynników, zależy w dużej mierze od polotu i inicjatywy mistrza, jak również od chęci dokonania fachowej i solidnej naprawy. Wachlarz możliwości uzyskiwanych informacji może być bardzo duży. Ważność- na tym etapie prac jest bardzo duża;

Niezwykle istotne jest profesjonalne podejście pracownika do problemu z jakim się zetknął i do informacji jakie uzyskał od mistrza, aby dokonać prawidłowo naprawy. Dokładność informacji jest bardzo duża- pracownik, aby prawidłowo dokonać naprawy musi otrzymać bardzo dokładne informacje i dane na temat części wymagającej naprawy, jej parametrów. Chodzi o dokładność wykonania, montowania, skręcenia części.

Szybkość przebiegu zjawiska- decyzje o wykonaniu czynności naprawczych przez mechanika są podejmowane w dość długim okresie czasu- nie wymagamy bowiem naprawy błyskawicznej, lecz naprawy solidnej, dokładnej i bardzo fachowej. Pośpiech na tym etapie prac jest niewskazany.

Jak widać na kolejnych etapach procesu decyzyjnego przekazywane informacje stają się coraz bardziej ważne i bardziej złożone. Począwszy od prostych i mało dokładnych słów klienta, jego informacji określających usterkę, poprzez bardziej fachowe nazewnictwo, terminologię i doświadczenie mistrza dokonującego weryfikacji danych, do sumienności i dokładności pracownika i ważności wykonywanych przez niego czynności.

10

---