Cement

Spis treści:

1.Cement: wiadomości ogólne

- Cement: produkcja

2. Klasyfikacja cementu wg norm PN-EN 197-1:2002 oraz PN-B- 19707:2003

2.1 Cement powszechnego użytku

2.1.1 Charakterystyka pięciu rodzajów cementu powszechnego użytku

2.1.2 Trzy klasy wytrzymałości cementu wg normy PN-EN 197-1:2002

2.1.3 Zastosowanie cementów powszechnego użytku

2.2 Cementy specjalne-właściwości wg normy PN-B 19707:2003

2.2.1 Cementy o niskim cieple hydratacji- LH

2.2.2 Cementy odporne na siarczany-HSR

2.2.3 Cementy o niskiej zawartości tlenków alkalicznych- NA

2.2.4 Inne spotykane cementy specjalne

3 Sposoby przechowywania cementu

4 Przykładowe oznaczenia cementu- czyli znaczenie symboli

1.Cement: Wiadomości ogólne

Cement/ cement- ang. : budowlane spoiwo hydrauliczne¹, produkowane z mineralnych składników. W budownictwie wykorzystywany w formie zaprawy betonowej (cement + woda + kruszywo). Wykorzystywany również do produkcji materiałów budowlanych. Zastosowanie znajduje w : fundamentach, spoinowaniu elementów drobnowymiarowych, posadzkach, tynkach, farbach, dachówkach, bloczkach, pustakach, płytach stropowych i wielu innych. Ze względu na skład i właściwości rozróżnia się dwa podstawowe grupy: cementy powszechnego użytku a także cementy specjalne.

Wymagania i właściwości dla obu grup cementów w Polsce określają poniższe normy:

• PN-EN 197-1:2002 "Cement - Część 1: Skład, wymagania i kryteria zgodności dotyczące cementów powszechnego użytku"

• PN-B-19707:2003 Cement. Cement specjalny. Skład, wymagania i kryteria zgodności

¹Spoiwa hydrauliczne- mają zdolność wiązania i twardnienia na powietrzu jak i w środowisku wodnym. Wykazują tym samym odporność na działanie wody i powietrza. Spoiwa hydrauliczne są to materiały zawierające bezwodne i trwałe wobec wody tlenki nieorganiczne. Po wymieszaniu z wodą następuje proces wiązania i wytworzenia związków uwodnionych.

Cement: produkcja

Cement otrzymujemy poprzez zmielenie Klinkieru cementowego z dodatkiem około 5% kamienia gipsowego. Kamień gipsowy pełni rolę regulatora czasu wiązania cementu. Klinkier cementowy który jest bazowym składnikiem cementu, powstaje poprzez wypalenie surowców mineralnych (margli i glin) w temperaturze 1450°C. Po wypaleniu wymienionych składników powstają tkzw. grudki klinkierowe które zostają mielone wraz z kamieniem gipsowym na pył cementowy.

Cement ze względu na rodzaj może, zawierać inne składniki bazowe (ich ilość musi być większa niż 5% masy reszty składników) czy drugorzędne (udział w stosunku do sumy pozostałych składników nieprzekraczający 5%), są nimi np. materiały pochodzące z produkcji klinkieru (pyły piecowe) lub składniki bazowe cementu wymienione w normie PN-EN 197-1. (Tabela nr 2).

Aby cement spełniał swoje właściwości a więc zaczął wiązać, potrzebne jest dodanie wody. Żeby mogła zajść reakcja chemiczna potrzeba ok 24% wody w stosunku do masy cementu (w/c = 0,24). Najczęściej współczynnik w/c (wodno-cementowy) waha się w przedziale 35-45%. Woda, która nie została związana podczas reakcji chemicznej w większości odparowuje tworząc przy tym pory kapilarne (puste przestrzenie o różnych rozmiarach). Ilość i wielkość porów może być różna i jest zależna od stosunku w/c (wody do cementu). Wielkość porów ma znaczenie, ponieważ im są większe tym wytrzymałość stwardniałego zaczynu jest mniejsza. Zaczyn podczas nawilżania minimalnie pęcznieje, a podczas wysychania- kurczy się.

We wszystkich zaczynach oprócz porów kapilarnych powstają pory żelowe (nie mające wpływu na wytrzymałość zaczynu ze względu na mikroskopijne wielkości) stanowiące średnio 27%-28% objętości całego zaczynu. W wyniku zmieszania cementu, wody ,kruszyw oraz różnego rodzaju domieszek i plastyfikatorów powstaje beton.

Dowiedz się więcej o betonie.

2. Klasyfikacja cementu wg norm:

Ze względu na obowiązujące normy wyróżniamy grupę cementów powszechnego użytku (wg normy PN-EN 197-1:2002) oraz grupę cementów specjalnych (wg normy PN-B-19707:2003).

2.1Cementy powszechnego użytku

Według normy PN-EN 197-1:2002 występuje 27 cementów powszechnego użytku, podzielonych na pięć rodzajów:

2.1.1 Rodzaje cementów powszechnego użytku:

• CEM I - cement portlandzki czysty (bez dodatków), sklada się z 95-100% z klinkieru portlandzkiego, stosuje się go do wykonywania betonów wykorzystywanych przy konstrukcjach zbrojonych stropów, nadproży czy słupów. Charakteryzuje się wysokim ciepłem hydratyzacji, co sprawia żę może być wykorzystywany w niskich temperaturach. W okresie twardnienia wymaga częstego polewania wodą w celu utrzymania właściwej wilgotności.
  

Zobacz przykładowe cementy

• CEM II - cement portlandzki z dodatkami, zawierający oprócz klinkieru portlandzkiego inne składniki przekraczające 5% masy cementu (możliwe dodatki-patrz tabelka nr 2), Cement ten główne zastosowanie znajduje w przygotowaniu zapraw murarskich i tynkarskich oraz betonów podkładowych. Do wtwarzania zapraw i betonów barwionych wykorzystuje się cement portlandzki z dodatkami wapiennymi (L) lub (LL) o jasnej barwie.
  

Zobacz przykładowe cementy

• CEM III - cement hutniczy jest materiałem, otrzymywanym przez drobne zmielenie klinkieru portlandzkiego i granulowanego żużla wielkopiecowego (nie mniej niż 36%) z dodatkiem siarczanu wapniowego. Z wyglądu przypomina cement portlandzki. Cement hutniczy stosuje sie w szczególności do betonów narażonych na działanie siarczanów, gdyż wykazuje wysoką odporność na korozję siarczanową. Betony wykonane z cementu hutniczego w okresie twardnienia wymagają starannej pielęgnacji. Minimum przez 14 dni należy często i obficie polewać je wodą aby nie dopuścić do wyschnięcia. Zbyt szybkie wysychanie może doprowadzić do znacznego obniżenia wytrzymałośći cementu. Nie należy go używać, w temperaturach poniżej +5°C
  

Zobacz przykładowe cementy

• CEM IV - cement pucolanowy -dzięki swojemu składowi charakteryzuje się wysoką odpornością na niepożądany wpływ agresywnych środowisk (np. wody siarczanowe). Cement pucolanowy ze względu na podobne właściwości do cementu hutniczego znajuduje zastosowanie w środowisku agresywnym oraz do produkcji zapraw i tynków stosowanych w dolnych partiach domu.
  

Zobacz przykładowe cementy

• CEM V- cement wieloskładnikowy -składa się z 20-64 % klinkieru i 18-50 % granulowanego żużla wielkopiecowego, resztę stanowią dodatki (P, Q, V) Ma szeroki zakres zastosowań. Wykorzystuje się go do produkcji betonu, różnego rodzaju zaprawy, zaczynu i innych mieszanek dla budownictwa oraz do produkcji wyrobów budowlanych.
  

Zobacz przykładowe cementy

Tabela nr 1 przedstawia 27 cementów powszechnego użytku:

Tabela nr 1

Wykaz 27 cementów powszechnego użytku wg PN-EN 197-1:2002

Główne rodzaje	Nazwy 27 cementów powszechnego użytku		Zawartość klinkieru %	Zawartość drugiego składnika głównego %	Zawartość składników drugorzędnych %
CEM I	Cement portlandzki	CEM I	95-100	0	0-5
CEM II	Cement portlandzki żużlowy	CEM II/A-S	80-94	Składnik S 6-20	0-5
				CEM II/B-S	65-79	Składnik S 21-35	0-5
		Cement portlandzki krzemionkowy	CEM II/A-D	90-94	Składnik D 6-10	0-5
		Cement portlandzki pucolanowy	CEM II/A-P	80-94	Składnik P 6-20	0-5
				CEM II/B-P	65-79	Składnik P 21-35	0-5
				CEM II/A-Q	80-94	Składnik Q 6-20	0-5
				CEM II/B-Q	65-79	Składnik Q 21-35	0-5
			Cement portlandzki popiołowy	CEM II/A-V	80-94	Składnik V 6-20	0-5
				CEM II/B-V	65-79	Składnik V 21-35	0-5
				CEM II/A-W	80-94	Składnik W 6-20	0-5
				CEM II/B-W	65-79	Składnik W 21-35	0-5
			Cement portlandzki łupkowy	CEM II/A-T	80-94	Składnik T 6-20	0-5
				CEM II/B-T	65-79	Składnik T 21-35	0-5
			Cement portlandzki wapienny	CEM II/A-L	80-94	Składnik L 6-20	0-5
				CEM II/B-L	65-79	Składnik L 21-35	0-5
				CEM II/A-LL	80-94	Składnik LL 6-20	0-5
				CEM II/B-LL	65-79	Składnik LL 21-35	0-5
			Cement portlandzki wieloskładnikowy	CEM II/A-M	80-94	Wiele składników 6-20	0-5
				CEM II/B-M	65-79	Wiele składników 21-35	0-5
	CEM III		Cement hutniczy	CEM III/A	35-64	Składnik S 36-65	0-5
				CEM III/B	20-34	Składnik S 66-80	0-5
				CEM III/C	5-19	Składnik S 81-95	0-5
	CEM IV		Cement pucolanowy	CEM IV/A	65-89	Skłądniki (D,P,Q,V,W)11-35	0-5
				CEM IV/B	45-64	Składniki (D,P,Q,V,W)36-55	0-5
	CEM V		Cement wieloskładnikowy	CEM V/A	40-64	Składnik S 18-30 i składniki (P,Q,V) 18-30	0-5
				CEM V/B	20-38	Składnik S 31-50 i składniki (P,Q,V) 31-50	0-5

Dla cementów zawierających oprócz klinkieru różne dodatki, w symbolu cementu znajdziemy literę A przy małej ilości dodatków lub literę B przy dużej ilości dodatków (np.: CEM II/B-W - cement portlandzki popiołowy z dużą ilością lotnego popiołu wapiennego). Wyłącznie w cemencie hutniczym (CEM III/C) występuje też litera C dla bardzo dużej ilości dodatków (81-95%), natomiast w cemencie portlandzkim krzemionkowym CEM II/A-D wytępuje tylko litera A, gdyż zawartość pyłu krzemiankowego nie może przekraczać 10% masy cementu.

Każdy z rodzajów cementów może, zawierać drugorzędny składnik (udział w stosunku do sumy pozostałych składników nieprzekraczający 5%).

Dla cementu portlandzkiego wieloskładnikowego (CEM II) w symbolu cementu występuje także literowe oznaczenie rodzaju dodatku składnika- patrz tabela nr 2.

Tabela nr 2

Objaśnienie skrótów literowych występujących w symbolu cementu portlandzkiego

lp:	Skrót literowy występujący w symbolu	Nazwa rodzaju dodatku	Nazwa cementu
1.	P	pucolana naturalna	cement portlandzki pucolanowy
2.	Q	pucolana wypalana	cement portlandzki pucolanowy
3.	S	granulowany żużel wielkopiecowy	cement portlandzki żużlowy
4.	V	popiół lotny krzemionkowy	cement portlandzki popiołowy
5.	W	popiół lotny wapienny	cement portlandzki popiołowy
6.	D	pył krzemionkowy	cement portlandzki krzemionkowy
7.	T	łupek palony	cement portlandzki łupkowy
8.	L	wapień mielony (zawartość węgla org. mniej niż 0.5%	cement portlandzki wapienny
9.	LL	wapień mielony (zawartość węgla org. mniej niż 0.2%	cement portlandzki wapienny
10.	M	wiele składników	cement portlandzki wieloskładnikowy

2.1.2 Trzy klasy wytrzymałości cementu wg normy PN-EN 197-1:2002

Klasy wytrzymałości występują obok rodzajów cementów. Produkowane cementy różnią się między sobą wytrzymałością mechaniczną oraz tempem jej przyrastania. Ze względu na normę PN-EN 197-1 wyróżniamy trzy klasy wytrzymałości (wytrzymałość na ściskanie w 1 N/mm² ; 1 MPa =1 N/mm²) :

• klasa 32,5

• klasa 42,5

• klasa 52,5 

Dodatkowo przy oznaczeniu klasy cementu występuja dwa symbole- litery N i R, które informują nas o poziomie wytrzymałości wczesnej

• z normalną wytrzymałością wczesną - oznaczenie N

• z wysoką wytrzymałością wczesną - oznaczenie R

Całość przedstawia tabela nr 3

Tabela nr 3

Klasy wytrzymałości cementów.

Klasa wytrzymałości	Wytrzymałość na ściskanie [N/mm^2]				Początek czasu wiązania	Stałość objętości
		Wytrzymałość wczesna		Wytrzymałość normowa
		po 2 dniach	po 7 dniach	po 28 dniach		[min]	[mm]
32.5 N	-	≥ 16.0	≥ 32.5	≤ 52.5	≥ 75	≤ 10
32.5 R	≥ 10.0	-
42.5 N	≥ 10.0	-					≥ 42.5	≤ 62.5	≥ 60
42.5 R	≥ 20.0	-
52.5 N	≥ 20.0	-					≥ 52.5	-	≥ 45
52.5 R	≥ 30.0	-

2.1.3 Zastosowanie cementów powszechnego użytku

Cementy powszechnego użytku znajdują zastosowanie w wielu produktach. W zależności od rodzaju i klasy cementu mogą być stosowane do produkcji betonu zwykłego różnych klas, betonu komórkowego, zapraw murarskich czy tynkarskich.Przykładowe zastosowanie przedstawia tabela nr 4

Tabela nr 4

Zastosowanie cementów powszechnego użytku

Nazwa i rodzaj cementu	Zalecane zastosowanie cementu
Cement portlandzki CEM I 32.5 N Cement portlandzki CEM I 32.5 R Cement portlandzki CEM I 42.5 N	Beton zwykły klasy C12/15 do C30/37 Beton komórkowy
Cement portlandzki CEM I 42.5 R Cement portlandzki CEM I 52.5 N Cement portlandzki CEM I 52.5 R	Beton zwykły klasy C20/25 do C40/50. Beton wysokowytrzymałościowy klasy C40/50
Cement portlandzki CEM I 42.5 N NA Cement portlandzki CEM I 42.5 R NA Cement portlandzki CEM I 52.5 N NA	Beton zwykły klasy C20/25 +C40/50
Cement portlandzki krzemiankowy CEM II/A- D 42.5 Cement portlandzki krzemiankowy CEM II/A- D 52.5	Beton zwykły klasy C20/25 +C40/50 Beton wysokowytrzymałościowy klasy C40/50
Cement portlandzki popiołowy CEM II/A-V 32.5 R Cement portlandzki popiołowy CEM II/A-V 42.5 N	Beton zwykły klasy C12/15 + C40/50 Beton komórkowy Zaprawy murarskie Zaprawy tynkarskie
Cement portlandzki żużlowy CEM II/A-S 32.5 R Cement portlandzki żużlowy CEM II/A-S 42.5 R
Cement portlandzki żużlowo-popiołowy CEM II/A-SV 32.5 R Cement portlandzki żużlowo-popiołowy CEM II/A-SV 42.5 R
Cement portlandzki popiołowy CEM II/B-V 32.5 N		Beton zwykły klasy C8/10 +C25/30 Zaprawy murarskie Zaprawy tynkarskie
Cement portlandzki żużlowy CEM II/B-S 32.5 N
Cement portlandzki żużlowo popiołowy CEM II/B-SV 32.5 N
Cement portlandzki wapienny CEM II/A-L 32.5 R Cement portlandzki wapienny CEM II/A-L 42.5 N	Beton zwykły Zaprawy murarskie Zaprawy tynkarskie Beton i zaprawy posadzkowe
Cement hutniczy CEM III/A 32.5 N Cement hutniczy CEM III/A 42.5 N	Beton zwykły Zaprawy murarskie Zaprawy tynkarskie
Cement pucolanowy CEM IV/A 32.5 N Cement pucolanowy CEM IV/A 42.5 N
Cement hutniczy CEM III/B 32.5 N		Beton zwykły Zaprawy murarskie Zaprawy tynkarskie
Cement pucolanowy CEM IV/B 32.5 N

2.2 Cementy specjalne-właściwości wg normy PN-B-19707:2003

Cementy specjalne muszą spełniać wymagania normowe stawiane cementom powszechnego użytku zgodnie z normą PN-EN 197-1:2002. Podstawowe wymagania dotyczą podziału cementu na rodzaje(np. CEM II) i klasy wytrzymałości (np 42.5 R). Wymagany jest aby system oceny i certyfikacji zgodności był taki sam jak w cementach powszechnego użytku. Norma PN-B-19707:2003 Cement. Cement specjalny. Skład, wymagania i kryteria zgodności, określa wymagania dodatkowe dotyczące właściwości specjalnych cementu, jego składników oraz kryteriów zgodności.

Cementy charakteryzują się trzema głównymi właściwościami specjalnymi. Mogą posiadać jedną lub więcej właściwości jednocześnie.

-LH- cementy o niskim cieple hydratacji

-HSR- cementy odporne na siarczany

-NA- cementy o niskiej zawartości tlenków alkalicznych

Symbole LH, HSR czy NA w nazwie cementu stawiane są na końcu, po klasie cementu np:

2.2.1 Cement o niskim cieple hydratacji - LH

Proces wiązania cementu jest reakcją egzotermiczną czyli przebiega z wydzieleniem ciepła. Wielkość wydzielanego ciepła jest uzależniona od składu mineralnego cementu, jego klasy oraz zawartości dodatków (np. popiołu lub żużla). Znajomość wielkości ciepła hydratacji cementu jest istotna przy wykonywaniu dużych masywów betonowych, ponieważ powstające na skutek różnicy temperatur pomiędzy rdzeniem betonu, a jego powierzchnią naprężenia, mogą być powodem spękań lub zarysowań, co skutkować będzie obniżeniem trwałości betonu.

Każdy z cementów powszechnego użytku można uznać za cement o niskim cieple hydratacji jeśli spełni jeden dodatkowy warunek. Ciepło hydratacji cementu po 41 godzinach wg normy PN-EN 196-9 lub po 7 dniach wg normy PN-EN 196-8 nie może być większe niż 270 J/g (dżul/gram).

Zobacz przykładowe cementy

2.2.2 Cement o wysokiej odporności na siarczany - HSR

Stosowanie cementów o wysokiej odporności na siarczany stanowi dodatkowe zabezpieczenie strukturalne betonu przed środowiskiem agresywnym chemicznie.

W przypadku cementów o właściwości HSR wymagania normy PN-B-19707 są zróżnicowane w zależności od rodzaju cementu. Cementom hutniczym CEM III, norma stawia jedno wymaganie. Udział procentowy granulowanego żużla wielkopiecowego nie może być mniejszy niż 55% w odniesieniu do sumy składników głównych i drugorzędnych w całej masie cementu.

Cementy portlandzkie CEM I mogą zostać uznane za cementy o wysokiej odporności na siarczany HSR gdy zawartość glinianu trójwapniowego nie przekracza 3,00 % oraz zawartość tlenku glinu nie jest większa niż 5,00 % masy.

Większe wymagania stawiane są w przypadku CEM II/B-V (cementu portlandzkiego popiołowego) i CEM IV (cementów pucolanowych). Norma PN-B-19707:2003 dopuszcza udział tylko trzech składników głównych, którymi są:

• klinkier cementu portlandzkiego (K)

• popiół lotny krzemionkowy (V)

• pył krzemionkowy (D)

Wg normy składniki te muszą spełniać dodatkowe wymagania, takie jak:

• klinkier cementowy nie może zawierać więcej niż 10% masy glinianu trójwapniowego

• zasadniczym wymaganiem jest udział popiołu lotnego krzemionkowego (lub sumy popiołu i pyłu krzemionkowego w cemencie pucolanowym) na poziomie nie mniejszym niż 25 % masy cementu

• w popiołach straty prażenia i udział reaktywnego tlenku wapnia muszą być ograniczone do 5,0 % masy

Zobacz przykładowe cementy

2.2.3 Cement o niskiej zawartości tlenków alkalicznych - NA 

Cementy o niskiej zawartości tlenków alkalicznych (NA) należy stosować w przypadku, kiedy stosowane kruszywa posiadają reaktywne składniki, które mogą wchodzić w reakcje z alkaliami. Reakcje te mogą wywołać zarysowania i spękania betonu, co grozi całkowitym zniszczeniem betonu. Takimi kruszywami są np. wapień, piryt, opal. Gdy używamy kruszyw niereaktywnych, nie musimy stosować cementów o niskiej zawartośći alkiliów. Podczas analizowania zawartości tlenków alkalicznych w betonie należy zwrócić także uwagę, na ich zawartość w dodawanych domieszkach chemicznych, kruszywie czy wodzie zarobowej.

Zgodnie z normą poziom całkowitej zawartości alkaliów w cemencie w przeliczeniu na Na₂O powinien wynosić do 0.60%. Zawartość ta dotyczy cementów portlandzkich (CEM I), cementów pucolanowych (CEM IV), cementów wieloskładnikowych (CEM V) i cementów portlandzkich wieloskładnikowych (CEM II). Wyjątkiem jest CEM II/B-S , dla którego całkowita zawartość alkaliów nie powinna przekraczać 0,70 %.

Zobacz przykładowe cementy

2.2.4 Inne spotykane cementy o specjalnych właściwościach

-Cement biały znalazł się polskiej normie PN-90/B-30010/Az3:2002; Cement portlandzki biały. Produkuje się go w oparciu o biały klinkier cementu porlandzkiego. Stosuje się go do produkcji betonu architektonicznego, białego betonu towarowego, ozdobnej galanteri betonowej oraz do wytwarzania białych i kolorowych suchych mieszanek, takich jak kleje, tynki i zaprawy.

Zobacz przykład cementu

-Cementy glinowe- należą do grupy cementów nieportlandzkich, których podstawowym składnikiem są gliniany wapnia stanowiące 70 % zawartości. Charakteryzują się szybkim przyrostem wytrzymałości, większą od cementów portlandzkich odpornością na działanie wyższych temperatur a także dużą ogniotrwałością oraz wysoką odpornością na działanie chlorków i siarczanów. Cementy gliniane, są cementami o wysokim cieple hydratacji, co umożliwia używać ich w temperaturach do -10°C. Cementy glinowe nie należą do najtańszych na rynku. Zaleca się ich stosowanie w szczególności wtedy gdy nie można użyć tańszych spoiw budowlanych, ze względu na wymagane właściwości.

Zobacz przykład cementu

-Cementy ekspansywne- wytwarza sie z mieszaniny cementu portlandzkiego z czynnikiem ekspansywnym, nadającym cementowi efekt ekspansji tzn. przyrostu objętości zaczynu (pęcznienie zaczynu) w początkowych 24-72 godz. jego twardnienia. Cementy te stosuje się np: do wzmacniania konstrukcji budowlanych, naprawy betonów i uzupełniania powstałych w nich ubytków czy wlewania posadzek bezdylatacyjnych.

-Cementy wiertnicze to odrębna grupa cementów, wykorzystywana głównie w przemyśle w pracach wiertniczych, służąca do zabezpieczania szybów naftowych i gazowych. Ze względu na swoje właściwości, główną ich zaletą jest możliwość stosowania w szerokim zakresie temperatur i ciśnień jakie panują w głębi ziemi.

-Cement o właściwościach fotokatalitycznych- zaliczany do nanocementów, ponieważ zawiera w składzie domieszkę dwutlenku tytanu o nanometrycznej wielkości. Swoje właściwości ukazują pod wpływem promieniowania ultrafioletowego, dzięki któremu następują reakcje niszczące wszelkie zanieczyszczenia z powierzchni betonu (pył, tłuszcz, ptasie odchody a nawet organizmy żywe). Kolejną funkcją po za samoczyszczniem się powierzchnii, jest redukcja szkodliwych tlenków azotów wokół powierzchni wykonanej z cementów fotokatalitycznych. Dzięki wymienionym zaletą cementy te mozemy zaliczyć do materiałów wielofunkcyjnych.

Zobacz przykład cementu

3 Sposoby przechowywania cementu

Przechowując cement należy pamiętać o kilku podstawowych zasadach:

-należy przechowywać go w magazynach (pomieszczeniach) zamkniętych, czyli o szczelnych ścianach i dachu, albo w otwartych miejscach składowania (zadaszone na otwartym terenie) zabezpieczonych z boku przed opadami

-cement nie zabezpieczony folią powinien być składowany tylko w pomieszczeniach zamkniętych

-okres przechowywania cementu w magazynie zamkniętym nie powinien być dłuższy od gwarantowanego okresu redukcji

-podłoża składów otwartych powinny być utwardzone i suche, pochylone tak aby zabezpieczać cement przed ściekami wody deszczoewj i zanieczyszczeniami

-podłogi magazynów zamkniętych powinny być suche i czyste, zabezpieczając cement przed zawilgoceniem i zanieczyszczeniem

-cement workowany powinien byś układany na paletach, zaleca się aby cement każdej klasy był na osobnej palecie

-cement o dłuższej ważności powinien znajdować sie na dole,o krótszej do góry

-różne cementy mają różny okres ważności ( do 6 miesięcy, szybko wiążące R- do 45 dni)

4 Przykładowe oznaczenia cementu- znaczenie symboli

Tabela nr 5

Przykładowe cementy- objaśnienia symboli.

Rodzaj cementu powszechnego użytku:	Jak czytać :	Norma:
CEM I 32.5 R	Cement portlandzki klasy 32.5 o wysokiej wytrzymałości wczesnej	PN-EN 197-1
CEM II/B-S 32.5 R	Cement portlandzki żużlowy klasy 32.5 o wysokiej wytrzymałości wczesnej	PN-EN 197-1
CEM III/A 42.5 N	Cement hutniczy klasy 42.5 o normalnej wytrzymałości wczesnej	PN-EN 197-1
CEM IV/B (V) 32.5 R	Cement pucolanowy popiołowy klasy 32.5 o wysokiej wytrzymałości wczesnej	PN-EN 197-1
Rodzaj cementu specjalnego:
CEM I 42.5N- HSR/NA	Cement portlandzki klasy 42.5 o normalnej wytrzymałości wczesnej, cement odporny na siarczany, o niskiej zawartości tlenków alkalicznych	PN-B-19707
CEM II/B-V 32.5 R-HSR	Cement portlandzki popiołowy klasy 32.5 o wysokiej wytrzymałości wczesnej, cement odporny na siarczany	PN-B-19707
CEM III/A 32.5 N-LH/HSR/NA	Cement hutniczy klasy 32.5 o normalnej wytrzymałości wczesnej, cement o niskim cieple hydratacji, odporny na siarczany, o niskiej zawartosci tlenków alkalicznych	PN-B-19707

Literatura

[1] Norma PN-EN 197-1:2002 "Cement - Część 1: Skład, wymagania i kryteria zgodności dotyczące cementów powszechnego użytku"

[2] Norma PN-B-19707:2003 Cement. Cement specjalny. Skład, wymagania i kryteria zgodności.

[3] Peukert S.:2002 Cementy powszechnego użytku i specjalne:podstawy produkcji, właściwości i zastosowanie, Kraków

[4] Piliszek E.: 2002 VADEMECUM BUDOWLANE, Arkady

[5] Polski Cement, 2005 INFORMATOR CEMENTOWY - Co warto wiedzieć zanim kupisz cement, Informator Stowarzyszenia Producentów Cementu i Wapnia, Kraków www.polskicement.pl/3/4/artykuly/4_7.pdf Internet, 20.11.2011

Michał Łukasik

„Zezwalam na przedruk w całości lub fragmentach w nie zmienionej formie z koniecznością zamieszczenia linku do strony źródłowej www.c-n-f.pl i pozostawieniem hiperłączy w tekście”

---