1. Zasady wychowania szczególnie istotne w pedagogice przedszkolnej.

Zasada jest pewną normą, regułą działania, kierowania rozwojem dziecka. Zasada musi być stosowana w sposób systematyczny, powtarzana wielokrotnie. 5 zasad wyróżnianych przez pedagogikę przedszkolną:

1. Zasada zaspokajania potrzeb:

• Potrzeby fizjologiczne: jedzenie, picie, sen

• Potrzeby bezpieczeństwa: potrzeba by być bezpiecznym i wolnym od zagrożenia

• Potrzeby przynależności i miłości: potrzeba, by kochać i być kochanym, utrzymywać związki z innymi ludźmi i być akceptowanym

• Potrzeba poczucia własnej wartości: potrzeba, by coś osiągnąć, by zdobyć aprobatę i uznanie za nasze osiągnięcia ze strony innych

• Potrzeby poznawcze: potrzeba by wiedzieć, rozumieć i poznawać

• Potrzeby estetyczne: potrzeba piękna, symetrii i porządku w naszym życiu

• Potrzeby samorealizacji: realizowanie naszego potencjału

Zasada aktywności, zasada świadomego i aktywnego uczestnictwa, wyróżniamy cztery rodzaje aktywności: emocjonalną, intelektualną, sensomotoryczną oraz werbalną

Zasada indywidualizacji, przypomina, że kierujący kształceniem winien uwzględniać indywidualne możliwości poszczególnych uczniów, jak również organizować ich wspólne działania. Indywidualizacji kształcenia służy różnicowanie wymagań programowych w ramach planowania dydaktycznego.

Zasada życia społecznego (socjalizacji)

Zasada integracji. Integracja dotyczy wychowania (edukacji) i kształcenia, które składają się na edukację, nie ma żadnego pominąć procesu. Integracja dzieci różnych pod względem zachowania, kultury; integrowanie aktywności dzieci i ich zachowań, po to, żeby pomóc dziecku poznać świat całościowo, holistycznie; integracja aktywności, zachowania; integracja obszarów.

Warunki zaspokajania potrzeb dziecka:

• Rozwój dziecka powinien przebiegać w bogatym, zróżnicowanym środowisku, by umożliwić podejmowanie różnorodnych działań w różnych sytuacjach zgodnie z zasadą różnorodnego stymulowania różnorodnej aktywności dziecka przez dorosłego. Powinno dominować: poszukiwanie, eksperymentowanie, próbowanie, dopytywanie się, a nie naśladowanie, wykonywanie poleceń, instrukcji, wzorów. Dzieci należy przygotować do samodzielnego działania.

• Dziecko musi mieć zapewnione poczucie bezpieczeństwa i emocjonalnej więzi z osobą dorosłą. Zasadą dorosłego jest zasada bezwarunkowej akceptacji jego zachowań i powstałych w ich efekcie wytworów.

• Dziecko kończąc edukację przedszkolną powinno być przede wszystkim przygotowane do uczenia się pod kierunkiem, do samodzielnej pracy i nauki z pomocą nauczyciela czy rodziców oraz do współdziałania w zespole

• Za niezbędne i konieczne warunki prawidłowego rozwoju uznać trzeba 2 potrzeby: fizjologiczne i kontaktu emocjonalnego. Ich zaspokojenie umożliwia dziecku prawidłowy rozwój fizyczny, emocjonalno-społeczny oraz poznawczo-intelektualny

2. Metody pracy z dziećmi w wieku przedszkolnym.

Metoda to świadomie zaplanowany taki rodzaj czynności nauczyciela oraz związane z nim czynności dziecka, które powtarzane w podobnych sytuacjach mogą przynieść pożądane rezultaty, poszczególne czynności podporządkowane danej metodzie to sposoby. Istnieje wiele różnorodnych podziałów metod.

Podział metod według Czesława Kupisiewicza:

1. Metody oparte na słowie - wykład, pogadanka, opowiadanie, opis, dyskusja, praca z książką.

2. Metody oparte na obserwacji i pomiarze - pokaz, pomiar,

3. Metody oparte na praktycznej działalności ucznia - zajęcia w laboratorium, zajęcia praktyczne.

4. Metody aktywizujące - burza mózgów, sytuacyjna, inscenizacji, problemowa.

Inny podział metod:

1. Metody oparte na aktywności nauczyciela:

• Pokaz, objaśnienie, wyjaśnienie, opis, narracja

• Instrukcje, opowiadania, baśnie, czytanki, przekaz różnego rodzaju tekstów

• Tłumaczenia, pochwały, zakazy, nakazy

Metody oparte na aktywności dziecka:

• Metody problemowe - stwarzanie sytuacji problemowej, doświadczanie, badanie, działanie, tworzenie zadań do wykonania, rozwiązywanie problemów, weryfikacja pomysłów rozwiązań, wybór najtrafniejszych rozwiązań

• Metoda dialogu

• Obserwacja uczestnicząca

• Opowiadania dzieci, swobodne wypowiedzi

• Inscenizacja, drama

• Burza mózgów

• Zagadki układane

Metody problemowe są drogą poznania rzeczywistości, angażują całą osobowość dziecka, zawierają składnik eksploracji, prowadzącej do wykrycia problemu, poszukiwania drogą prób i błędów, eksperymentowania podczas rozwiązywania problemów oraz ekspresję aktywności.

Metody aktywizujące modyfikowane na metodach problemowych, obejmują także obszary działań, jak: integracja i komunikacja, poczucie własnej wartości, kształtowanie postawy twórczej, powszechne stosowane w pedagogice zabawy.

Metoda projektów to metoda nauczania całościowego, projekt - zadanie do wykonania wspólnie z nauczycielem, rodzicami. Jest metodą nauczania, która daje szanse wyboru aktywności dzieciom na różnym poziomie rozwoju, uczy zastosowania nowo nabytej wiedzy w praktyce i dzielenia się informacjami z innymi a także uczy pracy zespołowej i pobudza do myślenia.

Metoda projektowania okazji edukacyjnych - wspieranie dziecka, uaktywnianie potencjału intelektualnego, twórczego poprzez czynny kontakt z najbliższym otoczeniem.

Metoda synektyki - kreatywna, angażująca emocje, poszukiwanie analogii skojarzenia, „co mają wspólnego?”, „co by było gdyby?”.

Metody informacyjne dostarczają uczniom informacji z założeniem, że uczeń będzie poszerzać swoją wiedzę, wyróżniamy tu: wyjaśnienie, opis, narrację.

Metody heurystyczne - nauczyciel tak stymuluje proces edukacyjny, aby dziecko samo doszło wiedzy, wyróżniamy tu metody: problemowe, dialogu, dyskusji.

Metoda pytań - jej celem jest dogłębna analiza problemu.

Metody zabawowe i edukacyjne - gry motywacyjno-wychowawcze, zespołowe, dyskusyjne.

Metody ewaluacyjne - rozwijające umiejętność oceny, wartościowania, „po co to robię?”, „co chcę osiągnąć?', „dlaczego mi się nie udało?”.

Metody ośrodków zainteresowań Owidiusz Declory Za punkt wyjścia swej metody przyjął rozwój psychiczny dziecka w zakresie szkoły początkowej, wysuwając na pierwszy plan jego zainteresowania. Metoda miała zaspokajać potrzebę aktywności i samorządności dzieci. Celem metody ośrodków zainteresowań miało być wychowanie „dla życia przez życie”. Najważniejsze stało się stworzenie dziecku naturalnego środowiska, gdzie zdobywa ono wiadomości o przyrodzie i społeczeństwie przez   spontaniczną obserwację. Na środowisko to składają się: kącik żywej przyrody (ogród szkolny i prowadzone w nim hodowle), klasy szkolne wyposażone w materiały obserwacyjne, społeczność szkolna i społeczność domu rodzinnego. Dziecko poznaje w naturalnych warunkach i stosownie do etapów rozwoju psychicznego środowisko ludzkie i biologiczne. W procesie nauczania Declory uwzględniał trzy główne elementy:
1. Obserwację - rozwój zmysłu obserwacyjnego.

2. Kojarzenie - porównywanie rzeczy nowych ze znanymi, kształcenie logicznego myślenia.

3. Ekspresję - różnorodne formy wyrażania nabytych wiadomości.

3. Formy pracy nauczyciela z dziećmi przedszkolnymi.

1. Zabawa: tematyczna, manipulacyjna, konstrukcyjna, dydaktyczna, ruchowa

2. Praca: czynności samoobsługowe, prace porządkowe i gospodarcze, prace hodowlane, prace na rzecz innych, prace społeczno-użyteczne, dyżury

3. Spacery i wycieczki: przyjemnościowe, społeczne, przyrodnicze

4. Uroczystości: zewnętrzne, wewnętrzne

5. Zajęcia: z dominacją ruchu, z dominacją wysiłku umysłowego, z dominacją ekspresji twórczej

6. Kontakty okolicznościowe z dziećmi

4. Charakterystyka zabawy jako formy. Rozwój organizacji zabaw dzieci w wieku przedszkolnym (różnice w zabawach dzieci młodszo- i starszo- przedszkolnych, zabawy dziewczynek i chłopców).

Teoria zabaw: próba interpretacji zabaw jako formy; zabawa jako przygotowanie do życia, zabawa jako wyrównywanie braków życia - zabawa kompensuje braki „zwykłego życia, jego minusy, niedomagania i ograniczoność; zabawa jako wypoczynek - jest konsekwencją pracy jako zmęczenia; zabawa jako uzupełnienie życia - Konrad Lango; zabawa jako „katharsis” - A. Carr, zabawy oczyszczają nas od pewnych aspołecznych skłonności; zabawa w świetle psychoanalizy; teoria nadmiaru - Herbet Spencer; zabawa jako ćwiczenie funkcji; teoria rekapitulacji - Stanley Hall, bawienie się jako proces uzewnętrzniania się instynktów niższych, które człowiek odziedziczył w spadku.

Współczesne poglądy na zabawę : podkreślają nie tylko biologiczne podłoże zabaw i momenty wspólne dla zabaw zwierząt i ludzi, lecz uwydatniają jakościowe różnice między nimi; podkreślają źródła zabaw dziecięcych, ich zależność od kultury i środowiska; traktują zabawę jako rodzaj więzi dziecka ze społeczeństwem; zabawa dziecka jest uwarunkowana wieloma czynnikami, m.in. zadatkami wrodzonymi dziecka, środowiskiem, wychowaniem i aktywnością własną.

Zabawa - „bawa”, „być”, pierwotnie oznaczała zajęcie, zatrudnienie, stopniowo zdobywała znaczenie czynności polegającej na zajmującym spędzaniu czasu wolnego. Termin ten obejmuje swoim zakresem całe bogactwo form ludycznych. Obok niego istnieje w języku polskim wyraz gra, który określa pewne specyficzne formy zabawy.

Autoteniczność zabawy i gry. Każda zabawa czy gra ma charakter autoteniczny, gdyż jest czynnością skierowaną zasadniczo na siebie i trwającą tak dług jak długo grający czy zabawiający się odczuwa przyjemność z tej formy aktywności. Zabawa ma charakter wielostronnej aktywności, zastępuje dziecku różne czynności typowe dla dzieci i młodzieży, uczenie się, pracę i działalność społeczną. Wincent Okoń tłumaczy zabawę jako swoisty rodzaj kontaktu człowieka z jego rzeczywistością w różnych okresach życia, jako taki sposób przeżywania świata rzeczywistego, który nie tylko dostarcza przyjemności, lecz także zapewnia równowagę i harmonię między człowiekiem a jego światem. Zabawa ludzka nie reprezentuje zwykłej rzeczywistości, wymaga innej, drugiej rzeczywistości, musi nią być rzeczywistość „na niby”.

Charakterystyka zabaw i gier według Wincentego Okonia.

• Zabawy i gry to działania wykonywane dla przyjemności, którą na ogół sprawiają. W zabawie nawet te czynności, które poza nią mogłyby być przykre nabierają znaczenia czynności pożądanych. W zabawie dzieci odgraniczają się od świata zewnętrznego, zapominają o codzienności.

• Zabawy i gry to działania umożliwiające realizację tych tendencji jednostki, których nie może ona zrealizować w zwykłej rzeczywistości. Dziecko tworzy w zabawie jakby wtórną rzeczywistość.

• Zabawy i gry to działania czerpiące swą treść z życia społecznego, to właśnie otaczająca rzeczywistość dostarcza dziecku materiału i wzorców do zabawy. Już od najmłodszych lat życia dziecka jego zabawa zabarwia się pożądanymi, a często i niepożądanymi przejawami życia środowiska.

• Zabawa jest działalnością o charakterze twórczym, dzieci nie są jeszcze przygotowane do tego, aby tworzyć w świecie realnym, wobec tego swoje działania twórcze realizują w świecie wyobraźni. W zabawie dziecko znacznie więcej potrafi niż potrafi naprawdę.

• Zabawy i gry to działania uporządkowane przez właściwe dla nich reguły, widoczne jest szczególnie w zabawach tematycznych. Znaczenie reguł jeszcze wyraźniej występuje w grach.

• Zabawa jest działaniem podejmowanym dla własnej przyjemności, a opartym na udziale wyobraźni tworzącej nową rzeczywistość. Choć działaniem tym rządzą reguły, których treść pochodzi głównie z życia społecznego, ma ono charakter twórczy i prowadzi do samodzielnego poznania i przekształcenia rzeczywistości.

• Zabawa jest charakterystyczną i swoistą formą aktywności dziecka, dzięki której się ono uczy i zdobywa doświadczenia. Zabawa jest naturalną, wrodzoną, specjalną metodą uczenia się małego dziecka.

• Zabawa budzi u dziecka najwyższe przeżycia emocjonalne, aktywizuje je w sposób najgłębszy.

• Zabawa jest celem samym w sobie, jest to rodzaj aktywności, w której nad nagrodą zewnętrzną przeważa nagroda wewnętrzna

Klasyfikacja zabaw i gier.

Arystoteles - hartujące, ruchowe, naśladowcze.

Kwintylian - indywidualne, grupowe, nauczające.

Erazm z Rotterdamu - umysłowe, społeczne, seksualne.

J. A. Komeński - zmysłowe, ruchowe.

F. Fröbel - naśladowcze, badawcze, konstrukcyjne.

S. Szuman - ruchowe, funkcjonalne, manipulacyjne, tematyczne, konstrukcyjne, kolektywne.

J. Piaget - funkcjonalne, manipulacyjne, pierwotnie naśladowcze, odtwórcze, symboliczne, twórcze wyobrażeniowe.

Czynniki różnicujące zabawę i grę:

• Znaczenie wyniku, większe w grze niż w zabawie

• Charakter i znaczenie reguł

• Brak walki, współzawodnictwa i hazardu w zabawie i z reguły w obecności w grze

• Spotęgowanie iluzji w zabawie, jej ograniczoność w grze

Zabawy młodszych dzieci (3-latki): samorzutne, indywidualne, o krótkim czasie trwania, samotne, proste, destrukcyjne (niszczące).

5. Zajęcia dydaktyczne w pracy z dziećmi - ich cele, organizacja i rodzaje.

Zajęcia dydaktyczne mogą zajmować najwyżej 1/5 czasu, co jest działaniem niezwykle uzasadnionym i zmierza w kierunku „oddydaktyzowania” przedszkola. Zajęcia takie odbywają się przeważnie na dywanie. ORGANIZACJA ZAJĘĆ OBEJMUJE DWA ETAPY:

• Przygotowanie dotyczące nauczycielki i dzieci

• przeprowadzenie zajęcia łącznie z likwidacją.

NAUCZYCIEL DO ZAJĘCIA PRZYGOTOWUJE SIĘ POZA GODZINAMI PRACY.

Pierwszy warunek to dobra znajomość zagadnienia i bezbłędna znajomością treści.

Do przeprowadzenia zajęć potrzebne są różne pomoce dydaktyczne.

Na końcu powinno się napisać plan zajęcia lub scenariusz.

Zajęcie powinno mieć zakończenie czyli podsumowanie wiadomości.

Czas trwania zajęć w zależności od wieku dzieci w grupie:

1. Zajęcia z dziećmi trzyletnimi powinny trwać od 10 do 15 min., a dzieci powinny być zachęcone ponieważ udział w zajęciach jest dobrowolny. W okresie adaptacji - zajęcia prowadzi się najczęściej w małych grupach. Należy także zaznaczyć, że nauczyciel przygotowuje zajęcia dla całej grupy ale nie wymaga udziału w zajęciach jednocześnie wszystkich dzieci np. zajęcia plastyczne czy zabawy dydaktyczne prowadzone przy jednym stoliku z kilkorgiem dzieci.

Należy jednak dążyć do takiego zainteresowania dzieci momentem pedagogicznym aby spowodować w nim uczestnictwo możliwie największej ilości dzieci. Pomoże w tym procesie systematyczność, konsekwencja i umiejętność zachęcania i zaciekawienia.

2. Zajęcia z dziećmi czteroletnimi - przeprowadza się w każdym dniu jedno zajęcie obowiązkowe dla całej grupy. Tę „obowiązkowość” należy w dalszym ciągu traktować tolerancyjnie. Nie można jednak dopuścić aby któreś z dzieci systematycznie nie brało udziału w zajęciach. W takim przypadku konieczna jest pogłębiona diagnoza nauczycielska. Czas trwania zajęć w czterolatkach to 15 - 20 min. w zależności od stopnia zainteresowania dzieci i rodzaju zajęć. Po półroczu można prowadzić dwa zajęcia obowiązkowe ale proporcjonalnie krótsze 2x 10-15 min. Taka sytuacja sprzyja przemienności oddziaływań. Np. jedno zajęcie z przewagą ruchu drugie z przewaga działalności umysłowej.

3. Zajęcia w grupie pięciolatków - prowadzone są dwa zajęcia obowiązkowe, a czas trwania każdego z nich waha się od 20-30 min. Większe są także wymagania stawiane dzieciom w zakresie obowiązkowego w nich udziału.

4. Zajęcia w grupie mieszanej - jeśli w grupie są dwa roczniki to w głównych zajęciach mogą brać udział wszystkie dzieci. Tu stosujemy taki układ zadań by i młodsze i starsze mogły mieć szansę aktywnego udziału. W drugiej części zajęć lub w kontynuacji zajęć przy stolikach, na dywanie - należy stosować podgrupy. Tak samo pracuje się z grupą jednolitą rocznikowo ale wewnętrznie zróżnicowaną rozwojowo.

5. Zajęcia w grupie mieszanej o dużej rozpiętości wieku np. w przedszkolu jednooddziałowym - prowadzone są także na dwu poziomach ale różnicować trzeba także zadania w ramach tego samego zajęcia, jego rodzaj i treść. Nie można ze wszystkimi prowadzić rozmowy na tym samym poziomie, uczyć jednego wiersza czy rozwiązywać te same zagadki. Kontynuacja zajęć bywa planowana tylko dla 4 i 5 latków i jest prowadzona przy jednoczesnej dowolnej zabawie dzieci najmłodszych.

Pod względem organizacyjnym można mówić o zajęciach:

1. z całą grupą;

2. w małych zespołach;

3. z poszczególnymi dziećmi;

O liczbie dzieci biorących udział w zajęciu decyduje nauczyciel, w zależności od rodzaju zajęcia, jego celu, potrzeb dzieci i konieczności pracy indywidualnej.

Zróżnicowanie zajęć ze względu ich celowości:

1. zajęcia z dominacją ruchu;

2. zajęcia z dominacją działalności plastycznej, technicznej i konstrukcyjnej;

3. zajęcia z dominacją działalności umysłowej;

Prace użyteczne (na miarę możliwości dzieci, bezpieczne) u 3-latków np. składanie rzeczy, sprzątanie zabawek, prace w ogrodzie.

Kontakty okolicznościowe (są to wszystkie kontakty, które nie są zaplanowane np., osoby które przychodzą do przedszkola, inne dzieci, personel placówki.

Uroczystości przedszkolne (urozmaicają życie przedszkola, wymagają dobrej organizacji, od małych (3l) dzieci nie wymaga się zbyt wiele (układ nerwowy dziecka w wyniku stresu doświadcza zbyt silnych bodźców, nie mają równowagi emocjonalnej, względną równowagę mają 6latki.

6. Spacery i wycieczki w przedszkolu - charakterystyka, różnica między spacerem a wycieczką.

Spacery to wyprowadzanie dzieci poza teren przedszkola, zapewniające dłuższy pobyt na powietrzu, w naturalnym otoczeniu przyrodniczym oraz zabawy ruchowe związane z pokonywaniem przeszkód terenowych, mogą być połączone z ukierunkowanym spostrzeganiem i obserwacją prowadzoną przez dzieci - nabierają wówczas charakteru wycieczek.

SPACERY - to wyjście z budynku i piesze pokonywanie krótkich odcinków np. spacer do parku, na pocztę.
WYCIECZKI - to wyjście z budynku i pokonywanie dłuższych odcinków, zwykle przy pomocy środków lokomocji(samochodu, autobusu ,tramwaju). Wycieczka może być po mieście, do teatru, do lasu (jeśli jest oddalony daleko od domu), poza miasto.

Rodzaje wycieczek ze względu na czas ich trwania:

• Bliższe - są to krótkotrwałe (20-30 min) wyprawy o wąskim zakresie tematycznym w celu obserwacji jednego wybranego obiektu lub zjawiska, np. kwitnienia roślin, śladów dżdżownic po deszcze, oznakowania drogi w pobliżu szkoły.

• Dalsze - są to wycieczki kilkugodzinne (1-3 godziny). Obejmują szerszy zakres tematyczny, w którym występuje obserwacja kilku obiektów i szeregu zjawisk. Uczniowie zdobywają wiedzę na podstawie obserwacji, wykonywanych przez siebie pomiarów, np. mierzenia odległości krokami.

• Całodzienne - ich głównym celem jest wprowadzenie ucznia w naturalne środowisko społeczno-przyrodnicze jako całość. Są trudniejsze pod względem organizacyjnym, ponieważ wymagają zapewnienia dzieciom wyżywienia, odpoczynku, opieki lub korzystania ze środków lokomocji.

Ze względu na realizowane cele wyróżnia się następujące rodzaje wycieczek:

• Rozpoznawcza - służy rozeznaniu doświadczenia dziecka z danego zakresu oraz wprowadzeniu do tematu, który dopiero będzie realizowany. To jakby spacer po najbliższej okolicy, podczas którego zwraca się uwagę na określone obiekty przyrodnicze.

• Poznawcza - celem jest pogłębienie istniejących lub uzyskanie nowych doświadczeń w bezpośrednim kontakcie z rzeczywistością. Węższy zakres tematyczny, potraktowany wybiórczo, z wyraźnym określeniem obserwowanych przedmiotów czy zjawisk.

• Pogłębiająca - nastawiona na uzupełnienie braków czy uściślanie spostrzeżeń. Są zazwyczaj krótkie, skierowane na sprecyzowanie wiedzy.

• Porównawcza - można ją zorganizować w trakcie porządkowania i zbierania wiedzy na dany temat, w końcowych zajęciach danego cyklu dydaktycznego, aby powiązać wiedzę teoretyczną z obserwacjami.

• Podsumowująca - stanowi formę utrwalania wiadomości i wyrabiania umiejętności, które dzieci zdobyły w trakcie zajęć organizowanych w przedszkolu.

7. Praca dzieci przedszkolnych - pojęcie, znaczenie i rodzaje.

Rodzaje: Wycieczki, prace porządkowe, prace społeczne, spacery, zajęcia dydaktyczne, zabawy uroczystości.

8. Wartości, rodzaje, organizacja uroczystości w przedszkolu.

Charakterystyka:

- uroczystości mają na celu nie tylko same świętowanie, ale także pokazanie umiejętności i wiedzy dzieci zdobytych w ciągu roku szkolnego

- są świetnymi okazjami do integracji środowiska przedszkolnego i rodzinnego

- dzięki swej niecodzienności i atrakcyjności wpływają mocno na zaangażowanie emocjonalne dzieci

- jest to możliwość ukazania umiejętności, zdolności i talentów

Przygotowując przedszkolną uroczystość powinniśmy pamiętać o:

- starannym planie uroczystości

- wyznaczeniu osób odpowiedzialnych

- zaplanowaniu form świętowania

- opracowaniu scenariusza

Wartości uroczystości:

- powinny one powodować radość i być przyjemnością, ponieważ tylko wtedy będzie ona w pełni korzystna i spełni ważną rolę w procesie wychowania

- w zależności od rodzaju uroczystości kształtujemy w dziecku różne wartości np. w przypadku świąt państwowych będzie to patriotyzm

Cele wystąpień dzieci w przedstawieniach:

- kształtowanie umiejętności współpracy

- ćwiczenie pamięci, mowy, dykcji

- ćwiczenie sprawności ruchowych

- dostarczanie dzieciom radosnych przeżyć

Doznania emocjonalne u dzieci aktorów:

- zwiększone poczucie wspólnoty i zmniejszony lęk przed osamotnieniem

- rolę dla dziecka dobieramy pod względem jego możliwości, także emocjonalnych

Dzieci od najmłodszych lat przejawiają potrzebę kontaktu z muzyką. Najlepszym instrumentem jest ciało, potrafi za pomocą gestów uzewnętrznić emocje, wrażliwość i energię dziecka. Muzyka pobudza aktywność dziecka, inspiruje je i stwarza warunki do improwizacji, bogaci się w ten sposób także rozwój psychiczny. Każda impreza przedszkolna powinna angażować do uczestnictwa wszystkich, którzy mają kontakt z przedszkolem (należy pamiętać też o rodzicach). Dzięki wspólnemu świętowaniu dzieci rozwijają się społecznie i emocjonalnie znacznie lepiej. Ważnymi elementami imprezy są: temat przewodni, przygotowania, goście, przestrzeń, muzyka, akcja i działanie, poczęstunek, dynamika programu, utrwalenie w pamięci. Każdy element ma swoje znaczenie. Muzyka powinna być urozmaicona: głośna, cicha, szybka, wolna, ale nie monotonna. Innym interesującym elementem przygotowania imprez jest akcja i działanie. Obejmuje swoim zakresem gry, zabawy tańce. Ważne by były one łatwe i aktywizujące. Podsumowując, atrakcyjność imprez przedszkolnych w dużej mierze zależy od działań muzyczno - ruchowych. Wiedza ta wynika ze znajomości potrzeb psychomotorycznych dzieci w wieku przedszkolnym - dużej ruchliwości i ciekawości świata przedszkolaków oraz doświadczeń własnych nauczycieli. Ważne jest także by reguły i struktura zabaw czy imprez nie były zbyt sztywne. Powinny one umożliwić spontaniczność, kreatywność i radość w działaniu, zarówno w działaniu dzieci, jak i działaniu nauczycieli.

9. Teoretyczne podstawy rozwoju myślenia dzieci (teorie Piageta, Wygotskiego, Brunera).

Rozwój procesów intelektualnych według Piageta. Biorąc pod uwagę sposób gromadzenia materiału przetwarzanego w procesie myślenia oraz kolejność w rozwoju autogenetycznym człowieka czynności umysłowych wykonywanych na danym materiale można wyróżnić:

1. Myślenie sensoryczno-motoryczne, czyli zmysłowo-ruchowe, jest typowym „myśleniem w działaniu” połączonym z manipulowaniem przedmiotami dla osiągnięcia jakiegoś celu.

2. Myślenie konkretno-obrazowe, dominujące w grupie dzieci przedszkolnych, towarzyszy działaniu, oparte jest nie tylko na spostrzeżeniach, lecz także na wyobrażeniach odtwórczych i wytwórczych.

3. Myślenie słowno-logiczne, myślenie abstrakcyjne lub pojęciowe, materiałem przetwarzanym przez jednostkę są pojęcia i słowa.

Koncepcja kształcenie Jerome Brunera. Najważniejszym pojęciem w teorii uczenia się Brunera jest kategoryzacja, czyli włączanie danych informacji w układy (systemy) kategorii, które tworzą strukturę rozpoznawczą w umyśle konkretnego człowieka. Wyróżnił on dwa zasadnicze sposoby uczenia się:

1. Uczenie się zewnątrzsterowne, którego wzorcem jest dostosowanie zachowań jednostki do oczekiwań otoczenia, a podstawowym wzmocnieniem mechanizm uczenia się jest systemem zalecanych (stosowanych) kar i nagród.

2. Uczenie się wewnątrzsterowne, którego wzorcem jest odkrywanie, a siłą napędową motyw kompetencji i mistrzostwa.

Im bardziej człowiek traktuje uczenie się jako odkrywanie czegoś, tym bardziej uwalnia się od systemu kar i nagród i większego znaczenia nabiera poczucie satysfakcji związane z dokonywaniem odkryć.

Dokonywanie odkryć jest zawsze związane z „wychodzeniem poza dostarczane informacje”. Jest to możliwe wtedy, gdy człowiek opanuje schematy myślowych operacji formalnych, gdy - zgodnie z teorią rozwoju Piageta - opanuje wszystkie trzy poziomy reprezentacji:

1. Reprezentacja enaktywna, czyli wiedza o czymś zdobywana w trakcie robienia czegoś, podejmowania działań i zdobywania doświadczeń wynikających z manipulowania obiektami.

2. Reprezentacja ikoniczna, czyli wiedza o czymś zawarta w obszarach czegoś lub wyobrażeniach człowieka o czymś, której głównym źródłem jest porównywanie (wydobywanie podobieństw i różnic), ważne dla procesu kategoryzacji.

3. Reprezentacja symboliczna, czyli wiedza o czymś zawarta w systemach symbolicznych, np. w mowie, organizacji przestrzeni, dźwięków, barw, którą można uzyskać posługując się rozumowaniem abstrakcyjnym, wykonując operacje właściwe myśleniu symbolicznemu przy użyciu pojęć abstrakcyjnych.

Rozwój człowieka polega nie tylko na umiejętności tworzenia kolejnych reprezentacji świata w swoim umyśle, ale także na umiejętności „przekładania” wiedzy zdobytej w jednym typie reprezentacji na pozostałe.

Skuteczność uczenia się poprzez wykorzystanie różnych działań służących poznaniu. Zapamiętujemy:

10% z tego co czytamy

20% z tego co słyszymy

30% z tego co widzimy

50% z tego co widzimy i słyszymy

70% z tego co mówimy

90% z tego co mówimy i robimy

Strefa Najbliższego Rozwoju Lwa Wygotskiego. Edukacja musi być zorientowana nie na wczorajszy rozwój dziecka, lecz na jutro. Strefa Najbliższego Rozwoju to różnica pomiędzy poziomem rozwiązania zadań, które mogą zostać zrealizowane pod przewodnictwem osoby dorosłej, a poziomem zadań, które mogą zostać zrealizowane samodzielnie. Strefa Najbliższego Rozwoju dziecka określna zachowania, które nie występują jeszcze spontanicznie, ale które można wyzwalać, gdyż w jego organizmie dojrzewają już procesy warunkujące te zachowania. Najefektywniejsze nauczanie jest nakierowane na wyższy poziom SNR dziecka, na jego krawędź wyzwania. SNR jest miejscem spotkania dziecka i osoby dorosłej. Największe osiągnięcia dzieci są możliwe dzięki zabawie.

10. Kształtowanie pojęć u dzieci w wieku przedszkolnym - etapy, kolejność, sposoby rozwijania, przyczyny błędnych pojęć.

Kształtowanie pojęć u dzieci w wieku przedszkolnym

• Realizacja zadań kształcenia ogólnego wymaga rozumienia wielu pojęć pod względem stopnia konkretności.

• Stopień konkretności zależy od tego czy mają one swoje desygnaty (odpowiedniki w otoczeniu) i są dostępne bezpośredniemu zmysłowemu poznaniu.

• Trudniej przebiega proces rozumienia i przyswajania tych pojęć, które nie mają swoich desygnatów, a dotyczą określenia stosunków międzyludzkich (gniewać się, oskarżać), cech charakteru (uczynny, sprawiedliwy, koleżeński), stanów psychicznych (smutek, wesołość, żal), jakości czy liczebności przedmiotów.

Do określenia istoty pojęcia ważne są:

• Rezultat czynności myślenia

• Wyodrębnianie wspólnych własności grupy przedmiotów lub sytuacji jednego rodzaju

• Spostrzeżenia, wyobrażenia, wiadomości, które stanowią materiał przemyślenia i łączenia, uogólniania tych danych

W procesie przyswajania pojęć przez dzieci przedszkolne nauczycielka powinna kierować się ich spostrzeganiem.

Etapy kształtowania pojęć:

1. Kojarzenie nazw z odpowiadającymi im przedmiotami

2. Kształtowanie elementarnych pojęć na podstawie zewnętrznych przedmiotów i zjawisk

3. Kształtowanie pojęć naukowych.

Kolejność rodzajów przyswajania pojęć:

• Przedmioty konkretne (łyżka, kredka, lalka)

• Czynności (pić, jeść, bawić się)

• Związki i stosunki między przedmiotami, a ich pojęcia w przestrzeni

• Jakości

• Liczby

Sposoby rozwijania pojęć:

• Poznanie sensoryczno-motoryczne i manipulacyjne

• Zadawanie pytań jako jeden z przejawów aktywności werbalnej w zdobywaniu orientacji w rzeczywistości

• Tworzenie i przyswajanie pojęć w toku organizowanych i kierowanych przez dorosłego sytuacji i różnego typu zajęć

• Wzbogacenie zakresu i treści pojęć poprzez działanie spontaniczne, takie jak aktywność ruchowa, artystyczno-techniczna, zabawy, czynności życia codziennego

Przyczyny błędnych pojęć:

• Błędne odpowiedzi dorosłych na pytania dzieci

• Odpowiedź skwitowana, niepełna, wynikająca z przeświadczenia, że jest ona wystarczająca, gdyż dziecko na pewno nie orientuje się w sprawie

• Niepoprawne wyjaśnienia rodziców, do których dzieci się zwracają

• Błędna interpretacja i uogólnianie, wynikające z obrazów płynących z mediów, oglądanie programów bez dorosłego, który odpowie, wyjaśni, uspokoi

11. Gotowość do czytania i pisania - pojęcie, aspekty.

Czytanie to proces obejmujący zarówno rozpoznawanie symboli graficznych i odtwarzanie ich formy dźwiękowej, jak i rozpoznawanie znaczeniowe tych symboli. Czytanie i pisanie obejmuje:

• Rozpoznawanie symboli graficznych i fonetycznych oraz odtwarzanie ich formy, kojarzenie ze sobą dwóch typów znaków: fonicznych i graficznych

• Rozpoznawanie znaczeń tych znaków lub inaczej kojarzenie ciągów znaków ze znaczeniem, rozumieniu znaczenia rozpoznawanych ciągów znaków

• Ocenę wartości rozpoznawanych znaczeń, odniesienie ich do własnego doświadczenia i ocenę ich w kontekście tego doświadczenia

Brzezińska proponuje szerokie ujęcie umiejętności czytania i pisania, w którym można wyróżnić trzy nawzajem uzależnione od siebie aspekty:

Techniczny - to kojarzenie znaków graficznych z fonicznymi i odwrotnie, technika czytania i pisania, „jak?”

Semantyczny - rozumienie znaczeń poszczególnych fragmentów tekstu w kontekście całego tekstu, czytanie ze zrozumieniem, „co?”

Krytyczno-twórczy - refleksyjny, krytyczny stosunek do odczytywanych treści i ich znaczeń, rozumienie nie tylko dosłowne, ale i przenośne, czytanie krytyczne i twórcze, „po co?”

Gotowość do czytania i pisania, według Brzezińskiej, to taki stan w rozwoju dziecka, będący rezultatem dojrzewania oraz dotychczasowego treningu wychowawczego przede wszystkim na terenie rodziny, który czyni je wrażliwym na znaki, ich istotę i znaczenie w procesie komunikowania się ludzi, a jednocześnie gotowym do odnoszenia korzyści ze wskazówek otoczenia dotyczących opanowania umiejętności czytania i pisania. Ów stan gotowości można ująć w trzech aspektach:

1. Gotowości psychomotorycznej, której istnienie jest warunkiem opanowania techniki czytania i pisania

2. Gotowości słownikowo-pojęciowej, która wiąże się z zasobem doświadczenia psychologicznego i językowego, warunkuje właściwe rozumienie dosłowne i przenośne

3. Gotowości emocjonalno-motorycznej, której istotą jest odkrywanie istnienia mowy pisanej, zasad nią rządzących i rozumienia jej znaczenia w procesie porozumiewania się ludzi oraz przekazu doświadczenia kulturowego (aspekt nadrzędny)

Proces kształtowania umiejętności czytania i pisania rozpoczyna się już w przedszkolu od rozwijania gotowości do czytania i pisania. Przygotowanie dziecka do czytania i pisania obejmuje trzy sfery:

1. Sferę procesów psychomotorycznych, sprawność analizatorów: wzrokowego, kinestetyczno-ruchowego, sprawność aparatu artykulacyjnego oraz sprawność manualną

2. Sferę procesów poznawczych, głównie myślenie, dla którego „materiałem” jest zasób pojęciowy i słownikowy dziecka

3. Sferę procesów emocjonalno-motywacyjnych, warunkujących nastawienie dziecka wobec konieczności opanowania tych umiejętności mobilizujących je do pokonywania trudności

12. Ćwiczenia rozwijające gotowość do czytania i pisania.

Przy realizacji ćwiczeń służących przygotowaniu dziecka do nauki czytania i pisania należy przestrzegać następujących zasad:

1. Ćwiczenia powinny być prowadzone w formie zabawy

2. Ćwiczenia powinny być różnorodne, urozmaicone pomocami

3. Ćwiczenia nie powinny wydłużać się w czasie, aby nie nużyły i nie męczyły dzieci

4. Ćwiczenia powinny uwzględniać zasadę stopniowania trudności

5. Ćwiczeniom powinny towarzyszyć próby samokontroli podejmowane przez dziecko

6. Ćwiczeniom powinny towarzyszyć rozsądne i częste stosowanie pochwał, unikanie kar, wykazywanie wyrozumiałości, cierpliwości i życzliwości ze strony dorosłych

Rozwijanie gotowości do czytania i pisania

• Wzbudzanie zainteresowania słowem drukowanym

• Dobra orientacja przestrzenna

• Nabywanie zręczności oraz koordynacji wzrokowo-ruchowej, ocena wzrokowa

• Ćwiczenia o charakterze manualnym, rozwijające motorykę małą, sprawność ręki i umiejętności odtwarzania kształtów, także odtwarzanie znaków literopodobnych

• Wytwarzanie statycznych i ruchowych (dynamicznych) wyobrażeń kształtów graficznych

• Zrozumienie istoty symbolu

• Rozwijanie percepcji wzrokowej, analizy syntezy, porównywania i pamięci wzrokowej

• Rozwijanie percepcji słuchowej, analizy, syntezy, porównywania i pamięci słuchowej

• Rozwijanie słuchu fonetycznego

• Zabiegi wychowawczo-dydaktyczne o charakterze ogólnopoznawczym, rozwijanie procesów poznawczych:

• Wzbogacanie wiadomości dziecka o świecie

• Wzbogacanie słownictwa dziecka

• Rozwijanie uwagi, spostrzegawczości

• Stymulowanie procesów intelektualnych

13. Dojrzałość dziecka do uczenia się matematyki - myślenie przedoperacyjne, etapy operacyjności w myśleniu, baza umiejętności matematycznych, etapy uczenia się przez dzieci matematyki, treści matematyczne w podstawie programowej, pomoce.

14. Poznawanie przez dzieci w wieku przedszkolnym otoczenia społecznego i technicznego.

Otoczenie społeczne odnosi się do środowiska przedszkolnego i rodzinnego dziecka oraz do szerszego środowiska społecznego, obejmuje:

• Znajomość swojego nazwiska i adresu

• Orientację w pomieszczeniach przedszkolnych i czynnościach wykonywanych przez pracowników przedszkola

• Wykonywanie łatwych prac gospodarskich w przedszkolu

• Zaznajamianie z pracą wykonywaną w różnych punktach usługowych, działaniach przemysłu, w handlu i na roli

• Poznawanie środków lokomocji i transportu oraz miejsc użyteczności publicznej

• Znajomość znaków pieszego i kołowego ruchu drogowego.

Realizuje się poprzez: spacery i wycieczki do zakładów pracy i innych instytucji, wizyty w przedszkolu ludzi różnych zawodów, sposoby pośredniego poznania i ilustracje, modele, literaturę.

Otoczenie techniczne:

• Zapoznawanie z różnymi rodzajami źródeł energii i formami ich wykorzystania

• Poznanie sprzętu domowego, np. latarka odkurzacz, mikser

• Poznanie zabawek mechanicznych

• Zapoznanie z prostymi narzędziami oraz materiałem konstrukcyjnym wymagającym różnych technik montażowych, np. młotek, wkrętak, obcążki

15. Otoczenie przyrodnicze w pracy przedszkolnej z dziećmi.

Przyroda obejmuje przyrodę ożywioną i nieożywioną z uwzględnieniem możliwości dzieci i warunków środowiska lokalnego:

• Zapoznanie z odmiennymi środowiskami przyrodniczymi i występującymi tam roślinami i zwierzętami, pole uprawne, łąka, las, ogród botaniczny i zoologiczny, działka przedszkolna, wiejskie podwórko, park, sad)

• Poznanie prac ludzi w określonych środowiskach przyrodniczych, np. w polu, w sadzie, w ogrodzie, oraz narzędzi używanych w tych pracach

• Obcowanie z naturą w różnych porach roku

• Poznawanie zjawisk występujących w przyrodzie, np. zamarzanie wody, topnienie śniegu i logu, nasłonecznienie, wilgotność powietrza, parowanie wody i skraplanie pary, rozpuszczanie się niektórych substancji

• Dostrzeganie zależności pomiędzy temperaturą i długością dnia a porami roku

• Prowadzenie kalendarza przyrody

• Zapoznanie z najczęściej spotykanymi chronionymi roślinami i zwierzętami

• Poznawanie niebezpieczeństw, jakie zagrażają środowisku przyrodniczemu ze strony człowieka, pożary lasów, zatruwanie powietrza

Poznawanie przyrody realizuje się poprzez:

• Zabawy

• Spacery i wycieczki

• Obserwacje i doświadczenia

• Kąciki przyrody, w których znajdują się zbiory przyrody nieożywionej i żywej

• Hodowlę drobnych zwierząt

• Uprawę roślin pokojowych

• Zajęcia w ogródku przedszkolnym

• Dokarmianie ptaków i innych zwierząt w zimie

• Kolekcjonowanie różnych zbiorów przyrodniczych, ilustracji i fotografii o tematyce przyrodniczej

• Literaturę przyrodniczą

• Słowo nauczyciela, tekst z książki

• Filmy dydaktyczne

• Muzykę

Poznawanie przyrody ma dwustopniowy charakter: 1 - poznawanie konkretno-zmysłowe oraz 2 - poznawanie pojęciowe. Dziecko powinno poznawać przyrodę nie tylko zmysłami, lecz także swoimi przeżyciami, emocjami. Każde działanie w trakcie poznawania przyrody może stać się doświadczeniem egzystencjalnym, jeśli wiąże się z silnymi przeżyciami emocjonalnymi.

Fazy poznawania przyrody:

• Przeżycia dziecka pobudzają do stawiania pytań

• Kiedy dziecko odkryje odpowiedzi na swoje wątpliwości i pytania wtedy zaczyna je ujmować słownie. Dziecko, gdy nazywa, przyporządkuje terminy, czuje się bezpiecznie i uspokojone. Rolą nauczyciela jest pomóc dziecku w połączeniu nazw z przedmiotami i zjawiskami.

• Rozumienie, które polega na uwewnętrznianiu wiedzy. Zrozumienie zagadnienia, włączenie go do struktur własnej wiedzy jest punktem wyjścia do podjęcia nowych dociekań, stawiania kolejnych pytań.

Poznawanie przyrody może odbywać się dwoma sposobami:

1. Bezpośrednio - w trakcie kontaktu z przyrodą w różnych środowiskach, sprzyja kształtowaniu uczuć w stosunku do zwierząt i roślin, pozwala zrozumieć potrzebę ochrony przyrody, winno być punktem wyjścia wówczas, gdy dzieci nie dysponują jeszcze odpowiednimi zasobami spostrzeżeń i wyobrażeń

2. Pośrednio - z użyciem środków dydaktycznych, pomagają zapoznać się niedostępnymi naocznemu poznaniu zjawiskami, uzupełnić i uogólnić wiadomości, rozbudzić ciekawość i wrażliwość

Zasady nauczania o środowisku:

• Od konkretnego egzystencjalnego doświadczenia dziecka do uogólnienia i abstrakcyjnego schematu pojęciowego

• Poznawanie środowiska powinno przebiegać od najbliższego dziecku środowiska rodzinnego, poprzez środowisko przedszkolne i lokalne, zgodnie z zasadami stopniowania trudności, poglądowości i przystępności w nauczaniu

• Realizowane treści przyrodnicze należy łączyć z emocjonalnym zaangażowaniem dziecka, jego uczuciem i mową

• Od doświadczenia, przez nazywanie, do rozumienia

16. Cele, elementy i obszary edukacji zdrowotnej w przedszkolu.

Cele edukacji zdrowotnej w przedszkolu:

• Kształtowanie lub modyfikowanie zachowań dziecka, a także jego rodziców, opiekunów w dziedzinach zapewniających zdrowie w aspekcie jego bio-psycho-społecznego rozwoju

• Przygotowanie dziecka do bycia aktywnymi członkami rodziny i grupy rówieśniczej oraz lokalnej grupy sąsiedzkiej, który sam i/lub z innymi może wykonywać podstawowe czynności w celu ochrony i kształtowania przyjaznego dla zdrowia i życia własnego i innych

Elementy edukacji zdrowotnej:

• Wiedza o zdrowiu związana z funkcjonowaniem własnego organizmu i higieny

• Umiejętność zapobiegania sytuacjom trudnym i radzenia sobie z nimi

• Wiedza i umiejętności związane z korzystaniem z opieki zdrowotnej

• Wiedza o czynnikach środowiskowych, społecznych i politycznych wpływających na zdrowie

• Problematyka zapobiegania uzależnieniom

Wychowanie zdrowotne obejmuje:

1. Wdrażanie dzieci do przestrzegania zasad bezpieczeństwa, uświadomienie dzieciom:

• Niebezpieczeństw związanych z zabawą w miejscach niedozwolonych, ślizganiem się na zamarzniętych zbiornikach wodnych, kąpaniem się w miejscach niestrzeżonych

• Niebezpieczeństw zabaw zapałkami, urządzeniami elektrycznymi, lekarstwami, środkami chemicznymi, odpadkami, nieużytkami, zbieranie nieznanych owoców i grzybów

• Konieczności bezpiecznego poruszania się po budynku i ogrodzie przedszkolnym

• Potrzeby przestrzegania zasad ruchu drogowego i znaków ostrzegawczych

• Bezpieczeństwo posługiwania się przyborami i narzędziami codziennego użytku oraz sprzętem gospodarstwa domowego

• Kształtowanie nawyków i przyzwyczajeń higieniczno-kulturalnych dotyczących odżywiania, korzystania ze świeżego powietrza i słońca, czystości osobistej, higieny narządów zmysłu i układu nerwowego, zapobieganie infekcjom i chorobom, nabywanie odporności na choroby oraz kształtowanie pozytywnego stosunku do uświadamiania dzieciom konieczności przestrzegania zasad higieny i kulturalnego zachowania się

• Rozwijanie sprawności ruchowej zmierza do wzmocnienia i hartowania organizmu dziecka, podniesienia sprawności ruchowej, nabywania umiejętności rekreacyjno-sportowych oraz rozwijanie inwencji twórczej. Polega na zachęcaniu przedszkolaków i tworzeniu im warunków do różnorodnych samorzutnych zabaw ruchowych z wykorzystaniem przyborów, przyrządów oraz warunków terenowych i klimatycznych, obejmuje:

• Zabawy i ćwiczenia kształtujące prawidłową postawę ciała

• Zabawy i ćwiczenia orientacyjno-porządkowe

• Zabawy i ćwiczenia z elementami utrzymania równowagi, rzucania, toczenia i noszenia, wspierania się, skoku i podskoku

• Zabawy i ćwiczenia na czworakach

• Zabawy i ćwiczenia na śniegu, lodzie oraz wodzie

• Edukację seksualną - ogół oddziaływań i wpływów zmierzających do kształtowania u dzieci postawy szacunku i zrozumienia wobec przedstawicieli płci odmiennej oraz takich uczuć, które warunkują prawidłowe relacje między dziewczętami i chłopcami. Dziecku należy wyjaśnić, że dobre wychowanie i przyjęty obyczaj nakazuje szanować intymność ciała własnego i innych ludzi. Na pytania z zakresu płciowości należy odpowiadać zgodnie prawdą lecz na poziomie dostępnym dla dziecka.

17. Treści edukacji regionalnej w przedszkolu.

Program wychowania w przedszkolu zawiera niewiele treści umożliwiających zapoznanie dziecka z tradycjami ludowymi, w większym zakresie uwzględnia tradycje narodowe, zwłaszcza w aspekcie ich symboli. Jakość edukacji regionalnej zależy w dużej mierze od nauczyciela, im szerszy zakres wiedzy posiada nauczyciel, tym rzetelniejsze treści i w ciekawszej formie przekaże on dzieciom. Treści edukacji regionalnej w przedszkolu obejmują:

• Pojęcia dotyczące terytorium

• Pojęcia dotyczące społeczeństwa

• Pojęcia dotyczące sfery kultury

• Pojęcia dotyczące postaw

• Nazewnictwo - nazwa regionu, nazwy miejscowe, słownictwo gwarowe

• Charakterystykę geograficzno-historyczną, położenie geograficzne, historia regionu

• Społeczność regionu - specyfika geograficzna regionu, związek regionu z innymi

• Dziedzictwo kulturowe - tradycyjna kultura ludowa, regionalizm jako ruch społeczny, troska o region

18. Formy edukacji regionalnej dzieci w wieku przedszkolnym i ich nauczycieli.

Formy edukacji regionalnej dzieci w przedszkolu:

• Kontakty okolicznościowe z ludźmi z regionu

• Wycieczki, np. do muzeów, kopalń, izb regionalnych i innych miejsc regionu

• Uczestnictwo w uroczystościach kulturalnych, jak też w ważnych dla regionu wydarzeniach

• Organizowanie kącików regionalnych w przedszkolu

• Konkursy piosenki regionalnej dla dzieci

• Konkursy dla rodziców, np. wiedzy o regionie

• Udział dzieci w pracach na rzecz najbliższego środowiska

• Organizowanie wystaw o tematyce regionalnej

• Organizowanie gier i zabaw o tematyce związanej z regionem

• Wprowadzanie w pracę przedszkola symboli regionalnych i elementów gwary

• Włączanie w program pracy przedszkola elementów kultury regionalnej

Formy edukacji regionalnej nauczycieli przedszkoli:

• Różne formy samokształcenia: indywidualne korzystanie z przewodników, literatury, czasopism, informatorów

• Udział w organizowanych zespołach samokształceniowych z udziałem doradców i konsultantów metodycznych

• Organizowanie warsztatów twórczych w celu opracowywania materiałów do edukacji regionalnej: przykładowych scenariuszy uroczystości, konspektów, tras wycieczek, kalendarzy czynnego uczestnictwa dzieci w imprezach

• Szkoleniowe posiedzenia rad pedagogicznych

• Spotkania z rodzicami i dziadkami dzieci, dowiadywanie się od nich o historii dzielnicy, o ludziach w niej mieszkających, zwyczajach i tradycjach

• Spotkania z twórcami ludowymi, artystami

• Udział w spotkaniach organizowanych w muzeach

• Kompletowanie literatury regionalnej

• Nawiązywanie kontaktów ze Stowarzyszeniami Miłośników Ziemi

19. Rodzaje planów w przedszkolu.

1. Wieloletni plan pracy przedszkola (perspektywiczny), na 2/3 lata, wynikający z perspektywicznych potrzeb placówki oraz środowiska, obejmuje zagadnienia: poprawa sytuacji lokalowej; lepsze wyposażenie placówki w sprzęt i pomoce dydaktyczne; doskonalenie pracy dydaktyczno-wychowawczej, współpraca z domem rodzinnym i środowiskiem; podnoszenie kwalifikacji kadry pedagogicznej; doskonalenie warunków pracy w przedszkolu

2. Roczny plan wychowawczy i administracyjny opracowywany przez dyrektorkę placówki, przedstawiony do dyskusji i zatwierdzony na radzie pedagogicznej, koordynuje działalność wszystkich pracowników przedszkola, określa linię wychowawczego postępowania

3. Plan pracy z grupą dzieci opracowywany przez nauczycielkę, układany na podstawie założeń planu rocznego, przeważnie jest krótkodystansowy. Wyróżniamy tutaj plan miesięczny (zatwierdzany przez placówkę), dwutygodniowy i tygodniowy.

20. Etapy organizowania współpracy z rodzicami.

• Uświadomienie rodziców o konieczności zintegrowania wspólnych działań w celu zaspokojenia potrzeb dzieci

• Dzięki zebranym informacjom o dzieciach i wnikliwej analizie nauczyciel podejmuje decyzję o tym, z którymi rodzicami należy nawiązać szczególną współpracę lub podjąć próby oddziaływania na nich

• Projektowanie współpracy z określeniem tematów, terminów i form

• Realizacja proponowanych form współpracy. Ważne jest przestrzeganie terminów i konsekwentne wykonywanie zamierzeń

21. Formy współpracy przedszkola z rodziną dziecka.

• Zebranie ogólne

• Zebrania grupowe

• Zajęcia adaptacyjne dla dzieci trzyletnich

• Kontakty indywidualne

• Dni otwarte

• Zajęcia otwarte dla rodziców

• Wspólne świętowanie

• Rodzinne spotkania popołudniowe

• Kącik dla rodziców

• Zeszyt pilnej korespondencji

• Skrzynka pytań

---