 | Pobierz cały dokument praca.magisterska.wa.c.8167.dokumenty.2.doc Rozmiar 189 KB |
Podstawową i najczęściej stosowaną metodą badań pedagogicznych jest obserwacja. Jest ona stałym niemal atrybutem pracy zawodowej każdego pedagoga. Bez niej niemożliwe byłoby wręcz wykonywanie jakichkolwiek funkcji wychowawczo-dydaktycznych w szkole czy zakładzie opiekuńczo-wychowawczym.
Nie zawsze jednak obserwacja, do której odwołują się nauczyciele i wychowawcy, spełnia wymagania stawiane jej jako metodzie naukowej. Jest to przeważnie obserwacja w potocznym znaczeniu tego słowa. Polega ona na postrzeganiu pewnych faktów, zdarzeń i zjawisk bez określonego bliżej celu, jakiemu ma ona służyć oraz bez pisemnego rejestrowania i psychologicznej interpretacji zaobserwowanych danych. Tak rozumiana obserwacja niewiele ma wspólnego z prawdziwie badawczą pracą pedagoga.
OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA OBSERWACJI
Obserwacja jako metoda naukowa nie jest samym tylko postrzeganiem faktów, zdarzeń czy zjawisk. Jest nią osobliwy sposób postrzegania, gromadzenia i interpretowania poznawanych danych, w naturalnym ich przebiegu i pozostających w bezpośrednim zasięgu widzenia i słyszenia obserwatora. Postrzeganie, gromadzenie i interpretowanie stanowią ważne składniki obserwacji i w pewnym sensie trzy podstawowe jej etapy. Nie zawsze jednak obserwacja musi przebiegać zgodnie z zasygnalizowaną dopiero co kolejnością. Często postrzeganie zjawisk idzie w parze zarówno z ich gromadzeniem, tj. odpowiednim utrwalaniem i z ich interpretowaniem.
W warunkach życia szkolnego obserwacja (w naukowym rozumieniu) obejmuje z reguły najpierw postrzeganie danych, z kolei ich utrwalanie (często w postaci pisemnych relacji), a na końcu próbę właściwego ich zinterpretowania. Trudno zresztą wyobrazić sobie nauczyciela, który prowadząc lekcję jednocześnie zapisywałby zaobserwowane przejawy zachowania uczniów. Praktycznie rzecz biorąc, może on jedynie postrzegać owe zachowanie się i starać się je zapamiętać. Obserwacja byłaby niepełna, gdyby nie była oparta na postrzeganiu, a w tym także na rozpoznawaniu w obserwowanych danych pewnych ściśle określonych zjawisk. W tym sensie każdy niemal opis jakichkolwiek form zachowania się uczniów zazębia się jednocześnie z pewna. przynajmniej oceną interpretacyjną. Toteż nie wydaje się zupełnie słuszne założenie, jakoby dokonywanie spostrzeżeń podczas obserwacji mogło być całkowicie wolne od wszelkiej interpretacji.
Niekiedy interpretacja zaobserwowanych danych już w procesie postrzegania jest wręcz
 | Pobierz cały dokument praca.magisterska.wa.c.8167.dokumenty.2.doc rozmiar 189 KB |