1. Dokonaj krótkiej, krytycznej analizy: jako właściwości (cech) pedagogiki

- ideologiczność - jakość „produktu” wyraża interesy zbiorowości

- metodyczność - algorytmizowanie czynności wychowawców i wychowanków celem uniknięcia nieskutecznych prób i niezdyscyplinowanych działań

- ahistoryczność - absolutyzacja, wiedza jedynie wartościowa

2. Po co studentom I roku studiowanie pedagogiki ogólnej?

• cel główny - zmiana świadomości praktyków

• wsparcie teoretyczne - by umieć i potrafić zobaczyć istotę procesów, fenomenów i zjawisk pedagogicznych, tak wieloznacznych i niezdeterminowanych

• teoria jako towarzysz praktyki dostarczający narzędzi analizy rzeczywistości oraz niezbędnych do refleksji nad własnym działaniem

• teoria jako inspiracja intelektualna, pozwalająca wnikać w istotę, sens zjawisk i procesów

• skutkiem studiowania teorii jest „stawanie się” - proces autorefleksji

• teoria w działaniu praktycznym przejawia się w rozumieniu faktu pedagogicznego a nie dyrektywy działania

• teoria pomaga uchwycić warstwę istotową a nie „powierzchnię” zjawisk

• teoria daje wiedzą wieloparadygmatyczną

• teoria nadaje kompetencje teoretyczne

• teoria wspiera w niepewnych sytuacjach, czasach; wskazuje inność: dróg, metod eksploracji, języka;

• przyczynia się do promowania spontaniczności, autentyzmu, naturalności

• sprawia że pedagog umie wydawać sądy wartościujące i wzmacnia kompetencje interpretacyjne

• pomaga uświadomić relację między byciem a stawaniem się

• teoria pedagogiczna pełni funkcje epistemologiczna i metodologiczne a nie instruktażowe

• pomaga tworzyć elitę badaczy, którzy czynią z pedagogiki żywą dyscypliną nauki

• służy do stawania się refleksyjnym i świadomym swych zadań, bycia twórcą indywidualnej osobistej wiedzy

• wzbudza myślenie prospektywne - obiektem poznania nie tylko świat zewnętrzny ale także sam pedagog

• pomaga zrozumieć potencjalność wychowanka, by go inspirować, stymulować jego szanse, procesy stawania się

• pomaga uświadomić istotę i przygotować do krytyczności myślenia

3. W pedagogice lat 90-tych i początku XXI wieku dostrzegamy wiele kontrowersji. Na czym one polegają, kto o nich mówi i gdzie?

Folkierska „Problemy ped w latach `90”

• kłopot ped z samą sobą - nie umie odpowiedzieć na pytanie jaką jest nauką

• kontrowersje z jej filozoficznością - bo jest rozumiana jako „jeden worek”, w okresie powojennym była życzeniowo-powinnościowa, instrumentalna a musi być refleksyjna tak jak interes praktyczny. Ped musi lecieć w stronę korzeni filozoficznych, rozmyślać nad człowiekiem

• jaką ma rolę pełnić ped w społeczeństwie obywatelskim? - nie mamy społ obywatelskiego, tak nam się wydaje. Jest ono w powijakach na początku drogi a ped go nie kształtuje. Istnieje ciągłe zamieszanie w stosowaniu i rozumieniu pojęć moralność i etyka. Od moralności do etyczności jest długa droga

• kwestia tożsamości ped i pedagogów - tożsamość podmiotowa, żeby nikt nami nie manipulował

• racjonalność - ludzie znają tylko r adaptacyjną a jest jeszcze emancypacyjna i hermeneutyczna

• wychowanie - czym ma być, jakie ma być

• stres, lęk fobia, ksenofobia - w państwie dem, żeby był rozwój musi istnieć pewna doza napięcia. To jest zjawisko pozytywne. Muszą istnieć: negocjacja, konflikt. Ważne jest jak one są rozwiązywane.

4. Zaprezentuj bardzo syntetycznie ściany tego gmachu, który Kwieciński nazywa edukacją.

• globalizacja - sprawy światowe, zagrożenia

• etatyzacja - edukacja dla problemów państwa

• nacjonalizacja - problemy narodu, edukacja dla narodu - wielość w jedności, wielokulturowość

• kolektywizacja - sprawy klas społecznych, socjalizacja wtórna - solidarność, przekonania, więź

• polityzacja, biurokratyzacja i profesjonalizacja - sprawy organizacji i administracji

• socjalizacja - uspołecznienie pierwotne - rozwój edukacyjny - wychowanie - rozwój osobowości, wychowanie wchodzi w świat socjalizacji

• inkulturacja - wchodzenie w problemy kultury, racjonalny współtwórca, odbiorca i twórca

i personalizacja - jednostka zamieniana w osobę

• wychowanie i jurydyfikacja - połączenie dwu ścian, bo: w naszym kraju z wychowaniem prawnym jest źle, nie ma edukacji w sensie prawnym, edukacja w duchu prawa ma na celu wychowanie obywatela

• kształcenie i humanizacja - połączenie dwu ścian ponieważ humanizacja jest wciąż niedostateczna, a paradygmat pozytywistyczny przeważa nad humanistycznym

• hominizacja - sfera ciała ludzkiego, zdrowie, strona fizyczna, higiena, wychowanie zdrowotne

dziesięciościan (patologie niedoboru)

• globalizacja - partykularyzm, poczucie wyizolowania, analfabetyzm kulturowy

• etatyzacja - anarchia, prywata, przestępczość, przedmiotowość, upadek świadomości prawnej, delegitymizacja

• nacjonalizacja - tomizm, kosmopolityzm, wykorzenienie, upadek dumy

• kolektywizacja - indywidualizm, egocentryzm

• polityzacja, biurokratyzacja i profesjonalizacja - indywidualizm, aspołecznośc, alienacja

• socjalizacja - rozchwianie systemu wartości, ubogi repertuar ról, wykraczanie przeciw normom

• inkulturacja i personalizacja - analfabetyzm kulturowy, analfabetyzm funkcjonalny, po powierzchni, zachwianie systemu wartości

• wychowanie i jurydyfikacja - utrata tożsamości, człowiek jako zjadacz chleba, zahamowanie procesów demokracji, zahamowanie rozwoju państwa prawa

• kształcenie i humanizacja - praktycyzm, deprecjacja, wyalienowanie, upraktycznenie, paradygmat technokratyczny, użytkowość

• hominizacja - upadek kultury ciała, skarlenie człowieczeństwa

dziesięciościan edukacyjny (patologie nadmiaru)

• globalizacja - kosmopolityzm, globalizm, marginalizacja procesów społeczności lokalnych

• etatyzacja - kult państwa, zamiana wychowania w tresurę, etatyzm - zamknięcie życia społecznego w granicach administracji, indoktrynacja, nadkontrola,

• nacjonalizacja - nacjonalizm, nazizm, rasowość, zamknięcie w światopoglądach narodu

• kolektywizacja - kolektywizm, panowanie mniejszości nad większością, wyrzekanie się państwa na rzecz partii

• polityzacja, biurokratyzacja i profesjonalizacja - uległość, rozłamywanie osobowości

• socjalizacja - nadmierna wiara w socjalizację pierwotną, zamknięcie, ograniczenie horyzontów

• inkulturacja i personalizacja - oderwanie od realiów, koncentracja na sobie

• wychowanie i jurydyfikacja - jednostka zewnątrzsterowna, ciasny styl funkcjonowania

• kształcenie i humanizacja - akademizm, ozdobność, konserwatyzm

• hominizacja - kwietyzm, narcyzm, k'sobność, naturyzm

5. Dokonaj syntetycznej analizy kategorii na mapie nauki (możesz wcześniej tę mapę narysować).

NAUKA

A B C D E F G H I J K L Ł

A - wiedza

B - poznanie

C- ROZUM

D - PRAWDA

E - FILOZOFIA

F - metoda

G - myślenie

H - rozumienie

I - forma światopoglądu

J - kultura

K - aksjologia

L - forma świadomości

Ł - nauka jako praktyka społeczna

6. W czym zawiera się istota i rozmiary kryzysu współczesnej pedagogiki?

Olbrzymi rozwój systemu oświatowego z jednej strony, jego nieprzystosowanie do społecznych potrzeb i oczekiwań z drugiej. Produktywność pracowników nauki wzrasta, przybywa instytucji naukowych - rośnie liczba informacji dotyczących spraw oświaty i wychowania. Równocześnie przejawy stagnacji w nauce o wychowaniu. Pedagogika współczesna jest składowym elementem sytuacji kryzysowej, jej rola jest podwójna: jako pacjenta domagającego się terapii i jako lekarza przypisującego i realizującego określony program leczenia. W pedagogice zauważa się nadmiar informacji, który jest dziełem nielicznej garstki osób. Ta nadprodukcja informacji jest objawem słabości pedagogiki. Tłumaczy ona spadek autorytety pedagoga w świadomości społecznej oraz statusu pedagogiki wśród innych dyscyplin naukowych. Te same fakty z jednej strony sprawiają wrażenie osiągnięć natomiast z drugiej są objawami kryzysu. Sytuacja kryzysowa to rozwój instytucji i kadry, nie przystosowanie nauk pedagogicznych do potrzeb i oczekiwań współczesnego systemu edukacyjnego. W rezultacie pojawiła się luka między potrzebami informacyjnymi oświaty, a możliwościami ich zaspokojenia przez najogólniejszą definicję sytuacji kryzysowej.Kryzys pedagogiczny jako nauki rozumiejącej - nadmiar informacji oraz niedostatek sensu w większości są to informacje cząstkowe, fragmentaryczne, nie powiązane ze sobą. Brakuje perspektywy całościowej ujęcia posiadanej wiedzy współczesną naukę o wychowaniu. To spójny system pojęciowo-teoretyczny bez czego rozumienie współczesnej rzeczywistości wychowawczej jest niemożliwe. „Wiemy coraz więcej, rozumiemy coraz mniej”. Potrafimy pewne rzeczy robić coraz lepiej, nie wiedząc jednocześnie, co właściwie robimy i jaki jest ogólniejszy sens naszego działania. Jest to niezdolność pedagogiczna do wywiązywania się z jej funkcji normatywnej, ideologiczny - wskaźnik kryzysu.

7. Spójrz krytycznie na rozumienie poszczególnych składowych tzw. dziedziny pedagogiki. Kto i gdzie prowadzi taką analizę?

to chyba wiąże się z pyt. 9

8. Jakie są główne figury i elementy edukacji (szkoły) w kulturze tradycyjnej i ponowoczesnej. Kto i gdzie o tym mówi?

9. Zaprezentuj dziedzinę pedagogiki i na jej tle pokaż poziomy konstruktów teoretycznych. Kto o tym pisze?

Teoria ped obecna musi być w komponentach jednej dziedziny, mianowicie:

1. to jest teoria procesów ped realizowanych w sposób celowy, zamierzony w instytucjach

2. procesy ped realizowane nieintencjonalnie, niezamierzone, odbywają się poza. Ludzie bagatelizują ogromny wpływ grupy rówieśniczej

3. wszystkie procesy SAMO... - człowiek powinien uruchamiać właśnie te procesy które zastygły, zamarły, dążyć do uruchamiania swojego wnętrza, do wzbudzania. Chodzi o to aby człowiek chciał chcieć. Jak zrobić żeby chcieli iść do szkoły, uczyć się. Trzeba poszukiwać sensu bo on gdzieś ginie

4. rozwój człowieka w ciągu całego życia - kształcenie ustawiczne. Jakby odrestaurowuje się myślenie o człowieku, humanizm starogrecki

Palka

• poziom I - teoria pedagogiczna sensu stricto obejmująca całą dziedzinę: wychowanie i kształcenie (A), samo- (B) - działania intencjonalne (1), działania incydentalne (2);

• poziom II - teoria średniego szczebla obejmująca kombinacje elementów: [A - 1 i (lub) 2], [B - 1 i (lub) 2], [A,B - 1], [A,B - 2]; przybliżonymi odpowiednikami tych teorii są: teoria wychowania, teoria kształcenia

• poziom III - teorie najniższego szczebla obejmujące składowe poszczególnych elementów lub relacje między składowymi np. A₁, A₂, A₂ - 1₃; przybliżonymi odpowiednikami są: teoria wychowania estetycznego, teoria kształcenia ludzi dorosłych;

• poziom IV - uogólnienia, prawidłowości, wyjaśnienia dotyczące wąskich zagadnień lub o niskim stopniu ogólności;

10. Nasz program pedagogiki ogólnej eksponuje ludzką świadomość jako aktywny i ważny czynnik zmiany. Jaką mentalność w kwestii naukowości pedagogiki trzeba przezwyciężyć u studentów I roku i dlaczego?

11. Pokaż najważniejsze poglądy klasyków na pedagogikę ogólną. Czym i jaka wg nich miała być?

• wprowadzenie do pozostałych subdyscyplin - Nowak (nauka ta otwiera możliwość, że inne zakresy i obszary nauk pedagogicznych mogą w niej wystąpić i wnosić swój wkład oraz z niej wyprowadzać swoje podstawy i znaczenie)

• filozofia wychowania - Wołoszyn

• Dział nauk o wychowaniu - Bogdan Suchodolski

• subdyscyplina pedagogiczna - Sergiusz Hessen

• dyscyplina wiedzy - Mysłakowski

12. Postaw ważne pytania w obszarze edukacji na progu reformowania systemu edukacji narodowej w naszym kraju. Z jakich źródeł trzeba tu korzystać?

a to chyba podobne do pyt. 40

13. Po co współczesnemu pedagogowi potrzebna jest świadomość stanu wiedzy potocznej, mentalnej ludzi (np. studentów, rodziców, uczniów różnych szkół)?

• aby wiedza pedagoga nie stała się ahistoryczna

• aby nie oderwać się od kontekstu społecznego

• aby oczyścić tę wiedzę, wyzwolić ze świadomości fałszywej

• aby dojść do tożsamości

• ponieważ jest źródłem bogactwa, wypływają z niej interesy, potrzeby

• aby stworzyć teorię, a nie ideologię

• ponieważ jest źródłem informacji o człowieku, wytworach kultury;

14. Dokonaj krytycznej analizy:

- naukowość - ukierunkowanie na poznawanie rzeczywistości przez stosowanie metod naukowych, spełniających określone wymogi, odrzucanie pytań o zagadnienie nie poddające się tej metodzie eksploracji oraz ukierunkowanie na techniczne zastosowanie wiedzy naukowej; uprawomocnienie wychowawczego władania człowiekiem przez innego człowieka

- teleologiczność - ustanawianie celów wychowania poza samym wychowawcą i wychowankiem; pozbawienie samodzielnego działania

- metodyczność - algorytmizowanie czynności wychowawców i wychowanków celem uniknięcia nieskutecznych prób i niezdyscyplinowanych działań

15. Jakie typy poznawczego oswajania świata musi analizować współczesny kandydat na nauczyciela-pedagoga, po co? Kto o tym mówi i gdzie?

Hejnicka-Bezwińska „?”

Formy:

• wiedza potoczna, poznanie przednaukowe- poznanie zmysłowe, ma związek z działaniem człowieka, wartościowania, wszystko zaczyna się od przedwiedzy, przedzałożenia; nie może być ignorowana, rezultatem poznania jest wiedza potoczna, zdroworozsądkowa; uzyskanie skutecznej wiedzy służącej realizacji konkretnych działań praktycznych np. budowa domu; uczestnictwo w procesie poznania przednaukowego wymaga specjalnego przygotowania i kompetencji

• poznanie naukowe (szczegółowe, teoretyczne) a w nim poznanie:

• w naukach szczegółowych - strategia induk, eksperymentu, empiryczne, reguły zew i wew.

• techniczne - rozwój poznania naukowego zw jest ze zmianą reguł kultury i nauki; eksperymentalność, precyzja, analiza, tworzenie

• poznanie filozoficzne - zw z praktyczną działalnością człowieka, do myślenia filozoficznego konieczne jest oderwanie się od rzeczywistości danej w doświadczeniu

Po co?

• Potrzeba humanizacji wiedzy przez pedagoga

• Eksponowanie fil, wprowadzenie w kult nauki

• Zmiana stosunku do form oswajania świata

• Rehabilitacja wszystkich form oswajania świata

• Zrozumienie, ze nauka nie daje wiedzy pewnej

- Uznanie za ważny czynnik mądrości np. pedagog, kulturę i wszelkie sztuki (nie tylko nauka), religia, socj i psych

• Zrozumienie, że szczególnym przedmiotem zainteresowań nauki hum-społ staje się ludzka świadomość

16. Jak o pedagogice ogólnej myśleli pedagodzy klasyczni. Jako o czym?

S. Hessen - mówił o pedagogice filozoficznej; ped jest niczym innym jeno uświadomieniem sobie wychowania, procesu który nas wszystkich dotyczy i jest nam nieświadomie znany; mocno akcentuje cele wych które służą przeżywaniu wart kultury

K. Sośnicki - ped ogólna ma być filozofia wręcz filozoficzna (ma odkrywać wnętrze, wewnętrzną strukturę); ma porównawczo rozważać właściwości, sens, zagadnienia, systemy

J. Pieter - ped ma być filozofią i nie jest ona strykte nauką ale jest to raczej dyskusja o wartościach i ideałach wychowawczych; stroną wykonawczą niech się zajmuje socj, psych i etyka wych

Z. Mysłakowski - zamieścił hasło „ped ogólnej” w encyklopedii - jest ogólną pedagogiką, teorią wychowania najogólniejsza zajmująca się celami, istotą, sys, oceną wartości i skuteczności w pedagogi. Ped ogólna ma przeprowadzać selekcje faktów i rozpatrywać wychowanie w całokształcie.

B. Dobrowolski - rozróżnia ped teoretyczną (pokazuje samą istotę, nauka autonomiczna, wymaga teorii) i praktyczna (mówi o wych kogoś i odnosi się do czegoś)

H. Rowid - tak naprawdę nie mówi o ped ogólnej; służenie praktyce (teoria wych zajmuje się badabniem sposobów, metod, oceną wartości

Kunowski - wniósł warstwicową teorie wych (4 dynamizmy: bios (podłoże gen), ethos, agos (siły w ped) i logos (los, wiara, mistyka, Bóg)); rozmyśla o różnych ped ale bez żalu do nich, analizuje sys wych

B. Suchodolski - ped ma być fil ma spełniać funkcje: integracyjną (myśl nauk ped i nieped) i integracyjną (intelektualna, niebezpośrednią); ped ma być sposobem docierania do świadomości ludzi

S. Wołoszyn - ped ogólna powinna się zajmować swoim przedmiotem czyli:

• epistemologiczne problemy

• gnoseologiczne

• antropologiczne

• kulturologiczne

• aksjologiczne

• metodologiczne

ma zajmować się celami a nie środkami

17. Dokonaj współczesnej klasyfikacji nauk pedagogicznych wg Gniteckiego i skomentuj ją

• wg kryterium sfer życia

• sfera faktów - kim jest człowiek - pedagogika empiryczna

• wartości - kim się staje człowiek - pedagogika aksjologiczna

• działań - kim ma się stać - pedagogika prakseologiczna

Są one sprzężone ze sobą: dośrodkowo („obróbka” człowieka prowadząca do „produktu”; na człowieka działa np. wojsko, praca, szkoła, policja, rodzina) i odśrodkowo („rozpalanie” motywacji; pobudzanie;np. samokontrola, samowykształcenie, samorządność)

• wg kryterium wertykalnego (rozwojowego)

• ped rozwojowa dziecka, młodzieży, czł dorosłego..., dziecka uposledzonego

Ped w państwie demokratycznym musi bardzo intensywnie pracować nad rozwojem człowieka w ciągu całego życia;

• wg kryterium horyzontalnego (kręgów środowiskowych)

• ped przedszkolna, domu dziecka, szkoły, działalności kulturowej, artystycnej, działalnosci zabawowej, poznawczej...

• dwie sfery: działalności instytucjonalnej i w stylu wychowania nieinstytucjonalnego (okazjonalnego, nieuświadomionego)

18. Pokaż, że rozumiesz istotę trzech typów filozoficznego pytania o naukę, a potem powiedz, po co nam - pedagogom takie rozważania?

• scjentyzm

* usuwa granice miedzy sobą a nauką w ten sposób, że utożsamia się z nauką; podaje się za zakresowo odrębną dziedzinę wiedzy naukowej, która istnieje automatycznie obok nauk szczegółowych i jest z nimi równouprawniona

• związany z empiryzmem, pozytywizmem i materializmem przyrodniczym

• prawdziwej wiedzy dostarczają tylko nauki szczegółowe

• nauki szczegółowe jako jedyny typ poznania naukowego

• w ramach scjentyzmu postuluje stosowanie we wszystkich badaniach (tez w filozofii i humanistyki) metod matematycznych i przyrodniczych jako jedynie dopuszczalne metody naukowe

• Comte, Pearson

• Pozytywizm

* ostro zaznacza różnice pomiędzy fil a nauką i broni naukę przed filozofią

• postulował usunięcie wszelkiej metafizyki,

• wartościowanie poznania zgodnie z zasadami empiryzmu, fenomenalizmu, nominalizmu

• negował wartość poznawczą wypowiedzi oceniających i normatywnych

• Spencer, Hume

• filozofia życia

* stara się stworzyć własny obszar rzeczywistości, stawia siebie wyżej niż naukę

• rozważania na temat istoty życia

• w duchu irracjonalizmu, idealizmu, biologizmu

• bywa traktowana bądź jako ujmowanie całej rzeczywistości z punktu widzenia biologii, bądź z punktu widzenia wew przeżyć ludzkich

19. Zaprezentuj jak najpełniej rozumienie kategorialnej „mapy” pojęcia „wychowanie”.

Tworzeniem mapy możemy pokonać niekorzystną

mentalność.

A - b. szeroki zakres wychowania - myślenie globalne

B - b. wąski zakres pojęcia wychowania

C - źródła celów wychowania - natura człowieka, kontekst społeczny, los człowieka

D- dynamizmy, siły wychowania: BIOS (biologiczne), ETOS (kultura, tradycja, korzenie), AGOS (siła argumentów: mądrości, serca), LOGOS (los, mistyka)

E - cechy wychowania jako zjawiska społecznego (złożoność funkcji: komunikacyjna, adaptacyjna, rekonstrukcyjna, globalna; klasowość, wielowymiarowość, jedność, interakcyjność, indukcyjność)

F - tradycyjne opcje wychowania (adaptacyjna, prakseologiczna, ewolucyjna, sytuacyjna)

G - współczesne opcje

20. Zinterpretuj tezę, że edukacja na granicy wieków i tysiącleci jawi się jako wartość kulturowa, społeczna i indywidualna. Kto i gdzie o tym mówi?

21. Stwórz katalog myśli o wychowaniu. Każdy punkt zaczynaj od słów „dziś wychowanie rozumiane jest jako...”

• bycie społeczne (Tchórzewski)

• działalność wychowująca

• proces rozwoju osobowego

• naturalny proces wzrostu (Kunowski)

• szeroko rozumiana edukacja (Folkierska)

• wynik oddziaływania sytuacji życiowych (Materne)

• globalne zjawisko społeczne (Materne)

• relacja wychowanek - wychowawca

• kształtowanie kierunkowych i instrumentalnych cech osobowościowych człowieka (Pruszyński)

• proces planowanego oddziaływania w instytucjach oświatowo-wychowawczych (Materne)

• „szkoła wspólnoty” (Peterson)

• zjawisko społeczne (Materne)

• umiejętność przekazywania wiedzy (Suchodolski)

• adaptacje, program naprawy świata rzeczywistego (Suchodolski)

• dziedzina działalności celowej i zorganizowanej (Suchodolski)

• wpływ sytuacji społecznych ethosu (Kunowski)

• domena wyłącznie szkoły i procesu nauczania szkolnego (Nowak)

22. Co to oznacza, że pedagogika w okresie Polski Ludowej zawężyła wielokulturowy horyzont myślenia?

23. Pokaż w dwóch kolumnach (obok siebie) istotę dwóch typów badań pedagogicznych:

1. badania nad pedagogiką

• badania podstawowe (teoretyczne) - służą rozszerzeniu obszaru poznania naukowego, wiedzy o świecie; skupione na rozwijaniu teorii naukowej;

• badania teoretyczne o charakterze metodologicznym - rozwiązywanie problemów metateoretycznych, metametodologicznych, „badania nad pedagogiką”; decydują o postępie naukowym w pedagogice oraz o postępie pozostałych trzech rodzajów badań; realizowane przez pedagogikę ogólną, metodologię pedagogiki, pedagogikę teoretyczną;

• badania w obrębie pedagogiki

• badania teoretyczne sensu stricto - rozwiązywanie teoretycznych problemów „w obrębie pedagogiki”; realizowane przez pedagogikę teoretyczną

• badania teoretyczno - praktyczne - rozwiązywanie problemów teoretyczno - praktycznych; badacz rozwiązując problem uogólnia wyniki w postaci konstruktu teoretycznego oraz wykorzystuje je do praktycznych zaleceń; prowadzone w obrębie dydaktyki ogólnej i teorii wychowania;

• badania stosowane (praktyczne) - których wyniki mogą mieć bezpośrednie zastosowanie praktyczne; służą rozwiązywaniu problemów praktycznych; prowadzone w obrębie podstawowych dyscyplin pedagogicznych i metodyk;

24. Czym jest i dlaczego dziś tak ważna jest hermeneutyka?

Hermeneutyka:

• jest projektem teorii naukowej rozumującej i opiniującej to, co się wydarza we wspólnocie szkolnej

• jako „techne” to sztuka wykładni, interpretacji dowolnego tekstu prowadząca do jego rozumienia

• kwestionuje dotychczasowe paradygmaty metodologiczne, odrzuca obowiązujące w nich kryteria naukowości

• twierdzi, że metodą dojścia do wiedzy o rzeczywistości opisowej jest partycypacja, uczestnictwo. Podstawowym sposobem realizacji uczestnictwa jest zapytywanie (też odp)

• zgłębieniem duchowości

• teoria praktyczna i użyteczną

• sztuka zawarta w paidei; rozmyślanie o człowieku

• byt, ontologia

• empatia

• interpretacja

• poszukiwanie sensów

• język porozumiewania się

• postawa wczuwająca się, wnikliwa

• dialog, „spotkanie”, słuchanie, pochylanie się, szukanie

Ważna bo:

• unieważnia podział na podmiot i przedmiot

• zwraca uwagę na pomiędzy

• wypełnia próżnię po scjentyzmie

• odsłania tożsamość

• jest praktyczna i użyteczna

• samorozumienie

• humanistyczna

25. Dlaczego, jakby na marginesie społecznego świata poznania z dużym spokojem rozkwita model tzw. „pedagogiki naukowej”?

26. Na jakie wartości nastawia nas szczególnie program pedagogiki ogólnej? Każde zdanie rozpoczynaj słowami: „Nastawia nas na... jako wartość”.

• na nią samą jako wartość w rodzinie nauk pedagogicznych i niepedagogicznych nauk o rozwoju (wychowaniu) człowieka

• na jej ogólność

• generalnie NA CZŁOWIEKA (niezależnie od wieku)

• na „naukę” i „naukowość”

• na formy poznawczego oswajania świata

• na filozoficzne korzenie ped

• na tożsamość i samowiedze ped i pedagogów

• na znaczenie i sens pojęć ped tj: edukacja, wych, kształcenie zwłaszcza ustawiczne, samokształcenie, kultura, socjalizacja, środowisko

• na teoretyczność ped ogolnej

27. Spójrz szczególnie wnikliwie na rolę „słuchania” i „patrzenia” w procedurach hermeneutycznych. Jakie wnioski wypływają stąd dla studiujących pedagogikę ogólną?

• mowa i rozumienie jako wydarzenia konstytuujące bycie ucznia i nauczyciela nie mogą być odseparowane od słuchania i patrzenia;

• „słuchanie” jest pseudo-słuchaniem, cielesnym lub cielesno-psychicznym bez poruszania duszy

• wniosek: prawdziwe słuchanie jest ważne przede wszystkim dla nauczyciela, słuchający bowiem zawsze wzbogaca się przez tego, który do niego mówi; słuchanie to wzbogacanie swego serca;

• „patrzenie” to dostrzeganie, obserwacja, spostrzegawczość, śledzenie, podpatrywanie, przyglądanie się

• wniosek: prawdziwe widzenie, to patrzenie sobie w oczy; widzenie ucznia jako „drugiego”, a nie jako obiekt; widzenie pooddawanie się;

28. Dokonaj tradycyjnej klasyfikacji nauk pedagogicznych wg różnych kryteriów.

• przedmiot badań lub główny problem badań (ped ogólną, teorie nauczania, wychowania, historie wych i mysli ped -> te cztery stanowią trzon, rdzeń nauk ped; ped społeczna, andragogika, komparastyka, pedeutologia, polityka oświatowa, ekonomika kształcenia, ustrój szkolny)

• wiek wychowanka lub fazy rozwojowe (ped wczesnoszkolna... szkolna... szkoły ogólnokształcącej... andragogika)

• dominującego rozwoju działalności człowieka (POW, PK, ped wojskowa, rolnicza, resocjalizacyjna, specjalna)

29. Jakie znaczenie dla współczesnych nauk pedagogicznych mają nauki ekonomiczne i prakseologia?

ekonomiczne - im większa zamożność społeczeństwa tym lepsze warunku wychowania dziecka np. niańki, w domu zabezpieczenia przed wypadkami; im większa zamożność państwa tym lepsza edukacja i wychowanie dzieci

prakseologia - pedagogika spożytkowuje dorobek prakseologii w dwóch kierunkach: organizuja i prowadząc własne działania oraz przygotowując zmiany osób kształcących; cele prakseologii ped to usprawnienie pracy ped i realizacja prakseologicznych zadań

30. Postaw po jednym pytaniu problemowym w ramach krytycznej analizy każdej właściwości pedagogiki.

pyt. 1 i 14

31. Pokaż i krótko zinterpretuj najbardziej znaczące obszary (parametry) życia i rozwoju człowieka analizowane przez autora …… w ramach szeroko pojętej koncepcji kształcenia ustawicznego.

32. Rozwiń myślenie współczesne/ponowoczesne o pedagogice jako teorii krytycznej i metateorii.

• teoria krytyczna - posiada demistyfikującą moc - odsłonięcie ukrytych wymiarów procesów edukacyjnych oraz ujawnienie wielu praktyk mających miejsce w szkole; stanowi wyzwanie dla pedagogiki w ogóle - ponowne postawienie i rozpatrzenie wielu podstawowych pytań współczesnej pedagogiki - Gnitecki

• metateoria - rekonstruująca zdecentrowany obraz współczesnej pedagogiki przez budowanie krytycznej teorii teorii edukacji; wymaga odwołania się do ambiwalencji zrównoważonej (rekonstrukcja ambiwalencji równowagowej i nierównowagowej); - Gnitecki

33. Jakie znaczenie dla współczesnej pedagogiki mają nauki biomedyczne i informatyczne?

Biomedyczne - genetyka: istota genomu, dziedzicznośći, BIOS-u; typ układu nerwowego: typ temperamentu; procesy zachodzące w mózgu

Informatyczne - możemy zasięgnąć informacji które są nam potrzebne przy wychowywaniu (?)

34. Co się zmieniło w twoim postrzeganiu współczesnego świata i człowieka (w myśleniu o tym) po zrealizowaniu programu pedagogiki ogólnej?

• ped ogólna nauczyła nastawienia na krytyczny odbiór, selekcjonowanie i wybór nie wiadomości ale wartości

• ped ogólna nauczyła podchodzić filozoficznie, refleksyjnie do treści, zgodnie z zasadą, że człowiek jest w sytuacji in statu nascendi

• ped ogólna nauczyła rozwijać zjawiska i procesy pedagogiczne zamiast tylko zapamiętywać fakty

• ped ogólna nauczyła umiejętności interpretowania istoty procesów i zjawisk

• rozszerzać swoją wyobraźnie pedagogiczną i pole widzenia świata pedagogiki

• szukać prawdy pedagogicznej, uczyć się wyboru i osobistej akceptacji niektórych spośród szeregu wartości

35. Stwórz kategorialną mapę pojęcia „kształcenie” udowadniając, że rozumiesz.



A - szeroki zakres kształcenia: umysłowe, społeczne, moralne, estetyczne, fizyczne

B - rozumienie, nie tylko jako intelektualne, werbalne, pamięciowe


C - różne odmianny kształcenia (ogólne, zawodowe,


politechniczne, specjalne, zintegrowane, integracyjne


D - funkcje kształcenia: ogólnopaństwowa, straż każdego człowieka;

E - fenomen, zjawiska i procesy (jak należy rozumieć istotę kształcenia

ustawicznego; w czym


zawiera się istota przygotowania do kształcenia ustawicznego

36. Użyteczność teoretycznej wiedzy pedagogicznej i sposoby przybliżenia nauczycielom - pedagogom dorobku nauk pedagogicznych. - Palka

• po co? dzięki teorii pedagog zdobywa osłonę intelektualną, nadmiarowość kwalifikacji

• po co? staje się badaczem metodologiem; funkcja badacza przesuwa się na pierwsze miejsce

• po co? aby umiał zmieniać, inspirować i otwierać

• po co? do opisu, diagnozowania, prawidłowego nazywania procesów i zjawisk

• po co? do wyjaśniania i rozumienia zjawisk i procesów

• po co? do poznawania uczniów, uwarunkowań ich zachowań, struktury i dynamiki zachowań w klasie, wpływu środowiska szkolnego i pozaszkolnego na funkcjonowanie uczniów

• po co? do efektywnego prowadzenia działań dydaktyczno - wychowawczych

• po co? do pokonywania trudności dydaktycznych i wychowawczych

• po co? do analizy własnej pracy, wprowadzania zmian, innowacji

• jak? środki masowej informacji: telewizja, radio, publikacje książkowe, czasopisma, gazety;

• jak? kontakt naukowców z praktykami: spotkania z autorami książek, prelekcje na terenie szkoły, kursy w instytucjach dokształcających nauczycieli;

• jak? uruchamianie szkół eksperymentalnych lub eksperymentujących, wdrożeniowych, pilotujących;

• jak? samokształcenie nauczycieli: grupowe lub indywidualne;

37. Zarysuj istotę przygotowania uczniów do kształcenia ustawicznego.

• przygotowanie w zakresie tzw. technologii pracy umysłowej - różnorodne kompetencje a nie umiejętności techniczne

• językowe - czytanie ze zrozumieniem, pisanie, mówienie

• wyższego rzędu - umiejętność stawiania pytań, hipotez, korzystanie z bibliotek, czasopism

Szkoły przed uczelnią wyższą nie przygotowują uczniów do technologii umysłowej

• kształtowanie tzw. operacji formalnych (myślowych) - domeną procesów edu jest kształcenie pojęć by człowiek miał dobry obraz świata - uruchomienie operacji umysłowych (analiza, synteza, porównywanie, różnicowanie, generalizacja, indukcja, dedukcja

• uświadomienie roli środków technicznych w procesach pedagogicznych i przygotowanie do radzenia sobie z nimi - doprowadzanie studentów do uświadomienia sobie roli środków technicznych; przygotowanie do racjonalnego spożytkowania

• „wzbudzanie wnętrza” - najpiękniejszy : wzbudzanie motywacji, wyższych potrzeb

• Dawid „zasób umysłowy dziecka” - bagaż wnoszony przez dziecko do szkoły jest BBW i powinien być uwzględniany; a u studentów trochę inaczej

• integrowanie doświadczeń szkolnych i pozaszkolnych uczniów

38. Pokaż fazy rozwoju pedagogiki, a w każdej z tych faz poszczególne etapy (od Starożytności poczynając).

• Starożytność - początki kształtowania się pedagogiki; V w. p.n.e. - Sofiści wprowadzili słowo PAIDEA; Sokrates - elementy teorii wychowania umysłowego, problemowe uczenie

• chrześcijaństwo - wprowadza nowe pojęcia; monoparadygmatyzm; myśl pedagogiczna rozwija się słabo;

• XVI - Renesans/Odrodzenie - reformacja w chrześcijaństwie

• XVII - ku nowożytności; Bacon, Kartezjusz; Komeński - humanista, pedagog; „Wielka Dydaktyka”; ojciec kształcenia elementarnego, ustawicznego - „Wszystkich Wszystkiego Wszechstronnie”; zasada poglądowości;

• Oświecenie - Polska: KEN, powszechność kształcenia, nowoczesność, przygotowanie nauczycieli; Europa: pedagogika eksperymentalna

• XIX - Herbart - ojciec pedagogiki naukowej; próba usystematyzowania opartego na etyce i psychologii; na naukach pomocniczych;

• schyłek XIX w - Wundt - skrzydła pedagogice rozwijają: powstanie psychologii, genetyka Haeckla, medycyna eksperymentalna, socjologia

• XIX/XX w. - pedagogika eksperymentalna; naśladowanie przyrodoznawstwa, szukanie związków przyczynowo - skutkowych;

• I połowa XX w. - pedagogika normatywna - na bazie filozofii, etyki, podnosi temat celów; filozofia pokantowska - zajmująca się człowiekiem, tym co powinno być, ideami dobra i prawdy;

39. O jakich najnowszych trendach i kontekstach w teorii pedagogicznej mówi W. Prokopiuk w małym artykule: ”Najnowsze trendy i konteksty…”?

• dwupodmiotowa realizacja pedagoga: jako podmiot poznający i podmiot obserwujący samego siebie

• pokonywanie „świadomości fałszywej”

• nauczyciel jako organizator, inspirator procesu, filozof, hermeneuta

• wychowanie jako sztuka rozumienia, „pochylania się”, sztuka słuchania

• zwrot pedagogiki do wiedzy o sztuce, do religii i do wiedzy potocznej

• stosowanie racjonalności emancypacyjnej i wywodzącej się z niej pedagogiki wyzwolenia

• pedagogik krytyczna - komunikacja, dialog, negocjacja

• pedagogika hermeneutyczna - rozumienie, interpretacja

40. Jakie tzw. pytania pierwsze trzeba postawić dziś, w czasie „dziejącej się” w naszym kraju reformy systemu edukacji narodowej? Kto i gdzie o tym pisze?

• czy szkoła ma przystosowywać do życia w społeczeństwie czy do zmian zachodzących w społeczeństwie

• czy przygotowywać jednostki dla ich lepszego życia czy dla lepszego społeczeństwa

• czy edukacja dla demokracji, edukacja w demokracji czy demokracja w edukacji

41. Uzasadnij rolę dla nauk pedagogicznych kilku najważniejszych nauk o rozwoju (wychowaniu) człowieka.

biomedyczne - genetyka: istota genomu, dziedzicznośći, BIOS-u; typ układu nerwowego: typ temperamentu; procesy zachodzące w mózgu

socjologiczne - ukazują ukryte mechanizmy społeczne; zwraca uwagę na ciąg historyczny; ukazują cienie: konflikty, margines, dewiacje

psychologiczne - podstawy rozwoju osobowościowego człowieka; teorie osobowości; dla pedagoga samorozwój by kierować rozwojem innych;

42. W książce W. Prokopiuka ……….. stawiane są ważne tezy dotyczące poszukiwań metodologicznych we współczesnej pedagogice. Określ krótko sens tych tez.

43. Jakimi słowami kluczowymi trzeba nasycić pojęcie „środowisko”?

odmiany: wychowania, wychowawcze, wychowanka

wg miejsca zamieszkania jednostki: wiejskie, małomiasteczkowe, wielkomiejskie

wg pochodzenia: robotnicze, chłopskie, inteligenckie

wg jakości: twórcze, dewiacyjne

wg rodzaju bodźców: naturalne, społeczne, kulturowe;

wg charakteru i jakości wychowawczej: pierwotne środowisko wychowawcze, wtórne środowisko wychowawcze

najbliższe sąsiedztwo -> makroregion -> środowisko anrodowe -> kompleks kulturowy -> cywilizacja transcendentalna

44. Pokaż, że rozumiesz jakim „nowym” językiem przemawia dziś pedagogika (teoria pedagogiczna) zestawiając różne pojęcia z językiem „starym” (w duchu pedagogiki pozytywistycznej)

45. Pokaż, zaczynając od Starożytności, jak kształtowała się naukowość jako naczelna zasada myślenia. Co poszczególni myśliciele wnieśli do danej naukowości?

• Starożytność -> nauka = filozofia = dociekanie prawdy, sensu, mądrości, piękna; sofiści - nauczyciele mądrości - wartości uniwersalne; VI/V w p.n.e. - idea PAIDEI (późniejsza nazwa - Humanitas nadana przez Rzymian)

• Średniowiecze - okres premodernistyczny, scholastyczny, jednoparadygmatyczny, brak warunków do rozwoju naukowości; animistyczny model uprawiania nauki - magiczny, religijny;

• XV-XVI w. - pojawienie się znaków ludzkiej wielostronności; odrodzenie starożytności; 7 sztuk wyzwolonych

• XVI - XVII - nauka się laicyzuje; nauka praktyczna (człowieka jest czynnikiem najważniejszym, nosicielem racjonalności, autorem panowania nad światem, czynienia go lepszym);

model mechanistyczno - redukcjonistyczny; oparty na modelu maszyny; człowiek panem i władcą

Bacon - „Novum organum”; empiryzm; dla pedagogiki wnosi podmiotowość, przesunięcie akcentu z mistycyzmu na człowieka jako pana samego siebie i świata; instrumentem rozum - matematyka, indukcja, technika, empiryzm;

Kartezjusz - „Rozprawa o metodzie”; racjonalizm; dla pedagogiki wnosi nakierownie myślenia na podmiotowość, wewnętrzny świat człowieka;

empiryzm Bacona i racjonalizm Kartezjusza doprowadziły do wyodrębnienia się nauk społecznych i filozofii (w tym pedagogiki)

• XVII w. - wrota ku nowożytności, nowoczesności;

• XIX w.

Comte - pozytywista; trzy stadia nauki: teologiczne, metafizyczne, pozytywne; wzorzez pozytywistyczny, empiryczny, adaptacyjny, instrumentalny; jedność poznania naukowego - wzorcem poznania prawdziwie naukowego dla wszystkich nauk są nauki empiryczne;

Darwin - Teoria ewolucji; do pedagogiki wnosi ewolucyjną opcję wychowania

Mill - droga do myślenia eksperymentalnego; kanony logiczne organizujące eksperyment

• XIX/XX w. - świat zwariował na punkcie eksperymentu; powstanie pedagogiki eksperymentalnej; myślenie eksperymentalne idzie w stronę podniesienia stopnia naukowości pedagogiki, dzięki genetyce, ewolucjonizmowi itd.

James - „Pragmatyzm”; rozpoczyna erę myślenia bardzo pragmatycznego w pedagogice; definicja prawdy - użyteczność;

Peirce - człowiek to osoba zmieniająca świat, myślenie instrumentalne;

• XX w - Popper - trzy światy:

- stan obiektów fizycznych - dostępny za pomocą wrażeń

- stan umysłu, świadomości - niezmiernie istotny

- obiektywne zawartości myśli - mieszczą się w nim teorie, twierdzenia, dzieła sztuki, problemy - jest wytworem ludzkim;

Dewey - Kopernik pedagogiki; ogłoszenie idei paidocentryzmu;

46. Rozstrzygnij dylemat: czy i w jakim sensie zasadne jest dziś nazywanie pedagogiki nauką?

• język

• przedmiot badań

• stosowane metody pomiaru

• teorie nie instrumentalne

• wykorzystanie innych nauk

• nie ma z góry narzuconych rozwiązań

47. Jakimi słowami kluczowymi należy nasycić pojęcia „osobowość” i „kultura”?

osobowość - charakter introgenny, charakter ekstrogenny; teoria ról społecznych: im więcej pełni człowiek ról tym bogatsza osobowość, wyższa kultura, wysoki poziom socjalizacji;

kultura - komunikowanie wartości i znaczeń za pomocą symboli; pedagog - komunikant; aspekty historyczne, społeczne; kultura masowa;

48. Spójrz krytycznie na dwie wielkie cechy nauki „w ogóle”

• kumulatywność - wymowa głównie pejoratywna; lawina informacji; „nawarstwianie się', „nakładanie się” wiedzy; starzenie się wiedzy, dewaluowanie się wiedzy; w dydaktyce największym grzechem jest addytywizm;

• sterowność - wiara, nadzieja przekonanie, że każdą naukę trzeba zastosować; techniczny sposób myślenia, że nauka ma kontrolować procesy; powstanie paradoksu: wprowadzenie sterowności do nauk pedagogicznych grozi tym, że wychowawcy i wychowankowie będą zachowywać się jak w toku produkcji;

49. Samokształcenie jest wyzwaniem i szansą dla współczesnej cywilizacji. Zinterpretuj szerzej tezę.

samokształcenie - proces ogarniający wszystkich ludzi; całożyciowy; w różnych postaciach; potrzeba (jak powietrze) i szansa (na rozwój);

Suchodolski - „Wychowanie mimo wszystko” - jeśli nie pojawi się w miejscu wychowania samo-, to nie będzie nic

Botkin - „Uczyć się bez granic” - „…ucz się albo giń.”; parafraza Prokopiuka: samokształć się albo zginiesz;

50. Jakie grzechy popełniła pedagogika odrywając się od filozofii?

• popadła w instrumentalizm i technicyzm pedagogiczny

• człowiek zszedł na drugie miejsce

• brak refleksji

• gry i ucieczki, adaptacje

51. Za jakimi cechami edukacji opowiadasz się, a za jakimi nie? Dlaczego?

52. Postaraj się umiejscowić pedagogikę teoretyczną wśród innych działów (etapów) pedagogiki, pisząc w każdym z nich zdań krytycznych. - Kunowski

• empiryczna - zbierająca, spuścizna mo Comte, nauka ma pomagać, doprowadzać by wiedzieć i móc zmieniać otoczenie

• eksperymentalna - kapitalizm potrzebował w XIX i XX w. wsparcia, konkretów, eksperymentów; żyła krótko

• normatywna - aksjologiczna, zwrot ku filozofii, hermeneutyki; humanistyka jako tęsknota za zrozumieniem

• teoretyczna - zwieńczenie; skupienie w sobie doświadczeń wszystkich działów i etapów; tworzenie idei wszechstronnego rozwoju człowieka

53 = 20

54. Przedstaw argumenty za „byciem wątpiącym, pytającym, krytycznym” człowiekiem - pedagogiem we współczesnym świecie.

55. Samokształcenie - szansa dla współczesnej cywilizacji. Jak to rozumiesz?

jak pyt. 49

56. Postaw po jednym pytaniu problemowym w ramach krytycznej analizy kumulatywności i sterowności nauki w ogóle oraz w ramach krytycznej analizy każdej właściwości pedagogiki.

w związku z pyt 48

57. Jakie korzyści płyną ze studiowania myśli poszczególnych przedstawicieli nauki (zwłaszcza filozofii) dla rozwoju pedagogiki. Możesz zacząć od filozofów greckich.

• sofiści - nauczyciele mądrości - wartości uniwersalne; VI/V w p.n.e. - stworzyli pojęcie PAIDEI

• Bacon - „Novum organum”; empiryzm; dla pedagogiki wnosi podmiotowość, przesunięcie akcentu z mistycyzmu na człowieka jako pana samego siebie i świata; instrumentem rozum - matematyka, indukcja, technika, empiryzm;

• Kartezjusz - „Rozprawa o metodzie”; racjonalizm; dla pedagogiki wnosi nakierownie myślenia na podmiotowość, wewnętrzny świat człowieka;

• Komeński - humanista, pedagog; „Wielka Dydaktyka”; ojciec kształcenia elementarnego, ustawicznego - „Wszystkich Wszystkiego Wszechstronnie”; zasada poglądowości;

• Comte - pozytywista; trzy stadia nauki: teologiczne, metafizyczne, pozytywne; wzorzez pozytywistyczny, empiryczny, adaptacyjny, instrumentalny; jedność poznania naukowego - wzorcem poznania prawdziwie naukowego dla wszystkich nauk są nauki empiryczne;

• Darwin - Teoria ewolucji; do pedagogiki wnosi ewolucyjną opcję wychowania

• Mill - droga do myślenia eksperymentalnego; kanony logiczne organizujące eksperyment

• XX w - Popper - trzy światy:

- stan obiektów fizycznych - dostępny za pomocą wrażeń

- stan umysłu, świadomości - niezmiernie istotny

- obiektywne zawartości myśli - mieszczą się w nim teorie, twierdzenia, dzieła sztuki, problemy - jest wytworem ludzkim;

• Dewey - Kopernik pedagogiki; ogłoszenie idei paidocentryzmu;

58. Najpierw pokaż współczesne sposoby kreowania pedagogiki, a potem powiedz, które z tych sposobów najbardziej sprzyjają pokonywaniu jej ahistoryczności.

• jako nauka traktująca o wykorzystaniu w praktyce konstruktów filozoficznych, kulturowych, religijnych (pedagogika kościelna, pedagogika państwowa), aby zapomnieć o ahistoryczności

• jako dyscyplina przetwarzająca konstrukty psychologiczne, socjologiczne da zadań praktycznych; sprowadzona do rangi wykonawczej;

• jako dyscyplina analityczno - empiryczna bazująca na indukcji;

• jako dyscyplina praktyczna; prakseologiczna; medytacja nad „tu i teraz”; nawiązująca dialektyczną relację z pedagogią;

• jako dyscyplina humanistyczna odnajdująca się w hermeneutyce i fenomenologii; podstawowymi kategoriami badawczymi są zrozumienie i interpretacja, a dominującym sposobem - badania jakościowe;

• jako dyscyplina teoretyczna - pedagogika teoretycznej;

59. Przedstaw istotę różnych krytyk szkoły (edukacji). Kto i gdzie przeprowadził taką analizę? - Szkudlarek

3 nurty krytyki wychodzące z funkcji szkoły:

• funkcja konserwatywna - realizująca zadania związane z transmisją kultury; krytyka - szkoła nie realizuje kształcenia spełniającego wymagania współczesnej cywilizacji;

• funkcja liberalna - stwarzająca warunki indywidualnego rozwoju człowieka; krytyka - koncentrowanie na prawach dziecka

• progresywna - nastawiona na zmiany społeczne; krytyka - szkoła blokuje szanse rozwoju społeczeństwa;

konserwatywny i liberalny nurt krytyki dotyczy dostosowania szkoły do aktualnych warunków życia społeczno-kulturowego; są to nurty krytyki adaptacyjnej;

wyodrębniły się także z pedagogiki krytycznej: pedagogika wyzwolenia i emancypacyjna;

11

A

C

D

E

F

G

B

A

C

D

E

B

---