1. PODSTAWOWE CELE MAKRO I MIKROEKONOMICZNEJ POLITYKI PAŃSTWA

Mikroekonomia bada indywidualne zachowania producentów i konsumentów oraz pojedyncze rynki. Wobec tego bada decyzje alokacyjne podejmowane przez pojedyncze podmioty gospodarcze.

Makroekonomia zajmuje się badaniem wzajemnych związków zachodzących w gospodarce jako całości za pomocą zmiennych wielkości ekonomicznych.

Mikroekonomiczne cele polityki państwa w przeciwieństwie do makroekonomicznych ograniczają się do wybranych dziedzin gospodarki i są adresowane subiektywnie do wybranych grup podmiotu. Przejawiają się one w dziedzinach państwa do pobudzania lub hamowania rozwoju określonej działalności gospodarczej.

Cele makroekonomiczne

Oceniając efekty działalności gospodarczej poszczególnych narodów napotyka się na pojęcia:

produkt narodowy brutto (PNB ) , zatrudnienie , inflacja , bilans płatniczy . To one stanowią główne zadania czyli cele makroekonomicznej analizy i polityki .
Z punktu widzenia efektywnej działalności makroekonomicznej zostały wyodrębnione cztery główne cele ; obejmują one strefę :
• produkcji Jej celem jest wysokie tempo rozwoju gospodarczego .
• zatrudnienia Celem jest utrzymanie wysokiego poziomu zatrudnienia i niskiego bezrobocia .
• cen Główny cel to utrzymanie stabilności cen przy zachowaniu swobodnej gry sił rynkowych .
• Zagraniczna polityka gospodarcza Szczególnym zadaniem jest dążenie do równowagi importu i eksportu oraz stabilności kursu walutowego .

2. OCENA WYNIKÓW DZIAŁALNOŚCI PRZEDSIĘBIORSTWA W OPARCIU O PODSTAWOWE WSKAŹNIKI PŁYNNOŚCI I RENTOWNOŚCI.

Do analizy sytuacji finansowej firmy służą nam zazwyczaj rachunek zysków i strat czy bilans. Jednak bardzo istotne jest wykorzystywanie wskaźników, które pozwalają na badanie wielu obszarów działania firmy. Polega ona na obliczaniu wielu relacji między wielkościami występującymi w bilansie, czy rachunku wyników.

Wyróżnić można następujące grupy wskaźników:

• płynności ,

• sprawności

• zadłużenia

• rentowności

• rynku kapitałowego

Przy ocenie wyników z działalności przedsiębiorstwa najbardziej efektywne są wskaźniki rentowności i płynności.

Wskaźniki płynności:

1. Wskaźnik bieżącej płynności

Za pomocą tego wskaźnika mierzy się stopień pokrycia zobowiązań bieżących majątkiem obrotowym.

Wysokość wskaźnika powinna się kształtować między 1,0 - 1,2. Wskaźnik ten jest traktowany jako podstawowy miernik zdolności przedsiębiorstwa do spłacenia wszystkich jego zobowiązań bieżących przez upłynnienie posiadanych zasobów majątku obrotowego. Niska wartość wskaźnika bieżącej płynności wskazuje na działanie przedsiębiorstwa z dnia na dzień, zaś wysoka wartość wskaźnika wskazuje na nadpłynność:

2. Wskaźnik szybkiej płynności (wysokiej wypłacalności):

Wyraża możliwość spłaty zobowiązań przedsiębiorstwa na podstawie łatwiej dostępnych składników majątku obrotowego (z całości majątku obrotowego wyłącza się zapasy i rozliczenia międzyokresowe czynne, pozostają środki pieniężne, należności i przeznaczone do obrotu papiery wartościowe.

Wskaźnik ten powinien wynosić 1,0, poniżej tej granicy może oznaczać trudności płatnicze firmy (ale w przypadku przedsiębiorstw handlowych jego wartość może być niższa - 0,7) , wskaźnik znacznie wyższy od 1,0 może świadczyć o nieproduktywnym gromadzeniu środków pieniężnych i występowaniu wysokiego stanu należności.

3. Wskaźnik środków pieniężnych

Przy jego obliczaniu uwzględniamy tylko aktywa o najwyższym stopniu płynności: papiery wartościowe do obrotu i środki pieniężne. Określa w jakim stopniu te właśnie środki pokrywają zobowiązania bieżące. Stan środków nie wpływa na płynność finansową jedynie pokazuje zdolność płatniczą przedsięb.

Wskaźniki rentowności Wskaźniki rentowności informują o szybkości zwrotu zaangażowanego w przedsiębiorstwie kapitału.

1. Wskaźnik rentowności sprzedaży ROS Wskaźnik ten określa zdolność firmy do generowania zysku przez sprzedaż. Rosnąca wartość i dodatnie odchylenie tego wskaźnika w stosunku do okresów ubiegłych świadczą o rozszerzeniu działalności gospodarczej przez wzrost sprzedaży.

2. Wskaźnik rentowności aktywów ROA Wskaźnik ten mierzy efektywności wykorzystania zasobów firmy, czyli wyznacza ogólną zdolność aktywów przedsiębiorstwa do generowania zysku. Można z niego odczytać, czy firma dobrze zarządza swoim majątkiem. Im wyższa wartość tego wskaźnika, tym lepsza sytuacja finansowa badanej jednostki.

3. Wskaźnik rentowności (zwrotu) kapitału własnego ROE Wskaźnik ten określa zdolność kapitału własnego do generowania zysku (zwrot z zainwestowanego przez właściciela kapitału). Korzystna sytuacja dla firmy występuje wtedy, gdy wartość tego wskaźnika jest możliwie najwyższa, gdyż efektywność kapitału własnego stwarza możliwość uzyskania wyższych dywidendy oraz lepszego rozwoju przedsiębiorstwa.

3. PKB JAKO MIERNIK DOBROBYTU SPOŁECZNEGO- WADY I ZALETY

PKB- jeden z podstawowych mierników dochodu narodowego. PKB opisuje zagregowaną wartość dóbr i usług finalnych wytworzonych na terenie danego kraju w określonym czasie (najczęściej 1 roku) Im wyższy PKB tym lepsza sytuacja ekonomiczna społeczeństwa.

Zalety:

• łatwy do obliczenia

• porównywalny w czasie i przestrzeni

• używany w każdym kraju

Wady:

• nie uwzględnia:

- liczby ludności

- zanieczyszczenia środowiska

- pracy w gospodarstwie domowym

- czasu pracy

- szarej strefy

• nie wyodrębnia poszczególnych grup społecznych

• nie informuje o jakości życia

4. NARZĘDZIA POLITYKI ANTYRECESYJNEJ PAŃSTWA

RECESJA- zjawisko polegające na znacznym zahamowaniu tempa wzrostu gospodarczego skutkujące nawet spadkiem PKB.

POLITYKA ANTYRECESYJNA Celem jest pobudzanie akty. wówczas gdy mech. rynkowe powodują jej osłabienie.

Aby polepszyć sytuację w kraju państwo może:

1. stymulować popyt poprzez:

• zamówienia publiczne

• dokonywanie wydatków inwestycyjnych

• obniżanie podatków (ulgi)

• udzielanie preferencyjnych kredytów

• polityka proeksportowa

• polityka antyimportowa

zwiększyć podaż pieniądza:

• obniżenie stóp procentowych

• obniżenie stopy rezerw obowiązkowych

• skupowanie papierów wartościowych

• prowadzić ekspansywną politykę budżetową:

• zwiększenie wydatków (co powoduje wzrost popytu i ożywienia koniunkturalnego)

• zmniejszenie podatków (np. pdof)

Skutkiem jest nie dopuszczenie do recesji, zahamowanie wielkości spadku recesyjnego.

5.ZJAWISKA INFLACYJNE WE WSPÓŁCZESNEJ GOSPODARCE RYNKOWEJ

Inflacja trwały wzrost poziomu cen. Krótko mówiąc inflacja = podwyżka. Rośnie inflacja, rosną ceny… wszystkich usług i produktów.

Przyczyny inflacji

- nadmierna emisja pieniądza (każdy ma dostęp do pieniądza to wykupi wszystko)

- wzrost kosztów produkcyjnych (droższy węgiel drożeje energia itp.)

- inflacja importowa (importujemy mąkę drożeje chleb u nas z której ja robimy-ceny rosną)

- nadmierny wzrost popytu

- zadłużenie przedsiębiorstw

Negatywne skutki inflacji:
- powoduje niepewnie - Niestabilna infl. powoduje duże wahania cen w krótkim czasie. Utrudnia to długoter. planowanie.
 - zniechęca do oszczędzania Gdy wrasta inflacja pieniądze tracą na wartości, a tym samym traci sens ich oszczędzania.
- spada zainteresowanie kredytami Wraz ze wzrostem inflacji rośnie rata kredytu.

- banki ograniczają ofertę kredytową Skutkiem lokowania pieniędzy poza systemem bankowym jest spadek liczby depozytów. Mniejsza suma depozytów powoduje mniejsze środki przeznaczone przez banki na kredyty.
- wpływa negatywnie na gospodarkę państwa Wysoka inflacja może zakłócać procesy gospodarcze. Wahania cen powodują, że trudniej regulować podaż i popyt
- wpływa na nasze zarobki Wzrost cen powoduje spadek siły nabywczej pieniędzy, a w konsekwencji także spadek płac realnych. Za tę samą pensję można nabyć coraz mniej dóbr - towarów i usług.
- wywołuje niezadowolenie społeczne Zarabiamy tyle samo, a wszystko wokół drożeje. Pogarszające się warunki życia powodują, że szukamy sposobów na polepszenie warunków bytowych. Przyczyną może być np. emigracja

„Pozytywne” skutki inflacji:
- może ożywić konsumpcję Kiedy pieniądz traci na wartości, społeczeństwo nie oszczędza i wydaje pieniądze na sprawy bieżące. „Konserwowanie” pieniądza podczas wysokiej inflacji staje się nieopłacalne, wartości nabierają dobra materialne.
- jest dobrą lekcją oszczędzania Ceny rosną, a wraz z nimi maleje ilość towarów, na jakie nas stać. Wysokie ceny sprawiają, że społeczeństwo szuka oszczędności. Chętniej sprzedają się tańsze towary i „zamienniki”, a to, co za czasów tzw. dobrobytu konsumenci omijali szerokim łukiem nagle zaczyna cieszyć się dużym zainteresowaniem.



6.BEZROBOCIE WE WSPÓŁCZESNEJ GOSPODARCE RYNKOWEJ

Bezrobocie - polega na tym, że część osób zdolnych do pracy i chcących pracować - pozostaje bez pracy.

Przyczyny bezrobocia:

a) zbyt niski poziom rozwoju gospodarczego uniemożliwiający stworzenie odpowiedniej ilości miejsc pracy

b) wadliwa organizacja rynku pracy

c) brak odpowiednich kwalifikacji osób ubiegających się o pracę,

d) oferowanie zbyt niskich stawek płac,

e) zbyt wysoki przyrost naturalny ludności za którym nie nadąża tworzenie miejsc pracy

f) zbyt wysokie zasiłki dla bezrobotnych szczególnie w stosunku do przeciętnych płac minimalnych to bowiem zniechęca ludzi o niskich kwalifikacjach do podejmowania pracy

Rodzaje bezrobocia:

- sezonowe

- cykliczne (koniunkturalne, keynesowskie) - zależne od cyklu koniunkturalnego - recesja - wzrost, ożywienie - spadek

-strukturalne - związane z kwalifikacjami np. stoczniowcy

- frykcyjne (przejściowe) - okres, gdy zmieniamy pracę. Jest to dobre bezrobocie związane z rotacją na rynku pracy.

- naturalne - gdy rynek pracy jest w równowadze, czyli gdy jest pełne zatrudnienie.

- ukryte

Sposoby przezwyciężania bezrobocia (aktywne i pasywne).

Aktywne

• Stymulowanie wzrostu gospodarczego

• Obniżanie podatków dla firm, które zwiększają zatrudnienie

• Zwrot całości lub części wydatków ponoszonych przez przedsiębiorców na tworzenie miejsc pracy (zwłaszcza dla niepełnosprawnych)

• Tworzenie specjalnych sfer ekonomicznych

• Pobudzanie eksportu (gdy rośnie eksport, rośnie produkcja, rośnie zapotrzebowanie na pracę)

• Udzielanie pomocy dla bezrobotnych w zakładaniu firm , udzielanie pomocy prawnej, finansowej

• Pośrednictwo pracy - urzędy pracy zbierają informacje, prowadzą rejestr wolnych miejsc i bezrobotnych, proponują bezrobotnym miejsca pracy

Pasywne: działania mające na celu zmniejszanie podaży pracy oraz zmniejszanie uciążliwości związanych z utratą pracy

• Zwiększanie wysokości emerytur

• Obniżanie granicy wieku upoważniającego do przejścia na emeryturę

• Wydłużanie zasiłków macierzyńskich

• Organizacja urlopów szkoleniowych dla tych zatrudnionych, którzy chcą zdobyć nowe kwalifikacje

• zwiększanie liczby szkół kształcących się w szkołach zazwyczaj policealnych i wyższych

• Ułatwienia w podejmowaniu legalnej pracy za granicą

7. BEZROBOCIE I INFLACJA A WZROST GOSPODARCZY W POLSCE.

Wzrost gospodarczy - oznacza zwiększenie ilości dóbr i usług wytwarzanych w danej gospodarce.

Zależność między bezrobociem a inflacją określa krzywa Phillipsa. Dowiódł on, że w krótkim okresie między bezrobociem a stopą inflacji istnieje zależność odwrotna - jeżeli rośnie bezrobocie, maleje inflacja zaś jeżeli wzrasta inflacja maleje bezrobocie. Daje to możliwość wyboru pomiędzy niższym bezrobociem a wyższą inflacją. Wg Philipsa długook. stopa bezrobocia nie jest kształtowana przez inflację ale przez funkcjonowanie rynku pracy. Występuje naturalna stopa bezrobocia, która jest zdrowa dla gospodarki i można ją zmniejszyć poprzez reformy strukturalne. Jedynie niska inflacja może spowodować wzrost gospodarczy (oznacza większą stabilność gospodarki, co zwiększa zaufanie inwestorów do niej i zwiększa inwestycje, przekładające się później na wzrost). Z kolei udane inwestycje w przyszłości oznaczają nowe miejsca pracy - spadnie bezrobocie.

zależność między inflacją i bezrobociem

Inflacja popytowa wydaje się być lepsza, gdyż co prawda, rośnie poziom cen, ale rośnie także wielkość dochodu narodowego, rośnie PKB a więc i rośnie zatrudnienie co oznacza spadek bezrobocia a więc i stopy bezrobocia. Jeżeli podaż pieniądza wzrasta gwałtownie w okresie bezrobocia, wzrost ten powoduje wzrost dochodów, co w rezultacie doprowadzi do wzrostu wydatków: będzie produkowanych więcej dóbr i usług, aby sprostać zwiększonemu popytowi i wtedy wielkość produkcji wzrośnie. Powstanie więcej miejsc pracy i w ten sposób nastąpi ekspansja gospodarcza.

Inflacja kosztowa jest gorsza gdyż wzrostowi cen towarzyszy wzrost bezrobocia.

8. Mechanizm rynkowy i prawa jego funkcjonowania.

Mechanizm rynkowy polega na oddziaływaniu popytu, podaży i ceny w celu osiągnięcia równowagi rynkowej.

Popyt: Zatem popyt jest zapotrzebowaniem na towary i usługi, które mogą być kupione po danych cenach w danym okresie czasu na rynku.

Podaż: Ilości dóbr oferowane na rynku przez producentów nazywamy podażą.

Prawa dotyczące mechanizmu rynkowego:

Prawo popytu rynkowego brzmi następująco: wraz ze wzrostem ceny produktu zmniejsza się, popyt na ten produkt, natomiast wraz ze spadkiem ceny popyt wzrasta.

Prawo podaży rynkowej:

• wzrost ceny rynkowej produktu prowadzi, do wzrostu oferowanych ilości tego produktu.

Współzależności:

1. popyt reaguje na zmiany cen i wielkości podaży

2. podaż reaguje na zmiany cen i wielkości popytu

3. ceny reagują na zmiany wielkości popytu i podaży

Gdy popyt jest większy od podaży to ceny rosną i rośnie produkcja, a konsumenci chcą kupować nawet po wysokich cenach. Gdy popyt spada, producenci muszą zmniejszyć ceny i zmniejszyć produkcję.

Mechanizm rynkowy, to zatem wzajemne ścieranie się popytu, podaży i ceny oraz kształtowanie zależności przyczynowo - skutkowych, jakie zachodzą między popytem a podażą i ceną.

Nieodłącznym elementem mechanizmu rynkowego jest konkurencja.

Jeżeli popyt na jakieś dobro przewyższa podaż, wówczas nabywcy są skłonni płacić za nie więcej. Wzrost ceny skłania natomiast producentów do zwiększenia jego produkcji, co doprowadzi w końcu do zrównania podaży z popytem.

Jeżeli w sytuacji równowagi rynkowej wystąpią okoliczności, których skutkiem będzie ograniczenie popytu na dane dobro (np. zmiana gustów konsumentów), wówczas nie wszystkie produkowane towary znajdą nabywców. Skłoni to część producentów do zmniejszenia produkcji i obniżenia ceny, celem zachęcenia części konsumentów do zakupu większych ilości towarów. Efektem będzie ustalenie się równowagi rynkowej przy niższym poziome produkcji i niższej cenie.

9. DETERMINANTY ZMIAN POPYTU I PODAŻY

Popyt to zainteresowanie danym dobrem przy danej jego cenie w danym czasie.

Determinanty zmian popytu:

• Cena danego dobra -Im niższa cena tym większy popyt na to dobro

• Ceny innych dóbr

• Substytuty -ich cena spadnie, popyt na dobro podstawowe spadnie

• komplementarne - ich cena wzrasta to cena dobra też, popyt spadnie.

• Dochód - im wyższe są nasze dochody tym więcej każdego produktu chcemy kupić.

• Gusty, moda, postęp cywilizacyjny

• Liczba kupujących - wzrost liczby konsumentów powoduje wzrost wielkości zakupów (czyli wzrost popytu).

• Oczekiwania co do zmian cen i dochodów - przewidując wzrost cen ludzie kupią więcej (na zapas) = wzrost popytu, przewidując wzrost płac - kupią więcej

• Pozostałe czynniki -np. wiek, płeć.

Podaż to ilość dóbr lub usług dostarczona na rynek

Determinanty zmian podaży:

• Cena danego dobra -Im wyższa cena tym większa podaż.

• Ceny czynników wytwórczych - wysokość kosztów poniesionych na czynniki wytwórcze wpływa na wielkość produkcji.

• Dostęp czynników wytwórczych - ma wpływ na rodzaj i ilość produktów dostarczonych na rynek

• Technologia - lepsza technologia umożliwia zmniejszenie kosztów produkcji.

• Ceny innych dóbr - jeśli ceny innych dóbr wzrosną, to mniej opłacalna staje się produkcja danego dobra, co prowadzi do jej ograniczenia.

• Liczba producentów na danym rynku - konkurencja sprzyja zwiększeniu produkcji= wzrostowi sprzedaży.

• Interwencja państwa - np. zmiana przepisów prawnych.

• Pozostałe czynniki -Pogoda jest np. jednym z najważniejszych czynników wpływających na efektywność rolnictwa.

10. WPŁYW WYMIANY MIĘDZYNARODOWEJ NA WZROST GOSPODARCZY

Wymiana międzynarodowa (handel zagraniczny) to sprzedaż i kupno towarów lub usług z innymi krajami .

Handel zawsze zwiększa popyt, w ten sposób polepsza sytuację kraju. Dzięki handlowi kreuje się popyt na nowe towary. Nadwyżka eksportu nad importem zwiększa wartość dochodu narodowego. Kraje zamknięte na rynek zewnętrzny mają niższe tempo wzrostu gospodarczego. Rząd wpływa na wzrost gospodarczy poprzez następujące czynniki kształtowania wymiany międzynarodowej: środki doprowadzające do ograniczania importu lub pozwalać na wolny rynek.

Rząd może wykorzystać następujące narzędzia:

- Cło( importowe oznacza, że importer musi zapłacić na rzecz państwa sumę ustaloną jako określona część ceny światowej danego dobra.)

- ograniczenia ilościowe,( kontyngenty ilościowe oznaczają wprowadzenie górnego pułapu importu określonych towarów do danego kraju,)

- bariery poza taryfowe, (to przepisy administracyjne dyskryminujące towary zagraniczne w porównaniu z krajowymi,)

- subsydia inaczej subwencje eksportowe (to różne formy pomocy finansowej, udziel udzielane przez państwo krajowym eksporterom w celu wzmocnienia ich pozycji konkurencyjnej wobec produktów zagranicznych.)

11. SYSTEMY PODATKOWE A AKTYWNOŚĆ GOSPODARCZA PAŃSTWA.

System podatkowy -  to zbiór reguł, zasad, sposobów i instytucji ustalania i pobierania podatków. Pełni funkcję stabilizowania dochodów budżetu państwa.

Podatki mogą na aktywność gospodarczą działać dwojako:

1. hamująco - Progresywne skale podatkowe mogą działać zniechęcająco na ludzi najlepiej zarabiających.

2. stymulująco - ważne jest, by system podatkowy państwa nie ograniczał możliwości rozwoju i stwarzał korzystne warunki podatkowe dla inwestorów.

System podatkowy danego państwa realizuje funkcje redystrybucyjną polityki budżetowej państwa. Państwo poprzez nałożenie podatków redukuje dochody dyspozycyjne ludności, by tak zdobyte środki poprzez transfery socjalne przekazać grupom wymagającym wsparcia. Podstawowym instrumentem budżetowej redystrybucji dochodów jest podatek dochodowy, podatki pośrednie nie stwarzają możliwości redystrybucji dochodów celem wyrównania ich zróżnicowania.

Zmiany w obciążeniach podatkowych:

• kiedy zbyt mały popyt ogranicza rozmiary działalności gospodarczej, instrumenty obniżenia podatków mogą przyczynić się do wzrostu aktywności gospodarczej, pociągając za sobą lepsze wykorzystanie potencjału wytwórczego i wzrost produkcji.

• wynikiem zmiany stawek podatku dochodowego jest zmiana nominalnych dyspozycyjnych dochodów ludności (dochodów po opodatkowaniu) co może spowodować wzrost konsumpcji -wzrost rozmiarów działalności gospodarczej lub wzrost oszczędności - wzrost bazy kredytowej dla przedsięwzięć przedsiębiorstw,

• zmiany stawek podatku od wartości dodanej nie wpływa na wysokość nominalnych dochodów dyspozycyjnych ludności, ale powoduje zmiany cen detalicznych a tym samym zmiany siły nabywczej ludności.

12. POLITYKA BUDŻETOWA JAKO NARZĘDZIE REGULACJI POPYTU.

Polityka budżetowa stanowi obok polityki pieniężnej część składową polityki finansowej państwa. Oznacza gromadzenie i wydatkowanie środków budżetowych dla realizacji celów polityki społeczno-gospodarczej państwa. Aby rząd w imieniu państwa realizował swoje cele, niezbędne jest posiadanie odpowiednich środków finansowych. W tym celu tworzony jest budżet państwa. Jest to plan finansowy zawierający dochody i wydatki rządowe związane z realizacją przyjętej polityki społecznej i gospodarczej. Jest on sporządzany na okres jednego roku oraz zatwierdzany przez władzę ustawodawczą. Po zatwierdzeniu staje się aktem prawnym umożliwiającym organom wykonawczym jego realizację, czyli gromadzenie dochodów i dokonywanie wydatków

Polityka budżetowa spełnia funkcje:

• alokacyjną - rozmieszczenie rozporządzalnych czynników produkcji w różnych rodzajach działalności

• redystrybucyjną -wpływa bardziej na popyt: poprzez transfery socjalne i podatki, koryguje podział dochodów

• stabilizacyjną - na oddziaływaniu dochodów i wydatków budżetu państwa na życie gospodarcze i społeczne.

Jeżeli istniejący popyt ogranicza aktywność gospodarczą do poziomu nie zapewniającego pełnego wykorzystanie czynników produkcji, polityka gospodarcza powinna stymulować wzrost popytu poprzez obniżkę podatków oraz zwiększenie wydatków budżetowych. Dopuszcza się zatem możliwość wystąpienia deficytu budżetowego w ramach prowadzenia ekspansywnej polityki gospodarczej. Polityka taka bezpośrednio oddziałuje na wzrost popytu globalnego, a poprzez działanie efektu mnożnikowego, na dalszy przyrost popytu, wynikający ze zwiększenia prywatnych składników popytu globalnego (konsumpcji i inwestycji).

Kiedy panuje recesja rząd prowadzi politykę ekspansywną, aby pobudzić gospodarkę: wzrost wydatków rządowych, spadek podatków.

Kiedy panuje ożywienie rząd prowadzi politykę restrykcyjną, aby ochłodzić koniunkturę - wydatki rządowe spadają, podnoszone są podatki.

13.POLITYKA PIENIĘŻNA JAKO NARZĘDZIE REGULACJI POPYTU.

Polityka monetarna (pieniężna) systematyczne działania mające na celu zapewnienie stabilności cen. Politykę pieniężną państwa prowadzi bank centralny lub inna instytucja rządowa upoważniona do realizacji tej funkcji. Oddziałuje ona na poziom podaży pieniądza oraz na kursy walutowe.; a

Stymulując podaż pieniądza w celu zwiększenia jego ilości w gospodarce bezpośrednio wpływa się na popyt. Im większa ilość pieniądza w obiegu, tym wyższe wydatki na konsumpcję (większy popyt).

Instrumentem regulacji popytu są stopy procentowe. Aby zwiększyć popyt obniża się stopy procentowe.

Rodzaj stóp procentowych:

-lombardowa- określa najwyższy poziom oprocentowania kredytów

-redyskontowa- określa cenę po jakiej BC udziela kredytu B. Komercyjnemu

-referencyjna

14. WZROST GOSPODARCZY A MOŻLIWOŚĆ OGRANICZENIA BEZROBOCIA.

Wzrost gospodarczy - oznacza zwiększenie ilości dóbr i usług wytwarzanych w danej gospodarce. Czynniki wzrostu gospodarczego można podzielić na zewnętrzne i wewnętrzne. Wewnętrzne uzależnione są od zasobów pracy, kapitału, ziemi, decyzji przedsiębiorstw oraz rządu co do sposobu ich wykorzystania celem zwiększenia PKB lub PNB. Poprzez stymulowanie wzrostu gospodarczego rząd ma możliwość ograniczenia bezrobocia (powstawanie nowych miejsc pracy) jednakże wzrost gospodarczy, a w szerszym ujęciu rozwój gospodarczy pociąga za sobą postęp technologiczny, który zmniejsza zatrudnienie.

Zarówno bezrobocie, jak i inflacja mają znaczący wpływ na poziom wzrostu gospodarczego. Rząd, bank centralny może zwiększyć tempo wzrostu gospodarczego, stosując narzędzia polityki fiskalnej i monetarnej.

Należy także wskazać, że poprzez stymulowanie wzrostu gospodarczego rząd ma możliwość wpływania np. na poziom bezrobocia.

Środki, które pozwolą wpłynąć na ograniczanie bezrobocia:

• inwestycje, który wzrost doprowadzi do tworzenia nowych miejsc pracy,

• tworzenie nowych miejsc pracy poprzez rozwój drobnej przedsiębiorczości,

• rozwijanie umiejętności i kwalifikacji bezrobotnych,

• zmiany w przepisach prawa pracy,

• wprowadzenie przepisów, które ułatwią otwieranie własnych przedsiębiorstw

• dogodniejsze warunki kredytów na start,

• podaż pieniądza, która zwiększy konsumpcję

• obniżenie podatków dochodowych oraz obniżenie zasiłku dla bezrobotnych

Przy ograniczaniu bezrobocia zasadne wydaje się odróżnienie polityki prowadzącej do doraźnego podniesienia aktywności gospodarczej kraju w celu zmniejszenia bezrobocia cyklicznego (polityka fiskalna) od polityki nakierowanej na utrzymanie warunków długookresowych tendencji wzrostowych w gospodarce.

Aktywna polityka fiskalna - polega ona na tworzeniu warunków do zwiększania ogólnej kwoty wydatków w gospodarce.

Polityka fiskalna może przejawiać się w:

1. zwiększeniu wydatków rządu,

2. celowym tworzeniu deficytu przez politykę ograniczania podatków, z myślą o pobudzaniu wielkości wydatków podmiotów gospodarczych oraz wydatków konsumpcyjnych gospodarstw domowych.

Tutaj należy jednak zwrócić uwagę na dwa zjawiska:

• nie cała kwota pieniężna dzięki zmniejszeniu podatku dochodowego od dochodów dyspozycyjnych ludności zostanie wydatkowana,

• inwestorzy mogą być nieskłonni do zwiększania wydatków inwestycyjnych, ponieważ mogą uznać, że obniżki podatków ma jedynie charakter przejściowy i mogą jedynie stanowić czasowy wyłom w ramach ogólnego trendu zwiększania obciążeń podatkowych oraz coraz większego zaangażowania rządu w kształtowanie procesów gospodarczych.

Tak więc bardziej prawdopodobne jest stosowanie wariantu aktywnej polityki fiskalnej, polegającej na bezpośrednim zwiększaniu wydatków rządowych, jako wariantu doraźnego dającego bardziej przewidywane skutki.

15. EURO-NOWA WALUTA EUROPY

Pojęcie „euro" pojawiło się po raz pierwszy 15-16 grudnia 1995 r. podczas szczytu Unii Europejskiej w Madrycie, na którym postanowiono, że do końca wieku zastąpi ono ECU (jednostka rozliczeniowa w Europejskim Systemie Monetarnym). Od tego momentu Euro będzie walutą w obrocie gotówkowym.

Korzyści z EURO

 spadek inflacji,

 stabilizacja kursów walutowych,

 zbieżność stóp procentowych,

 eliminacja ryzyka walutowego,

 zredukowanie kosztów związanych z wymianą walut,

 większa efektywność i płynność rynków finansowych,

 wyrównanie poziomu cen na terenie UWG,

 ułatwienia w podróżowaniu,

Aby wejść do "Strefy euro" należy spełniłnić 5 tzw. kryteriów zbieżności:

- inflacja nie wyższa niż o 1,5 pkt. proc. średniej stopy inflacji w trzech krajach Unii Europejskiej, gdzie inflacja była najniższa,

- długoterminowe stopy procentowe nie przekraczające więcej niż o 2 pkt. proc. średniej stóp procentowych w 3 krajach UE o najniższej inflacji,

- deficyt budżetowy nie wyższy niż 3% PKB,

- dług publiczny nie większy niż 60% PKB,

- stabilny kurs wymiany waluty w ciągu ostatnich 2 lat.

Znaczenie EURO dla Polski

• zmniejszenie kosztów transakcyjnych,

• zmniejszenie kosztów operacji bankowych,

• dostęp do nowych źródeł finansowania,

• większa przejrzystość cen,

• korzystniejsza oferta cenowa usług bankowych,

• zwiększenie innowacyjności polskich przedsiębiorstw

16. ROLA MARKETINGU W BUDOWANIU WIZERUNKU PRACODAWCY.

Firmy w sposób szczególny zabiegają o względy najlepszych pracowników i kandydatów. Marketing personalny to "sposób myślenia o zarządzaniu zasobami ludzkimi w kategoriach rynku i klienta. Celem jego działań jest osiągnięcie przewagi konkurencyjnej za pomocą kształtowania obrazu firmy na rynku pracy."

Zalety dobrego wizerunku:

- stosowania marketingu personalnego wobec kandydatów jest zwiększenie się liczby odpowiedzi na ogłoszenia rekrutacyjne. Pozwala to działom personalnym budować wewnętrzne bazy danych kandydatów, a co za tym idzie szybciej, taniej i bardziej precyzyjnie rekrutować pracowników.

- firma, która w ramach marketingu personalnego informuje rynek o swojej misji, celach, cenionych wartościach, polityce personalnej przyciąga kandydatów, którzy wyznają podobne wartości i są gotowi zidentyfikować się z firmą, co zmniejsza ryzyko zatrudnienia osób, które nie będą w stanie wpasować się w panującą w firmie kulturę organizacyjną.

- właściwie prowadzona polityka personalna i dostarczanie pracownikom jasnych informacji odnośnie działań i oczekiwań pracodawcy wpływa na wzrost zadowolenia i motywacji zatrudnionych w firmie osób, co bezpośrednio przekłada się na wzrost wydajności pracy.

- pozytywna marka pracodawcy wpływa na jakość relacji z partnerami. Wbrew pozorom, akcjonariuszom, dostawcom i klientom nie jest obojętne, czy firma właściwie zarządza swoim personelem i czy na co dzień współpracują z zadowolonymi ze swojej sytuacji i zmotywowanymi do pracy ludźmi.

W ramach marketingu personalnego specjaliści ds. zarządzania zasobami ludzkimi mają do dyspozycji szereg narzędzi. Narzędzia te można opisać ze względu na główną grupę adresatów (np. specjaliści, studenci, zatrudnione w firmie osoby itd.), jednak pamiętać przy tym należy, że informacja kierowana do jednej z tych grup, trafia i powinna trafiać także do pozostałych. Przykładowo, informacja na temat wysokich płac i benefitów przyznawanych pracownikom (element polityki personalnej!) bardzo szybko rozchodzi się po rynku i dociera także do potencjalnych kandydatów.

Wśród narzędzi promocyjnych i reklamowych, jakie mają do dyspozycji wymienić można: własne strony internetowe, zamieszczane w prasie ogłoszenia, udział w konferencjach i targach pracy, prezentacje pracodawców zamieszczane w publikacjach papierowych i w serwisach rekrutacyjnych. Jeśli firma ma się czym pochwalić, powinna jak najszerzej dystrybuować wiedzę o własnych osiągnięciach z obszaru zarządzania kapitałem ludzkim. Nie należy się bronić przed udostępnianiem materiałów na temat firmy na potrzeby publikacji naukowych, warto brać udział w różnego rodzaju konkursach i rankingach prezentujących najlepszych pracodawców. Wszystko to wiąże się z przyjętą w ramach marketingu personalnego otwartą polityką informacyjną.

Marketing personalny nie może się sprowadzać do działań okazjonalnych. Powinien on prowadzić do tego, by każdy pracownik, bez względu na wielkość firmy czuł się potrzebny, wyjątkowy i ważny. Jest to szczególnie trudne w dużych korporacjach zatrudniających ogromną liczbę osób. Organizacje te sprawiają często wrażenie bezdusznych. Dlatego ważne jest szkolenie menedżerów i podkreślanie na każdym kroku wagi rozmów z pracownikami. Przełożony powinien mieć świadomość, że jego zachowanie wpływa na wizerunek pracodawcy, którego w relacji z podwładnym reprezentuje. Pamiętać też należy o tym, że nie wszystkie działania z obszaru marketingu personalnego można opisać procedurami. Upominek na urodziny dla pracownika "z przydziału" szybko stanie się kolejnym dodatkiem do wynagrodzenia, który "się należy". Nie będzie przez niego odbierany jako wyraz zainteresowania i sympatii ze strony pracodawcy.

17.WZROST GOSPODARCZY A SYSTEMY PODATKOWE

Wzrost gospodarczy - oznacza zwiększenie ilości dóbr i usług wytwarzanych w danej gospodarce. Jeśli w kolejnym roku w całej gospodarce uda się sprzedać więcej towarów i usług niż w roku poprzednim - mamy do czynienia ze wzrostem gospodarczym. Kiedy jesteśmy w stanie więcej zarobić, źródłem wzrostu jest nasza praca.

System podatkowy -  to zbiór reguł, zasad, sposobów i instytucji ustalania i pobierania podatków. Pełni funkcję stabilizowania dochodów budżetu państwa.

Aby podatki napędzały wzrost gospodarczy - nie ulega wątpliwości, że obecny system podatkowy wymaga naprawy i to na dwóch płaszczyznach. Po pierwsze, należy dokonać uproszczenia systemu podatkowego, czyli usunąć wszystkie jego cechy, który powodują, że jest skomplikowany, jak i różne ulgi czy dowolność interpretacji przepisów przez urzędników skarbowych. Po drugie, należy obniżyć stawki podatkowe tak, aby zapewniły budżetowi odpowiednie przychody i jednocześnie wzrost koniunktury gospodarczej napędzanej przez konsumpcję krajową.

W Polsce nadal bezrobocie jest bardzo wysokie (najwyższe w UE), utrzymuje się na poziomie średnio 17,5 proc. Wśród osób młodych, którzy nie przekroczyli 35 lat bezrobocie sięga nawet 40 proc. W związku z tym ważne jest wywoływanie wysokiego poziomu wzrostu gospodarczego (tylko wtedy gospodarka kreuje nowe miejsce pracy). W związku z tym, podatki mają dzisiaj w Polsce odgrywać rolę czynnika napędzającego wzrost gospodarczy. Należy więc obniżyć poziom podatków oraz uprościć system podatkowy.
Z kolei obecny rząd będzie miał trudności z realizacją takiego zadania ze względu na możliwe zwiększenie wydatków socjalnych, chociażby przez słynne „becikowe”. Tak czy inaczej, jakikolwiek system podatkowy zostanie wprowadzony w naszym kraju będzie on w pewien sposób szkodliwy dla jakiejś części społeczeństwa.

18. SYSTEM PODATKOWY A MOŻLIWOŚĆ POBUDZENIA POPYTU.

System podatkowy -  to zbiór reguł, zasad, sposobów i instytucji ustalania i pobierania podatków. Pełni funkcję stabilizowania dochodów budżetu państwa.

Dzięki odpowiednio dostosowanym narzędziom podatkowym istnieje możliwość stymulowania popytu. Skale i taryfy podatkowe w znaczący sposób wpływają na jego kształtowanie się. Podatki bowiem mogą na popyt działać dwojako:

1. hamująco - nałożenie podatku zmienia opłacalność inwestycji/produkcji. Progresywne skale podatkowe mogą działać zniechęcająco na ludzi najlepiej zarabiających.

2. stymulująco - ważne jest, by system podatkowy państwa nie ograniczał możliwości rozwoju i stwarzał korzystne warunki podatkowe dla inwestorów.

Podatki są to przymusowe, bezzwrotne i nieodpłatne świadczenia pieniężne pobierane przez państwo.

System podatkowy, ogół podatków pobieranych w danym państwie, tworzących zarówno pod względem prawnym, jak i ekonomicznym logiczną całość.System podatkowy każdego kraju ukształtował się w wyniku długotrwałej ewolucji polegającej na przekształcaniu form dotychczasowych podatków i  pojawianiu się nowych. Z tego powodu systemy podatkowe poszczególnych krajów są zróżnicowane.

Wpływ podatków na popyt:

• zmiana stawek podatkowych od dochodu może doprowadzić do zubożenia( gdy podniesiemy podatki) bądź też wzbogacenia (gdy obniżymy podatki) się społeczeństwa tzn. dochody będą wyższe lub też niższe co będzie miało wpływ na konsumpcję i na popyt

• zmiana stawek podatkowych związanych z produktami prowadzą do wzrostu bądź spadku cen produktów a co za tym idzie do wzrostu bądź spadku popytu,

• obniżenie podatków dla przedsiębiorstw bądź wprowadzenie ulg podatkowych może doprowadzić do zwiększenia zatrudnienia a przez to do zwiększenia dochodów bezrobotnych i podnieść popyt

.

19. ROLA I FUNKCJE BANKU CENTRALNEGO I BANKÓW KOMERCYJNYCH W GOSPODARCE

Polsce ukształtował się dwustopniowy system bankowy, składający się z:

1. banku centralnego

2. banków komercyjnych.

Bank centralny - instytucja odpowiedzialna za funkcjonowanie systemu bankowego. Wiąże się z regulowaniem obiegu pieniężnego wewnątrz kraju. W Polsce Bankiem Centralnym jest NBP.

Funkcje Banku Centralnego:

• Bank Emisyjny - jako bank emisyjny dokonuje emisji pieniądza, jest zawsze wypłacalny, jeśli ponosi straty dodrukowuje pieniądza

• Bank Banków - jako bank banków jest bankiem rezerwowym dla banków komercyjnych, tworzy pieniądz gotówkowy, reguluje cyrkulację emitowanego pieniądza gotówkowego, reguluje płynność systemu bankowego, kształtuje potencjał kredytowy banków komercyjnych poprzez stosowanie instrumentów pieniężnych.

• Bank Gospodarki Narodowej - jako bank gospodarki narodowej jest egzekutorem obiegu pieniężnego oraz bilansu płatniczego.

• Bank Państwa - jako bank państwa zajmuje się obsługą płatności zagranicznych, realizuje politykę państwa w stosunku do kursu walut i zajmuje się utrzymywaniem rezerw międzynarodowych środków pieniężnych.

BANK KOMERCYJNY - bank, zajmujący się przede wszystkim przyjmowaniem depozytów i udzielaniem kredytów oraz dokonywaniem rozliczeń bezgotówkowych. Na zlecenie klientów, wykonuje różne operacje pośredniczące (komisowe).

Rola banków komercyjnych
a) agent - działając w imieniu klientów w zakresie emisji papierów wartościowych i zarządzania ich własnością
b) płatnik - dokonując płatności w imieniu swoich klientów
c) pośrednik - dokonuje transformacji otrzymywanych depozytów w kredyty głównie dla przedsiębiorstw
d) instrumentu w zakresie realizacji polityki gospodarczej kraju poprzez regulowanie podaży pieniądza w działaniach banku centralnego.

20.STRUKTURA BUDŻETU PAŃSTWA I NARZĘDZIA POLITYKI BUDŻETOWEJ.

Budżet państwa jest najwyższej rangi planem finansowym polityki państwa oraz narzędziem polityki społecznej, uwzględniającym planowane dochody i wydatki państwa na następny rok budżetowy.

Struktura (wg klasyfikacji budżetowej): dochody, przychody, wydatki, rozchody

DOCHODY BUDŻETU państwa to środki pieniężne pobrane bezzwrotnie przez państwo, głównie w formie podatków.

dochody podatkowe: składają się podatki dochodowe od osób prawnych i fizycznych oraz podatki pośrednie: od towarów i usług, akcyzowy, od gier.

dochody nie podatkowe to dywidenda, wpłaty z zysku NBP, cło, dochody jednostek budżetowych, wpłaty jednostek samorządu terytorialnego, dochody zagraniczne

WYDATKI BUDŻETU - z budżetu państwa finansowane są nakłady na publiczną służbę zdrowia, oświatę, obronę narodową i inne elementy. Wypłacane też są renty, emerytury lub dopłaty do emerytur i inne transfery z tytułu opieki społecznej.

wydatki realne- zwane rzeczywistymi lub nabywcze. Te wydatki przeznaczone są na zakup towarów i usług. Wydatki na zakup dóbr które są finansowane z budżetu

wydatki transferowe - oznaczają wydatki publiczne jednych podmiotów funduszów publicznych na rzecz innych podmiotów. Transfery zewnętrzne podmiot publiczny przekazuje fundusze do podmiotów prywatnych.

Narzędzia polityki budżetowej:

♣ narzędzia podatkowe - możliwość kształtowania i różnicowania podatku ( nie podatek),
♣ narzędzia zasiłkowe - możliwość kształtowania i różnicowania zasiłków (nie zasiłek),
♣ narzędzia związane z tworzeniem nowych miejsc pracy i finansowanie programów wymiany kwalifikacji zawodowych -
♣ wydatki na roboty publiczne,
♣ deficyt budżetowy - możliwość kształtowania długu publicznego,
♣ dług publiczny,

1.       Podstawowe cele mikro- i makroekonomicznej polityki państwa.

2.       Ocena wyników działalności przedsiębiorstwa w oparciu o podstawowe wskaźniki płynności i rentowności.

3.       Produkt krajowy brutto jako miernik dobrobytu społecznego - wady i zalety.

4.       Narzędzia polityki antyrecesyjnej państwa.

5.       Zjawiska inflacyjne we współczesnej gospodarce rynkowej.

6.       Bezrobocie we współczesnej gospodarce rynkowej.

7.       Bezrobocie i inflacja a wzrost gospodarczy w Polsce.

8.       Mechanizm rynkowy i prawa jego funkcjonowania.

9.       Determinanty zmian popytu i podaży.

10.   Wpływ wymiany międzynarodowej na wzrost gospodarczy.

11.   Systemy podatkowe a aktywność gospodarczy.

12.   Polityka budżetowa jako narzędzie regulacji popytu.

13.   Polityka pieniężna jako narzędzie regulacji popytu.

14.   Wzrost gospodarczy a możliwość ograniczenia bezrobocia.

15.   Euro - nowa waluta Europy.

16.   Rola marketingu w budowaniu wizerunku pracodawcy.

17.   Wzrost gospodarczy a systemy podatkowe.

18.   System podatkowy a możliwość pobudzenia popytu.

19.   Rola i funkcje banku centralnego i banków komercyjnych w gospodarce.

20.  Struktura budżetu państwa i narzędzia polityki budżetowej.

5

---