1. IDENTYFIKACJA SUBSTANCJI

Nazwa produktu: Kwas sulfanilowy (kwas 4-aminobenzenosulfonowy, kwas anilino-4-sulfonowy)

Wzór konstytucyjny: H₂NC₆H₄SO₃H

Wzór sumaryczny: C₆H₇NO₃S

Producent:

Dostawca:

Użytkownik:

Telefon awaryjny: (042) 631 47 24 (informacja toksykologiczna w Polsce)

2. SKŁAD I INFORMACJA O SKŁADNIKACH

Składnik stwarzający zagrożenie:

Nazwa chemiczna	% wag	Nr CAS	Nr EINECS	Numer indeksowy	Symbol ostrzegawczy	Symbole zagrożenia (R)
kwas sulfanilowy	100	121-57-3	204-482-5	612-014-00-X	Xi	36/38-43

3. IDENTYFIKACJA ZAGROŻEŃ

Substancja niebezpieczna w myśl dyrektywy 1999/45/EEG.

Zagrożenie pożarowe: Substancja stała, niepalna.

Zagrożenie toksykologiczne: Kwas sulfanilowy jest substancją drażniącą. Drażni błony śluzowe oczu, dróg oddechowych, układu trawiennego.

Zagrożenie ekotoksykologiczne: Kwas sulfanilowy działa drażniąco na zwierzęta, szczególnie wodne.

4. PIERWSZA POMOC

Uwaga: W pierwszej kolejności należy wyprowadzić poszkodowaną osobę ze skażonego kwasem sulfanilowym środowiska na świeże powietrze. Skontaktować się z lekarzem lub centrum toksykologicznym.

Zatrucie inhalacyjne:
1.	Zapewnić dopływ świeżego powietrza. Ułożyć poszkodowaną osobę w pozycji półleżącej.
2.	W razie potrzeby zapewnić pomoc lekarską.
Zatrucie doustne:
1.	Doraźna pomoc przy ostrych zatruciach polega na przepłukaniu ust, płukaniu żołądka wodą z dodatkiem węgla aktywnego i tlenku magnezu, a następnie na podaniu środka przeczyszczającego.
2.	Skontaktować się z lekarzem.
Skażenie oczu:
1.	Przemyć skażone oczy większą ilością letniej wody przez 15 minut, przy wywiniętych powiekach.
2.	Zapewnić pomoc okulisty.
Skażenie skóry:
1.	Zdjąć skażone ubranie. Oczyścić mechanicznie skażoną skórę, przemyć dużą ilością wody, następnie alkoholem oraz wodą z łagodnym mydłem.
2.	W razie potrzeby skonsultować się z lekarzem dermatologiem.

5. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU POŻARU

Szczególne zagrożenia:	Substancja niepalna.
Środki gaśnicze:	Zgodne z naturą pożaru sąsiednich obiektów.
Zalecenia szczegółowe:	Brak

6. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU NIEZAMIERZONEGO UWOLNIENIA DO ŚRODOWISKA

Zalecenia ogólne:	W przypadku wydostania się kwasu sulfanilowego do środowiska, skażony teren należy wyizolować z otoczenia, a poza jego obręb wyprowadzić osoby postronne. W pierwszej kolejności odciąć źródło skażenia środowiska. Chronić źródła wody oraz kanalizację.
Środki ochrony osobistej:	Standardowe. W razie potrzeby chronić drogi oddechowe przed pyłem - filtr cząsteczkowy oznaczony kolorem białym i symbolem P2.
Zalecenia szczegółowe:	Starać się odciąć źródło skażenia środowiska (uszczelnić uszkodzone opakowanie i umieścić w opakowaniu awaryjnym).
Zabezpieczenie środowiska:	Chronić źródła wody oraz kanalizację. W czasie działań oczyszczających unikać wzbijania się pyłu. W przypadku skażenia wód powiadomić odpowiednie władze.
Metody utylizacji:	Unieszkodliwianie na drodze chemicznej, zgodnie obowiązującymi przepisami.

7. POSTĘPOWANIE Z SUBSTANCJĄ I JEJ MAGAZYNOWANIE

Zapobieganie zatruciom:	Podczas stosowania kwasu sulfanilowego nie jeść, nie pić, unikać wdychania pyłów, przestrzegać zasad higieny osobistej, stosować odzież i sprzęt ochrony osobistej, pracować w wentylowanym pomieszczeniu.
Zapobieganie pożarom/wybuchom:	Substancja niepalna. Nie wymaga szczególnego trybu postępowania w tym zakresie.
Magazynowanie:	W oryginalnych, właściwie oznakowanych opakowaniach, w magazynie materiałów chemicznych wyposażonym w instalację wentylacyjną. Na terenie magazynu przestrzegać zakazu palenia, spożywania posiłków, używania otwartego ognia. Zasady magazynowania określa norma PN-89/C-81400.
Metody postępowania z odpadami:	Za odpad można uznać kwas sulfanilowy, który w żadnej postaci nie nadaje się do zagospodarowania. Odpadowy kwas sulfanilowy odstawiany jest do wskazanego przez służbę ochrony środowiska miejsca, celem utylizacji.

8. KONTROLA NARAŻENIA I ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ

Rozwiązania techniczne: Ogólne - niezbędne do prawidłowego przewozu, magazynowania i stosowania kwasu sulfanilowego. Sprawna wentylacja.

Ochrony osobiste:

Ręce:	Rękawice robocze.
Oczy:	Okulary ochronne.
Drogi oddechowe:	Ochrony dróg oddechowych w przypadku pracy w atmosferze z pyłami kwasu sulfanilowy (z filtrem cząsteczkowym oznaczonym kolorem białym i symbolem P2).
Skóra i ciało:	Ubrania ochronne ze zwartej tkaniny. Fartuchy ochronne.
Ochrony zbiorowe:	Wentylacja na stanowiskach pracy w obiektach zamkniętych. Zdroiki w pobliżu stanowisk pracy.
Inne informacje:	Higiena pracy: Obowiązują przepisy ogólne przemysłowej higieny pracy. Zanieczyszczone ubranie wymienić. Po pracy wymyć powierzchnię ciała oraz oczyścić ochrony osobiste. Nie jeść, nie pić, nie palić, nie zażywać leków podczas pracy. Zapobieganie zagrożeniom: Tam, gdzie występuje możliwość pojawienia się niebezpiecznych stężeń pyłów pochodzących z kwasu sulfanilowego, wprowadzić zraszanie rozproszoną wodą.

Najwyższe dopuszczalne stężenie w środowisku pracy - pyły (NDS):

NDS - 10 mg/m³ - jak dla nietrujących pyłów przemysłowych.

METODY OCENY NARAŻENIA W ŚRODOWISKU PRACY

PN-86/Z-04050.01 - Ochrona czystości powietrza. Przyrządy i zestawy do pobierania próbek. Postanowienia ogólne.

PN-89/Z-04008.07 - Ochrona czystości powietrza. Pobieranie próbek. Postanowienia ogólne. Zasady pobierania próbek w środowisku pracy i interpretacja wyników.

9. WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE

9.1	Masa cząsteczkowa: 173,19 g/mol
9.2	Postać fizyczna, barwa, zapach: W warunkach normalnych jest to ciało stałe, krystaliczne. Chętnie przyłącza dwie cząsteczki wody i wówczas krystalizuje się w postaci płatków.
9.3	Temperatura topnienia: 288^oC
9.4	Temperatura wrzenia: Rozkład > 288^oC
9.5	Gęstość: 1,485 g/cm^3 (25^oC)
9.6	Gęstość usypowa: ok. 620 kg/m^3
9.7	Rozpuszczalność w wodzie: Bardzo słaba - 10 g/l w 20^oC
9.8	Wartość pH (10 g/l H2O/20^oC): ok. 2
9.9	Własności korozyjne: Duże
9.10	Stopień zagrożenia wód: Mały
9.11	Inne: Kwas sulfanilowy otrzymywany jest przez ogrzewanie aniliny z kwasem siarkowym. Jest stosowany jest do syntezy barwników bazowych. Do celów technicznych otrzymywany jest w postaci bezpostaciowego proszku o barwie białej lub szarej.

10. STABILNOŚĆ I REAKTYWNOŚĆ

Reaktywność i stabilność:	W warunkach normalnych kwas sulfanilowy jest chemicznie stabilny. Wchodzi w gwałtowne reakcje z silnymi utleniaczami, alkoholem furfurylowym, chloranem(V) sodu, srebrem.
Właściwości korozyjne:	Małe

11. INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE

Drogi narażenia człowieka: Wdychanie pyłów, spożycie, kontakt pyłu z oczami, kontakt ze skórą.

Informacja ogólna: Kwas sulfanilowy jest substancją drażniącą. Działa na krew i układ krwiotwórczy.

Dane toksykologiczne: LC_{50(doustnie, szczur)} = 12300 mg/kg.

Działanie miejscowe:

Wdychanie pyłów: Pojawiają się nudności, wymioty, ból w klatce piersiowej i osłabienie. Wskutek methemoglobinemii (wywołuje to niedotlenienie) następuje zsinienie płatków uszu i warg oraz skrócenie oddechu. W groźnych przypadkach nastąpi głęboka sinica warg, dziąseł, języka lub twarzy. Następnie pojawia się senność, utrata przytomności, rzadziej drgawki.

Spożycie: Pojawiają się nudności, wymioty, ból w klatce piersiowej i osłabienie. Wskutek methemoglobinemii (wywołuje to niedotlenienie) następuje zsinienie płatków uszu i warg oraz skrócenie oddechu. W groźnych przypadkach nastąpi głęboka sinica warg, dziąseł, języka lub twarzy. Następnie pojawia się senność, utrata przytomności, rzadziej drgawki. Następuje uszkodzenie wątroby i nerek.

Kontakt z oczami: Pojawią się zaczerwienienia, poparzenia i ból. Może zaistnieć poparzenie chemiczne.

Kontakt ze skórą: Może wystąpić podrażnienie i zaczerwienienie. Kwas sulfanilowy wchłania się z łatwością przez zdrową skórę i powoduje objawy takie jak po wdychaniu i spożyciu.

12. INFORMACJE EKOLOGICZNE

Działanie na organizmy wskaźnikowe:

Ryby: Choroby i szybką śmierć u karpi powoduje odczyn pH 4,8. Pstrąg jest wrażliwszy na kwasy, natomiast szczupaki i liny są znacznie mniej wrażliwe. Śnięcie linów przy pH 4,6 występuje dopiero po dwóch dniach działania.

Jeśli jest duża zawartość żelaza w wodzie, to już przy małej kwasowości wody (pH około 5,5) wytrąca się ono na skrzelach ryb, powodując ich śmierć.

Rośliny: Wszystkie silniej zdysocjowane kwasy przy stężeniu większym niż 1 mol na 6400 dm³ hamują wzrost korzeni kiełkujących roślin

Stopień zagrożenia wód: Mały.

13. POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI

Metody unieszkodliwiania:

Zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206).

Zawartość opakowania, wg:

rodzaju 06 01 06 - inne kwasy.

Sposób likwidacji D1: „Składowanie luzem na składowiskach otwartych w sposób nie powodujący zagrożenia dla zdrowia i życia ludzi oraz dla środowiska.”

Opakowania wg:

rodzaju 15 01 02 - opakowania z tworzyw sztucznych,

rodzaju 15 01 04 - opakowania z metalu,

rodzaju 15 01 07 - opakowania ze szkła.

15. INFORMACJE O TRANSPORCIE

Kwas sulfanilowy nie jest klasyfikowany jako substancja niebezpieczna wg ADR/RID/IMO/IATA i nie podlega ograniczeniom wynikającym z tych przepisów.

Inne informacje:

14.1	Numer indeksowy (EC):	612-014-00-X
14.2	Symbole niebezpieczeństwa (R):	36/38-43
14.3	Symbole bezpieczeństwa (S):	1/2-24-37

15. INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZEPISÓW PRAWNYCH

Kartę wykonano zgodnie z:

• Międzynarodową normą ISO 11014-1;1994, zatwierdzoną przez Normalizacyjną Komisję Problemową nr 269 ds. Bezpieczeństwa Chemicznego Polskiego Komitetu Normalizacyjnego.

• Wytycznymi Dyrektywy UE Nr 1999/45/EG, Dyrektywy 67/548 EEC oraz Dyrektywy UE 88/379/EEC (Dangerous Product Regulations incl. EC Guidelines), dotyczącymi klasyfikowania, oznaczania i sporządzania informacji o materiałach niebezpiecznych.

• Ustawą o substancjach i preparatach chemicznych z dnia 11 stycznia 2001 r. (Dz. U. Nr 11, poz. 84; Nr 100, poz. 1085; Nr 123, poz. 1350; Nr 125, poz. 1367 ze zmianą z dnia 5 lipca 2002 r. (Dz. U. Nr 142, poz. 1187).

• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 3 lipca 2002 r. w sprawie karty charakterystyki substancji niebezpiecznej i preparatu niebezpiecznego (Dz. U. Nr 140, poz. 1171).

• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 3 lipca 2002 r. w sprawie wykazu substancji niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem - ZAŁĄCZNIK (Dz. U. Nr 129, poz. 1110).

• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 11 lipca 2002 r. w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 140, poz. 1173).

• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 11 lipca 2002 r. w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych (Dz. U. Nr 140, poz. 1172).

• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 15 lipca 2002 r. w sprawie substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych, których opakowania należy zaopatrywać w zamknięcia utrudniające otwarcie przez dzieci i wyczuwalne dotykiem ostrzeżenie o niebezpieczeństwie (Dz. U. Nr 140, poz. 1174).

• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 14 lipca 2002 r. (Dz. U. Nr 142, poz. 1194) w sprawie obowiązku dostarczenia karty charakterystyki niektórych preparatów nie zaklasyfikowanych jako niebezpieczne.

• Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 17 czerwca 1998 r. (Dz. U. Nr 79, poz. 513) ze zmianą z 2 stycznia 2001 r. (Dz. U. Nr 4, poz. 36) w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy.

• Rozporządzeniem MZiOS z dnia 11 września 1996 r. (Dz. U. Nr 121, poz. 571) w sprawie czynników rakotwórczych w środowisku pracy oraz nadzoru nad stanem zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki.

• Rozporządzeniem MOŚZNL z dnia 28 kwietnia 1998 r. (Dz. U. Nr 55, poz. 355) w sprawie dopuszczalnych wartości stężeń substancji zanieczyszczających w powietrzu.

• Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 21 października 1998 r. (Dz. U. Nr 145, poz. 942) i zmianą z 5 marca 2001 r. (Dz. U. Nr 22, poz. 251) w sprawie szczegółowych zasad usuwania, wykorzystywania i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych.

• Ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206).

• Klasyfikacją materiałów niebezpiecznych według Umowy Europejskiej dotyczącej Międzynarodowego Przewozu Materiałów Niebezpiecznych ADR (ważnej od 01.07.2001 r.).

• Niniejsza karta charakterystyki substancji niebezpiecznej jest bezpośrednio przekazywana użytkownikowi kwasu szczawiowego, bez zapewnień lub gwarancji co do kompletności bądź szczegółowości odnośnie do wszystkich informacji lub zaleceń w niej zawartych.

• Niniejsza karta nie jest żadną podstawą zobowiązującą do jakiejkolwiek odpowiedzialności jakiegokolwiek rodzaju ze strony dostawcy kwasu szczawiowego. Przedsiębiorstwo nie będzie odpowiedzialne za jakiekolwiek zejście śmiertelne, chorobę lub uszczerbek na zdrowiu jakiejkolwiek natury, będący następstwem zastosowania lub niewłaściwego wykorzystania karty charakterystyki substancji niebezpiecznej lub materiału, którego karta dotyczy.

• Kartę opracowano w Przedsiębiorstwie EKOS S.C. 80-852 Gdańsk ul. Dyrekcyjna 6 tel./fax: [phone], [e-mail].

• Informacje zawarte w niniejszej karcie przedstawiają aktualny stan naszej wiedzy i doświadczeń dotyczących bezpiecznego stosowania wyrobu.

Na etykietach należy umieścić następujące informacje:

Symbole ostrzegawcze na opakowaniach jednostkowych:
Napis ostrzegawczy na opakowaniach jednostkowych:		„Substancja drażniąca.”
Symbole zagrożenia
R 36/38	Działa drażniąco na oczy i skórę.
R 43	Może powodować uczulenie w kontakcie ze skórą.
Symbole bezpieczeństwa
S 1/2	Przechowywać w zamknięciu i chronić przed dziećmi.
S 24	Unikać zanieczyszczenia skóry.
S 37	Nosić odpowiednie rękawice ochronne.

16. INNE INFORMACJE

Chemiczne określenie produktu: Kwas sulfanilowy
16.2 Znaczenie symboli:
Symbol ostrzegawczy na opakowaniach jednostkowych
Xi	Substancja drażniąca.

Uwaga: Użytkownik ponosi odpowiedzialność za podjęcie wszelkich kroków mających na celu spełnienie wymogów prawa krajowego. Informacje zawarte w powyższej karcie stanowią opis wymogów bezpieczeństwa użytkowania substancji. Użytkownik ponosi całkowitą odpowiedzialność za określenie przydatności produktu do konkretnych celów. Zawarte w niniejszej karcie dane nie stanowią oceny bezpieczeństwa miejsca pracy użytkownika. Karta charakterystyki nie może być traktowana jako gwarancja właściwości substancji.

* * * * *

Zgodnie z rozporządzeniem MZ z dnia 3 lipca 2002 r., PN-ISO 11014-1 i Dyrektywą 91/155/EEC

	KARTA CHARAKTERYSTYKI NIEBEZPIECZNEJ SUBSTANCJI	Wydanie: I Data wydania: 20.10.02 Strona/stron 5/6
Nazwa:	KWAS SULFANILOWY

Kwas sulfanilowy

---