• Polityka społeczno gospodarcza

Zagadnienia do egzaminu:

1. Podaj definicję polityki społ. - gosp. w ujęciu tradycyjnym i w aspekcie wieloszczeblowego kierowania.

Istotą polityki społeczno - gospodarczej w ujęciu tradycyjnym jest:

• Określenie celów i wyznaczenie zadań;

• Zapewnienie środków do realizacji zadań;

• Ustalenie metod działania i dróg wiodących do osiągnięcia wyznaczonych celów

To ujęcie nie jest sprzeczne z nowym poglądem, że treść polityki społeczno - gospodarczej dotyczy pojęcia wieloszczeblowego kierowania. Oto jego istota: [planowanie, określenie strategii;] - [wykonanie planu - realizacja strategii (zarządzanie);] - [organizowanie].

2. Pojęcie globalizacji i jej znaczenie dla kształtowania polit. społ. - gosp. na szczeblu kraju (państwa)

Globalizacja nie jest pojęciem jednoznacznie zdefiniowanym.

Jedni autorzy próbują opisać globalizację poprzez podanie cech i wskazują, że jest ona rozległa i głęboka, np. obejmuje ona: finanse, transport, przepływ dóbr i usług itp. Odnosi się do wielości powiązań i sprzężeń między państwami i społeczeństwami, tworzący obecny system świata.

T. L. Fridman stwierdza, że głównymi aktorami globalizacji są trudno zidentyfikowane firmy działające zgodnie z własną logiką w oderwaniu od interesów państw narodowych, w których funkcjonują. Tak rozumiany proces globalizacji podporządkowany jest powiększaniu zysku, zaś obniżka kosztów następuje przez eliminowanie kapitału ludzkiego, liberalizację, prywatyzację i deregulację.

BRAK TRZECIEJ DEFINICJI GLOBALIZACJI

3. Skutki procesu globalizacji w ujęciu społecznym, ekonomicznym i przyrodniczym.

Z procesem globalizacji wiąże się także zerwanie kontraktu społecznego, co obejmuje:

• utratę prawa pracy

• zaniechanie walki z ubóstwem

• brak zapewnienia ochrony jednostki i społeczeństwa przed zagrożeniami

• zaniechanie promocji równych szans

• zniesienie niedzieli

4. Czy ekonomia jest nauką o prawach czy o narzędziach?

Ekonomia jest nauką o zbiorze narzędzi i nauką jako ich stosowaniu. Dodać należy, że ekonomia zawłaszcza inne dziedziny wiedzy (psychologia, socjologia) i wykorzystuje narzędzia tamtych dziedzin dla urzeczywistnienia własnych celów.

5. Co to są polityki cząstkowe i jakie muszą spełniać kryteria?

W literaturze i potocznie często wymienia się wiele nazw odnoszących się do tzw. polityk cząstkowych(sektorowych) np. polityka społeczna, mieszkaniowa, płac, ekologiczna, inwestycyjna, nędzy społecznej (wg komunistów dobrobytu) itp. Holenderski uczony J. Timbergen wskazuje, że PSG ma charakter kompleksowy i nie powinno być żadnej dyskryminacji między pol. cząstkowymi (sektorowymi). Wyodrębnianie dzieje się pod wpływem wąskich przekrojów w gospodarce, określonych dysproporcji,; dziedziny, które nie nadążają za innymi funkcjonują jako wyodrębnione polityki. Polityki sektorowe wyróżnia się z uwagi na przedmiot, którego dana polityka dotyczy i ten przedmiot określa jej specyfikę. Istotne są punkty styczne między określoną polityką sektorową a polityką dotyczącą całej gospodarki. Jeżeli to nie jest zachowane polityki cząstkowe mogą służyć określonym manipulacjom. Polityki cząstkowe zawsze muszą być traktowane jako składowe integralne związki z polityką gospodarczą państwa.

6. Uzasadnij związek między polityką społeczną i gospodarczą. Na przykładzie syntetycznego miernika dobrobytu?

Ekonomia jest dla człowieka, a nie człowiek dla ekonomii. O związku między polityką społeczną i gospodarczą świadczy syntetyczny miernik dobrobytu:

PKB

L

Kształtowanie tych relacji jest szczególnie widoczne, jeśli na ekonomię patrzy się jako na zbiór narzędzi i naukę jako ich stosowaniu. Dodać zaś należy, że ekonomia zawłaszcza inne dziedziny wiedzy (psychologia, socjologia) i wykorzystuje narzędzia tamtych dziedzin dla urzeczywistnienia własnych celów. Ale - Rozwój polega na polepszeniu losu całego człowieka i wszystkich ludzi - oznacza to, że nieodłącznym parametrem rozwoju jest poprawa jakości życia. Rozwój posiada wymiar ekonomiczny ( nie wolno go pomijać) i powinien udostępniać możliwie największej liczbie mieszkańców świata korzystanie z dóbr niezbędnych do bycia. Jakość życia ma kluczowe znaczenie z dwóch powodów:

1. nie ma dobrze rozumianej jakości życia z pominięciem obiektywnych wartości

2. pełni funkcję kryterialną przeciwstawną stopie zysku.

7. Definicja rozwoju zrównoważonego i trwałego

Przez rozwój zrównoważony i trwały rozumiemy trwałą poprawę jakości życia współczesnych i przyszłych pokoleń poprzez kształtowanie właściwych proporcji między trzema kapitałami: ekonomicznym, ludzkim i przyrodniczym.

8. Wymień cechy rozwoju zrównoważonego i trwałego w oparciu o dokumenty światowe?

Koncepcja rozwoju zrównoważonego i trwałego posiada swoje umocowanie w dokumentach światowych :encyklika Pawła VI „populorum progressio”; encyklika Jana Pawła II „Solicitudio rei socialis”; w dokumentach ONZ . Z encyklik wynika, że rozwój powinien być ludzki i powinny być w nim uwzględniane parametry człowieka: cielesne i duchowe, a także transcendentna rzeczywistość istoty ludzkiej. Rozwój polega na polepszaniu losu całego człowieka i wszystkich ludzi - oznacza to, że nieodłącznym parametrem rozwoju jest poprawa jakości życia.

9. Jakie funkcje w rozwoju zrównoważonym i trwałym pełni jakość życia?

Jakość życia pełni funkcje kryterialne i integrujące: oznacza to że kapitał ekonomiczny nie powinien być powiększony kosztem pozostałych kapitałów.

10. Czym jest polityka społ. - gos jako nauka?

Jako dyscyplina naukowa jest nauką o kierowaniu, o stosowanych narzędziach, o ich konsekwencjach, jak organizować procesy rozwoju, jak przygotować i podejmować decyzję, jak decyzję realizować, jak kształtować zapotrzebowanie na produkty, usługi surowce, energię, jak dzielić się zyskiem w warunkach gospodarki rynkowej.

11. Czym jest polityka społeczno - gospodarcza jako działalność praktyczna?

Polega na kierowaniu przez kierownictwo poszczególnych szczebli, a przede wszystkim przez władzę centralną przy wykorzystaniu określonych narzędzi; procesem wzrostu (globalizacja) lub rozwojem( rozwój zrównoważony i trwały). Wyznaczenie obszaru między sterowaniem, a dokonywaniem wyboru. Dla kształtowania jakości życia istotne znaczenie ma tutaj kreowanie warunków rozwoju przez niższe szczeble np. Gminy. Tymczasem gminy w procesie globalizacji usiłują być konkurencyjne i próbują zamienić się w jednostki komercyjne.

12. Wymień i omów zasady polityki społeczno - gospodarczej?

Wyróżnia się trzy zasady:

• Zasada równowagi, - która w klasycznej ekonomii wymaga zachowania równości między podażą a popytem przy danych dochodach. Zasada ta dotyczy również, a raczej przede wszystkim kształtowania proporcji między - wielkościami ekonomicznymi i po drugie między trzema kapitałami: ekonomicznym, ludzkim, przyrodniczym ( E:L:P) np.: tempo wzrostu produkcji winno przewyższać tempo przyrostu ludności.

• Zasada efektywności, która może mieć dwa warianty:

• Wariant wydajnościowy - nakazuje przy danych nakładach maksymalizację efekt

• Wariant oszczędnościowy nakazujący minimalizować nakład przy danym poziomie efektu, co jest równoznaczne z maksymalizacją zaoszczędzonych zasobów.

• Zasada podziału wzajemnej korzyści, która obowiązuje w procesie współdziałania. Uczestnicy takiego procesu winni zbilansować straty i korzyści i podzielić się zarówno korzyściami i stratami albo wynikiem netto.

13. Wymień i omów reguły powszechnego postępowania?

Wyróżniamy dwa podziały powszechnego postępowania:

1.J. Timbergen 2. Paweł Sulmicki

• 
  Normy naturalne

• 
  
  Normy psychologiczne normy podstawowe

• Normy technologiczne

• Normy instytucjonalne normy instytucjonalne

Poprzednio normy podstawowe były względnie trwałe, a instytucjonalne zmienne. Obecnie zaś, można stwierdzić, że wszystko ulega zmianie.

14. Co to jest rachunek ekonomiczny?

Rachunek ekonomiczny to zespół metod umożliwiający porównywanie nakładów i wyników różnych wariantów działalności gospodarczej( z punktu kryterium zysku, stopy zysku) w celu wybrania tego wariantu, który najlepiej realizuje podstawowe cele.

15. Co to jest rachunek ekonomiczny w ochronie środowiska?

Przez rachunek ekonomiczny w ochronie środowiska rozumie się:

• Z jednej strony stosowanie rachunku ekonomicznego do oceny gospodarowania zasobami przyrody,

• Z drugiej - ekologizację rachunku ekonomicznego, w którym należy uwzględnić: wycenę ekonomiczną składników środowiska w tym rachunek strat ekologicznych, rachunek kosztów ochrony środowiska, rachunek efektywności przedsięwzięć ochronnych.

• Co to jest rachunek sozoekonomiczny?

Rachunek sozoekonomiczny to zbiór określonych procedur postępowania wykorzystujących właściwe metody oraz uwzględniających stosowne kryteria w celu ukazania wielowariantowej opłacalności podejmowanych rozwiązań. RS jest rachunkiem poszerzonym o inne wymiary, w szczególności o wymiar przyrodniczy a także społeczny, jeśli stosować go dla wdrażania zrównoważonego rozwoju.

17. Czym różni się rachunek sozoekonomiczny od rachunku ekonomicznego w ochronie środowiska?

Rachunek sozoekonomiczny różni się od rachunku ekonomicznego:

• Liczbą i rodzajem ograniczeń wyznaczających obszar dopuszczalnych rozwiązań

• Rodzajem efektów, dla osiągnięcia, których jest stosowany. Rachunek ekonomiczny służy powiększaniu wyłącznie kapitału ekonomicznego, a rachunek sozoekonomiczny powinien artykułować opłacalność gospodarowania trzema rodzajami kapitału: ekonomicznym, ludzkim i przyrodniczym.

• Liczbą i rodzajem kryteriów wyboru wykorzystywanych dla osiągnięcia wymaganej efektywności. Rachunek ekonomiczny podporządkowany jest kryterium powiększania (maksymalizacji) stopy zysku. W rachunku sozoekonomicznym obok stopy zysku obowiązują kryteria jakościowe, które artykułują ład, czyli proporcje w korzystaniu z trzech rodzajów kapitału: ekonomicznego, ludzkiego i przyrodniczego, i poprawę dobrze zdefiniowanej jakości życia;

• Rodzajami efektywności dla osiągnięcia, których jest on stosowany.

• Co określa zakres stosowania rachunku sozoekonmicznego i rachunku ekonomicznego?

Rozpoznanie aksjologiczne określa zakres stosowania rachunku ekonomicznego i sozoekonomicznego.(Aksjologia jest działem filozofii. Aksjologia to nauka o wartościach, teoria wartości bądź też konkretny system wartości. Aksjologia zajmuje się badaniem natury wartości, ustaleniem norm, kryteriów i zasad wartościowania.)Najważniejszym obecnie poziomem rozwoju i uprawniania ekonomii stosowanej jest poziom filozoficzny (aksjologiczny), wiążący się z celami (interesami) i wartościami człowieka i społeczeństwa.

19. Czym uwarunkowane jest stosowanie rachunku ekonomicznego w ochronie środowiska?

Stosowanie rachunku ekonomicznego w ochronie środowiska jest potrzebne przede wszystkim wolnemu rynkowi. Wolny rynek, - który wymaga wykazania i udowodnienia, że nakłady ponoszone na ochronę środowiska są opłacalne - ignoruje wszystko, co nie posiada określonej ceny. Nie zapewnia to jednak obiektywizmu i stąd deprecjonowanie i względność w wartościowaniu środowiska przyrodniczego, co przejawia się zatruwaniem darmowego powietrza i przerzucanie kosztów na otoczenie, a w wymiarze społecznym - praca w domu, której nie wynagradza się pieniędzmi, praca tzw. Społeczna.

20. W jaki sposób próbuje się wycenić wartość pieniężną dóbr środowiskowych?

Wartość dóbr środowiskowych usiłuje się zamknąć w przedziałach, w których granice wyznaczają następujące oferty:

• Gotowość do zapłacenia ( maksymalna kwota, którą jednostka wolałaby zapłacić kupując dobro zamiast zrezygnować z niego)

• Gotowość do przyjęcia rekompensaty (kwota, którą trzeba by zapłacić jednostce za odstąpienie od dobra, tak, aby jednostka zachowała taki sam poziom dobrobytu, jak w sytuacji, gdyby zatrzymała dobro i nie otrzymała pieniędzy.

Ale nie dopuszczalne jest jednakowe traktowanie rzeczywistych zakupów i samych ofert kupna

21. Proszę ocenić ofertową metodykę wyceny pieniężnej dóbr środowiskowych?

Ofertowa metodyka wyceny pieniężnej dóbr środowiskowych jest niedopuszczalna ze względu na jednakowe traktowanie rzeczywistych zakupów i samych ofert kupna. Proponowane podejście opiera się na trzech „filarach”:

• Preferencje - są one poddawane działaniom marketingowym

• Świadomość ekologiczna

• Względne rozumienie dobrobytu

Stosowanie tej metodyki prowadzi do wyrażania wartości ( w rozumieniu aksjologicznym)za pomocą pieniądza powodując ich relatywizację.

22. Co może być efektem ubocznym pieniężnej wyceny dóbr środowiskowych? Proszę wskazać na przykładzie rachunku ekonomicznego i sozoekonomicznego.

Pieniężna wycena wartości może prowadzić również do relatywizacji przekształcania wartości społecznych, a w konsekwencji do ich utraty. Pieniężna wycena egzystencjalnych wartości nie tyle ma na celu ich ochronę, ile podporządkowana jest wąsko rozumianej kategorii efektywności ekonomicznej, która na wolnym rynku obowiązuje bezwzględnie i pełni funkcje nadrzędne. Stosowanie rachunku ekonomicznego w ochronie środowiska wymaga pieniężnej wyceny wszystkich jego składowych, a elementom „niewycenialnym” w tym rachunku nierzadko przypisuje się wartości zerowe. Wyniki tego rachunku - w porównaniu z rachunkiem sozoekonomicznym - należy uznać za mniej zobiektywizowane i bardziej zrelatywizowane. Rachunek sozoekonomiczny - obok elementów możliwych do wyrażenia w wartości pieniężnej - uwzględnia elementy jakościowe, niemożliwe do wyrażenia w jednostkach pieniężnych; rachunek taki dopuszcza wielość kryteriów oceny, jest kompleksowy, a jego wynik legitymuje się wyższym stopniem zobiektywizowania w porównaniu z rachunkiem ekonomicznym w ochronie środowiska. Stopień obiektywizmu każdego rachunku jest wprost proporcjonalny do zwiększenia stopnia jego kompleksowości i uwzględnienia większej liczby kryteriów , a odwrotnie proporcjonalny do zwiększania stopnia sektorowości danego rachunku.

23. Co jest istotą kategorii efektywności?

Efektywność definiowana jest dwojako:

• Jako skuteczność działania

• Jako stosunek efektu do nakładu.

Oznacza to, że nie ma jednego rodzaju efektywności. Zaś, istotą każdej efektywności jest relacja efekty do nakładu, tj. warunek konieczny.

24. Jakie wyróżniamy dwa podstawowe rodzaje efektywności?

Wyróżniamy:

• Efektywność społeczną

• Efektywność ekonomiczna.

• Co jest istotą efektywności społecznej?

E
=


Istotą efektywności społecznej jest priorytet. Priorytet może to być: określony przez ustawę system wartości, świadomość społeczna, ratowanie wolności ojczyzny, zdrowia, kultury materialnej, kształcenie świadomości społecznej itd. Tak skonstruowana efektywność społeczna nie może być odnoszona do żadnego kryterium. Wartość efektu jest absolutna i nie jest względna.

Efektywność społeczna:

PRIORYTET NADRZĘDNY

Es = NAKŁAD

26. Jakie zastosowanie znajduje efektywność społeczna?

Zastosowanie do oceny efektywności przedwsięzięć związanych z wdrażaniem zrównoważonego rozwoju, a w szczególności:

• Oceny efektywnego wydatkowania funduszy celowych, które powołane zostały dla finansowania ekologicznych priorytetów

• Oceny efektywności realizacji priorytetów przyjętych w programie zrównoważonego rozwoju,

• Ratowania zdegradowanego środowiska przyrodniczego, które jest naszym „domem” i należy je ratować za wszelką cenę

• Kształtowania właściwych proporcji między wykorzystaniem kapitału: ekonomicznego, ludzkiego i przyrodniczego. Powiększanie kapitału ekonomicznego (finansowego) nie może odbywać się kosztem pozostałych rodzajów kapitału. Stwierdzenie to formułujemy w oparciu o definicję zrównoważonego rozwoju.

• Co to jest efektywność ekologiczna? Proszę wymienić warunki konieczne i dostateczne jej zaistnienia.

Efektywność ekologiczna jest składową efektywności społecznej.

Efektywność ekologiczna jest relacją:

Priorytet nadrzędny (Fe)


Eekol = Nakład (ekologiczny)(Ne)

Warunek konieczny i jednocześnie dostateczny: wartość efektu jest absolutna i nie jest względna. Ten rodzaj efektywności możemy utożsamiać ze skutecznością działania.

28. Proszę wskazać podstawy prawne zaistnienia efektywności ekologicznej (napisać gdzie są źródła).?

Art. 415, ust.5, pkt. 6, art.406, 407, 409, 410 ,„Prawa ochrony środowiska”

29. Proszę przedstawić procedury, które należy stosować przy ocenach w ramach efektywności społecznej i ekologicznej.

30. Proszę przedstawić procedury zintegrowania efektywności społecznej (Es) i ekologicznej (Eekol) z efektywnością ekonomiczną?.

31. Co to jest efektywność ekonomiczna? Proszę wymienić warunek konieczny i dostateczny jej zaistnienia.

EFEKTYWNOŚĆ EKONOMICZNA jest pojęciem względnym, uwarunkowanym podmiotowo i kryterialnie, czyli organizacyjnie.




Ta
relacja jest warunkiem koniecznym. Jest relacja nakładu do efektu.

r - jest warunkiem dostatecznym(oznacza kryterium odniesienia np. stopa procentowa na rynku pieniężnym lub średnia stopa zysku w gospodarce.

Efektywność ekonomiczna jest też definiowana jako sytuacja, w której zasoby zostały tak alokowane pomiędzy alternatywne zastosowania, że żadna zmiana nie może przynieść poprawy sytuacji jednostki.

Efektywność ekonomiczna zawsze zależy od kryteriów - bezpośrednio, pośrednio, także od przepisów podatkowych, które - na wybory - oddziałują kryterialnie.(Funkcjonujące w praktyce pojęcia : efektywność techniczna, wodoefektywność, energoefektywnośćsa merytorycznie nieuzasadnione - stanowią one jedynie sposób ujęcia oszczędności.)

Wersja II.

EFEKTYWNOŚĆ EKONOMICZNA jest pojęciem względnym, uwarunkowanym podmiotowo i kryterialnie. Warunkiem koniecznym jej istnienia jest relacja nakładu do efektu, przy czym mierzalny jest zarówno nakład jak i efekt. Warunkiem dostatecznym dla tej kategorii efektywności jest odniesienie relacji efektu do nakładu P/N do określonego kryterium. Dopiero spełnienie właściwego kryterium pozwala stwierdzić, czy coś jest, czy też nie jest efektywne.




r - oznacza kryterium odniesienia np. stopa procentowa na rynku pieniężnym lub średnia stopa zysku w gospodarce.

32. Co to jest zintegrowana efektywność ekologiczna, ekonomiczna i społeczna?

33. Jakie rodzaje efektywności artykułuje rachunek sozoekonomiczny?

34. Jakie rodzaje efektywności artykułuje rachunek ekonomiczny?




35. Jakie rodzaje efektywności artykułuje rachunek ekonomiczny w ochronie środowiska?

Rachunek ekonomiczny w ochronie środowiska artykułuje taką formułę efektywności(Eee), która uwzględnia część formuły zintegrowanej efektywności (Eees), ale podporządkowanej stopie zysku (r) podobnie jak w formule efektywności ekonomicznej (E), Stąd:




Stosowanie efektywności (Eee) służy zapewnieniu skorygowanego o elementy przyrodnicze wzrostu gospodarczego i procesu globalizacji i wprost może nie zapewniać wdrażania rozwoju zrównoważonego i trwałego.

36. Na czym polega zasada aksjologicznej zgodności?

Najważniejszym obecnie poziomem rozwoju i uprawniania ekonomii stosowanej jest poziom filozoficzny (aksjologiczny), wiążący się z celami (interesami) i wartościami człowieka i społeczeństwa.

Zasada aksjologicznej zgodności polega na powiązaniu celów i wartości człowieka i społeczeństwa.

37. Wymień alternatywne koncepcje dotyczące UE?

38. Wymień podstawowe tezy koncepcji nowoczesnej wg R. Schummana.

Oto tezy Schumana:

• Głównym celem ruchu europejskiego nie jest dobrobyt, ale pojednanie;

• Zasady polityczne mają źródła w wartościach religijnych

• Ruch europejski tożsamy z obroną cywilizacji chrześcijańskiej

• Schuman popierał koncepcję wielu narodów, natomiast nie popierał supermocarstwa europejskiego ani koncepcji narodu europejskiego, który według innych miałby zastąpić istniejące narody;

• Polityka europejska nie jest sprzeczna z ideałami patriotycznymi każdego z nas.

• Na czym polega przeciwstawność wg H. P. Martina i H. Schumanna?

40. Co jest przedmiotem organizacji?

Odpowiedz na następujące pytanie:

1. Ile powinno być szczebli kierowniczych

2. Ile powinno być kierownictw na poszczególnych szczeblach

3. Kto, o czym powinien decydować

Wyróżniamy dwa rodzaje szczebli kierowniczych:

• Szczebel podstawowy, który wytwarza produkty i usługi

• Szczebel centralny, który wytwarza decyzje i uwarunkowania.

Sz. c








Przedmiot wyboru Tendencja malejąca


(liczba szczebli, kiero-



wnictwo)


Sz. p

Bardzo często określone są kompetencje tych szczebli, a nie jest określone ryzyko i odpowiedzialność.Prowadzi to do tego, że nikt za nic nie odpowiada.

41. Wymień dwa rodzaje struktur organizacyjnych?

Wyróżniamy dwie struktury organizacyjne: płaska i smukła.

Kryterium tutaj jest minimalizacja kosztów wytwarzania decyzji.

42. Podaj zalety i wady struktur organizacyjnych

Zarówno struktura płaska jak i smukła mają swoje wady jak i zalety.

Wadą jest przekroczenie bezwładności, która w str. smukłej wynika z ilości szczebli, zaś w str. płaskiej wynika z rozległości kierowania, - która jest nadmierna.

Zaletą struktury płaskiej jest krótszy czas wytwarzania decyzji, a str. smukłej większy porządek.

Są dwa rodzaje struktur organizacyjnych: a) smukła - system scentralizowany wydłuża horyzont czasowy podejmowania decyzji, jego zaletą jest większy porządek (są to struktury wojskowe) Wszystko zależy od stopnia głębokości centralizacji może on niszczyć efektywność i paraliżować jakiekolwiek działania Dla gospodarki jest dopuszczalny jedynie w ciężkich sytuacjach. B) struktura płaska - system zdecentraliz. skraca horyzont podejmowania decyzji, złe rozdzielenie kompetencji i rozległość kierowania jest powodem bezwładności

43. Co jest siłą napędową procesu integracji?

Integracje: a) pozioma - układy wytwarzają na różnych obszarach te same produkty lub usługi np. spółki węglowe. Ten rodzaj dominował w gospodarce planowanej centralnie. W rynkowej może to być np. zapewnienie rynków zbytu; obniżenie kosztów administracji, b) integracja pionowa - podstawą łączenia jest technologia, daje dużą obniżkę kosztów wytwarzania, nie korzysta się z niej przy obecnej restrukturyzacji, c) integracja terytorialna - występuje, gdy układy łączą się ze względów na jedność terytorialną, prowadzi do obniżki kosztów np. wspólne wykorzystanie bocznic, powierzchni magazynowych itp. (jest wykorzystywany w gospodarce rynkowej współdziałają małe firmy)

44. Co to jest plan i w jakim wymiarze może być definiowany?

Plan jest efektem planowania, jest to dokument. Może on być zdefiniowany w wymiarze: przedmiotowej; logicznej; podmiotowej.

45. Definicja planu w ujęciu przedmiotowym?

Od strony przedmiotowej plan to odpowiedź kierownictwa na pyt.

1. „Co, ile, jak, gdzie i kiedy wytwarzać?”- produkty i usługi;

2. „I jak wytworzony produkt dzielić, aby zapewnić określony rodzaj efektywności?” - kapitałochłonność należy przedłożyć nad pracochłonnością;

3. :I jak finansować - źródła finansowania?”

46.Definicja planu w ujęciu logicznym.

Od strony logicznej, plan obejmuje:

• cele działania, zadania

• środki działania rzeczowe ,finansowe i osobowe

• warunki działania: techniczne, prawne itp.

• Kryterium wyboru

Ta struktura dopuszcza obszar dopuszczalnych rozwiązań.

47.Definicja planu od strony podmiotowej?

Od strony podmiotowej plan czy program wyraża wolę tego kto podejmuje decyzje np.: w wartościowaniu priorytetów w wykorzystywaniu dodatkowych możliwości popytowych i dodatkowych możliwości produkcyjnych w obniżaniu kosztów osobowych itp..

?

48.Plan, a program?

W zasadzie od strony logicznej programy muszą uwzględniać te same elementy, które występują w planach. Są jak pewne różnice, bo przedmiotem programów może być działalność jednostek, niekomercyjnych np. powiatu.

Plan podporządkowany jest raczej kryterium stopy zysku lub zintegrowanej efektywności ekon., ekol. i społ. A program podporządkowany jest efektywności społecznej. Plan nakierowany jest na produkcje zaś program na rozwój.

49.Program zrównoważonego rozwoju w polskich unormowaniach prawnych?

Instrukcje ONZ do spraw rozwoju zrównoważonego i trwałego formują następujące etapy:

• Diagnoza i waloryzacja ekonomiczna, ekologiczna i społeczna

• Ustalenie mocnych i słabych stron jednostki(analiza SWOT)

• Kierowanie priorytetów i ustalenie warunków realizujących i źródeł finansowania

Do wyboru własnych priorytetów upoważnia 11 zasada deklaracji z Rio, oraz dokument z Lucerny z 1993 roku.

50.Etapy planowania i programowania?

Oto one:

1. Zbieranie informacji(diagnoza, waloryzacja, określanie mocnych i słabych stron)

2. Przetwarzanie informacji w decyzje(ustalanie priorytetów i ich wybór)

3. Przekazywanie decyzji do realizacji. Ustalenie warunków realizacyjnych i określenie źródeł finansowania.

51.Klasyfikacja planów i programów?

Programy z natury rzeczy są długookresowe, przy czym ich horyzont czasowy wydłuża się w zależności od szczebla kierowania. Zmienia się ich też szczegółowość w zależności od horyzontu.

Plany dzielimy na:

• Krótkookresowe (od1 do 5 lat)

• Średniookresowe( 5 - 10 lat)

• Długookresowe (15 - 20 lat)

Długook. i średniook. Plany mogą być czasem utożsamiane z programami.

Inny podział planów:

• Operatywne (krótkookresowe) - ma adresata

• Nieoperatywne (długookresowe, a czasem średniookresowe) - nie ma adresata.

52. Zarządzanie (właściwe) - wykonanie planu.

53.Zagadnienia rezerw i sterowanie parametryczne.

Zagadnienie rezerw obejmuje trzy etapy:

1. częściowa zmiana planu

2. uruchamianie rezerw

3. sterowanie przy pomocy parametrów

Kierownik bez rezerw przestaje być kierownikiem, bo w zmieniających się warunkach nie będzie mógł sobie poradzić.

Sterowanie parametrami takimi jak: kurs dewizowy; płaca; cena; taryfa.

Oprócz tego mogą jeszcze być limity, które są parametrami prawnymi, a nie ekonomicznymi np. :dopuszczalna emisja.

Skuteczność parametrów zależy od tego jakiemu rodzaju efektywności są podporządkowane.

Są to dwa istotne zagadnienia: a) problem rezerw - obowiązuje zasada, że kierownik bez rezerw nie jest kierownikiem, gdyż w zmieniających się warunkach nie jest w stanie uruchomić środków, aby utrzymać przyjętą strategię rozwoju, b) system nakazowy stosowany w polityce polega na stosowaniu bezpośrednich ilościowych dyrektyw, wyznaczających zarówno zadania i środki działania (realny socjalizm) Natomiast system parametryczny polega na wykorzystywaniu takich narzędzi jak: cena, kurs, oprocentowanie kredytów płaca, różnego rodzaju taryfy. Gospodarka rynkowa zakłada że wielkości te w całej rozciągłości może ukształtować wolny rynek. W praktyce funkcjonują systemy pośrednie, wykorzystuje się systemy parametryczne jednocześnie nie rezygnując z pewnych dyrektywnych działań (zagrożenie, deficyt handlowy)

Strona 1

---