oddechowy cw 13, Patofizjologia, Ćwiczenia 13-15 (wydalniczy, nerwowy, nowotwory, toksykologia, rytmy biologiczne, starzenie, pokarmo


Ćwiczenie 13: Patofizjologia układu oddechowego.

Układ oddechowy

- Wymiana gazowa - ARDS

- Regulacja oddychania - Astma oddechowa

- Niewydolność oddychania - Rozedma płuc

- Zespoły zaburzeń czynności płuc - Pylice płuc

- Gruźlica

Przenoszenie O2

O2 jest przenoszony we krwi dwoma sposobami:

1.Związany z hemoglobiną (98.5% tlenu we krwi)

2.Rozpuszczony w osoczu (1.5%)

Przenoszenie CO2

CO2 jest przenoszony we krwi 3 sposobami:

1.wodorowęglan (HCO3-) (70%)

2.rozpuszczony w osoczu (10%)

3.karbaminohemoglobina (20%)

Ruchy oddechowe

Rytmiczne ruchy oddechowe wdechu i wydechu powstają w złożonym mechanizmie współdziałania

wszystkich struktur nerwowych przy udziale mięśni wdechowych pobudzanych przez neurony ruchowe rdzenia kręgowego.

Odpowiedzialne neurony

- rdzeń przedłużony - ośrodki wdechu i wydechu

- most - (tylna część) - ośrodek apneustyczny odpowiedzialny za toniczne pobudzanie wdechów

- twór siatkowy mostu - ośrodek pneumotaksyczny

hamuje ośrodek wdechowy

Prężność dwutlenku węgla, jonów wodorowych i tlenu zawartych we krwi stanowi główny mechanizm regulacji humoralnej

Dane docierają do neuronów oddechowych w mózgu drogami aferentnymi od chemoreceptorów głównie z kłębków zatoki szyjnej i łuku aorty.

Również w mózgu zlokalizowane są neurony wrażliwe na zwiększoną prężność dwutlenku węgla (obszary chemowrażliwe).

Impulsacja z okolicy chemoreceptorów pobudza ośrodek oddechowy.

regulacja humoralna

- chemoreceptory centralne - rdzeń przedłużony,

- chemoreceptory rozwidlenia tętnic szyjnych i aorty

- prężność dwutlenku węgla, jonów wodorowych i tlenu zawartych we krwi stanowi główny mechanizm regulacji humoralnej

-dane docierają do neuronów oddechowych w mózgu drogami afernetnymi

od chemoreceptorów głównie z kłębków zatoki szyjnej i łuku aorty

-również w mózgu zlokalizowane są neurony wrażliwe na zwiększoną prężność dwutlenku węgla (obszary chemowrażliwe)

impulsacja z okolicy chemoreceptorów pobudza ośrodek oddechowy

mechanizmy regulacji obwodowej

- mechanoreceptory płuc i oskrzeli

- receptory podnabłonkowe -zlokalizowane pod błona śluzową oskrzeli

pobudzenie przenoszone przez n. błędny powoduje pogłębienie i przyspieszenie ruchów oddechowych (hyperwentylacja, westchnienie) podstawowe ogniwo odruchu kaszlu

nadmierna pobudliwość tych receptorów może być następstwem przewlekłego lub ostrego stanu zapalnego jak i zwiększonej przepuszczalności bł. śluzowej w przebiegu reakcji alergicznych

receptory J (juxtacapillary) w ścianie pęcherzyków płucnychreagują na bodźce mechaniczne wywołane obecnością płynu zewnątrzkomórkowego

-obrzęk

pobudzenie receptorów J powoduje zwolnienie akcji serca, obniżenie RR, skurcz krtani

pobudzenie mechanoreceptorów wrażliwych na rozciąganie (stretch receptors) powoduje skrócenie wdechu na rzecz wydechu

WYMIANA GAZOWA

- wentylacja

- dyfuzja

- perfuzja

- rozdział gazów

Patologia przestrzeni martwej

* Anatomiczna

- Nagłe spłycenie oddechu

* Pęcherzykowa

- ostra zatorowość płucna

- spadek rzutu sercowego

- ostre nadciśnienie płucne

* Wentylacja w dodatnim ciśnieniem

* Uszkodzenie bariery pęcherzykowej (pochp)

Hipowentylacja pęcherzykowa - przyczyny:

- Osłabienie mięśni

- Choroby połączenia mięśniowo-nerwowego

- Zwolnienie czynności oddechowej

- Zmniejszenie sprężystości ściany klatki piersiowej

ZABURZENIA DYFUZJI

szybkość dyfuzji CO2 jest 20 x większa niż O2

- stosunek wentylacji do perfuzji (Q) - V/Q,

spadek czynnej powierzchni wymiany gazowej pęcherzyków płucnych i łożyska naczyń włosowatych

rozedma, zatorowość, zapalenie, niedodma

przyczyny

- przyspieszenie pasażu przez naczynia włosowate

oplatające pęcherzyki płucne

- wzrost pojemności wyrzutowej serca

nadczynność tarczycy, wysiłek

- zmniejszenie łożyska naczyń włosowatych (rozedma)

- wydłużenie drogi przenikania O2 przez barierę

obrzęk płuc, zastój, włóknienie

Zmniejszenie dyfuzji płucnej - przyczyny

- Śródmiąższowe choroby płuc

- Obrzęk płuc

- Zmniejszenie pojemności płuc

- Rozedma

- Resekcja płuca

ZABURZENIA PERFUZJI

- zaburzenia w dopływie krwi tętniczej zatory płuc

- zmniejszenie łożyska naczyniowego zanik włośniczek w chorobach płuc zapalenie naczyń (vasculitis)

- zaburzenia w odpływie żylnym niewydolność lewokomorowa serca wady serca

Efekt Bohra

- odwracalne wiązanie O2 zależy od powinowactwa Hb do O2

- powinowactwo rośnie wraz ze wzrostem pH

- powinowactwo rośnie kiedy temperatura maleje

Przeciek tętniczo-żylny - przyczyny

* Wewnątrzpłucny

- ARDS

- Zapalenie płuc

- Obrzęk płuc

* Zewnątrzpłucny

- Wrodzone wady serca

- Schorzenia naczyń płucnych

BADANIA SPIROGRAFICZNE - testy statyczne

VC - pojemność życiowa - po głębokim wydechu po uprzednim głębokim wdechu lub na odwrót

FVC - objętość powietrza wydychanego podczas natężonego wydechu, następująca po najgłębszym wdechu

FRC - pojemność zalegająca czynnościowa zostaje po spokojnym wydechu

RV - objętość zalegająca

VC + RV = TLC - ilość gazu po głębokim wdechu

testy dynamiczne

FEV1 - objętość powietrza wydychanego w1 sekundzie natężonego wydechu

FEV 1 (% VC) - ( FEV1 w % VC lub FVC) - zmierzona FEV 1 w odniesieniu do aktywności VC lub FVC

PEF - szczytowy przepływ wydechowy (z tchawicy i dużych oskrzeli)

FEF 25 - 75 - średni przepływ powietrza w środkowej części VC w czasie natężonego wydechu - ocena drożności małych oskrzeli

Gazometria

NIEWYDOLNOŚĆ ODDECHOWA

TYP OBTURACYJNY - spadek drożności oskrzeli

oskrzelopochodne - proces zapalny błon śluzowych oskrzeli, skurcz i przerost mięśni gładkich oskrzeli: POCHP, astma, rozstrzenie oskrzelowe, nowotwory, palacze tytoniu

płucopochodne - utrata sprężystości płuc (utrata włókien kolagenowych i elastycznych)

zapadanie oskrzelików, rozedma

TYP RESTYKCYJNY

ograniczenie objętości powietrza, które może być wprowadzone do płuc podczas pojedynczego oddechu

* przyczyny restrykcji:

- wentycyjnej - wycięcie płuca, zwłóknienie, zastój płucny

- opłucnowej - zwłóknienie, nowotwór, płyn, odma

- klatka piersiowa - skolioza, wysokie ustawienie przepony

- otyłość

- zaburzenia nerwowo-mięśniowe - mięśnie oddechowe

Mechanizmy niewydolności oddychania

* hipowentylacyjna

zmniejszenie automatycznej impulsacji neuronów

-ośrodkowy bezdech

śr. farmakologicze, nowotwory, niedokrwienie, wylewy

-pierwotna hipowentylacja pochodzenia centralnego

zespół Pikwicka - osoby z nadwagą, zespół bezdechu podczas snu,

zespół Ondyna

* hipoksemiczna

procesy chorobowe płuc i/lub oskrzeli wywołane zakłóceniem stosunku wentylacji do perfuzji przy zachowanym przepływie krwi w obwodowych naczyniach włosowatych

* mieszana

zakłócenia mechaniki o typie restrykcyjnym lub obturacyjnym

ACUTE RESPIRATORY DISTRESS SYNDROME (ARDS)

- Obrzęk płuc pochodzenia pozasercowego

- Odmiana niewydolności oddechowej

- Powikłanie u chorych hospitalizowanych

Patofizjologia

* Zwykle skojarzony z:

- Spadkiem perfuzji

- Etiologia:

- zaburzenia oun /m. in. ze ო ciśnienia śródczaszkowego/,

- uraz,

- choroby naczyniowe mózgu.

- Cecha charakterystyczna ARDS

- Inne cechy charakterystyczne

- Niewydolność płucna (oceniana wg skali)

- Zmiany w fizjologii płuc

- zaburzenie procesu wentylacji-perfuzji

- dalszy spadek podatności płuc

- wzrost wysiłku oddechowego

Etiologia

- Skojarzone działanie wielu czynników

- Inne czynniki:

- Zawał jelita

OBJAWY KLINICZNE

- Ostra niewydolność oddechowa

Diagnostyka

- Radiologicznie

Rozsiane obustronne nacieczenia

- Laboratoryjnie

- Gazometria

Fazy ARDS

Faza 1

- Chory z dusznością i przyśpieszonym oddechem -> wymaga tlenoterapii

Faza 2

- Narastający obrzęk płuc -> Chory wymaga wspomagania oddychania respiratorem

Faza 3

- Postępująca odruchowa hipoksemia

Faza 4

- Zapalenie i zwłóknienie płuc

PRZEWLEKŁA OBTURACYJNA CHOROBA PŁUC (POCHP)

nieodwracalne, postępujące upośledzenie przepływu przez drogi oddechowe

(obturacja oskrzeli): przewlekłe zapalenie oskrzeli (PZO), rozedma, astma oskrzelowa

najczęstsza choroba układu oddechowego!

w Polsce choruje 20 % osób

umiera około 15.000/ rok.

DEFINICJA PZO

kaszel z wykrztuszaniem wydzieliny, większość dni w tygodniu

3 miesiące na rok przez 2 kolejne lata

90% to palacze papierosów

CZYNNIKI

-pyły siarki, szkodliwe substancje (palacze tytoniu)

-genetyczne

-infekcje układu oddechowego w dzieciństwie

-bierne palenie tytoniu

-nawracające infekcje oskrzelowo - płucne

Czym jest astma?

* Przewlekła choroba zapalna dróg oddechowych

* Charakteryzująca się:

- zapaleniem dolnych dróg oddechowych

- odwracalnym zwężeniem dróg oddechowych

- nadwrażliwością dróg oddechowych

Patofizjologia

* Spowodowana przez:

- zapalenie i obrzęk śluzówki oskrzeli

- skurcz przerośniętej mięśniówki gładkiej oskrzeli

- nadmierne wydzielanie i zaleganie śluzu

Co się dzieje podczas napadu astmy?

Zwężenie światła dróg oddechowych z powodu:

- skurczu mięśni gładkich dróg oddechowych

- obrzęku błony śluzowej, i/lub

- wzrostu wydzielania śluzu

Etiologia astmy

- Astma jest schorzeniem wieloczynnikowym

- Współudział wielu genów

Rozedma Płuc (Emphysema pulmonum)

- powiększenie przestrzeni obwodowo do oskrzelików końcowych - zniszczenie ściany bez włóknienia

- rozedma płuc charakteryzuje się powiększeniem ponad normę przestrzeni powietrznych w strukturach płuc znajdujących się obwodowo od oskrzelików i przebiega z destrukcją ścianki tych struktur.

- pękanie i zanikanie ścian oskrzelików prowadzi do powstania dużych przestrzeni powietrznych w środkowej części zrazika płucnego lub, jak w rozedmie uogólnionej, cały zrazik ulega destrukcji.

- tworzą się duże przestrzenie powietrzne, miejscami zlewające się ze sobą -pęcherze rozedmowe

Rozedma

- postępująca duszność, spadek tolerancji wysiłkowej, głośny, niekiedy rzężący oddech, utrata masy ciała

- objawy wzmożonego wysiłku oddechowego

- utrata elementów sprężystych → zapadanie się dróg oddechowych przy wydechu → cechy obturacji w spirometrii

- kwasica oddechowa

- cor pulmonale (rzadko)

- odma opłucnowa

Powikłania pzo

- ↓PaO2 ↑PaCO2 ….niewydolność oddechowa

- zakażenia układu oddechowego (H. influenzae, Strep. pneumoniae)

- nadciśnienie płucne → cor pulmonale

- metaplazja atypowa / dysplazja nabłonka oddechowego….bronchogenic carcinoma

Pylica płuc

- przewlekła choroba układu oddechowego, wywołana długotrwałym wdychaniem pyłów

Charakteryzuje się występowaniem przewlekłego zapalenia oskrzeli i postępowej rozedmy płuc, z czasem dochodzi do powstania serca płucnego i niewydolności krążenia.

Pylice kolagenowe

- pylica krzemowa (silicosis) - powstająca w następstwie wdychania pyłu krzemionki krystalicznej SiO2

- pylica azbestowa (asbestosis) - charakteryzująca się śródmiąższowym włóknieniem tkanki płucnej, często z odczynem opłucnowym

- pylica talkowa(talcosis) - cechująca się włóknieniem tkanki płucnej typu śródmiąższowego a częściowo typu ogniskowego

- pylica aluminiowa (aluminosis) - zmiany w płucach spowodowane są wdychaniem pyłu drobno sproszkowanego glinu lub dymów powstających przy prażeniu boksytów

Pylice niekolagenowe

choroby wywołane wdychaniem pyłów niezwłókniających

np. pyłu żelaza (siderosis)

cyny Sn (stannosis)

siarczanu baru (BaSo4) (barytosis)

Pylice wywołane pyłem mieszanym

- pylica górników kopalń węgla

- choroba rozwija sie w następstwie wdychania pyłu kopalnianego, który jest mieszaniną pyłu węglowego, krzemionki, glinokrzemianów i wielu innych składników w tym metali śladowych

- zespół Caplana - reumatoidalna postać pylicy

w obrazie RTG można zaobserwować okrągłe, zwykle mnogie zacienienia . Towarzyszą im dodatnie odczyny serologiczne na obecność czynnika reumatoidalnego (RF), rzadziej objawy reumatoidalnego zapalenia stawów.

- pylica spawaczy elektrycznych - rodzaj wdychanych dymów i gazów zależy od rodzaju spawanego materiału i używanych elektrod. Najczęściej spawanie połączone jest z emisją : tlenków Fe, Mn, Ti, N, CO i HF .

Podział pylic płuc

w zależności od zmian anatomopatologicznych podzielono pylice na

- kolagenowe

wywołane są przez pył o działaniu zwłókniającym (krzemionka, azbest) i charakteryzują się trwałym uszkodzeniem lub zniszczeniem struktury pęcherzyków płucnych oraz włóknieniem typu kolagenowego

- niekolagenowe

wywoływane przez pyły o słabym działaniu zwłókniającym (ZnO, BaSO4) typu retikulinowego, bez zmian w strukturze pęcherzyków płucnych

Gruźlica

wywołują prątki ludzkie (Mycobacterium tuberculosis nazywane też Mycobacterium tuberculosis hominis) zwane prątkami Kocha na cześć niemieckiego bakteriologa Roberta Kocha, który wyizolował bakterię w 1882 roku

znacznie rzadziej zdarzają się zakażenia M. bovis, M. africanum lub M. microtti.

zakażenie poszczepienne może u osób z osłabioną odpornością wywołać szczep BCG (atenuowany M. bovis)

wszystkie te gatunki określa się wspólną nazwą Mycobacterium complex - prątki właściwe

Drogi szerzenia

- układ oddechowy

źródłem zakażenia jest prątkujący chory na płucną postać gruźlicy

W większości przypadków organizm człowieka potrafi sam obronić się przed rozwojem zachorowania.

Jak się ocenia, tylko u 2-3% zakażonych rozwinie się gruźlica, a u ok. 5% może się rozwinąć po kilku a nawet kilkunastu latach

- drogą jelitową

Zakażenie człowieka występuje bardzo rzadko. Spowodowane jest spożyciem mleka, które zawiera prątki bydlęce Mycobacterium bovis

- przez skórę

dotyczą one pracowników zajmujących się zwierzętami lekarze weterynarii, rolnicy

gruźlica należy, z powodu możliwości zakażenia się od zwierząt, do chorób odzwierzęcych (zwanych również antropozoonozami lub zoonozami)

Objawy kliniczne

a w przypadku gruźlicy płucnej (występujące coraz rzadziej)

na podstawie symptomów klinicznych nie można rozpoznać choroby, w przypadku gruźlicy płucnej nasuwają one tylko podejrzenie schorzenia

RTG klatki piersiowej -gruźlicy płuc nie może stanowić definitywnego rozpoznania (nie zawsze da się odróżnić obraz gruźlicy od podobnych zmian chorobowych w płucach)

należy wziąć pod uwagę występowanie wyników zarówno fałszywie dodatnich, jak i ujemnych

np. preparat bezpośredni plwociny (BK) i hodowla na pożywkach



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Patofizjologia ukł oddechowego, Patofizjologia, Ćwiczenia 13-15 (wydalniczy, nerwowy, nowotwory, tok
uklad oddechowy, Patofizjologia, Ćwiczenia 13-15 (wydalniczy, nerwowy, nowotwory, toksykologia, rytm
Ćwiczenie 5 Oddechowy, Patofizjologia, Ćwiczenia 13-15 (wydalniczy, nerwowy, nowotwory, toksykologia
Ćwiczenie 13a, Patofizjologia, Ćwiczenia 13-15 (wydalniczy, nerwowy, nowotwory, toksykologia, rytmy
Metabolizm tłuszczowców, Patofizjologia, Ćwiczenia 13-15 (wydalniczy, nerwowy, nowotwory, toksykolog
Ćwiczenie 16, Patofizjologia, Ćwiczenia 13-15 (wydalniczy, nerwowy, nowotwory, toksykologia, rytmy b
pf2, Patofizjologia, Ćwiczenia 13-15 (wydalniczy, nerwowy, nowotwory, toksykologia, rytmy biologiczn
bol, Patofizjologia, Ćwiczenia 13-15 (wydalniczy, nerwowy, nowotwory, toksykologia, rytmy biologiczn
ALD, Patofizjologia, Ćwiczenia 13-15 (wydalniczy, nerwowy, nowotwory, toksykologia, rytmy biologiczn
Żywienie w ch wątroby, Patofizjologia, Ćwiczenia 13-15 (wydalniczy, nerwowy, nowotwory, toksykologia
Ćwiczenie 15, Patofizjologia, Ćwiczenia 13-15 (wydalniczy, nerwowy, nowotwory, toksykologia, rytmy b
Ćwiczenie 16 (2), Patofizjologia, Ćwiczenia 13-15 (wydalniczy, nerwowy, nowotwory, toksykologia, ryt
Układ pokarmowy1, Patofizjologia, Ćwiczenia 13-15 (wydalniczy, nerwowy, nowotwory, toksykologia, ryt
Tlen, Patofizjologia, Ćwiczenia 13-15 (wydalniczy, nerwowy, nowotwory, toksykologia, rytmy biologicz

więcej podobnych podstron