Rozklad kl. IV, dydaktyka, przyroda, rozkład materiału


PLAN PRACY DYDAKTYCZNO - WYCHOWAWCZEJ

NA ZAJĘCIACH EDUKACYJNYCH Z PRZYRODY W KLASIE IV

(oprac. Małgorzata Palikot)

Dział

programowy

Lp.

Temat zajęć i zakres treści

Wiadomości i umiejętności wyrażone

celami operacyjnymi (przewidywane osiągnięcia ucznia)

Procedury osiągania celów

Cele wychowawcze

Ścieżka edukacyjna

(treść z Podstawy Programowej)

Uwagi

PRZYRODA I JEJ ELEMENTY

1.

O czym będziemy się uczyć na lekcjach przyrody?.

Ⴗ ustalenia porządkowe i organizacyjne

Ⴗ zapoznanie z programem nauczania

Ⴗ wymagania programowe na poszczególne oceny

Ⴗ metody sprawdzania i oceniania osiągnięć

Uczeń:

ိ przedstawi główne zagadnienia z programu nauczania przyrody w klasie IV

ိ stosuje się do ustaleń porządkowych i organizacyjnych

ိ wyjaśni pojecie przyroda

ိ wyróżni nauki przyrodnicze

ိ wyjaśni zasady uzyskiwania ocen

ိprezentacja podręcznika i czasopism przyrodniczych.

ိ praca technikami aktywizującymi.

ိ rozmowa, kierowana przez nauczyciela na temat przyrody

Ⴈ zainteresowanie naukami przyrodniczymi

Ⴈ zachęcanie do samodzielnego zdobywania wiedzy

Edukacja czytelnicza i medialna

Ⴗ literatura popularnonaukowa

2.

Poznajemy środowisko przyrodnicze i jego elementy.

Ⴗ przyroda

Ⴗ składniki przyrody

Ⴗ przyroda ożywiona i nieożywiona

Ⴗ miejsce życia organizmów

Ⴗ czynniki niezbędne do życia

Ⴗ wzajemne zależności miedzy składnikami środowiska

Uczeń:

ိ wyjaśni, co nazywamy przyrodą

ိ odróżni przyrodę ożywioną od nieożywionej

ိ wymieni elementy przyrody ożywionej i nieożywionej

ိ wskaże miejsca życia organizmów

ိ scharakteryzuje czynniki warunkujące istnienie życia

ိ porówna zmiany zachodzące w przyrodzie nieożywionej ze zmianami zachodzącymi w przyrodzie ożywionej

ိ wyjaśni związki zachodzące między przyrodą żywą i martwą

ိ uzasadni, że obserwacja jest głównym sposobem poznawania świata

ိ analiza literatury popularnonaukowej, encyklopedii, słowników itp.

ိ obserwacja ilustracji, plansz i schematów

ိ praca metodami i technikami aktywizującymi

ိ rozmowa, kierowana przez nauczyciela na temat nieożywionych i żywych elementów przyrody oraz efektów wynikających z ich oddziaływania na siebie

Ⴈ pobudzenie ciekawości poznawczej otaczającą przyrodą

Edukacja ekologiczna:

• wpływ codziennych czynności i zachowań w domu, szkole, miejscu zabawy i pracy na stan środowiska naturalnego

3.

Czy jesteś dobrym obserwatorem przyrody?

Ⴗ cechy dobrego przyrodnika

Ⴗ obserwacje jako podstawowe źródło wiedzy o przyrodzie

Ⴗ zasady prowadzenia obserwacji

Uczeń:

ိ wymieni cechy dobrego przyrodnika

ိ zakłada dzienniki obserwacji przyrody zgodnie z instrukcja podaną przez nauczyciela

ိ uzasadni konieczność posiadania każdej z cech przez obserwatora

ိ wskaże elementy przyrody, które można obserwować

ိ wskaże źródła poszerzania wiedzy

ိ wyszukuje informacje w słowniku, atlasie, encyklopedii itp.

ိ pogadanka

ိ obserwacja elementów przyrody nieożywionej i ożywionej w otoczeniu szkoły

ိ opracowanie sprawozdania z przeprowadzonych obserwacji

ိ analizowanie postaw ucznia jako obserwatora przyrody

ိ wykorzystywanie różnych źródeł informacji atlasy, albumy, literatura popularnonaukowa, encyklopedie, słowniki itp.

Ⴈ opanowanie nawyku starannej obserwacji w życiu codziennym

Edukacja regionalna:

• najbliższe otoczenie domu rodzinnego, sąsiedztwa i szkoły

Zajęcia w terenie.(otoczenie szkoły)

4.

5.

Przyrządy stosowane w badaniach przyrodniczych

Ⴗ przyrządy stosowane w badaniach przyrodniczych

Ⴗ zróżnicowanie obiektów przyrodniczych od małych niewidocznych gołym okiem, po wielkie i odległe, niewidoczne bez specjalnych przyrządów

Uczeń:

ိ wymieni przyrządy służące przyrodnikowi

ိ odróżni poszczególne przyrządy służące do obserwacji

ိ nazwie części mikroskopu

ိ wymieni kolejne czynności podczas mikroskopowania

ိ określi przeznaczenie lornetki, lupy, mikroskopu

ိ obserwuje obiekty za pomocą lornetki, lupy i mikroskopu

ိ wymieni przyrządy służące do obserwacji astronomicznych i meteorologicznych

ိ wykona schematyczny rysunek obserwowanego obiektu

ိ wykorzystywanie różnych źródeł informacji literatura popularnonaukowa, encyklopedie, słowniki itp.

ိ praca metodami i technikami aktywizującymi

ိ obserwacja fotografii, ilustracji, plansz i schematów

ိ praca z podręcznikiem

ိ obserwacja obiektów (okruchów skalnych, części roślin, preparatów biologicznych (owady) i preparatów mikroskopowych)

ိ ćwiczenia z lupą i mikroskopem

ိ praca w grupach

Ⴈ poczucie odpowiedzialności z efekty pracy zespołowej

Ⴈ kształtowanie wyobraźni przestrzennej

Edukacja czytelnicza i medialna:

Ⴗ wydawnictwa informacyjne

Edukacja regionalna:

• najbliższe otoczenie domu rodzinnego, sąsiedztwa i szkoły

6.

Obserwacje jako podstawowe źródło wiedzy o przyrodzie - zajęcia w terenie.

Uczeń:

ိ wymieni ogólne cechy obserwowanych obiektów

ိ dobiera techniki obserwacji w zależności od obiektu

ိ uzasadni, dlaczego obserwacja jest podstawowym źródłem zdobywania wiedzy

ိ dostrzega szczegóły w obserwowanych obiektach

ိ wnioskuje na podstawie prowadzonych obserwacji

ိ ćwiczenia w dobieraniu właściwych technik obserwacji

ိ obserwacja obiektów przyrodniczych z wykorzystaniem przyrządów

ိ praca w grupie

ိ rejestracja wyników obserwacji w formie opisu., rysunków, szkiców terenowych, tabel itp.

Ⴈ kształtowanie poczucia odpowiedzialności z pracę w grupach

7.

8.

Określamy kierunki świata.

Ⴗ widnokrąg

Ⴗ kierunki geograficzne główne i pośrednie

Ⴗ zjawisko magnetyzmu ziemskiego

Ⴗ siły magnetyczne i ich zastosowanie

Ⴗ kompas i jego zastosowanie

Uczeń:

ိ wyjaśni pojecie widnokrąg

ိ określi warunki sprzyjające obserwacji widnokręgu

ိ scharakteryzuje sposoby wyznaczania kierunków

ိ wskaże wykorzystanie zjawisk magnetycznych w różnych urządzeniach

ိ nazwie i wskaże kierunki główne i pośrednie

ိ poda oznaczenia kierunków głównych i pośrednich

ိ omówi zasadę działania kompasu

ိ wyznaczy za pomocą kompasu główne kierunki w terenie

ိ uzasadni konieczność posługiwania się międzynarodowymi oznaczeniami kierunków głównych i pośrednich przyjętymi z języka angielskiego

ိ wyznaczy kierunki główne i pośrednie różnymi sposobami

ိ wyjaśni, w jaki sposób wyznaczyć kierunki, obserwując niebo nocą

ိ porówna dokładność poszczególnych sposobów wyznaczania kierunków

ိ pogadanka

ိ praca z podręcznikiem i atlasem

ိ obserwacja widnokręgu na osłoniętej przestrzeni i częściowo zabudowanej

ိ opisanie praktycznego wykorzystania zjawisk magnetycznych

ိ opisanie kompasu i zasady jego działania

ိ wyznaczanie kierunków głównych i pośrednich za pomocą kompasu i innymi sposobami (w terenie)

Ⴈ zainteresowanie zjawiskami magnetycznymi ze wskazaniem na możliwość ich praktycznego zastosowania

Edukacja regionalna:

• najbliższe otoczenie domu rodzinnego, sąsiedztwa i szkoły

Jedna lekcja w terenie.

9.

10.

Obserwujemy zmiany pór roku.

Ⴗ wschód, zachód, górowanie Słońca

Ⴗ dzień równonocy

Ⴗ przesilenie letnie i zimowe

Ⴗ widome drogi Słońca nad widnokręgiem

Ⴗ zmiany wysokości Słońca w różnych porach roku

Ⴗ zmiany zachodzące w przyrodzie wiosną, latem, jesienią i zimą

Uczeń

ိ wyjaśni pojęcia: wschód, zachód, górowanie Słońca, dzień równonocy, przesilenie letnie, przesilenie zimowe

ိ poda daty rozpoczęcia kalendarzowych pór roku

ိ opisze zmiany zachodzące w przyrodzie wiosną, latem, jesienią i zimą

ိ wyjaśni, dlaczego lato jest okresem pełni życia i rozwoju

ိ wskaże widomą drogę Słońca nad linią widnokręgu

ိ wskaże miejsca wschodu i zachodu Słońca na linii widnokręgu w czterech porach roku

ိ wyjaśni przyczyny odlotów ptaków i snu zimowego zwierząt

ိ zaplanuje działania, które ułatwią zwierzętom przetrwanie zimy

ိ pogadanka, mini - wykład

ိ obserwacja drogi Słońca nad widnokręgiem (w terenie)

ိ pomiar wysokości Słońca nad widnokręgiem w południe za pomocą gnomonu(w różnych porach roku)

ိ obserwacja zmian klimatycznych zachodzących jesienią

ိ obserwacja zachowania się zwierząt i przystosowań roślin do życia jesienią i w zimie

ိ praca w grupach

ိ praca z encyklopedią i słownikiem i literatura przyrodniczą

ိ praca z podręcznikiem

ိ analiza widomęj wędrówki Słońca na horyzontem w atlasie

Ⴈ kształtowanie poczucia odpowiedzialności z pracę w grupach

Ⴈ nabywanie właściwej postawy i przestrzeganie zasad bezpieczeństwa podczas wykonywania obserwacji i pomiarów

Edukacja czytelnicza

i medialna:

Ⴗ wydawnictwa informacyjne, literatura popularnonaukowa

Jedna lekcja w terenie

11.

12.

Pogoda i jej składniki.

Ⴗ pogoda i jej zmienność w ciągu doby

Ⴗ składniki pogody

Ⴗ powstawanie i rodzaj opadów

Ⴗ temperatura powietrza

Ⴗ zachmurzenie nieba

Ⴗ rodzaje wiatrów

Ⴗ ciśnienie atmosferyczne

Ⴗ zjawiska atmosferyczne: burza, tęcza, grzmot, piorun

Ⴗ zasady bezpiecznego zachowania się podczas burzy

Ⴗ przyrządy służące do pomiaru składników pogody

Uczeń:

ိ wymieni składniki pogody

ိ nazwie rodzaje opadów

ိ wyjaśni w jaki sposób powstają opady

ိ porówna sposób powstawania śniegu i gradu

ိ wyjaśni przyczyny różnic temperatury powietrza w miejscu zacienionym i nasłonecznionym

ိ wyjaśni właściwy sposób umocowania termometru zaokiennego

ိ określi rodzaje chmur

ိ wyjaśni sposób powstawania chmur

ိ wyjaśni związek miedzy rodzajami chmur a opadami

ိ rozpozna rodzaje chmur i opadów

ိ nazwie przyrządy służące do pomiaru poszczególnych składników pogody

ိ określi kierunek i siłę wiatru, posługując się wiatromierzem

ိ odczyta wysokość ciśnienia

ိ wyjaśni, co to jest wyż i niż atmosferyczny

ိ wyjaśni, jak powstają wiatry

ိ wymieni rodzaje wiatru i poda ich krótką charakterystykę

ိ opisze przebieg burzy i wyjaśni zasady bezpiecznego zachowania się podczas burzy

ိ poda przykłady zjawisk optycznych, elektrycznych i akustycznych

ိ praca z podręcznikiem i

ိ pogadanka

ိ praca w grupach

ိ obserwacja plansz i schematów

ိ odczytywanie temp. powietrza i wielkości opadów własnej miejscowości na podstawie mapy Polski

ိ pomiar temperatury powietrza na różnych wysokościach

ိ doświadczenie pokazujące parowanie wody i skraplanie pary wodnej

ိ obliczanie temperatury średniej dobowej

ိ doświadczenie pokazujące wymianę powietrza w sali podczas wietrzenia

ိ porównywanie kierunku i prędkości wiatru w miejscach odkrytych i osłoniętych (np. obserwacja w drodze do szkoły)

Ⴈ rozwijanie zainteresowań zjawiskami atmosferycznymi

Ⴈ kształtowanie współodpowiedzialności za pracę w grupach

13.

Jak zanotować wyniki obserwacji pogody?

Ⴗ obserwacje pogody

Ⴗ znaki na mapie pogody

Ⴗ telewizyjna mapa pogody

Uczeń:

ိ odczyta znaki z mapy pogody

ိ prowadzi dzienniki obserwacji pogody

ိ sporządzi mapę pogody, wykorzystując znaki graficzne

ိ opisze pogodę w swoim regionie (wsi)

ိ obserwuje i mierzy elementy pogody

ိ rejestruje wyniki obserwacji i pomiarów w tabelach

ိ czyta treść tabel i wykresów dotyczących pogody

ိ odczyta prognozę pogody dla swojej miejscowości za pomocą telewizyjnej mapy pogody

ိ praca podręcznikiem

ိ prowadzenie obserwacji pogody w krótkim okresie (tydzień), cztery razy w roku (wiosna , lato, jesień, zima): pomiar temp. , rodzaje chmur i stopień zachmurzenia, rodzaje opadów oraz określenie prędkości wiatru

ိ zapisywanie wyników obserwacji i pomiarów w tabeli

ိ czytanie map pogody

ိ obserwacja zmian pogody i ich wpływu na przyrodę

ိ praca w grupach.

Ⴈ rozwijanie zainteresowań poznawczych uczniów

14.

Jak zbudowane są substancje?

Ⴗ kinetyczno - molekularny model budowy materii

Ⴗ pojęcie substancji, atomu i cząsteczki

Ⴗ trzy stany skupienia

Uczeń:

ိ wskaże w najbliższym otoczeniu przykłady substancji

ိ określi właściwości drewna, metalu, wody, powietrza

ိ poda przykłady substancji będących w różnych stanach skupienia

ိ nazwie stany skupienia

ိ określi właściwości dowolnie wybranej substancji

ိ założy hodowlę kryształów

ိ wyjaśni pojęcia: atom, cząsteczka, substancja

ိ omowi ziarnistą budowę substancji

ိ wykaże, że drobiny są w ciągłym ruchu

ိ wyjaśni model substancji w trzech stanach skupienia

ိ wykaże, że odległości między drobinami są zależne od stanu skupienia

ိ doświadczenie modelowe; mieszanie wody z denaturatem i kaszy z grochem

ိ wnioskowanie, że substancje zbudowane są z cząsteczek

ိ analiza schematu budowy cząsteczek krzemionki, wody, tlenu

ိ przedstawienie budowy substancji za pomocą modelu

ိ badanie właściwości różnych substancji

Ⴈ kształtowanie postawy badawczej

15.

Zmiany stanu skupienia wody.

Ⴗ rola wody

Ⴗ występowanie wody na Ziemi

Ⴗ trzy stany skupienia wody

Ⴗ parowanie, skraplanie, zamarzanie, topnienie, sublimacja, resublimacja

Ⴗ woda w naczyniach połączonych

Uczeń:

ိ wymieni stany skupienia wody

ိ scharakteryzuje wodę występującą w stanie ciekłym, stałym i gazowym

ိ nazwie przemiany zachodzące pomiędzy różnymi stanami skupienia

ိ określi warunki potrzebne do zmiany stanu skupienia

ိ oceni rolę wody występującej w stanie stałym

ိ wyjaśni związek zachodzący między zmianą stanów skupienia a niszczeniem skał

ိ wyjaśni pojęcia: parowanie, skraplanie, zamarzanie, topnienie, sublimacja, resublimacja

ိ wykaże, że lód jest lżejszy od wody

ိ porówna parowanie z wrzeniem

ိ pogadanka

ိ praca z podręcznikiem i innymi źródłami wiedzy

ိ obserwacja zmian stanu skupienia wody

ိ obserwacja zachowania się wody w stanie ciekłym w naczyniach połączonych

Ⴈ odczuwanie potrzeby pogłębiania wiedzy przyrodniczej

16.

Obieg wody w przyrodzie.

Ⴗ krążenie wody w przyrodzie

Ⴗ rola parowania i skraplania w wędrówce wody w przyrodzie

Ⴗ powstanie źródeł i rzek

Uczeń:

ိ na podstawie schematu omówi obieg wody w przyrodzie

ိ dostrzega obieg wody w przyrodzie

ိ wskaże zjawiska, które powodują wędrówkę wody w przyrodzie np. deszcze jako skraplanie pary wodnej, wysychanie wody po deszczu jako parowanie

ိ wyjaśni w jaki sposób powstają źródła i rzeki

ိ wyjaśni rolę składników pogody w zmianach stanów skupienia wody

ိ obserwacja zjawisk zachodzących w najbliższym otoczeniu: omówienie krążenia wody

ိ obserwacja zachmurzenia nieba

ိ obserwacje, co dzieje się z opadem po dotarciu do powierzchni gruntu

ိ analiza schematu obiegu wody w przyrodzie

ိ praca z podręcznikiem i atlasem

ိ pogadanka

ိ praca metodami i technikami aktywizującymi

Ⴈ uświadomienie znaczenia obiegu wody w przyrodzie

17.

Hodujemy i obserwujemy rośliny.

Ⴗ planowanie uprawy

Ⴗ prowadzenie dokumentacji

Ⴗ warunki niezbędne do życia roślin

Uczeń:

ိ zakłada hodowlę fasoli lub rzeżuchy

ိ wyjaśni w jakim celu prowadzimy hodowlę

ိ określi zasady postępowania z hodowanymi organizmami

ိ zaplanuje obserwacje na podstawie założonej hodowli

ိ wnioskuje na podstawie prowadzonych obserwacji

ိ uprawa i pielęgnacja doniczkowych roślin ozdobnych

ိ pogadanka

ိ założenie hodowli fasoli lub rzeżuchy

ိ prowadzenie obserwacji (dokumentowanie obserwacji i wyciąganie wniosków)

Ⴈ przekonanie o roli prawidłowej opieki nad uprawianymi roślinami

Ⴈ kształtowanie poczucia odpowiedzialności za uprawiane rośliny

Edukacja ekologiczna:

• wpływ codziennych czynności i zachowań w domu, szkole, miejscu zabawy i pracy na stan środowiska naturalnego

18.

Zakładamy i prowadzimy hodowle zwierząt.

Ⴗ budowa i warunki życia zwierząt, które mogą być hodowane w szkole i domu

Uczeń:

ိ wymieni nazwy zwierząt, które można hodować w pracowni szkolnej i w domu

ိ określi warunki niezbędne do hodowli ryb , chomika, żółwia, patyczaków, papug i innych

ိ określi warunki, w jakich należy prowadzić hodowle zwierząt

ိ prowadzi dziennik obserwacji hodowanych zwierząt

ိ przedstawi zwierzęta hodowane w domu i omówi sposób opieki nad nimi

ိ samodzielnie założy hodowlę dżdżownic

ိ zaplanuje cel hodowli i obserwację dżdżownicy

ိ pogadanka

ိ prezentacja zwierząt hodowanych przez uczniów i form opieki nad nimi

ိ obserwacja hodowli ryb akwariowych, patyczaków, żółwia, papug

ိ analizowanie odpowiedniej literatury dotyczącej hodowli zwierząt

Ⴈ przekonanie o roli prawidłowej opieki nad hodowanymi zwierzętami

Ⴈ kształtowanie poczucia odpowiedzialności za hodowane zwierzęta

Edukacja ekologiczna:

• wpływ codziennych czynności i zachowań w domu, szkole, miejscu zabawy i pracy na stan środowiska naturalnego

19.

Podsumowanie działu „Przyroda i jej elementy”

Ⴗ zakres treści zgodny z nr zajęć 2 - 18

Cele zajęć jak podczas realizacji jednostek lekcyjnych nr 2 - 18

20.

Test sprawdzający wiadomości i umiejętności - „Przyroda i jej elementy”

Ⴈ zakres treści: tematy 2 - 18

21.

Omówienie wyników i poprawa testu sprawdzającego „Przyroda i jej elementy”

Cele zajęć w zależności od wyników testu sprawdzającego.

Budowa i czynności życiowe organizmów

22

Wspólne cechy budowy organizmów.

Ⴗ komórka jako podstawowa jednostka organizmu

Ⴗ cechy komórek

Ⴗ organizmy jednokomórkowe i wielokomórkowe

Ⴗ pojęcia: tkanka, narząd, układ narządów, organizm

Uczeń:

ိ wyjaśni pojęcia: organizm, komórka, tkanka, narząd, układ narządów

ိ dowiedzie, że komórka to podstawowa jednostka budująca i czynnościowa organizmu

ိ omówi funkcje wybranych elementów składowych komórki

ိ wskaże przykłady narządów roślin zwierząt

ိ nazwie wskazane narządy

ိ sklasyfikuje organizmy na jedno - i wielokomórkowe

ိ wyjaśni, dlaczego komórki jednego organizmu mają różną budowę

ိ wymieni organizmy roślinne i zwierzęce należące do jednokomórkowych

ိ porówna organizmy jedno - i wielokomórkowe

ိ obserwacje mikroskopowe wykazujące budowę komórkową organizmów

ိ pogadanka, mini wykład

ိ przedstawienie elementów budowy komórki i ich funkcji na przykładzie podręcznika i schematów

ိ obserwacja narządów roślin, zwierząt i człowieka

ိ obserwacja, analiza i interpretacja tablic graficznych - przykłady narządów

ိ praca w grupach

ိ praca z podręcznikiem i innymi źródłami wiedzy

Ⴈ przestrzeganie zasad właściwego obchodzenia się z mikroskopem

Ⴈ kształtowanie postawy dzielenia się swoimi umiejętnościami i wiedzą z kolegami

Edukacja czytelnicza

i medialna:

Ⴗ wydawnictwa informacyjne, literatura popularnonaukowa

23.

Obserwacje mikroskopowe wykazujące budowę komórkową organizmu.

Ⴗ pojęcie komórki

Ⴗ budowa komórkowa organizmów

Ⴗ przykłady komórek roślinnych i zwierzęcych

Uczeń:

ိ stwierdzi na podstawie preparatów, że wszystkie organizmy zbudowane są z komórek

ိ wymieni podstawowe części składowe komórki

ိ prowadzi poprawnie obserwacje mikroskopowe

ိ sporządza notatki w formie schematycznych rysunków

ိ uzasadni, dlaczego komórki mają różny kształt i wielkość

ိ obserwacja mikroskopowa komórek nabłonka i komórek krwi,

ိ wykonanie przez uczniów preparatu komórki skórki liścia spichrzowego cebuli, obserwacja i wykonanie rysunku spod mikroskopu

ိ obserwacja i analiza ilustracji przedstawiających komórki spod mikroskopu

Ⴈ przekonanie o jedności i różnorodności żywych organizmów

Ⴈ przestrzeganie zasad właściwego obchodzenia się z mikroskopem

24.

25.

Czynności życiowe organizmów.

Ⴗ cechy istot żywych

Uczeń:

ိ wymieni czynności życiowe organizmów

ိ wyjaśni istotę czynności życiowych

ိ scharakteryzuje poszczególne czynności życiowe organizmów

ိ poda różne sposoby poruszania się zwierząt

ိ wyjaśni, na czym polega samożywność i cudzożywność

ိ wskaże różnice pomiędzy samożywnością a cudzożywnością

ိ wyjaśni, na czym polegają ruchy roślin

ိ objaśni sposób produkowania pokarmu przez rośliny

ိ określi cel wymiany gazowej u organizmów

ိ uzasadni, że rośliny mają zdolność ruchu

ိ porówna sposób poruszania się organizmów żywych i elementów przyrody nieożywionej

ိ pogadanka

ိ obserwacja roslin ozdobnych i uprawnych, wyglądu i czynności życiowych ssaka

ိ analiza plansz i schematów

ိ obserwacja zachowania się ryb w akwarium, ich reakcji na działanie różnych bodźców

ိ praca z podręcznikiem

ိ praca indywidualna i grupowa

ိ praca metodami i technikami aktywizującymi

Ⴈ przekonanie o jedności i różnorodności świata żywego

Ⴈ wdrażanie do współodpowiedzialności za pracę zespołową

26.

Każda istota żywa pochodzi od istoty żywej.

Ⴗ cel rozmnażania

Ⴗ rozmnażanie płciowe i bezpłciowe

Uczeń:

ိ wyjaśni, w jakim celu rozmnażają się organizmy

ိ wyróżni dwa podstawowe sposoby rozmnażania

ိ wskaże części roślin służące do rozmnażania bezpłciowego

ိ rozmnoży roślinę doniczkową przez sadzonkę

ိ scharakteryzuje sposoby rozmnażania bezpłciowego

ိ wyjaśni, na czym polega rozmnażanie płciowe

ိ oceni znaczenie rozmnażania dla każdego osobnika i wszystkich organizmów

ိ pogadanka, mini - wykład

ိ obserwacja rozmnażania bezpłciowego u roślin

ိ analiza plansz, ilustracji i schematów przedstawiających proces rozmnażania

ိ praca z podręcznikiem, encyklopedią i literaturą przyrodniczą

Ⴈ kształtowanie postawy badawczej

Edukacja czytelnicza

i medialna:

Ⴗ wydawnictwa informacyjne, literatura popularnonaukowa

27.

Wzajemne zależności miedzy organizmami.

Ⴗ podział organizmów ze względu na sposób odżywiania

Ⴗ pojecie producenta, konsumenta

Ⴗ łańcuch pokarmowy

Ⴗ przystosowania obronne i ochronne roślin i zwierząt

Uczeń:

ိ wyjaśni, co nazywamy łańcuchem pokarmowym

ိ układa łańcuchy pokarmowe

ိ uzasadni nazwy ogniw łańcucha: producenci, konsumenci

ိ uzasadni kolejność ogniw w łańcuchu pokarmowym

ိ wyjaśni w jaki sposób rośliny i zwierzęta bronią się przed wrogami

ိ wskaże przykłady innych zależności niż pokarmowe między organizmami

ိ wyjaśni rolę drobnoustrojów w łańcuchu pokarmowym

ိ oceni rolę roślin dla odżywiania się istot żywych

ိ oceni rolę niektórych zwierząt w zapylaniu i rozprzestrzenianiu się roślin

ိ pogadanka

ိ analiza plansz i schematów przedstawiających łańcuchy pokarmowe

ိ praca z podręcznikiem, encyklopedią, literaturą popularnonaukową

ိ układanie prostych łańcuchów pokarmowych i tworzenie sieci wzajemnych zależności

ိ praca w grupach

ိ praca metodami i technikami aktywizującymi

Ⴈ zainteresowanie omawianą problematyką

Edukacja czytelnicza

i medialna:

Ⴗ wydawnictwa informacyjne, literatura popularnonaukowa

28.

29.

Krajobraz i jego elementy.

Ⴗ pojęcie krajobrazu

Ⴗ elementy krajobrazu

Ⴗ naturalne i kulturowe składniki krajobrazu

Ⴗ krajobraz naturalny, częściowo i całkowicie przekształcony

Ⴗ efekty działania sił wewnętrznych i zewnętrznych

Uczeń:

ိ wyjaśni znaczenie pojęcia krajobraz

ိ wymieni elementy krajobrazu

ိ rozpozna naturalne i kulturowe składniki krajobrazu

ိ wymieni czynniki rzeźbiące krajobraz

ိ określi, w jaki sposób człowiek przekształca krajobraz

ိ opisze zmiany w wyglądzie góry, które są efektem działania wód opadowych na podstawie doświadczenia

ိ scharakteryzuje działanie sił zewnętrznych jako rzeźbiarza krajobrazu

ိ wyjaśni, w jaki sposób woda niszczy skały

ိ scharakteryzuje wpływ sił wewnętrznych na zmiany w krajobrazie

ိ wyjaśni pojęcie: wietrzenie skał

ိ oceni rolę wiatru jako rzeźbiarza krajobrazu

ိ poda przykłady krajobrazów naturalnych, częściowo i całkowicie przekształconych

ိ opisze cechy lokalnego krajobrazu (w okolicy domu i szkoły) oraz krajobrazu własnego regionu

ိ opisze krajobraz miejski i wiejski na podstawie obserwacji bezpośrednich i źródeł pośrednich (fotografii, ilustracji)

ိ metody praktyczne(doświadczenie)

ိ pogadanka, elementy wykładu

ိ praca metodami i technikami aktywizującymi

ိ obserwacja i wyodrębnianie elementów krajobrazu na ilustracjach i fotografiach

ိ analizowanie zdjęć przedstawiających elementy krajobrazu naturalnego i przekształconego przez człowieka

ိ praca z podręcznikiem i atlasem

ိ analiza literatury popularnonaukowej.

Edukacja czytelnicza

i medialna:

Ⴗ wydawnictwa informacyjne, literatura popularnonaukowa

Edukacja ekologiczna:

• wpływ codziennych czynności i zachowań w domu, szkole, miejscu zabawy i pracy na stan środowiska naturalnego

30.

Ukształtowanie powierzchni i formy terenu.

Ⴗ pojęcia: wzgórze, góra, pagórek, dolina, kotlina

Ⴗ typy terenu:

równinny, falisty, pagórkowaty, górzysty

Uczeń:

ိ nazwie formy terenu

ိ rozpozna formy terenu

ိ wyjaśni pojęcia: wzgórze, góra, pagórek, dolina, kotlina

ိ wymieni formy terenu powstałe na skutek działalności człowieka

ိ porówna dolinę z kotliną

ိ odróżni pagórek od góry

ိ wymieni typy terenu

ိ pogadanka

ိ elementy wykładu

ိ praca z podręcznikiem i encyklopedią, słownikiem geograficznym i atlasem

ိ praca metodami i technikami aktywizującymi

ိ obserwacja form terenu i typów terenu na ilustracjach, fotografiach, planszach i bezpośredniej obserwacji

Ⴈ kształtowanie postawy badawczej

Edukacja czytelnicza

i medialna:

Ⴗ wydawnictwa informacyjne, literatura popularnonaukowa

31.

Opisujemy krajobraz miejsca rodzinnego

Ⴗ formy terenu w najbliższej okolicy

Ⴗ elementy krajobrazu wiejskiego

Ⴗ działanie sił zewnętrznych i wewnętrznych w krajobrazie najbliższej okolicy

Ⴗ rodzaje i funkcje zabudowy oraz dróg komunikacyjnych w okolicy szkoły

Ⴗ warunki życia ludności

Ⴗ główne formy użytkowania ziemi

Ⴗ sposoby zagospodarowania terenu w miejscu zamieszkania

Uczeń:

ိ określi typ terenu swojej miejscowości

ိ wymieni formy terenu występujące w krajobrazie okolicy

ိ wskaże elementy krajobrazu naturalnego i przekształconego przez człowieka w okolicy

ိ opisze cechy krajobrazu wiejskiego na podstawie bezpośredniej obserwacji

ိ wskaże przykłady działania sił zewnętrznych i wewnętrznych w krajobrazie okolicy

ိ wymieni zabytki i obiekty handlowe i przemysłowe nowo zbudowane w swojej miejscowości

ိ wyjaśni związek między środowiskiem lokalnym a innymi regionami: powiązania transportowe, handlowe, kulturalne itp.

ိ omówi sposoby użytkowania ziemi i rozpozna różne formy

ိ opisze warunki życia ludności

ိ opisze rodzaje działalności ludzi, które spowodowały pogorszenie lub poprawę środowiska lokalnego

ိ skonstruuje dłuższą wypowiedź pisemną opisującą krajobraz okolicy

ိ obserwacja elementów krajobrazu wiejskiego

ိ rozpoznawanie przeznaczenia różnego typu budynków i różnych form użytkowania terenu na wsi

ိ opisywanie rodzajów działalności, które spowodowały pogorszenie lub poprawę środowiska lokalnego

ိ projektowanie zagospodarowania najbliższej okolicy przyczyniającego się do poprawy stanu środowiska lokalnego

ိ praca w grupach

ိ praca metodami i technikami aktywizującymi

ိ konstruowanie dłuższej formy wypowiedzi pisemnej na temat krajobrazu okolicy

Ⴈ rozwijanie świadomości własnego miejsca w środowisku przyrodniczym, społecznymi kulturowym

Ⴈ wzbudzanie emocjonalnego zaangażowania w sprawy własnej miejscowości i regionu

Ⴈ rozbudzanie zainteresowania najbliższym środowiskiem

Edukacja ekologiczna:

Ⴗ przykłady miejsc (w najbliższym otoczeniu), w których obserwuje się korzystne i niekorzystne zmiany zachodzące w środowisku przyrodniczym

Edukacja regionalna:

Ⴗ najbliższe otoczenie domu rodzinnego, sąsiedztwa i szkoły

Ⴗ ogólna charakterystyka geograficzna i kulturowa regionu

Jedna lekcja w terenie.

32.

Powtórzenie i utrwalenie wiadomości..

• zakres treści zajęcia nr 22 - 31

Cele zajęć jak podczas realizacji jednostek lekcyjnych nr 22 - 31

33.

Pisemny sprawdzian wiadomości i umiejętności

34.

Omówienie i poprawa sprawdzianu.

Cele zajęć w zależności od wyników testu sprawdzającego.

TAJEMNICE CIAŁA

35

Pokarmy spożywane przez człowieka.

Ⴗ potrzeby pokarmowe ludzi

Ⴗ pokarmy pochodzenia roślinnego i zwierzęcego

Uczeń:

ိ wyjaśni pojęcie odżywiania

ိ wyjaśni, w jakim celu człowiek się odżywia

ိ wymieni czynniki od których zależą potrzeby pokarmowe ludzi

ိ uzasadni, że zróżnicowanie wymagań pokarmowych dotyczy nie tylko jakości, ale też ilości spożywanych pokarmów

ိ porządkuje pokarmy ze względu na pochodzenie

ိ poda przykłady pokarmów należących do grup o dużej zawartości białek, cukrów, tłuszczów, witamin i soli mineralnych

ိ wyjaśni, do czego zużywana jest energia zawarta w pokarmach

ိ pogadanka, elementy wykładu

ိ podział pokarmów na podstawie ich pochodzenia i składu

ိ analiza tablic graficznych i ilustracji

ိ określanie wartości pokarmów pod względem jakościowym i ilościowym

ိ praca w grupach

ိ praca metodami i technikami aktywizującymi:

Ⴈ uświadomienie znaczenia właściwego odżywiania się

Edukacja prozdrowotna:

• urozmaicenie i regularność posiłków

36.

37.

Główne składniki pokarmów i ich znaczenie dla organizmu.

Ⴗ składniki wchodzące w skład pokarmów: białka, cukry, tłuszcze, sole mineralne, witaminy, błonnik i ich rola

Uczeń:

ိ wymieni główne składniki pokarmów

ိ omówi rolę poszczególnych składników pokarmowych

ိ wskaże produkty bogate w główne składniki pokarmowe

ိ wyjaśni, dlaczego nie można jeść ciągle tych samych pokarmów

ိ określi rolę witamin

ိ opisze skutki niedoboru witamin

ိ oceni rolę błonnika

ိ uzasadni, że witaminy w warzywach i owocach są zdrowsze niż w pastylkach

ိ pogadanka

ိ praca z podręcznikiem, encyklopedią, literatura popularnonaukową

ိ metody praktyczne: doświadczenia w wykrywaniu cukrów, tłuszczów i białek

ိ analiza wartości odżywczych różnych pokarmów (np. warzywa i owoce przyniesione przez uczniów)

ိ praca w grupach metodami i technikami aktywizującymi

Ⴈ uświadomienie znaczenia właściwego odżywiania się

Ⴈ przekonanie o wpływie sposobu odżywiania na wzrost i rozwój organizmu

Edukacja czytelnicza

i medialna:

Ⴗ wydawnictwa informacyjne, literatura popularnonaukowa

Edukacja prozdrowotna:

• urozmaicenie i regularność posiłków

38.

Nasze ciało a nasze pożywienie.

Ⴗ składniki budujące ciało człowieka

Ⴗ składniki ciała a składniki pożywienia

Ⴗ urozmaicenie i regularność posiłków

Ⴗ potrzeby pokarmowe ludzi

Uczeń:

ိ wymieni składniki budujące ciało człowieka

ိ wyjaśni, dlaczego należy spożywać urozmaicone pokarmy

ိ wyjaśni, kiedy odczuwamy pragnienie, a kiedy głód

ိ porówna składniki ciała ze składnikami pożywienia

ိ uzasadni, dlaczego należy regularnie się odżywiać

ိ wykaże, że potrzeby pokarmowe ludzi zależą od różnych czynników

ိ uzasadni, dlaczego wegetarianizm jest niewskazany w okresie dojrzewania

ိ pogadanka

ိ opracowanie jadłospisu na cały dzień dla ucznia kl. IV

ိ analiza tabeli ilustrującej dzienne zapotrzebowanie człowieka na różne składniki pokarmowe

ိ układanie jadłospisu w zależności od różnych czynników

ိ praca metodami i technikami aktywizującymi

Ⴈ wdrażanie do prowadzenia zdrowego trybu życia

Ⴈ przekonanie o wpływie sposobu odżywiania na wzrost i rozwój organizmu

Edukacja prozdrowotna:

• urozmaicenie i regularność posiłków

39.

Ogólna charakterystyka układu pokarmowego.

Ⴗ narządy tworzące układ pokarmowy

Ⴗ proces trawienia

Ⴗ wędrówka pokarmu wewnątrz ciała człowieka

Uczeń:

ိ określi rolę układu pokarmowego

ိ wymieni narządy tworzące układ pokarmowy

ိ wskaże na sobie i modelu położenie poszczególnych organów

ိ uzasadni, dlaczego należy dokładnie żuć pokarm

ိ wyjaśni pojęcie: trawienie

ိ omówi wędrówkę pokarmu wewnątrz ciała człowieka

ိ porówna mechaniczne i chemiczne trawienie

ိ opisze procesy zachodzące w jamie ustnej

ိ objaśni, co dzieje się z pokarmem po zakończeniu trawienia

ိ wskaże narządy, w których pokarm ulega przekształceniu chemicznemu

ိ pogadanka, elementy wykładu

ိ obserwacja i analiza budowy układu na modelu

ိ przeprowadzenie analizy, w jaki sposób pokarm dociera do komórek

ိ praca z podręcznikiem i innymi źródłami wiedzy (atlasy, albumy, encyklopedie)

ိ praca metodami i technikami aktywizującymi ိ obserwacja i analiza przewodu pokarmowego przedstawionego na planszy poglądowej i foliogramie

ိ praca indywidualna i grupowa

Ⴈ rozwijanie zainteresowania własnym zdrowiem w aspekcie poznawania budowy własnego organizmu

Edukacja czytelnicza

i medialna:

Ⴗ wydawnictwa informacyjne, literatura popularnonaukowa

40.

41.

Zasady właściwego odżywiania się.

Ⴗ właściwy dobór pokarmów

Ⴗ zasady właściwego żywienia

Ⴗ zasady gotowania warzyw i owoców

Ⴗ zasady kupowania produktów spożywczych

Ⴗ estetyka sporządzania i spożywania posiłków

Ⴗ sposoby zabezpieczania żywności przed zniszczeniem i zepsuciem

Ⴗ przyczyny i skutki niewłaściwego żywienia

Uczeń:

ိ odczyta z opakowań skład produktów spożywczych i termin przydatności do spożycia

ိ wskaże składniki, które powinny być czynnikiem wzbudzającym czujność konsumenta

ိ wyjaśni, dlaczego należy spożywać pokarmy świeżo przygotowane

ိ wymieni podstawowe zasady żywienia

ိ prawidłowo zachowa się w nagłych wypadkach np. zatruć, zakrztuszeń

ိ przygotuje prosty posiłek, przestrzegając zasad higieny

ိ wyjaśni, na czym polega estetyka sporządzania i spożywania posiłków

ိ nakryje estetycznie stół do posiłku

ိ wymieni sposoby zabezpieczania żywności przed zniszczeniem i zepsuciem

ိ wymieni pokarmy, które dostarczą organizmowi ucznia kl. IV niezbędnych składników pokarmowych

ိ zaplanuje jadłospis dla siebie na kilka dni

ိ wyjaśni, dlaczego należy ograniczyć spożywanie chipsów, hamburgerów itp.

ိ wyjaśni pojęcie „zdrowa żywność”

ိ omówi przyczyny i skutki niewłaściwego żywienia

ိ pogadanka, elementy wykładu

ိ swobodne wypowiedzi uczniów

ိ analiza piramidy pokarmowej

ိ projektowanie jadłospisu

ိ przygotowanie posiłku (surówka, sałatka, deser, drugie śniadanie) z uwzględnieniem jego wartości odżywczych i estetyki spożywania

ိ zaaranżowanie estetycznie nakrytego stołu ze „zdrową żywnością”

ိ praca z podręcznikiem i odpowiednią literaturą

ိ przeprowadzenie wywiadu w najbliższym sklepie dotyczącego daty ważności produktów, ich ekspozycji i obecności w nich konserwantów

Ⴈ kształtowanie postaw zmierzających do przyjęcia prawidłowego sposobu odżywiania się

Ⴈ przekonanie o wpływie diety na utrzymanie kondycji psychofizycznej człowieka

Ⴈ uświadomienie wyższości profilaktyki nad leczeniem

Edukacja prozdrowotna:

• urozmaicenie i regularność posiłków, estetyka ich spożywania, zabezpieczanie żywności przed zanieczyszczeniem i zepsuciem

42.

Ogólna charakterystyka układu oddechowego.

Ⴗ pojęcie: wymiana gazowa

Ⴗ narządy tworzące układ oddechowy

Ⴗ droga wdychanego powietrza

Ⴗ cel wymiany gazowej

Uczeń:

ိ wyjaśni, na czym polega wymiana gazowa

ိ wymieni narządy tworzące układ oddechowy

ိ wskaże na sobie i modelu położenie poszczególnych organów

ိ porówna zużycie tlenu przez człowieka w trakcie wykonywania różnych czynności

ိ przedstawi budowę układu oddechowego

ိ przedstawi budowę poszczególnych narządów układu oddechowego

ိ opisze drogę wdychanego powietrza

ိ oceni rolę krwi w procesie wymiany gazowej

ိ opisze mechanizm wdechu i wydechu

ိ dokona pomiarów objętości klatki piersiowej podczas wdechu i wydechu

ိ uzasadni cel wymiany gazowej

ိ pogadanka, elementy wykładu

ိ obserwacja i analiza budowy układu na modelu

ိ przeprowadzenie analizy, w jaki sposób tlen dociera do komórek

ိ praca z podręcznikiem i atlasem do przyrody źródłami wiedzy

ိ opis układu oddechowego

na podstawie plansz i schematów

ိ dokonywanie pomiarów objętości klatki piersiowej podczas wdechu i wydechu

ိ wykrywanie dwutlenku węgla i pary wodnej w wydychanym powietrzu

Ⴈ wyrabianie przekonania o korzystnym wpływie ćwiczeń fizycznych na zwiększenie pojemności płuc czyli wydajności układu oddechowego

Edukacja prozdrowotna:

• zabawy ruchowe i rekreacja

43.

Oddychanie jako proces wyzwalania energii zawartej w pokarmach.

Ⴗ wykorzystanie pokarmu przez organizm

Ⴗ zapotrzebowanie człowieka na tlen

Ⴗ istota oddychania

Uczeń:

ိ wyjaśni, dlaczego świeczka w zamkniętym naczyniu gaśnie

ိ wyjaśni, w jaki sposób organizm wykorzystuje pokarm

ိ wskaże sytuacje, w których wzrasta zapotrzebowanie człowieka na tlen

ိ poda przykłady zawodów, które wymagają dużego wysiłku fizycznego

ိ zapisze schemat przedstawiający spalanie pokarmu

ိ wyjaśni, w jaki sposób wykorzystywana jest energia uzyskana ze spalenia pokarmu

ိ dostrzega związek miedzy odżywianiem a oddychaniem

ိ wyjaśni istotę oddychania

ိ pogadanka, mini wykład

ိ doświadczenie stwierdzające procesy energetyczne podczas spalania (ze świeczką)

ိ dyskusja na temat wykorzystania przez człowieka energii uzyskanej podczas oddychania

ိ praca z podręcznikiem

ိ analiza procesu oddychania na podstawie materiałów źródłowych

Edukacja prozdrowotna:

• zabawy ruchowe i rekreacja

44.

Poznajemy budowę i funkcje układu ruchu.

Ⴗ układ kostny i mięśniowy

Ⴗ rola szkieletu

Uczeń:

ိ wskaże główne elementy szkieletu

ိ omówi rolę szkieletu

ိ wymieni układy odpowiadające za ruch organizmu

ိ określi rolę kości i mięśni w wykonywaniu ruchów

ိ opisze kształt i pokrój kości kończyny górnej i dolnej

ိ wyjaśni, na czym polega zależna i niezależna od woli człowieka praca mięśni

ိ wykaże zależność między układem kostnym a mięśniowym

ိ poda przykłady mięśni pracujących niezależnie od woli człowieka

ိ zaprezentuje prawidłową postawę stojącą i siedzącą

ိ wymieni skutki nadmiernego obciążenia jednej kończyny

ိ wyjaśni związek miedzy szkieletem a mięśniami

ိ uzasadni związek budowy szkieletu z jego funkcją

ိ pogadanka

ိ obserwacja i analiza budowy czaszki, kręgosłupa, kończyn na podstawie modelu, szkieletu, plansz

ိ ćwiczenia i obserwacje skurczów mięśni na własnej nodze lub ręce

ိ obserwacja i analiza plansz, modelu człowieka, pojedynczych kości kończyny górnej i dolnej

ိ praca z podręcznikiem, atlasem do przyrody (schematy: układ kostny i mięśniowy) i literatura popularnonaukową

ိ analiza sylwetki uczniów w czasie siedzenia, stania i czytania

Ⴈ kształtowanie prawidłowej postawy

Ⴈ uświadomienie korzyści wynikających z ćwiczeń fizycznych

Edukacja prozdrowotna:

Ⴗ ochrona przed zagrożeniami naturalnymi i cywilizacyjnymi

• zabawy ruchowe i rekreacja, organizacja odrabiania lekcji i czasu wolnego, prawidłowa postawa ciała

45.

Kontrola pracy organizmu.

Ⴗ budowa i funkcje układu nerwowego

Ⴗ pojecie odruchu

Uczeń:

ိ określi rolę układu nerwowego

ိ dokona podziału układu nerwowego

ိ wymieni narządy tworzące układ nerwowy

ိ poda przykłady narządów, które działają zależnie, a także takie, które działają niezależnie od naszej woli

ိ wymieni elementy chroniące mózgowie i rdzeń kręgowy

ိ wyjaśni pojęcie odruchu

ိ poda przykłady odruchów warunkowych i bezwarunkowych

ိ oceni, jaka rolę układu nerwowego w prawidłowym funkcjonowaniu organizmu

ိ wyjaśni, w jaki sposób można usprawnić pracę układu nerwowego

ိ praca z podręcznikiem i dostępnymi źródłami wiedzy

ိ pogadanka, elementy wykładu

ိ opis ogólnej budowy układu nerwowego na podstawie atlasu do przyrody

ိ opis mózgowia, rdzenia kręgowego na podstawie plansz, modelu, fazogramu

ိ doświadczenie: odruch kolanowy

ိ analiza odruchów warunkowych i bezwarunkowych

Ⴈ wdrażanie do właściwego różnicowania form wypoczynku jako warunku dobrego funkcjonowania układu nerwowego

Ⴈ przekonanie o znaczeniu snu dla prawidłowego funkcjonowania mózgu

Edukacja czytelnicza

i medialna:

Ⴗ wydawnictwa informacyjne, literatura popularnonaukowa

46.

Używki - zagrożenie dla organizmu.

Ⴗ pojęcie: używki

Ⴗ wpływ alkoholu na organizm człowieka

Ⴗ wpływ palenia papierosów na palacza i jego rodzinę

Ⴗ narkomania i jej skutki

Uczeń:

ိ wyjaśni, co to jest nałóg

ိ nazwie substancje zaliczane do używek

ိ wyjaśni wpływ używek na funkcjonowanie organizmu

ိ poda przykłady społecznych skutków alkoholizmu

ိ oceni skutki nadużywania alkoholu i palenia papierosów dla zdrowia człowieka

ိ wyjaśni, na czym polega asertywność

ိ wykazuje postawę asertywną wobec picia alkoholu, palenia papierosów i zażywania narkotyków

ိ wykona plakat ostrzegający przed sięganiem po używki

ိ praca z podręcznikiem i innymi źródłami wiedzy ိ obserwacja plansz, ilustracji i zdjęć

ိ praca grupowa metodami i technikami aktywizującymi

ိ wykonanie plakatu o szkodliwości nałogów

Ⴈ przekonanie o negatywnych skutkach nikotynizmu, alkoholizmu i narkomanii

Ⴈ wdrażanie do przyjmowania postawy asertywnej

Edukacja czytelnicza

i medialna:

Ⴗ wydawnictwa informacyjne, literatura popularnonaukowa

Edukacja prozdrowotna:

• przyczyny i skutki używania środków psychoaktywnych

47

Podsumowanie wiadomości o czynnościach życiowych człowieka.

Ⴗ zakres treści zgodny z zajęciami nr 35- 46

Cele zajęć jak podczas realizacji jednostek lekcyjnych nr 63- 74

48

Test sprawdzający wiadomości i umiejętności - „Tajemnice ciała”

• zakres treści: tematy 35- 46

49

Omówienie wyników i poprawa testu sprawdzającego Tajemnice ciała'

Cele zajęć w zależności od wyników testu sprawdzającego wiadomości i umiejętności.

ZANIM ZOSTANIESZ RODZICEM

50.

Budowa oraz rola żeńskich i męskich narządów i komórek rozrodczych.

Ⴗ płeć - różnice w budowie fizycznej i psychicznej kobiety i mężczyzny

Ⴗ budowa narządów rozrodczych żeńskich i męskich oraz ich rola

Ⴗ budowa komórek rozrodczych i różnice między nimi

Ⴗ rozmnażanie warunkiem istnienia życia

Uczeń;

ိ wymieni podstawowe różnice w budowie fizycznej kobiety i mężczyzny

ိ nazwie męskie i żeńskie narządy rozrodcze

ိ wyróżni zewnętrzne i wewnętrzne narządy rozrodcze żeńskie

ိ wskaże na schematach narządy rozrodcze i określi czynności głównych elementów budowy

ိ nazwie komórki rozrodcze

ိ rozpozna na schematach komórki rozrodcze

ိ omówi ogólnie sposób rozmnażania się człowieka

ိ oceni znaczenie rozmnażania w utrzymaniu ciągłości życia na Ziemi

ိ analiza tablic przedstawiających układ rozrodczy człowieka

ိ opis budowy komórek rozrodczych na podstawie plansz

ိ pogadanka

ိ praca z podręcznikiem, atlasem do przyrody i literaturą popularnonaukową

ိ praca metodami i technikami aktywizującymi

Ⴈ nabywanie pozytywnego stosunku do płciowości

Ⴗ kształtowanie zainteresowań własnym ciałem, jego funkcjonowaniem

Ⴈ wyrabianie nawyku kulturalnego operowania słownictwem związanym z rozrodczością

Wychowanie do życia w rodzinie

Ⴗ macierzyństwo i ojcostwo. Podstawowa wiedza dotycząca budowy i funkcjonowania układu rozrodczego

Ⴗ różnice i podobieństwa miedzy chłopcami i dziewczętami. Identyfikacja z własną płcią. Akceptacja i szacunek dla siebie.

51.

52.

Etapy rozwoju człowieka.

Ⴗ cykl miesięczny, zapłodnienie, ciąża, poród

Ⴗ przebieg rozwoju zarodkowego i płodowego człowieka

Ⴗ charakterystyka etapów rozwoju człowieka

Ⴗ macierzyństwo i ojcostwo

Uczeń:

ိ wyjaśni pojęcia: cykl miesięczny, zapłodnienie, ciąża, poród

ိ poda cechy charakterystyczne dla zarodka i płodu

ိ wyjaśni, dlaczego do powstania nowego życia potrzebna jest kobieta i mężczyzna

ိ nazwie organ, w którym dochodzi do zapłodnienia i w którym rozwija się zapłodniona komórka jajowa

ိ wskaże narządy, w których powstają męskie i żeńskie komórki rozrodcze

ိ opisze przebieg rozwoju zarodkowego

ိ wymieni i scharakteryzuje poszczególne okresy rozwojowe w życiu dziecka

ိ określi rolę matki i ojca w wychowywaniu dziecka

ိ analiza zdjęć obrazujących rozwój zarodka i płodu

ိ opis etapów rozwoju dziecka na podstawie własnych zdjęć uczniów

ိ pogadanka

ိ praca z podręcznikiem i atlasem do przyrody

ိ obserwacja modelu budowy anatomicznej człowieka

ိ analiza książeczek zdrowia uczniów (przyrost wagi i wzrostu uczniów w poszczególnych latach)

Ⴈ uświadomienie odpowiedzialności kobiety i mężczyzny za poczęcie dziecka

Ⴈ wyrabianie poczucia szacunku do własnego ciała

Ⴈ wyrabianie nawyku kulturalnego operowania słownictwem związanym z rozrodczością

Wychowanie do życia w rodzinie

Ⴗ macierzyństwo i ojcostwo. Podstawowa wiedza dotycząca budowy i funkcjonowania układu rozrodczego

Ⴗ ciąża, rozwój płodu, poród, przyjęcie dziecka jako nowego członka rodziny

53.

Właściwa organizacja pracy i wypoczynku warunkiem zdrowia.

Ⴗ zasady higieny pracy i wypoczynku

Ⴗ zmęczenie fizyczne i umysłowe

Ⴗ wypoczynek czynny i bierny

Ⴗ plan zajęć ucznia klasy IV

Ⴗ racjonalne wykorzystanie swoich sił

Uczeń:

ိ omówi wpływ codziennych czynności na zdrowie człowieka

ိ wyjaśni, na czym polega uregulowany tryb życia

ိ wykaże znaczenie ruchu i świeżego powietrza dla zdrowia człowieka

ိ wyjaśni pojęcia: wypoczynek czynny i bierny, zmęczenie fizyczne i umysłowe

ိ zaproponuje, jak dobrze zaplanować dzień

ိ wymieni różne formy wypoczynku

ိ opracuje własny rozkład dnia z zachowaniem zasad zdrowego stylu życia

ိ uzasadni, dlaczego planowanie zajęć jest ważne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu

ိ obserwacja ilustracji przedstawiających różne formy wypoczynku

ိ pogadanka, dyskusja

ိ praca z podręcznikiem, encyklopedią

ိ opracowanie planu zajęć ucznia klasy IV

ိ praca metodami i technikami aktywizującymi

Ⴈ uświadomienie roli higieny pracy i wypoczynku w dbaniu o zdrowie

Ⴈ wdrażanie do umiejętności prawidłowego planowania zajęć w ciągu dnia

Edukacja prozdrowotna:

Ⴗ zabawy ruchowe i rekreacja, organizacja odrabiania lekcji i czasu wolnego; prawidłowa postawa ciała

Wychowanie do życia w rodzinie:

Ⴗ przekaz wartości i tradycji w rodzinie, wspólne świętowanie, spędzanie wolnego czasu

54.

55.

Dojrzewanie dziewcząt i chłopców.

Ⴗ charakterystyka okresu dojrzewania

Ⴗ zmiany zachodzące w organizmie w okresie dojrzewania

Ⴗczynniki wpływające na rozwój fizyczny

Ⴗ dojrzałość biologiczna, psychiczna i społeczna

Uczeń:

ိ omówi zmiany zachodzące u dziewcząt i chłopców w okresie dojrzewania

ိ wyjaśni, dlaczego niektórzy dojrzewają wcześniej, a inni później

ိ uzasadni rolę czynników wpływających na rozwój fizyczny

ိ wyjaśni zmiany psychiczne związane z okresem dojrzewania

ိ wyjaśni, na czym polega dojrzałość biologiczna, psychiczna i społeczna

ိ pogadanka, elementy wykładu

ိ dyskusja na temat czynników wpływających na rozwój fizyczny oraz osiągnięcie dojrzałości psychicznej

ိ praca z podręcznikiem i dostępnymi źródłami wiedzy

ိ praca grupowa i indywidualna

ိ praca metodami i technikami aktywizującymi

Ⴈ nabywanie umiejętności dbania o własne zdrowie

Edukacja prozdrowotna:

Ⴗ ochrona przed zagrożeniami naturalnymi i cywilizacyjnymi

Edukacja czytelnicza

i medialna:

Ⴗ wydawnictwa informacyjne, literatura popularnonaukowa

56

Podsumowanie i utrwalenie wiadomości.

• zakres treści obejmujący tematy zajęć nr 50 - 55

Cele zajęć zgodne z tematami nr 78 - 83

57.

Pisemny test sprawdzający osiągnięcia uczniów z działu „Zanim zostaniesz rodzicem'

• zakres treści obejmujący tematy zajęć nr 50 - 55

58

Omówienie i poprawa testu sprawdzającego osiągnięcia uczniów.

Cele zajęć w zależności od wyników testu sprawdzającego osiągnięcia uczniów.

59.

Co to znaczy chorować?

• przyczyny i profilaktyka chorób

Uczeń:

− wymieni objawy chorób zakaźnych

− wyjaśni, jakie czynniki sprzyjają zakażeniu

− nazwie drobnoustroje wywołujące choroby zakaźne

− wymieni drogi szerzenia się chorób zakaźnych

− wyjaśni, w jakich sytuacjach zapadamy na choroby zakaźne

ိ pogadanka

ိ praca z podręcznikiem i dostępnymi źródłami wiedzy

ိ praca grupowa i indywidualna

ိ praca metodami i technikami aktywizującymi

♦ wykazywanie troski o własne zdrowie i innych

60.

Poznajemy choroby, którymi się nie zaraża.

• przyczyny chorób

• wpływ czynników środowiskowych, substancji szkodliwych na zdrowie i rozwój człowieka

Uczeń:

− wymieni przyczyny chorób współczesnego człowieka

− wymieni przyczyny chorób nowotworowych

− wyjaśni pojęcia: choroba wrodzona, alergia

− wyjaśni, jak należy postępować w stosunku do osób niepełnosprawnych

ိ pogadanka, elementy wykładu

ိ praca z podręcznikiem i dostępnymi źródłami wiedzy

ိ praca grupowa i indywidualna

ိ praca metodami i technikami aktywizującymi

61.

Charakterystyka wybranych chorób zakaźnych.

• drobnoustroje chorobotwórcze

• ogólna charakterystyka wybranych chorób

Uczeń:

− wymieni choroby zakaźne

− wymieni zasady postępowania w przypadku zachorowania na chorobę zakaźna

− scharakteryzuje wybrane choroby zakaźne

ိ pogadanka, elementy wykładu

− opis występowania chorób zakaźnych na podstawie tabel, wykresów

ိ analiza dróg wnikania i rozprzestrzeniania się chorób zakaźnych na podstawie ich charakterystyki

ိ praca metodami i technikami aktywizującymi

♦ propagowanie zdrowego trybu życia

62.

Choroby, których łatwo możemy się ustrzec.

• choroby wywoływane przez pasożyty

• budowa pasożytów

• drogi zakażenia

• zatrucia pokarmowe

• choroby odzwierzęce

Uczeń:

− wymieni przyczyny zatruć pokarmowych i chorób pasożytniczych

− wskaże przykłady wpływu mikroorganizmów na psucie się żywności

− wymieni przykładowe choroby odzwierzęce

− wymieni sposoby zabezpieczania produktów spożywczych przed psuciem się

− wskaże drogi zakażeń przez pasożyty

− klasyfikuje pasożyty na zewnętrzne i wewnętrzne, poda przykłady

− poda sposoby zapobiegania chorobom pasożytniczym

ိ praca z podręcznikiem i dostępnymi źródłami wiedzy

− analiza ulotek i broszur dotyczących chorób pasożytniczych

ိ praca grupowa i indywidualna

ိ praca metodami i technikami aktywizującymi

63.

Zapobiegamy chorobom.

• pojęcie profilaktyki

• odporność wrodzona i nabyta

• szczepionka i surowica

Uczeń;

− wymieni czynniki ułatwiające kształtowanie odporności

− wyjaśni pojęcia: profilaktyka, odporność wrodzona, odporność nabyta, szczepionka, surowica

− wyjaśni, na czym polega higieniczny tryb życia

− wyjaśni, dlaczego nałogi są szkodliwe

− uzasadni, dlaczego należy przestrzegać terminów szczepień

ိ praca z podręcznikiem i dostępnymi źródłami wiedzy

ိ praca grupowa i indywidualna

ိ praca metodami i technikami aktywizującymi

♦ propagowanie zdrowego trybu życia

64.

Żyjmy bezpiecznie.

• przykłady wypadków, jakie mogą przytrafić się w domu, szkole czy na ulicy

• sposób postępowania w razie wypadku

• właściwe zachowanie się w przypadku udzielenia pierwszej pomocy

Uczeń:

− poda przykłady wypadków, jakie mogą mu się przytrafićw domu, szkole czy na ulicy

− wskaże, jak można uniknąć wielu nieszczęśliwych wypadków

− omówi sposób postępowania w razie wypadku

− określi właściwe zachowanie się w przypadku konieczności udzielenia pierwszej pomocy

ိ pogadanka

ိ praca z podręcznikiem i dostępnymi źródłami wiedzy

ိ praca grupowa i indywidualna

ိ praca metodami i technikami aktywizującymi

♦ propagowanie zdrowego i bezpiecznego trybu życia

65.

Test sprawdzający osiągnięcia ucznia.

• zakres treści testu zgodny z zajęciami nr 59 - 64

66.

Omówienie wyników testu osiągnięć ucznia.

Cele zajęć w zależności od wyników testu sprawdzającego wiadomości i umiejętności.

67.

68.

Jak rysujemy i wykorzystujemy plan?

Uczeń:

− wymieni kolejne czynności w trakcie czytania planu

− zinterpretuje plan najbliższego otoczenia szkoły

− omówi położenie szkoły na planie miejscowości

pomieszczenia lub niewielkiego obszaru raz szkic krótkiej trasy

− obliczanie odległości za pomocą skali mapy

69.

Znaki na planie i mapie, orientowanie mapy.

• mapa jako odwzorowanie terenu

• znaki na mapie topograficznej

• legenda

• orientowanie planu

Uczeń:

− kojarzy znaki na mapie z obiektami w terenie

− przedstawi znaki topograficzne

− korzysta z legendy mapy

− orientowanie planu lub mapy w terenie

70.

Uogólnienie mapy.

− pojecie uogólnienia

Uczeń:

− wyjaśni pojęcie uogólnienia mapy

− dostrzega znaczenie uogólnienia map

− ćwiczenia w korzystaniu z indeksu nazw na planie miasta

71.

72.

Jak pokazać na mapie ukształtowanie terenu?

• rodzaje map i planów

• pojęcia: stok, pagórek, zbocze, wysokość względna i bezwzględna, poziomica, niziny, wyżyny, góry, depresja

• rzeźba terenu na mapie poziomicowej i hipsometrycznej

Uczeń:

− wykaże różnorodność map

− wyjaśni pojęcia: pagórek, stok, zbocze, szczyt, wysokość względna i bezwzględna, poziomica

− omówi zasady wyznaczania poziomic w terenie

− określi różnice między wysokością względną a bezwzględną

− wyznaczanie poziomicy pagórka

− analiza różnych form terenu i ich map poziomicowych

− odczytywanie wysokości względnej i bezwzględnej na mapie

♦ wdrażanie do współdziałania w zespole

73.

74.

Wędrujemy po Polsce.

Ⴗ położenie Polski w Europie

Ⴗ krainy geograficzne Polski

Ⴗ sąsiedzi Polski

Ⴗ walory turystyczne i piękno krajobrazu ojczystego

Uczeń:

ိ określi położenie Polski w Europie

ိ wymieni najważniejsze krainy geograficzne Polski

ိ wyjaśni pojęcie: kraina geograficzna

ိ omówi pasowy układ krain geograficznych w Polsce

ိ uzasadni związek między wysokością nad poziomem morza a nazwą krainy

ိ wskaże położenie gór, wyżyn i nizin

ိ wskaże na mapie rzeki i jeziora

ိ wskaże elementy krajobrazu Polski ukształtowane przez lądolód

ိ wymieni najciekawsze i najbogatsze przyrodniczo regiony Polski

ိ oceni walory turystyczne Polski

ိ dostrzega piękno krajobrazu ojczystego

ိ wskaże na mapie kraje sąsiadujące z Polską

ိ odszuka na mapie swój region

ိ zaproponuje miejsca, które warto zwiedzić i ciekawe trasy wycieczek

− praca w grupach

− wykorzystanie mapy fizycznej, turystycznej, planu miasta

Ⴈ rozwijanie wrażliwości na piękno naszego kraju, a także Małej Ojczyzny

Ⴈ wyrabianie poczucia patriotyzmu lokalnego

75.

Powtórzenie i utrwalenie wiadomości „Przewodniki po bliższej i dalszej okolicy”

• zakres treści obejmujący tematy zajęć nr 67 - 74

76.

Test sprawdzający osiągnięcia ucznia.

• zakres treści testu zgodny z zajęciami nr 67 - 74

77.

Omówienie wyników testu osiągnięć ucznia.

Cele zajęć w zależności od wyników testu sprawdzającego wiadomości i umiejętności.

ŻYCIE NA ZIEMI

78.

Woda jako środowisko życia.

Ⴗ woda jako podstawowy związek warunkujący życie na Ziemi

Ⴗ podział środowisk wodnych

Ⴗ warunki życia w wodzie

Uczeń:

ိ wskaże na mapie zbiorniki wodne

ိ wymieni zbiorniki wód słodkich i słonych

ိ zlokalizuje na mapie zbiorniki wody słodkiej i słonej

ိ porówna ilość wody słodkiej i słonej na Ziemi

ိ wyjaśni od czego zależy ilość tlenu w wodzie

ိ porówna warunki życia na lądzie i w wodzie

ိ wyjaśni związek między głębokością zbiornika a ilością organizmów żywych

ိ wykaże różnicę między środowiskiem wodnym a lądowym, porównując wilgotność, temperaturę, gęstość, ilość tlenu, przejrzystość

ိ wyjaśni zależność między różnorodnością organizmów a budową strefową zbiornika wodnego

ိ poda przykłady organizmów żyjących w wodach słodkich i słonych

ိ praca z globusem, mapy fizycznej świata

ိ analiza wykresów słupkowych przedstawiających proporcje wody i lądów na Ziemi oraz proporcje wody słodkiej do słonej

ိ analiza model graficznych prezentujących procentowy stosunek wód znajdujących się na lądach oraz wód Wszechoceanu

ိ pogadanka na temat warunków charakteryzujących środowisko wodne

ိ analiza warunków życia w wodzie na podstawie obserwacji, badań, ilustracji, plansz i tabel

Ⴈ uświadomienie różnicy występującej między środowiskiem wodnym a lądowym

79.

Przystosowanie roślin i zwierząt do życia w wodzie.

Ⴗ rośliny wynurzone, o liściach pływających i zanurzonych

Ⴗ plankton roślinny i zwierzęcy

Ⴗ przystosowania zwierząt do pobierania tlenu

Ⴗ przystosowanie ryb do życia w wodzie

Uczeń:

ိ przyporządkuje rośliny wodne do trzech stref

ိ scharakteryzuje przystosowanie roślin do życia w danej strefie

ိ rozpozna niektóre rośliny i zwierzęta wstępujące w wodzie za pomocą atlasu

ိ objaśni, w jaki sposób zwierzęta przystosowały się do pobierania tlenu w wodzie

ိ wskaże przystosowania ryb do życia w wodzie

ိ wyjaśni, dlaczego organizmy wodne mogą przetrwać zimę przy dnie zbiorników wodnych

ိ wyjaśni pojęcie planktonu roślinnego i zwierzęcego

ိ pogadanka, mini wykład

ိ praca z podręcznikiem i atlasem do przyrody

ိ analiza cech przystosowawczych roślin i zwierząt do życia w środowisku wodnym na podstawie obserwacji ilustracji, schematów i okazów

ိ praca metodami i technikami aktywizującymi

ိ analiza encyklopedii i literatury przyrodniczej

Ⴈ uświadomienie konieczności ochrony wód - jako dobra wszystkich ludzi

Edukacja czytelnicza

i medialna:

Ⴗ wydawnictwa informacyjne, literatura popularnonaukowa

Edukacja ekologiczna:

• wpływ codziennych czynności i zachowań w domu, szkole, miejscu zabawy i pracy na stan środowiska naturalnego

80.

81.

Warunki życia w rzece.

Ⴗ pojęcia: bieg górny, bieg środkowy, bieg dolny, zakole, starorzecze

Ⴗ warunki panujące w dolnym i środkowym biegu rzeki

Ⴗ świat flory i fauny w dolnym, środkowym i górnym biegu rzeki

Uczeń:

ိ wymieni główne elementy rzeki

ိ określi warunki panujące w dolnym, środkowym i górnym biegu rzeki

ိ nazwie organizmy żyjące w poszczególnych odcinkach rzeki

ိ wyjaśni różnicę między wodami stojącymi i płynącymi

ိ wymieni podstawowe przystosowania roślin i zwierząt do życia w dolnym, środkowym i górnym biegu rzeki

ိ przyporządkuje organizmy do odcinków rzeki, w których występują

ိ wyjaśni pojęcia: bieg górny, bieg środkowy, bieg dolny, zakole, strarorzecze

ိ scharakteryzuje rzeźbotwórcze znaczenie rzek

ိ porówna przystosowania organizmów żyjących w biegu górnym z organizmami żyjącymi w biegu dolnym

ိ rozpozna rośliny i zwierzęta występujące w rzece

ိ analiza warunków życia w rzece na podstawie fotografii, ilustracji, plansz i filmu

ိ pogadanka, mini wykład

ိ praca technikami aktywizującymi

ိ praca w grupach.

ိ rozpoznawanie wybranych roślin i zwierząt w rzece na podstawie atlasu, ilustracji i fotografii

Ⴈ uświadomienie konieczności ochrony środowiska wodnego

Edukacja ekologiczna

Ⴗ degradacja środowiska - przyczyny, wpływ na zdrowie człowieka oraz jej związek z formami działalności ludzi

82.

Poznajemy rzekę w najbliższej okolicy - zajęcia w terenie.

Uczeń:

ိ określi bieg rzeki w najbliższej okolicy

ိ wizualnie określi stan czystości rzek

ိ rozpozna rośliny i zwierzęta występujące w rzece

ိ omówi warunki życia w zbiorniku wodnym jakim jest rzeka (staw)

ိ wskaże przystosowanie ryb do życia w wodzie

ိ analiza cech przystosowawczych roślin i zwierząt do życia w wodzie na podstawie bezpośredniej obserwacji

ိ badanie zapachu i przezroczystości wody

Ⴈ nabywanie postawy dbania o środowisko wodne

Edukacja ekologiczna

Ⴗ degradacja środowiska - przyczyny, wpływ na zdrowie człowieka oraz jej związek z formami działalności ludzi

83.

Warunki życia w środowisku lądowym

Ⴗ czynniki określające warunki życia na lądzie

Uczeń:

ိ wymieni czynniki warunkujące życie na lądzie

ိ scharakteryzuje warunki panujące w wysokich partiach gór i na pustyni

ိ wyjaśni, dlaczego na obszarach ubogich w roślinność żyje niewiele zwierząt

ိ wyjaśni współzależności między ilością organizmów a różnymi warunkami życia na lądzie

.ိ pogadanka

ိ praca z podręcznikiem, atlasem i literaturą przyrodniczą

ိ obserwacja plansz, schematów, ilustracji i fotografii

ိ analiza zdjęć przedstawiających różne środowiska lądowe

Edukacja czytelnicza

i medialna:

Ⴗ wydawnictwa informacyjne, literatura popularnonaukowa

84.

Poznajemy budowę warstwową lasu.

Ⴗ warstwowe ułożenie roślinności w lesie i zróżnicowanie warunków w różnych piętrach lasu

Ⴗ uwarunkowania życia związane z warstwowym ułożeniem roślinności w lesie

Ⴗ zwierzęta w poszczególnych warstwach lasu

Ⴗ wzajemna zależność między żywymi organizmami oraz między organizmami a abiotycznymi składnikami lasu

Uczeń:

ိ wyjaśni, czym jest las

ိ wymieni piętra roślinności w lesie

ိ objaśni w jaki sposób las wpływa na złagodzenie warunków fizycznych np. temperatury, wiatru

ိ scharakteryzuje warunki panujące w każdej warstwie lasu

ိ poda po kilka przykładów roślin i zwierząt występujących w poszczególnych warstwach

ိ dostrzega zależność świata zwierząt od warstwy lasu

ိ omówi sposób powstawania gleby

ိ wyjaśni, co to jest próchnica

ိ wyjaśni, dlaczego lasy zaliczane są do największych bogactw naturalnych

ိ wyjaśni, jak należy zachowywać się w lesie

ိ oceni znaczenie lasów

ိ wykaże wzajemne zależności łączące organizmy oraz organizmy ze środowiskiem życia

ိ rozpozna niektóre rośliny i zwierzęta leśne

ိ porówna warunki fizyczne lasu i obszarów bez lasu

ိ pogadanka

ိ praca z podręcznikiem

i literatura przyrodniczą

ိ analiza atlasu do przyrody, albumów

ိ obserwacja ściółki leśnej

ိ analiza występowania zwierząt w różnych warstwach lasu

ိ obserwacja i analiza fazogramu

ိ praca metodami i technikami aktywizującymi

ိ analiza warunków życia w lesie na podstawie obserwacji

ိ rozpoznawanie za pomocą atlasu organizmów występujących w lesie

Ⴈ kształtowanie przekonania o tym, że lasy są wspólnym dobrem wszystkich ludzi

Ⴈ kształtowanie szacunku do lasu oraz podkreślenie znaczenia spokoju i ładu dla harmonii życia roślin i zwierząt w lesie

Edukacja czytelnicza

i medialna:

Ⴗ wydawnictwa informacyjne, literatura popularnonaukowa

Edukacja ekologiczna:

• wpływ codziennych czynności i zachowań w domu, szkole, miejscu zabawy i pracy na stan środowiska naturalnego

85.

Warunki życia w lesie - wycieczka.

Ⴗ zakres treści jak podczas realizacji jednostki lekcyjnej nr 45

Cele jak zgodne z celami zajęć nr 45

ိ obserwacja lasu podczas wycieczki

ိ prowadzenie badań, obserwacji za pomocą prostych przyrządów

ိ obserwacja tropów i śladów zwierząt, kształtów różnorodnych roślin

ိ rozpoznawanie roślin, grzybów i zwierząt

ိ praca zespołowa

Ⴈ uświadomienie zależności między działalnością człowieka a stanem lasów

Ⴈ wdrażanie do współodpowiedzialności za pracę grupową

Edukacja ekologiczna

Ⴗ przykłady miejsc, w których obserwuje się niekorzystne zmiany zachodzące w środowisku przyrodniczym

86.

87.

Łąka jako zbiorowisko różnorodnych roślin i zwierząt.

Ⴗ sposoby zagospodarowania terenu w najbliższym otoczeniu

Ⴗ główne czynniki określające warunki życia na łące

Ⴗ organizmy występujące na łące i ich przystosowanie do warunków życia

Ⴗ znaczenie łąki

Uczeń:

ိ wyjaśni, czym jest łąka

ိ opisze zmiany zachodzące na łące w różnych porach roku

ိ wymieni gatunki roślin i zwierząt występujących na łące

ိ przyporządkuje nazwy gatunków roślin do charakterystycznych barw łąki

ိ określi znaczenie łąki

ိ wskaże powiązania między organizmami występującymi na łące

ိ uzasadni rolę organizmów glebowych żyjących na łące

ိ rozpozna pospolite rośliny i zwierzęta występujące na łące

ိ posługuje się prostymi przyrządami optycznymi i pomiarowymi

ိ wskaże tereny rekreacyjne najbliższej okolicy

ိ uzasadni, że największe znaczenie dla zdrowia człowieka ma wypoczynek na świeżym powietrzu

ိ omówi sposób zagospodarowywania łąk w najbliższej okolicy

ိ uzasadni, że wypalanie trwa jest bezsensowne

ိ pogadanka

ိ obserwacja okazów żywych, zakonserwowanych i zasuszonych organizmów występujących na łące

ိ analiza tablic graficznych, ilustracji w literaturze przyrodniczej, albumach

ိ obserwacja foliogramów

ိ praca z podręcznikiem i atlasem do przyrody

ိ praca metodami i technikami aktywizującymi

ိ analiza warunków życia na łące na podstawie obserwacji

ိ rozpoznawanie za pomocą atlasu organizmów występujących na łące

ိ praca w grupach

ိ prowadzenie badań, obserwacji za pomocą prostych przyrządów

Ⴈ uświadomienie roli roślin dla życia człowieka

Ⴈ uświadomienie wpływu człowieka na powstawanie terenów pozbawionych życia

Edukacja czytelnicza

i medialna:

Ⴗ wydawnictwa informacyjne, literatura popularnonaukowa

Edukacja ekologiczna:

• wpływ codziennych czynności i zachowań w domu, szkole, miejscu zabawy i pracy na stan środowiska naturalnego

Jedna lekcja w terenie.

(przeniesiona na wiosnę)

88.

Wycieczka na pole uprawne.

Ⴗ pole jako przykład krajobrazu przekształconego przez człowieka

Ⴗ warunki panujące na polu uprawnym

Ⴗ pojęcia: zboże, rośliny okopowe, rośliny przemysłowe, chwast, szkodniki upraw

Ⴗ rośliny uprawiane przez człowieka

Ⴗ zboża uprawiane w Polsce

Uczeń:

ိ wyjaśni, dlaczego pole jest przykładem krajobrazu przekształconego przez człowieka

ိ uzasadni, dlaczego człowiek uprawia ziemię

ိ wyjaśni pojęcia: zboża, rośliny pastewne, rośliny okopowe, przemysłowe, szkodniki upraw

ိ poda przykłady wykorzystania zbóż, roślin okopowych i przemysłowych

ိ wyjaśni jakie rośliny nazywamy chwastami

ိ wymieni gatunki zbóż, z których wyrabia się mąkę i kaszę

ိ rozpozna rośliny uprawiane na polach

ိ rozróżni podstawowe gatunki zbóż i innych roślin uprawnych

ိ właściwie zachowuje się podczas wycieczki

ိ analiza warunków życia na polu na podstawie bezpośredniej obserwacji

ိ rozpoznawanie za pomocą atlasów, albumów i kluczy do oznaczania organizmów występujących na polu

ိ rozpoznawanie owadów szkodników

ိ praca w grupach

ိ prowadzenie badań, obserwacji za pomocą prostych przyrządów

Ⴈ kształtowanie postawy zrozumienia potrzeby zajmowania przestrzeni i gruntów pod uprawy rolnicze

Edukacja czytelnicza

i medialna:

Ⴗ wydawnictwa informacyjne, literatura popularnonaukowa

Edukacja ekologiczna:

• wpływ codziennych czynności i zachowań w domu, szkole, miejscu zabawy i pracy na stan środowiska naturalnego

Zajęcia przeniesiono na wiosnę.

89.

Warunki życia w parku miejskim.

Ⴗ definicja parku miejskiego

Ⴗ czynniki określające warunki życia w parku miejskim

Ⴗ rośliny i zwierzęta parku miejskiego oraz ich przystosowanie

Uczeń:

ိ uzasadni znaczenie zieleni miejskiej dla mieszkańców miast

ိ wyjaśni, dlaczego krajobraz miejski to dzieło człowieka

ိ uzasadni celowość tworzenia parków miejskich

ိ wyjaśni, od czego zależy wartość wypoczynkowa parku

ိ wymieni i rozpozna najbardziej pospolite drzewa , krzew parkowe i najczęściej występujące zwierzęta

ိ porówna park miejski z ogrodem botanicznym

ိ pogadanka,

ိ praca z podręcznikiem

ိ analiza plansz i ilustracji

ိ wykorzystywanie literatury przyrodniczej

ိ praca metodami i technikami aktywizującymi:

ိ praca w grupach

Ⴈ rozwijanie wrażliwości ekologicznej

. Edukacja czytelnicza

i medialna:

Ⴗwydawnictwa informacyjne, literatura popularnonaukowa

Edukacja ekologiczna:

• wpływ codziennych czynności i zachowań w domu, szkole, miejscu zabawy i pracy na stan środowiska naturalnego

90.

Powtórzenie i utrwalenie wiadomości „Życie na Ziemi”

• zakres treści: tematy 78 - 89

91.

Test sprawdzający osiągnięcia ucznia „Życie na Ziemi”

• zakres treści: tematy 78 - 89

92

Omówienie wyników testu sprawdzającego.

Cele zajęć w zależności od wyników testu sprawdzającego wiadomości i umiejętności.

93.

Dlaczego przyroda jest w niebezpieczeństwie?

• wpływ różnych stylów życia na stan środowiska

Uczeń:

− wskaże przyczyny zanieczyszczeń środowiska

− poda przykłady świadczące o tym, że przyroda sama potrafi unieszkodliwić część zanieczyszczeń

− wyjaśni, na czym polega proces samooczyszczania się

− prowadzeni obserwacji zanieczyszczeń najbliższego środowiska

♦ uświadomienie całkowitej zależności człowieka od przyrody

94.

Co i jak zagraża przyrodzie?

• codzienne czynności i zachowanie w domu, szkole, miejscu zabawy i pracy

Uczeń:

− poda przykłady źródeł zanieczyszczeń wód, gleb i atmosfery

− wyjaśni, jak powstają kwaśne deszcze

− określi, jakie skutki dla człowieka ma zanieczyszczenie gleby

− poda przykłady odnawialnych i nieodnawialnych zasobów przyrody

− badanie czystości próbek wody z pobliskiego zbiornika wodnego

− badanie czystości powietrza w różnych miejscach(w pobliżu lasu, drogi miejskiej)

♦ uświadomienie praw człowieka do racjonalnego korzystania ze środowiska przyrodniczego i jego wpływu na stan środowiska

95.

Odpady są wszędzie czyli parę słów o śmieciach.

• źródła zanieczyszczeń środowiska w najbliższej okolicy

• nadużywanie środków chemicznych

Uczeń:

− wskaże przykłady zaśmiecania środowiska

− wyjaśni, jakiego typu śmieci są najgroźniejsze dla środowiska

− wskaże skutki dla środowiska tworzenia dzikich wysypisk

− przewidzi skutki nadmiernego zaśmiecania środowiska

− pogadanka

− obserwacja próbek różnych tworzyw sztucznych

♦ przekonanie o konieczności segregacji odpadów

96.

Czy mamy szansę zmniejszyć zanieczyszczenia?

• wpływ różnych stylów życia na stan środowiska przyrodniczego

Uczeń:

− wskaże działania, które mogą wpłynąć na poprawę stanu środowiska

− wyjaśni, dlaczego nie można niszczyć zieleni

− posortuje odpady według informacji na pojemnikach na śmieci

− zaplanuje program oszczędnościowy dla domu

− pogadanka

− praca metodami i technikami aktywizującymi

− analiza przejawów wpływu człowieka na środowisko

− opracowanie projektu ochrony środowiska przyrodniczego w otoczeniu szkoły

♦ przekonanie o własnych możliwościach udziału w kształtowaniu środowiska przyrodniczego

♦ odczuwanie potrzeby aktywnego działania na rzecz ochrony środowiska przyrodniczego

97.

Poznajemy formy ochrony przyrody.

• tereny i obiekty prawnie chronione

• zasady zachowania się na obszarach chronionych

Uczeń:

−wymieni formy ochrony przyrody

− wskaże na mapie położenie najbliższych parków narodowych

− określi sposób zachowania się w parkach narodowych

− zaprezentuje informacje na temat najbliższego rezerwatu i parku narodowego

− odczytywanie z map i opisywanie położenia obszarów chronionych we własnym regionie i w Polsce

− przedstawienie , w postaci dramy, zachowań na obszarach chronionych

♦ uwrażliwianie na problemy ochrony środowiska przyrodniczego

98.

Podsumowanie i utrwalenie wiadomości

• zakres treści jak podczas zajęć nr 93 - 97

Cele zajęć jak podczas realizacji tematów nr 43- 59

Do dyspozycji nauczyciela 8 jednostek lekcyjnych.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Plan prac. kl. VI, dydaktyka, przyroda, rozkład materiału
baza IV, dydaktyka, przyroda
przyr.kl.V rozkl.mat, dydaktyka, przyroda, rozkład materiału
Rozkład materiału z muzyki w kl 5, pomoce dydaktyczne do lekcji muzyki, rozkłady materiału
SZTUKA kl V VI, pomoce dydaktyczne do lekcji muzyki, rozkłady materiału
Rozkład materiału kl IV Discover English 1
ROZKLAD MATERIALU NAUCZANIA WYCHOWANIA FIZYCZNEGO Kl II
Rozkład materiału z inf kl III
kl 1 Rozkład materiału rozbudowany 11 2012 zaj indyw
Rozkład materiału MATEMATYKA klasa IV realizowany w Publicznej Szkole Podstawowej w Zakrzowie w lata
ROZKŁAD MATERIAŁU KLASA IV
EDUKACJA MUZYCZNA ROZKLAD MATERIALU DLA KL PIERWS
Pl WYN.- Gawa IV, ROZKŁAD MATERIAŁU - PLANY WYNIKOWE(1)
WĘDRÓWKI - CYKL 3 LETNI KL.V-VI, ROZKŁAD MATERIAŁU - PLANY WYNIKOWE(1)

więcej podobnych podstron