długoterminowe finansowanie przedsiębiorstw (29 str)(1), Bankowość i Finanse


Rozdział 1

DŁUGOTERMINOWE FINANSOWANIE PRZEDSIĘBIORSTW

Kapitał - suma abstrakcyjnych wartości majątku zaangażowanego w przedsiębiorstwie, która jest wyrażona w bilansie podmiotu po stronie pasywów.

0x08 graphic
0x08 graphic
Działalność gospodarcza przedsiębiorstw

procesy rzeczowe finansowe
(strumień dóbr/usług) (strumień pieniężny)

Finansowanie - definicje:

Finansowanie długoterminowe - decyzje co do wyboru źródeł finansowania projektów inwestycyjnych, struktury kapitału i dywidend (powyżej roku)

KLASYFIKACJA ŹRÓDEŁ FINANSOWANIA

Finansowanie:

  1. zewnętrzne - przedsiębiorstwa biorą od różnych podmiotów, może być własne ( wkłady/ udziały z tytułu akcji) lub obce ( przez rynek finansowy i jego segmenty, rynek towarowy i szczególne formy finansowanie)

  2. wewnętrzne - w wyniku ruchu okrężnego ( zysk jest źródłem finansowania, a także transformacja majątku - amortyzacja i sprzedaż majątku zbędnego

Samofinansowanie - sposób wykorzystania zatrzymanego zysku( finansowanie przez firmę podejmowanych zadań. Może być prospektywne (ma formę finansowania zewnętrznego + spłacanie długu z funduszy tworzonych trybie samofinansowania retrospektywnego) lub retrospektywne (finansowanie wewnętrzne - gromadzenie funduszy pieniężnych pochodzących z zysku, odpisów amortyzacyjnych, dochodów z likwidacji majątku lub z przyspieszania obiegu środków i przeznaczanie funduszy na rozwój firmy)

Kredyt/ pożyczka nie jest samofinansowaniem, bo wymaga dodatkowych kosztów i różne formy prawne przedsiębiorstw ( sp. z.o.o, s. a.) mogą z nich różnie korzystać.

Finansowanie może być również ze względu na cel (związane z utworzeniem przedsiębiorstwa, przekształceniem formy prawnej lub podwyższeniem kapitału) a także aktywne (kapitał lokowany poza dany podmiot w akcje, obligacje) lub pasywne (realizacja zadań w danym podmiocie).

0x08 graphic
POZYSKIWANIE KAPITAŁU

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
finansowanie własne fin. przez uwalniany kapitał fin. obce

(sprzedaż zbędnego majątku, (kredyty

udziały kapitału zysk zatrzymany odpisy amort., pożyczki,

(dotychczasowi przyspieszenie obrotu kapitału) emisja
właściciele, nowi obligacji)
udziałowcy)

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

finan. zew. finan. wewnętrzne fin. obce.

Źródło finansowania oznacza finansowanie działalności przedsiębiorstwa więc jest szerszym pojęciem niż źródła kapitału, które oznacza tylko zdobywanie kapitału. O źródłach finans. czytamy ze sprawozdania o przepływach pieniężnych, a o źr. kapitału z bilansu.

KAPITAŁ WŁASNY I OBCY:

Kapitał własny: - kap. właścicieli firmy. Daje im prawa władcze w przedsiębiorstwie (brak prawa do procentów od kapitału i do jego zwrotu) oraz prawa majątkowe (prawo udziału w dochodach ekonomicznych wynikach . Może być przeznaczony do finansowania dowolnego celu a wykorzystanie nie ciągnie za sobą odsetek. Jest związany z długoterminową działalności firmy.

Wady:

Zalety:

Kapitał obcy - kapitał wierzycieli. Służy tylko celom wyznaczonym umownie z kapitałodawcą i wiąże się z kosztami ( 2 ograniczenia). Wierzyciel ma prawo do kontroli, aby ustalić poziom ryzyka. Poza tym przy kapitale obcym występuje efekt dźwigni finansowej

RÓŻNICE

Kapitał własny

Kapitał obcy

termin zwrotu

brak terminu

na określony okres

podatki

wypłata dywidend nie jest kosztem który obniża podstawę opodatkowania

odsetki są kosztem zmniejszającym podstawę opodatkowania

płatności

dywidenda są wypłacane w zależności od możliwości firmy

odsetki, spłaty są wypłacane zgodnie z umową

ryzyko upadłości

nie wypłacanie dywident nie jest przyczyną upadłości

niewypłacanie procentów lub kapitału może być przyczyną postawienia w stan upadłości

procedura pozyskania kap.

stosunkowo skomplikowana

prostsza

Funkcje kapitału własnego:

Funkcje kapitału obcego:

ISTOTA I MIERNIKI STRUKTURY KAPITAŁU:

Struktura kapitału: proporcje kapitału własnego i obcego w finansowaniu działalności przedsiębiorstwa (struktura kapitału = struktura finansowania - zobowiązania bieżące)

Trudno wyznaczyć optymalną strukturę kapitału. Ocenie natomiast służą wskaźniki oparte na danych z bilansu ( określenie stopnia zadłużenia w finansowaniu działalności firmy ) oraz na danych z rachunku zysków i strat ( czy firma jest w stanie obsługiwać zadłużenie)

Wskaźniki zadłużenia:

0x08 graphic
0x08 graphic
zobowiązania ogółem ( udział kap. obcego) zobowiązania ogółem

majątek ogółem wart. rynkowa firmy

Ich wart. wzorcowa 0.5 Wysoki wskaźnik oznacza małe zaangażowanie kapitału własnego. W drugim wskaźniku „majątek ogółem” zastępujemy wartością rynkową żeby uniknąć historycznej wartości opartej tylko na bilansie.

Wskaźniki struktury finansowej:

zobowiązania ogółem

0x08 graphic
kapitał własny ( wart. kapitału obcego na jednostkę kapitału własnego)

0x08 graphic
Zobowiązania długoterminowe

kapitał własny (określa pokrycie zobowiązań długoterminowych
własnym kapitałem, wart. optymalna = 1)

0x08 graphic
Zobowiązania długoterminowe

zobowiązania długoterminowe = kapitał własny ( jak wyżej z tym, że istnieje
wart. max = 1)

Wskaźniki struktury kapitału są statyczne i nie odzwierciedlają zmian ryzyka. Niektóre firmy tworzą własne wskaźniki.

Wskaźniki obsługi zobowiązań:

określają pomiar zdolności firmy do obsługi obciążeń finansowych ( informacje o prawdopodobnej niewypłacalności)

0x08 graphic
EBIT

odsetki (od kapitału obcego) EBIT - zysk przed spłatą odsetek i opodatkowaniem

Im wyższy tym większe ryzyko bankructwa

zysk netto - odsetki

0x08 graphic
odsetki (ile razy zysk netto i odsetki przewyższy kwotę odsetek)

Im wyższy tym lepsza wypłacalność

EBIT

0x08 graphic
kwota podstawy opodatkowania

0x08 graphic
odsetki +

1 - stawka podatku dochodowego

Im wyższy tym mniejsze ryzyko niewypłacalności

Uwarunkowania struktury kapitałowej:

  1. Koszta kapitału - stopa zwrotu, którą musi uzyskać przedsiębiorstwo ze swoich inwestycji, aby została zachowana wartość tynkowa akcji ( minimalna stopa zwrotu minus ryzyko)

Koszty należy rozpatrywać łącznie, umożliwia to: średnioważony koszt kapitału WACC - gdy jest minimalny są zachowane właściwe proporcje między poszczególnymi formami kapitału. Określa koszt jaki firma musi ponosić, aby dysponować odpowiednim kapitałem, Wpływają na niego następujące czynniki:

    1. Ogólne warunki gospodarowania: popyt i podaż na kapitały na rynku i inflacja ( powodują zmiany stopy zwrotu)

    2. Warunki rynkowe (pozycja papierów wart. firmy na rynku które determinują wysokość premii z tytułu ponoszonego przez inwestora ryzyka)

    3. Decyzje operacyjne i finansowe firmy ( ryzyko )

    4. Pozom finansowania (wartość niezbędnych nakładów inwestycyjnych, czego wzrost powiększa koszty kapitału pozyskiwanego)

  1. Ryzyko w działalności firmy - potencjalne zmienność przyszłych przepływów pieniężnych. Im większe tym większego dochodu się spodziewa inwestor - premia za ryzyko rośnie. Dzielimy na makroekonomiczne (systematyczne lub rynkowe ) - związane z inwestycjami w papiery wart. ( ryzyko kursowe, zmian stóp procentowych, inflacji i polityczne) i mikroekonomiczne ( niesyst.) - ryzyka specyficzne dla firmy i branży, które można ograniczyć przez budowę portfela inwestycyjnego i jego dywersyfikacji.

Ryzyko przedsiębiorstwa dzielimy na operacyjne i finansowe. Ryzyko finansowe jest gdy firma jest finansowana długiem; a wyraża się zmiennością zysków netto przypadających na akcję (EPS).

Koszty finansowe wynikające z oprocentowania długu wywołują efekt dźwigni finansowej - możliwe wahania zysków przypadających na jedną akcję (EPS) są więcej niż proporcjonalne w stosunku do wahań zysku operacyjnego(EBIT). Im wyższe koszty fin. tym ryzyko większe. Przy pozytywnym efekcie dźwignie będzie się opłacało inwestować kapitał obcy. Granicę między korzystanie z zadłużenia lub nie, określa związek między wskaźnikiem rentowności aktywów ROA wskaźnikiem rentowności kapitału własnego ROE.

Zysk operacyjny po opodatkowaniu

0x08 graphic
ROA=

Aktywa

Zysk netto

0x08 graphic
ROE = Kapitał własny

ROA =ROE jeśli nie ma kapitału obcego

Jeśli ROE> i (gdzie i - stopa oprocentowania długu po uwzględnieniu korzyści podatkowych) korzystanie z zadłużenia jest korzystne i na odwrót.

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

Inne czynnik kształtujące strukturę kapitału:

Rozdział drugi. Analiza ekonomiczna akcji i obligacji.

Akcja jest papierem wartościowym oznaczającym prawo jej posiadacza do współwłasności przedsiębiorstwa, które ją wyemitowało, czyli spółki akcyjnej.

Akcja należy do grupy papierów wartościowych i kwalifikuje się ją do grupy papierów o zmiennym dochodzie. Każda akcja musi mieć określoną wartość nominalną. Wartość nominalna to część kapitału akcyjnego spółki, równą w stosunku do innych. Istnieje możliwość zmiany tej wartości. Przesunięcie środków z kapitału zapasowego na kapitał akcyjny stanowi przykład zwiększenia wart. nominalnej. Zmniejszenie wartości nom może nastąpić poprzez jej podział (split).

Akcja ma jeszcze wart. emisyjną, będącą ceną sprzedaży papierów wartościowych akcjonariuszom i musi być ona równa lub wyższa od wartości nominalnej. Różnica ze sprzedaży powiększa kapitał zapasowy.

Akcja ma również wartość rynkową kształtowaną podażą i popytem na akcje. Może być wyższa lub niższa od wartości nominalnej.

Rodzaje akcji

Podział ze względu na sposób przenoszenia własności:

Podział ze względu na uprawnienia ich właścicieli

Przez nabycie akcji (także zwykłych) akcjonariusz nabywa prawa:

1.Korporacyjne:

2.Majątkowe:

Akcje uprzywilejowane różnią się tym, iż wiążą się z nimi dodatkowe uprawnienia:

Uprawnienia akcji uprzywilejowanych nie mają większego wpływu na kształtowanie struktury kapitałowej podmiotu. Taki wpływ mają prawa majątkowe i korporacyjne, a w szczególności prawo do informacji. Dzięki temu prawu akcjonariusz monitoruje wskaźniki finansowe, w tym wskaźniki zadłużenia.

Akcje można także podzielić na

Istnieje możliwość wydawania akcji użytkowych w zamian za akcje umorzone, przy czym nie jest określona ich wartość nominalna. Walory takie zawierają pojedyncze prawa przysługujące akcjom zwykłym lub mogą te prawa być ze sobą powiązane.

Funkcje emisji akcji

1.F. rozwojowa, dostarczenie sp. nowych środków do rozwoju, co ułatwi jej rozwój

2.Pozyskanie inwestora strategicznego. Inwestor w zamian za otrzymanie znacznego pakietu akcji da pieniądze i nową technologię

3.F. restrukturyzacyjna, na modernizację

4.Zwiększenie kapitału zapasowego. Przy emisji akcji po cenie wyższej od wartości nominalnej nadwyżka powiększa kapitał zapasowy.

5. Tworzenie holdingów, przez nabycie określonych pakietów akcji innych spółek.

6.Przygotowanie do emisji obligacji niezabezpieczonych. Przeprowadzenie emisji obligacji nie posiadających zabezpieczenia wymaga spełnienia przez spółkę wysokich wymogów kapitałowych, dotyczących przykładowo minimalnego kapitału akcyjnego. Istnieje zatem ścisły związek pomiędzy emisją akcji i obligacji.

Polityka dywidend

Politykę dywidend to wybór pomiędzy zatrzymaniem zysków a wypłatą środków pieniężnych pozyskaniem ich z zewnątrz.

Polityka stałej wielkości dywidend.

Polityka stałych dywidend powoduje, iż akcjonariusz mogą oczekiwać dywidendy nie mniejszej od tej, którą otrzymali w roku poprzednim. Spółki zwiększają wielkość dywidend o wskaźnik inflacji.. Ten rodzaj polityki przyczynia się do wzrostu cen akcji, gdyż unikając obniżenia wypłat, nie wysyła się negatywnych sygnałów o pogorszeniu sytuacji firmy. Ta polityka ma także wady, bowiem prowadzi do rezygnacji z inwestycji.

Polityka stałej dywidendy z „ekstra dywidenda”

Jeśli wypracowane zyski przekroczą potrzeby gotówkowe, nadwyżka może być wypłacona w postaci ekstra dywidendy. Daje to podmiotom elastyczność.

Polityka stałej stopy wypłat.

Wypłaca się stałą, wyrażoną procentowo, wielkość zysku za dany rok obrotowy.

Technika wyznaczania określonej stopy wzrostu dywidendy. Stopa ta może być stała lub zmienna.

Polityka rezydualna (nadwyżkowa)

Wypłaty następują jedynie wówczas, gdy bieżące zyski pokrywają zapotrzebowanie na kapitały związane z nowymi inwestycjami. Jeśli inwestycje wymagają kwoty przewyższającej kwotę zysków, wówczas nie wypłaca się żadnych dywidend. Polityka ta jest ściśle powiązana z problematyką struktury kapitału. Firma musi kierować takie kwoty zysku, które nie mogą być efektywnie inwestowane w danej jednostce. Aby wyznaczyć poziom takiego wolnego zysku musi ustalić proporcję pomiędzy kapitałem własnym a kap. Obcym.

Ekstremalne polityki dywidend:

  1. Wypłaty całości wypracowanych zysków jako dywidend, (inwestycje powinny być finansowane kapitałem obcym).

  2. Strategia zerowej dywidendy, (przedsiębiorstwa powinny przeznaczyć całość zysków na rozwój

Alternatywą dla przedsiębiorstw jest polityka wykupu przez firmę własnych akcji. Jeśli spółka wypracowała w danym okresie wysoki zysk oraz wiadomo, że ta sytuacja się nie powtórzy, to zarząd nie wypłaci wyższej dywidendy, lecz podejmie decyzję o wykupie akcji.

Wykup jest opłacalny w przypadku niedoszacowania wartości akcji. W sytuacji przeszacowania cen akcji ustalenie zbyt niskiej ceny wykupu nie przyniesie oczekiwanych efektów, gdyż zakupiona zostanie niewielka liczba akcji.

Trzy podstawowe metody przeprowadzania wykupu własnych akcji

1. Przedsiębiorstwo zamierzające wykupić swoje akcje na rynku podaje do publicznej wiadomości liczbę akcji, którą pragnie odkupić, oraz cenę, przeważnie wyższej od aktualnej ceny rynkowej. Metodę tą określa się często wezwaniem do sprzedaży akcji.

2. Przedsiębiorstwo wykupuje swoje walory poprzez operacje na otwartym rynki Rozważne przeprowadzenie tych operacji może przynieść niższe koszty wykup akcji, gdyż ceny papierów rosną z reguły nieznacznie.

3. Trzecia metoda polega na złożeniu oferty jednemu z inwestorów, który posiada znaczny pakiet akcji.

Dywidendy pod postacią dodatkowych akcji zaczynają odgrywać pewną rolę, gdy wypłaty gotówkowe są połączone ze zwiększaniem liczby akcji w zależności od udziałów Przy założeniu bowiem, że kwota zysku na akcję się nie zmieni, otrzymując dodatkową liczbę walorów oraz dywidendę gotówkową, w przyszłym okresie można oczekiwać wyższej kwoty dywidend. Warto jednak zaznaczyć, że rozdzielenie między inwestorów dodatkowych akcji przez spółkę, w zależności od proporcji ich dotychczasowych udziałów, nie generuje żadnej dodatkowej wartości.

Determinanty polityki wypłat dywidend:

  1. Dostępność gotówki na wypłaty

  2. Ograniczenia prawne dotyczące wypłacania dywidend

  3. Preferencje inwestorów odnoszące się do dywidend

  4. Sygnały płynące z ogłoszeń o poziomie dywidend

  5. Potrzeba utrzymania kontroli właścicieli nad podmiotem

  6. Dostępność efektywnych możliwości inwestycyjnych oraz koszty emisji nowych papierów

Mierniki poziomu wypłat:

Dywidendowa stopa zwrotu=0x01 graphic

Poziomem wypłacanych dywidend związane są następujące wskaźniki: