funkcja nadzorcza ukł. opd.:

nadzór immunologiczny (powstała kom. patologiczna - nowotworowa ulega zniszczeniu)

częstość nowotworów wzrasta u:

• osób z niedoborami odp.

• osób poddanych przewlekłej immunosupresji

• nosiciela wirus HIV

ukł. odp. rozpoznaje kom. patologiczną poprzez:

• zmienioną ekspresję cząsteczek MHC klasy I

• ↓ stężenie lub brak MHC I

• Kom. Czerniaka - ↑ ekspresja MHC I- kom. Nowotworowe nie są rozpoznawane przez kom. Odpornościowe

• obecność antygenów związanych z nowotworem (TAA)

• obecność antygenów nowotworowych swoistych (TSA) (np. β-katenina)

Do ich wytwarzania dochodzi tylko w obecność nowotworów w organizmie

Antygeny związane z nowotworem (TAA):

• w diagnostyce chorób nowotworowych

• antygen karcyno-embrionalny (CEA)

• Rak jelita grubego (!), rak trzustki, żołądka, wątroby, płuca

• Po efektywnym leczeniu poziom tego antygenu spada

• antygen CA125

• Rak jajnika (!), rak trzustki, płuca

• antygen swoisty dla gruczołu krokowego (PSA):

• Rak gruczołu krokowego(!)

• Do monitorowania efektów leczenia

• α - fetoproteina (AFP)

• Rak wątroby (!), rak jądra

IFN-γ:

• b silnie aktywuje kom. NK

• b silnie wzmaga aktywność makrofagów i neutrofilów ROS, enzymy liza kom. patologicznej

• wzmaga przekształcanie Th Th1

• hamuje Th Th2

Mechanizmy obronne przeciwko wirusom:

• pierwsza linia obrony p-wirusowej to bariery anatomiczno-fizjologiczne

• interferony (IFN):

• Bodziec - zakażenie wirusowe

• P-wirusowe ich działanie:

• Hamowanie replikacji wirusa

• degradacja wirusowego mRNA oraz blokowanie syntezy białek wirusa

• Indukowanie w kom. Niezakażonych stanu „gotowości p-wirusowej”

• Wzmaganie aktywności cytotoksyczności kom. NK

• Wzrost aktywności cytotoksycznej i fagocytarnej makrofagów

• Wzrost ekspresji cząsteczek MKC I i II

• Wzrost aktywności cytotoksycznej limf. Tc

Mechanizmy wrodzonej obrony p-wirusowej:

• kom. NK (wzbudzone IFN) - liza kom. Zakażonej wirusem w reakcji ADCC

• dopełniacz (droga alternatywna lub klasyczna) - liza kom. Zakażonej wirusem

Nabyta obrona p-wirusowa:

• ↑ekspresja cząsteczek MHC II (IFN) prezentacja antygenów produkcja przeciwciał

Rola przeciwciał w obronie p-wirusowej:

• tworzenie kompleksów z „wolnym” wirusem (blokowanie wiązania wirusa do kom.)

• opsonizacja wirusa i uruchomienie fagocytozy

• wiązanie do epitopów wirusa na bł. Kom. - aktywacja dopełniacza drogą klasyczną

• uruchomienie reakcji ADCC

Komórkowe mechanizmy nabytej obrony p-wirusowej:

• limf. Th1 aktywują makrofagi (IFN) do fagocytozy i cytotoksyczności

• limf. Tc (zwiększona ekspresja cząst. MHC I)

Mechanizmy imm. W obronie p-wirusowej:

• bariery anatomiczne

• interferony

• mechanizmy odporności wrodzonej (kom. NK, ukł.dopełniacza, fagocytoza)

• mechanizmy odp. Nabytej (przeciwciała, limf. Th1, Tc)

„obrona” wirusów przed rozpoznaniem i zniszczeniem:

- zmienność antygenowa np. wirus grypy

-wytwarzanie białek hamujących transport MHC I (brak prezentacji)

- hamowanie aktywności IFN

Mechanizmy obronne przeciwko bakteriom:

• bariery anatomiczne i funkcjonalne

• Skóra

• Drogi oddechowe

• Przewód pokarmowy

• MALT

• Laktoferyna, transferryna

• Lizoym

• Ig (sIgA)

• Enzymy proteolityczne

• β-defensyny

• obrona wrodzona:

• β-defensyny

• Fagocytoza i zabijanie wewnątrzkom.

• Aktywność dopełniacza (3 drogi)

• Zapalenie

• obrona nabyta:

• Odporność humoralna

• Odp. Komórkowa - limf. Th1 i makrofagi

PAMP

bakteria

β
-defensyny fagocytoza

Kom. Nabłonkowe kom. tuczne

kom. Śródbłonka

Cytokiny prozapalne HI, LT, PG, PAF

Rola przeciwciał w obronie p-bakteryjnej:

• wiązanie bakterii i tworzenie kompleksów

• neutralizacja egzotoksyn

• wiązanie struktur powierzchniowych bakterii i blokowanie wiązania bakterii z kom.

• opsonizacja - fagocytoza

• aktywacja ukł. Dopełniacza

• reakcja ADCC

Mechanizmy obronne przeciwko grzybom:

• mechanizmy wrodzone - makrofagi i neutrofile

• mechanizmy nabyte - limf. Tc i Th1

• przeciwciała diagnostyka chorób grzybiczych (zwłaszcza narządów wewnętrznych)

Aktywowane makrofagi i neutrofile przez IFN-γ wydzielają cytokiny prozapalne, chemokiny

napływ komórek (naciekanie nowotworu)

5 rodzajów IFN:

• α, β, κ, ω

• leukocyty

• fibroblasty

• keratynocyty

• γ

• kom NK

• limf T

funkcje ukł. odpornościowego:

• obronna

• nadzorcza

• homeostatyczna

Mechanizmy obronne skierowane przeciwko kom. Nowotworowym:

• kom. NK

• swoiste przeciwciała anty-TAA

• limfocyty Tc

• limfocyty Th1

• makrofagi

• neutrofile

• eozynofile

---