2. Kątomierz optyczny

Kątomierz optyczny (rys. 16) ma podziałkę kątową 0—360° o wartości działki ele­mentarnej 10'. Odczytywanie dokonywane jest za pomocą lupy o powiększeniu 16 x. Błąd odczytania ^5'.

Na rys. 17 przedstawiono kilka przykładów zastosowania kątomierza optycznego do pomiaru kątów zewnętrznych i wewnętrznych.

Rys. 16. Uniwersalny kątomierz optyczny: a) schemat kątomierza, b) pole widzenia w okularze; odczy­tanie na rysunku: 52°20'; l — obudowa tarczy z podzialką, 2—ramie stale, 3—ramie ruchonT-, 4—-okular, 5—zacisk ramienia ruchomego

Rys. 17. Przykłady zastosowania ^.-;.mierzą optycznego: a) sprawdzanie kątów prowadnic, b) s;"^. -dzanie kąta nachylenia krawędzi skrawających freza kształtowego

3. Kątownik nastawny

praktyce metrologicznej stosuje się również kątowniki nastawne (rys. 18) 'rości działki elementarnej 1°. Są one zaopatrzone dodatkowo w podstawę z poziomnicą i w pryzmę o kącie 90'¹, co |—If^ zwiększa zakres ich zastosowania.

4. Kątomierz poziomni-cowy z mikroskopem (kwadrat optyczny)

Kątomierz poziomnicowy z mikroskopem do odczytywania (rys. 19) znajduje zastoso­wanie w budowie maszyn i przyrządów przy sprawdzaniu kątów względem pozio­mu na elementach płaskich i walcowych, jak również przy ustawianiu maszyn w położeniu poziomym.

W korpusie 2 kątomierza znajduje się tarcza szklana z podziałką, do odczytywa­nia której służy mikroskop z okularem 8. Nastawianie zgrubne kąta odbywa się przez ręczny obrót tarczy 3 z podziałką zewnętrzną, a dokładne — za pomocą śruby nastawczej zakończonej radełkowanym kółkiem 6 (po dokręceniu śruby zaciskowej 5). W celu 'zabezpieczenia przed nieza­mierzonym pokręceniem tej śruby przewi­dziana jest pokrywa 7.

Poziomnicą podłużna 4 jest tak wywzor-cowana, że w położeniu poziomym pod­stawy kątomierza wskazanie, odczytane w okularze mikroskopu, jest równe do­

'^fs. 18. Kątownik nastawny: wartość działki ele­mentarnej 1°

kładnie zeru. Na środku długości podstawy przymocowana jest płytka 10 ze wskaźni­kiem w postaci kresy.

Poziomnicą poprzeczna 5 ułatwia ustawienie prawidłowe kątomierza w położeniu pomiarowym, gdyż pochylenie boczne kątomierza powoduje błędy wskazań.

%' polu widzenia mikroskopu jest widoczna podziałką, której wartość działki slementarnej równa się 1°, i dodatkowa podziałką podwójna, której wartość działki elementarnej równa się l'.

W podstawie kątomierza znajduje się rowek pryzmowy o kącie 120³ do ustawienia

i.-itomierza na powierzchniach walcowych.

Da"e charakterystyczne:

l) wartość działki elementarnej poziomnicy podłużnej 30', .' -Aartosć działki elementarnej poziomnicy poprzecznej 4',

zakres pomiarowy kątomierza ^rl20°,

błąd pomiarów kątomierzem -_ l',

^upiększenie mikroskopu 40 x ,

•A—miary podstawy 46 148 mm, - :ar — 2,6 kg.

---