Roczne skonsolidowane sprawozdanie grupy kapitałowej

UoR art. 55 ust. 1

Obejmuje dane jednostki dominującej i jednostek od niej zależnych wszystkich szczebli, bez względu na ich siedzibę zestawione w taki sposób jakby grupa kapitałowa stanowiła jedna jednostkę.

Jednostka dominująca - to spółka handlowa lub przedsiębiorstwo państwowe sprawujące kontrolę nad inną jednostką.

Jednostka zależna - spółka handlowa lub inny podmiot utworzony i działający zgodnie z przepisami obcego prawa handlowego kontrolowany przez jednostkę dominującą

Jednostka dominująca - posiada bezpośrednio lub pośrednio przez udziały w większości ogólnej liczby głosów w organie stanowiącym jednostki zależnej
(więcej niż 50% głosów)

Jednostka stowarzyszona - to spółka handlowa lub inny podmiot utworzony i działający zgodnie z przepisami obcego prawa handlowego na która znaczący inwestor wywiera znaczący wpływ.

Znaczący inwestor posiada nie mniej niż 20% głosów w organie stanowiącym tej jednostki.

Jednostka współzależna - to jednostka współ kontrolowana przez wspólników na podstawie zawartej pomiędzy nimi umowy spółki lub statutu.

Jednostki powiązane

j. dominująca znaczący inwestor

j. zależne j. współzależne j. stowarzyszone

Jednostki podporządkowane

j. zależne j. współzależne j. stowarzyszone

Metody konsolidacji

Metoda	Zastosowanie
Metoda konsolidacji pełnej	Jednostki zależne
Metoda konsolidacji proporcjonalnej	Jednostki współzależne*
Metoda praw własności	Jednostki stowarzyszone Jednostki współzależne*

*Udziały w jednostkach współzależnych wykazuje się w skonsolidowanym sprawozdaniu przy zastosowaniu wybranej metody.

Rodzaje grup kapitałowych:

1. jednopoziomowe

2. wielopoziomowe

Grupy kapitałowe jednopoziomowe

80% 90% 100%

Grupy kapitałowe dwupoziomowe

80% 90% 100%

60% 70%

Metody ustalania udziału kapitałowego w jednostce podporządkowanej:

• kontrola bezpośrednia

• kontrola pośrednia

Ustalenie udziałów bezpośrednich i pośrednich

70% 85% 100%

Udziały większości	Z1	Z2	Z3
Udział bezpośredni	70	85	100
Udział pośredni	0	0	0
Σ	70	85	100
Udziały mniejszości ( znajdują się poza jednostką)	30	15	0
Ogółem	100	100	100

Ustalenie udziałów bezpośrednich i pośrednich

90%

80% 45%

Udziały większości	Z1	A	B
Udział bezpośredni	90	0	0
Udział pośredni	0	72*	40,5**
Σ	90	72	40,5
Udziały mniejszości	10	28	59,5
OGÓŁEM	100	100	100

*90% x 80% = 72%

**90% x 45% = 40,5%

Z1 - j. zależna od D

D - znaczący inwestor dla B

D - j. dominująca dla A

A - j. zależna od D

Ustalenie udziałów bezpośrednich i pośrednich

90% 30%

55% 65%

Udziały większości	Z1	Z2	Z3
Udział bezpośredni	90	0	30
Udział pośredni	0	49,5*	58,5*
Σ	90	49,5	88,5**
Udziały mniejszości	10	50,5	11,5
OGÓŁEM	100	100	100

*90% x 55% = 49,5%

**90% x 65% = 58,5%

D - znaczący inwestor dla Z3

Z1 - j. zależna od D

Konsolidacja metodą pełną (art. 61 ust.1 UoR)

• polega na sumowaniu poszczególnych pozycji odpowiednich sprawozdania finansowego jednostki dominującej i jednostek zależnych w pełnej wartości bez względu na udział jednostki dominującej we własności jednostek zależnych oraz dokonaniu wyłączeń i korekt.

(konsoliduje się dane jednostki zależnej)

Istota konsolidacji metodą pełną

Zasady przestrzegane przy konsolidacji

Etapy postępowania

	Etapy metody konsolidacji pełnej	Moment
1	Wycena aktywów netto jednostek zależnych oraz kapitału mniejszości wg wartości godziwej	Na dzień objęcia kontroli
2	Ustalenie różnic konsolidacyjnych	Na dzień objęcia kontroli
3	Sumowanie w pełnej wartości pozycji odpowiednich sprawozdań finansowych jednostki dominującej i jednostek zależnych	Na dzień bilansowy
4	Wyłączenia kapitałowe	Na dzień bilansowy
5	Rozliczenie i dokonanie odpisów wartości firmy lub ujemnej wartości firmy	Na dzień bilansowy
6	Ustalenie i wyłączenie całości dublujących się wartości spowodowanych transakcjami wewnątrz grupy kapitałowej oraz inne korekty	Na dzień bilansowy

Wycena aktywów netto

Na dzień objęcia kontroli przez jednostkę dominującą należy dokonać wyceny aktywów netto jednostki zależnej wg wartości godziwej.

Aktywa netto jednostki to: aktywa - zobowiązania = kapitał własny

Wartość godziwa- to kwota za jaką dany składnik aktywów mógłby być wymieniony, a zobowiązanie uregulowane na warunkach transakcji rynkowej pomiędzy zainteresowanymi stronami, dobrze poinformowanymi i niepowiązanymi ze sobą.

Wartość godziwa określonych aktywów lub zobowiązań
Składnik majątku	Wartość godziwa
1. Notowane papiery wartościowe	Aktualny kurs notowań minus koszt sprzedaży
2. Nie notowane papiery wartościowe.	Wartość oszacowana uwzględniająca także czynniki jak stopa dywidendy porównywanych papierów wartościowych
3. Zapasy produktów i towarów	Cena sprzedaży netto
4. Zapasy materiałów.	Aktualna cena nabycia
5. Środki trwałe.	Wartość rynkowa
6. Zobowiązania	Wartość bieżąca ( zdyskontowana) kwota wymagających zapłaty

Przykład

Ustalenie wartości godziwej wybranych składników

• Jednostka A 17.10.T1 nabyła 100% udziałów w jednostce B

• Jednostka B na dzień nabyci udziałów posiada:

• Zapas materiałów: 1.000 szt. po cenie nabycia 10 zł. \szt. w dniu 17.10.T1 cena nabycia wynosiła 12 zł.\ szt.

• Środki trwale wycenione w księgach rachunkowych na dzień nabycia:

• Maszyny i urządzenia techniczne 780.000zł

• Budynki 840.000zl

• Razem 1.620.000 zł

Ustalenie wartości godziwej materiałów

Ustalenie wartości godziwej środków trwałych

Wartość godziwa
Wartość rynkowa	Wg niezależnej wyceny	Cena nabycia lub koszt wytworzenia z uwzględnieniem aktualnego stopnia zużycia

Wartość godziwa środków trwałych jednostki zależnej:

• Maszyny i urządzenia techniczne 850.000zł

• Budynki 800.000zl

• Razem 1.620.000 zł

Wycena wynikająca z ksiąg rachunkowych 1.620.000 zł.

- wzrost wartości o 30.000 zł.

Korekty: środki trwałe + 30.000 zł.

Kapitał z aktualizacji wyceny + 30.000 zł.

Kapitał z aktualizacji wyceny: różnice pomiędzy wartością godziwą, a wartością księgową netto odnosi się na ,,kapitał z aktualizacji wyceny''.

Efekt wyceny aktywów netto
Zwiększenie wartości aktywów (Dt) Kapitał z aktualizacji wyceny (Ct)	Zwiększenie wartości pasywów (Ct) Kapitał z aktualizacji wyceny (Dt)
Zmniejszenie wartości aktywów (Ct) Kapitał z aktualizacji wyceny (Dt)	Zmniejszenie wartości pasywów (Dt) Kapitał z aktualizacji wyceny (Ct)

Kapitał mniejszości

Kapitał mniejszości powstaje, gdy jednostka nie posiada 100% udziałów w jednostce zależnej

Kapitał mniejszości - to część aktywów netto jednostki zależnej, która nie jest przypisana do udziałów posiadanych przez jednostki grupy kapitałowej

podmiot

dominujący

dla B

Ustalenie wartości godziwej nabytych udziałów oraz kapitału mniejszości

Założenia:

• Jednostka A nabyła 70% udziałów jednostki B za 450.000

• Aktywa netto jednostki zależnej na dzień nabycia 500.000

• Dokonano przeszacowanie aktywów netto do wartości godziwej:

• Środków trwałych + 10.000

• Inwestycji krótkoterminowych - 15. 000

• Należności krótkoterminowych - 5.000

- 10.000

Rozwiązanie

Aktywa netto jednostki zależnej wg wartości godziwej

500.000 - 10.000 + 490.000

Kapitał mniejszości

30% z 490.000 + 147.000

Ustalenie różnic konsolidacyjnych

Ustalenie różnicy pomiędzy wartością udziałów w cenie nabycia posiadanych przez jednostkę dominującą a odpowiadającą im częścią aktywów netto jednostek zależnych wycenionych wg wartości godziwej

Wartość nabycia udziałów ≠ wartość aktywów netto

Powstała różnica może występować jako :

• Wartość firmy (wartość nabycia udziałów > wartość aktywów netto)

• Ujemna wartość firmy (wartość nabycia udziałów < wartość aktywów netto)

Algorytm ustalania wartości firmy

Przykład:

Założenia:

1. Spółka M S.A. nabyła 100% akcji spółki P S.A.

2. Cena nabycia akcji 200 000 zł

3. Bilans spółki P S.A.

Aktywa	Wartość	Pasywa	Wartość
Aktywa trwałe	197500	Kapitał własny	192600
Aktywa obrotowe	124600	Zob. i rezerwy na zob.	129500
Aktywa razem	322100	Pasywa razem	322100

Wartość księgowa aktywów odpowiada wartości godziwej.

1. Wartość aktywów netto spółki P S.A.:

Suma aktywów 322100

Zob. i rezerwy na zob. (-)129500

AKTYWA NETTO = 192600

2. Wartość firmy:

Wartość nabytych akcji 200000

Wartość AN spółki (-)192600

WARTOŚĆ FIRMY = + 7400

Gdyby spółka M S.A. zapłaciła 190 000 zł za 100% akcji to:

Wartość nabytych akcji 190000

Wartość AN spółki (-)192600

WARTOŚĆ FIRMY = - 2600

Przykład:

Ustalenia wartości kapitału mniejszości, założenia:

1. Spółka M S.A. nabyła 70% akcji spółki P S.A.

2. Cena nabycia 140 000zł

3. Bilans P S.A. (taki sam jak w poprzednim przykładzie)

Obliczenia:

1. Wartość AN spółki P S.A. = 192600zł

2. Wartość 70% aktywów spółki P S.A. wynosi 70%*192600=134820zł

3. Wartość AN spółki P S.A. stanowiąca własność mniejszościową 30%*192600=57780zł

4. Wartość firmy:

wartość nabycia akcji 140000

wartość 70% AN spółki P S.A. (-)134820

WARTOŚĆ FIRMY = +5180

Agregacja danych ze sprawozdań finansowych

Sumowanie poszczególnych pozycji odpowiednich sprawozdań finansowych jednostki dominującej
i jednostek zależnych

Korekty kapitałowe: polegają na wyeliminowaniu:

• wartości udziałów posiadanych przez jednostkę dominującą w jednostce zależnej,

• wartości kapitałów własnych jednostki zależnej będących wartościowym odzwierciedleniem jej aktywów netto

• Eliminacji w ramach wyłączeń kapitałowych - eliminacji podlegają wszystkie pozycje kapitału własnego jednostek zależnych, które zostały wypracowane przez jednostki zależne przed nabyciem udziałów dających jednostce dominującej kontrolę.

• Pozycjami tymi są:

• Kapitał podstawowy

• Kapitał zapasowy

• Wynik finansowy oraz

• Inne pozycje kapitału własnego

Przykład

• Jednostka dominująca A nabyła 31.12.200Xr. 100% udziałów spółki B płacac za nie 400.000

• Wartość godziwa aktywów netto jednostki B jest równa ich wartości księgowej

Pozycje	Spółka A	Spółka B	Razem	Korekty	Bilans skonsolidowany
Aktywa
A. Aktywa trwałe	1.400	500	1.900	-400	1.500
I. Udziały w B	400	-	400	-400
II. Pozostałe	1.000	500	1500		1.500
B. Aktywa obrotowe	800	300	1.100		1.100
Aktywa razem	2.200	800	3.000	-400	2.600
Pasywa
A. Kapitał własny	1.500	400	1.900	-400	1.500
I. Kapitał podstawowy	900	350	1.250	-350	900
II. Pozostały kapitał własny	600	50	650	-50	600
B. Zobowiązania	700	400	1.100		1.100
Pasywa razem	2.200	800	3.000	-400	2.600

Komentarz

W ramach wyłączeń kapitałowych wyłączeniu podlega:

• Wyrażona w cenie nabycia wartość udziałów w jednostce zależnej B 400.000

• Odpowiadająca im część aktywów netto B wg wartości godziwej na dzień nabycia 100% udziałów kapitału własnego B 400.000

Przykład

• Jednostka dominująca A nabyła 31.12.200X 100% udziałów spółki B płacąc za nie 400.000

• Wartość godziwa aktywów netto jednostki B jest równa 500.000

Powstaje różnica konsolidacyjna

• Wartość nabycia udziałów spółki B 400.000

• Wartość nabytych aktywów netto spółki B 500.000

• Ujemna wartość firmy (-) 100.000

Pozycje	Spółka A	Spółka B	Razem	Korekty	Bilans skonsolidowany
Aktywa
A. Aktywa trwałe	1500	400	1.900	-400	1.500
I. Udziały w B	400	-	400	-400
II. Pozostałe	1.000	400	1500		1500
B. Aktywa obrotowe	600	300	900		900
Aktywa razem	2100	700	2800	-400	2400
PASYWA
A. Kapitał własny	1500	500	2000	-500	1500
I. Kapitał podstawowy	800	300	1100	-300	800
II. Pozostałe kapitały własne	700	200	900	-200	700
B. Ujemna wartość firmy j. podporządkowanej				100	100
C. Zobowiązania	600	200	800		800
Pasywa razem	2100	700	2800	400	2400

Komentarz

W ramach wyłączeń:

• Wyłączeniu podlega wyrażona w cenie nabycia wartość udziałów w jednostce zależnej 400.000

• Odpowiadająca im część aktywów netto B wg wartość godziwej na dzień nabycia s100% kapitału własnego B 500.000

• Ponieważ wartość udziałów w cenie nabycia ≠ od wartości godziwej nabytych aktywów netto wykazana została różnica konsolidacyjna (-) 100.000 ujemna wartość firmy

Przykład:

Jednostka dominująca A nabyła 31.12.200Xr. 70% udziałów spółki B płacąc za nie 400.000. wartość godziwa aktywów netto jednostki B = 500.00

Różnice konsolidacyjne:

Wartość nabycia udziałów spółki B 400.000

Wartość nabytych aktywów netto spółki B 350.000

70% z 500.000

Wartość firmy 50.000

Kapitał mniejszości 30% z 500.000 150.000

Pozycje	Spółka A	Spółka B	Razem	Korekty	Bilans skonsolidowany
Aktywa
Aktywa trwałe	1400	400	1.800	-350	1.450
I. wartość firmy j. podporządkowanej				50	50
II. Udziały w B	400	-	400	-400
III. Pozostałe	1.000	400	1400		1400
B. Aktywa obrotowe	600	300	900		900
Aktywa razem	2000	700	2700	-350	2350
PASYWA
A .Kapitał własny	1500	500	2000	-500	1500
I. Kapitał podstawowy	800	300	1100	-300	800
II. Pozostałe kapitały własne	700	200	900	-200	700
B. Kapital mniejszości				150	150
C. Zobowiązania	500	200	700		700
Pasywa razem	2000	700	2700	-350	2350

Komentarz

W ramach wyłączeń

• Wyłączeniu podlega wyrażona w cenie nabycia wartość udziałów w jednostce zależnej 400.000

• Odpowiadająca im część aktywów netto B wg wartości godziwej na dzień nabycia 100% kapitału własnego B 500.000

• Różnice konsolidacyjne -

• Wartość firmy 50.000

• Kapitał mniejszości 30% z 500.000 150.000

Konsolidacja sprawozdań finansowych wykład II z dn. 15.04.2012

12

Grupa jednostek powiązanych obejmuje szerszy krąg podmiotów niż grupa kapitałowa

D

Jednostka dominująca

Z2

j. zależna

Z3

j. zależna

Z1

j. zależna

D

Jednostka dominująca wyższego szczebla

Z2

j. zależna

j. dominująca

niższego

szczebla

Z3

j. zależna

Z1

j. zależna

Z4

j. zależna

Z5

j. zależna

D

Z2

Z3

A

D

Z1

B

A

D

Z1

Z3

Z2

Line - by - line - consolidation

Konsolidacja wiersz po wierszu

Bilansów, RZiS, RPP i zestawienie zmian w kapitale własnym

Sumowanie kolejni w pełnej wartości poszczególnych pozycji

Zasady jednolitego dnia bilansowego

Zasady jednolitości w zakresie grupowania operacji gospodarczych

Zasady jednolitości metod wyceny

Zasady przeliczania danych wyrażonych w obcej walucie

Aktualna cena nabycia

1.000 szt. x 12 zł/szt. = 12.000 zł

Korekty związane z przeszacowaniem do wartości godziwej

Materiały + 2.000

Kapitał z aktualizacji wyceny + 2.000

Wzrost wartości zapasu materiałów + 2000zl

Udziały mniejszości wykazywane są w odrębnej pozycji pasywów skonsolidowanego bilansu, o kapitałach własnych jako „kapitał mniejszości”

D

80%

udział

mniejszości

C

10%

B

G

5%

A

5%

Wartość firmy lub ujemna wartość firmy

Wartość nabycia udziałów

Wartość aktywów netto jedn. zależnej wyceniona wg ich wartości godziwej

Różnica z konsolidacji

Czy różnica jest dodatnia?

Tak

Wartość firmy (w aktywach)

Nie

Ujemna wartość firmy (w pasywach)

---