Nauka Administracji z Elementami Etyki(1), nauka o administracji II semestr


Wykładowca: prof. dr hab. Barbara Kudrycka

Ćwiczeniowiec: dr Marta Rękawek - Pachwicewicz

Nauka Administracji

z Elementami Etyki

0x01 graphic

Semestr II

Rok akademicki 2007-2008


Literatura:

  1. J. Boć, A. Błaś, J. Jeżewski; Administracja publiczna; Wrocław 2003

  2. Edward Knosala; Zarys nauki administracji; wyd. Zakamycze, Kraków 2006

  3. M. Jełowicki; Podstawy organizacji administracji publicznej. Zagadnienia teoretyczne;
    wyd. Wyższa Szkoła Handlu i Prawa, Warszawa 1998

Rozdział I:

Podstawowe pojęcia i definicje

1. Nauka administracji jako interdyscyplinarna nauka społeczna

E. Knosala, s.19-28

1.1. Nauka administracji jako dyscyplina naukowa

Administracja, w szerokim znaczeniu tego słowa, oznacza czyjąś trwałą i planowaną działalność, ogarniającą pewną liczbę ludzi i wielość dóbr, a zmierzającej w ostatecznym swym celu do zaspokojenia własnych, administrującego lub cudzych potrzeb.

Jeżeli są to potrzeby lub interesy osób prywatnych - mówimy o administracji prywatnej.

Jeśli zaś chodzi o interesy i potrzeby ciał publicznoprawnych - mówimy o administracji publicznej. Można ją określić jako trwałą działalność mającą na celu załatwienie spraw należących do organizacji publicznoprawnych, takich jak państwo, ciała samorządowe, zakłady publiczne, itd.

Teoria rozdziału prawa na publiczne i prywatne ma ograniczone znaczenie dla rozgraniczenia między administracją publiczną a prywatną. Nie jest bowiem przesądzające to, czy administracja prowadzona jest w formach prawa publicznego czy prywatnego.

Dokonanie rozgraniczenia między administracją publiczną a prywatną nie zawsze jest łatwe do przeprowadzenia, przede wszystkim dlatego, że różnice między państwem a społeczeństwem ulegają zatarciu. Administracja publiczna przejmuje coraz więcej zadań, które wcześniej samodzielnie realizowało społeczeństwo (np. opieka nad starszymi). Patrząc w drugą stronę - powstają różnorodne organizacje prywatne, które przejmują zadania publiczne - odnosi się to głównie do organizacji spełniających zadania socjalne (związki zawodowe, niektóre stowarzyszenia, związki wyznaniowe, itd.).

Administracja w znaczeniu instytucjonalnym stanowi wyodrębniony zakres działania państwa oraz zespół zależnych lub niezależnych od państwa organizacji mających osobowość prawną (publiczną lub prywatną), który nie obejmuje ustawodawstwa, sądownictwa oraz rządzenia.

Administracja w znaczeniu funkcjonalnym - wg nauki administracji - administracja organizuje „wytwarzanie” świadczeń, np. oświatowych, kulturalnych, zdrowotnych, komunalnych, w zakresie bezpieczeństwa publicznego, itd. Same świadczenia nie interesują nauki administracji; zajmuje się głównie procesem podejmowania decyzji. Można zatem naukę administracji określić jako naukę zajmującą się teorią decyzji w administracji publicznej.

Administracja (w znaczeniu nauki administracji) z jednej strony jest instytucja powołaną do podejmowania decyzji, z drugiej strony natomiast działalnością decyzyjną instytucji administracyjnych. A więc administracja ma dwie strony - jest zarówno działaniem, jak też strukturą.

W obrębie nauk administracyjnych wyodrębniono trzy dyscypliny:

  1. Nauka administracji - zajmuje się dostarczaniem wiedzy na temat rzeczywistości administracyjnej istniejącej w danym czasie.

  2. Polityka administracyjna - zajmuje się celowym kształtowaniem działań administracji.

  3. Prawo administracyjne - zajmuje się badaniem normami prawnymi regulującymi zadania administracji publicznej oraz treść praw i obowiązków adresatów, nakładanych na nich w wyniku realizacji norm prawa administracyjnego.

Dyskusyjne jest uznanie polityki administracyjnej jako odrębnej nauki. Mając to na uwadze można przyjąć założenie, że do nauki administracji należą wszystkie gałęzie nauk administracyjnych z wyjątkiem prawa administracyjnego. Sama nauka administracji może być ujmowana w kategoriach teorii deskryptywnej lub preskryptywnej.

1.2. Nauka administracji jako nauka społeczna

Administracja jest częścią systemu społecznego, zaś nauka administracji należy do nauk społecznych. Każda z nauk społecznych ma wyodrębniony obszar zjawisk społecznych jako przedmiot swoich badań. Ale nie oznacza to, że zamykają się w tym zakresie - często ze sobą współpracują wykorzystując wspólne definicje i metody badawcze. Nauka administracji uczestniczy w kształtowaniu części ogólnej nauk społecznych, ale przede wszystkim korzysta z jej ustaleń, przejmując niektóre pojęcia, metody oraz inne osiągnięcia, przystosowując je do własnych specyficznych potrzeb badawczych.

Instrumentalny charakter prawa administracyjnego - normy prawne regulują fakty będące przedmiotem zainteresowania nauki administracji. Normy prawne nie mają żadnej samoistnej wartości, są traktowane instrumentalnie. Wyznaczają procedury i czy te procedury są legalne.

1.3. Struktura wewnętrzna nauki administracji

W obrębie nauki administracji można wyróżnić część ogólną (obejmuje pojęcia wspólne dla wszystkich gałęzi administracji) i część ogólną (obejmuje pojęcia i problemy charakterystyczne jedynie dla niektórych gałęzi administracji, np. policja, administracja samorządowa, administracja zdrowia, kultury, oświaty, badań naukowych, itd.).

Część ogólna obejmuje następujący krąg problemów:

  1. Nauka administracji musi określić swoje pole badawcze (przedmiot badań), cele poznawcze, metody, historię oraz jej rzeczywisty stan.

  2. Administracja i otoczenie:

  • Organizacja administracji publicznej:

    1. Administracja jako proces decyzyjny. Występują trzy rodzaje decyzji:

    Decyzje kontrolne mogą stanowić impuls do rozpoczęcia nowego cyklu, poprzez wpływ na decyzje planistyczne (ich zmianę) oraz decyzje wykonawcze (ich krytykę).

    1. Środki finansowe i personalne: